Skip to main content

Full text of "Aglaophamus sive de theologiae mysticae graecorim causis, idemque poetrarum Orphicorum dispersas reliquias collegit"

See other formats 




LE E 


».; 


AY uT Eia uf D uno V 
ἣν στ, ^. 
Sr oon 
^1 1 











P vi toys 

UM cR 

y EIC 
At 




















QUEE 


RA 


we o 
s A 
, ἦν í 
v E 





jo fl P. 
A 4 














, 
ἢ 
à X 
M 
Pas - 
] 
mu 
M 
1 
E 
1 & ) 
᾿ 
* 
Y 
í 
^ 
E 
- 
i 
- 
" 


€— M € 








p. 
E d 
13 
"La r 
M 
1 
i 

4 

b 

, 

* 
ΟΕ: 











DE THEOLOGIAE MYSTICAE 
GRAECORUM CAUSIS 


LIBRI TRES 


SCRIPSIT 


CHR. AUGUSTUS LOBECK 


ANTIQQ. LITT, IN ACAD, REGIMONTANA PROFESSOR 


IDEMQUE 


POETARUM ORPHICORUM DISPERSAS 
|. RELIQUIAS COLLEGIT. 


TOMUS SECUNDUS. 





REGIMONTII PRUSSORUM 
SUMTIBUS FRATRUM BORNTRAEGER 
| MDCCCXXIX. 


* 










qur δι 0. 10H 






M UT AT. 


A 


αν LN TOO. 
“ἢ Grxo o CC MOD αι IHET Aa aia t 











LIBER SECUNDUS. 





PARS TERTIA. 


FRAGMENTA INCER T A. 


I. 1 


NK 
TUS 
A 
"A 
» 





75) 








PARS TERT I A. 


FRAGMENTA INCEH T A. 





Car». I. 


De aetatibus munda. / 


“ Poynito Orphicorum carminum texto πὸ quid 
ad varietatem deesset, veteres docti judaicas quo- 
que opiniones insuerunt, illudque Chiliastarum 
commentum de hujus mundi consummatione post 
sex millenaria consequutura[*|. Le Grand in Dis- 
sert. Crit. et Phil. p. 103. interim quo pla- 
nius explicetur septenarium illud a Pico - 
Mirandulano in Orphicis suis conclusio- 
nibus circa consummationem seculi me- 
moratum discas: Aetate ém sexta cessa- 
bit machina mund?; illud magnum Ju- 
bilaeum et magnum Sabbatum*['^] Lemoi- 
nius Not. ad Var. Sacr. p. 855. Ultimo bis 
millenario spatio elapso in septimo 


[a] v. Corrodi Geschichte des Chiliasmus T. II. 445. 

[232] Ficinus Comm. in Plat. Phileb. c. 65. 1269. in genera- 
tione sexta Orpheus hymnus finiri jubet, quasi sit in- 
effabile; ubi senarium celebrari ab Orpheo tanquam 
finem sicut a Mose videmus. 

1 * 


788 LIBER SECUNDUS. 


mundus peribit, quae sententia etiam 
pervenit ad Christianos, qui sex diebus 
creationis sex millia annorum signifi- 
cata esse asserunt — — Orpheus vocat 
aetates in prophetia, de qua apud Plato- 
nem fit mentio: Ἕχτῃ δ᾽ ἐν γενεῇ καταχαύσε- 
ται χόσμος ἀειδής᾽ eodemque modo hunc versum 
repetunt Boissardus de Divinat. p. 137. Jacksonus 
Antiqq. Chronol p. 71. aliique hujus ineruditae 
aetatis[^], quorum unus ab altero errorem quasi 
per manus accepit, nullus autem, quid tandem 
Plato dixerit, quaerere dignatus est. [5 vero 
longe aliud quiddam dixit in Phileb. 66. C. ubi 
Socrates enumeratis quinque voluptatum generi- 
bus addit: Ἕχτῃ δ᾽ iv γενεᾷ, φησὶν Ὀρφεύς, χα- 
ταπαύσατε χόσμον ἀοιδῆς pro vulgari perorandi 
formula ἐνθάδε χαταπαύσω τὸν λόγον [ eleganter 
 Orphice versu usus in eandem sententiam. scripto. 
Neque ulla est eo loco aut in libris Platonis MS. 


[h] Agrippa a Nettesheim de Occult. Phil. L. II. 14. 134. De 
hoc Livius vetustissimus poeta cecinit: 


Septima quum venit lux, cuncta absolvere coepit 
Omnipotens pater atque bonis est septima et ipsa. 
Est etiam rerum cunctarum septima origo etc. 


qui sunt Lini versus ap. Euseb. Pr. Ev. XIII. 12. 668. ne quis ex 
Empyreo delatos putet. 


[v] His verbis Athenaeus libros plerosque VI. VII. IX. et XIII. 
concludit et fere omnes partem sermonis absolutam indicant Lucian. 
Nigrin. XXXV. 56. ubi male χατέπαυε editum , idem. de M. Peregr. 
V. 276. XXXIII. 296. Polyb. IX. 31. Plutarch. de Poes. Hom. 8. 218. 
p. 1246. Wyttenb. Dionys. Hal. de Thucyd. LII. 943. Joseph. de Vit. 
c. LXXVI. Euseb. Pr. Ev. XIV. 25. 778. C. Joh. Philopon. de Creat. 
Mund. L. III. 8. 527. Variant alii; χαταχλείσω: τὸν λόγον Dion. Hal. 
de Comp. Verb. XXVI. 217. ἐν τούτοις ἀπαρτίζομεν τὸν λόγον χαὶ 
τὸ πρῶτον σύνταγμα Sext. Emp. 1. 34. p. δά. ἄμφω τὼ λόγω ἐνταῦ-- 
ϑα ὁρίζομεν Aelian. H. An. XV. c. 9. sed illud longe frequentissimum. 


ORPHICA. 789 


aut in Stobaei, Eusebii et Olympiodori notis 
lectionum diversitas, nisi quod pars codicum za- 
ταπαύσετε exhibet. Unus. Plutarchus | paullulum 
discrepat de. E? ap. Delph. XV. 236. illam: Plato- 
nis disputationem  adumbrans: ἐνταῦϑα λήγει 
Πλάτων τὸ "Ogquxóv. ὑπειπών ; 


Ἕχτη δ᾽ ἐν γενεῇ καταπαύσατε ϑυμὸν ἀοιδῆς. 


pro quo Petavius ἀηδής dedit, causam ἱπορίδε 
aberrationis | ad. χαταχαύσεται xóouoc ἀειδής. | Ad 
Plutarchi scripturam | propius. accedit Sibylla. L. 
III. p. 256. 


νίκα δύ μοι ϑυμὸς ἐπαύσατο ἔνϑεον ὕμνον 
quam sententiam alio modo enuntiavit in libri 
tertii principio | T : 
Ἦμος δὴ κατέπαυσε ϑεὸς πολυπάνσοφον φδήν. 


Quinam vero illi sint, quos Orpheus. cessare ju- 
bet, ne conjectura quidem  effingi potest; nam 
Musas. ad auspicandum quidem cantum | incitare 
solent poetae, ad finiendum non item. Itaque ad- 
duci non possum quin existimem Socratem, quum 
Philebum οἱ Protarchum alloqueretur, imperati- 
vum illum substituisse. pro. alio. verbi modo, quo 
Orpheus usus erat. Hic fortasse scripsit, χατέ- 
παυσέ vs κόσμον, sequente altero τε, de Proser- 
pinae inter texendum cantantis aut alius divinae 
textricis aut Apollinis ipsius cantilena loquutus a 
mundi primordiis, ut videtur, usque ad sextam 
vel deorum vel hominum aetatem producta. Sin 
lectionis a Plutarcho servatae ϑυμὸν ἀοιδῆς ratio 


790 LIBER SECUNDUS. 


ducenda est, ultro cogitationi occurrit οἶμον vel 
ὕμνον ἀοιδῆς [ que recepto non multum refert 
χατεπαύσαμεν Scribatur an χατεπαύσατον. nam 
prius ab Orpheo in Catabasi dictum videri po- 
test, ubi ile deorum progeniem suo car- 
mine laudasse dicitur (v. L. II. P. II. 5.) vel 
alio loco et tempore, sicut idem in Arg. 445. de 
se ipse dicit ἐγὼ δ᾽ &unavov ἀοιδήν. Κατεπαύ- 
σατον praeferentibus (pro tertia quidem persona) 
liberum erit, sive in Parcas[*] conjecturam con- 
vertere. velint, sive in Sirenes; quibus "utrisque 
numerus dualis. conciliari potest. Quodcunque ho- 
rum elegeris, sententia eadem manet cecinisse 
aliquem vel praeteriti vel instantis aevi cursum 
in certas aetates descriptum; in sexta autem 
pausam fecit; qui numerus aetatum explica- 
tione nihil eget. Procl. ad Hes. Opp. 156. τὸ τρί- 
voy γένος i&Éunms διὰ τοῦ χατακλυσμοῦ" μετὰ δὲ 
παρῆλϑε γέγος ἱερὸν τὸ τῶν ἡμιϑέων ἀρκέσαν 
ἐπὶ ἑπτὰ ἢ καὶ ὀχτὼ γενεάς. Multum igitur ab Ὁ. 
Muellero dissentio, qui in Prolegg. p. 385. γενεῆς 
nomine animorum in corpora nova regressus et 
ἀνακχυχλώσεις significari statuit, nec tamen expli- 
cat, cujusnam hominis senos ortus carmine illo 
celebratos esse velit. ^ Pythagoran palingenesias 


[4] OZuog ἀοιδῆς H. Hom. in Merc. 451. οἶμος μύϑων Philetas 
Stob. Serm. LXXIX. 469. Philetaer. Epigr. IV. 121. ἐπέων Pind. Ol. 
IX. ὕμνος ἀοιδῆς Nonn, XVH. 379. Sed, quod in Platonis loco le- 
gitur, Orphei ipsius est Arg. 1282. 


[e] Parcas τὰ γεγονότα, τὰ ὄντα, τὰ μέλλοντα canentes inducit 
Plato Rep. X. 617. D. quo nullus antiquior mihi succurrit auctor; 
nam quod Catullus in Epithalamio 'Thetidis iis attribuit vaticinandi 
munus, Aeschylus commiserat Apollini Plat, Rep. II. 383. C. 


ORPHIC A. 791 


suas enumerasse acéépimus['], de Orpheo mon 
modo nihil ejusmodi proditum, sed mne conjectura 
quidem. facilis est, quómodo 'aut se aut alium 
quempiam suorum aequalium sexies renatumi di- 
cere potuerit. Si quis autem dicat non ütiius ho- 
minis sed plurium renovationem significari una 
occidentium et'renascentium, nihil. dicat; nàm pro 
cujusque vita et moribus alius tardius orbes suos 
conficit alius. celerius. ;Sed haec cogitatio nos ad 
alia aufert Orphei dogmata quae » aetatum cir- 
cuitus et vicissitudines Bertitienta 


CA». Il. 


. De seculorum converszceonctbas. 


: Servius. ad. Ecl. IV. 10.. Nigidius.de Diis 
L. IV. Quidam deos et. éorum genera tem- 
poribus et aetatibus. dispescunt, inter 
quos et Orpheus, primum Saturni, dein- 
de Jovis, tum. Neptuni, inde Plutonis; 
nonnulli etiam, ut Magi, Apollinis fore 
regnum. . In quo. videndum ne ardorem 
sive illa ecpyrosis appellanda est, di- 
cant. His finitima sunt, quae ad v. 4. adscri- 
psit: Sibylla Cumana secula per metalla 
divisit; dixit etiam, quis quo seculo im- 
peraret et Solis ultimum, id est, deci- 
mum esse volunt. Novimus autem eun- 


[f] Nicomach. 'Theol. VI. 41. Schol. Soph. El. 62. Hieronym. c. 
Rufin. III. 470, Τὶ, IV. cf. Adr. Junii Animadv. p. 187. 


792 LIBER SECUNDUS. 


dem. esse Apollinem: Dixit etiam finitis 
omnibus seculis ruürsus eadem renovari, 
quam rem. etiam philosophi hac disputa- 
tione. colligunt, dicentes: completo ma- 
gno. anno. omnia sidera in ortus suos re- 
dire.. Atqui de hoc Orpheum quoque. aliquid 
praecepisse. haud. dubium relinquit: Censorinus c. 
XVIII. Hujus: (magni) ἀπ πὶ hiems summa 
est .xovéxAvouóc, aestas autem ᾿ἐχπύρωσις: 
Hunc. Aristarchus putavit esse annorum 
duum millium — — Heraclitus et Linus 
D. M. CCM. Orpheus C. MXX. quod ipsum 
confirmat Plutarchus de Def. Orac. c. XII. 316. 
T. IX. τὴν στωιχὴν ἐχπύρωσιν δρῶ ὥςπερ τὰ Hgo- 
κλείτου. xai τὰ ᾿Ορφέως. ἐπινεγεμημένην. ἔπη; οὕτω 
καὶ τὰ Ἡσιόδου, quanquam Heracliti mentio, cu- 
jus dogma a Stoicis plurimum discrepat, dubita- 
tionem affert, utrum haec sententia in carminibus 
Orphicis clare exposita -an interpretantium  subti- 
litàte. ei subjecta sit. Quam suspicionem auget 
Hesiodi nomen, hujus doctrinae certe ignari. Tn 
Ausonii quidem Idyllio XVIIL quod inscriptum 
est De aetatibus animalium Hesiodion, 
versus illos de septem planetarum conversionibus 
et qui. sequuntur 
Donec consumto magno , qui dicitur, anno 
rursus in antiquum veniant vaga sidera cursum, 


Barthelemius in Mem. Acad. Paris. T. XLI. 506. 
ab Hesiod! sumtos putat[*], argumento lubrico, 


[6] Astronomiam Hesiodi significare videtur. carmen novitium; 





ORPHICA. 193 


nam -fieri potest ut. lemma istud. tantummodo 
priorem :carminis partem complectatur... In. Or- 
phicis, quae supersunt; de. conflagratione mundi 
nihil legitur, sed Proculus affert. quandam poetae 
fabulam confinem illi: sententiae οἱ fortasse | eo- 
dem: dedüctam:. ᾿Τιτᾶνες. παρὰ τὸ τετάσϑαι καὶ 
ἐξαπλωϑῆναι, ἢ ὅτι; ὡς λέγει οὗτος ἀπὸ τῆς δόξης 
τοῦ ᾿Ορφέως λαβὼν. τοῦτοι, πάλιν τιμωρῆσαι μέλ- 
λει ὃ Κρόγος τοὺς ϑεοὺς χαὺ λαβεῖν τὴν βασιλείαν 
αὐτοῦ, -ἤγουν πάμν' ἐπικρατῆσαν. μέλλει τὸ σκότος 
ἐχεῖγο: τὸ ἀρχαιότατον ["] τοὺς ζωδιαχοὺς κύκλους 
τοὺς ἔχοντας τοὺς ἀστέρας" quanquam ne. hic qui- 
dem locus dubitatione caret. Nam. de Saturni in 
regnum restitutione Hesiodus, qui hoc ab Orpheo 
accepisse dicitur, nihil: narrat. | Itaque, nisi pro ὃ 
Κρόνος substituere quis velit! Οὐρανός, quod equi-- 
dem non suaserim, nihil: aliud. relinquitur, quod 
utrique poetae commune: et ab uno ad alterum 
translatum dici: possit, praeter talionem, :quam 
diversi dii: passi sunt eandem,. Saturnus, ut He- 
siodus: refert, a. Jove pulsus, Jupiter; ut. Orpheus 
dixisse videtur,:a/ Saturno.- Videtur, inquam; nam 
ad liquidum: confessumque perduci. non. potest. 
Quod :eo - diligentius. admonendum duco, ne quis 
quae hoc::loco. Proculus. et. prius allatis. Plutar- 
chus et. Censorinus: ab. Orpheo :dicta referunt, .tan- 
quam ': ejusdem: poetae . decreta. in: unum corpus 
confundat ^et porro Sibyllae, Chaldaeorum et 
nam ea aetate, qua 'lTheogonia et Opera condita sunt, neminem pla- 
netarum numerum et cursum indagasse certum est. 


[8] Aeternam illam et novissimam noctem mundo in- 
stantem Plin. VI. Epist. XXI. 


794 LIBER SECUNDUS. 


Etruscorum cum Orphica doctrina consensum  no- 
bis oratione longa ac magnifica praedicet. Verum 
enimvero Orphicorum carminum auctores fuerunt 
multi multumque inter se diversi, neque si eo- 
rum unus aliquid de Saturni reditu dixit, hinc 
sequitur omnia, quae unquam de exustione mun- 
di, de anni magni circumactu rerumque cuncta- 
rum renoyatione fabulati sunt aliqui, ei nota et 
percepta fuisse. De Ecpyrosi dubitanter loquitur 
Plutarchus; de. anno. mundano neque hic neque 
Stobaeus neque quisquam alius Orphei testimonio 
usus est, quamvis multis occasio fuerit['], deni- 
que de Sole postremi seculi rectore Nigidius non 
hunc: sed. Magos testes adhibet; nec, si ille de 
deorum imperiis loquutus est, hoc sufficit ad pro- 
bandum, eum singulis diis singula adsignasse se- 
cula. Nam Hesiodus quoque mortalium sub rege 
Saturno vitam  fortunatissimam fuisse narrat ; 
postea homines pro tempore nunc  pejores nunc 
meliores extitisse, pessimos illos quibuscum ipse 
vivat; sed. aliquando hoc ferreo genere interemto 
meliorem sobolem successuràm 6586 [] spe potius 
praesumit, quam ex orbe aetatum in se remean- 
tium. concludit; neque ille aut tempus cujusque 
aetatis aut regem constituit proprium, nedum, ut 
Etrusci, singulorum populorum incrementa et de- 
crementa computare ausus est, quanquam id. quo- 


[i] v. locos a Larchero collectos in Mem. de l'Insüt. T. 1. p. 
271. sq. 

[k] Dubitat Buttmannus in Comment, Acad. Berol. anni 1824. p. 
149. sed clara res est ex voto poetae v. 173. ἔπειτα γενέσϑαι optan- 
tis, et e v. 178. Ζεὺς ὀλέσει xe τοῦτο γένος. 


|! ORPHIC A. 195 


que LLanzius Etruscos ab Hesiodo didicisse ['] 
opinatur. 


CAP. Iii. 


De migratione animarum. 


Plato in Crat. p. 400. nominis σῶμα hanc 
originationem tradit ad exemplum Pythagoreorum 
fictam: σῆμά τινὲς αὐτό φασιν εἶναι τῆς ψυχῆς, 
ὡς τεϑαμμένης ἐν τῷ νῦν παρόντι — -- Δοκοῦσι 
μέντοι μοι μάμιστα ϑέσϑαι οἱ ἀμφὶ ᾿Ορφέα τοῦτο 
τὸ ὄνομα, ὡς δίχην διδούσης τῆς ψυχῆς, ὧν δὴ 
ἕνεχα δίδωσι, τοῦτον δὲ περίβολον ἔχειν, ἵνα σώ- 
ζηται; δεσμωτηρίου εἰχόνα. | Cui loco Clemens 
Strom. II. 518. subjungit Philolai effatum: μαρτυ- 
Qéovvoau xai οἱ παλαιοὶ Θεολόγοι ve καὶ μάντιες, 
de διά τινας ἁμαρτίας ἃ ψυχὰ τῷ σώματι cuvé- 
ζευχται καὶ καϑάπερ ἐν σώματι τέϑαπται. Et haec 
Theologorum et vatum sententia in Platonis Phae- 
don. p..62. B. dicitur iv ἀποῤῥήτῳ λεγόμενος .λό- 
yog, ὡς ἔν τινι φρουρᾷ ἐσμεν οἱ ἄνθρωποι, καὶ 
οὐ δεῖ δὴ ἑαυτὸν ἐκ ταύτης λύειν. quo loco neque 
Eleusinia significantur, ut multi crediderunt, v. 
Moshem. ad Cudworth.. T. I. 410. Saintecroix Sur 
les Myster. T. 1. 408. neque Pythagoreorum do- 
ctrina, ut Wyttenbachio visum ad Phaed. p. 134. 
Nam in Eleusiniis, quorum argumentum enarrare 

[1]1:.Saggio 'T. IT. 568. Hic et ceteri qui de his rebus disputarunt 
obliti sunt Proculi locum afferre in 'l'im. I. 45. χατὰ τὰ ἐν τοῖς ἱε-- 


Qoic γράμματα τῇ χιλιάδι μετρεῖ τοὺς βίους τῶν πόλεων" ταύτῃ “γὰρ 
λέγονται χαὶ of δαίμονες τὸν χρύνον μετρεῖν. 


796 LIBER SECUNDUS. 


nefas, si quid esset hujusmodi initiatis traditum, 
Platoni tam aperte id eloqui non licuisset; Pytha- 
goricos autem philosophos nullo non tempore il- 
lud palam neque ἐν ἀποῤῥήτῳ edixisse, Philolaus 
ipse testis est et Euxitheus Athen. IV. 157. E. 
aliique ejusdem sectae et sententiae. Verum nos 
docet vetus Platonis interpres a Wyttenbachio 
adhibitus. p. 8. ἐντεῦϑεν τὸ πρῶτον 'πρόβλημα τὸ 
ὴ δεῖν ἐξάγειν ἑαυτὸν, οὗ ἐπιχείρημα μυϑιχὸν 
ἐξ ᾽᾿Ορφέως παραληφϑέν, hoc est, e carminibus 
Orphicis; idque confirmat Jamblichus Protr. VIII. 
134. οἱ τὰς τελετὰς λέγοντές φασι διδόναι τὴν 
ψυχὴν τιμωρίαν xci ζῇν ἡμᾶς ἐπὶ κολάσει μεγά-. 
λων ᾿ἁμαρτημάτων. v. L. 1. ὃ. 19. not. f... Ean- 
dem vero sententiam et cetera Pythagorae decreta 
de animorum ortu divino et per varia corpora 
transcursu. orgiorum quoque Orphicorum cerimo- 
niis adumbrata fuisse, Ciceronis, Arnobii aliorum- 
que testimoniis confirmatur. Cicero in Hortensio 
Fragm. p. 60. Philolaum tacita imitatione expri- 
mens: Ex quibus humanae vitae errori- 
bus et aerumnis fit ut interdum veteres 
illi sive vates sive in sacris initiisque 
tradendis. divinae mentis interpretes, 
qui nos ob aliqua scelera suscepta in 
vita ^ superiore poenarum luendarum 
causa natos esse dixerunt, aliquid vi- 
disse videantur. quo nomine denotatur po- 
tissimum ille sacer interpresque deorum Orpheus, 
a Philolao solemni Theologi titulo insignitus. Ar- 
nobius vero L. II. c. 16. Quod si et illud ve- 





QR PHICA. 1797 


rum est, quod in mysteriis secretioribus 
dicitur, in pecudes atque alias beluas ire 
animas improborum, quae eodem pertinere 
ex subsequentium testimoniorum collatione effici- 
tur. Ad Platonis verba Phaed. p. 70. C. παλαιὸς 
μέν ἐστί τις ὃ λόγος οὗτος, οὗ μεμνήμεθα, ὡς εἶ-- 
σὶν ἐνθένδε ἀφικόμεναι ἐχεῖ (αἱ ψυχαί) καὶ πάλιν 
γε δεῦρο ἀφιχνοῦνται xoi γίγνονται ἐκ τῶν τεϑνεώ: 
τῶν, Olympiodorus haec adnotat: ὅτε. τὸ ζῶον 
καὶ τὸ τεϑγεὼς ἐξ ἀλλήλων, χατασχευάζει £x τῆς 
μαρτυρίας τῶν παλαιῶν dedii τῶν ἀπὸ ὌΝ" 
ως; φημὶ, λέγοντος 
Ot δ᾽ αὐτοὶ πατέρες τε καὶ υἱέες. ἐν μεγάροισιν 
ἠδ᾽ ἄλοχοι σεμναὶ κεδναί τε ϑύγατρες --- 

πανταχοῦ γὰρ ὃ Πλάτων παρῳδεῖ τὰ τοῦ ᾿Ορφέως. 
quorum haec sententia esse videtur: animis: in 
eorpora remigrantibus saepe fit, ut qui olim na- 
turae οἱ affinitatis vinculis conjuncti fuerant, 
postea aliquando in eandem domum recolligantur 
ad pristinam conditionem revoluti. Augustinus de 
Civ. XXII. c. 28. Genethliaci quidam scri- 
pserunt, esse in renascendis hominibus 
quam appellant παλιγγενεσίαν Graeci. Hanc 
Scripserunt confici in annis numero qua- 
dringentis quadraginta, ut idem corpus 
et eadem anima quae fuerat conjuncta in 
homine aliquando eandem redeant in 
conjunctionem. De eodem Platonis loco est 
Olympiodori Scholion a Columna ad Enn. p. 6. 
et Gesnero Fragm. Orph. p. 510. evulgatum: πα- 
λαιὸς λόγος "Ooquxóc ve καὶ Πυϑαγόρειος ὃ πάλιν 


N 
798 LIBER SECUNDUS. 


ἀγών τὰς ψυχὰς εἰς τὸ σῶμα καὶ πάλιν ἀπὸ τοῦ 
σώματος ἀνάγων καὶ τοῦτο χύχλῳ πολλάχις" ubi 
proprie οἱ significanter positum. est nomen χύχλος. 
Diogenes in Vita Pythagorae VIII. 14. πρῶτόν 
φασι τοῦτον ἀποφῆναι τὴν ψυχὴν χύχλον ἀνάγκης 
ἀμείβουσαν ἄλλοτε ἄλλοις ἐνδεῖσθαι ζώοις. Ἠΐϊοτο- 
nymus adv. Rufin. L. HI. 410. T. IV. Martian. 
Pythagoras primus invenit immortales 
esse animos et de aliis corporibus in 
alia transire, quod quidem et Virgilius 
in sexto Aeneidis volumine (748.) sequens 
loquitur: Hos omnes ubi mile rotam vol- 
vere per orbem etc. Cyprianus Exeg. in 
Symb. Apost. p. CCXXV. Baluz. Manichaei 
docent coaeternas deo animas hominum 
secundum Pythagoricos in pecudes et 
animales et bestias redire per diversos 
circulos. Augustin. Civ. X. 30. Creditus a 
Platonicis quasi necessarius orbis ille 
ab iisdem abeundi et àd eadem rever- 
tendi. KízAoe τῆς γενέσεως dicitur Procl. in Tim. 
L p. 32. et in Theol. L. VI. c. 3. p. 351. quam 
Virgilius in expositione Orphici dogmatis votam 
dixit, Orpheus ipse τροχόν et χύκλον. Simplicius 
in L. de Coel IL. p. 91. b. fabulam de Ixionis 
rota ad allegoriam revocans illi hominis ambi- 
tiosi[^] vanes conatus comparat: προςδέδεταν δὲ 
ὑπὸ τοῦ ÓsoD τῷ τῆς μοίρας τροχῷ καὶ τῆς ysvé- 

[8] Dio Chrys. Οὐ. ΠΙ|. 116. Ixionis τροχὸς χομψὸν εἴχασμα δόξη 
παραβαλλόμενος. Alii metempsychosis symbolum esse voluerunt; Schol. 


ad Gregor. in Catal. Bibl. Dodl. p. 44. ἐπειϑὴ o£ Ἕλληνες τὴν ἐκ σω-- 
μάτων slg σώματα μεταγγίζεσϑαι ἐχδεδώχασι — xoi τὴν Ἰξίονος πε- 


ORPHIC A. 199 


σεως, ὃν ἀδύνατον μεταλλάξαι xov ᾿Θρφέα τὸν 
μὴ ϑοὺς (sic) ἐλεήσαντα, οἷς ἔταξεν ὃ Ζεὺς ἅλι- 
veírovgu ποικέλεσϑαι (sic) καὶ ἐγχαλινδεῖσθϑαι τὰς 
ἀνθρωπίνας ψυχάς. quibus hoc inesse putabam 
τὸν μὴ τοὺς δεσμοὺς λύσαντα oig ἔταξεν ὃ Ζεὺς 
ἀλιταινούσας ἴλλεσθαι καὶ ἐγχαλινδεῖσθαι τὰς &v- 
ϑρωπίνας ψυχάς ["]» sed ut certius aliquid proferre 
possem, virorum clarissimorum: Hermanni et Bran- 
disii consilium exquisivi, quorum ille mihi haec 
rescripsit: ,Simplicius Orphei verbis sua inter- 
,miscuisse videtur hunc fere in modum: ὃν ἀδύ- 
»»ματον μεταλλάξαι καὶ Ὀρφέα, ὅτε μὴ ϑεοὺς ἐλεή- 
»σαντας, οἷσιν ἔταξεν ὃ ϑεὸς ἀλιτήμασι ποικίλλε- 
οσϑαι -χκαὶ ἐγκαλινδεῖσϑαι etc: . Orphei verba for- 
»tasse fuerunt haec aut his similia 

Οὐδὲ μεταλλάξαι, ὅτε μὴ ϑεὸν ἐκλύσαντα, 

οἷσιν ἔταξε Ζεὺς ἀλιτήμασι ποικίλλεσϑαι 

ψυχὰς ἀνθρώπων. 
»Ssed et ὅτε μή τις ϑεῶν ἐλεήσῃ, vel ὅτε μή τι 
»ϑεός y' ἐλεήσῃ proponi posse.^ Alter autem Mor- 
bekae translationem loci Simpliciani, ex qua grae- 
cum textum, qualem Aldus edidit, conversum pu- 
tat, mecum communicavit, vetus exemplar, quo 
Simplicii commentarius genuinus continetur, a se 
hoc loco non consultum esse professus. Morbeka 
vero hunc ita reddidit: Alligari autem ab eo, 


Qupooen ἐπὶ αὐτῇ τρόπον τινὰ ληροῦσιν. ubi verbum μεταγγέζεσϑαι 
nosticorum scholam redolet. Aliter de Ixionis rota Macrob. Somn. 
I. 10. 


[^] Philostr. V. Apoll; VIII. 7. 388. παρελϑὼν εἰς πλεέω σώματα 
xatà: τὸν ᾿ἀδραστείας ϑεοσμὸν ὃν ψυχὴ ἐναλλάττει. Hie ϑεσμὸς ᾿4δρα-- 
στείας e Platon. Phaedr. 248. D. sumtus. 


800 LIBER SECUNDUS. 


qui secundum dignitatem omnibus dis- 
tribuit, conditore deo in rota fati et 
generationis, quam impossibile est im- 
mutari secundum Orpheum non deos il- 
los misertum, quibus instituit Jupiter 
circulo malignitatis variari et involvi 
humanas animas. — Alium Orphei locum mi- 
nus mendosum asservavit Proculus in Tim. V. 
330. μία σωτηρία ψυχῆς τοῦ χύχλου τῆς γενέσεως 
ἀπαλλάττουσα ἣ πρὸς τὸ νοερὸν εἶδος ἀγαδρομὴ 
ἀπὸ τῆς περὶ τὴν γένεσιν πλάνης, ἧς xoi oi παρ᾽ 
Ὀρφεῖ τῷ Διονύσῳ xoi τῇ Κόρῃ τελούμενοι τυχεῖν 
εὔχονται 
Κύχλου ? αὖ λῆξαι καὶ ἀναπνεῦσαι κακότητος [5]. 

Liberi autem Patris cerimonias ita adornatas fuisse, 
ut spem quandam. immortalitatis ostendere vide- 
rentur, indicium praebent Plutarchi verba jam 
prius allata in Consol. ad Uxor. p. 411. T. VIII. 
(morte interire animos ne credas) χωλύει os ὃ πά- 
τριος Aóyoc[*] καὶ τὰ μυστιχὰ oUuflolo τῶν περὶ 
τὸν Διόνυσον ὀργιασμῶν, ἃ σύνισμεν ἀλλήλοις οἱ 
συγνοικοῦντες. 

Hanc sententiam .utrum Pythagoras. ab Or- 
pheo assumserit an Orphicorum carminum. et or- 
giorum auctores a Pythagora, facile. dijudicabit, 


[€] 4? pro ἂν substituit Gale ad Jamblich. de Myst. p. 309. 

[d] Πάτριος λόγος, ne quis ad Plutarchi patriam referat, dicitur 
qui jam dudum invaluit e£ communi omnium persuasione receptus est. 
Sic Aristoteles Metaph. XII. 8. 744. F. deos esse πάτριον δόξαν vo- 
cat. Idem de Coel. II. 1. 185. τοὺς ἀρχαίους χαὶ μάλιστα τοὺς πα-- 
τρίους ἡμῶν ἀληϑεῖς εἶναι λόγους, ὥς ἔστιν ἀϑάνατόν τι καὶ ϑεῖον 
etc. De Mund. VI. 15. “ἀρχαῖος λόγος καὶ πάτριός ἐστι πᾶσιν, ὡς àv 
ϑεοῦ τὰ πάντα xoi διὰ ϑεοῦ ἡμῖν συνέστηκε. 


ORPHIC A. 801 


qui utriusque partis momenta subtiliter pensita- 
verit. Orphicae doctrinae nulla est ante Pytha- 
goram memoria; hunc aut magistrum ejus Phere- 
cydem | communis fama atque sermo principem 
immortalitatis assertorem fert, ut Maximus ait 
Diss. XVI. 287. (not.) Πυϑαγόρας πρῶτος ἐν "EA- 
λησιν ἐτόλμησεν εἰπεῖν, ὅτι αὐτῷ τὸ uiv σῶμα 
τεϑνήξεται, ἣ δὲ ψυχὴ ἀναπτᾶσα οἰχήσεται ἀϑα- 
γὴς xoi ἀγήρως" χαὶ γὰρ εἶναι αὐτὴν πρὶν δεῦρο 
ἥχειν" et eodem modo alii multi. Pro Orpheo 
autem perpauci stant et minus certi auctores, iique 
Orphicórum versuum testimonio freti, quos nihil 
obstat quominus ad normam Pythagoricae doctri- 
nae fictos credamus. | Sed quid agimus? oblitine 
sumus Thracum, Orphei gentilium, quos Herodo- 
tus eandem sententiam amplexos dicit?[*] In il- 
lum autem barbariae angulum ab omnium Grae- 
corum religionibus et disciplinis et literis sejun- 
ctum Pythagorae doctrinam permanasse, quis tan- 
dem dicere audeat? Nemo sane; sed de Thraci- 
bus ipsis dubitari potest, num in eadem, qua 
Pythagoras, opinione fuerint. Herodotus hoc modo 
V. 4. Τραυσοὶ τὰ μὲν ἄλλα πάντα κατὰ ταὐτὰ 
τοῖς ἄλλοισι Θρῃξὶ ἐπιτελέουσι, χατὰ δὲ τὸν γινό- 
μενόν σφι καὶ ἀπογινόμενον ποιεῦσι τοιάδε᾽ τὸν 
μὲν γενόμενον περιιζόμενοι οἱ προςήχοντες δλοφύ- 
ρονται, ὅσα μιν δεῖ, ἐπεί τὸ ἐγένετο, ἀναπλῆσαν 
χαχά --- τὸν δὲ dnoysvóusvov παίζοντές τε καὶ 
ἡδόμενον γῇ χρύπτουσι, ἐπιλέγοντες ὅσων χαχῶν 
ἐξαπαλλαχϑεὶς ἔστι ἐν πάσῃ εὐδαιμονίῃ quod non 
[e] v. Boeckh. Philolaos p. 181. 
H. 2 


802 LIBER SECUNDUS. 


ineleganter expressit Ambrosius De fid. resurrect. 
T. HII. p. 24. Basil. Fuisse quidam feruntur 
populi, qui ortus hominum lugerent obi- 
tusque celebrarent — Eos enim, qui in 
hoc vitae salum venissent, moerendos 
putabant, eos vero, qui ex istius mundi 
procellis et. fluctibus emersissent, non 
injusto gaudio prosequendos arbitran- 
tur. Cetera testimonia jam ἃ prioribus collecta 
sunt[*] quae omnia in hoc conveniunt, barbaro- 
rum nonnullos natales. suorum, ut Valerius ait, 
flebiliter, exsequias cum: hilaritate celebrare. Qui 
vero demonstrari potest, id illos fecisse hac per- 
suasione, quod animum in corpore tanquam in 
carcere inclusum. tum demum ad. libertatem eva- 
dere crederent, quum corporis vincula rupisset? 
Herodotus quidem de Trausis nihil aliud dicit, 
nisi miseram illis viventium conditionem videri, 
neque est quisquam genitorum hominum cui non 
idem aliquando videatur[*]. Si fortuna paullu- 
lum reflaverit, si dolor acrior incesserit, tum re- 
sonant undique illae voces: 
Οὐδὲν ἀκιδνότερον γαῖα τρέφει ἀνϑρώποιο 

οἵ ΔΩ | 

O μὲν γάρ τί πού ἐστιν ὀϊζυρώτερον ἄλλο 

πάντων ὅσσα τὲ γαῖαν ἐπι πνείξε τε xoi ἕρπει [h] 
[f] Potter. ad Clem, Alex. p. 517. Menag. ad Diog. IX. 73. "Toll. 
ad Auson. de Ambig. Vit. p. 528. Jacobs. ad Anthol. 'T. VIII. p. 270. 
Tzschucke ad Melam VIIL. P. II. 80. Coray ad Nicol. Damasc. p. 
88. in supplem. Ed. Orell, Wyttenbach. ad. Plutarch. p. 296, 


[6] Τὸν τετελευτηχότα μαχάριζε est inter Chilonis sententias Stob. 


Serm, ΠῚ. 45. 35. et vulgo μάχαρες seu μαχαρῖται et ζαμερῖται vo- 
cantur mortui. δ ως ico "t 


[h] "Hieronymus in Ejpitaph. Nepotiani p. 978, T. IV. Hesio- 


ORPHICA. 803 


aliaeque naeniae. (ἵηπερ φύλλων γεγεή — ταῦτα 
πᾶσα ἣ ἀρχαία «φιλοσοφία. λέγει, Plutarchus ait 
Consol ad ΑΡρο]]. 'ρΡ. .323.. T. VH. et multorum 
testimonia affert; ΕἸ nimirum hanc habet vim 
responsum Sileni Midae redditum in rosariis Ber- 
mii: ὦ τάλας ἐφάμερε νήπια βάζεις χρήματά μοι 
διαχομπέων (Pind. Fr. Inc. CXXVHL.) sive pluri- 
bus verbis, uf Aristoteles reddidit in. Eudemo: 
ZaLuovog ἐπιπόνου καὶ τύχης χαλεπῆς ἐφήμερον 
σπέρμα, τί μὲ. βιάζεσϑε λέγειν ἃ ὑμῖν ἄρειον μὴ 
γνῶναι; με ἀγγοίας γὰρ τῶν οἰκείων κακῶν dÀv- 
πότατος ὃ βίος" ἀνθρώποις δὲ πάμπαν. οὖχ ἔστι 
γεγέσϑαι τὸ πάντων ἄριστον ---- τὸ μέντοι δεύτε- 
ρον τὸ γεγομένους ἀποθανεῖν ὡς τάχιστα Plut. 1. 
c. p. 353. quae cum Pythagorae et Orphei effato 
illo verbis. congruunt,. ratione. autem plurimum 
differunt. Nam Pindarus, unde ceteri pendent, 
Silenum- his. verbis regem divitiis  superbien- 
tem vanitatis suae admonuisse dicit; Aristoteles 
et Plutarchus ad elevandam mortis acerbitatem 
utuntur, et possunt eadem vel hodie a christiano 
oratore usurpari praesertim in sermonibus fune- 
bribus et consolatoriis, dummodo error caveatur, 
quem. Lactantius castigat III. 19. 12. Quid ergo 
dicemus nisi errare illos, qui aut mor- 
tem appetant tanquam bonum aut vitam 
fugiant tanquam malum — Hinc nata 
est inepta ista sententia, hanc esse mor- 
dus natales hominum plangens gaudet in funere, quod 
ex Hesiod. Agone sumtum p. 480. 


᾿ἀρχὴν μὲν μὴ φῦναι ἐπιχϑονίοισιν ἄριστον, 
φύντα δ᾽ ὕπως ὥκχιστα πύλας ἀΐδαὸ περῆσαι. 


9 * 


804 LIBER SECUNDUS. 


tem, quam nos pro morte timeamus; ita 
primum bonum esse non nasci; secun- 
dum, citius mori; quae ut majoris sit au- 
ctoritatis, Sileno attribuitur. His palam 
fit, nulla ut relinquatur dubitatio, effatum illud 
utut varia interpretatione jactatum tamen nun- 
quam ita acceptum esse, quasi animi nostri ortu 
divini, antequam in corpus intravissent, cum diis 
versati et hoc diversorio relicto ad superioris vi- 
tae fructum et ad ortus sui principia redituri es- 
sent. Itaque Trausos quoque credibile est hujus 
sublimioris rationis ignaros vitae inopis et agre- 
stis molestias. indoctissimo cuique gravissimas [!] 
muliebriter luxisse, mortem autem, quae omni- 
bus liberationem et vacuitatem dolorum, meritis 
vero perpetuas lautitias et festivitates afferre vi- 
deretur, laetis votis ominibusque prosequutos esse. 
Si Pomponium Melam audimus, mortem. vitae 
praeoptarunt non quia animos ad. pristinam in- 
columitatem refert sed quia sensum malorum au- 
fert[*] de quo equidem non statuo, ut qui sciam 
veteres Ethnographos et Νομέμων βαρβαρικῶν col- 
latores gentium exterarum instituta persaepe ex 
suo sensu interpretatos esse[!], séd eandem: cau- 


[1] v. Meiners: Ueber den Hang mancher Vólcker zum 
Selbstmord, in Gótting. histor. Magazin Vol. II. p. 104. 


[k] Alii Thracum putant. animos redituros — alii 
emori, sed id melius esse quam vivere; itaque lugentur 
puerperia, funera contra festa sunt. τὰ 

[1] Zimmermann Taschenbuch d. Reisen, anni 1802. p. 206. 
»Isert bemerkt, dass die Neger nie bei den Hochzeiten, 
»Wohl aber bei den Begrübnissen zu essen geben. Wà- 
.ren die Feierlichkeiten der Freude nicht vorherge- 
gegangen, so sollte mam fast glauben, sie hegten die 


!ORPHICA.;: 805 


tionem in Herodoto adhibendam. puto, quum prae- 
sertim constet hominum .ferorum, lamenta et ju- 
bila . tam. sibi simili. barritu .. efferri ,.. ut. lugeant 
an laetentur, saepe. dignosci nequeat. Verum sit 
ita sane, ut ille. dicit; quid, . oro. te,. Trausis cum 
Orpheo? . Si... Ciconum aut. Bistonum..aut., saltem 
Odrysarum. hic mos fuisse proderetur, "ut. fletibus 
natos, laetitia prosequerentur defunctos, facilius no- 
bis. persuaderi .. pateremur , .eos.; vitam..poenae et 
exilii instar, mortem, autem... in'. lucro. deputasse, 
quod crederent animos ab omni concretione mortali 
segregatos rerum naturae spectaculo et veritatis co- 
gnitione potiri; denique Orpheum hoc gentilicium 
dogma carminibus suis inseruisse et mysteriorum 
arcanis adumbrasse cerimoniis. Odrysarum qui- 
dem, qui Dercyllidae signa sequebantur, epulum 
funebre enarrat Xenophon Hlell..lIL. 2. 5. vino- 
sum. illud. et. quod. triumphantium . potius. quam 
lugentium. speciem offerret, ut facile alicui in 
mentem. venire posset, eos laetari. de suorum 
obitu et. inter vina decantare illud, Orphaicum: 
Tus οἶδεν εἶ τὸ. ζῇν ΚΘ ἐστι χατϑανεῖν," 
τὸ χατϑανεῖν δὲ ζῇν κάτω γομίζεται;;. ex 


quos versus Plato Gorg. 493. A. festive Pythago- 


»ldee eines unsrer heutigen schómnen Geister; dem zu- 
»folge manm bei Hochzeiten trauern, bei dem Grabe 
,aber tanzen soll!«* Mollien Reise nach Columbia übersetzt von 
Schóll. p. 77. ,, Nach einer Stunde waren. wir in Issa, wo 
unser ein sonderbares Schauspiel wartete; mit Ge- 
»,sang nnd Tanz feierte man den Tod'eéines Kindes; 
»Sonderbare Sitte sich eines Verlustes zu freuen, der 
anderswo Thránen und Wehklagen verursacht. ubi si- 
miles. catholicorum Europaeorum. consuetudines. memorat interpres. ger- 
manicus, quarum si quis causas nesciret, nihil haesitans ab Orphica 
repeteret disciplina. 


800 LIBER SECUNDUS. 

reorum sententiae applicat," corpus animi σῆμα 
vocaritiüm  'hüjus adütem 'eam partem, ' quae 'affe- 
ctibus' paret, πίϑον "et χόσχινον propter id quod 
vulgo creditum 'est, mysteriorum contemtores ad 
Danaidum Jaborés'^ damnari; quam fabulam ita 
interpretabantur,: ut có» duvrroy nomine leviter 
inflexo! τοὺς: ἀνοήτους sigtificari, dicerent. 'Ab' hac 
vero subtilitate quam longe. afuüerint carminum 
Orphicorum ''conditores - ex "aliis cognoscitur locis, 
quos cofitinüó 'subjicere opportunissimum ' videtur. 


ZH 
H 


od ἀπ πρὶ IV. 


^ 


De qreemiis initiatorum. 


^Plato in Rep. II. 363. C. commemoratis: ci 
noribus- et commodis, quae Homerus Hesiodusque 
justissimo "cuique a diis tribui praedicant, ' longe 
majores spes et ampliores a Musaeo atque Eu: 
molpo ostendi ait: Μουσαῖος δὲ τούτων vttvixo- 
τερα τἀγαθὰ xol δ᾽ υἱὸς αὐτοῦ παρὰ Sud διδόασὶ 
τοῖς δικαίοις" ἐς ὕἅδου γὰρ ἀγαγόντες σῷ λόγῳ καὶ 
χκατακλίγαντεξζ᾽ χαὶ ξυμπόσιὸν τῶν ὁσίων χατασχευ-- 
ἄσαντες ἐστεφαγωμένους "010001. τὸν ἅπαντα χρό: 
. voy. ἤδη διάγειν μεθύοντας .--- οἱ. δὲ ἔτι τούτων 
μδκροτέψυς ἀποτέίνουσι μισϑοὺς παρὰ ϑεῶν" παῖ- 
δὰς γὰρ παίδων φασὶ καὶ γένος μετόπισϑε λείπε- 
σϑαι τοῦ ἀγαϑοῦ «καὶ εὐόρχου. ». τοὺς δὲ ἀδίχους 
ἐς πηλόν τινα χατορύττουσιν ἐν ἄδου xoi ὕδωρ 
ἀναγκάζουσι φέρειν" quorum priore parte Plutar- 
chus Orpheum designari putat in Comp. Cimon. 


ORPHICA. .807 


δὲ Lucull. p. 346. T. HI. Πλάτων emuozonva τοὺς 
περὶ τὸν Ὀρφέα. τοῖς εὖ βεβιωχόσι φάσκοντας ἀπο- 
χεῖσϑαι γέρας Ev. ἔδου μέϑην αἰώνιον" . quibus haud 
dissimilis erat spes Chiliastarum. v. Corrodi Gesch. 
d. Chil. T. IF. 517. Neque abs re erit alium Plu- 
tarchi locum. apponere indidem tractum: ταῦτα 
μὲν (τὸ Κερβέρῳ διαδάχνεσθαι καὶ φέρειν εἰς τὸν 
ἄτρητον) οὐ πάνυ πολλοὶ δεδίασι μητέρων ὄντα 
xol τιεϑῶν "δύγματα᾽ οἱ δὲ xoi: δεδιότες τελετάς 
τίνας χαὶ χαϑαρμοὺς οἴονται βοηθεῖν, οἷς ἁγγισά- 
μενοι διατεμεῖν, ἐν ὕδου παίζοντες καὶ χορεύοντες 
ἐν τόποις: αὐγὴν “καὶ πγεῦμα χαϑαρὸν ἔχουσι (Non 
poss.suav. sec. Ep?tc. c, XKVH. 132. Quarum 
rerum fructum 'pietate adversus deos et: justitia 
erga homines comparari publice et philosophi do- 
cebant et poetae. Sed. pietatis summam in my- 
steriorum perceptione positam esse eáque nullum 
non .scelus- aut flagitium redimi et. exstingui, haec 
fuit. privàta sacerdotum pollicitatio. . Vetus est 
opinio , ' quae ex' antiquissimis Graecorum moni- 
mentis constat, duobus: delictis, perjurio et par- 
ricidio, omnium gravissimas poenas divinitus con- 
stitutas. esse, nec leves iis, qui fas hospitii vio- 
lassent..- Inde nata fabulae mysticae origo, quam 
vita:;'communis suscepit, haec terna maleficorum- 
genera post mortem in coenum Stygium demergi 
Arist. Rann. 147. 271. Neque hoc inornatum prae-- 
termisit prudentia. sacerdotalis, duobus potentis- 
simis ^ affectibus, spei ac formidini, scientissime 
moderata. Hujus enim edictum fuit, quicunque 
manus ' caede: suorum  cruentasset , poenamque [6- 


808 LIBER SECUNDUS. 


gibus sancitam subterfugisset, in altera vita par 
sceleri supplicium subiturum esse: à» xoi πολλοὶ 
λόγον τῶν ἐν ταῖς τελεταῖς περὶ τὰ τοιαυτα ἐσπου- 
δαχότων ἀχούοντες σφόδρα πείϑονται, τὸ τῶν 
τοιούτων τίσιν ἐν ὕδου γίγνεσθαι, καὶ πάλιν dgi- 
κομένους δεῦρο ἀναγχαῖον εἶναι τὴν κατὰ φύσιν 
δίκην ἐχτῖσαι τὴν τοῦ παϑόντος ἅπερ αὐτὸς ἔδρα- 
σεν Om ἄλλου τοιαύτῃ μοίρᾳ τελευτῆσαι τὸν τότε 
βίον Plato Legg. IX. 870. E. ergo ut is qui pa- 
trem occiderit, vicissim occidatur a filio, qui ma- 
trem, ab eo, quem ipse in feminam. versus pe- 
perisset. Eumque sive ubJov sive λόγον Plato 
dicit ab antiquis sacerdotibus definite et. graviter 
traditum esse, Pythagoram, ut palam est, imita- 
tis. De iisdem loqui videtur Plato commenticius 
in Ep. VIL 335. πείϑεσθαι χρὴ τοῖς παλαιοῖς τε 
καὶ ἱεροῖς λόγοις, ot δὴ μηνύουσιν ἡμῖν ἀϑάνατον 
ψυχὴν εἶναι, δικαστάς v6 ἔχειν καὶ τίνειν τὰς μ8- 
γίστας τιμωρίας ἐάν τις μεταλλαχϑῇ τοῦ σώματος: 
eamque doctrinam ἃ sacrorum mysticorum magi- 
stris constantissime propagatam esse e Celsi ora- 
tione cognoscitur ap. Orig. VIII. 408. μάλιστα μὲν, 
ὦ βέλτιστε, ὥςπερ σὺ κολάσεις αἰωνίους γομίζεις, 
οὕτω χαὶ οἱ τῶν ἱερᾶν ἐξηγηταὶ τελεσταί τε καὶ 
μυσταγωγοί. Quorum omnium nihil. vitupera- 
tione dignum foret, nisi boni illi viri rem saluta- 
rem duobus nequissimis mendaciis adulterassent, 
quorum unum initiatis summam  precatorum im- 
punitatem daret, alterum iis, qui nullius sceleris 
sibi conscii sed non initiati essent, aeternorum 
suppliciorum metum injiceret. Plato in Phaedon. 


ORPHI OC A. 809 


p. 69. E. χινδυνεύουσιν, inquit, χαὶ οἱ τὰς τελε- 
τὰς ἡμῖν ζαταστήσαντες οὐ φαῦλοί τινες εἶναι; 
ἀλλὰ τῷ ὄντι πάλαι αἰνίττεσθαι ὅτι; ὃς ἂν ἀμύητος 
χἀὶ ἀτέλεστος εἰς (Oov ἀφίκηται, ἐν βορβόρῳ κεί- 
σεται, ὃ δὲ χεχαϑαρμένος τὲ καὶ τετελεσμένος ἐχεῖσε 
ἀφιχόμενος μετὰ ϑεῶν οἰχήσει. Εἰσὶ γὰρ 07), φα- 
σὶν οἱ περὶ τὰς τελετὰς, ναρϑηκοφόροι μὲν πολλοὶ 
βάχχοι δέ τε παῦροι" quibüs haec subnotavit Olym- 
piodorus ἃ Forstero. ap. Fisch. p. 200. et Gesnero 
in Fragm. Inedd. p. 409. particulatim nec eodem 
modo . evulgata :-: παρῳδεὶ ἔπος "Ogquxóv τὸ λέγον 
Uri ὅςτις δ᾽ ἡμῶν ἀτέλεστος, ὥςπερ iv βορβόρῳ 
χείσεται ἔν GOov* et ad alterum: παρῳδεῖ παντα- 
χοῦ τὰ τοῦ ᾿Θρφέως᾽ διὸ xai στίχον αὐτοῦ φησι 
Πολλοὶ μὲν ναρϑηχοφόροι παῦροι δέ τε βάχχοι. 
Prioris loci sententiam integriorem reddit Steu- 
chus De perenn. philos. X. 8. 231. afferens car- 
men Orphei 
Quicunque ad Ditem incestus descenderit imum 
infossus coeno perpes cruciabitur atro. 

quos versus utrum ipse commentus sit an ex grae- 
cis converterit (ὃς δ᾽ ἡμῶν ἀτελὴς νέατον δόμον 
᾿Αἴδος ἔλϑῃ etc.) decernere mearum virium non 
est, sed Orphicis persimiles esse, confidentius af- 
firmare possum. lidem vero mysteriorum antisti- 
tes. docebant noxios adhibitis quibusdam .sacrifi- 
ciis occultioribus metu poenae exsolvi et cum dis 
superis inferisque in gratiam restitui posse: αἱ 
τελεταὶ αὖ μέγα δύνανται χαὶ oí λύσιοι ϑεοὶ, ὡς 
αἱ μέγισται" πόλεις λέγουσι xoi οἱ ϑεῶν παῖδες καὶ 
προφῆται τῶν ϑεῶν γενόμενοι Rep. WM. 366. A. 


810 LIBER SECUNDUS. 


Atque hae sunt illae λύσεις xoi καϑαρμοὶ ἀδικημά- 
τῶν, ἃς δὴ τελετὰς χαλοῦσιε ib. p. 364. quarum 
ritus in Musaei et Orphei - earminibus perscripti 
erant. v. supr. P. IL c. ὙΠ]. ὃ. 5. Hanc autem 
impiam indulgentiarum nundinationem ab Eleusi- 
niis ortam esse mysteriis neque conjectura proba- 
bile est neque indiciis quibusdam patet. Nam illa 
gloriosa initiatorum privilegia προεδρίας in. Orco 
et convictus deorum [?] utrum: conceptis: verbis ab 
Hierophantis lata: an'vulgi opinione praesumta fue- 
vint, explorari nequit. Sed Orpheotelestas: omnes- 
que clandestinorum ^ coetuum ductores clientibus 
suis marià et montes pollicitos: esse, : contemtores 
vero ad Danaidum antlias nigrasque in gurgite 
ranas relegasse; non: est quod dubitemus. 


£e 


Car. ; V. 
De rebus tnferis. 


"Quorum. in loco Orpheus illas sententias pro- 
tulerit divinari facilius quam inveniri potest, quo- 
niam carminum fere omnium argumenta ignota, 
elogia ambigua sunt; ex nomine judicanti illud 
quod Κατάβασις εἰς Gov inscribebatur, suspicioni 
opportunissimum | videtur, nec aliena huic causae 
Τελεταί, Boxyixd, Φυσιχά, Σωτήρια:. Hune au- 
tem locum; qui est de alterius vitae emolumentis 
et incommodis, ' non semel neque negligenter sed 


[?] Arist. Rann. 455. Plat. Phaed. p. 81. A. Fischer ad Aesch. 
Axioch. S. 10. Wyttenbach. ad Plut, de aud. poet. p. 221. 


ORPHICA: 811 


magna industria tractatum esse, tum propter sum- 
mam ejus: gravitatem 'credere proclive, tum quia 
nulla in re saepius Orphei nomen usurpatur. Ju- 
lianus Ὅτ. ὙΠ. 216. χαὶ ᾿Πλάτωνι πολλὰ μεμυϑο- 
λόγηται περὶ τῶν ἐν ἔδου πραγμάτων ϑεολογοῦντι 
xoi πρό; ys τούτου τῷ τῆς Καλλιόπης. Quin tota 
Orci et. locorum inferorum: descriptio ad Orpheum 
refertur auctorem ab Aegyptiis illis; qui praeter 
reliqua 'portentosa mendacia ἃ Diodoro relata 1. 
96. Orpheum narrant τὰς xoi τῶν ἀσεβῶν ἐν (ov 
τιμωρίας "καὶ τοὺς τῶν εὐσεβῶν λειμῶνάς "καὶ τὰς 
παρὰ "τοῖς" “πολλοῖς * εἰδωλοποιίας “ἀρριὀπλὰσμέναν 
πὰρξιξαγαγεῖν, “μιμησάμενον. τὰ περὶ τὰς ταφὰς 
τὰς xo Hiyomtov. “Τὸν "tt γὰρ ψυχοπαμπὸν "Eo- 
μῆν “ατὰ τὸ “παλαϊὸδν᾽ μδμδμοῦ! παρ᾿ LAVAUHIRON) 
ἀγαγαγόντα τοῦ "Anidog τὸ ptas μέχρι τινὸς πᾶ- 
φ ϑϑόν αν τῷ περικείμένῳ τὴν τοῦ Κερβέρου προ- 
τὸ μήν" et, ut parce "mentiti, addunt: τοῦ δὲ ^0o- 
φέως ζαταδέΐξαντος παρὸ τοῖς Ἕλλησι τὸν “Ὅμηρον 
ἀχολούϑωξ ϑέεϊναϊ “κατὰ τὴν ποίησιν Ἑρμῆς δὲ 
ψυχὰξ Κυϊλήνιὸος ἐξεκαλεῖτο x.t. 4. ^ Haec 
igitur^et "quae'"sequuntür 'de' Oceani litore, de 
Leucade fupe; de portis Solis et prato animarum, 
Οὐ δια: ex " Aegypti locis: ad inferos transtulisse 
volunt; am illic Acherusiam esse paludem et in 
Hecatae' templo ' portas. ferreis ^vectibus clausas, 
quarum 'una Cocyti dicatur, altera" Lethes cf. c. 
92. Haec misera fabulà a "Tzetze* repetita: in 
Exeg. p.152. certe hane utilitatem affert, ut ce- 
leberrima quaeque Orci loca in Orphicis carmini- 
bus nominata esse intelligamus ,. assumto praeser- 


812 LIBER SECUNDUS. 


tim Olympiodori testimonio: ad Phaedon. c. 61. 
p. 474. Fisch. et Wyttenbach. p. 316. οἱ τέτταρες 
ποταμοὶ τὰ τέσσαρα στοιχεῖα, ὃ μὲν ἸΩχεαγὸς τὸ 
ὕδωρ --- ὃ δὲ ᾿Αχέρων ὃ ἀήρ. — διὸ xai ᾿Ορφεὺς 
τὴν ᾿Ἵχερουσίαν λίμνην ἀερίαν. καλεῖ |*] idemque 
ap. Gesner. in Fragm. Ined. p. 410. ὅτε oi παρα- 
διδόμενοι τέσσαρες ποταμοὶ «κατὰ τὴν ᾿Ορφέως 'πα- 
θάδοσιν τοῖς ὑπογείοις ἀναλόγοῦσι τέσσαρσι 'στοι- 
χείοις ve χαὶ κέντροις κατὰ τδύο ἀντιϑέδεις" «ὃ μὲν 
γὰρ Πυριφλεγέϑων τῷ πυρὶ χαὶ «τῇ, ιἀνατολῇ, ὃ 
δὲ Κωχυτὸς τῇ γῇ καὶ δύσει, ὃ δὲ ᾿ἡχέρων. ἀέρι 
τε χαὶ μεσημβρίᾳ" τούτους μὲν ᾿Ορφεὺς οὕτω. διέ- 
ταξεν" αὐτὸς δὲ τὸν ᾿χεὰγὸν. τῷ ὕδατι. xal. τῇ 
ἄρχτῳ προροοιχειοῖ, unde | nihil addiscimus. quam 
fluviorum nomina; nam interpretatio ista ex Py- 
thagoricorum argutiis redolet, omnium. rerum ana- 
logiasscrutantium, de quo. C. IX. dicturi sumus. 
Ceterum haec: ipsa. Cerberi ;; Charonis, Lethae no- 
mina post Homeri memoriam introducta carminis 
Orphici,. cui. insita fuere, novitatem. arguunt. — 
Postremo duo Servii testimonia. ob similitudinem 
argumenti ad hunc locum referam. Ad Aen. VI. 
556. fertur ab Orpheo quod dii pejeran- 
tes per Stygiam paludem novem anno- 
rum spatio puniuntur in Tartaro. dem 
ad v. 392. Lectum in Orpheo est, quod 
quando Hercules ad inferos descendit, 
Charon territus statim eum recepit, ob 
quam rem anno integro in compedibus 


[8] Pari successu idem p. 328. Semelen, Agauen, Ino et Auto- 
noen quatuor elementorum symbola esse disputat. 


ORPHICA. 813 


fuit[" Sed quod Pomponius affert p. 1037. 
Mercurium animos reducentem Homerus 
Orphea imitatus usurpavit, et reliqua, ex 
Diodori loco prius apposito sumta sunt. 

Priusquam vero hinc abeamus, versui Orphi- 
co, qui Olympiodori testimonio innotuit 

πολλοὶ μὲν. ναρϑηκοφόροι παῦροι δέ τε βάχχοι 
nonnihil operae impendendum est. Eo usi sunt 
praeter Hermiam ad Phaedr. p. 155. et Jambli- 
chum Protr. XIII. 194. Clemens Alexandrinus, 
Themistius, Synesius aliique a Jacobsio ad Epigr. 
^4ósoz. XXV. T. IV. p. 115. Fischero et Wytten- 
bachio ad h. Ll p. 177. indicati, quorum nullus 
nomen auctoris apposuit; vocabulum γαρϑηκοφό-- 
gos hinc sumserunt Pollux X. 177. et Plutarchus 
adv. Colot. IT. 526. o? ναρϑηκοφόροι, ἀλλὰ ἐμμα- 
γέστατοι ὀργιασταὶ Πλάτωνος. Sententia ipsa mul- 
tis modis variata est. Heraclitus ap. Procl. ad 
Alcib. T. L. 2. 56. Creuz. oí πολλοὶ κακοὶ, ὀλίγοι 
δὲ ἀγαϑοί. Comicus ap. Etym. M. s. ΣΣτατήρ᾽ 
πολλοὶ στατῆρες ἀποδοτῆρες οὐδ᾽ ἂν εἷς. Diogenes 
La. Vl. 60. πολὺς μὲν͵ ὁ ὄχλος, ὀλίγοι δὲ ἄνϑρω- 
ποι. Herodot. VIL 210. πολλοὶ μὲν ἄνθρωποι, 
ὀλίγοι δὲ ἄνδρες. Frontinus Strateg. IV. 49. Hoc 
la: deceptum ajebat, quod multos qui- 


[P] Pausan. III. 25. “Ὅμηρος (πρῶτος γὰρ ἐχάλεσεν GÓov χύνα) 
οὔτε ὄνομα ἔϑετο οὐδὲν, οὔτε συνέπλασεν ἐς τὸ εἶδος" οἱ δὲ ὕστερον 
ὄγομα ἐποίησα; Κέρβερον, a Cerberiis, ut videtur, traductum; sic 
enim vocabantur Cimmerii. v. Arist. Rann. 187. Idem VIII. 18. de 
Styge Hesiodum, Linum, Epimenidem cecinisse refert, μάλιστα δὲ 
τῆς Στυγὸς τὸ ὄνομα ἐς τὴν ποίησιν ἐπεσηγάγετο Ὅμηρος. Posterior 
autem Servii locus illam mihi deliberationem attulit Herculisne descen- 
sus an Orphei in carmine Orphico Κατάβασις εἰς ἅδου inscripto enar- 
ratus sit. 


814 LIBER SECUNDUS. 


dem homines habebat, viros autem nul- 
los. “Ὡολλοὺς τοὺς ϑορυβοῦντας εἶναι ὀλίγους δὲ 
τοὺς στρατευομένους Demosth. Fals. Leg. p. 375.- 
et, quod proximum est: πολλοὶ βουχένται παῦροι 
δέ vs γῆς ἀροτῆρες Diogenian. Cent. V. 2. Sed 
hos omnes antiquitate anteit Sibylla apud Zenob. 
Cent. V. p. 143. Φιλόχορός φησιν ὅτι νύμφαι κα- 
τεῖχον τὸν. ΠΠαρνασὸν τροφοὶ ᾿“πόλλωνος τρεῖς χα- 
λούμεγαι Θριαΐ, » ἀφ᾽ ὧν αἱ poet ψῆφοι ϑριαὶ 
καλοῦνται []. Ἄλλον δὲ λέγουσι τὴν .“419ηνᾶν εὑ- 
ρεῖν τὴν διὰ τῶν ψήφων μαντικήν, ἧς εὐδοκιμού-. 
σης μᾶλλον τῶν Δελφιχῶν χρησμῶν. τὸν Δία χα- 
ριζόμενον τῷ ᾿“πόλλων: ψευδῆ καταστῆσαι τὴν διὰ 
ψήφων μαντιχήν. Πάλιν οὖν τῶν ἀνθρώπων ἐπὶ 
τοὺς Δελφιχοὺς χρησμοὺς ἐρχομένων. τὴν Πυϑίαν 
εἰπεῖν 
Πολλοὶ ϑριοβόλοι παῦροι δέ τε μάντιες ἄνδρες. 

ubi nihil causae erat, cur Salmasius et Berkelius 
ad Steph. emendarent ϑριοφόροι: Nam non solum 
in Gloss. Gr. Lat. tesellatores vocantur ψηφροβό- 
λοι, Sicut ψηφοβόλιον pyxis, unde tali in fritil- 
lum conjiciuntur Cedren. Chron. p. 125. Vales. 
ad Harp. p. 196. et ad eandem formam χυαμο- 
βόλοι apud Hesychium, sed etiam in Gloss. MS. 
ap. Du Cang. s. ῬΨηφᾶς p. 1781. hoc legitur quod 
omnem dubitationem tollit: Θριοβόλοι ἀπὸ ψήφου 
μάντεις. Genus ipsum divinandi significat Jambli- 
chus de Myst. L. III. c. 17. p. 82. εἰ δὲ ἄχρι τῶν 


[1] Antiquissimun esse sortium divinarum usum et ratio dictitat 
et verbum ἀγαιρεῖν docet, sortes tollere significans, non, ut Lexico- 
graphi, vocem. 


ORPHICA. 815 


ἀψύχων οἷα ψηφιδίων ἢ λίϑων ἢ ῥάβδων ἢ ξύ- 
λων τινῶν ἢ πυρῶν ἢ ἀλφίτων [ διήκει τὸ ϑεῖον 
τῇ προδηλώσει, αὐτὸ τοῦτο xoi ϑαυμασιώτατόν 
ἐστι τῆς ϑείας μαντικῆς προσημασίας" et Schol. 
Pind. Pyth. IV. 337. εἰώϑασι διὰ χλήρων μαν- 
τεύεσϑαι τὸ πρὶν xoi ἦσαν ἐπὶ τῶν ἱερῶν τραπε- 
ζῶν οἱ ἀστράγαλοι, οἷς διπτοῦντες ἐμαντεύοντο" 
talesque μαγτείας ἐπὶ πίνακι καὶ ἀστραγάλοις in 
templo Herculis Buraici factitatas esse testatur 
Pausanias III. 25. quin cortiná Delphicá ejusmodi. 
calculos divinos inclusos fuisse narrant Suidas s. 
Πυϑώ et Eudoc. p. 109. Ππυϑοῖ ἵστατο ὃ χαλκοῦς 
τρίπους, ἐξ οὗ ἡ μαντεία ἐξεφέρετο᾽ ἐπάνω γὰρ 
M L4 «ἡ E A , m € * -“᾿ 
τοῦ τρίποδος ἦν τις φιάλη, &v ἢ αἱ μαντικαὶ ψῆ- 
φοι ἥλλοντο χαὶ ἐπήδων, ἡνίχα ὃ ᾿Απόλλων τὴν 
μαντείαν ἐξέφερε. Tabula haec fortasse ex eodem 
fonte manavit unde illud a Plutarcho et Hygino 
Fab. CXL. relatum de Pythonis ossibus dentibus- 
que cortina Delphica reconditis. ^ Thrias illas in 
Hom. H. in Merc. 550. Hermanni felix manus re- 
duxit 
ἄλλο δέ τοι ἐρέω Ἰαίης ἐρικυδέος υἱέ. 
Θριαὶ γάρ τινές εἶσι κασίγνηται γεγαυΐαι τ 
[9] ᾿Φλφιτομαντεία Anecd. Bekk. p. 52. Poll. VII. 188, ἀλφιτό- 
&xr. Cyrill. c. Julian. VI. 198. D. ἀλευρόμαντις 'Theodoret. Disp. 
X. 590. Clemens Coh. IL 10. ubi χριϑόμαντις adjungitur ut ap. 
Suid. s. προφητεία, ἀλευρόμαντις ὃ ᾿“πόλλων Etym. M. ἀλευρομαν-- 
τεία Euseb. Pr. Ev. V. 25. 219. Κληδονισμοὶ καὶ γνεχυομάντεις xc 
οὗ φωγοῦντες ix γῆς, ἐγγαστρίμυϑοί τε x«l ἀλφιτομάντεις Euseb. 
Comm. in Jesaiam c. XLV. p. 535. ἘΣ. in Montfaucon. Collect. Nov. 
T. II. Τυρόμαντις Artemid. 69. a γῦρις derivari analogia non pati- 
tur nec puto γυρέμαντις nomen vulgare cum poetico πολέπορϑος et si- 
milibus comparari posse; ergo πυρόμαντις malim. Κριϑόμαντις "Theo- . 
dor. Prodromus p. 548. in Notic. et Extr. T. VI. 548. (ibid. p. 553. 


᾿ἡλχαίων ὃ Περίϑου et ὁ Muxnütv ᾿“πολλόϑωρος sunt Alcmaeon οἱ 
Apollodorus Cumaeus.) | 


810 LIBER SECUNDUS. 


παρϑένοι ὠκείῃσιν ἀγαλλόμεναι πτερύγεσσι 

τρεῖς κατὰ δὲ κρατὸς πεπαλαγμέναι ἄλφιτα λευχά |3] 

οἰκία ναιετάουσιν ὑπὸ πτυχὶ Παρνησοῖο. 
In cod. Mosq. Xsuvoí legitur, quod Ruhnkenius 
suscepit, in Edd. Μοῖραι, cui Matthiae patroci- 
natur, puellas istas sic appellatas putans ob va- 
ticinandi facultatem, quam nos neque denegamus 
Parcis, neque ita propriam fuisse concedimus, ut 
quaelibet vates Μοῖραι dici potuerint, frustraque 
esset, si quis ad eam rem uteretur Hesychii Glos- 
sis, una ορίδες μάντεις" quod explicari nequit, 
altera Παντομάντειρα μοῖρα, ubi πανδαμάτειρα 
scribendum aut, ut aliis placet, παντοχράντειρα. 
Nec minus operae erit explanare, unde vetus le- 
ctio Σεμναί Orta sit, quam consideranti mihi in 
opinionem venit, hoc interpretamentum esse vo- 
cabuli Ἶραι, adscriptum ab aliquo, qui ad adjecti- 
vum íooí cogitatione aberrasset; Ἴρας autem sive 
Εἴρας nymphas fatidicas appellatas esse, quasi di- 
cas Ajas Locutias aut Fadas, si modo hae a fando 
et fatuando nomen mutuatae sunt[*]. Vocem Ey 
et Ἴρα Hesychius interpretatur Φήμη, κληδών. Eu- 
stathius p. 1160. 35. oi παλαιοί φασιν ὅτι τὸ εἶρα --- 
τὴν μαντείαν σημαίνει, unde perfacilis fuit nomi- 
nis ad γύμφας μαντικάς translatio. Ceteris, quae 
hymni cantor de his sive lris sive Thriis dicit, 

[4] Hesychius ᾿Ζλφιτόχρως, λευκή, πολιά. 

[e] v. Menag. Origin. de la lang. franc. s. v. Fee et DuCang. 
in Gloss. s. Fadus. Ex Nereidibus certe ortae sunt Graecorum novi- 
tiorum Ναγαρίδες, quae etiam x«Ael ἀρχόντισσαι vocantur, quasque 
Leo Allatius de Graecor. Opin. p. 159. sq. simillime ut Feas in val- 
libus et ad rivos puteosque tripudiis et choreis sese oblectare, juve- 


num formosorum amore capi, amatores dites et fortunatos reddere, of- 
fensoribus graviter irasci scribit. 


ORPHIC A. 817 


aliquantulum lucis mihi afferre posse videor. Pri- 
mum quod eas sub apum specie palantes inducit 
non mirabitur qui et Rhoeci amicam Nympham [f] 
et Musas ipsas — quarum tutela apes[*] — olim, 
quum -Tonibus.. profectionis duces se praeberent, 
hanc formam induisse["] meminerit et praeterea 
reputaverit quam multa cum Nymphis hae volu- 
cres habeant communia; primum quod arbores 
incolunt, deinde quod divinum quiddam et prae- 
sagiens futuri habere. creduntur [']. Nolo adji- 
cere quod etiam vates Delphicae, quarum accolae 
fuerunt Irae Parnasiae, nomen MéAiocot habue- 
runt Pind. P. IV. 106. nam hoc vocabulum sive 
de Pythiis dicitur sive de Cereris et Proserpinae 
sacerdotibus, non a nomine μέλι sed a verbo με- 
λίσσω inclinatum esse judicat Menagius ad Diog. 
L c. 94. quod et analogia[*] confirmat et signifi- 
catio ipsa; nam ut ᾿“ρεσίδες sive Ἡρεσίδες ab 
ἀρέσκειν ['] ita Μέλισσαι aptissime dicuntur quae 
ἀπομειλείσσονται τὸ ϑεῖον [“]. Mellis vero et apum 


[f] Charon ap. Schol, Apoll. II. 471. "Theocr. III. 13. Creuzer. 
Histor. Fragm. p. 130. 

[6] Varro R. R. III. 16. 7. 

[h] Philostr. Imagg. II. 8. 825. Wernsdorf. ad Himer. Or. X. 
562, 

[1] v. Voss. ad Georg. IV. p. 805. Joseph. Archaeol. V. c. 6. 

Δεβώρα προφῆτις, μέλισσαν δὲ σημαίνει, τούνομα. : 

[k] Sic ab ἑλέσσω ἕλισσα, ab ἀνάσσω ἄνασσα. v. Orion. Etym. 
p. 102. A praepositionibus περί περισσός, ἐπί ἔπισσος, (ut μετά ué- 
τασσος) ἀμφί "Auquooe , ἀντί Ἄντισσα. v. Harpocr, ἢ. ν. ᾿ 

[1] Minus bene nonnulli ^40voíósc scribunt i. e. λουτροφόροι. v. 
ad. Hesych. s. ᾿4δησίδες. | 

(m| In Diss. de grad. Myst. ann. 1823. edita his adscripsi: ,,In 
Aristoph. Rann. 1278. εὐφαμεῖτε μελισσονόμοι, perperam Melissas 
»Significari putant; Scholiastae glossa οἱ διαγέμοντες τὰ τῆς πόλεως 
ducit nos ad veram lectionem πολισσονόμοι, quo vocabulo alibi uti- 
tur Aeschylus.^ Quae eodem loco de v. 1431. addidi ad explicandum 


T, 9 


818 LIBER SECUNDUS. 


similitudo, nisi quis longissime. repetere velit, 
nulla apparet in vatibus. et sacerdotibus["]. Sed 
Nymphae ipsae vocantur έλισσαι et vicissim apes 
νύμφαι. Hesychius: ᾿θροδεμγνέαδες Νύμφαι αἱ μέ- 
vro, quanquam. hic ἐπ: Ed. Ald. zai inketponi. 
tur, Sed idem JMeA(ow; μέλισσαι etc... 


€ A P. VI. 
De. Bawubo "t iti Pulli 


Haud promto animo —- nec diflteor . — ad 
hunc locum accedo, in. quo Critica experta esse 
videtur, quid non possit. Dux viae est: Clemens 
Coh. . p. 17. ἀλωμένη d 4ηὼ κατὰ ζήτησιν. τῆς 
Κόρης περὶ. τὴν Ἐλευσῖνα ἀποχάμνει. xov: φρέατι 
ἐπικαϑίζει λυπουμένη --- --- ᾧχουν δὲ τηνικάδε 
τὴν Ἐλευσῖνα οὗ γηγϑνεῖς [*] Βαυβὼ. καὶ. “]υσαύϑης 
καὶ Τριπτόλεμος, ἔτι; δὲ. Εὔμολπος καὶ Εὐβουλεύς᾽ 
βουχόλος. ὃ Τριπτόλεμος, ποιμὴν δὲ ὃ. Ἐὔμολσιος, 


Valerii errorem, pertinacius defendere nolo, est enim res valde am- 
bigua et ab aliis aliter habita. v. G. Dindorf. ad Aristoph. Fragm. p. 
80. verum Comici nomine nequaquam Aristophanem intelligi yolui sed 
eum, quem Scholiastes h. l. claris verbis indicat, Eupolin. 


[8] Boeckhii conjecturam ad Pind. Fragm. p. 633. sciens prae- 
tereo. “ελιτώδης. Proserpina, ειλινόη Hecate vel Empusa appellari 
videtur eodem genere euphemismi quo. Furiae γλυκεῖαι... mortuorum 
animi manes id est boni, χρηστοί et μειλέχιοι., pariterque dii aver- 
runci μειλίχιον et ἐπιδῶται icuntur. ηλινόη communibus regulis 
repugnat. 

[3] Acesodorus in Schol. Oed. C. 1051. κατοιχῆσαι τὴν, Ἐλευσῖνα 
πρῶτον μὲν τοὺς αὐτόχϑονας , εἶτα Θρῷχας τοὺς uet Εὐμόλπου πά-- 
εὐγφϑισμάνονο, elg τὸν xov. ᾿Ερεχϑέως πόλεμον. Sed hic Eumolpus ipse 
uit unus τῶν λεγομένων ᾿ἀϑήκησιν αὐτοχϑόνων, ut Pausanias II. 14. 
Dysaulis amicos. vocat. Athenarum autochthones: erant Cecrops et. 


Erechtheus, Aphidnarum .Titaeus. Herodo. IX. 73. pham Atticae 
pagorum. ali. 


ORPHICA. 819 


συβώτης δὲ ὃ Εὐβουλεύς. — --- Καὶ δὴ ξεγίσασα 
j Βαυβὼ τὴν 4ηὼ ὀρέγει χυχεῶνα αὐτῇ, τῆς δὲ 
ἀναινὸοιέγης λαβεῖν, πενϑήρης γὰρ Tw, περιαλγὴς 
γενομένη ἧ: Βαυβὼ, ὡς ὑπεροραϑεῖσα δῆϑεν, ἄνα- 
στέλλεται τὰ αἰδοῖα χαὶ ἐπιδεικνύει τῇ ϑεῷ" $ δὲ 
τέρπεται τῇ ὄψει χαὶ δέχεται τὸ ποτὸν --- ταῦτ᾽ 
ἐστι «à χρύφια τῶν ᾿4“9ϑηναίων μυστήρια, ταῦτά 
τοι χαὶ ᾿Θρφεὺς “ἀναγράφει. Παραϑήσομαι δέ σοὶ 
αὐτὰ ᾿Ορφέως τὰ ἔπη 

"Oc εἰποῦσα πέπλους ἀνεσύρατο, δεῖξέ τε πάντα 

σώματος οὐδὲ πρέποντα ᾿τύπον [Ρ]. Παῖς δ᾽ ἦεν "Ioxyoc 

χειρέ τὲ μὶν ῥίπτασκε γελῶν Βαυβοῦς ὑπὸ κόλποις. 

5.9. ἐπεὶ εἴδησε ϑεὰ, μείδησ᾽ ἐνὶ ϑυμῷ, 

. δέξατο δ᾽ αἰόλον ἄγγος " iv ᾧ κυχεὼν ἐνέκειτο 
quae ab Eusebio Pr. Ev. IL 3. iisdem omnibus 
verbis redhibentur. Nec tamen id absterruit Cri- 
ticos quominus, quae vitiosa viderentur, emen- 
dare tentarent. In secundo versu Wakefieldius 
ad Lucret. IV. 1161. παῖς δ᾽ ἦεν "Iazyog malebat, 
quo modo Vossius interpretatur in Antisymb. T. 
L p. 52. Da nahte der Knab' Iakchos. Her- 
mannus οὔτι 20 ] HM οὐδέ [*]. In tertio 
Gesnerus χεῖρά 4 ἑὴν ῥίπτεσχε γελῶν Βαυβοῦς 
ὑπὸ κόλπους" vulgatam retinet Hermannus; sed 
in seq. scripsit. ἡ δ᾽ ἐπεὶ ovv ἐνόησε, Wakefiel- 
dius. barbare εἴδησε, Lleinsius ἠπίη. οὖν μείδησε. 
Vossius | quid | probaverit, apparet e translatione: 
Baubo Máebelte dess, auch làchelte herz- 

[b] ᾿Ανδρὸς τύποι Even. Epigr. XII. | 

[ In literis ad me datis hoc praefert παῖς δ᾽ ἦεν Ἴαχχος, χειρί 


τε [uy ῥίπτασχε γελῶν Βαυβοῦς ὑπόχολπος" sed postremi vocabuli 
auctorem sibi in promtu non esse. 
3 ἃ 


820 LIBER SECUNDUS. 


lich die Góttin. Nec desunt alia consilia: τῇ 
δ᾽ ἐπὶ οὖν μείδησε ϑεὰ γήϑουσ᾽ ivi 9vud. Sed 
rationes omnes perturbat Arnobius, qui Clemen- 
tis verba latine reddens secundarum partium acto- 
rem Tacchum plane omittit: Baubo accipit ho- 
spitio Cererem; sitienti adoris oggerit 
potionem cinnum; aversatur et respuit 
dea — Tum vertit Baubo artes et quam 
serio non quibat allicere, ludibriorum 
statuit exhilarare miraculis; partem il- 
lam corporis, per quam secus femineum 
sobolem solet prodere, facit in speciem 
laevigari nondum duri atque striculi. 
pusionis, redit ad deam tristem et rete- 
git se ipsam | 


Sic effata sinu vestem contraxit ab imo 
objecitque oculis formatas inguinibus res [*], 
quas cava succutiens Baubo manu, nam puerilis 
ollis vultus erat, plaudit, contrectat amice. 
tum dea defigens augusti luminis orbes, 
tristitias animi paulum mollita reponit ; 

inde manu poclum sumit, risuque sequenti 
producit totum cyceonis laeta liquorem. 


L. V. c. 25. sq. cum Clementis narratione vehe- 
menter discrepant. Àc Salmasius quidem in Epist. 
ad Menag. p. 68. et Exercitt. p. 528. Arnobium 
culpat inscitia graeci sermonis ab Orphei senten- 
tia longissime aberrasse atque pro παῖς δ᾽ ἦεν 
puer accedebat substituisse nam puerilis 


[c] Scalig. ad Catal. p. 201. Anthol. T. IL. 526. ,res pro pu- 
dendis, ut σχεῦος, peculium.* 


ORPHIC A. 821 


ollis vultus erat. (Quis vero sibi persuadeat 
Arnobium, quum cetera perspexisset, haesisse in 
facillimis παῖς δ᾽ ἧεν Ἴακχος atque hinc ridiculam 
illam de levigato cunno historiam effinxisse? Ita- 
que alii aut. Clementem aut Arnobium a librariis 
corruptum crediderunt; illum Leopardus et Hein- 
sius, quorum alter Emm. VI. 25. παῖς νηπίαχος 
δ᾽ ἦν; Heinsius παϊδήιον ἄνϑος scribi jussit et in 
seq. χειρί τε μὲν ῥίπτασχεν ἑῇ Βαυβὼ ὑπὸ κόλ- 
πους [*]. .. Arnobium emendat Meursius Lectt. Att. 
I. 15. 1046. quas cava succutiens Bacchus 
manu, vel, ne metrum laboret, Bacchi manu. 
Sed de Baccho sive Iaccho nihil legisse Arnobium 
ostendunt. verba ejus: partem illam levigat 
in speciem nondum duri pusionis. Neque 
omnino quisquam veterum in hac causa lacchi, 
daemonis mystici, mentionem injecit, qui sive est 
Cereris filius[*] sive Proserpinae, sive Dionysi 
sive Dionysus ipse, certe huic fabulae non deus 


[4] Pauwii emendationes ad Anacr. p. 181. et Eschenbachii in- 
terpretationes Epigr. p. 23. perinde ineptas praetereo. | 
[e] Schol. Arist. Rann. 326. συνίδρυται τῇ Ζήμητρι ὃ Διόνυσος" 
εἰσὶ γοῦν οἵπερ φασὶν αὐτὸν Περσεφόνης εἶναι. οἱ δὲ τῇ ium 
συγγενέσθαι, ἄλλοι δὲ ἕτερον τοῦ “ιονίσου εἶναι τὸν Ἴακχον. Schol. 
Arist. p. 218. τὸν Ἴαχχον λέγουσιν εἶναν “Δήμητρος, τὸν αὐτὸν καὶ 
ΑΙιόνυσον, ἄλλοι δὲ παῖδα Διονύσου. Arrianus Alex. 16. Dionysum, 
Athenis cultum; cui Iacchus accinitur, Jovis et Proserpinae 
filium dicit, ut Schol. Eur. Orest. 952. χαλλίπαις ϑεὰ. ἡ Περσέφασσα 
ἡ γεννήσασα τὸν Ἴαχχον. Nonnus L. XLVIII. 950. sq. Dionysi 'The- 
bani et Aurae, a Bacchis Eleusiniis educatum: 
καὶ ϑεὸν ἱλάσχοντο μεϑ' υἱέα Περσεφονείης 
xci Σεμέλης μετὰ παῖϑα, 
xci τριτάτῳ νέον ὕμνον ἐπεσμαράγησαν Ἰάχχῳ, 
Ζαγρέα χυδαίνοντες ἅμα Βρομίῳ καὶ "Ixyo. 
sed hoc discrimen tollit rursus Ἢ XXXI. 66. quum Junonem de semi- 
deo 'Thebano ita loquentem inducit: 
Μηδὲ λάχῃ γέρας ἶσον ᾿Βλευσινίῳ ftovvoq, 
μὴ τελετὰς προτέροιο διαλλάξειεν ᾿Ιάχχου. 


822 LIBER SECUNDUS. 


convenit sed aliquis Baubus alumnus vel alius: au 

tochthonis. Eleusinii vernula.procax[/]. Ad hunc 
igitur amoliendum tum illae propositae sunt con- 
jecturae,. tum nos. ipsi multa tentavimus, quorum 
nihil successit. . Baubus. obscura memoria obver- 
satur. in Suidae loco s. nud ἐξένισεν: ἣ Bolo 
τὴν Δημώ, quod de hospitio illo dictum videtur; 
nec dubito quin Demo. eadem sit, quàe ab Epi- 
dauriis dorice Δαμία dicta et cum filia Auxesia 
consecrata est, i.e. 4ημήτηρ; eadem "4uuce nomi- 
nata et ^4uuoíc|*] a materna cura, qua . tum 
omnes mortales amplectitur, tum Liberum .Liber- 
amque nütrivit ipsumque: Demophontem dignata 
est, Notissima est Ceres mammosa' ab. 1lac- 
€ho. Lucr. 1V..1161. et quae huic loco. apponitur 
Suidae Glossa Ἴαχχος ziwvoog ini τῷ μαστῷ ["} 


ipsumque Semelae filium cum Taccho Eleusinio in unum confundit So- 
phocles Ant. 1120. quos Aristophanes iu Ranis disünguit  apertis- 
sime; neque unquam futurum arbitror, ut Dionysi Phrygii et "Thebani 
discrimina accurate cognoscantur; adeo pauca sunt testimonia, adeo 
incertus eorum usus, quia non constat quid poetae turbaverint, quid 
historici opinati sint, quid a singulis testibus cogitate scriptum vel ex 
tempore eífutitum sit. Quae res me retinuit ne in ea disputatione, 
quae de Zagreo instituta est, lacchi mentionem inferrem, quum prae- 
sertim fieri possit, ut cantilenae Eleusiniae nomen ortum dederit deo 
laccho eadem ratione qua Hymenaeus, Ialemus, Crotus, Linus et alii 
nati sunt. Longa Sancrücii disputatio de Myst. T. 198. sq. ne scin- 
tillam quidem ad verum dispiciendum relinquit. 


[f] De hoc aliquid. suspicari licet ex Suidae verbis Ἴαχχος — xci 
ἥρως τις. Y 


[E] Hesychius: '"A4ug&c 7| τροφὸς ᾿Δρτέμιδος χαὶ ἡ μήτηρ καὶ ἡ 
Ῥέα καὶ ἡ 4]ημήτηρ. cf. Etym. M. s. ᾿μμὰ et ᾿φναίη. Plutarch. 
Prov. Alex. XL. 1260. Zenobius, Suidas: ἡ “μαία τὴν ᾿Ζζησίαν με-- 
τῆλϑε ἢ. e. ἡ 4ημήτηρ τὴν ἘΠ A neque ego aut Spanhemio assen- 
tior nomen hoc a verbo ἀμᾷν derivanti ad Callim. H, in Cer. 137. p. 
747. aut Muellero Zfeuía τὴν «ὐξησίαν corrigenti Aeginet. p. 171. 
᾿Δζησία ipsius Cereris nomen est in Anecd. Bekk. 348. 


[8] Inus fortasse aut alius nutriculae, nisi ille scripsit ἐπὶ τοῦ 
μυστικοῦ scil. “ιονύσου τὸ ὄνομα λέγεται. 


-— 


QRPHICA. 823 


quem. Orpheus H. LIHI..9. ὑποχόλπιον appellare vi- 
detur, hoec est ἐπιμάστιον νοὶ ὑὑπομάζιον,  qüem- 
que fortasse Horo et Jovi lactenti similem eflin- 
xerunt. Aliud nominis illius exemplum praebet 
Hesychius :-Βαυβώ τιϑήνη Δήμητρος" σημαίνει δὲ 
καὶ “κοιλίαν ὡς mag Ἐμπεδοχλεῖ᾽ de: quo. nihil 
adnotat. Sturzius p. 537. neque ego plus afferre 
póssum;: quam:-nomen. Baubo :cum verbo. βαυβᾷν 
cognatum. esse; quod de 'nutricularum  lallis et 
naeniis . dici solet. : llius | vero. Orphicae Baubus 
Michael: Psellüs meminit apud Allatium De quo- 
rund. Graec. ;.Opinat.: ρ..13θ0.. δ᾽ Βαβουτζικάριος 
nooceqü cor τῷ "βίῳ: ἔνεστι ydg. nov τοῖς "Ogqu- 
κοῖς ἔπεσι: :Βαβὼ “τις ὀνομαζομένη δαίμων voxte- 
gunj, ἐπιμήκης τὸ ᾿ὀχῆμα καὶ σκιώδης τὴν ὕπαρξιν᾽ 
unde patet.doctum nmionachum Orphei carmen no- 
mine tenus nec-amplius. cognitum habuisse. Deinde 
Harpocratio. narrat. p. 90.. ᾿“σκλήηπιάδης τὸν | 4vs- 
av. edtóyOoro. εἶναί φησι, συνοιχήσαντα δὲ Βα- 
βοῖ σχεῖν παῖδας Πρωτονόην χαὶ Νίσαν. Παλαί- 
φατος δὲ. σὺν «τῇ γυναικὶ. αὐτὸν ὑποδέξασθαι τὴν 
“Ζήμητρα.. Ἐκ quo colligi potest, Eleusiniis ipsis 
hanc. feminam. ignotam. fuisse. Nam Pausanias | 
negat inter antiquos. Eleusinis:. habitatores Dysau- 
len- commenorari 11. 14. eoque argumento Phlia- 
sios oppugnát. niysteria Cereris a Dysaule Eleu- 
sinio instituta «dicentes IL. 14. Quae etsi omnia 
ad. Orphici. carminis. intellectum | nihil: admodum- 
conferant, tamen O0mittere nolui. Denique Grego- 
rius. Naz. . Or. III. 104. (141. D.) par illi Orphei 
commentum de Cerere refert: Ὀρφεὺς παρίτω — 


824. LIBER SECUNDUS. 


καὶ ἐπιβρεμέτω τὰ nego) τῆς ϑεσλυμίαις ῥήματα 
Ζεῦ κύδιστε, μέγιστε etc. xoi Mos τῆς ἄλλης 
φειδέσθω μεγαληγορίας 
Ὡς εἰποῦσα ϑεὰ δοιοὺς ἀνεσύρατο μηρούς. 

ἵνα τελέσῃ τοὺς ἐραστὰς ἃ xai νῦν tcv τελεῖ (cod. 
τελεῖται) τοῖς σχήμασιν. . Hic primum Gregorium 
accusat. Clavierius δά Apollod. p. 61. quod quae 
Orpheus . de, Baubo : dixerit. ad. Cererem transtule- 
rit, et postremo omnes illos: versus, quos Cle- 
mens. affert, totamque. fabulam opprobrii causa ab 
Apologetis confictam putat... Sed Clementem. tam 
aperte, tam impudenter: mentitum . esse, nemo 
sibi persuadebit, qui. causam ejus et tempora et 
adversarios mediocriter modo cognorit; quam falsa 
sit de Gregorio suspicio, paucis ostendemus.  Ce- 
rerem, ut. filiam. redimeret, Celeo corporis sui 
usum . fecisse . prodidit. incorruptus auctor. Schol. 
ad Aristid. p. 22. Ζ2Ζημήτηρ παρὰ Κελεοῦ καὶ Τρι- 
πτολόέμου τὸν. ἡρπαχότα μαϑοῦσα μισϑὸν αὐτοῖς 
ἀποδίδωσι τῆς μηνύσεως τὸν σῖτον, πρῶτον ἀϑέ- 
σμως συγγενγομένη Κελεῷ τῷ Τριπτολέμου πατρί, 
cujus fabulae instructorem fuisse Orpheum, facile 
colligi potest ex aliis ejusdem generis flagitiis, 
quae 1116. impurissimus. poeta diis affinxit (v. P. 
II. C. VIL) Neque aliorsum spectat Gregorii tecta 
indignatio . Or. XXXIX. 625.. D. οὐδὲ Κύρη τις 
ἡμῖν ἁρπάζεται xoi 4ημήτηρ πλανᾶται χαὶ Κελε- 
οὖς τινὰς ἐπειςάγει xol Τριπτολέμους καὶ δράκον- 
τας, xai τὰ μὲν ποιεῖ, τὰ δὲ πάσχει" αἷσχύ- 
vouct γὰρ ἡμέρᾳ δοῦναι τὴν νυχτὸς τελετήν --- 
olóev Ἐλευσὶς ταῦτα xoi οἱ τῶν σιωπωμένων 





ORPHIC.A. 825 


ἐπόπται. ubi nefandae Cereris libidines significan- 
tur abillo exordio ὡς εἰποῦσα ϑεὰ δοιοὺς ἀνεσύ-. 
paro μηρούς inductae. Nonnus Expos. in Invect. 
L c. 74. p. 518. Carminis de Cerere hic 
est sensus, deam sublato corpore fe- 
mora sua detexisse ut amasiis corporis 
sui copiam faceret. Quibus verbis Or- 
pheus Cereris vim et facultatem iis. a 
quibu$ expetitur in promtu esse innuit 
eamque paratam ad sese ipsis dandam, 
eosque explendos['] undé manifesto apparet, 
hunc versum. non -de Baubo, ut Clavierius opina- 
tur, sed de Cerere. scriptum neque ἃ Gregorio 
defiguratum sed sincere redditum esse. Apud 
alios nulla. hujus fabulae vestigia reperi, nisi quod 
ἐπ᾿ obscurissimo:: Hymnorum: loco [*] Cereris «cum 
uno hospitum suorum concubitus significari vide- 
tur... Fabula. ipsa. excogitata est ad. explicandam 
obscenorum  jocorum : causam; quibus mulieres in 
Thesmophoriis .aliisque. sui sexus solemnibus 88 
invicem ludificare solebant, :dicteriis et scurrili- 
bus gain concertantes. De Aegyptiorum pom- 
“Ἢ |] Parili γα τας nostri Symbolici Baubus foedissimum factum 
interpretantur, sed, quod cum bona eorum pace dixerim, ad intimum 
fabulae sensum non penetrant. Baubus enim revelatio Naturae Apo- 
calypsis est, vulgaribus hominum sensibus intellectum 
sui yario rerum. tegmine op erimentoque subtrahentis 
(Macrob. Somn. L 2) sicut psa de se effatur in , antiquissima, inscri- ' 
ptione Τὰ ὄντα χαὶ τὰ; ἐσόμενα καὶ τὰ γεγονότα ἐγώ εἶμι" τῶν 


ἐμὸν χιτῶνα οὐδεὶς ἀπεκάλυψεν" sed revelatur initiatis et 
mysteria sua quasi contrectanda praebet. 
[k] H. XLI. in Matrem Antaeam 
Εὔβουλον τέξασα ϑεὸν ϑνητῆς ὑπὶ ἀνάγκης 
ubi si ϑεά scribatur, intelligi poterit filius Cereris ignotus e Dysaulis 


concubitu progenitus, quem Hermannus praeclara emendatione: huic 
loco restituit. 


820 LIBER SECUNDUS. 


pis nota . sunt, quae Herodotus. tradit Π. 60. αἱ 
μὲν. ἀείδουσι, αἱ δὲ ὀρρχέονται; αἱ δὲ ἀνασύρον: 
vat: ἀνιστάμεναι. Quo. genere. facetiarum: quum 
Gráecae. quoque | mulieres: prodendi pudoris :non 
parcissimae [] uterentur ἐπ᾿ -Cerealibus ; - fictus 
est ille ἱερὸς Aóyos, quo: exempli: origo - a: Bau- 
bus vel Jambae: facto ludicro: repetebatur; nam 
haec: quoque. Celei: et: Metanirae ' aut serva; - aut 
filia deam 'exhilarasse : dicitür ᾿ἀχρήστοχογοῦσα | zai 
ἄχρηστα ᾿ σχήματα ποιοῦσα. V. Gaisford.; ad ..He- 
phaest.: Schol.:;p: 158. Eoque: suspectior | reddi- 
tur ; ille: palpator | facchus;' quem: neque .  Arnobii 
interpretatio admittit: neque aliunde cognitum .ha- 
bemüs. .Nam' quod ; Gesnerus putat: in : H. Orph. 
L.:et LIT. Dionysum:  2zc gov. dici: ab. illa..-Baubus 
contrectatione, versus: 'ipse reclamat, mec, quod 
Hermannus in ejus locum reposuit: ἐφάπτωρ;» prius 
nostrae causae adhiberi potest, quam demonstra- 
tum fuerit; Dionysum: fuisse qui Baubo: contrecta- 
et.::; Nam ut. concedamus pro. ἐπάφιος non --éxot- 
γος. neque aliud. simile sed id quod viro sumimo 
placuit; restituendum esse, tamen non liquet,  il- 
lam fuisse appellationis causam. Clemens Admon. 
p. 35. ait: “Ζιόνυσον tis ape “Σικυώνιοι προς- 


εῇ 


qm biien quedam filios ἃ fuga μονα studuit à ἀνασυρὰ ἕνῃ 
^i ἐπιδείξασα αὐτοῖς τὴν χοιλίὰν Plut. Apophth.: Lace. p 

ὙΠ]. eodemque modo matronae Lyciae Bellerophonti sup ent d "n 
de Virt. Mul. p. 275.: "Libidinosior Nelei: filia Elegeis, Js κα ó πατὴ 

' ἤχουσεν ἐπιχροτούσης τὸ αἰδοῖον χαὶ βοώσης Z(Leo δὴ μάλα εὖ ων: 
ρὸν πόσιν etc. Etym. M. p. 152. 48. et Gud. p. 302. Schol: Lyc. 
1385. rovc μηροὺς ,ἀνασυραμένη͵ χλευάζουσα τὰ νυμφεῖα. Qua in re 
quum vérbum ἀνασύρασϑαι proprie dicatur, prorsus incertum est, an 
Hesychii glossa. ἀνεσύρατο, ἐγύμνωσε ex. Orphei. loco tepelite sit. 
"dvégvQe τὰς χνήμας Jesai XLVII. 2. ido 


ORPHIOCA. 827 


κυγνοῦσιν ἐπὶ τῶν γυναϊχείων τάξαντες τὸν Διόνυ- 
cov μορίων», ἔφορον. αἴσχους καὶ τῆς ὕβρεως σε- 
βάξοντες ἀρχηγόν [^] hoc. est foedae licentiae da- 
torem, quae temulentos: ad. libidines incitat; unde 
nomen. yoigóOAup dicitur et κλειτοριάζειν et ψαῦ- 
ὅαν xegoir "λειμῶνος Eur. Cyd. 168. quem locum 
qui: legerit ' epitheti: illius: rationem pue 
rimari: EPA A desistet.. d | | 


(1.9 ΣΎ Ὁ} ) 29408 19 W 2009" 
CAP; KL. ds semel ditis 
De rüptu Proserpinae. 

iBnbiilae; quam modo explicuimus, sedilini et 
domicilium si quis quaerat, succurrit Orphei .car- 
men Z/umnroos "Avo, cujus Orpheus in prooe- 
mio Argonauticorum meminit, vel Mfjvie Δήμητρος 
cujus primum versum servavit Justinus, neque 
non: fieri potest. ut- idem argumentum in. Theogo- 
nia. tractatum sit. Pausanias L. 14. in Orphei quo- 
dam::carmine, quod spurium esse: judicat, Dysau- 
len "Triptolemi et: Eubulei: patreni: perhiberi: dicit: 
ἔπη. ἄδεται ᾿Ορφέως. (οὐδὲ: ταῦτα: ᾿Ορφέως ἐμοὶ δὸ- 
κεῖ τὄντα) -.Ev[jovks xoi: Τοιπτολέμῳ “υσαύλην 
πατέρα ebvov, ἱμήγύσασι δέ σφισι περὶ τῆρ' παιδὸς 
δοϑῆναι παρὰ τῆς “ἽἜήμητρος σπεῖραι τοὺς χαρπούς" 
ἰάθη. fortasse carmen Signilicanás unde. Clemens 
l c. haec subjungit: βούλει xoi τὰ «Ῥεῤῥεφάττης 
ἀνϑολόγια διηγήσωμαν καὶ τὸν κάλαϑον καὶ τὴν 


[7]:Hinc sumsisse videtur Florens Christianus quae Apseiryip tri- 
buit Fragm. Incert. CCCCXVIII. p. 258. Schuetz. 


828 LIBER SECUNDUS. 


ἁρπαγὴν xoi τὸ σχίσμα τῆς γῆς καὶ τὰς ὗς τοῦ 
Εὐβουλέως τὰς συγκαταποϑείσας ταῖν ϑεαῖν, δὲ 
ἣν. αἰτίαν ἐν τοῖς Θεσμοφορίοιὶς μεγαρίζοντες χοί- 
ρους ἐχβάλλουσι, quorum postrema pars perob- 
scura est. Salmasius ad Solin. p. 751. χαταβάλ- 
λουσιν emendat; codex ἐμβάλλουσιν praebet, quod 
a vero proxime abesse ostendam. Primum ma- 
nifestum est in sacro Cereris. aliquid suibüs fa- 
ctum esse, ejusque rei causam ab historia sacra 
repeti. Jam cur sues Cereri mactentur, varie nar- 
ratum legimus, aut quia λυμαντιχοὶ τῶν δωρημά- 
τῶν τοῖν ϑεοῖν Schol. Arist. Rann. 341. aut quia 
Triptolemus, quum sevisset et sus, quod severat, 
effodisset, hanc duxit ad aram Cereris Hygin. 
Fab. 277. Aliis fortasse illud. facinus, quod Ovi- 
dius verbo tangit in Fast. IV. 465. 
Forsitan ille dies errori summa fuisset, 
sinon turbassent signa reperta sues [?] 

dignum visum; quod perpetuis lueretur sacrificiis. 
Sed. idem animal nonnulli arandi artificium mon- 
strasse crediderunt et nomen 4v»ig ab ὗς deriva- 
rünt | Plutarch. Symp. IV. 5. 190. Etym. Gud. p. 
540. cf. Adr. Junii Animm. p. 361. Quae omnia 
hue tendunt ut intelligamus in fabulis Cerealibus 
quasdam fuisse suum partes. Sed ad Clementis 


[2] Ad haec signa reperta fortasse pertinent ἐνόδια σύμβολα, 
quibus Ceres prima usà dicitur. v. Siebelis. ad Philoch. p. 101. sq. 
Gregorius Nyss. in Ep. de Python. p. 869. A. T. I. conjungit avu- 
βολομαντείας, ἡπατοσχοπίας, vexvíec, ἐνθουσιασμοὺς, κατὰ κχωλὰς, 
ἐμπνεύσεις, ubi fortasse καταχωχάς scribendum. Συμβολοδιδάχτης in 
Hippolyti de Charism. p. 508. T. II. Galland. exponitur παλμῶν ἕρ- 
μηνεὺς φυλαττόμενος ἐν συναντήσει λώβας ὄψεως ἢ ὀρνίϑων ἢ ya- 
λῶν ἢ ἐπιφωνήσεων ἢ παρακροαμάτων συμβολιχῶν. Συμβολόμαντις 
Anna Comn. X. 284. C. | 


ORPHICA. 829 


locum haec nihil lucis afferunt, in quo duae res 
obscurissimae sunt; primum, quod Eubulei sues 
ταῖν ϑεαῖν συγχαταποϑεῖσαι dicuntur, deinde. ver- 
bum μεγαρίζειν. Prius illud ita interpretor, Eubu- 
leum, quum forte amissas sues quaereret deve- 
nisse in illum locum, ubi Libera una cum parte 
gregis terrae voragine rapta evanuerat, locique 
indicium fecisse Cereri, quae per eundem hiatum 
ad Orcum descendit, ut dicitur in Orphei H. XLI. 
νηστείαν κατέπαυσας "EXevotvog γυάλοισιν. 
ἦλϑές v εἰς ᾿11δὴν πρὸς ἀγαυὴν Περσεφόνειαν. 
unde sues σιγκαταποϑείσας ταῖν ϑεαῖν dici, tan- 
quam eodem delapsas. Verbum autem μεγαρίζειν 
Schneiderus in Lexico censet idem. valere ac μέ- 
yagc ποιεῖν, hoc autem quid sit non explicat. In 
Pausaniae loco IX. 8. quem apponit: δρῶσι xoci 
ἄλλα (in quodam Cereris Liberaeque sacro) xai ἐς 
τὰ μέγαρα χαλούμενα ἀφιᾶσιν ὗς τῶν νεογνῶν, 
cavernas terrae significari apparet ex sequentibus - 
verbis quamlibet corruptis: τοὺς δὲ ὗς τούτους elc 
τὴν ἐπιοῦσαν τοῦ ἔτους ὥραν ἐν Δωδώνῃ φασίν" 
ἐπὶ λόγῳ τῷδε ἄλλος πού τις ἀναπεισϑήσεται. Pa- 
tet igitur commemorari hoc loco rem plane mi- 
rabilem et cui Pausanias credere nolit, hanc pu- 
to: eosdem porcellos, quos Boeoti solemnibus Ce- 
realibus in megara illa demittere solebant, altero 
anno post indidem rursus emergere vivos, quod 
ut a Boeotis crederetur, facile impetrari poterat. 
Haec autem sententia efficietur, si pro ἐν δΔωδώ- 
γῃ, quod mea quidem opinione ferri nequit ["], 


[b] Siebelis V. Cl. retinet vocem mihi suspectum, verbumque 


830 LIBER SECUNDUS. 


ἀναδῦναι vel ἀναδοϑῆναι reponamus. .. Méyagoy 
veteres | interpretantur ἑστίαν περιῳχοδομημένην;, 
diis inferis consecratam, quo in numero sunt: Ceres 
et Proserpina, Pausanias autem quum porcos eic 
μέγαρα demersos. dicit, signifieare videtur caver- 
nas lacunasque terrae deabus. illis sacras et ut 
pleraque loca religiosa cancellis. cortis. modo. con- 
septas, unde μέγαρα dicuntur; μάγαρα enim et 
latine magaria sive magalia sunt caulae, septa, 
cortes. In ejusmodi igitur specus, quales multas 
per totam Boeotiam fuisse credibile est caverno 
sam illam altisque voraginibus suffossam eandem- 
que Cereris et Proserpinae sacris celebrem, porci 
demittebantur, quo citius, ad quas. deberent, per- 
venirent. Et hoc suspicor esse solemne illud, quod 
apud Plutarchum. legimus cum. luctu. et. imoerore 
celebratum. esse: Βοιωτοὶ τὰ τῆς àAyotog: μέγαρα 
κινοῦσιν ἐπαχϑῆ [^] τὴν ἑορτὴν ὀνομάζοντες de Is. 
c. LXIX. de quo loco variae extant doctorum: con- 
jecturae: μέγαρα olxot0v, μεγαλάρτιά κινοῦσιν, et 
aliae pariter improbabiles et supervacaneae; nam 
rectissime editum μέγαρα ziwoboiww, id est. con- 
septa Cereris reserant sive ad. victimas de- 
jiciendas. sive. δά faces, de quo more loquitur 
Pausanias L. Il. 22. ἀφιᾶσιν. ἐς τὸν. 869 gov. καιο- 
μένας λαμπᾶδας Κόρῃ τῇ Δήμητρος. Sed: βόϑθους 
καὶ μέγαρα, αὖ' diis inferis sacra, conjungit .Por- 
ὁρᾷν supplet, se proxima aestate videre ad Dodonam illos 


porcellos. In quo fateor mihi obscurum esse, quomodo Potniarum 
accolae.,id quotannis Dodone videre potuerint, loco a suis sedibus 


reinotissimo. 


[5] Num ἐπὶ ᾿φχαίᾳ scripsit? Est certe illud non usitatum nomen. 


' 


/ , s; 


7 


ORPHICA. 831 


phyrius: A. N. VL. 7.. Et verbum movere pro 
aperire, capessere: dici. Servius. docet δά Áen. IV. 
301. Moveri sácra dicebantur, quum 50- 
lemnibus diebus' aperiuntur [^] instau- 
randi sacrificii causa, estque: solemnis. lo- 
quutio sacra movere, orgia movere; crebro 
usu trita. v. Gebhard. Crepund. Hi. 5. 418. Bur- 
mann. ad. Valer. lil. 230. et ad Anthol. T. I. p. 
601. cui: simillimum est τὰ μέγαρα “κινεῖν [5]. Ὁ 
Hinc. proficiscitur loci supra. propositi ; lenis 
et. perspicua | emendatio: διε ἣν. αἰτίαν ἐν: τοῖς 
Θεσμοφοφίοις μεγάροις ζῶντας χοίρους ἐμβάλλουσι 
pro μεγαρίζόντες χοίρους ἐκβάλλουσι, quod intel- 
lectu. caret[*]. Hujus instituti qui causam reddere 
voluerunt, commenti sunt.illum ἱερὸν λόγον, à 
Clemente relatum, cujus haec est sententia, μέ- 
γαρα ista: esse simulacra chasmatis Ditis impetu 


. . [4] Injuria Burmannus. hanc vocem. suspectat: Hic iterum mo- 
nachi manum deprehendere licet; nam apertionis my- 
sterium erat cerimonia, qua sacerdos accedentis. ad 
baptismum nares et aures tangit, dicens Epheta. Hoc 
satis refellit Festus: Penus locus intimus in aede Vestae te- 
getibus septus, qui certis diebus circa Vestalia aperi- 
tur et Porphyrius Abstin. IV. 874. zc νῦν ἔτι ἐν τῇ ἀνοίξει τοῦ Za-. 
ράπιδος 7 θεραπεία διὰ πυρὸς xci ὕϑατος. v. Elmenhorst, ad Apulej. 
Met. XI. 795. ET | 


[e] Quod viri: docti existimant camaras subterraneas, in quibus 
sacra. celebrarentur, machinis quibusdam .conquassatas esse, equidem | 
dubito num mulieres tantam rem efficere. potuerint.  Moveri dicitur 
templum, quum deus ad vatieinandum intrat 

οἷον ὃ τῶ ᾿Δἀπόλλωγος ἐσείσατο δάφνιγος ὅρπηξ 
οἷα δ᾽ ὅλον τὸ μέλαϑρον! 
sed nemo id humana arte effici potuisse credet. 


» " Du 'Theil in Diss. de. 'Thesmophoriis Mem. Acad. Paris. In- 
scr. T. XXXIX. 230. locum sic reddit: On chassait du temple 
un porc, en imitant le patois Megarien!. Miror UR hoc 
Wellauero de 'Ihesmoph. p. 44. et Muellero de Orchom. p. 159. pro- 
bari potuerit. 


» 


t 


832 LIBER SECUNDUS. 


patefacti, in quod et Divae descendissent et Eu- 
bulei porcelli praecipites acti essent duraturo ad 
posteros exemplo. Servius ad Buc. 1. 3. 105. 
specus, per quam descenderat Ceres in 
infernum filiam quaerens, mundus est ap- 
pellatus. Atque is quoque qui Romae erat mun- 
dus Diti Patri et Proserpinae consecratus, non 
nisi tribus: per annum patebat diebus; quod ipsum 
indicio est, locum septum fuisse instar magalium 
Boeoticorum. Verbum μεγαρίζειν, ut hoc in trans- 
cursu addam, actus cujusdam solemnis significa- 
tionem habet in Epiphanii loco, quem nemo ad- 
huc attendit adv. Haer. L. 1Π. 1092. T. II. παρ᾽ 
Ἕλλησι δὲ πόσα μυστήρια καὶ τελεταὶ, ὡς αἵ με- 
γαρίζουσαι γυναῖχες xai ϑεσμοφοριάζουσαι πρὸς 
ἀλλήλας διαφέρονται, ὅσα δὲ ἐν Ἐλευσῖνι μυστήρια. 
Pendet animi Petavius; Checozius Sopra 1᾿ ido- 
latr. de boschi in Dissert. Acad. Corton. T. 
IV. p. 165. emendat μητριάζουσανι non praeter 
veri speciem. Pollux ΠῚ. 11. μητριάζειν τὸ τῇ 
Μητρὶ τῶν ϑεῶν τελεῖν ἢ ἐπὶ αὐτῇ ἀγείρειν. Por- 
phyrius in Ep. ad Aneb. I. 29. ἐνθουσιῶσιν ὡς 
ot ve χὸρυβαντιαζόμεγοι xai μητρίζοντες, quae 
verba repetit Jamblichus Myst. IIL. 9. 69. Sed 
Epiphanii sententiae nescio an  accommodatius sit 
δημητρίζειν, quod apud Hesychium legitur. Ce- 
terum tota ista, quam Clemens refert, fabula 
. de bubulcis et subulcis et porcis dearum vesti- 
gia sequutis num ab Orpheo proposita sit pro- 
pter hoc solum ambigi potest, quia apertis ver- 
bis non traditur, re autem ipsa tam similis est 


εν ΦΎΉΗΣ Οἱ ἀετει 833 


antecedentibus, ut eidem; cui cetera,: vindicanda 
videatur. bb. ori 

* Postremo. ad hoc. caput. referam. versum Or- 
phicum ab. Etymol. Gud. p. 395. servatum: Mív- 
05, ἥν τινες ἡδύοσμον, χἁλοῦσιν" ἔοτι δὲ χαλά- 
μένϑος ἄγριον, ἥδύοσμον,, ὅπερ. λυπουμένη. ἣ 4η- 
μήτηρ ἰδοῦσα ἐμίσησε καὶ ἄκαρπον ἐποίησεν" Ὃρ- 
φεύς -— PNE 

Τὸ πρὶν ἐὸν μέγα δένδρον imi χϑονὶ καὶ φερέκαρπον. 
Alii disertius tradunt' Mentham Orci concubinam 
fuisse Cereris vel Proserpinae odio in fruticem 
versam. Strabo L. VIIL 344. ὄρος τοῦ Πύλου 
πλησίον ἐπώνυμον λ1νϑης; ἣν μυϑεύουσι παλλα- 
κὴν τοῦ “Αιδου. γενομένην. ὑπὸ τῆς Κόρης εἷς τὴν 
χηπαίαν μίγνϑην. μεταβαλεῖν, ἥν τίγες. ἡδύοσμον 
χαλοῦσι. Schol. Nicand. Alex. v. 374. Mív91 “Α4ι- 
δου παλλαχὴ ἣν διέσπασεν ἣ Περσεφόνη, ἐφ᾽ ἧ τὴν 
ὁμώνυμον. πόαν ἀνέδωκεν. ὃ " Aus [5], Ovidius Met. 
Χ, 730. Femineos artus in olentes vertere 
menthas Persephonae licuit. Paria tradunt 
Pollux. VI.. 68. et Photius. s. v. Oppianus narrat 
Hal. IIL 486. Mentham nympham  Cocytiam [^] 
Plutonis pellicem , quum. novam sponsam. lacesse- 
ret, a Cerere irata oppressam esse 


[£] Similem fabulam narrat Servius ad Ecl. VII. 61. Leuce 
Oceani filia — hanc Pluto ad inferos rapuit, quae 
postquam mortua est, Pluto in Elysiis campis Leucen 
nasci arborem jussit, ex qua Hercules se rediens ab in- 
feris coronavit. 

[h] Κωχυτίδα Νύμφην, rarum genus in his locis. Ab Ovidio ta- 
men Met. V. 451. Orphne Ascalaphi mater, inter Avernales 
haud ignotissima nymphas praedicatur, quo in numero Mormo- 
lyce quoque Orci nutrix referri potest et Gorgyra, quae eadem Asca- 
Japhum d nns fertur, atque Melinoe Plutonis et Proserpinae filia 


IT. 1 


834 LIBER SECUNDUS. 


Aij τότε μιν χλάζουσαν ὑπερφιάλοις ἐπέξσσι ooo 

Δημήτηρ ἀμάϑυνε | ἊΣ 
quorum ἄπο postrema verba iutbpleró Or μηδὲ 
testimonio adhiberi possunt. Fabula ipsà cónjun- 
cta est cum religione hujus PM! ἀπέχονται ἐν 


οἷς μὲν ἱεροῖς μίνϑης, ἐν οἷς Ó? Vn Sext. 
Hyp. IH. 24. 184. 


Car. - VIII. 
Orphest sy m bola. 


In primo libro, qui est de mysteriis Eleusi- 
niis, breviter attigi Clementis Alexandrini locum 
Strom. V. 231. sq. omnium, quae de symbolico 
scribendi genere a veteribus dictà sunt, longe 
uberrimum. Hic quam in principio longae dispu- 
tationis asseverasset, sapientissimos quosque et 
Graecorum ét barbarorum sententias suas, ne cui- 
vis clarescerent, figuris et allegoriis implicuisse 
multiformibus , id magna exemplorum copià àp- 
probare aggreditur. Τοιαῦτα, inquit, παρ᾽ Ἕλλησι 


và μαντεϊα —— xol τῶν δοφῶν χαλουμένων τὰ 
ἀποφϑέγματα ὀλίγαις λέξέσι μείζονὸς πράγματὸς 
δήλωσιν ἐμφαίνει --- καὶ oí παρὰ τῶν προφητῶν 


δεδιδαγμένοι ποιηταὶ δὲ ὑπονοίας πολλὰ φιλοσο- 
φοῦσι, τὸν Ὀρφέα λέγω, τὸν Zlivov, τὸν ἱΜουσαῖον, 
Ὅμηρον καὶ Ἡσίοδον᾽ quibus adnectit Aegyptio- 
rum symbola et Scytharum responsum quoddam 
figuratum atque adeo literas Ephesias ab Andro- 
cyde Pythagoreo explicatas ; deinde sic argumen- 


ORPHIOCA. 835 


tari pergit p. 236. '/440 καὶ “Ζιονύσιος ὃ Θρᾷξ ἐν 
τῷ περὶ dije Suqdoróe τοῦ περὶ τῶν τροχίσχων 
συμβόλου qmnótv: Ἐσήνάινον 'γοῦν 'o0 διὰ λέξεως 
μόνον ἀλλὰ ζαὶ διὰ συμβόλων ἔνιοι τὰς πράξεις. 
Διὰ λέξεως μὲν ὡς ἔχει τὰ λεγόμενα Óthqixà 7ra- 
ραγγέμματα" διὰ δὲ συμβόλων. ὡς ὅ τε τροχὸς ὃ 
στρεφόμενος ἐν τοῖς ϑεῶν τειμένεσιν εἱλχυσμένος 
παρὰ τῶν ἰγυπυίον καὶ τὸ τῶν ϑαλλῶν τῶν δι- 
δομένων τοῖς προρχυγοῦδι" φησὶ γὰρ ᾿Ορφεὺς ὁ 
Θρᾷξ : | | 
Θαλλῶν δ᾽ ὅσσά βροτοῖσι» ἐπὶ γϑονὸς ἔογὰ μέμηλεν, 
οὐδὲν ἔχει ley alóuy ἐπὶ φρεσίν" ἀλλὰ κυχλεῖται 
πάντα πέριξ, στῆναι δὲ x«9' ἕν μέρος ov ϑέμις ἐστίν. 
ἀλλ᾽ ἔχει, ὡς ἤρξαντο δρόμου μέρος ἶσον ἕκαστον. 
Οἱ ϑαλλοὶ ἤτοι τῆς πρώτης τροφῆς σύμβολον ὑπάρ- 
χουσιν ἢ ὕπως ἐπίστωνται οἱ πολλοὶ τοὺς μὲν χκαρ- 
ποὺς δι᾽ ὅλου ϑάλλειν xob αὔξεσθαι διαμένοντας, 
σφᾶς δ᾽ αὐτοὺς ὀλίγον εἰληχέναι τὸν τῆς ζωῆς 
χρόνον, τούτου χάριν δίδοσθαι τοὺς ϑαλλούς" ἴσως 
δὲ xui ἵνὰ ἐπίδεωντάι, ὅτι, ὡς αὖ οὗτοι καίονται, 
οὕτως wei τοὺς εἷς τοῦτον τὸν βίον (ἥκοντας) τα- 
'χέως ἐκλιπεῖν. Vana sine dubio interpretatio ne- 
que ad explicandum Oschoploriae et Dendropho- 
riae usum omnibus fere pompis adhibitum neces- 
saria[*]. Sed ille saltem intelligebat, quae scribe- 
[2] Athen. VIL 276. B. ἠρώτησεν ᾿Δρσινόη τὸν φέροντα τοὺς 
ϑαλλούς etc. Vespasiano Serapin adoranti offert aliquis verbenas 
coroónasque ut illic assolet Sueton. c. VII. 2. Absinthio ἀντὶ 
ϑαλλοῦ of 'Icwxol χρῶνται Dioscor. III. 27. p. 147. id est pro ad- 
spergillo. v. Millin. Monum. Ined. T. 1. 189. Is χύτλος dici videtur 
ap. Hesych. s. χύτλασον" χύτλος δὲ κρατὸς (8. δίκρανος) ὕσχος εὔ- 


ὅκιος παρῆν. Of. Wabrett. ad Col. Traj. p. 164. Lomeier. De lustrat. 
i. A Wernsdorf. Poett. Min. T. IL. p. 850. Vossius Etym. s. 
allus. 


4 Ἢ 


836 LIBER SECUNDUS. 


bat. Athanasius autem Kircherus in Oed. Aeg. 
Τ. ΠΙ. 298, verba sine sensu et scientia declamat: 
Ramorum ast queis sunt hominum terre- 
stria curae, non uno sünt facta loco in 
mente etc. Sunt vero ita scribenda 

Θαλλῶν δ᾽ ἴσα βροτοῖδο' ἐνὲ φρεσὶν ἔργα μέῤδηλαν.. 

οὐδὲν ἔχει μίαν αἶσαν ἐπὶ χϑονός — 
Cum surculis ille negotia. humana comparat Sicut 
Homerus cum foliis: Οἵηπερ. qvAAOv. γενεή — ad 
declarandam nostri generis imbecillitatem et in- 
constantiam, vulgo illam et ab Orphicis quoque 
deploratam (v. C. IIL). Reliqua Clementis oratio 
huc decurrit: Χρησιμώτατον ἄρα τὸ τῆς συμβολι- 
xijg ἑρμηγείας slg τὰ “πολλὰ --- --- ναὶ μὴν ἡ 
στοιχειωτικὴ τῶν παίδων διδασχαλία τὴν τῶν τετ- 
φόρων στοιχείων περιείληφεν ἐρμμηνείαῦι βέδυ γὰρ 
τοὺς Φρύγας. τὸ ὕδωρ φησὶ ἐμέν δὴν χαλεῖν, 
καϑὸ καὶ Ὀρφεύς 

Καὶ βέδυ νυμφάων καταλείβεται ἀν ὕδωρ. 

Postremo Epigenis mentionem facit ὃς ἐν τῷ 
περὶ τῆς ᾿Ορφέως ποιήσεως τὰ ἰδιάζοντα παρ᾽ Ὃρ- 
φεῖ ἐχτιϑέμενός φησὶ Κερκίσι χαμπυλόχρωσι 
τοῖς ἀρότροις, Στήμοσι δὲ ταῖς αὔλαξι, Μί- 
τον δὲ τὸ σπέρμα ἀλληγορεῖσϑαι χαὶ Δάκρυα 
Διὸς τὸν ὄμβρον δηλοῦν, Μοίρας τε αὖ τὰ 
μέρη τῆς σελήνης, τριακάδα xoi πεντεχαιδεχάτην 
καὶ γουμηνίαν. διὸ xoi “ευκοστόλους αὐτὰς 
χαλεῖν τὸν ᾿Ορφέα φωτὸς οὔσας μέρη. πάλιν "Av- 
ϑιον μὲν τὸ ἔαρ διὰ τὴν φύσιν, ᾿Ιργίδα δὲ 
τὴν νύχτα διὰ τὴν ἀνάπαυσιν, xoi Τοργόνιον 
τὴν σελήνην διὰ τὸ ἐν αὐτῇ πρόσωπον, ᾿ἄφρο- 











€". 
ORPHICA ἡ 837 


δέτην δὲ τὸν χαιρὸν za9' ὃν δεῖ σπείρειν, λέγε- 
σϑαι παρὰ τῷ Θεολόγῳ. Ταῦτα (f. τοιαῦτα) xoi 
οἱ Πυϑαγόρειοι ἡνίσσοντο, Φερσεφόνης μὲν 
κύνας τοὺς πλανήτας; Κρόνου δὲ δάχρυον 
τὴν ϑάλασσαν p. 237: (571.). Haec ostentui sint, 
quanto: tutius peccet, qui nullis, quam qui inva- 
lidis utatur argumentis. Nam si Clemens testibus 
omissis - judicii. sui summam breviter exposuisset, 
credere liceret: virum perdoctum perque eruditum 
habuisse, quas sequeretur, rationes copiosas gra- 
vesque, posteaquam exemplis agere coepit, ope- 
ram perdidit omnemque :'causam funditus evertit. 
Equidem: certe, etsi hunc locum ab omnibus, qui 
de sermone prisco scripsere, certatim laudari non 
sum nescius, tamen paucos aut potius vix ullum 
existimo reperiri, qui de singulis interrogatus ar- 
gumentis,; non: responsurus sit, sibi nullum pla- 
cere. Sed: primum :;quaeramus de exemplis ab 
Orpheo petitis. 


| δ.) 2: 

Quod igitur Orpheus aratra χερχίδας χαμπυ- 
λόχρωτας dixit, et semen uírov, sulcos vero αὖ- 
λαχας; est haec non inelegans comparatio operis 
textorii cum agro cancellatim sulcato, aratri cum 
radio tramas- staminis | percurrente subtemenque 
panucleo involutum inserente, profecta illa, ut vi- 
detur, a similitudine verborum ἀροῦν et φαροῦν [*] 
unde etiam ἄβρωμα et ἀφάβρωμα' (id est, φάρος) 
derivanda arbitror. Neque tamen Orpheus meta- 


[8] Hesychius Φαροῦν,, ἀροτριᾷν. cf. ἀφάρωτος. 


,ὦνῃ 


838 LIBER SECUNDUS. 


phoris illis. confertim, ut a Clemente referuntur, 
usus videtur, sed alio loco radium cum. aratro 
transversum. acto, alio rursus. stamina cum. sulcis 
rectis. et licia subteminis cum semine in obliquum 
jacto comparavit, nam unum cum altero consi- 
'Sstere. eodem loco. nequit. De lectionis autem. in- 
tegritate neque Valckenarius. dubitat Diatr. de Ari- 
stob.. p. 77. neque LHemsterhusius, qui. adeo in. 
Auctar. ad Hesychium hujus Grammatici Glossam 
Καμπυλόχοισι, &oórorg" ex: Orpheo sumtam: et. eo- 
dem. modo: corrigendam putat KouztvAózooocur ἀρό- 
τροις. Mihi vero: Hesychius, si hoe e fonte hau- 
serit, e puro hausisse veramque lectionem  ser- 
vasse videtur. Nam χαμπυλόχρως; si: ita Orpheum 
scripsisse putemus, pro simplici χαμσύλος aeci- 
piendum erit, quod haud facile admitti . potest; 
nam quod αἰολόχρως interdum pre. αἰόλος et 
ἀλλόχρως pro ἀλλοῖος dieitur ["],. nequaquam. si- 
mile. est. — Deinde χερχὶς χαμπύλη nimis. late 
patet, nec solum vomeris uncum, quem Hem- 
sterhusius procul dubio intelligi vult, sed etiam 
sicam, dentem. occae, pectinis radium οὐ .quid- 
libet aliud. isto modo formatum significare pot- 
est; quo ambiguitatis vitio etiam. χαμυτυλόδουσι 
laboraret, si quis vellet ita scribere, ut dens 
uncus aratri apud Virgilium[*]. Sed: hoc incom- 


[^] In Empedoclis versu, quem ad Phryn. p. 609. attiéi, Wake- 
fieldius ad Lucret. III. 618, emendat ἀλλόχρωτι. Homerus Od. II. 
366. ἀλλογνώτῳ b δήμῳ. ? 


[€] ᾿“γκύλοις ἀρότροις Moschio Stob. Ph. 1. 9. 242, Lex. Te- 
trabas. in -Fabric. Bibl. Gr. 'T. VII. p. 646. εἰς τὸν ὀδόντα, εἰς τὸ 
ἄροτρον. Ceterum nulla pars aratri vocatur χερχίς. Pollux cujus te- 


» 


&BUQAPHAGA3j 5 839 


modo--:vàcat- καιμπύλοχος; aptissimum: aratri rotis 
impositi. epitheton ,, quo a radio sive κεῤχίδε pro- 
prie.sié dieta. distinguitur. Et solent. poetae, quum 
nomen .aliquod .àudacius transferünt, : adjectivum 
addere. proprium. ejus. rei, ad. quam illud trans- 
fertur, alienum. ab. ea, "inde transfertur. Sic. Pin- 
darus.: Nom. ὙΠ|. 25... hymnum: epinicium vocat 
uivoev- καμαχηδὰ πεποιχιλμέναν., «encomium, quo 
Dinidis . familiam - fulcit, “λάβρον ᾿λίϑον Moi ior 
Nem. VII. 80, Achaeus .Hyades: Maenades coe- 
lestes..: Hesychius: "Eraargoc: dors ᾿ Mouves: 
" dy ouog.- ἀντὶ: τοῦ Ὑάς" τὰς γὰρ Béxyac Ὑάδας 
ἔλεγον Ὁ ubi . multum | errat : Kusterus - -Maenadem 
ἀσὲρόβληκον i-e. Sideratam sive furore. percitam 
intelligens; idipsum  caverat poeta. apposito eo 
epitheto, quod nisi de stellis dici non potest. Ae- 
schylus ap. Athen. XI. 491. A. Pliades ἀπτέρους 
πελειάδας appellat, Euripides chorum ἄπτερον óg- 
yi Yph.: T. 1065. Chaeremon. Athen.: XIII. 608. E. 
pratum: orgozóv -: ἀνϑέων «ἄλογχον [“]. Leonidas 
Epigr. XLV. ficus. &zópove ἀκόλους; alius. poeta: 
apud Eustath. p. 787..cutem ἀσπάϑητον χιτῶνα. 
suümonio hoc probare studet Stephanus in "Thes. p. 5916..ed. nov. ni. - 
hil aliud dicit, quam. paxillum seu cuneum (»coxíó«) cui superior cohi 
pars per jugi foramen (σμυλέχη dicitur a σμέλη i. e. γλυφή) trans-. 
missa illigatur, £vdgvov vocari. Huic respondet &dgvov, paxillus in 
sumiuno temone fixus, eui altera. cohi extremitas circumplicatur: vel an- 
nulo immisso suspenditur. Hesychius: 740ov« oí ἐν τῷ ἀρότρῳ. στῦλοι, 
id vest styli, cunei. temoni infixi, ut patet ex hac Glossa: "Eoroo, 
cq», ἔμβολος, γόμφος, στῦλος, ἐν ᾧ ὁ ζυγὺς προςδεῖται. Falso 
Sehaciderus ἐν νον οὶ Bébibr. θεβ νην ων ἀϑλοι δ. putac: "NI 
Manet fuge, in. Lectt. Hesiod. c. XI. et Mengez Sur les instru- 
mens de l'agriculture p. 634. in Mem. d'Instit. Class. Hist. T. II. 
Scheffero non. adimodum uberior. 


4| In. seqq. dudum correxünus ὑπιμέναι vel ὑπϑούίμεναι pro 
ὑπτώμεναι et ἔρσαις pro. Πέρσαις. 


» 
840 LIBER SECUNDUS. 


Eoque pleraque pertinent, quae Blomfieldius: enu- 
merat ad Prometh. p. 177. alpha intensivi, ut 
putant, exempla. * Demetrius Phal..'de Eloc. c. 
86. ἔνιοι δὲ xoi ἀσφαλίζονται τὰς μεταφορὰς ἐπι- 
ϑέτοις ἐπιφερομέγοις,, ὅταν αὐτοῖς “κινδυνώδεις δὸ- 
κῶσιν, ὡς 70: Θέογνις "τὸ φόρμιγγα ἄχορδον ἐπὶ 
τοῦ τόξου, pro^ quo olim ἄχόρον scribendum  pu- 
tavi, quia: arcus ἄχορδος non est, sed idem ex- 
emplum proponit Aristoteles. a Schneidero allega- 
tus. Sic "etiam Orpheum arbitror, quum radii 
nomen ad aratrum transferret ut animos legentium 
a proprio intellectu abduceret, χερχίδα καμπύλο- 
yov. vocasse hoc est ᾿χαμπυλότροχον, quo facto 
nemo: dubitare: poterat, quemnam radium intelligi 
vellet; χαμπύλον ὄχημα dixit Aeschylus Suppl. 


Quod Orpheus imbres Jovis lacrimas dixit, 
Clemens ' ipse quodammodo. illustrat. Pythagoreo- 
rum exemplo; cur tres lunae vicissitudines .oi- 
ρῶν nomine insigniverit, neque obscurum est, ne- 
que clarius fit Spanhemii adnotatione ad Callim. 
Ἢ. in Dian. v. 22. Lunae cognomen. J'opyóvtor 
Lanzius in Saggio della, ling. Etr. T. IL. p. 81. 
confert cum 'Populoniae numis, Gorgonis capite 
insignitis, quo. Eckhelius orbem. lunarem denotari 
putat, cum .allusione ad urbis nomen Pu- 
pluna. Nomen ἄνϑιον integre scriptum esse non 
praesto[*] sed significatio patet; neque cetera ex- 


[8] Notum est φρέαρ &v9rov, “ιόνυσος "Av9ioc, Juno ᾿“γϑεία 


"OO0RPHICA. 841 


plicationis indigent. : Alias quasdam loquutiones 
symbolicas affert vetus Artista: in libro Magi- 
scher Edelstein, quem Schroederus denuo εὐϊ- 
dit in Neue Sammlung der Bibl. für die 
hóhere Naturwissenschaft T. IL p. 234. 
Deswegen von den uráltesten Philoso- 
phen. und dem Orpheo die Sternenblu- 
men der Himmelsfesten, und die Blumen 
irdische Sterne seynd genandt: worden. 
Num ficta ab. homine. vano illa: exempla  dice- 
mus an Graeci cujusdam philosophi libro . ex- 
eerpta ἡ Sunt certe Orphicis perquam similia. Sed 
ad haec illustranda et ad cognitionem totius cau- 
sae a Clemente susceptae nihil aptius erit, quam 
si singula symbolicae: dictionis specimina ab hoc 
proposita percurramus et.ad suum quodque genus 
revocemus.: Primum igitur de oraculis videbimus 
quid statuendum sit, "unde Clemens ipse sermo- 
nem orditur his verbis o£ προφητεῖαι xal οἱ χρὴησ 


uoi λέγονται δι᾽ αἰνιγμάτων. 


f. 
[: 


L2 


"S 


De oraculorum obscuritate primus mentio- 
nem infert Heraclitus, qui breviter et rhetorice: 
€ 7 £ €.) ^ 2! / » , 2 
0 ἄναξ ὁ ἐν “ελφοῖς οὔτε λέγει οὔτε χρύπτει, ἀλ- 


etc. IIcAiv&vótog dici potest ut ὁμέϑνιος, cujus. altera. forma ὁμόεϑνος 
extat sicut φίλετνος Anecd. Bekk, p. 70. et πολύγλευχος, ἄξιφος., εὔ-. 
ἐρος. neque Boeckhio Adn. Crit. ad Pind. Nem. 1. 13. assentior χαλ-- 
χέντεος esse contra analogiam sermonis; nam similiter εὐτείχεος dici- 
tur et ἀγείδεος. Priorem formam excusant μελάνϑιον herbae nomen 
et Μελάγϑιος viri, 


« 
Mim 


842 LIBER SECUNDUS. 


χὰ σὴμαίμει [*].' . Non semper quidem; -nam fuit 
etiam; quum Pythius verbis. claris, quid facto 
opus esset, .praeciperet; sed plerumque tamen aut 
locorum. hóminumque homonymia sese tutatus est, 
aut id, de quo interrogatus: esset; tum eventurun 
esse dixit, si aliud quiddam accidisset;: quod. quale 
foret nemo facile nisi expleto fatorum ordine sus- 
picari: posset. ^ Quam -ad-^ rem -illud | insidiosum 
oraéulorum: ' exordium. 2/4 ὅταν excagitatum 
est [^]... Verum ;hàee in. re: non; in: verbo' posità 
ambiguitas Clementis, causae nihil  prodest.:: Num 
sermonis . genere: usus sit. deus flexiloquus. devio 
et ignorabili ;.id 6586. a nobis : quaerendum: atque 
M | jjatye Vs sn 

|! Sit autem. haec bipartita: — ac. pri- 
mum: quidem de: figurarum licentia, secundo: loco 
de::verboruni novitate et insolentia dicetur; sub- 
jectis. utriusque. partis exemplis, quae: utrum vera 
sint et authentica an ad veritatis similitudinem 
conficta a scriptoribus, ad. quaestionem nostram 
non multum interest. Prioris generis specimen 
praebent duae sortes, una Ergino edita: : (Essabtng ) 

“Ἰστοβοῆι γέροντε νέην ποτίβαλλε κορώνην 
altera Aegeo:. | gU 
᾿ 2A0x00 τὸν “προὔχοντα xà. μέγα φέρτατε λαῶν, 
μὴ λύσῃς. 

quorum neutrum consultoribus obscurum esse 


[4] Plutarch. de Pyth. Orac. c. XXI. 282. T. IX. Jamblich. Ep. 
ad Dexipp. in Stob. Serm. LXXIX. 471. 

[b] v. Herod. 1. 95. IIL 57. VIL. 77. Paus. IL. 20. IX. 17. Lu- 
cian. Peregr. S, 30. p. 293. 'T. VIII. Jup. Trag. 9. 31. p. 260. 'T. VI. 


. Eunap. Exc. p. 268. ed. Maj. Ammian. Marc. L. XXXL c. 1. 


ORPHICA:: 843 


poterat, .si modo .propesitae. a. se. quaestionis. me- 
minissent, quum praesertim Graecis, consuetum sit 
vocabula ista. χορώγνη | *] ἄσκός vel: ϑύλακος [*]. et 
ποδεών [*] ad eas partes. corporis. transferre, quas 
oraculi . auctor - intelligi . voluit. Οὐδ: magis: indu- 
cor. ad. credendum, .Pythiam seu quicumque  .de- 
mum. has nequitias. feminae castissimae: inspiravit, 
non. obscure. sibi. sed. significanter- orrateque: loqui 
visum. esse. .. Ornandae autem et. figurandae ;.ora- 
tionis studium tantum. abest. ut. a. prisci sermonis 
simplicitate abhorreat, ut. nihil potius .sectentur 
ii, qui in dicendo non. artis ;praecepta sed libe- 
rum- animi impetum: sequi | solent... Quare: plebe- 
jus serme nen :Seytharum. solum, ..quos Clemens 
nominat ; : aut; Celtarum,. quos Diodorus [5]: sed 
omnium omnis memoriae gentium  tropis et. figu- 
ris abundat, neque non. nostri. 46. plebe homines; 
Si: faceti esse. volunt, obliquis. inter se sententiis 
jaculari.et verbis per. similitudinem: translatis lu- 
dere. gestiunt, non ulla obscuritatis affectatione; 
sed.quia ingeniesi videtur et  eblectat. rerum: di 
stantium | cognationem . celeriter... .comprehendere 
pesse et, tanquam e. silice scintillam, sic latentem 
in abdito. similitudinem: excütere.[*].: Apollo autem, 
quum: Spartanos juberet progeniem. Herculis ex 


[e] v. Hermann. Comm. de Danaid. p. 8. Opusc. II. 3827. rtg 
[1] v. Gataker. ad Anton. L. VIII. 37. p. 251... 
[€] Jacobs ad Antbol. Vol. II. P. II. p. 89." 


[f] L. V. 81. εἰσὶ βραχυλόγοι xc avene χαὶ τὰ πολλὰ ci- 
νιττόμεγοι συνεχϑδοχιχῶς. 


[6] Cic. de Orat. III. 89. omues vien «lida màgis delec- 
tantur et alienis quam propriis et. suis eto, 


844 LIBER SECUNDUS. 


hostico domum revocare, sin secus facerent;' ἀρ- 
γυρέᾳ εὔλακι εὐλάξειν Thucyd: V. 16. quid aliud 
quam metaphora: usus est, trita fortasse sermone 
populari, aut tritis simili [Ὁ] certe ad interpre- 
tandum: non difficillima, 'ad summum ita: compa- 
rata, ut, si paullo insolentius ad aures hominum 
accideret, hoe quasi aculeo languentes animos ex- 
citaret atque-erigeret; quod ipsum nisi deo del- 
phico propositum ' fuit, ut putat Jamblichus [1], 
certe sua sponte: consequutum est. ^ Namque res 
ita se habet, quomodo Hieronymus dieit Opp. 
S. V. p. 170; ^ut aliquid per allegoricam 
significationem" intimatum plus moveat, 
plus delectet; plus honoretur; quam si 
verbis propriis diceretur apertissime. 
Allegoricum autem dicitur, quidquid a vulgari οἵ 
simplici ratione^ deflexum ' est; /quam ' sequi per 
omnia nec licet nec libet non eruditis solum sed 
ne. vulgo quidem. ' Quid? ille. Gylippi 'servulus, 
qui- Ephoris de'imminuta argenti summa satagen- 
tibus locum, 'in'quo dominus pecuniam 'atticam 
absconditam habebat, sic indicavit ut diceret ὑπὸ 
τῷ κεράμῳ χουξαϊζεσϑαὶ “πολλὰς γλαῦχας Plutarch. 
V. Lys. c: XVI. 151. T. HII. nonne Pythiae more 
modoque loquutus est? Atqui ille argutus potius 
quam obscurus videri voluit. Similiter ergo Py- 


[h] Oraculum Philippo ' editum  ᾿4ργυρέαις λόγχαισι μάχου καὶ 
πάντα χρατήσεις memorat Suidas. ᾿“ργυρέα. λεμός exponitur a Paroe- 
miographis. 

[1] Ap. Stob. LXXIX. 471. ὁ ἐν “ελφοῖς ϑεὸς οὔτε λέγων καϑ' 
Ἡράκλειτον οὔτε χρύπτων ἀλλὰ σημαίνων τὰς μαντείας, ἐγείρει πρὸς 
διαλεχτιχὴν ἀνερεύνησιν τοὺς ἐπηχόους τῶν χρησμῶν, ὑφ᾽ ἧς ἀμφιβο-. 
λέα καὶ ὁμωνυμία ἐχρίϑησαν. 


ORPHICA 845 


thiam. judico, si. quid. isto modo  pronunciayit, 
non tenebras sed lucem rebus afferre nec tam de- 
ludere eos, qui audirent, quam delectare voluisse. 
Sed. de sententiarum  conformatione satis, . videa- 
mus. de verbis. 5 ὌΠ bap «32 

Plutarchus ,.. posteaquam .. illud. ab | Heraclito 
dictum retulit, plura ad confirmandam ejus sen- 
tentiam affert verborum Pythiorum exempla; Spar- 
tanos in quodam oraculo ὀφεοβόρους [*] appella- 
tos esse, Delphos πυρίχάους [!] fluvios: autem 
ópsunóreg, Viros ὀρεάνας, quorum. postremum 
tam obscurum est ut deus ipse divini carminis 
auctor artisque conjecturalis princeps, si ita scrip- 
tum offenderet, haereret fortasse non minus quam 


[k] Ἐν τῇ χαϑόδῳ τῶν Ἡραχλειδῶν͵ ἐπὶ τὴν “αχεδαίμονα στρα-- 
τεύοντες μετ᾽ Εὐρυσϑένους xci Προχλέους ἐν ἀπορίᾳ τῶν ἀναγκαίων 
ὄφεις ἔφαγον Porphyr. Abst. I. 24. et hanc ob causam Pythiam La- 
cones ὀφιοδείρους nominasse auctor est Aristoteles Mirab. Ausc. 
XXIII. Haec jam Meursius contulit Misc. Lacc. ΠῚ. 52. sed quomodo 
posterior lectio ad rem quadret, non docuit. Quadrat ὀφιοϑήρας vel 
ὀφιοδαίτας, duplicata, si numeris heroicis inclusum fuit oraculum, 
consona prima. Quae res praecepti cujusdam a Phrynicho propositi 
memoriam commovet, qui adjectivum c:zzógc Atticis abjudicans recon- 
ditiorem quandam rationem sequi videtur. | Etenim Attici raro tenues 
duplicant, medias nunquam, aspiratas rarissime praeterquam in nomi- 
nibus propris Zezqo, ᾿4τϑίς, Πιτϑεύς, Βάχχος. Sed ex aspiratis 
nullas nisi dentales geminari scio, idque uno exemplo τέτϑη. nam 
τυτϑός, quamvis Aeschylus usurpat, atticum. noi magis est quam χάδ- 
δος. Labialium vix aliud exemplum erit praeter »£z«0c, quod in pro- 
priis adnumerari licet; neque plus uno in gutturalium classe σαχχυ-- 
φάντης, quanquam hoe compositum est nec convenit attico σάχος. De 
χροχυφάντης adhuc ambigo. Praeter σάχχος Etym. M. tria offert 
quae kappa geminent Adxxoc, χόχχος, μάκχος (unde μαχχοᾷν et la- 
tinum maccus) omisso glossematico λοχχός. Attica non sunt ley, 
σύχχος, κάχχασος, σιχχύς et quae hinc ducuntur (ut σιχχανϑέντες 
Schol. Rann.. 442. male vulg. συγχανϑέντες). Veteres Latini Graccus, 
Boccus scribebant, quod remansit in nomine soccus. 


" [1] Is, credo, erat divinae curiae stylus, ut singulae gentes suo 
quaeque nomine distinguerentur; nam 'Thessalos in oraculis ποιχιλοδί-- 

ρους dici videmus, Arcades βαλαγνηφάγους, Corinthios youuxou£roac 
Athen. VI. 272. B. vibes feos uta 


846 LIBER SECUNDUS. 


quilibet unus e grege Criticorum [^]. Primum quid 
significaret, ex historia cognosci poterat; duo re- 
liqua ut extra vulgarem usum posita sint, tamen 
difficilem explicatum non habent. Ad extremum, 
si quid parum perspicue dictum videretur, prae- 
sto erant, qui consulentibus omnem  eximerent 
dubitationem et errorem, exegetae Delphici, quos 
de ambiguis responsis in consilium adhibitos esse 
testatur Pausanias X. 10. 3. neque non ipsam 
Pythiam de eadem re bis dubitantibus adire lice- 
bat Herodo. I. 91. Anecd. Bekk. I]. 11. Quid 
autem causae fuit, cur ea ejusmodi vocabulis ut- 
eretur, quae interprete egerent, potius quam tri- 
tis et quotidianis? Primum poetria erat, vulga- 
rium verborum contemtrix, deinde ad patriam 
Delphorum dialectum sese accommodabat, quam 
multa propria habuisse constat. Photius et Zo- 
naras p. 962. Ζύγαστρον παρὰ Δελφοῖς τὸ χαρ- 
τοφυλάχιον. Plutarchus Amator. c. XXIII. 60. T. 
ΧΙ. Δελφοὶ — τὴν ᾿ἀφροδίτην ἅρμα λέγουσιν, 
id est, ἁρμονίαν, sicut Aeoles amorem ἅρπυν di- 


[2| Muellerus De Dorib. TT. II. 533. hoc ὀρεάνας cum ἠγόρεος 
componit, quod ipsum non dicitur sed femininum 7»ooé« in substanti- 
vum vertit ut ἡμέρα, ἑσπέρα. Hesychius haec suppeditat: ᾿“νόῤεος 
ἀνδρεῖος. Ἤορες συγγενεῖς, Hvwoo, ἄρχων, Evvaógov ἀνδρῶν, po- 
stremo Ὀρεέογας τοὺς ἄνδρας. Phavorinus Ὀρείηνες ἄνδρες, uterque 
eo ordine literarum ut appareat duas primores syllabas attentandas 
non esse. Albertius, qui Hesychii glossema ex oraculo illo fluxisse 
putat, ὀρεστέρους significari opinatur, sed quid ὀρεέονας sit, tacet, 
utrum contractum ex ógsov&ovc, an ab ὄρειος, ὀρειάν, ut vecy, an 
ab ὅρος ὀρίων typo ὑποχοριστιχῷ, ut πορφυρίων, ueAxíorv, ἁλ-- 
μέων, χλωρίων., ἀχανϑίων etc. Nec facile res dijudicari poterit pro- 
pter vocabuli ad interpretandum appositi ainbiguitatem, «quod et ho- 
mites significat et viros et maritos. M'ortasse viri ex collatione sexus 
imbecillioris dicti sunt aeolice óosfovec, ut mortui of πλείονες, dii o£ 
χρεέττογες. 


 ORPHICA'  -. 847 


cebant et 7/ou5 (hoc accentu) ab Hesychio σύν- 
odog σωμάτων redditur ["] et vulgo ἀρϑιιός dicitur 
pro εὔνοια et φιλία. ldem: Πυρχόοι ὑπὸ Δελφῶν 
ἱερεῖς δι᾿ ἐμπύρων μαντευόμενοι [^] quod ipsum 
Albertius cum Plutarcheo πυρικάους confert, ut 
ex eodem fonte petitum. Nomen τράγος, quo Py- 
thia eam arborem denotavit, quam fere eodem 
modo Romani capri ficum. vocitant, a Messe- 
niis in eundem intellectum dici, demonstrat Pau- 
sanias[^]. Quem ad numerum nominum provin- 
eialium fortasse etiam ἡδύπνουν [1 adscribi lice- 
bit atque alia vocabula ignotiora oraculis inter- 
texta, ea praesertim, quae ad assimilandam rei 
sübjectae naturam ambitiosius ficta videntur. Hu- 
jusmoedi enim  vocabülis significativis dialectos 
plebejas undique refertas fuisse multis |. exemplis 
intelligere possumus. : Hesychius: ᾿ἡσπάλους τοὺς 
ly9vog: ᾿Αϑαμᾶνες" a palpitando, ut mihi vide- 
tur. Idem Βάβακχοι. ὑπὸ Ἠλείων τέττιγες, ὑπὸ 
Ποντιχῶν δὲ βάτραχοι. ^ Idem | Βωλώρυχα τὴν 


P De notatione nominum εἰς πὴ satis leviter egit Schol. Apollon. 
IV. 1677. ἅρμη legitur etiam ap. Quint. Parall. XI. 361. ut «ou». 
cf. Boeckh. Nott. Critt, ad Pind. p. 558. 

[9] Haec et quae paullo post apponentur topicarum dialectorum 
idiomata, exceptis perpaucis, omisit Maittairius. 

[P] L. IV. 20. ubi pro ἐπετέλεσεν ὃ ϑεὸς Θεόχλλῳ χρησϑέντι seri- 
bendum videtur ἐπεδήλωσεν. De Partheniis narrat Dionysius Hal. Antt. 
XVII. 2. 108. ed. Maj. quod de Messeniis Pausanias. 


[4] Hesychius: "Hdüzvovv vtoyvóv xci ἁπαλὸν πρόβατον, γαλα- 
Sqvbv, τὸ μήπω πόας γεύσάμενον, ἢ ὃ Ἕρμων φησὶν ὑπὸ τοῦ Ilv- 
ϑίου χληϑῆναι; quod dubitari posset an pro Πυϑέου subrepserit, nisi 
alio rediret Θέμησις (ϑέμισδις) διχαιοσύνη παρὰ Πυϑέᾳ. ldem Πε-- 
λάνα ἡ Σαλαμίς (quae πελειοϑῥέμ μων apud Aeschylum) 2v χρησμοῖς. 
Baeidis fortasse aut Musaei, Medorum cladem Salaminiam praenun- 
ciantis. .Sed Photius agnellum subrumum et adhuc herbae expertem 
etiam ab aliis ἡδύχρουν et ἡδύπγουν dici significat. 


848 LIBER SECUNDUS. 


σῦν “άχωνες. . Etymol Με p. 221. 49.. et 
Anecd. Bekk. T. 1:230. Jegcyeg ὁ σχώληξ ὑπὸ 
Xvgaoxovoiov ὃ ἡμεῖς γῆς ἔντερον. . Athen. IX. 
392. A. ᾿Ηλεῖοι χαλοῦσι τοὺς σερουϑοὺς δειρίτας. 
Idem XV. 681. B. ἀμβροσίαν. οἱ Κορίνθιοι τὸ χρί- 
vov. Pollux VH. 56. Αίλλον: τὸν ὄνον οἱ Φωριεῖς 
καὶ χιλλαχτῆρα [] τὸν ὀνηλάτην, illud, puto; ἃ 

motu auricularum, ut. Λίλλουρος, céicóztvyog apud 
Hesychium, vel a colore... “ακέτας et ἀχέτας ci- 
cadarum. nomina ['] ipsa specie. dorismum  pràe 
se ferunt, et clare Hesychius. “Ζιγάναρ᾽ εἶδος (imo 
epitheton) τέττιγος : zLexcovss.... Photius e 249. 
Ὀπισϑοτείλαν τὴν σηπίαν Βοιωτοί. Aelian. Hist. 
An. VIL 46. τὸν τέλειον λαγὼν πτῶχα φιλοῦσιν 
ὀνομάζειν οἱ ποιηταί, “Ιακεδαιμόνιοι δὲ vro gd 1 
Schol. Lyc. 455. Χάρων ὃ λέων κατὰ τοὺς Μα- 
χεδόνας, unde Suidas Κλεωγαίου χάρωνος, τοῦ χα- 
ροποῦ λέοντος. (Οἵ. Meinek. ad Euphor. p.110. 
Schol. ad Nic. Alex. 37. "Yooxesc τοὺς μύᾶς xoc 
Αἰτωλούς" fortasse ab eo, quod est ὀρύσσειν. The- 
banorum dialectum propter crebrum vocabulorum 
translatorum usum perstringit Strattis Athen. XIV. 
622. A. ὅτι δὲ χαιγνουργοῦσι χατὰ τὰς φωνὰς oi 
Θηβαῖοι Στράττις ἐπιδείχνυσι διὰ τούτων᾽ Πρῶτα 
μὲν τὴν σηπίαν ὀπισϑοτίλαν, ὡς λέγουσ᾽, ὀνομάζε-- 


[44] Κιλλαγητήρ 'Theognost. in Bekk. Anecd. Ind. s. v. 


[r] v. Schneider ad Aelian. H. An. X. 44. 837. Sturz. de Vocib. 
Anim. p. 177. Opusc. 

[5] Hesychius ὔροι, λαγωοί. auritos interpretatur Viscontius in 
Mus. Pio- Clement. T. IV. p. 55. a laconico ac, auris, derivans. 
Sed adjectivum αὖρος i. q. ταχύς, agnoscunt Grammatici, unde αὖρι-- 
βάτης et πόϑδαύρος originem habent et nonnulli etiam χαῦρος ductum 
putant. v. Suid. s. h. v. - 


ORPHICA 849 


vé, τὸν ἀλεκτρυόνα δ᾽ ὀρταλιδέα, τὸν Ἰατρὸν αὖ 
σάχταν --- χωτιλάδας δὲ τὰς χελιδόνας --- quan- 
quam hi mihi non χαιγουργεῖν sed antiquum et 
oppidanum dicendi morem retinere videntur. Ne- 
que obstant, quo minus ita statuam, duo vo- 
cabula ὀρτάλιχος et χωτιλάς, ἃ poetis quoque as- 
Ssumta['. Nam etsi hi a vulgo longe se segre- 
gant, tamen saepissime eo relabuntur, vel potius 
inscientes in. eadem incurrunt vestigia, quoniam 
vulgus. naturam ducem sequitur, poetae artem 
naturae imitatricem ; eoque evenit, ut verbum ali- 
quod aut metaphora, quae in poeticis jugis nata 
et alta videatur, eadem in plebeji sermonis com- 
merciis tacite gliscat. Idque tum saepe alias ani- 
madvertitur, tum maxime in hoc genere vocabu- 
lorum factitiorum. Duo sunt animalia diversi 
inter se ingenii sed. pari celebritate morum et ob 
hoc ipsum nominibus multis variisque insignita, 
vulpes, inquam, «cujus nomina plurima collegit 
Albertius ad Hesych. s. Σχαφώρη; a pluribus. for- 
tasse animalibus, quae veteres vulpis nomine com- 
prehendunt, repetita [7] et asinus qui permultis 
modis appellatur: ὀγχηστής sive βρωμητής et us- 
γάμυχος (Suid.) a ruditu["] u£uvwv “8 patientia 
Poll. IX. 48. μύχλος a salacitate Hesych., a va- 
pulando ἀείδαρος seu γαεξίδαρος, in Graecitate 
media, quae fere tota linguae rusticae faecibus 


[t] v. Jacobs ad Anthol. Vol. III. P. I. 58. 
[5] v. Millin. Monum. Ined. T. I. 355. 


[w] Upton ad Epict. Diss. 1. 18. 20, p. 222. Schweigh. Gataker 
Advers. ΠΙ. 490. 


I. 5 


850 LIBER SECUNDUS. 


constat; eundem Latini cillum et ancarium id 
est bajulum, nostri Aesopi modo auritum ap- 
pellitant, modo. a. colore murino nomen ducunt. 
Quae omnia quis non intelligit quanto expressiora 
sint quantoque illustriora quam haec legitima no- 
mina, quibus in libris utimur et in orationibus? 
Hinc. et. poetae talia. cum. vulgo participant; asi- 
num. verbi . causa. ὀγχηστήν cum ilis vocantes. v. 
ll. cc, et alia eodem modo. Hesiodus ut pro co- 
chlea. φερέοικος, pro formica ἴδρις usurpavit, ita 
polypum exossem, manum quinqueramem 
transnominavit, quorum: utrumque in. vernacula 
dialecto. radices habuisse indicant. graecus : inter- 
pres: ἀνόστεος Ἰδίως τὸν πολύποδα “1ακεδαιμόνιοι; 
et Hesychius Ἐμῇ πεντόζῳ., quod certe: ex: orato- 
rum. scriptis: excerptum non est. | Similiter ubi 
Pindarus taurum χραταίποδα vocat Ol. XIH. 111. 
vetus adnotator, οὕτως, inquit, Δελφοὶ Ἰδίως τὸν 
ταῦρον | Aristoteles; de Mirab. c. ΟΧΙΙ͂Υ. χατὰ 
γλῶσσάν ἐστι τῶν Πεῤῥδαβῶν τὸ αἱμάξαι φοινϊξαι" 
quo in carminibus nihil. frequentius | est. .. Homo 
Spartanus, unus illorum qui expugnata Pylo in 
hostium potestatem. venerant, quaerenti cuidam: εἰ 
οἱ τεϑνεῶτες αὐτῶν καλοὶ χἀγαϑοί; respondit sen- 
tentiose pro. more gentis severeque, πολλοῦ ἂν 
ἄξιον εἶναι “τὸν ἄτρακτον (λέγων τὸν olovóv) εἰ 
τοὺς ἀγαϑοὺς διεγίγνωσκε Thucyd. IV. 40. poe- 
tico ille vocabulo usus eodemque vernaculo. Et 
eandem fusi similitudinem intuens Solon (nisi So- 
phistae inventum est) axes suos sive tabulas 
juris, ad quas unumquemque se compo- 


ORPHICA' 851 


nere oporteret, ἀνάγκης ἄτρακτον vocavit; 
in..quo Tayloro Lectt: Lys. c. Χ. 295. symboli- 
càm Aegyptiorum: sapientiam aémulatus, mihi na- 
tufám: sequutus: videtur; multorum: ducem. Adde 
his Latinos: poetas , qui. quum vulgaribus nomini- 
bus Sol; Canis; Bos; Equus alia-substituunt, 
ex rebus. ipsis:expressa; Radians([*], Latrans; 
Bicornis; Aeripes;' Lanataj' et similid, certé 
non obscurare orationem. sed potius illüiinare 
voluerunt... Quanquam.'rés- nonnunquam -in: contra- 
rium. vertit; 'vix::evitabili: ambiguitatis: errore, quo- 
niam. nulli ἀπὲ. τοὶ quidquam ..tam- proprium est; 
quin: etiam :in-aliis reperiatur... Nomen: ιδὰσύπους 
jam: olim controversura. fuit; quodnam:genus: de- 
notaret...y.', Nott: ad: Poll. -V. .68..-Bochart.- Hieroz: 
III. 32.. 405. Rosenm:  ταχζένης ut Hesychius tra- 
dit, "tam , cervus .quaám:: lepus: dicebatur ; nomen 
χγνηκίας .et:;lupo «convenit: et vero etiam. equo. 


221351 211 PM 8. 2 22 Bü . - 

. 

í 3 * largo & " " * 
($150115,7 ! mt ᾿ 111551 DISB 323134 ἘΣ ἢ 25123 
12127173 : - 


— "Hinc ad Pythiam redeamus, quae .eodem di- 
cendi genere: figurato delectata est. "Tryphon de 
Tropis ἐπ. Mus. Crit. Cantabr. T. Lp. 47. ubi de 
aenigmate. disputat, . post. oraculum. Alexandro Mo- 
losso editum, quo jussus est φυλάξασθαι τὸν 
κηρόεντα, haec adnectit: Κατὰ δὲ rid d (ἀϊνιγ- 
μα γίγνεται) ὅτε τὴν μὲν ϑάλατταν ἐὐρυγάστοβα 
My PUE douyralun. Mona ouiui » tüv δὲ μῦν 


f 
ΠΝ M 


cov? -Muret.: Vae diei xt. c. 9. Similiter nutrices pro 
mammae, mordices pro dentes. ' 
5 * 


852 LIBER SECUNDUS. 


δολιχοῦρον. quae exempla nescio .an omnia, pri- 
mum .certe ex oraculo repetitum : est.: Maximus 
Tyr. XXXV. 7. 174... ὃ 14nóhhov "τὸ 'ξύλινον v&- 
yos. λέγει. καὶ τὸν στενυγρὸν ᾿ἰσϑμόν etc. θὲ: 8- 
visius apponit luculentissimum Eusebii locum Pr. 
Ρι. Ev.. V..20. ex Oenomai libro: depromtum, cu- 
jus. summa haec est ,; Aristomacho sciscitanti ,. qua 
via Heraclidae in. histo ira redire : wt 
responsum essec; 09 000566 181058do6 -rron 
Νίχὴν dedu ϑεοὶ δ ὁδοῖο! m θοῦ 

cujus vocabuli ambiguitate delusum illum iter per 
Isthmum: fecisse: conatu irrito; postea autem Te- 
meno fraudem patri factam querenti "Apollinem 
ita. se excusasse, ut per/ódó»v “στεγυγῥήν mon Istli- 
mum: sed fretum ἃ $e significatüm" diceret: οὐ 
χατὰ γῆν λέγω στενυγρὴν ἀλλὰ χατὰ τὴν sÜguyu- 
στορα; quod- oraculum. Muellerus non Pytliiae ore 
fusum. sed. ab aliquo Tràágicorum poetarum -effi- 
ctum putat, multum ille molitus ut versuum jam- 
bicorum quandam similitudinem efficiat [^]. Quem- 
[2] De Dorib. T. 1, p. 57., Primum .si meris | jambis - constaret 
Apollódori oratio; tamem non: sequeretur e "Tragoedia excerpt "n esse, 
quuin, multa oracula his numeris constent, . subditicia.fortasse, sed .an-. 


tiqua tamen. Deinde vulgares quidem. scriptores pro oraculis ipsis ver- 
sus, quibus ἃ 'Fragicis inclusa.'sumt, nonnunquam : afferunt; sicut. 
Alexander Aphrod. de Fato XXXI. 96. et Schol. Aesch, S. c. Th., y» 
gum. sórtem .Lajo editam: Euripidis verbis referunt, sed quis credat 
Oenomaum, hominem. acutissimum , quum . dedita opera. inops n 
fraudes excuteret, exemplo vahó et fictitio usum esse? Post NE 
quod praecessit oraculum JVíxgv σον φαίνουσι; ostendit hoc quoque. 
heroicis numeris compositum fuisse, quos, si quis Pee rear aleam 
adire velit, facile restituet z 

00 yatnc, γενεῆς δὲ μένειν χαρπὸν τρίτον. "εἶπον. 

στενυγρὴ» δ᾽ ἐγοεῦν ἐὐρυγάστορα᾽ οὐ χατὰ γαῖαν." iw 
id est angustias maritimas non terrestres intelligi volebam. Theodo- 
retus Therap. X. 988. Ἀριστόμαχος οὐ. “ψενοηκὼς τὴν. στενυγρὴν, τὸν 
μὲν πορϑμὸν καὶ τὰς τριήρεις κατέλιπε, Duk δὲ τοῦ ᾿Ισϑμοῦ προςλα-- 


ORPHIC A. 853 


admodum vero Pythia pro: ϑάλασσα maluit εὐ- 
ρυγάστωρ dicere, ita elegantius se facturam pu- 
tavit si rubum caninum, quem vulgus χυγὸς βά- 
τον Vel. χυνόσβατον (Eustath. p. 1822. 17.) vocat, 
figurate χύνα ξυλίνην transnominaret in oraculo 
Locris. dato Plutarch. Quaest. Graecc. c. ΧΎ. 586. 
T. VIII. Athen. H. 70. E. Eadem Cretenses jussit 
domicilium collocare ὅπου ἂν οἱ γηγενεῖς αὐτοῖς 
ἐπιϑῶνται, mures significans. v. Strabo. XIII. 604. 
Aelian. H. An. XII. 3. Neleo autem et Medonti 
super imperio consulentibus respondit τὸν πρῶ- 
vov ϑύσαντα, ἔνϑα ἂν ὃ σίαλος τὸν σίαλον τρίβει, 
λαβεῖν τὴν βασιλείαν Schol Lyc. 1378. et Schol. 
Aristid. p. 32. nomen σίαλος, cujus vis in δὰς 
σίαλος et óc σίαλος [^] et maxime in ἀμύγδαλα σιγα- 
λόεντα [*], ut. apparet ad eam arborem transferens, 
quae ét est et dicitur prae ceteris λιπαρή et πια- 
λέη, sicut succus bacae expressus πῖαρ ἐλαίης. Pa- 
tet igitur universum genus vocabulorum, quamvis 
publici usus luce caruerit, tamen non obscuritatis 


causa a Pythiis introductum sed in communi con- 


suetudine omnium, qui proprie et expresse loque- 


βὼν (scr. προάγων) τὸν βίον χατέλυσε. Si quis vero εὐρυγάστορα 
versum intrare negat, primum respondebo poesin sacram neque olim 
legibus metricis inserviisse neque. nunc adstrictam teneri, deinde fieri 
posse ut hoc a scriptoribus substitutum sit minus noto ἐρεγάστωρ, quod 
ab Hesychio affertur: ᾿Εριγάστορ, μεγαλογάστωρ, corrupte quidem, ut 
ἐρύμυχος saepissime pro Zoíuvzog scribitur. In oraculo ap. Hesychium 
Mil Orig. Const. c. 1. ὄλβιοι 0? x&ívqv ἱερὴν πόλιν οἰχήσουσιν, ἀκτὴν 
ϑρηιχέην δ᾽ ἔνυγρον παρά τε στόμα πόντου, praestat στενυγρόν. 

[^] Galenus Gloss. p. 560. σιάλου δϑᾳδὸς x«l σιάλου αἰγὸς, τοῦ 
λιπαροῦ. i 

[9] Sic Arcadicae urbis incolae modo «διγαλεῖς vocantur modo 
€ v. Wessel. ad Diod. XV. 40. Siebel. ad Paus. T. III. 
p. . 


--— 


854 LIBER SECUNDUS. 


rentur, versatum esse et habere illud radices suas 
in sermone antiquo 80. populari alte. defixas, | ne- 
que non in quotidiana dicendi ratione: innumera- 
bilia talia volutari, quorum, quia vis vera: depe- 
rit, utimur sic ut tesseris et signis rerum non 
naturalibus. sed. positivis, velut πελειάς, λέων, δρά- 
κων, κύων, πτώξ, μηχάδες, τραφεφή, yon et 
centena hujusmodi ἀπὸ: τοῦ φυσικοῦ denominata 
Eustath. p. 1821. 23. quae quam apte cum rei 
significatae natura conveniant, nemo nisi admo- 
nitus reminiscitur. 


8. 6. 


Ob hanc vero sermonis figurati frequentatio- 
nem accidisse arbitror, ut Delphica. vates deorum 
lingua. veteribus loqui videretur. Dio. Chr. X. 303. 
T. L ἢ τὴν αὐτὴν εἶναι διάλεκτον ἀνϑρώπων καὶ 
ϑεῶν νομίζεις; ἀλλὰ τοσοῦτον διαφέρει, ὥςτε τὸν 
ποταμὸν τὸν ἐν Τροίᾳ Ξάνϑον nag ἐχείνοις κα- 
Asia Dot χαὶ τὴν Χαλκίδα  κύμινδιν -:-.-. ὅϑεν χαὶ 
ἀσαφῆ τὰ τῶν χρησμῶν ἐστι καὶ πολλοὺς ἤδη ἐξη- 
πάτηκεν. Non multo secus Clemens Strom. I. 404. 
ὃ Πλάτων xol τοῖς ϑεοῖς διάλεχτον ἀπογέμει τινὰ 
(Crat. 391. D.) μάλιστα μὲν ἀπὸ τῶν ὀνειρά- 
τῶν τεχμαιρόμενος χαὶ τῶν χρησμῶν. 
Haec quidem est Clementis conjectura a Platonis 
sensu abhorrens sed apta ad id quod probare vo- 


lebam, veteres linguam divinam humana signifi- ^ — 


cantiorem et a naturae proprietate propiorem pu- 
tasse. Primum de somniis quod dicit, quorsum 





ORPHI C A. 855 


pertineat, ex eo judicari potest, quod Cicero de 
Div. II. 64. vaticinia per quietem accepta perinde 
obscura et. perplexa esse dicit, ut si quis medi- 
cus aegroto imperet ut sumat 

 Terrigenam, herbigradam, domiportam, sanguine cassam, 
potius quam hominum more cochleam dicat. Ap- 
paret enim hac periphrasi naturam hujus animan- 
tis, sic ut in griphis fieri solet (v. Athen. II. 63. 
B.) per partes describi. Idemque elucet ex Arte- 
midori capite secundo, quod zi ϑεωρηματικῶν 
καὶ dAMpyyogixdv' inscriptum est, collato cum iis, 
quae in L. IV. c. 22. περὶ συνταγῶν traduntur, 
ubi homo vanissimus collegis suis, oraculorum 
medicorum subjectoribus, pergraviter succenset, 
qui Aesculapio et Serapidi tam insulsas aflingant 
formulas ut piper Ἰνδοὺς δάχνοντας . nominent,, 
ostreorum succum JVzoríówv ζωμόν, rorem ἄστρων 
αἷμα [ cujusmodi formulas negat unquam a diis 
salutiferis editas esse; ὅρα δὲ τούτων ἔτι γελοιό- 
veg" OxénaQvov τὸ κῴδιον ἔφη τις, ἐπεὶ σκέπει τὸν 
ἄρνα" deos autem, qui soleant per somnium va- 
letudinis curationem praescribere,  incubantibus 
candide simpliciterque, quid ex usu futurum sit, 
praemonstrare; ad summum, inquit, ὅταν oivío- 
σωνται, πάνυ σαφῶς αἱϊνίσσονται, cujus rei exem- 
plo memorat feminam quandam in somniis ovi 
mammam Sibi praebere visam convaluisse, quum 
plantaginem (quam (Graeci ἀρνόγλώσσον vocant) 


[4] Similiter Herennius Philo medicus mel v&u« ϑυγατέρων 
ταύρου et alia eodem modo circumloquutus est Galen. de Medic. 
sec, Loc. XXIV. 7. 388. 


850 LIBER SECUNDUS. 


affectis. partibus applicuisset. Euge Sophista! 
Sed ille formularius qui vellus ovillum σχέπαργον 
dixit, nisi res ab Artemidoro ipso ad exemplum 
Dionysii tyranni ficta est, certe hujus in scribendo 
similitudinem sequutus est; namque hunc ipsum 
illius vocabuli usum, quem Luciani Scholiastes 
ad Jov. Confut. $. 11. p. 212. T. IV. pro publico 
et legitimo habuisse videtur, cum ceteris regii 
poetae scitamentis, cadum ἑλκύδριον, bovem γα- 
góva» [^] jaculum βαλλάντιον dicere ausi, per- 
stringunt, qui supra Caesarem esse dicuntur, 
Grammatici. v. Hellad. Phot. CCLXXIX. 870. 
Anecd. Bekk. T. IL. 734. eique in hoc genere ca- 
cozeliae Choerilum sociant et Euphorionem, quo- 
rum illum fluvios γῆς φλέβας, lapides γῆς ὀστέα 
appellasse, quod et Pythia ausa est, si verum 
narrat Ovidius[*] et alii complures; hunc autem 
v«voyóc, non ut vulgo accipitur, sed pro navis 
ductore usurpasse, et praeterea ἐλαίαν γλαυκῶπιν, 
ἀρότρῳ ἐνοσίχϑονι[ quibus Athenaeus III. 99. A. 
plura. addit abusionum exempla, Nicandri aspi- 
dem ἰοχέαιραν , Alexarchi gallum ὀρϑροβόαν, ce- 


[dd] Μαρύταν tacite scripsit Meinekius ad KEuph. p. 163. pur 
ter Allatium, puto, qui in Epist. Socr. LIII. &ov«v edidit. Ac Schae 
ferus quoque ap. Orell. p. 284. γαρόταν compositum esse negat, QCe- 
tera quidem vocabula Dionysiana composita sunt minimeque dialecti 
Syracusanae propria, neque video cur γαρότας minus. probetur 
quam γειαρότης Archiae Epigr. XXVII. Alius verborum  novator 
bovem ἐρυσίχϑονα vocavit Athen. IX. 382. E. substantivi modo, ut 
Dionysius fecit, qui si βοῦν ἀρόταν dixisset, cum vulgo loquutus 
esset. 


[e] Metam. 1. 888. v. Ruhnken. ad Muret. Varr. Lectt. X. 2. 


[f] v. Naeke de Choerilo p. 189. Meineke de Euphor. p. 163. 
et 178. 


Ὁ - 


ORPHICA. 857 


teraque his similia [6]. . Haec si inter se compa- 
rare volemus, illos verborum mangones triplici 
ratione novitatis speciem  captasse  reperiemus, 
aut vocabulis syllabatim resolvendis, unde natum 
est illud σπέπαργον et huic compar λέπαργος 
xyiwbv["], aut aliud atque usus ferret etymon sub- 
stituendo, sicut ille fecit, qui nomen ἰσχάς, quasi 
ab ἴἔσχω ductum, de ancora dixit Athen. l. c. p. 
99. D.['] tertio nominibus jam ad certam signifi- 
cationem restrictis ad generalem etymi notionem 
revocando, quó ex genere sunt haec a Gramma- 
ticis. enotata: Ναυχράτην εἰπεῖν ἐφίλησέ τις ἐπὶ 
ἐχενηίδος Suid. s. v. et Eustath. p. 1490. 14. Ζαι- 
ἤοχος ἵππος ἀπὸ τοῦ ὀχήμασι χαίρειν Anecd. Bekk. - 
I. 229. Ἐγχέλαδος 7) [4dOnv&à Hesych. Πολύμνια 3 
ϑάλασσα ἣ πολὺ φυχίον ἔχουσα idem. Haec a 
Tragicis quoque usurpata esse Suidas docet: 
"Aubvinuc καὶ L4ieotme τραγικὰ καὶ αἰσχυληρὰ τὰ 
ὀνόματα. et Sophoclis exempla, jam saepius ab 
alis commemorata [^], Διχομάχης, Παυσανίας, 
᾿“γησίλαος, ᾿Αρίσταρχος, Τηλέμαχος, quibus prae- 
ivit Sappho Jovem Ἕχτορα appellans, successit 
Philo de Somn. p. 1118. D. μὴ ἐπιγράψῃς σεαυτῇ 
τὴν τῶν παραγενομένων αἰτίαν, ἀλλὰ τῷ πλου- 
τάἄρχῳ καὶ τὰ πλουτιστήρια ἔργα ἐπιτηδεύειν ἀγα- 
£| De his diximus ad Phryn. p. 649. ἐνοσίχϑονε παλμῷ Nonn. 


XXXVI. 94. XLIII. 336. ἐνοσίχϑονι ταρσῷ ib. 301. “γαιήοχον Uo 
XXXVIIL. 109. 4 : eri sdofetud 


[h] v. Eustath. p. 1430. 59. 


[1] "Exrooec εἰ Ἰσχάδες pro ancoris Lucian. Lexiph. XV. 198. 
T. V. et Eustath. p. 1479. 30. qui hoc cum ἀσπὶς loyéciQe confert. 


[k] v. Reines. Obs. ad Suid. p. 5. Valcken. ad Herodo. VI. 462. 
Maittair. de Dial. p. 348. 


858 LIBER SECUNDUS. 


πείϑοντι, quod utrumque nomen Lexicis adden- 
dum. Sed de dialecto deorum, quem. sermoni 
Pythio comparari vidimus; : exactius inquiren- 
dum est. 


gm 


Homeri ipsius quae. fuerit sententia, dictu 
difficile, minimeque exploratum est quod Heynius 
pro certo sumit, ex pluribus vocabulis idem de- 
notantibus poetam id quod maximam antiquitatis 
speciem prae se ferret, dis assignasse. Nam her- 
bae Moly et Planctarum nullum traditur huma- 
num nomen, cujus ex comparatione illa prisca 
videri possint; tum Briarei, Xanthi, Chalcidis no- 
mina, quantum nobis quidem cernere datur, pro- 
prium quendam antiquitatis colorem non habent, 
neque, ficta sint an vetere quadam fama prodita, 
quisquam pro comperto dixerit. llla certe, quae 
Homerus Ulixem divinitus accepisse. narrat herbae 
magicae et Symplegadum vocabula, nulli audito- 
rum suorum nota esse credebat; quibus quid ob- 
stat, quominus cetera assimilata putemus? Nobis 
quidem. quaerentibus, quid «causam fecerit talia 
fingendi, semper ita visum est, poetas antiquissi- 
mos, quum res regionesque scriberent nulli mor- 
talium cognitas, non potuisse alia quam ficta a 
se ipsis proferre nomina; quae quum eleganti et 
prope necessario mendacio ad deos retulissent 
auctores, deinceps inde, si quid aliud esset binis 
aut ultra nominibus praeditum, ex eadem expli- 


Ὁ 9UP.HA CA; 859 


 eabant ratione. Quod igitur Muenterus in Com- 
mentationibus: antiquariis p. 42. pronunciat: Con- 
stat deorum linguam ex mente veterum 
eandem esse ac priscum hominum ser- 
monem, id, quantum ad. Homerum pertinet, non 
demonstrari , de veteribus in universum ne sumi 
quidem licet. Nam primum veterum Homeri in- 
. terpretum opinio. fuit, poetam id quod optimum 
dictuque pulcherrimum esset, τὸ χρεῖττον τῶν Ovo- 
μάτων, ut Eustathius ait p. 124. hoc est τὸ εὐὖ- 
γενέστερον, τὸ 'G&uyóvsgov , deorum dialecto ad- 
scripsisse; deinde idem Platonici judicarunt, qui- 
bus ille videtur τὰ νοερώτερα καὶ τῆς φύσεως τῶν 
ὑποχειμένων τελέως ἀντεχόμενα πραγμάτων χαὶ 
κατὰ τὸν αἰσθητὸν τύπον εὐπρεπέστερά τε καὶ εἰ- 
φωνότερα τῶν ϑεῶν ἔχγονα τίϑεσθϑαι Procl. in 
Polit. p. 397. cf. Comm. in Crat. p. 38. et in 
Tim. L. IL 84. quod idem declarat Gregorius 
Naz. Or. HH. 99. A. εἰ μὲν xoi ϑεῖαί τινές εἶσι 
φωναὺ τῶν ἡμετέρων χρείττους xoi εὐσημότεραι 
(γελῶ γὰρ ὑμῶν τῶν σεμνῶν τὸ MÓAv καὶ τὸν 
Σκάμανδρον καὶ τὴν Χαλκίδα, οἱ διὰ γυμνῶν ἄλ- 
λήλοις συγγίνονται τῶν ἐννοιῶν xol τῶν τυπωμά- 
τῶν) οὐχ ἡμέτερον λέγειν. quae juncta testimonia 
certe tantumdem valent, quantum illius ignobilis 
Scholiastae auctoritas, divina apud Homerum no- 
mina esse τὰ προγενέστερα. Nec discrepat ceteris 
Maximus Tyrius V. 86. αὕτη ϑνητῆς πρὸς ϑείαν 
ἀρετὴν ὁμοιότης, ἣ παρὰ μὲν ϑεοῖς καλεῖται Θέμις 
xol Zn xol ἄλλ: ἄττα μυστικὰ καὶ ϑεοπρεπῆ ὀνό- 
ματα, παρὰ δὲ ἀνθρώποις φιλία xoi χάρις" quae jam 


860 LIBER SECUNDUS. 


ad Pythagoreorum commenta inclinant, illamque 
nomenclaturae coelestis, terrestris et infernae di- 
stinctionem mysticam [*]. Sed quid cessamus illos 
ipsos in medium advocare, qui per crebra cum 
Musis commercia hujus divini. sermonis notitia 
imbuti. sunt? Etenim Pindarus prosodium in De- 
lum sic exorsus p. 587. Boeckh. ΤΣ 
ἅντε βροτοὶ 

Δδλον κικλήσκουσιν, μάκαρες δ᾽ ἐν Ὀλύμπῳ 

τηλεφάτου κυανέας χϑονὸς ἄστρον. 
significat deos reginam Cycladum non leui 
vocare, id enim tritius erat quam ut vim: notio- 
nis suae audientibus statim subjiceret, sed ele- 
ganti circumlocutione τηλεφάτου χϑονὸς ἄστρον, 
quo genere circuitionis deos in oraculis usos esse 
supra demonstravimus. Idemque in Fr. Parth, 
IV. 594. Panem apud Olympios Πατρὸς μεγάλας 
κύνα παντοδαπόν["] vocari affirmat. Neque. fas 
ducerem fidem derogare divinitus edocto, nisi 
apud homines multiscios scriptum legissem, ἴῃ 
antiquissimis Pelasgorum mysteriis Panem dictum 
esse χόσμοιο τὸ σύμπαν, quod si est, admiratione 
dignum videtur cur dii collegae suo prae illo 
splendidissimo Panis seu Pantis nomine vertagi 
elogium asseruerint. Cetera autem poetarum te- 

[kk] v. Epimetr. XIX. 

[1] Vossius in Epist. Myth. x. p. 79. Ματρὸς παντοδαπὸν 
κύνα interpretatur ihren allweilenden Hund; Boeckhius Pa- 
nem sic dici putat, quod in omnes se vertat figuras. Sed nec hujus 
mutabilitatis auctor extat idoneus, neque illius significationis exem- 
plum in promtu. Sententia requirit παντόϑαμον (ut ἱππόϑαμος) vel 
simile quoddam canis venatici epitheton. Femininum ἡ ἀνδροδάμας, 


quod Schneiderus ex Pindari locis dubiis recepit, vereor ut analogiae 
conveniat. 


ORPHIC A. 861 


stimonia Heynii opinionem partim non confir- 
mant, partim etiam elevant. Nam Hesiodus qui- 
dem versibus illis. durissimis (Fragm. XLVII.) 
το ὴν πρὶν Ifavrida κίκλησκον ϑεοὶ αἷὲν ἐόντες, 
το" τὴν τότ᾽ ἐπώνυμον Εὔβοιαν βοὸς ὠνόμασεν Ζεὺς. 
vetustius insulae nomen diis in universum, recen- 
tius. et significantiüs Jovi propter Ius mutationem 
tribuens; nihil. ad «causae cognitionem - confert. 
Clarior:.est Platonis locus in Phaedro p. 252. A. 
λέγουσί: αἰνες 'Θμηρίδαι ἐκ τῶν ἀπόϑέτων ἐπῶν δύο 
ἔπὴ εἰς τὸν Ἔ)ῤῥώὠτα; ὧν τὸ ἕτερον πάνυ ὑβριστικὸν 
χαὶ" οὐ σφόδρα τι ἔμμετρον" ὑμνοῦσι δὲ ὧδε 
πη Τὸν δ᾽ ἤτοι ϑγητοὶ μὲν Ἔρωτα καλοῦσι ποτηνόν, 
ἀϑάνατοι δὲ Πτέρωτα διὰ πτερόφοιτον ἀνάγκην... 
pro. quo. etiam. πεεροφύτορ᾽ ἀνάγκην legitur, nullo 
(quod. Astius cavebat) metri detrimento. | Neque 
de:-ceteris. viro: docto assentior. Secundus versus 
ὑβριστιχός nominátur, quia derivatio illa. nominis 
ἔρως :ὃ πτέρως tam. incredibilis est ut joci causa 
et. ludibrii. reperta. videatur; similiterque Plato in 
Cratylo p. 426. B.- vocabulorum etyma a se ficta 
ὑβριστικὰ. καὶ γελοῖα. vocat, Athenaeus autem X. 
454. A. Calliam in Tragoedia grammatica litera- 
rum. formas ἀχολαστότερον hoc est insolentius 
enarrasse dicit. Deinde hos versus non a Plato- 
ne confietos puto, qui quum a poetica minime 
alienus - et. in. omni genere dicendi potentissimus 
esset, haud. dubie meliores finxisset, sed ex alio 
poeta sumtos et leni quadam mutatione ad prae- 
sentem: causam : accommodatos. Nam quum ' ille 
(ut exemplum ponam) hoc modo scripsisset: Τὸν 


$62 LIBER SECUNDUS. 


δ᾽ ἤτοι ϑνητοὶ μὲν Ἔρωτα καλοῦσι ποτηνόν; *494- 
γατοι δ᾽ ᾿Αλαῶπα Ov ἠλεόφοιτον ἀνάγκην; Plato, 
qui jam multa de alis: dixerat, Z7réocva οἵ πτε- 
ρόφοιτον substituit, distichumque ita a. se concin- 
natum ὑβριστικὸν καὶ οὐ σφόδρα. ἔμμετρον "vocat, 
quorum. prius. de: sententia: valet, alterum: de- mo- 
dulatione: versuum. |. Postremo ἀπόϑετα ἔπη neque 
sunt: brevia: Homeri carmina neque 'alius';poetae 
nmiystica, sed. communi usu: exemta 'paucisque'mofa, 
quae Suidas s. h. ν. βιβλία ᾿ἀνακεχωρηχότα᾽ vocat, 
hoc est ἀπόχρυφα. Athenaeus V. 214. ἘΔ: βὶβλίον 
παλαιὸν καὶ ἀπόϑετον [5]; cujus generis: copia erat 
apud Homeridas, omnesque. antiquarum literarum 
amatores. Athenaeus XV. 669. B. iva μὴ δ' Οὐλ- 
πιανὸς βρενϑύηται, ὡς ἐχ τῶν ἀποϑέτωνῃ τοῖς 
Ὁμηρίδαις μόνος ἀποσπάσας: ^ Eorumqué. incsu- 
pellectile: erat sine dubio illud: Stesichori^poemà 
οὐχ ἐχφοιτῆσαν ἐς πολλούς Aelian; EE: An; XVII 
37. τὰ ἀπόϑετα τοῦ L4vozgéovros Mimer. Or.-IIT; 
43. et totum illud στῖφος ἀρχαίας σοφίας (Home- 
rus, Hesiodus, Plato, Aristoteles, Zeno) 62:0 
γῆῇς οὐδὲ ἐν μέσῳ κυλινδουμένης ἀλλὰ σπανίου Καὶ 
TRE | Hac fere ratione respon ἀπόϑετα dicuntur Joseph.  Ántig. 
XX. 9.917. χόσμοι ἀπόϑετοι Dio Cass. LI. 18. 648. “ἄλλος cm09*— 
toy χαὶ ὀλίγων ἄξιον Gregor. Naz. Or. XXVI. 452. in quo immisc 

tur notio rei: paucis "notae noscendaeque, unde λόγος dz: 
PIU GEi Symp. VII δι 908. In Pac. Drepeat Paneg ΧΡ 308. 
conscius coelestis arcani et naturalium depositorum; 


ubi recte emendant repositorum i. e. ἀποθέτων. , Libros re- 
conditos, in quibus de significatione fulminum auguriisque. à- 
tur, saepius allegat Servius ad. Aen. I. 398. II. 649.. nmm i ici 
librum rerum reconditarum Macrobius Sat. III. Som 
nus veterum auctorum placita secretis dispersa;mo- 


numentis collegit Columell. IX. 2. 2. ἀνάγνωσμα τῶν οὐχ ἐν 
μέσῳ Plut. Syinp. V. 2. 206. | {ΠῚ ΠῚ X9 ἢ 


ORPHICA ᾿ς $863 


ἀποϑετου Themist. Or. IV. 60. Quemadmodum igi- 
tur Plato Amoris nomen significantius manifesto diis 
tribuit, ita etiam e ceteris exemplis apparet divina 
vocabula tum  ornatiora esse humanis tum rebus 
ipsis accommodatiora, Xanthi potissimum et Chal- 
cidis Briareique["]. Et ad. eandem rationem Phi- 
loxenus ' cibellas. apud. deos: ᾿“μαλϑείας χέρας ap- 
pellari tradit; polentam πέλανον Sannyrio; .concha- 
rum: genus, quod: vulgo ἀμαϑίτιδας nominant, il- 
lorum lingua ᾿λεύχας dici Epicharmus [5]: His: quae 
jam ^ Koenius.. ad. Greg. p. 92: composuit, adde 
Hesychii testimonium :..KUffmAv — τὴν τυροχγῆ- 
στιν" ἔπαιξε δὲ παρὰ τὸ χαλκίδα χικλήσχουσι 
ϑεοὶ, ἄνδρες δὲ κύμινδιν, pro quo Comicus 
χύβηλιν substituit! cetera retinens, quia χαλκίς pro 
etymi ratione, ut ἀργυρίς et χρυσίς vas vel instru- 
mentum: aeneum significare potest. Venio nunc 
ad. Theocr. Schol. III. 22. Καρύστιος Περγαμηνός 
φησι Κυανέας μὲν ὑπὸ cvÓgonov. ὑπὸ δὲ ϑεῶν 
ὅρχου πύλας εἰρῆσθαι. ubi Meinekius ad Men.. p. 
141- probabiliter: emendat: d»ópzov πύλας [Ὁ] sed 
hoc. mihi non. persuadet Phorcum. pro. Orco dici 
ad. — p.122. qn in: rem affert Phanoclis 


[n]. v. Mezitiac. ad Ori T. s 421. Sell.: Observ. c. " Περὺ 
τῆς παρ᾽ Ὁμήρῳ διωγυμίὰς παρὰ ϑεοῖς xoci ἀνϑρωτιοις Ptolemaeus 
Heph. scripsit c. IV. ρ..66. 

9] Omiserunt haec omnia, qui de dialecto deorum ex. professo 
scripserunt, G. Lackemacher in Observatt. Phil. P. ΤΙ, et IIT. 250. 

, Schulze in Museo Hagano T. L P. II. 615. et utroque longe 
doctior sed Homerica exempla nom egressus 'lheod. Sell. Observ. c. I. 
Veteres. Ingeniosi: Henr. . Postellus, Goropius, Rudbeckius, deos. scy- 
thice aut suevice aut brabantice loquutos putant; hodie, ni fallor, 

linguam eorum. samscriticam fuisse. 

[P] «Ῥόρχος pro dbópxvc Schol. Plat. p. 419. Bekk. et codd. 
Athenag. Legatt. c. 23. p. 24. ; 


804 LIBER SECUNDUS. 


versum de Orphei lyra ἣ xo ἀναύδους πέτρας xoi 
d»ógxov στυγνὸν ἔπειϑεν ὕδωρ, quo nomine Stygiam 
aquam significari assentitur Muellero; idque propere 
approbavit Jacobsius Lectt. Stob. p. 106. Ruhnke- 
nius vero dópxov ὕδωρ mare interpretabatur, cui 
nihil aliud opponunt nisi languere hoc epitheton. 
Nam quod Welckerus. addit. in. Trilog. Aesch. p. 
383. ipsum adjectivum . ozvyvóc significare sty- 
gium, id neque rimplo ullo. demonstrari. neque 
ex eo, quod grvyvog et στύγιος communes radices 
habent, colligi potest, nisi. quis eo descendere ve- 
lit, ut μειλίχιος et μελιτόεις,; ψυχρός et ψυχιχός; 
ἀχηρής et ἀχερόντιος, μέϑυσος et Μεϑυμναῖος, 
idem significare dicat, quia ab eadem stirpe enata 
sint. Equidem languere Phanoclem malim , quam 
ut. eum Phorci nomine loca infera denotasse sine 
ullo auctore et exemplo credam. Postremo du- 
bito num «Ῥόρχου ὕδωρ languidius sit, quam  7;- 
ϑυος ὕδωρ Orph. Arg. 1109. N ereos aequor, 
κύματα ᾿Δμφιτρίτης, Panopae greges (Terent. 
Maur.' v. 2630.) ipsiusque Phorci chorus Stat. 
Silv. IL. 2. 19. quibus locis quilibet. alius deus 
marinus nominari . poterat. | Ác fortasse ne hoec 
quidem significatur, quod Ruhnkenio placet, mare 
universum, sed ea pars maris, qua Symplegades 
eminent, nautis omnibus formidabiles, quam. par- 
tem Phorco ille. ἁλὸς ἀτρυγέτοιο μέδοντι multo- 
rumque monstrorum progenitori quasi propriam 
ditionem subjectam fuisse e Carystii loco colligi 
potest, si ille. Symplegades tanquam  vastissimi 
regni-ostia d»jgxou πύλας nominavit. Quanquam 


"- 


ORPHIC Δ. 865 


hoc quoque in loco nihil obstat quominus Phorci 
nomen generaliter, ut modo diximus, accipiatur, 
sic ut Senecae Med. 341. Cyaneae claustra 
profundi [?"]; Aristid. Isthm. in Nept. p. 21. 
ἐπὶ ταῖς εἰςβολὰῖς τοῦ Ἐῤξείγου πόντου πέτρα τε 
χυανέα xoi πύλαι ϑαλάττης. Verum etiam aliam 
viam emendandi ingredi licet, non illam praecipi- 
tem, quam Lennepius iniit ad Phalar. Epp. IX. 
51.[*] sed ut pro "Ogxov substituatur ^/oxov, quo- 
modo AÁrctoa porta dicitur pro plaga septen- 
trionali Stat. Theb. VII. 35. Ceterum Phanocli, 
quum illa scriberet, obversatum quidem videtur 
Orphei iter Colchicum et Planetarum transvectio, 
de qua ipse narrat in Argon. v. 707. αὐτὰρ ἐγὼ 
μολπῇσι παρήπαφον ἡμετέρῃσι πέτρας ἠλιβάτους ["]; 
sed tamen ita ut Orpheo universe vim et pote- 
statem sedandorum fluctuum tribuat [*], . alioqui 
ἔπεισε Scripsisset non ἔπειϑε. Si igitur nullum 
certius afferetur argumentum, Orcum et Phorcum 
eundem esse non concedemus, inter quos deos 
maxima est ortus, potestatis, generis dissimilitu- 


[PP] In Varronis Atacini Fragm. IV. p. 1406. 'T. V. Poet. Min. 
Arctaeo plaustro Boreas bacchatur ab Haemo, licet 
etiam Arctoo claustro substiuere. | 

[4] Is pro Φόρχου πύλας substituit Πλαγκχτάς. 

[r] Si expressam hujus facti memoriam proponere voluisset Pha- 
nocles, non ἀγαύδους scripsisset, quod saxis in universum, non illis 
tumultuosissimis scopulis convenit, sed ἀγαιδέας, quod unicuique pri- 
mum occurrit. Dionysius Perieg. v. 148. χυανέας 69v μῦϑος ἀναιδέας 
εἶν ἁλὶ πέτρας. | 

$] Ab Orpheo venti frenantur et undae Claudian. Praef. 
L. IL. Rapt. 17. idemque clarissimis verbis dicit Antipater a Ruhn- 
kenio advocatus. Welckerus contras Weder passt auf das Meer 
στυγνόν, das Stygische, noch hat überhaupt Orpheus das 
Meer beschwichtigt. Num etiam apud Nonnum IV. 115. orv- 


yvóv ὕδωρ Stygem significat? 
A 6 


866 LIBER SECUNDUS. 


do, similitudo autem nulla nominis [1] ad pro- 
bandum levissima, nisi forte arcus et φαρκίς, 
imus et φιμός, ulcus et φολχός, Pales et φαλλός 
easdem res significare. putamus. Sed de deorum 
dialecto, quae ad rem pertinent, dixisse videmur, 
omisso. Ovidii lusu Met. XI. 640. hunc Icelon 
superi, mortale Pholetora vulgus nomi- 


nat, et aliis ad nostram «causam. non .uberiori- 
bus["]. 


$ 5 


Nunc vero advertere libet, haec poetarum lu- 
dicra quam serio tractaverint philosophi. Etenim 
res nota est, etymologiae studium a Pythagoricis 


[t] Hesychius: «vozoc, τεῖχος. Φοῦρχος, ὀχύρωμα. Ὅρχοι, 
δεσμοί. Ὑρχή, ἐφ᾽ ἧς τὰ φορτία φέρουσιν οἱ ναῦται. quod aliter 
scribit 'Theognostus in Anecd. Bekk. Ind. p. 1428. ὕργαι ἐπιϑέματα 
πρὸς χουφισμὸν τῶν φορτίων, id est, furcae. Festus: Aerum- 
nulas furcillas, quibus viatores sarcinas gerebant. 
Haec num inter se et cum πόρχοξ, πόρχης, χάρχαρον, εἴργω, φάρ-- 
γγνύμι, cognata sint, ab eo demum serio quaeri poterit, qui graecae 
linguae radices indigenas et peregrinas literarumque multiplices flexus 
et mutationes noverit; quarum. rerum nulla non dicam explorata sed 
ne tentata quidem est nec tentari debet nisi ea via, quam sermonis 
patrii 'Technographus praemonstrat. 


[1] Huc non referam obscurum Arcadii adnotamentum de Accent. 

. 122. 26. φῆρον βρῶμα ϑεῶν, cui convenit Hesych. «Ῥῆρος ἡ τῶν 

ἀρχαίων ϑεῶν τροφή, unde far derivátum videtur. ^ Huic fortasse 
generi subjecerunt herbam illam, cujus gustu Glaucus immortalis 
factus est. v. Interpr. Boes. ad Ibin 558. ἀϑάγνατον βοτάνην vocat 
Schol. Apollon. 1. 1810. ἀείζωον Schol. Lyc. 750. Kur. Alc. 352. 
Athen. XV. 679. A. Aeschylusque ipse Anecd. Bekk. p. 347. Nican- 
der autem in insulis beatorum ad pascendos Solis equos a terra pro- 
duci refert Athen. VII. 296. E. cf. Voss. Epp. Myth. T. I. 277. dis- 
que ipsis apponit Aeschrio: ϑεῶν ἄγρωστιν, ἣν χρόνος χατέσπειρε. 
v. Naeke de Choeril. p. 194, Prophetae equisetum Κρόνου τροφὴν 
vocant Dioscor. Noth, p. 372. a. sed agrostin primum hominum pabu- 
lum fuisse Aegyptii crediderunt Diod. I. 43. de quo v. Wessel. ad h. 
I. Schmidt. de Sacerd. p. 229. Jablonski Collect. Vocc. Aegg. p. 9. De 


ORPHIC A. 867 


inchoatum esse primis, qui quum ita statuerent, re- 
rum vocabula naturalia esse et ex veritate ducta, 
consequens erat uf, qua de causa quidque ita ap- 
pellaretur explicata nominis origine planum red- 
dere conarentur. Ergo corpus humanum corrupto 
sono σῶμα dici voluerunt, quod esset animi se- 
pulti quasi σῆμα, Loxiam autem ab eo quod 4o- 
&jv i&y mitteret et cetera hujusmodi. Sed, quo- 
niam difficile erat omnium verborum dicere ratio- 
nes, Cratylus ille Pythagoricus, quem Plato per- 
stringit, potissimum divinae dialecti speciminibus 
insistit ab Homero. proditis, quod nemini dubium 
esse possit, deos nominibus uti iis, quae maxime 
sint cujusque rei propria, quaeque optima et 
praestantissima. Neque novitios demum, ut Astius 
putat, Pythagoreos, a deorum dialecto argumenta 
duxisse vel Pherecydis testimonio constat, quem 
Diogenes dixisse refert ὅτι οἱ ϑεοὶ τὴν τράπεζαν 
ϑυωρὸν χαλοῦσιι ἴδ6 quo probare non. possum 
quod Sturzius scripsit, philosophi sententiam per- 
verse acceptam esse, eumque non quamlibet men- 
sam nomine ϑυωρός signiticare voluisse sed an- 
clabrem Pher. Fr. p. 89. (p. 83.) Nam hoc sumto 
nullum divini et humani sermonis discrimen re- 
linquitur, quum ϑυωρός in vulgari quoque consue- 
Glauci autem herba divina tantus est auctorum consensus ut vel hoc 
aestimantibus appareat rejicienda esse quae Schol. Plat. p. 421. de 
fonte immortalitatis narrat; neque illa annua lamenta antiquis Grae- 
cis exaudita fuisse arbitror. Ceterum de Polyido, Glauco, 'Tylo 
Maeonio fabula eadem; 'Tyli medicinam Nonnus XXV. 526. Ζιος &v— 
9oc vocat, Xanthum Lydum sequens, ut patet e Plin. XXV. 5. ubi 
herba balis (Etym. M. 186. 38.) homo T hylon nominatur. Eadem 


fortasse est Baaras prodigiosa planta quae daemonia expellit Jo- 
seph. Bell. Jud. VII. 6. 8. 
6 * 


808 LIBER SECUNDUS. 


tudine de anclabri dicatur. v. Hemsterh. ad Lu- 
cian. Dial. Deor. XX. 303. T. II. Pherecydes vero 
illud triviale nomen τράπεζα omnino in aula coe- 
lesti audiri negat, sed, ut fercula dis apposita 
ϑύη, sic mensàm ϑυωρόν vocari, fere ut Sanny- 
rio deos dixit sacrificale nomen πέλαγος; quod ho- 
mines non nisi de fertis dicunt[^], ad omne ge- 
nus operis pistorii transferre. Eoque fortasse ho- 
mines admonere voluit, ut quoties ad epulandum 
considerent, mensae convivalis sanctimoniam deo- 
rum hospitalium et domesticorum religione conse- 
cratam sibi ante oculos proponerent. Etenim 510 
reperio, veteres doctores tum aliarum rerum no- 
minibus tum maxime iis, quae ad deorum cultum 
pertinent, sublimiorem quendam intellectum subje- 
cisse et quo facilius hominum animos a rebus 
quotidianis et pervagis ad majora et diviniora tra- 
ducerent, his tanquam signis et memoraculis prae- 
ceptorum salubrium usos esse, qua ratione Pytha- 
gorei, ut Plutarchus ait Quaest. Rom. LXXII. 352. 
μιχρὰ μεγάλων ἐποιοῦντο σύμβολα, et de suis 
aequalibus Chrysostomus Or. de Pecc. fratr. non 
evulg. T. III. 348. D. ed. Montf. διὰ τοῦτο ταῦτα 
λέγομεν và παραδείγματα (de lucerna) £v οἷς ovos- 
φόμεϑα, iy oic ἐσμεν, ἵνα xal οἴχοι γενόμενοι &nó 
τῶν ἐν χερσὶ πραγμάτων λαμβάνωμεν ὑπόμνησιν 

[8] Ap. Harpocr. s. v. πέλανον χαλοῦμεν ἡμεῖς οἱ ϑεοὶ ἃ χαλεῖτε 
σεμνῶς ἀλφιϑ' ὑμεῖς οἱ βροτοί" nisi ἔλφιτα ab ἄλφω derivavit quasi 
magmenta, non video quanam in re illa σεμνότης posita sit. Du- 
bito an γυμνῶς scripserit. i. e. nude, directe. Clemens Exc. ex 
Script. '"l'heodot. p. 985. Pott. διδάσχει (Christus) τοὺς ἀποστόλους 


πρῶτα μὲν τυπικῶς xci μυστιχῶς — --- τὰ δὲ τρίτα σαφῶς καὶ 
γυμγώῶς. 





ORPHIC A. 669 


τῶν. εἰρημένων... Huc vero etiam nominum perti- 
net interpretatio allegorica, priscis sapientibus 
crebro adhibita, qui mihi in hoc negotio non 
grammaticos agere, sed vel aliquam sententiam 
scitu utilem nominis similitudine . illustrare vel 
vim et significationem vocabulorum notabiliorem 
reddere voluisse videntur. Sane ita J. Capellus['"] 
veteres juris consultos excusat mutuum interpre- 
tantes, quod ex meo tuum fiat, testamentum 
autem testationem mentis, non quod eam verbo- 
rum originem esse putarent, sed ut significatio- 
nem eorum altius in legentium animis defigerent. 
Similiterque ecclesiastici quidam auctores, quum 
nomen Pascha a graeco verbo πάσχειν repetunt, 
non per ignorantiam lapsi sed allusionis quandam 
gratiam aucupati videntur[*]. His comparare li- 
cet Pythagoreorum rationem qui lathyris et ere- 
binthis ideo se abstinere dicebant, quod essent 
λήϑης xoci ἐρέβους παρώνυμα Plutarch. Quaest. 
Rom. XCV. 366. T. VIII. Et potest quaeri num 
illi, qui ϑυμίαμα interpretati sunt ϑυμοῦ ἴαμα 
(Etym.) σολοικισμόν vero σόου λόγου αἰχισμόν 
(Suid.) et μύρα, quia μετὰ πολλοῦ μόρου paren- 
tur[^]|, dicta putarunt, notionis potius quam verbi 
vim explicare voluerint. Equidem certe hoc to- 
tum originationis genus perlate patuisse invenio. 


[^] v. Ducker. Observ. de Ictor. Latin. p. 27. 

[*] v. Augusti Denkwürdigk. aus der christlichen Archaeologie 
T. HI. p. 2. 

[4] Chrysipp. ap. Athen. XV. 686. F. Ineptarum etymologiarum, 


quibus referti sunt Grammaticorum libri, magnam partem a Stoicis 
profectam esse alio loco ostendere conabor. 


870 LIBER SECUNDUS. 


Quid enim discrepat, quod Heraclitus dixit et 
scite quidem, ut Eustathio videtur ad ll. 1. p. 41. 
τοῦ [oU τὸ μὲν ὄνομα βίος, τὸ δὲ ἔργον O&va- 
τος [*], in quo lusit etiam sed alio modo Lucilius 
Varr. L. L. p. 19. Vis est vita, vides, quae 
nos facere omnia cogit; quorum alter notio- 
nes in eadem specie inclusas, alter in simili sono 
quandam etiam significatus convenientiam animad- 
vertere sibi visus est. Quam similes his reperi- 
untur Epicorum et Tragicorum veterum lusus in 
conferendis, si qua forte congruerent, heroum ca- 
sibus et nominibus?[!] Quam sollerter etiam he- 
braicarum literarum auctores antiquissimi homii- 
num vocabula ex cujusque indole et factis inter- 
pretari solent? Haec qui consideret et praeterea 
respiciat quae in Geileri Kaysersbergiani et huic 
aequalium Postillis leguntur ejusdem fabricae παρὰ 
yocuuc acumina, majoribus nostris vehementer 
complacita, et ut vel hodie in vitae quotidianae 
consuetudine si quis nomen et omen habeat, vel 
si quis contra moratus sit quam vocetur, digitum 
intendere tanquam ad rem notabilem in more ha- 
beamus, is vero intelligat necesse est, hoc uni- 
versum genus ab antiquitatis ingenio non alienum, 
ei vero, qui imagines rerum in vocabulis sic ut 
in. cera expressas putaret,  convenientissimum 


[9] Idem affert 'Tzetz. Exeg. p. 101. Aliunde et paullo aliter 
Schleiermacher in Mus. Wolf. p. 503. ; 


[f] v. Aristot. Rhet. IL. 28. 288. T. IV. cf. Reuvens Collectan. 
Litter. p. 101.  Meineke ad Euphor. p. 128. sq. Sturz de Nomin. 
Graec. p. 78. Opuscc. 





ORPHI OC A. '^— "VI 
fuisse[*]. Sed hac disputatione omissa, ua viro- 
rum doctorum quibusdam suspicionibus óccurtere 
studui, ea quae hactenus explicata sunt," compre- 
hendam brevi. Quum Pythia. proxime! deorum 
morem loquuta feratur," deorum autem serio re- 
bus ipsis assimilatus fuerit, et eodem ^colore ora- ἢ 
cula temperata sint pleraque, neque aliud dicen- 
di genus magis frequentent poetae Omnesque or- 
natae orationis amatores, consequens videtur, ut 
Pythiam. primum non proprio sed communi poe- 
tarum ^ more loquutam, deinde  obscuritatis: non 
vim sed speciem sectatami esse judicemus; illam 
seilicet, quam Euripides τεχνητὴν σχιάν vocat, 
ipsa luce gratiorem. Haec autem observatió quor- 
sum pertineat, tum, quum ad extremum perven- 
tum fuerit, pérspicietur apertius. Nunc vero ad 
aliud figurati sermonis: genus traducimur. 


&. 9. 


Sicut in omni deorum colendorum ratione et 
opere ad antiquitatis praejudicium, tanquam. ad 
normam, sese direxere veteres, ita etiam. nomen- 
clatura sacrificalis, qualis ab initio fuit, diutis- 
sime. servata est. Verba prisca, quibus Salii 
canunt et Augures avem consulunt[?*], pas- 
sim exponunt Glossographi; vocabula vasorum et 


[6] Ἐξαίρετόν φᾶσι toU "HoexAtit(ov διδασχαλείου τὴν διὰ τῶν 
ὀνομάτων ἐπὶ τὴν τῶν ὄντων γνῶσιν ὁδόν Proculus in Parm. 1. p. 
12. 'T. IV. Cousin. 


[2] Symmachi verba sunt. L. III. Ep. 44. 


872 LIBER SECUNDUS. 


ferculorum sacrorum, illa pontificalia myste- 
ria, magna industria collegit Arnobius. .L. VII. 
quae. omnia ea. vetustatis robigine obducta sunt, 
ut ex, ipsis Pompilianis indigitamentis. depromta 
videantur. Graecis hujusce generis copia minor, 
sed si. ad communem loquendi. consuetudinem .re- 
feras, eadem insolentia et enormitas, pluribus ex 
causis. Namque. multorum . vocabulorum, .. quum 
usus. publicus. intermissus esset, etiam forma. ob- 
. Solevit, sicut, quid πηγός significet, quid μέστυλ- 
λα, quid .οὐλοχύται, praeter. doctos neminem. scire 
testatur. Strattis Athen. IX. 383. A... Et ad hoc 
desuetum genus fortasse pertinent etiam nomina 
ἕρση. et: aíqvig. .. Moeris p. 141. “Εῤδηφόροι αἱ τὴν 
δρόσον. φέρουσαι τῇ, Ἕρσῃ-». quo in loco accusati- 
vum δρόσον Nallierius et Piersonus ferri posse 
negant; quibus adsentiens Kulenkampius ad Etym. 
M. p. 762. τὴν πομπὴν τελοῦσαι emendat. Sed 
δρόσου nomine ille sine dubio inferias intelligi 
volebat, quas, ut ceteris heroibus heroinisque, ita 
etiam Hersae datas esse credi par est; recteque 
sane Grammaticus Roriferas ab eo quod ferrent 
dictas existimat, non ab ea cui ferrent; neque in- 
commode illam adsperginem, qua mortuorum mo- 
numenta irrorarent [7], antiquo sermone rorem 
vocari sumsit. Id mihi certe multo simplicius 
verique similius videtur, quam quod Muellero 
placet, ἕρσας vocatas esse frondes recentes et ra- 
musculos, et hoc esse mysterium illud quod Ar- 


[1] Festus Arferia aqua quae inferis libabatur. Gloss. 
Adferiae ὕϑωρ τὸ ἐπὶ νεχροῖς. 


μὰ} 


ΟἈΒΡΒΙΟ ΔΑ. 873 


rhephorae sub exitum muneris ex aede. Minervae 
in. specum ..sacram. intulisse dicuntur, successuris 
reportandum (["].. .. Sed; Pausanias, qui solus haec 
tradidit .I.|.27. sacerdotem ipsam, quae vasculum 
illud. transferendum curet, nescire dicit quid in- 
sit, quippe .contectum;. quod ignorare non. potuit, 
si recentes ramos inseruit; ab. alio. autem insertos 
esse, nullo.verbo significat Pausanias; quare haud 
ultra...conjectando.. progredi licet, quam. ut bina 
aut etiam plura, vasa fuisse suspicemur: ἀῤῥίχους 
fortasse. dicta [. quae. Arrhephorae alternis vici- 
bus. transportarent ,. manentibus. semper. involucris. 
.. Je altero vocabulo. longior ordietur sermo. 
Pollux X. 162. σίφνιν ἐν τοῖς ἀττικοῖς ὕμνοις [ἃ] 
oU. τὴν. γῆν ἔνιοι ἀχούουσιν;, ἀλλὰ. τὴν cur, 
2 T c , / N ἤ H 
ἐξ ἧς. 0). Δημήτηρ προυχόμιζε τὰς τροφάς. . Hesy- 
chius paullo: aliter Σίφγιν τὴν γῆν ᾿4ϑηναῖοι, καὶ 
ἡ 4]}ημήτηρ xoi 7 σιπύα, ubi ordo literarum. ad 
σίφνιν deducit, quod ut σιπύα. seu. σιπύη (ἀρτο- 
"[*] De Minerva Pol. p. 15. Versus ab Aristide allatus, quem 
ibidem tractat p. 4. EZ μὴ ἐπιφροσύνην δῶχε 95« γλαυχῶπις A)», 
non est ignoti poetae sed Homeri ipsius Od. V. 427. εἰ μὴ ἐπὶ φρεσὶ 
ϑῆχε. ϑεὰ γλαυχῶπις LA93v-, pro quo v. 487. εἰ μὴ ἐπιφροσύνην 
δϑῶχε γλαυχῶπις ᾿4ϑήνη. Neque id reprehendendi causa dico (nam 
nulli nostrum sat fida memoria) sed ne pro argumento [valeat. Cum 
Aristide consentiunt Libanius 'T. IV. Progymn. p. 952. et Servius ad 
Aen. 402. aratrum a Minerva inventum esse, sed ex hoc non sequi- 
tur Minervae numen potissimum ad rem agrariam pertinuisse, quum 


pateat veteres utilissimae. cujusque artis instrumenta Minervae ma- 
chinatrici accepta tulisse. 


i [*] Terminatio quidem hujus vocabuli paragogica est, qualis. in 
πύῤῥιχος, ὕσσιχος, κάδϑδιχος, ἄστριχος, χοναριχός, ἀρύστιχος, Στρόμ-- 
βιχος, Σέμιχος, Τύννιχος, aliüsque multis, vix ut dubitari possit, 

m vocabuli esse eam, unde Arrephororum nomen. concrevit. 
[d] Athenaeus XIV. 652. C. in quaestione grammatica ad anti - 


quos hymnos provocat, quorum auctor, puto, ignotus erat, sicut 
hymni ab Kliis decantati Paus. V. 15. 


874 | LIBER SECUNDUS. 


ϑήχη) cum oigov[*], δσιφνός (xevóc) σιφνύω (xe- 
vd) et latinis vocabulis sipo, simpulum;, co- 
gnatum aptumque est significandis vasis convexis 
concavisque. KHymnos atticos Pollux dicere vide- 
tur eos, quos Lycomidae, Eunidae aliique sacro- 
rum cantores et paeanistae in solemnibus publi- 
cis gentiliciisque recitabant, Orphei fortasse illos 
aut Musaei nomine inscriptos, quales Paáüsanias 
aLycomidis ad sacra cani refert; unde etiam He- 
sychius illud Ἐγγῆρυς 7| γῆ παρὰ 'Arrixoic, sum- 
sisse videri potest. “Σπύη quidem nomen peran- 
tiquum est, quando contübernales quos Epimeni- 
des ὁμοϊαπουξ , Plutarchus autem διιοσίτους xoi 
óuoyotrizoc nominavit, a Charonda ópootrÜovc 
vocatos legimus, aliis fortasse óuoOvAdxovc dictos, 
unde derivatum verbum ὁμοϑυλαχεῖν servarunt 
Grammatici. Sed proprium quoddam gentilicii 
sacri vocabulum afferre videtur Eustathius p. 1072. 
40. Χηλὸν χατὰ τοὺς παλαιοὺς τὴν χίβωτόν φασὶν 
οἱ Μάχωνες: Βουτεάδαι δὲ λάρναχα. Μιτυληναῖοι 
δὲ ἀντίπηγα. Interim Schol. Leid. (et Veneta) ad 
ll. XVL 221. unde Valckenarius ad Adon. p. 334. 
hanc notationem sumtam putat, nen Βουτεάδας 
sed universe Atticos, Victorianus autem in Heyn. 
Addend. T. ὙΠ; p. 785. neutros nominant sed: in- 
definite ἄλλοι λάρναχα. Qua via pro his Butadae 


[*] Hesychius Σίφων - ὄργανον. ἐν ᾧ τοὺς μαρσίππους. ἐς πέ- 
σκοποῦσι, καὶ τῶν. σταχύων xci τοῦ πυροῦ οἱ καυλίέσκοι, καὶ οἷς 
οἱ χάπηλοι χρῶνται. "Toupius qui ἐπισχέπουσι emendat Emm. T. IV. 
206. parum perspexit, Hesychium de instrumento illo portitorum σω- 
ληνοειδεῖ loqui, quod graece σειρομάστης, germanice Visiereisen 
dicitur. 


ORPHTC 4A. 875 


irrepserint, . Valekenarius . sic explicare conatur 
Eustathium veteris cujusdam ^ Gram- 
matici notam arguere non ausum non- 
nihil tamen immutasse.« Est sane: mirabi- 
lis mutatio, sive ille ἄλλοι scriptum ' invenerat, 
sive '4rrixoí, nec facile quis Valckenario conces- 
serit, Eustathium , ut elegantius loqueretur scili- 
cet, pro Atheniensibus Butadas appellasse; quid 
enim tam perversum esse potest, quam Si quis 
vel Butadarum νοὶ Bryteadarum vel alius cujus 
ignobilis pagi nomen ad universum Atheniensium 
populum transferre velit? Neque non hoc ipsum 
sensisse videtur vir praestantissimus ,, importunos 
illos Buteadas tenacius haerere, quam ut levi nisu 
expelli se patiantur; nam paene desperanter ad- 
dit: Id omne fictum est; χηλός vox est ho- 
merica, non Laconica, arca à quibusvis 
χκίβωτος dicebatur et λάρναξ. Id enimvero non 
impediebat Grammaticos, quominus unum: Laco- 
nicis, alterum . Mitylenaeis proprie  assererent; 
quanquam in hoc ipso dissentiunt; nam nomen 
χηλός auctor opusculi, quod inscribitur διά τινὰ 
πόλεων in lriartii Bibl. Matr. p. 146. Clitoriis vin- - 
dicat. Ergo, ni quis ostenderit unde Butadarum 
nomen illatum sit, traditis acquiescam statuamque 
Grammaticos quosdam nomen λάρναξ Atheniensi- 
bus in. commune, eum autem, quem Eustathius 
sequitur, Butadis proprie attribuisse. Nec fide ab- 
horret, inter singulos Atticae pagos, ut maximam 
morum ['], ita nonnullam dialecti differentiam 


[f] ᾿Εχωμῳϑδοῦντο ot ᾿ἀχαρνεῖς ὡς ἄγριοι χαὶ σχληροὶ, Θυμοι-- 


876 LIBER SECUNDUS. 


fuisse. Nam δὲ Philostratus V. Soph. II. 1. 553. at- 
que. Sextus ο. Gramm. p. 264. affirmant in ipsa 
Attica non omnes eodem modo nec pariter Attice 
loqui,: minimeque illos, qui in urbe habitent , et 
imperativum : πρίω Acharnensibus domesticum at- 
que vernaculum fuisse legimus [*]. Deinde illud 
ipsum vas pro usus et formae varietate pluribus, 
quam ullum aliud, nominibus gavisum est. Schol. 
Ἢ. XVII. 410. λάρνακα τὸ ἑλληνικόν, τὸ δὲ ἂν- 
τίπηξ δώριον, γαζοφυλάκιον ["] xo) ἀρτάβη περσι- 
χόν. Οἰβίδιη Cypri, ut Hesychius tradit s. Χί- 
βωτος, dixere ϑίβωνα, alii ϑίβην seu ϑήβην, Ly- 
cii autem πατάραν, unde urbi Pataris nomen in- 
ditum fertur['], veteres Corinthii κυψέλην Paus. V. 
17. 75. Phryges riscum Donat. ad Eun. IV. 6. 
15. quod e graeco βρίσχος conversum; alii, qui 
non nominantur,. γαδή, γανδίον, βῆνος apud He- 
sychium ; ἑλένη Pollux fiscum. interpretatur, à» o 
φέρουσιν ἱερὰ ἄῤδητα τοῖς "EXevnqogíorc. ad ulti- 
mum ἀχάγνη nominata est 7 ϑεωριχὴ κίστη["], cui 
τάδαι xol Προςπάλτιοι ὡς δικαστιχκοί etc. Suid. s. “ρυαχαρν. De his 


Comicorum ludibriis ad veritatis similitudinem fictis v. 'Taylor. Lectt. 
Lys. p. 800. 

[£] V. ad Phryn. p. 360. De verbo ipso quae adnotavi p. 188. 
paullo iniquius interpretatur Buttmannus in Gramm. Gr. T. II. p. 223. 
ea a me intellecta esse negans, quae qui non intelligat, nihil intel- 
lecturus videatur. Equidem dixi pro perfecto ξώγημαι aoristum vel 
obsoleti praesentis imperfectum ἐπριάμην substitui non posse neque 
Phrynichum participium ἐωνημένος sed modum rectum ἐώγημαι exem- 
pli loco proponere debuisse; postremo cur Aristophanis Scholiastes 
participii ὠνησάμενος numerum pluralem rejiciat, nescire me profes- 
sus sum. De ipsa Phrynichi regula, quam ille a me perspectam esse 
negat, nullum verbum dixi, quia vel dupondiis manifesta est. 

[h] Fortasse scribendum γαζοφυλάκιον μακχεδογιχὸν καὶ — v. 
Sturz. de Dial. Maced. p. 87. 

[1] v. Eustath. ad Dion. v. 129. 

[*] v. Siebelis ad Phanod. p. 14. 


ORPHICA. 877 


non diversa videtur προςωποῦττα ἀγγεῖον χαλ- 
χοῦν, ἐν ᾧ τὰ ἱερὰ ἔπεμπον Hesych. pro quo 
quum Hesychius substituüeret ἔπεττον Emend. T. 
IV. p. 282. demonstrare debebat, speciem ejus- 
modi, qualem nomen προςωποῦττα declarat, : vasi 
coquinario potius quam conditorio convenire. Ve- 
rum de hoc genere vocabulorum satis; in; quo 
nullum extat, quod obscuritatis adhibendae causa 
repertum videatur. Nam sicut omnium artium 
sunt quaedam propria nomina, quae homines de 
schola ῥήματα τεχγιχά vocant, qualia multa alip- 
tis, clinicis, metallicis, tacticis et palaestricis fre- 
quentata Hesychius et Pollux adnumerant, ita 
etiam auctis cultus sacrificalis instrumentis, hi, 
penes quos earum rerum administratio erat, suo 
jure asciverunt vocabula aliis incognita, necessa- 
ria sibi. 


& 10. 


Huic ex adverso ponam aliud genus, quod 
propius ad similitudinem illius mysticae dialecti 
vergit, quippe non tam necessitatis causa adhibi- 
tum, quam extrinsecus arcessitum , partim. deco- 
ris et semnologiae studio , partim ad devitandum 
verba obscoena maleque ominata. Epiphanius adv. 
Haer. L. IL. 485. T. IL Petav. τὰς χολὰς γλυ- 
χείας φασὶ xoi τὸ ὄξος μέλι τινὲς ἐπωνόμασαν καὶ 
τὰς Ἐριννύας Εὐμενίδας, per antiphrasin quidem, 
ut Helladio placet p. 847. sive euphemismum, ut 
Schol. Nic. Ther. 594. τὴν χολὴν γλυκεῖαν καὶ τὸ 


878 LIBER SECUNDUS. 


ὄξος γλυχάδιον. Fellis autem. usus qui fuerit in 
sacris, non ignotum puto. Porphyrius de A. N. 
c. XVIII μέλιτος σπονδὴν «oic χϑονίοις ἔϑυον, 
τὴν δὲ χολὴν τοῖς Osoig|*]. Aliam nominis hujus 
significationem tradit Galenus Comm. I in L. 
de. Fract. p. 259. D. T. ΧΗ. Chart. ὃ ἠλίϑιος 
εὐήϑης ὁμοίως λέγεται τῇ ve yAuxelq καὶ τῷ καλλίᾳ, 
γλυχεῖαν μὲν τὴν σῦν ὀνομαζόντων τῶν àvOQo- 
πῶν ὅταν εὐήϑη (scr. ϑύηται) τοῖς ϑεοῖς εὐφημίας 
ἕγεχα, καλλίαν δὲ τὸν πίϑηχον, ἐπειδὴ καὶ τού- 
vov τὴν προςφηγορίαν φυλάττοντες (i. e. φυλατ- 
τόμενοι) λέγουσιν, ὥςπερ xoi Καλλίμαχος ὃ πρὸ 
μιῆς ἄρας ϑηρίον οὐ λέγεται[]. De aceto 
autem similis est adnotatio Scholiastae Plat. p. 9. 
Ruhnk. de 7^ ὃς disserentis hunc in modum: ἐὰν 
ἢ ἕν μέρος λόγου, ἔσται φίλος, ὡς ᾿4ϑηναῖοι, ἢ 
ὄφελος. ὡς Αἰγινῆται, ἢ. ὄξος ὡς Χαλκιδεῖς, ᾧ πρὸς 
τὰ ἱερὰ χρῶνται quo significat Chalcidenses, quum 
diis acetum libent, tamen nomine isto uti refor- 
midare ut parum auspicato; quanquam sunt, qui 
acetum sacris adhiberi, velut spurcum vinum (ut 
"Festus dicit p. 525.) omnino negant, Suidas et 
Grammaticus Bekk. Anecd. p. 326. ἀλέβας λέγε- 
ται τὸ ὄξος παρὰ τὸ μὴ λείβεσθαι ϑεοῖς, ὅτι γε- 
νεκρωμέγος οἶνος cf. Eustath. p. 1679. 32. nec in 
sacris solum . Chalcidensium sed. vulgo etiam in 
rebus profanis, ut Casaubonus ad Athen. IL p. 


[2] Excepta Junone conjugali Plutarch. Conj. 419. T. VII. et de 
Daedal ap. Euseb. Pr. III, 1. 84. 

[22] Sic in Aldina quoque legitur p. 266. b. T. V. Spanhemius 
Fr. VL. φύεται nescio unde pro λέγεται, idque Blomfieldius retinuit 
vitio aperto; μέα ὥρη est ἡ πρώτη. 





OR?TPHIGCA:- 879 


67. C. et Barkerus ad Etym. p..1098. docent, 
acetum: illo. nomine dietum. est, tanquam condi- 
mentum ciborum, sicut. sales ἡδυντῆρες Mort. 
Adon. p. 239. a.["] unguentum κάλλος. Sed istius 
calumniae, ut ita dicam, religiosae, sive mutati 
propter sacra nominis Macrobius. praebet exem- 
plum ἃ Plutarcho sumtum Sat. 1. 12. 268. ubi 
narrat in templum Bonae deae virium: non suo 
nomine inferri ob veterem offensam, sed. vas, 
in quo inditum sit, mellarium nominari et 
vinum lac nuncupari. Nec hoc solum cau- 
tum in nominibus sacrorum sed etiam magna de- 
coris et dignitatis ratio habita est. . Harpocratio: 
Νεήλατα — ἄλφιτα, ὃ δὴ μέλιτι ἀναδεύοντες Gova-. 
φίδας τε ἐμβαλόντες τοῖς τὰ ἱερὰ τελοῦσιν ἔνειιον, 
ἐχάλουν δὲ αὐτὰ τὴν μὲν "Mufigootav, τὴν δὲ Ma- 
χαρίαν, quod nomen etiam nunc durat in Grae- 
corum exsequiis. v. Cor. ad Heliod. p. 75. Am- 
brosiae, sed non eodem modo, mentionem facit 
Anticlides in Exegetico, de Jovis Penetralis con- 
secratione agens ap. Athen. XI. 473. C. cf. Eust. 
976. 3. et Anecd. Bekk. p. 222. qui alterum. hu- 
jus transnominationis exemplum nobis suppeditat 
p. 311. Ὑγίεια μάζιόν ψαιστῶδες, ὅπερ ἐδίδοτο 
τοῖς ϑυομέγοις. Joannes Lydus IV. p. 59. Ἐλπι- 
διανὸς ἐν τῷ περὶ ἑορτῶν στρήναν τὴν ὑγίειαν τῇ 
Σαβίνων φωνῇ λέγεσθαί φησι. — Sed. occurrunt 
plura. Hesychius: Θευμορία, ἀπαρχὴ; ϑυσία, ἢ ὃ 
λαμβάνουσιν ἱερεῖς χρέας, ἐπειδὰν ϑύηται, quas 


. [^] Huc quoque pertinet Hesychii glossa: Σωτήρ ὁ τοῦ ἁλὲς 
χόνδρος. 


880 LIBER SECUNDUS. 


sacras portiones vulgo ἱερώσυνα nominari con- 
stat[!]. Apparet autem, ab istis, qui haec nomina 
repererunt, operam datam esse, ut res sacras de- 
core augusteque appellarent. De reliquis, quae 
collegi, sacrificalis dialecti speciminibus non pe- 
rinde mihi promtum est dicere quid statuam. 
Hesychius: Βαιῶμφαιν αἱ αἶγες iv ἱερατικοῖς" quo 
nomine utrum leges dedicationis et elogia templo- 
rum an commentarii sacrorum et libri rituales 
significentur, et caput ipsum glossae num. satis 
sanum sit, a doctioribus audire cupio. In Plu- 
tarchi Symp. IV. Quaest. IL. 2. 172. xoi ταύτῃ 
γνωρίζοντες οἱ παρ ἡμῖν ἱερεῖς αὐτὰ χαλοῦσιν, 
τὴν ἶριν ὑπολαμβάνοντες ἐπισχήπτειν, recte sane 
pro ἱερεῖς αὐτά Salmasius ἐρίσχηπτα substituisse 
videtur. Sed illud a Festo traditum p. 66. Ca- 
pita deorum appellabantur fasciculi fa- 
cti de verbenis, inter exempla tropologiae sa- 
crificalis. referre haud pigebit. Clarius, idem alio 
loco: Struppi vocantur in pulvinaribus 
fasciculi de verbenis facti, qui pro deo- 
rum capitibus ponuntur. Cui quod Checo- 
Zius[*] apponit, ut simile, Stephani testimoniuni 
de ramis pineis, quibus mulieres graecae tempore 
Thesmophorion lectos insternere solebant, longe 
alienum est. Struppi enim sunt coronae deorum, 
quae in lectisterniis, puto, privatis (nam priva- 


[T] v. Schneider. Lex. s. v. Νόμος ἦν τὰ ὑπολειπόμενα τῆς 9v- 
σίας τὸν ἱερέα λαμβάνειν Schol. Arist. Plut. 1186, Τὰς ϑυσίας αὐτῶν 
ἀποδόμενοι of ἱερεῖς καταχρῶνται xci αἵ γυναῖχες αὐτῶν ἀπὶ αὐτῶν 
ταριχεύουσαι Jerem. Epist. Y. 97 

[c] Saggi di Dissert. d. τ ως T, P. IE p. 111. 


ORPHI C A. 881 


tim quoque id sacrum celebratum esse docet Li- 
vius V. 13.) pulvinaribus imponebantur loco sta- 
tuarum, quas in publicis expositas fuisse constat. 
Capitolinus in V. Anton. c. IV. In saliatu om- 
nibus coronas in pulvinar ex more. ja- 
cientibus, hujus veluti manu; capiti 
Martis aptata est. Livius L. XL. 59. terra 
movit in foris publicis, | ubi lectister- 
nium erat; deorum capita, quae in lectis 
erant, averterunt se. Multo. àutem manife- 
stius, quam ambitiosus fuerit nomenclaturae sa- 
crae cultus, ostendunt. aruspicinae propria voca- 
bula, quibus extorum affectus partesque familiares 
et hostiles significantur, Ἑστίας χῶρος» 4όλου vQd- - 
πεΐζα[], 4ió0xovgor .et cetera hujus artis lumina, 
quae. Alberti ad..Hesych. v. Τ᾿ λῶσσαι; Casaubonus 
ad Capit. Pertin. ο. ΧΙ. 560. (p. m. 107.) Bochar- 
tus. Hieroz. II. 4. 5606. Bulengerus de: Sortib. I. 
ον 6. 392. c. 7. 398. Graev. Thes. T. V. college- 
runt et ex Bulengero. nuper compilavit :Boetti- 
zerus. 

».. Non procul ab hoc genere discedunt. duo illa 
auguralis: disciplinae. vocabula, quorum unum no- 
bis asservavit Pausanias X. 29. 2. ὄκνον καὶ udv- 
τεων οἱ ὁρῶντες τοὺς οἰωνοὺς καλοῦσί, τινα. ὄργι- 
ϑα (inibram, puto) alterum vero Theophrastus in 
Caus. Plant. V. 4. 3. p. 544. Schneid. ubi ον 
ligna vetera nonnunquam .revirescant explicat, ad 
convincendum imperitorum errorem, qui rem in 


[4] Of. Schneider ad Nicandr. Ther. p. 252. 
I. 4 


v. 


N 


N 
882 LIBER SECUNDUS 


prodigia οὐ «deos vertant, additque «ceUroc δὲ 
καὶ ἐκ τῶν ξύλων ἐχφυόμενα xai μάλιστα ix τῶν 
ἐλατίνων, ἃ καλοῦσιν οἱ μάντεις εἰληϑυίας. ἘῸ 
illud ; quidem fausti. ominis fuisse, intelligitur. e 
Plin.. H. N.. XVL .ο. 57. contra, si coagulato hu- 
more tubercula excrescerent, ut prodigium expia- 
tum,. quod 'apparet 'ex alio Theophrasti loco 
quamvis xnisere: deturpato: in Hist. Plant. V. 9. 
197. ubi itidem de lignorum humoribus sive re- 
siduis, sive ' ex aere terraque contractis disserit: 
ἀνίει". δὲ τῶν ξύλων cà χέδρινα καὶ ἁπλῶς ὧν 
ἐλαιώδης dj ὑγρότης διὸ καὶ τὰ ἀγάλματά φασιν 
ἰδίειν ἐνίοτε" ὃ δὲ καλοῦσιν: Ἰλεῖαν τῆς εἰληϑυίας 
ἐφυδρον, ὑπὲρ οὗ χαὶ ἐχϑύονται πρὸς τοὺς Ἔχα- 
τίνουξ, γίνεται συνιστὰἀμένης τῆς ὑγρότητος, quae 
sunt sane obscurissima. .Ut retro ordinem agam, 
τοὺς "Exor(vove sacerdotes Hecatae esse qui con. 
tendit Scaliger; nullo argumento . probat, neque 
quidquam rationis dici potest, cur hi potissimum 
procurando. ejusmodi prodigio adhibiti fuerint. 
Nihiloque aptior est Reinesii conjectura in Inscr. 
Cl. Υ.. n.:19. p. 364. expiationes illas. πρὸς τοὺς 
"Exoiírovus στροφάλους, mota Hecatica sphae- 
ra seu turbine, factas esse. Mihi si quis de- 
derit, ut pro 4s» τῆς, quod pro desperato ab- 
jecit Schneiderus, scribatur οἱ μάντεις, haud ma- 
gno negotio totum. locum sic restituam: ὃ δὲ xa- 
λοῦσιν οὗ μάντεις Εἰλειϑυίας ἄφεδρον, ὑπὲρ οὗ 
καὶ ἐχϑύονται, πρὸς τοῖς ἐλατίγοις γίνεται συγι- 
σταμένγης etc. los, qui de parvis magnifice lo- 
qui amarunt, excrescentia stipitum — £iAetOvíac 


)UU07RP H1 € À: 883 


dqedoor , idest: purgationes , hominasse; veri non 
absimile: videtur^" Haec igitür pauco de-nomini- 
bus sacris iisdemque proprie: signatis" non alienum 
duxi hoc: loco exponere; (uo varias' mystiei ser- 
monis: speciés colligere "institui, quoniam unicum, 
quod - Clemens: proposuit, exemplum vocabuli /j- 
δυ, parum momenti "affert: τ T'oetipieritos an 
δυμος —' fée τοὺῦξ᾽ «Ρρύγας" TO ld e i xa- 
λεῖν; ᾿καϑὸ χαὺ Θρφεὺς 675 didi o aS 

coo Kod βέδυ! bigis ect geni 27161670 εὔδιον. 

"ki χαὺ δ ϑύτης “Δίων 'Ouolaé φαίνεέιι γυάφων' 
Καὶ ᾿βέδυ λαβὼν χατὰ χειρῶν χαταάχέου sol ἐπὶ τὴν 
ἑεροσκοπίην τῤῥέπου. Ἔμπαλιν 0 κωμιχὸς φιλύλλιος 
βέδυ τεὸν πέρα, Ἕ κει τὸ βέδυ σωτήριον 
7 0 0C 60 yo € Loo τ ΙΞυΡομόλογοξς, xal δ᾽ Κυζι- 
χηγὸδιηγεάνθης γράφων τοὺς "τῶν Μακεδόνων ie 
θεῖς ἐν παῖς ζατευχαῖς. βέδυ" κατακαλεῖν ἵλεω αὖ- 
τοῖς τε χαὺ τέχνοις; ὅπερ ἑρμμηνεύουσιν ἀέρα. Aliud 
aquae nomen: sacerdotale prodit Ephorus ap. Ma- 
crob. Sat. Ὑ. 18: 547. τὸ ὕδωρ ᾿᾿χελῶον aQoc- 
αγσρεύομεν τὸν τοῖς ὅῤκχοϊξ, καὶ ἐν ταῖς εὐχαϊς xci 
iy ταῖς ϑυσίαιξι" Et hoc nomen ab Orpheo usur- 
patum (v. €. X. n. A si isi werden à esse 


velit; non obstabo. ^ ῸὃΘϑΘ9΄ Κ 
] | 44819 ;ü ! 5. 109 Age 
neqne ib ane. kun 


Sequuntur "apud | Clementem eodem loco, quo 
de obscuritate oraculorum , dixit , haec: χαὶ αἱ τε- 
λεταὶ τοῖς ἐγτυχχάνουσιν ἀνέδην οὐ δείκνυνται, 
ἀλλὰ μετὰ χαϑαρμῶν καὶ προῤῥήσεων. Adeo cupide 

4 * 


884 LIBER SECUNDUS. 


ille, quidquid ubique aliquam. occultationis aut ob- 
scuritatis speciem ostendit, obstricto collo, non aliter 
quam si fiscalia. nomina. exigeret, trahit rapitque. 
Nam ad. hunc locum. et ad eam quaestionem, quae 
est de ambiguitate verborum, ista nihil. pertinere, 
omnes vident. Sed. suppetit alia; via. ad. proban- 
dum, mysteriorum curatores singulari quodam di- 
cendi genere gavisos esse, partim ab obsoleta ve- 
tustate repetito, partim translationibus | imagini- 
busque colorato. Pro illo. afferam. Diodori testi- 
monium qui. vetustissimos , Samothraciae incolas 
propria quadam dialecto usos perhibet, ἧς πολλὰ 
ἐν ταῖς ϑυσίαις μέχρι τοῦ νῦν τὴηρεῖται. non. quo 
demonstrari possit, sacrificiorum nomine. mysteria 
significari, sed. quia, utcunque accipietur,. cum uni- 
versa causa, quam tractamus, conjunctum est. 
Hujus. igitur . Samothraciae. dialecti unum. hodie 
superest exemplum. ἃ Maittaerio | praetermissum, 
illud . quod Hesychius: servavit: Παύρακις τὴν 
πέμπτην. Σαμόϑραχες AÉyovoi.. Quod si quem forte 
pudeat nescire quid vocabuli sit, licebit vel puni- 
cum dicat vel. samscriticum ; . nam. Samothraciae 
Aborigines  punice loquutos esse affirmat Muente- 
rus [^], samscritice Grotefendus ["], et neutrum, cre- 


[*] Antiquar. Abhandl. p. 224. ubi ostendit Diodorum toto caelo, 
ut aiunt, errasse, quum Samothraces priscos Pelasgorum lingua usos 
diceret: Im Gegentheil glaube ich, dass die Sprache 
eines so rohen und ungebildeten Stammes (der Pelas- 
ger) keine Ausdrücke. für.;die Begriffe, welche in den 
Mysterien enthalten waren, gehabt habe... Nescio quo 
modo hoc iis approbaturus sit, qui Pelasgos perfectos Idealistas fuisse 
jurant. 


[^] Allgemeine Encyclop. v. Ersch u. Gruber T. VI. p. 243. die 
vielen fremden Wórter; welche nach Diodor in den 





'ORPHICGCA-' 885 


do, vetant leges publicae. De figurato dicendi 
genere, quo sacerdotes in scholis mysticis usi 
perhibentur, alio loco tam multa allata sunt, ut 
hic nihil necesse pluribus explicare, quam exiguis 
id. limitibus circumscriptum fuerit. Sed de Py- 
thagoreorum symbolice: dictis. paullo | accuratius 
disserendum erit, quoniam et Pythagoras Orpheum 
in docendo aemulatus esse creditur[*], et ex ipsis 
exemplis magna apparet utriusque similitudo. 


i»oq 


Porphyrius V. P. c. XLI. ex Aristotelis vel 
Aristoclis libro haec Pythagorae scita refert: ἔλε- 
γέ viva: καὶ. μυστιχῷ τρόπῳ συμβολικῶς" οἷον τὴν 
ϑάλασσαν μὲν ἐχάλει εἶναι Κρόνου Ódzgvorv, τὰς 
δὲ ἄρκτους Ῥέας χεῖρας, τὴν δὲ Πλειάδα Mov- 
σῶν ζύραν, τοὺς δὲ πλάνητας χύνας Περσεφόνης. 
Pliadis: cum heptachordo Musarum comparatio ad 
intelligendum est expeditissima; neque ineleganter 
ille septem. sidera, quibus mortales: reguntur [^], 
Proserpinae satellites. vocavit, omnium quae lu- 
nae circulo subjecta sunt moderatricis; quo minus 
causae erat, cur Vossius. De idolol. II. 31. 462. 
Jablonskius . Panth. Prolegg. Ῥ. LII. Schmidtius 
De sacerd. Aegypt. p. 71. aliique Pythagoram il- 
lam Planetarum appellationem ab Aegyptiis didi- 


samothracischen My di iiien vorkamen, sind für in- 
disch zu erkláren. Cave dubites. 

[*]. Jamblich. V. P. 28. 151. 

"x Ὅπλον εἰμαρμένης οἵ ἀστέρες Hermes Stob. Ecl. I. 6, 20. 
p. 1 


886 ᾿ LIBER SECUNDUS. 


cisse crederent. Ursas cur manus-Hheae vocaverit, 
hemo. explicat neque ratio patet, nisi forte Rheae 
nomine..vim. divinám. designavit, quae terrae mo- 
lem iet. et vegetat; cujus «motus origo. a cardine 
septentrionali proficiscitur οὐ ἃ sideribus. quae 
mundum. circa. axem convertere. et torquere vi- 
dentur, ἡ ἄρχτος 7) περὶ αὑτὴν στρεφομένη καὶ 
τὸν πάντα κόσμον συμπεριφέρουσα Hermes Pim. 
$. 9. Flussat. V. 398. Patr.[*]. Vires autem rectri- 
ces et concitatrices. manibus comparare solent qui 
symbolice loquuntur. Proculus in Theol. VI. 12. 
380. τὰς διττὰς συστοιχίας χεῖρας τοῦ δημιουργοῦ 
0L ϑεόσοφοι “χαλοῦσιν ὡς δραστηρίας [. Plutarchus 
 ΥΠΡ. ΕΥ̓. 4. 5. τὰς ἀλεξιφαρμάχους δυνάμιεις 
ϑεῶν. χεῖρας. ὠνόμαζεν Ἐρασίστρατος. eodemque 
modo  Herophilus. apud . Galenum .de Comp. Med. 
p. Locc.. VL 511. B. T. XIII. ϑεῶν χεῖρας τὰ 
φάρμακα;. quod imitatur Scribonius in Praefat. 
In. his. autem | omnibus | nihil. est quod. Graeci ab 
Aegyptiis. potius accepisse. quam «sua. sponte et 
per se ipsi invenisse | videantur, nisi. forte his so- 
lis: mortalium. natura . tribuit, ut figurate loqui 
possent. Neque Plutarchus de Is. c. ΧΧΧΉ, δόξει 
δὲ χαὶ τὸ ὑπὸ. τῶν “Πυϑαγορικῶν: λεγόμενον, ὡς 
ἡ ϑάλασσα. Κρόνου δάκρυόν' ἐστιν; αἰνίττεσθαι τὸ 
μὴ χαϑαρὸν μηδὲ ούμφυλον αὐτῆς, quidquam ad 

[ej C£ Hehmeds verba ap. Stob. Kcd. 1. 22, 9. p. 476. [h 


sphaera barbarica nullas esse ursas ostendit Gale ad ' ambi. Myst. p. 
310 b. 

{{] Ὁ δημιουργὸς νας ἔχει δυνάμεις, ταυτοποιὸν καὶ ἕτερο-- 
ποιόν. ld. in Crat. Pp. 41. Ταῖς δημιουργικαῖς αὐτοῦ δυνάμεσιν ἃς 
ϑεουργῶν πιαῖδες χεῖρας χαλοῦσιν p. 107, «4ὲ χεῖρες ieget δυγά-. 
μεώς εἶσιν in Parm., IL. 64. Cous. 


ORPHiIC A. 887 


- probationem peregrinae originis confert[*]. Α quo 
loco. tanquam ab. arce profectus Jablonskius p. 
CXXV. longam argumentorum aciem instruit; nam 
eosdem Aegyptios ferrum os Typhonis dixisse, 
mare spumam ejus, herbam Artemisiam cor Bu- 
bastidis, crocum vero Herculis sanguinem ,. eo- 
demque symbolico quasi fermento fabulas eorum 
sacras temperatas fuisse, quum verbi causa ἃ 
quibusdam piscibus ideo se abhorrere dicerent, 
quod membra Osiridis in Nilum projecta arrodere 
ausi essent. Age persequamur paullulum hanc 
viam ab erudito Panthei architecto monstratam, 
ut videamus, quo ferat. 


98. ..18. 


Primum de Artemisia et croco quae dicit, e 
Dioscoridae Nothis sumta sunt, in quibus simili- 
ter ut in Apuleji et Neophyti commentariis ,.- her- 
barum nomina a Zoroastre , Osthane, Pythagora 
et Prophetis usurpata proferuntur v.c. hoc modo: 
ἅλιμον Προφῆται Ἑρμοῦ βάσις, οἱ δὲ ᾿Οσίριδος 
διάδημα; Πυϑαγόρας ᾿Αντήγορος 1. 121. aliaque 
magnifica et altisona: Sanguis Martis, Semen 
Ammonis, Mercurii digitus, quaeque Du 


[5] Mare Euphorio Fragm. XC. πολύτροφα δάχρυα Βύνης no- 
minat. Wontes aquarum ex. Angelorum lapsorum lacrymis existere c 
libro Enoch refert Origenes e Cels. V. 617. Isidis fletibus Nilum in- 
crescere Pausan. X. 32. K. Lycurgi a Dionyso castigati lacrimis 
crambe nata, quae vinum odit Geoponn. ΧΙ. 7. 880. Schol. Arist. 
Eqq. 558. Stoechas δάχρυα τῆς Κυρᾶς Gloss. Botan. Ms. Du 
Cang. Gloss. p. 272. et nobile Siciliae vinum adhuc Lacrimae 
Christi vocatur. 


888 LIBER SECUNDUS. 


Cangius s. v. A4iue et /óvog e Gloss. Anecd. at- 
tulit[*]. Haec igitur perquam novitios auctores ha- 
bent. Sed multa herbarum vocabula eadem nota 
percussa in sermone doctorum Graecorum ac Ro- 
manorum et in ore vulgi viguerunt, exempli causa 
Διὸς ἄνθος v. Interpr. Athen. T. ὙΠ. p. 165. 
Ἴσιδος τρίχες Plutarch. De fac. Lun. c. 25. T. 
XIH. p. 80. capillus Veneris Isidor. Origg. 
XVII. p. 428. Jovis barba Plin XXVI. 18. Ve- 
neris labrum v. Keuchen. ad Ser. Sam. v. 1008. 
atque omnes. deos complexum Dodecatheon. 
Lilium Corinthii &uf)gooícv, multi, ut Nicander 
ait, χάρμα ᾿ἀφροδίτης voearunt Athen. XV. 681. 
B. 683. D. Hesychius: Oc ᾿““φροδίτης oi Αολεῖς 
ὀστρεόν τι οὕτω καλοῦσι. —Calculi ocellati vulgo 
Nympharum oculi appellati Victor de Caes. 
c. III. pisciculos quosdam planos Matro dearum 
sandalia dixit Athen. IV. 136. E. quae omnia 
manifestum . faciunt, nomina rerum naturalium 
ambitiosa et symbolica non Aegyptiis neque ulli 
alii genti propria esse sed in communi quodam 
hominum more et sermone versari. Postremo 
etiam pharmacopolae et institores pigmentarii em- 
plastris, collyriis et ecligmatibus suis deorum he- 
roumque nomina indidere, Isidis, Veneris, Hercu- 
lis, Protei, Amazonum. v. Sprengel. Beitr. zur 
Gesch. d. Med. 1. 8. p. 58. et ad hocce aevi cir- 
culatores panchresta sua speciosissimis quibusque 


[T] Apulej. c. 49. Prophetae gonon chronu, P ytha- 
goras pareoron, Osthanes putagonon. Quaeritur num Βού- 
δα γόνον scribendum. 


ORPHIC A. 889 


titulis inscribere solent, non Aegyptiorum obse- 
quio sed naturae. Quid igitur de Pythagoreis du- 
bitamus, quibus constat decoris et magnificentiae 
non minorem curam fuisse quam. Archemistis, 
Magis et seplasiariis? Huc accedebat proprium 
hujus sectae studium rerum omnium similitudines 
et analogias indagandi, unde copia translationum 
et denominationum nasci solet. Hanc autem ra- 
tionem domesticae horum philosophorum doctri- 
nae conjunctissimam, nullique 411: sectae seu 
Graecae seu exoticae communem, quis credat ex- 
trinsecus ab Aegypto esse derivatam? Inter exem- 
pla, quae afferuntur, symbolicae dictionis, sive 
illa ficta sunt a Graeculis sive Pythagorae ipsius 
ore excepta, unum est, in quo diutius immorari 
libeat, illud quod de maris ortu dicitur. Nam a 
lacrimis deorum tum alii, quos jam nominavi- 
mus, similitudines duxerunt, tum etiam poeta 
Theologus. Proculus in Tim. 1. 35. οἱ ϑεολόγοι 
viv ἡλιαχὴν πρόνοιαν xci sg τὰ ϑνητὰ διὰ τῶν 
δαχρύων σημαίνουσι 
Δάκρυα μὲν σέϑεν ἐστι πολυτλήτων γένος ἀνδρῶν 

et in Polit. p. 384. dicit lacrymis, quibus dii mor- 
tem hominum sibi familiarium deflere dicantur, 
significari eorum in tuendo mortalium genere cu- 
ram et providentiam: Zdcxgve πολυτχήμων (sic) 
γένος ἀνδρῶν, φησί τις τὸν ἥλιον ὑμνῶν. Et p. 
385. τὰ δάχρυα τῆς slg τὰ ϑνητὰ προνοίας αὐτῶν 
xoi ἐπίχηρα πράγματα συνθήματα ἐστίν, ὃ δὲ γέ- 
λως τῆς εἷς τὰ ὅλα xoi ἑσαύτως κινούμενα πλη- 
ρώματα τοῦ παντὸς ἐνεργείας διόπερ οἶμαι καὶ 


800 LIBER SECUNDUS. 


τὸν uiv γέλωτα τῇ γενέσει τῶν ϑείων, τὰ δὲ δά- 
xovo τῇ συστάσει τῶν ἀνθρώπων ἢ ζώων ἀἁπονέ- 
μομὲν 
Δάκρυα μὲν σέϑεν ἐστι πολυτλῆμον γένος ἀνδρῶν, 
μειδῆσαν δὲ ϑεῶν ἱερὸν γένος ἐβλάστησε |h] - 

quorum versuum priorem. Gesnerus Fr. XXXVI. 
Orpheo tribuit, Theologi nomine ductus pluribus 
quidem communi, praecipuo tamen illi poetae; 
quod qui probaverit, versus hosce Hymno in So- 
lem dudum amisso. adscribere non cunctabitur, 
Sententia ipsa non multum discrepat ab iis, quae 
Gnosticorum quidam de variis Enthymesis com- 
motionibus tradiderunt, ἀπὸ τῶν δαχρύων αὐτῆς 
γεγονέναι πᾶσαν ἔνυγρον οὐσίαν, ἀπὸ δὲ τοῦ γέ- 
λωτὸς τὴν φωτεινὴν, ἀπὸ δὲ τῆς λύπης καὶ τῆς 
ἐχπλήξεως τὰ σωματικὰ τοῦ κόσμου στοιχεῖα lren. 
|. 7. p. 21. cf. 10. 26.[']. Haereticos autem, qui 
Gnosticorum familiae adscribuntur, multa ab Or- 
pheo et Hesiodo mutuatos esse Feuardentius con- 
tendit ad Epiph. L. 1. p. 27. sq. sed crimen non 
approbat neque suspicio abest, quin similitudo 
illa, quae furti speciem praebet, verborum potius 
sit quam rerum[?]. Verum haec quoque ut levia 


[h] Sic emendavimus vulgata πολυτλήμον et μηδεῖσαν. 


[i] E lacrymis Achamot humectam prodiisse sub- 
stantiam, e risu autem lucidam p. 180.  Consimile Mani- 
chaeorum deliramentum de ortu imbrium quos e sudore coelestium 
Mp eem existere volunt. v. Milles. ad Cyrill. Hier. Catech. VII. 18. 
p. 100. 1 


[5] Manichaeorum probolas quodammodo ab Orpheo introductas 
esse Clemens Alex. affirmare non dubitat. v. supr. P. IL. c. II. S. 4. 
N. VHI. et verbo προβάλλειν semel Proculus in Genealogiae Orphi- 
cae expositione utitur, divinae essentiae progressus sive, ut vulgus 
loquitur, evolutiones προύδους dicere solitus. Nec abest similitudo 


CORPHICA ^ 891 


et adventicia praetervolamus. Tristem-vero et la- - 
crimabilem generis humani sortem simili imagine 
declaravit Aesopus — τὸν γὰρ πηλὸν αὐτῷ ὃ Προ- 
μηϑεὺς, dq? οὗ τὸν ἄνθρωπον διεπλάσατο, οὐκ 
ἐφύρασεν ὕδατι, ᾿ἀλλὰ δακρύοις Themist. Or. 
XXXIH. 359. sive, ut Nicephorus ait Gregoras 
Hist Byz. L. XVI. 4. 515. E. διὰ δὲ τοῦτο xoi 
loop πάλαι τὸν ϑεὸν οὐχ ὕδατι νομίζειν ἐπήει. 
τὴν γῆν, ἀλλὰ δάχρυσι φυράσαντα πλάσαι τὸν 
ἄνθρωπον. De deorum fletu et lacrymis paullo 
ante diximus; risum eorum anagogice explicat 
Proculus in Tim. 1Π. 147. ubi famosum Vulcani 
rete et derisoós a diis adulteros illuminat: ὃ δὲ 
γέλως ὑπόστασιν δίδωσι τοῖς ἐγκοσμίοις. et simi- 
[τὰ fatuatur de. cachinno coelitum , quem claudus 
pincerna commovet L. ΠΙ. 169. His qui delec- 
tantur ceupediis symbolicis, exsatiare se poterunt 
longa dissertatione in. Parm. V. 308. qua explica- 
tur, cur unus colloquentium aliquando risisse, pri- 
us autem subrisisse dicatur: τὸ μὲν οὖν μειδία- 
uc τὴν ἀφανῆ μιμεῖται τῶν ϑείων ἐνέργειαν, ὃ 
δὲ γέλως τὴν ini τὸ ἐμφανέστερον [ἢ]. Sed haec 
infantissima sunt; eleganter. vero Ennius: 


Jupiter hic risit, tempestatesque serenae 
riserunt omnes. risu. Jovis omnipotentis. 


Cataposis. «Ῥασὶν ὅτι προϊοῦσα ἡ πονηρία — ὡς ἐπέστη τῷ χωρίῳ ' 
τῆς ἀληϑείας, ἐξεπλάγη, ϑαῦμα ἐπέλαβε τοῦ ἐξαπιναίου φωτὸς, ἐπέ-᾿ 
θέτο τῷ φανέντι, ἥρπασε φῶς, κατέπιε ϑεωρηϑὲν --- ᾿Ἐνταῦϑα 
πολὺς ὃ γέλως, ἐνταῦϑα πᾶς πεπάτηται μῦϑος ἑλληνικός "Titus Bostr. 
c. Man. L. I. c. 84. p. 292. 'T. V. Gall. Idem c, 86. 294. reg προ- 
βολὰς (inepte interpres integumenta) τὰς μάχας, τὰς “μυϑοποιίας 
ἐχείνας xci γιγαντομαχίας σιωπῶμεν. 

[Κ| De risu symbolico multa intus et extra ecclesiam ridicule 
dicta sunt. Clemens Paed. 1. 5. Isaaci cum uxore jocan£is lusum in- 


« 


892 LIBER SECUNDUS. 


» quae eadem, si a philosopho dicerentur non ob- 
lectandi causa sed docendi et demonstrandi, fri- 
gus afferrent. Nam utriusque artis regiones ita a 
natura discretae. sunt, ut neque poetam feramus 
ratiocinatorem neque philosopho liceat, quae co- 
gitando consequi non possit, mentiendo adum- 
brare. Quarum rerum confusione quot opinio- 
num portenta nata sint, exempla praesentissima 
docent. . ' 


8. 14. 


qY5 


Etenim si quis secundum Orpheum ceteros- 
que mysticarum religionum sequestres vitam. su- 
perstitione opplevit, rerumque naturalium scien- 
tiam ad divinationem revocavit, is certe Pytha- 
goras fuit, cujus fanaticam .in philosophando ra- 
tionem..et veteres cavillati sunt[!]| et hodie osten- 
tant, quae ei tribuuntur, prodigiosae et inexpli- 
cabiles sententiae atque. congruum his dicendi ge- 
nus velut ex adyto et tripode. Harum senten- 
tiarum quota pars ab illo ipso Pythagoricae. phi- 
losophiae principe profecta sit, discernere haud 


terpretans τοιαύτην τινά, inquit, παίζειν παιδιὰν τὸν émvroU 4έα 
“Ἡράκλειτος λέγει, id est εὐφραίγεσϑαι τῇ διοικήσει τῶν χαλῶν οἵ. P, 
Petit. Observ. c. 18. 137. Deorum de Marte et Venere cachinnos 
mundi consummationem significare Heraclidae suboluit c. 69. 

[1] ΖΣωχράτης φασμάτων xe δεισιδαιμονίας ἔμπλεω φιλοσοφίαν, 
ἀπὸ Πυϑαγόρου χαὶ Ἐμπεδοχλέους δεξάμενος εὖ μάλα βεβαχχευμέ- 
νην Plutarch. Gen. Socr. IX. 312. T. X. Pythagorae τερατώδη σο- 
qíc» sugillat Xenophon in Ep. 1. ad Aeschin. p. 17. ed. Orell. : quem 
locum excerpsit 'T'heodoret. Therap. XII. p. 1052. et 'lTimonis versus 
ap. Plut. V. Num. c. VIII. 7/v9«yóoxv δὲ γόητας ἀποχλίναντ ἐπὶ δό- 
ξας, ϑήρῃ. im ἀνθρώπων σεμνηγορίας ὀαριστήν. Cf. Doederlein. 
Animadv. de 'Thalet. et Pyth. p. 175. 


ORPHIC ΔΑ. 893 


humanae prudentiae videtur neque ad explican- 
dam hanc quaestionem necessarium, cui abunde 
satisfactum erit, si ostenderimus, quidquid de re- 
bus abditis aut altius conjectum aut obscurius 
dictum aut denique in sapientiae ostentationem 
ambitiose compositum sit, Pythagoreis in com- 
mune adscribi, eosque passim cum Aegyptiis, 
Chaldaeis, Magis omnibusque occultarum | artium 
affectatoribus componi tanquam eadem professos. 
Sed de orationis genere alibi dictum; nunc exem- 
pla proferam sententiarum mysticum quiddam re- 
sonantium. Aristoteles in Anal. Post. L. IL. c. 10. 
587. εἰ βρονεᾷ ἀποσβεννυμένου τοῦ πυρὸς ἀνάγ- 
κησίζειν καὶ ψοφεῖν χαὶ (leg. χαὶ οὐχ) ἄςπερ᾽ οἱ 
Πυϑαγόρειοί φασιν, ἀπειλῆς ἕνεκα τοῖς ἐν τῷ 
Ταρτάρῳ ["] ὅπως φοβῶνται, quam. sententiam 
Philoponus. in. Comm. ad h. 1. p. 87. adnumerat 
τοῖς Πυϑαγορείοις μύϑοις, Buhlius autem tam in- 
eptam. putat tamque philosophis indignam, ut 
verba ὡς οἱ Πυϑαγόρειοι circumscribat . tanquam 
invecticia, non recordatus, opinor, multos haud 
alia ratione pro philosophis habitos esse quam 


[m] Significat Sitanes ceteramque monstrorum infernorum cohor- 
tem, in deos, ni coerceatur, rebellaturam, non homines, ut Rittero 
visum. in Geschichte der pythagorischen Philosophie 
p. 218. qui quia haec animarum in Orco habitatio cum metempsy- 
chosi constare nequeat, hanc ipsam -exotericis adnumerat dogmatis. 
Non diffiteor mihi. et hoc. et cetera, quae in eam: rem. affert vir 
doctissimus, perinde incerta, totumque illud esotericorum et exoteri- 
corum dogmatum discrimen commenticium videri. Sed et rationem il- 
lam a metempsychosi ductam .dubiam facit auctorum dissensio. Ser- 
vius Aen. ri. 68. Plato perpetuam dicit animam ad di- 
versa corpora transitum facere statim pro meritis prio- 
ris vitae. Pythagoras vero non μετεμ ψύχωσιν sed πα- 
λιγγενεσέαν esse dicit, hoc est, redire post tempus. 


894 LIBER SECUNDUS. 


quia plus dicerent atque ipsi intelligerent. : Par 
et geminum commentum affert Plutarchus: Quaest. 
Graec. XXXIX. 390. τῶν ἀποθανόντων οἱ TIo-.-— 
ϑαγόρειοι λέγουσι τὰς ψυχὰς wr, ποιεῖν σκιὰν μηδὲ 
σχαρδαμύττειν. |*] et. addit idem «accidere iis qui 
in. penetrale Jovis Lycaei ingrediantur, nullam ut 
umbram . faciant; alio autem loco De 15; c. 47. 
p. 1608. Theopompo . auctore. Magos refert idem 
dicere ἀθ hominibus qui oppresso Arimanio  vi- 
cturi sint. De oculis autem. quod addit,: μὴ σχαρ- 
δαμύττειν,, convenit. cum. Aegyptiorum nugis, qui 
deos agnosci dixerunt tum oculorum obtutu nun- 
quam conniventium, tum incessu suspenso fluxo- 
que velut volitantis non gradientis Heliod. lll. 
12. p. 125. Quo loco mirari succurrit: fatuorum 
omnium ineptiae quam sibi constent. Nam post- 
quam .desivere deorum. aspectu frui, fabula ad 
spectra translata est, quae ut Camerarius scribit 
Hor. subsec. Cent. Il. 15. p.59. non naturali 
modo pedes alternatim  attollendo.se 
promovere et more animantium progre- 
di sed velut levi vento naviculae instar 
prolabi dicuntur. Adeo falsum est, quod ille 
dicit opinionum commenta.delet dies; de- 
let utique, sed in diem, mox resurrectura. Sicut 
autem et hujus et Aegyptiacae fabulae ratio e tri- 
vio repetita, ita, quod Lycaei accolae de asciis 
suis narrabant, simile est miraculis, quae. sacri- 
stani advenis ingerere solent; inventum illud ad 


[1] Οἱ De S. N. V. 22, 268. )'oaug 


ORPHIOC A. ' 895 


augendam loci sanctitatem, neque majore cura 
dignum quam innumerabilia alia graecae vanitatis 
mendacia[*]. Redeo ad Pythagoreos. Aelianus V. 
H. IV. 17. τὸν σεισμὸν Πυϑαγόρας ἐγενεαλὄγει 
οὐδὲν ἄλλο εἶναι ἢ σύνοδον τῶν τεϑνεώτων. Ἡ 
δὲ ἔρις ἔφασχεν ὡς αὐγὴ τοῦ Νείλου ἐστι] xai o. 
πολλάχις τοῖς ὠσὶν ἐμπίπτων ἦχος φωνὴ τῶν χρειτ- 
τόνων. Atque haud scio an eosdem significet Ari- 
stoteles Meteor. IL. 9. 70. γίγνεται πληγὴ τὸν αὖ- 
τὸν τρόπον, ὡς παρεικάσαι [Ὁ] μείζονι. μικρὸν πά- 
ϑος. τῷ ἐν τῇ φλογὶ γενομένῳ ψόφῳ, ὃν χαλοῦ- 
σιν οἱ μὲν τὸν Ἥφαιστον γελᾷν, οἱ δὲ τὴν Ἑστίαν; 
οἱ δὲ ἀπειλὴν τούτων. Aliud hujus generis exem- 
plum. suppeditat Porphyrius V. P. ὁ. XLI. πυϑα- 


γόρας ἔλεγε τὸν ἐκ χαλκοῦ χρουομένου γενόμενον 


[n] Celebrant illi aras subdivales, in quas nunquam impluit; alias 
uude favillam e sacrificiis relictam nullus ventus disjicit, sunt ubi de- 
dicati flores nativum succum et colorem per integrum annum servare 
dicuntur; denique vix fuit ullum fanum, cui non aliquid miraculi in- 
haereret. Quapropter non cito erediderim. Otfr, Muellero, fabulam Ly- 
caeam hinc natam dicenti, quod Abaton illud lucis habitaculum esse 
crederetur, ,,dass man dem Abaton das Licht innwohnend 
glaubte** de Dorib, 'T. II. p. 306. quod. quasi pro re explorata re- 
petit Krusius Hellas Τὶ. I. p. T. 457. Fuerunt in Graecia Abata longe 
plurima, sed nullum in quo lux perennis Schechinae instar inhabitasse 
dicatur. Non magis verum, adytum ingressos, nisi aufugissent, immolatos, 
fugitivos ἐλάφους appellatos esse, quod deus loci inquilinus eos ceu 
cervum lupus insectari fingeretur. Plutarchus clare dicit hoc nomen, 
quo vulgo timidi et fugaces appellantur, primo a Pythia usurpatum 
esse in Arcade quodam transfuga, quem non deus Lycaeus sed vin- 
dicta civium persequebatur huc illuc fugitantem. Festus s. Servorum 
dies: Fugitivos vocant cervos. Pausaniae de eodem Lycaeo 
verba VIII, 38. ἐςελϑόντα ἀνάγχη αὐτὸν ἐνιαυτοῦ πρόσω μὴ βιῶγαι 
Boettigerus in Comin, de Lycanthr. in Sprengelii symbol. ad Hist. 
Med. P. IL. p. 33. sic reddit: der muss ein Jahr lang aus der. Ge- 
sellschaft der Lebendigen entfliehen! * 

[9] lidem fortasse sunt de quibus Plutarchus Placit. Phil. III. 5. 
ἐμυϑεύσαντό utc αὑτὴν (iridem) ταύρου κεφαλὴν ἔχουσαν ἀναῤῥο- 
φεῖν τοὺς ποταμούς. 

[P] Sic emendat P. Petitus Miscell. XVIII. p. 186. 


$896 LIBER SECUNDUS. 


ἦχον φωγὴν εἶναι τινος τῶν δαιμόνων ἐναπειλημ- 


μένην τῷ χαλκῷ. et Eustathius p. 1067. 59. οἱ 
Πυϑαγόρειοί φασι τὸν χαλχὸν παντὶ συγηχεῖν 
ϑειοτέρῳ πνεύματι, διὸ καὶ τῷ ᾿Ἄπόλλωνι τρίπους 
τοιοῦτος ἀνάχειται. quibus fingendis occasionem 
dedit aeris usus ad imaginem antiquitatis in 
sacris. retentus, cujus causam sollerter explicat 
Hoeckius in Creta T. I. 264. Sacerdotes Roma- 
nos aenea forcipe uti pro ferrea Joh. Lydus tra- 
dit Mens. 1. 9. 12. addita ratione: ὃ γὰρ σίδηρος 
κατὰ τοὺς Πυϑαγορείους τῇ ὕλῃ ἀνάχειται" μέλας 
γὰρ χαὶ διὰ τοῦτο ἐγγὺς GÓov. et ex eodem fonte 
hausta videntur, quae Proculus narrat in Crat. 
CXXIX. p. 81. ὃ χρυσὸς ἀνεῖται τῷ πρωτίστῳ 
τῶν χόσμων xoi ἐμπυρίῳ xoi νοερῷ, φασὶν οἱ ϑεο-- 
λόγοι, ὃ δὲ ἄργυρος τῷ μέσῳ (ὃ δὲ χαλκὸς τῷ 
ὑλαίῳ). Sed haec jam altius spectant, reservan- 
daque sunt ei loco, quo de mundi visibilis, ut 
mystici loquuntur, et invisibilis contextu dedita 
opera tractabitur. De Pythagoreorum decretis su- 
perest illud quod Diog. La. VIII. 10. et Jambl. 
V. P. c. XXVII. referunt: ἀπείχοντο 00900 χυ- 
παρισσίνης διὰ τὸ τοῦ Διὸς σχῆπτρον ἐντεῦϑεν 
πεποιῆσϑαι. quod sine dubio eo propositum est 
consilio ut homines a vanissimo avocaret genere 
sumtuum, quod mortuorum honori tribuitur[*]. Ne- 
que ego multum repugnabo, si quis illa quoque 
praecepta, de tonitru et de tinnitu aurium, ad 


[t] Id altius quaerunt Bochartus et Lampe in Diss. de Cupressu 
p. 589. T.I. Dissertatt. Simplicissima videtur ratio, quod Jovis patria, 
Creta, cupressorum feracissima fuit. v. Boeckh. ad Pind, Fr. p. 6981. 


ORPHI COCA. 897 


utilitatem hominum et. ad .inculcandum animis 
deorum metum ac religionem inventa dicat. Sed 


. tamen nescio an haec in instituendo vulgo ratio 


ad illud plebejum. genus philosophandi inclinet 
quod a colu lanaque nomen habet propriumque 
est nutricum veterum, quae pueros, quum cultros 
ventilant, dehortari solent, ne bonos angelos 
pungant[?] Sunt vero praeter has sententiolas 
quaedam Pythagorae dicta ita fabulose ut mani- 
festum sit eum non docere audientes sed oble- 
ctare. voluisse. | Quale est illud, quod  Alimon 
suam['] Herculi in Libyae deserta penetraturo 
a Cerere viatici loco datam esse praedicavit Por- 
phyr. c. XXXIV. quod neque ipse credidit neque 
ab alis credi voluit sed poetica levitate lusit, 
quae hodie solis conceditur. versificatoribus, olim 
vero scribentibus promiscue condonabatur, nulli- 
que generi philosophorum tam familiaris erat 
quam Pythagoreis, poetarum in dicendo similli- 
mis, ut Dionysius ait in Cens. IV. 430., et gran- 
diloquis. 


δ. 16. 


Sed quo longius in hac via progredimur, eo 
plures undique mysticae doctrinae scaturigines 
emicant. Nam inter alia sanctioris "vitae officia 
etiam hoc a Pythagora praeceptum legimus ezg- 


[4] V. Wyttenbach. ad Plut. Sept. Sap. Conv. p. 968. 


[r7] Cf. Plutarch. Quaest. Rom. c. 38. 
H. 8 


| 
898 LIBER SECUNDUS. 


γεσϑαι μαλάχης Jamblich. V. P. CIX. 243. cujus 
φύλλον ἱερώτατον εἶναι dictitavit Aelian. V. H. 
IV. 7. tantaque religione sanxit ut Proculus ne 
quum aegrotaret quidem et medicus urgeret, mal- - 
vis vesci sustinuerit, χατὰ τὸν Πυϑαγόρειον vó- 
μον οὐκ ἠνέσχετο μαλάχης ἐσϑίειν Damasc. ap. 
Phot. CCXLH. 560. Sanctimoniae autem hujus 
haec affertur a Jamblicho ratio ὅτι πρώτη ἄγγελος 
xal σημάντρια συμπαϑειῶν οὐρανίων πρὸς ἐπίγεια. 
quod.a Jablonskio praetermissum est eo loco quo 
de felis et aeluri cum luna sympathia et utrius- 
que religione disputat L. ΠΙ. 3. 3. Et ex his, 
quae modo attulimus, intelligi velim quid sit il- 
lud, quod in hac disputatione mysticum dicimus; 
cujus vocabuli facilis est intellectus, definitio au- 
tem cui nec desit quidquam nec supersit, perdif- 
ficilis. Ad institutum nostrum tantum notare ex- 
pedit, vim hujus nominis positam esse in ambi- 
tioso quodam studio secretas rerum causas et 
principia, quae aut natura penitus abstrusit aut 
ars et ratio nondum indagavit, superstitiosis ar- 
guendi hariolationibus. Etenim ille ipse rerum 
coelestium et terrestrium concentus fons et caput 
est hujus mysticae sapientiae, quae ab obviis et 
exploratis orsa alia aliis adnectendo ad extremum 
cuncta libidini suae subjecit legesque, quibus coe- 
lum, terrae, maria regerentur, sciscere ausa est. 
Quod vel hinc apparet. Nam malvas et cetera 
heliotropia solis cursum ad occasum ita sequi ut 
semper eum Spectent, oculis cernitur; item tem- 
pestates, morbos, undas cum luna decrescere et 


ORPHIC A. 899 


increscere usu compertum habemus; neque minus 
observabiles stirpium, lapidum, animalium non- 
nullorum et inter se et cum humanis naturis con- 
Ssensiones et dissensiones. Sed hoc parvulo. suc- 
cessu invitata curiositas eo processit ut nullam . 
hujus universi partem  intentatam relinqueret, 
omniumque rerum affinitates et multiplices nexus 
exquirere obstinaret. Unde progenitae sunt in- 
finitae astrologorum ,  iatromathematicorum , οἵ 
sympatheticorum vanitates, quae ex communi jugo 
ortae quoquoversum dimanarunt et postremo rur- 
sus tractis omnigenae superstitionis faecibus in 
mysticismum neotericum[*] tanquam in unam con- 
fluxere sentinam, in quo omnium seculorum se- 
dimenta ita confusa sunt, ut quid olim, quid 
postea, quid novissime subsederit, nullo modo 
judicari possit. Auctores hujus insipientis sapien- 
tiae praedicantur Chaldaei et Aegyptii, morta- 
lium, ut fama loquitur, antiquissimi; de quibus 
etsi fere quidquid dicitur mendacium est, tamen 
genus hoc philosophandi, quod nobis puerile et 
lusorium videtur, non alienum videtur ab illis 
seculis, quibus ingenia rudia infinitatem rerum. et 
naturae intelligentiae suae angustiis metiri cona- 
rentur, nullo adhuc comperti incompertive discri- 
mine. Inter Graeciae philosophos antiquos duo 
sunt qui hanc aeriam viam tentasse dicuntur, 
barbarorum discipuli scilicet, Pythagoras et De- 
mocritus, quorum uterque tot fabulis involutus 





[*] Malo verbis parum latinis uti quam id non dicere quod 


volo. 
8 * 


900 LIBER SECUNDUS. 


est ut agnosci amplius nequeat.  Roget me ali- 
quis, num Pythagoram illud de valva praedicasse 
putem? Non negabo equidem tum omnium. ar- 
tium, tum maxime philosophiae initia tenuissima 
fuisse, ejus praesertim quae in quaestionum na- 
turalium tractatione versatur; neque dubitaverim, 
quin aetas simplex omniumque rerum miraculo 
stupens vel herbulas istas aliquo divino vigore 
cieri. crediderit. "Verum tamen in tanta rerum 
commenticiarum multitudine. et testium vanitate 
nihil temere affirmaverim. Nam si, quidquid un- 
quam de Pythagoreis proditum est, ad ipsum 
sectae conditorem transferre velimus, nulla erit 
tam futilis superstitio, quae non ab illo prosemi- 
nata videatur ac ne commentarii quidem progno- 
stici, rotae vitae et mortis, laterculi geomantici ' 
et λαξευτήρια astrologica quae adhuc in biblio- 
thecis delitescunt Pythagorae inscripta, hujus no- 
minis honorem sibi eripi patientur. Quo quum 
sine controversia exuenda sint, tamen semina ha- 
rum opinionum si non prius certe Ptolemaeorum 
aetate jacta videmus.  Necromantiae a Persis al- 
latae Pythagoram studuisse tradit Varro Fragm. 
p. 233. (Augustin. Civ. VIII. 25.) Duo Varronis 
familiares Nigidius et Vatinius, quorum alter ma- 
nes elicere Cic. in Vat. c. 6. alter. pueros incan- 
tare aliasque magicas artes callere dicebatur, Py- 
thagoreis adnumerari solent. Arithmomantiam, cu- 
jus specimen extat MS. Pythagorae nomine [*], ad 


[{ Cf. Pythagorae Epist. III. p. 52. et quae Schaeferus ad- 
notavit. T 





ORPHICA. 901 


eadem principia revocat Plinius XXVIII. (4.) 6. 
e Pythagorae inventis non temere fallit 
impositivorum nominum imparem voca- 
lium numerum clauditatem oculive or- 
bitatem et similes casus dextris assigna- 
re partibus, parem laevis. Et disertius Te- 
rentianus Maurus De Litt. v. 166. p. 2389. 

Tradunt homines, secta quibus Pythagorea est, 

arcana sequuti physicis remota causis 


summos numeri non ita literis valere, 
graecos pueros ut docet insonans magister 


et totus locus, qui latior est, quam ut huc trans- 
scribi possit; eademque arte usa. diva Philologia 
Mercurio nuptura ex suo et sponsi nomine, utri- 
usque literis computandis, matrimonii ineundi au- 
spicium capit ap. Martian. Capell L. 11. p. 25. 
quorum omnium immemor Ííuit Grotefendius in 
Gruberi et Erschii Encyclop. T. V. ex professo 
de Arithmomantia disserens, quam toto volumine 
explicuit Athanasius Kircherus: Arithmologia 
sive de abditis numerorum mysteriis Ro- 
mae MDCLXYV. nec praeteriit Delrius Disquis. 
Mag. IV. 2. 442. Idem vero Plinius L. XXIV. 
99. Herbas magicas, inquit, primi in no- 
"stro orbe celebravere Pythagoras atque 
Democritus, Magos consectati; quarum ex- 
empla passim apponit, a Kuehnio collecta in Dis- 
.Sert. de Philosophis ante Mippocr. p. 246. in 
Ackermanni Opusc. Hist. Med. a Sprengelio in 
Histor. Botan. T. L p. 42. Sed L. XXIV. 101. 


902 LIBER SECUNDUS. 


non fallit hoc volumen ejus (Pythagorae) a 
quibusdam Cleemporo medico adscribi. 
Et L. XXII. c. 9. fabulam de eryngio inserens: 
multae circa hoc non Magorum solum 
vanitates sed etiam Pythagoricorum ['] 
quo in numero fortasse etiam illa malvae obser- 
vatio referenda est.  Obvium quidem est dicere 
et a multis dictum, Pythagoram et vetustissimos 
quosque ejus sectatores nihil aliud. quam  prae- 
cepta quaedam sanitatis tuendae victusque salu- 
bris rationem tradidisse, eoque pertinuisse et 
scillae commendationem, de qua ille totum  vo- 
lumen complevit et brassicae ab eodem non parce 
laudatae. Plin. XX. 32. neque ob aliud malvam 
praedicatam esse, quam quia is victus tam cor- 
pori salubris. quam parcus et parabilis; quo no- 
mine ab Hesiodo et Epimenide laudatur. v. Ast. τ 
ad Legg. p. 143. haec autem sapienter monita 
Pythagoreos hypobolimaeos in superstitiones ver- 
tisse aniles. Sed, quoniam haec quoque benignior 
interpretatio nullo antiqui auctoris testimonio fun- 
data est, licet etiam contrarium contendere, phi- 
losophiam recens a poesi tanquam a stirpe revul- 
sam Originis suae memoriam non penitus exuisse, 
sed, velut adhuc divino concitaretur afflatu, sese 
per fabulas et miracula praecipitasse, postea au- 
tem, quum ille genitalis vigor deferbuisset, pris- 

[1] Pythagorae liber Croton inscriptus de herbis magicis fuit, 


Diog. La. VIIL 7. rejectus, puto, ab antiquis Criticis, qui Pytha- 


goran negant quidquam de reconditis artibus scripsisse Euseb. adv. 
Hierocl. XI. 438. 





ORPHIC A. 903 


corum doctorum. oraculis sententias subjectas esse 
sobrias et probabiles, | qualem illam. de malva 
redditam. |: Quo loco non praetereundum est, in- 
ter herbas a Pythagora, ut dicitur, celebratas. nul- 
lam fere esse, cui non aliquid religionis adhae- 
serit. Scillae, quam Pythagoras in limine januae 
suspensam .. malorum. medicamentorum introitum 
pellere tradit Plin. XX. 39. proprius usus fuit in 
sacris piacularibus, ejusque genus nomen habuit 
ab illo Gnosio aruspice Epimenidium; scillae 
Artemidorus ΠῚ. 50. ad;ungit asphodelum, σκιλ- 
 Adsc φυτόν, diis inferis consecratum v. Anecd. 
Bekk. p. 451. Malvae radicem Rhadamanthys 
ille Pythagoricus hospiti discessuro tradit, ταύτῃ 
χελεύσας ἐν τοῖς μεγίστοις κινδύνοις προςεύχεσϑαι 
Lucian. Ver. Hist. IL. 27. cui similem brassicae 
superstitionem fuisse ex Hipponactis et Nicandri 
versibus colligitur Athen. IX. 370. Α. Ut malva 
et asphodelo sepulcra conseri, sic lactuca in mor- 
tuorum. coenis Athen. II. 69. D. et in exequiis 
Adonidis apponi solebat Hesych. s. /40cv:00c, hanc 
autem Pythagoreos ut antiaphrodisiacum εὐνοῦχον 
nominasse Lyco prodidit hujus sectae philosophus. 
v. Athen. l c. cf. Animadv. T. VIIIL 408. et 
Needham. ad Geoponn. XII 13. 865. Numquid 
praeterea in ea admirati fuerint, non constat, sed 
herbas ferales in universum habuisse quandam 
arcanae efficaciae opinionem certum est; neque 
abhorret nomen, quo a Pythagoreis vocatum est, 
symbolicum, ^ Mandragoram certe, cujus singula- 
ris vis in philtris ac veneficiis et fama par ΑἹ- 


004 LIBER SECUNDUS. 


runis nostris["] iidem, ut Dioscorides tradit, pro- 
pter formam prodigiosam, superstitionis causam 
ἀνθρωπόμορφον dixerunt symbolice. Quo quum 
multa: alia ejusdem familiae. decreta congruant 
praestigiosa et circulatoria, quumque haec una 
ex tot Graeciae scholis eá famá fuerit, ut cujus- 
cunque artis arcanae jactatores Pythagoreis adscri- 
berentur, haud erraturi videmur, si hanc rerum 
abstrusarum  affectationem et supparem dicendi 
formam  figuramque ei antiquitus et fortasse ab 
ipsa stirpe ingeneratam fuisse dicamus. 


ὃ. I6. 

In haec diverticula paene inscios nos deduxit 
ipsa continuatio seriesque rerum. Nam quum de 
Orphei symbolis dicere propositum esset a Cle- 
mente commemoratis, haud committendum vide- 
batur ut eos praeteriremus, quos ille ipse Patrum 
graecorum doctissimus Orpheo tanquam ejusdem 
rationis participes adjunxisset; unde gradatim ad 


sacerdotes oraculorumque antistites erepsimus et 
postremo ad deos ipsos, symbolicarum locutio- 


["] Apud Caesaream invenitur ῥίζα φλογοειδὴς, ἣν χαλοῦσι Βατ-- 
ταρῖτιν, ἀφ᾽ ἧς τὴν ἑσπέραν ἐξαστράπτον φῶς ἀπρόςιτον εἶναι πα-- 
ρασχευάζει, διὰ. τὸ παράχρημα τὸν ἐγγίζοντα ἀποϑνήσχειν' χυχλόϑεν 
οὖν αὐτῆς περιορύξαντες χύνα δεσμοῦσιν Px τῆς ῥίζης, ὁ δὲ χύων 
ἀνασπᾷ xci αὐτὸς μὲν ϑνήσχει παραυτὰ, τὴν ῥίζαν δὲ περιάπτοντες 
τοῖς δαιμονιζομένοις ϑεραπεύουσι Cedren. Comp. T. I. p. 805. Alru- 
nam die Veneris ahte solis exortum — circumfodere 
jubent, tum caudae canis alligare, statimque aufugere, 
Delrii Disq. Mag. IV. 2. 547, Rhizotomorum cautiones in effodiendis 
herbis memorant "Theophrastus et Plinius, herbam noctilucam et am- 
bulatricem, nomine Aglaophotin, Photius CCXXIII, 858, 


ORPHICA 905 


num frequentia crebros, provecti sumus; ab his 
rursus sermo ad philosophos defluxit eos, qui 
vago nomine Pythagorei vocantur, quas Orphei 
et dicendi genus symbolicum et sententias mysti- 
cas aemulatos esse veteribus pro certo stetit. Ve- 
rum de hoc mox ex professo dicemus; nunc se- 
mel etiam ad Aegyptios respiciamus, communes, 
ut illi volunt, Orphei atque Pythagorae doctores, 
et ad rotam symbolicam in eorum templis, ut 
Clemens ait, versatam. | Huic aptissime Causinus 
de Symb. Aeg. Sap. p. 130. apponit Plutarchum 
in V. Num. XIV. τοῖς Αἰγυπτίοις τροχοῖς αἰνίτ- 
τεται παραπλήσιον ἣ μεταβολὴ τοῦ σχήματος, ὧς 
οὐδενὸς ἑστῶτος τῶν ἀνϑρωπίγων [5]. Rotarum 
istàrum quis usus fuerit, indicare videtur Hero 
in L. 1. Spirit. p. 229. spondei versatilis structu- 
ram exponens: ϑησαυροῦ χατασχευὴ τροχὸν. ἔχον- 
τος στρεφόμενον. χάλκεον, ὃς χαλεῖται ἁγνιστήριον, 
τοῦτο γὰρ εἰώϑασιν οἱ sig τὰ ἱερὰ εἰςιόντες στρέ- 
φειν. Et p. 185. ἐν τοῖς Αἰγυπτίοις ἱεροῖς πρὸς 
ταῖς παραστάσι τροχοὶ χάλκεοι ἐπίστρεπτοι γίνον- 
ται, πρὸς τὸ τοὺς εἰςερχομένους ἐπιστρέφειν αὖ- 
τοὺς διὰ τὸ δοχεῖν τὸν χαλχὸν ἁγνίζειν. διοά illi 
orbes apud Aristot. Quaest. Mech. p. 760. E. πα- 
ρασχευάζουσί τινες ὥςτε. ἀπὸ μιᾶς κινήσεως πολ- 
λοὺς ὑπεναντίους ἅμα κινεῖσθαι χύχλους, ὥςπερ 


[1] Vitae ac fortunae cum rota comparatio tam trita est (v. 
Fisch. ad Anacr. IV. 7.) ut proverbii loco dicatur δίχην τροχοῦ ap. 
Hesychium, quod injuria sollicitatur; nam οὐ Hesychius proverbia 
m nude nullaque cum interpretatione apponit et in Epist. ad Eu- 
ogium idem Diogenianum fecisse scribit. Subjectam deae Nemesi ro- 


tam Buonarott Osserv. s, alc. Med. p. 245. nimis longe ab astrologia 
repetit. 


906 LIBER SECUNDUS. 


oUg ἀνατιϑέασιν £v τοῖς ἱεροῖς: ποιήσαντες τροχί- 
σχους χαλχέους τὲ xci σιδηροῦς, magis δά oblec- 
tationem oculorum quam ad usum introeuntium 
comparati videntur. Llisque non absimiles füisse 
credo illas. Iyngas Magorum ap. Philostrat. V. 
Apoll. I. 25. 34. χρυσαῖ δὲ ἴυγγες ἀποκρέμανται τοῦ 
ὀρόφου τέσσαρες, τὴν ᾿δράστειαν αὐτῷ (regi ju- 
dieanti) παρεγγυῶσαι xoi τὸ μὴ ὑπὲρ τοὺς ἀνϑρώ- 
πους αἴρεσϑαι. Ταύτας οἱ “Μάγοι χαλοῦσι ϑεῶν 
γλώσσας" quae Huschkius et Boeckhius ad Pind. 
Fragm. p. 569. cum alio Philostrati loco VI. 11. 
247. conferunt ubi Celedones aureae, quas Pin- 
darus a Vulcanó.in summitate templi Delphici ["] 
collocatas esse narrat, χρυσαῖ ἴυγγες vocantur, 
Σειρήνων τινὰ ἐπέχουσαν (f. ἐπηχοῦσαι) neo. Ve-- 
rum his praeter nomen nihil commune est. Illae 
ἡφαιστότευχτοι Celedones, sive aves erant sive 
virgines cantrices, certe non ob aliam causam 
Iynges vocantur, quam quia praetereuntes modo- 
rüm suavitate allicerent et retinerent; quas autem 
Philostratum narrat sub regii tribunalis lecto sus- 
pensas fuisse lyngas, nec canorae erant nec ani- 
mantum similes, sed quales sagae versabant, cir- Ὁ 
culi mobiles alter alteri, ut in sphaera armillari, 
inserti, omnesque assidua vertigine rotati, non ut 
illa automata, de quibus Aristoteles memorat, sed 
arte magica. Et hoc ipso motu suo et figura fortunae 


[^] Occasionem fingendi antefixa templorum dedisse videntur, hu- 
manam in speciem formata. Hesychius E apo τὰ ἐπάνω τῶν ναῶν 
ζῴδια ἀνατιϑέμενα. v. Schneider. ad Vitruv. 'T. II. 224. sq. 








ORPHICA - 907 


rotam [*] et vertiginem [^] repraesentabant, eoque re- 
gem, ut Philostratus ait, commonefaciebant τὸ μὴ 
ὑπὲρ ἀνθρώπους αἴρεσθαι» id quod Sesostridi unus 
quatuor regulorum, quos pro jumentis currui sub- 
junctos habebat (Diod. 1. 58.) in animum revoca- 
vit rotarum  circumactionem. attentius contem- 
plando: τροχῷ γὰρ κυλιομένῳ và ἀνθρώπεια ἔοιχε 
Menand. Hist. p. 138. C.[*]. Quod autem circuli 
illi magici regis oculis eandem imaginem subji- 
ciebant, eumque modestiae quasi divinitus admo- 
nebant, propterea γλῶσσαι ϑεῶν vocabantur; in 
quo rursus errat Olearius, Chaldaeorum Iynges 
suggerens, quae nihil aliud sunt quam ideae Pla- 
tonicae perverse acceptae. Postremo ne quod ne- 
gligamus quaestionis obscurissimae adjumentum, 
rotae simile symbolüm scalarum loco sacro dedi- 
catum memorat Aelianus V. H. II. 29. Πίτταχος, 
iy Μιτυλήνῃ κατεσχεύασε τοῖς ἱεροῖς κλίμαχα εἷς 
οὐδεμίαν μὲν χρῆσιν ἐπιτήδειον, αὐτὸ δὲ τοῦτο 
ἀνάϑημα εἶναι, αἱνιττόμενος τὴν ἐκ τῆς ἄνω χαὶ 
χάτω μετάπτωσιν᾽ cujusmodi scalas Passerius Pict. 
Etrusc. T. I. p. 7. in pluribus vasis expressas pu- 
tat, feminamque scaligeram Fortunam  interpreta- 
tur. Eandem figuram in Tischbeinii sculpturis plus 
semel exhiberi et ab interpretibus ad mysterio- 
rum gradus referri, in Ephemeridibus Goetting. 


[*] Cic. c. Pison. c. X. 


. [d] Auson, Parental, XXII. p. 81. Τροχηλασέην παντοίην vocat 
Hippocrates Ep. ad Damag. p. 922. Lind. 


[9] Idem de multis aliis narratum, a Constant. Porphyrog. Ad- 
mon. p. 89. B. 'Theophylacto Hist. VI. 11. 16. Nicephoro et Zonara, 
quos citat Gatacker. Miscell. IX. ad Anton. 27, 257. 


908 LIBER SECUNDUS. 


A. MDCCXCVIIL. p. 1659. relatum legi, de quo 
doceri velim. ab his, qui talium librorum copia 
instructi sunt, neque τρία ἐξ évós βλέπουσι, quod 
plerique faciunt veterum artis monumentorum in-- 
terpretes in hoc praesertim. mystico argumento. 
Illud quidem testatum. est, scalis et rotis candem 
significationem subjectam fuisse: τὰ ἀνθρώπινα 
πράγματα κλίμακι πέφυχεν ἐξομοιοῦσϑαι Philo de 
Somn. p. 588. D. | 


Car. IX. 


De Macrocosmo et Méicrocosmo. 


AK ἡ 


. Ab illa rerum coelestium et terrestrium sym- 
pathia, cujus. specimen Pythagoras in malvarum 
conversione sibi cernere visus est, proficiscitur 
fere omnis mysticorum disputatio; in eaque ex- 
pplicanda mirabiliter lasciviunt et modo aureae 
catenae imaginem nobis proponunt, quae Olympo 
demissa superna et inferna uno constringit vin- 
culo, modo harmoniae mundanae jugi sono coe- 
lum, maria et terras tranantis. Hujus autem 
doctrinae veteres et dispersae reliquiae in Ae- 
gyptiorum. et Chaldaeorum monimentis resident, 
neque non apparent in Orphicis et Pythagoricis, 
et altissime penetrant Gnosticos Platonicosque [^] 


[*] De Cabbalistis viderint, qui hujus disciplinae dumeta pene- 
trarunt. Auctor Catech. Cabb. p. 275. Pythagoreos ipsos Cabbalistis 








ORPHICA' 909 


quorum in vestigia incurrerunt hi, qui. ut ἃ no- 
stra aetate propiores ita ad. docendum promtiores 
sunt, Agrippa a Nettesheim, Robertus a Fluctibus, 
omnisque Paracelsistarum turba. | Sed nostra dis- 
putatio potissimum ad Orpheum spectabit, ejus- 
que magistros Aegyptios, si famae 'eredere libeat, 
et imitatores Pythagoreos. Ignotus auctor Col- 
lect. Chem. in Fabr. T. XIL p. 762. ἡ μυστικὴ 
ἡ τῶν Αἰγυπτίων xoi Ἱερογραμματέων «Αἰγύπτου 
ϑεία xol ἀληϑὴς ἡ τῶν φύσεων συγγένεια τέρπει 
τὰς διιοουσίας φύσεις᾽ τοῦτο ἔστι τὸ ᾿Ορφαϊχὸν 
ὁμοούσιον χαὶ ἣ Ἑρμαϊχὴ λύρα, ἐν ἢ ἡ τῶν οὐσιῶν 
ποϑεινή τε καὶ ἐναρμόγνιος ἀποτελεῖται συμπλοκή. 
de qua artis divinae magistri infinitum quantum 
praedicant.  Synesius de Insomm. p. 132. τοῦ 
παντὸς τούτου συμπαϑοῦς ὄντος καὶ σύμπγνου καὶ 
τὰ μέρη προςζήχειν ἀλλήλοις — χαὶ σοφὸς ὃ εἰδὼς 
τὴν τῶν μερῶν τοῦ χόσμου συγγένειαν [*] quod 
Memphitica. quoque inscriptio affirmat, quam Kir- 
cherus in Prodrom. Copt. p. 173. et 275. capitu- 
lis mysticis gratificatus est: Οὐρανὸς ἄνω, οὐρα- 


ES! 


τ , D T 
νὸς χάτω, ἄστρα ἄνω, ἄστρα κάτω, πᾶν. ὃ ἄνω 


adnumerat, nec pauca de utrorumque consensu dicuntur tum a Reuch- 
lino Cabb. L. ΠῚ. 718. sq. tum in Cabbala denudata. T. II. p. 
67. 204. et 281. et exhibetur ibi p. 225. Visionis Ezecheliti- 
cae expositio exprincipiis philosophiae Pythagoricae 
praecipuisque Theosophiae judaicae reliquiis concin- 
nata. Sed argumenta ad fidem faciendam desunt. Neque ex Beerii 
Geschichte, Lehren u. Meinungen d. Juden 1323. et scrip- 
toris anonymi libro mystico Philosophie der Geschichte oder 
über die Tradition 1826. quidquam disci potest. 


[32] Id. p. 133. A. τὸ ἐξ ἀντιχειμένων ἕν ἁρμονία καὶ λύρας 
χαὶ χόσμου" quod nomen pro Heracliteo τόξου substituisse videtur. 
Simplicius in Ausc. L. I. p. 11. a. Ἡράχλειτος τὸ ἀγαϑὸν xol τὸ x«- 
κὸν εἷς ταὐτὸ λέγει συνιέναι δίκην τόξου καὶ λύρας. 


910 LIBER SECUNDUS. 


τοῦτο κάτω" ταῦτα Ale καὶ εὐτυχῇς cujus exem- 
plum Aegyptiacum Champollio dicitur nuper in mu- 
mia Sesostridis invenisse. Illud Orphaicum *Ouoo?- 
σιον defluxit ex Cosmogoniae loco, quo unitas uni- 
versae naturae primo, medio, extremo constantis 
declaratur, unde Theologi Triadem homousion 
expiscati sunt, Mystici autem tum hac tum lyrae 
cosmicae imagine: naturae totius convenientiam et 
cognationem . significari putarunt. | Neque aptius 
Pythagoreorum et Aegyptiorum quaedam compo- 
nuntur sententiae, ad speciem similes, sed a di- 
versis longe ductae principiis. Aegyptii verbi causa 
chamaeleon: propter naturam calidam soli conse- 
crarunt Galen. de Med. Simpl. L. III. 10. 66. B. 
iidemque leonem, fervidissimum animal, commu- 
niter Soli Vulcanoque, seorsum vero anteriores 
ejus partes igni, posteriores aquae Aelian. list. 
An. XII. 7. et huic crocodilum, accipitrem igni 
dicarunt X. 24. quorum nihil simile a Pythagora 
dictum reperitur. Neque is unquam attigit astro- 
logicas rationes, quibus illi ad omnia usi sunt, 
certa herbarum genera sub certis decanis atque 
liturgis subjicientes; ut patet ex Galeno de Med. 
Simpl. VI. 143. sq. harum nugarum amatores ad 
Pamphilum ablegante["] librorum Hermetico- 


. [h] Ὁ Πάμφιλος ἐξέγραψε (leg. ἕξ ἔγραψε) βιβλία (περὶ Bora- 
và») πλῆϑος ὀνομάτων iq? ἑχάστῃ μάτην προςτιϑεὶς, εἶϑ' ἑξῆς, εἴ 
τις αὐτῶν ἐξ ἀνθρώπου μετεμορφώϑη διηγούμενος, εἶτα ἐπῳδὰς xol 
σπονδὰς δή τινας χαὶ ϑυμιάματα ταῖς ἐπὶ τούτων (leg. ἐπὶ ταῖς τού-- 
των) ἀναιρέσεσι προςγράφων, ἑτέρας δὲ γοητείας τοιαύτας ληρώδεις 
ἅμα τισὶν ἐπῳδαῖς, ἃς ἀναιρούμενοι τὰς βοτάνας ἐπιλέγουσι. ubi post 
γοητείας Conringius de Hermet. Med. I. c. 11. p. 101. accusativum 
«Αϊγυπτίας excidisse putat, quem Gaudani versio (sive malis, conver- 





ORPHIC A. 911 


rum venditatorem p. 145. et ex Agrippa de 
Occult. Philos. L. 1. c. 32. p. 37. ,Appulejus si- 
»gnis atque planetis praecipuas veluti proprias dis- 
"tribuit plantas, scilicet Arieti elelisphacon, . Tau- 
»FOo peristereona orthion, Geminis peristereona 
»hyption, Cancro symphyton, Leoni cyclaminum, 
»Virgini calamintham etc. Verum Hermes, quem 
»sequitur Albertus, planetis dat Saturno aspho- 
,delum, Jovi hyoscyamum, Marti arnoglossam, 
Soli polygoniam«[*]. Ad hanc igitur artis sub- 
tilitatem vel potius perversitatem Pythagorei, quos 
vetus Graecia admirata est, nunquam evecti: sunt. 


: 2 


Ab hoc initio proficiscimur ad ipsam Macro- 
 eosmi imaginem, quam Orpheus luculentissimis 


sio!) praebet et nuper recepit Kuehnius T. XI. 792. quanquam ΟἹ. 
Borrichius, stultus Aegyptiorum admirator, in Sap. Hermet. Aegypt. 
p. 162. neque Venetos codices neque Basileenses hanc vocem exhibere 
dicit. Quae sequuntur: τίς οὕτως ἄϑλιος ὃς παρελϑεῖν τὰ Ζιοςχουρέ- 
δοὺ x«l Níygov xci Κρατεύα χαὶ ἄλλων μυρίων ἐν τῇ τέχνη καταγη-- 
ρασάντων, βιβλία γραμματιχὰ γράφοντος, ἐπῳδὰς καὶ μεταμορφώ-- 
σεις x«l δεχανῶν x«i δαιμόνων ἱερὰς βοτάνας ἀνάσχοιέ ἄν p. 144. 
E. sic interpungenda ὃς παρελϑὼν --- βιβλία Γραμματιχοῦ γράφον-- 
rog — ἀνάσχοιτο. quo significatur Pamphilus, Grammaticus Aristar- 
cheus v. Sprengel. Hist. Botan. p. 111. Fabric. Bibl. T. VI. 374. 


[9] Agrippa, qui ea aetate vixit qua librorum hermeticorum co- 
pia suppetebat nunc dispersa, ipseque hermeticam philosophiam publi- 
cis scholis explicare studuit (v. Meiners Lebensbeschresbung 
berühmter Münner aus den Zeiten der Wiederher- 
stellung der Wissensch. 'Y. I. p. 242. et p. 402.) locum il- 
lum ad verbum transtulit ex libro Hermetico cujus particulam sic in- 
scriptam .4í βοτάναι τῶν ιβ ζῳδίων ἐχδοϑεῖσαι παρὰ Ἕρμοῦ, nuper 
derum cum 7. Lydo edidit Roetherus. Idem Hermetis commentarius 
a Galeno significari videtur Simpl. Med. L. VI. p. 145. B. Βιβλίον 
περιέχον τὰς λς τῶν ὡροσχόπων ἱερὰς Bor&vas. 


912 /, LIBER SECUNDUS. 


adumbravit versibus, deum mundo velut corpore 
indutum repraesentans, stellarum caesarie coman- 
tem, auritum, oculatum, ceterisque membris, d 
bus animantia utuntur, praeditum: di 

Τοῦ δή τοι κεφαλὴ μὲν ἰδεῖν xol καλὰ πρόσωπα 

οὐρανὸς αἰγλήεις, ὃν χρίσεαι ἀμφὶς ἔϑειραι 

ἄστρων μαρμαρέων περικαλλέες ἠερέϑονται, 

ὄμματα δ᾽ ἠέλιός τε καὶ ἀντιόωσα σελήνη, 

ovg δέ οἵ ἀψευδὲς βασιλήιος ἄφϑιτος αἰϑήρ, 

ᾧ δὴ πάντα κλύει καὶ φράζεται -- — 
Verbis prope iisdem sententiam longe diversam 
extulit Xenophanes deum 'orbicularem praedicans 

OvXog δρᾷ, οὖλος δὲ νοεῖ, οὗλος δέ v ἀκούει [5] d 
et rursus aliam vulgaris poeta ["] 

Iláv? ἐφορᾷ Ζιὸς ὀφθαλμὸς xol πάντ᾽ ἐπακούει. 
Sed propius ad Orphei mentem accedit ille, de 
quo Philoponus loquitur in L. 1. de Án. F. III. 
a. b. quem totam locum huc transponere praestat: 
ὑπενόησαν, φησὶ, τινὲς ψυχὴν ἐν movi: σώματι 
μεμίχϑαι ὡς πᾶν εἶναι σῶμα ἔμψυχον, ἐκ δὲ τῆς 
τοιαύτης δόξης καὶ τὸν Θαλῆν νομίσαι πάντα πλή-- 
Qu ϑεῶν εἶναι [5], τοπικῶς ὑπονοοῦντος τοῦ Θαλοῦ 
πανταχοῦ εἶναι τὸ ϑεῖον, ἢ τῷ αὐτὴν τὴν ψυχὴν 
ϑεὸν ὑπονοεῖν --- Τοιοῦτόν ἐστι xoi ᾿Αράτου τὸ 
Μεσταὶ δὲ Διὸς πᾶσαι μὲν ἀγυιαὶ, xai λ- 
μένες --- Φασὶ δὲ xoi τοὺς Στωικχοὺς τοιαύτης 1 

[*], v. Brandis Comment. Eleat. p. 36. A Sibylla praedicatur 


n: πάντα νοῶν καὶ πάντα βλέπων xci παντὸς ἀχούων LVIII. 
p. 387. 


[^] Cornut. N. D. XI. 153. 
[5b] v. Heeren ad Stob. 'T. I. p. 56. 








Ὁ 


ORPHIOCAÀ 913 


εἶναι δόξης᾽ σῶμα γὰρ τὸ ϑεῖον ἐνόμιζον. Tozu- 
- T s * - ^! , ^— 
χῶς μὲν οὖν πανταχοῦ τὸ ϑεῖον εἶναι ὑπονοεῖν 
ἄτοπον, ταῖς μέντοι ἐνεργείαις πανταχοῦ εἶναι 
ἀνάγκη. Οὕτω γοῦν νοοῦμεν τὸ 
᾿ς Πάντα ϑεοῦ πλήρη, πάντῃ δέ οἵ εἶσιν ἀκουαὶ [€] 
^ * ὔ ^ δ... , / 3 3 - 
καὶ διὰ πετράων χαὶ ἀνὰ χϑόνα καί τὲ δι᾿ αὐτοῦ 
ἀνέρος, ὅττι χέκευϑεν ἐνὶ στήϑεσσι νόημα. 


cui similis versus aeque ignoti poeíae affertur a 
. Didymo de Trinit. HI. 2. 327. 


, o- , , , * 3 , 

Πάντα 9:00 πλήρη, πάντων πέρας ἐστι καὶ ἀρχή, 
,ὔ * L mre 

πάντα φέρων λύων τε xol ἐξ αὐτῶν πάλιν αὔξων. 


et oraculum Porphyrianum apud Eusebium 


Πάντα ϑεοῦ πλήρη, πάντη 9:06 ἐστεφάνωται 

πάντα ζωογονῶν ὅπόσα πνείει τε καὶ ἕρπει. 
quanquam haec quoque popularius dicta sunt nec 
procul ab orthodoxa fide, sicut alia multa a Cle- 
mente relata Strom. V. 709. ὃ 4Ζημόχριτος εἶναί 

34/ , 3 / e V ὔ 

τινὰς ὀλίγους γράφει ἀνθρώπων ot δὴ ἀνατείγον - 
τες τὰς χεῖρας ἐνταῦϑα, ὃν νῦν ἠέρα καλέομεν 
οἱ Ἕλληνες — ῃοάντα Ζεὺς μυϑέεται καὶ 

7 2 c y* ’ M € AP. / 
πάντ᾽ οὗτος οἶδε xai διδοῖ καὶ ἀφαιρέε- 
ται. ἸΜουσιχώτερον δὲ Πίνδαρος ἅτε Πυϑαγό- 
ρειος ὧν "Ev ἀνδρῶν ἕν ϑεῶν γένος. Sed 
Orpheo similior certiorque Hylozoismi, ut vocant, 
auctor Sarapis, qui oratus a Nicocreonte Cyprio- 


[e]. Θεοῦ posui pro ϑεῶν. Corrupte scripti hi versus leguntur 
in Olympiodori Comm. in Alcib. p. 43. P. II. Creuz. χαλῶς εἴρη-- 
ται τὸ πάντα ϑεοῦ πλήρη, πάντα δὲ row» ἀχουαί usque ad γόη- 
μα. Ad Hesiodi versum in Opp. 265. πάντα ἰδὼν “τὸς ὀφθαλμὸς καὶ 
πάντα νοήσας Proculus hoc adnotat: ἄλλος μὲν τὸν ὀφθαλμὸν τοῦ 
4hüc εἶπεν εἶναι (scr. εἰδέναι) πᾶν τὸ μέσον γαίης τε xal οὐρανοῦ 
ἀστερόεντος. 


II. 9 


914 LIBER SECUNDUS. 


rum rege, quis deorum haberetur, his. k im 
sollicitam religionem regis instruxit: | 

Εἰμὶ 9:0c τοιόςδε μαϑεῖν οἷόν x? ἐγὼ εἴπω. 

οὐράνιος κόσμος χεφαλὴ, γαστὴρ δὲ ϑάλασσα, 

γαῖα δέ μοι πόδες εἰσὶ, τὰ δ᾽ οἴατ᾽ ἐν αἰϑέρι κεῖται, 

ὄμμα δὲ τηλαυγὲς λαμπρὸν φάος. ἠελίοιο... 
Macrob. Sat. I. 20. 323. Neque inelegans videtur 
haec similitudo, nisi quis putide exiliterque. exe- 
quatur, quod fecit Plutarchus de Fac. Lun. 
XV. p. 50. T. XIII. stellas in hoc universo. ocu- 
lorum vicem obtinere affirmans, solem cordis, 
. lunam hepatis, terram et mare ventris vesicaeque. 
Decentius concinniusque Solinus c. XXVI. Phy- 
sici ajunt mundum animal esse eumque 
ex variis elementorum corporibus con- 
globatum moveri spiritu, regi mente, 
quae utraque diffusa per membra omnia 
aeternze molis vigorem exerceant. Haec - 
autem opinio tam facilis excogitatu, tamque mul- 
tis communis fuit[^] ut nullum ejus auctorem in 
libris traditum inveniamus, neque, si quis trade- 
retur, fidem impetraret. Chalcidius quidem in Tim. 
.XCII 312. usque ab Homero repetit: Mundus 
qui animal est — dextras partes habebit 
profecto eas, in quibus est initium mo- 
tus — proptereaque Homerum puto lap- 
sum alitis augurantem dixisseDexter ad 
eoum volitans solemque diemque (72. XII. 
264.). eoque etiam Achilles Tat. Isag. p. 161. Pe- 


[4] v. Tzschucke ad Mel. Comm. T. III. P. III. p. 7. 








QRPHICA. 915 


tav. et Simplicius de Coel. p..95. verba poetae 
accommodant;. Sed. error manifestus,. Nam a prin- 

atura ipsa dextrae manui dominatum 
nnis a sinistra ad. dextram. motus auspi- 
catior. fuit nullo eum coeli respectu; eamque ob 
causam. augures . Graeci. .Remanique aves dextror- 
sum volantes et fulmina eodem directa addicere 
coeptis statuerunt[*]. Sed quia, ubi plures in 
unum. convenerunt locum, alia aliis dextra et si- 
nistra sunt, certam coeli regionem. constitui .opor- 
tebat, ad. quam .augurantes. sese converterent. Jam 
communi hominum judicio inter quatuor σχέσεις 
sive habitudines principatum obtinent dextra et 
antica, in coeli plagis. oriens et meridies.  Lac- 
tantius Institt. IL 9. 5. Oriens deo accense- 
tur, quia ipse fons et illustrator rerum, 
occidens autem illi conturbatae pravae- 
que menti[']. Proculus in Tim. 1. 24. ἡ δύσις, 
ὡς ἔλεγον «Αἰγύπτιοι, τόπος ἐστὲ δαιμόνων κακωτι-- 
χῶν [5] et Graeci quoque hanc partem Diti Patri 
consecrarunt, τῷ ἑσπέρῳ ϑεῷ Sept. Oed. T. 182,[*] 





[9] Aristot..de Coel. II. 2. 20 δεξιὸ; χαὶ ἀριστερὸν πρὸς ἡμᾶς. 
ἀναφέρομεν, χαϑάπερ & μάντεις. 

[f] Veteris Ecclesiae ritu eos qui baptizarentur, quum diabolo 
renuntiarent, in occasum versos esse, post alios docet Milles ad Cy- 
rill. Catech. Myst. p. 278. 

[£] lidem tamen septentrionales partes, propter maris situm, quo 


Nilus absumitur, Osiridi ferales dixerunt et abominati sunt Plutarch. 
de Is. c. XXXII. 


[h] Alcibiadem ἑερεῖς xe Mea στάντες üidnadpcs πρὸς 
ἑσπέραν Lysias c. Andoc. p. 252. V. eodemque spectantes Rhizo- 
tomi mandragoram fodiunt Theophrast. H. Pl. IX, 249. Plin. XXV. 94. 
Clidemus Exegetici auctor in capite περὶ ἐναγισμῶν Athen. IX. 410. A. 
ὄρυξαι βόϑυνον πρὸς ἑσπέραν τοῦ σήματος, ἔπειτα πρὸς ἑσπέραν βλέ- 
πων ὕδωρ χατάχεε. quem 1horem nom omnes observarunt. Schol. 


o * 


5 


016 LIBER SECUNDUS. 


Exortivam autem mundi partem plerisque vete- 
rum diviniorem visam esse indicant templorum 
situs et simulacrorum positurae et precantium ad 
istam regionem conversio, eamque tum prisci He- 
braei tui Graecorum et Romanorum nonnulli['] 
anticam dixerunt et partes ad aquilonem laevas, 
ad austrum dextras. Servius ad Aen. II. 693. si- 
nistras partes septentrionales esse dis- 
ciplina augurum consentit et ideo ex 
ipsa parte significantiora esse fulmina, 
quoniam altiora et viciniora domicilio 
Jovis. quo nomine Varro quoque septentrionem 
designat, re ipsa discrepans ap. Fest. s. Sinistrae: 
a deorum sede quum in meridiem spe- 
ctes, ad sinistrum sunt partes mundi ex- 
orientes, ad dextrum occidentes, unde 
factum arbitror, ut sinistra meliora au- 
spicia quam dextra existimentur. Huic 
ex parte adstipulatur Plinius ἢ]. 55. laeva ful- 


Soph. Oed. C. 477. o£ τοὺς χαϑαρμοὺς τελοῦντες πρὸς τὴν ἕω ἕσταν-- 
ται, quod ille Cratini testimonio confirmat. Lucianus contra de Mort. 
Peregr. c. 36. 298. 'T. VIIL zc εἶπεν ἐς τὴν μεσημβρίαν ἀποβλέπων 
(«cà γὰρ τοῦτο πρὸς τὴν τραγῳδίαν ἣν ἡ μεσημβρία) δαίμονες μη-- 
τρῷοι καὶ πατρῷοι δέξασϑέ μὲ εὐμενῆ, ubi daemonum nomine signi- 
ficantur Manes parentum. Similiter apud Claudian. de VI. Cons. Ho- 
nor. 828. sacerdos purificumque Jovem Triviamque pre- 
catus trans caput jaculatur in austrum secum raptu- 
rus cantata piacula taedas. Et Mauichaei τὰ uiv μέρη, τὸ 
ἀνατολικὸν, δυτιχὸν χαὶ βόρειον τῷ ἀγαϑῷ διδόασι, τὸ δὲ μεσήμι-- 
βοινον τῷ χαχῷ Simplic. ad Epict. c. XXXIV. p. 166. Quae Por- 
phyrius de duplici Nymphaei exitu disputat, praetereo. 


[1] Nam non omnes idem statuebant. Festus: Ea coeli pars, 
quae sole illustratur usque ad meridiem, antica, quae 
ad septentrionem, postica. Quin eundem augurem, quem Li- 
vius T. 18. prospectum in orientem cepisse narrat, austro obversum 
inducit Plutarchus V. Rom. c. VIIT. cf. Fabretti ad Column. Traj. 
p. 28. 








ὠμὰ OA 917 


mina prospera existimantur, quoniam 
laeva parte mundi ortus; ex quibus pates- 
cit auguria captantes modo hanc plagam spectasse 
modo australem. Ad Servii sententiam inclinat 
Plutarchus Quaest. Rom. c. LXXVIII. 356. sinistra 
signa prospera dici, quia orientem. spectantibus 
ad sinistrum sit τὸ βόρειον, ὃ δὴ κόσμου δεξιὸν 
τίϑενται xol ὑπέρτερον [*]. Et haec, ni fallor, poli 
arctici sublimitas. in causa fuit, cur Graeci augu- 
res ad .septentrionem ora dirigerent; huc enim 
conversi non solum. mundi partes, unde motus 
et lucis origo, ad dextram, quae eadem est cor- 
poris. nostri pars auspicatissima, sed etiam pro- 
spectum in eam coeli regionem habebant, cujus 
sidera semper. patentia tempestates totamque vi- 
tam regunt. Tantum. igitur abest, ut Chalcidio ce- 
terisque assentiamur, qui vetustissimos augures 
mundo corporis animalis similitudinem tribuisse 
putant, ut quadripartitionem illam . Homericis 
temporibus: plane abjudicemus. |Nec si, ut Hy- 
ginus docet de Limit. p. 150. Etrusci auspices 
orbem terrarum in duas partes diviserunt secun- 
dum solis cursum, dextram appellantes quae soli 
subjacet, sinistram, quae ad meridianum, ex hoc 
sequitur, eos illius sententiae participes fuisse. 
Nam Hebraei quoque antieam mundi partem et 
posticam distinxere, apud quos nulla fuit macro- 


Haec et ceterae rationes, quae a veteribus afferuntur, per- 
inde improbabiles. Sinistra puto dicebantur fulmina τὰ ?x τῶν ἄρι- 
στερῶν ἐπὶ τὰ δεξιά (Dionys.) quae, sicut omnis dextratio, auspica- 
tiora contrariis. 


918 LIBER SECUNDUS. 


cosmi suspicio. ΗΠ πὸ ad ceteros transgredior. Her- 
mes Stob. Ecl. Ph. I. 2. 990. ἡ γῆ μέση τοῦ παν-- 
τὸς χεῖται ὥςπερ ἄγϑρωπος — πρὸς μὲν τῷ voto 
TOU παντὸς ἔχει τὴν χεραλὴν, πρὸς δὲ ἀπηλιώτῃ 
ἐὸν δεξιὸν ὦμον etc. Sed longe aliam Ter maxi- 
mi popularibus opinionem tribuit Plutarchus: τὰ 
ἑῷα τοῦ κόσμου πρόςωπον εἶναι, τὰ πρὸς βοῤῥᾶν 
δεξιὰ, τὰ δὲ πρὸς νότον. ἀριστερά de Is. c. XXXIL 
145. T. IX. quod. de Pythagoreis dicit Achilles 
Tat. l c. p. 165. eos δεξιά vocare τὰ βόρεϊα, ἀρυ- 
στερά vero τὰ vyórie[ ]. Plerique autem Pythago- 
ram similiter αὖ Platonem (Legg.. VI. 760. D.) 
dextram mundi partem orientem dixisse tradunt. 
v. Balfer. ad Cleomed. L. I. 380. Sturz. ad Em- 
ped. p. 336. accommodate ad augurum graecorum 
statum, quem Orpheus quoque in H. VIL. sequi- 
tur Solem inyocans: 
| Zle&ié μὲν γενέτωρ ἠοῦς. εὐώνυμε νυχτός. 
His vero nondum efficitur, ut Pythagorei veteres 
mundum humani corporis speciem habere statue- 
rint; neque non dubito, an hoc ullo sat antiqui 
auctoris testimonio confirmari possit. Succurrit qui- 
dem Aristotelis locus de Coel. II. 2. 37. Sylb. ἐπει-- 
δή tués slow οἱ φασί τι δεξιὸν zai ἀριστερὸν τοῦ 
οὐρανοῦ, χκαϑάπερ οἱ χαλούμεγοι Πυϑαγόρειοι etc. 
Sed quae adnectit clare indicant eos longe aliam 
rationem sequutos esse. Nam quum perfectorum 
. [1] Tonitrua quae a laeva mundi parte hoc est a septentrione 
existant diviniora esse scribit Joh. Lydus de Ostent. XXII. 88. ἐπεὶ 
καὶ πρὸς τοῦ τῆς γῆς ἐφόρου ἐπιτροπεύεται τὸ νότιον, ὡς «Αἰγυπτίοις 


Joxtt, τοῦ Κρόνου λέγω, ὥςπερ τὸ βόρειον ὑπὸ τοῦ τῆς γενέσεως 
αἰτίου. 





/ORPHICA | 919 


corporum tres sint dimensiones fati déminiie dupli- 
ces motus (Phil. de Somn. p. 569. B.) longi- 
tudo, quae dextro et sinistro terminatur, altitudo 
quae antico et postico, miratur' Aristoteles Py- 
thagoreos unum í£antum ex his tribus principiis 
mundo tribuisse, quod certissimum est argumen- 
tum, eos de antico et postico nihil constituisse. 
Neque id permittet ratio ipsa, quam sequuti sunt. 
Nam τ Simplicius ad ἢ. l. p. 94. A. pro Pytha- 
goreis disputans adnotat: τὸ χατὰ πάντων αὐτοὺς 
τὸ δεξιὸν. χαὶ ἀρὶστερὸν λέγειν, ἔλαβον ἐκ τῶν 
δέχα συστοιχιῶν, unde perspicitur, eos mundo 
non propter ullam. corporum animantium simili- 
tudinem dextrum . et sinistrum . tribuisse. — Est 
vero alius Aristotelis locus Phys. Ausc. IV. 6. ci- 
γαι dq qui χαὶ. οἱ Μϑφφγύφειοι κενὸν χαὶ es 
yc αὐτὸ τῷ basan ἐχ τοῦ ἀπείρου πνδύματος, 
ὡς ἂν ἀγναπγέοντι᾽ quo Buechhid de Philol. a 
108. Mesmerianum commentum de vita mundi 
reciproco anhelitu continuata quasi anticipatum 
esse statuit. Quum vero inter vacuum illud, quo 
corpora discernuntur, e£ animam mundi plurimum 
intersit, una relinquitur verbi ἀγαπνεῦσαι simili- 
tudo, quo fortasse ne usi quidem sunt Pythago- 
τοὶ [Ὁ] aut non ita proprie usi sunt sed ut hodie 
loquimur, Terra humores coelestes imbi- 
bit, et. multa ejusmodi, ducta ab animantibus 
metaphora. Ovidius quidem Met. XV. 342. Pytha- 


[m] Aristotelem sequifiit Biienistios Paraphr. in Ausc. IV. 41. ἃ. 
ταύτην oí Ἡυϑαγύρειοι͵ ναϊτίαν τῷ κοινῷ προςτιϑέασιν οὐκ οἶδ᾽ ὅπως 
καὶ εἰςπγεῖσθαι αὐτὸ ὑπὸ τοῦ παντὸς ἔξωϑεν περιχεχγυμένου. neque 
aliunde accepit Stobaeus Ecl. I. 380. et 888. 


020 LIBER SECUNDUS. 


goram ipsum sic canentem inducit Nam sive 
est animal tellus etc. convenienter veterum 
physicorum effatis["]. Sed desideramus antiquio- 
rem hujus sententiae auctorem, non qui hoc no- 
bis nunciet, deum mundi animum esse per om- 
nem rerum naturam intentum et diffusum [?] sed 
qui hoc divinae mentis domicilium «corporis hu- 
mani figura . praeditum esse perspicue doceat. 
Posteriores quidem Pythagoreos huic universo 
non solum: deum inquilinum sed etiam .speciem 
humanam asseruisse, adeo nihil RR vel 
Epiphanii testimonio contenti simus: σῶμα λέγει 
(Πυϑαγόρας) εἶναι τὸν ϑεὸν, τουτέστιν οὐραγὸν, 
ὀφθαλμοὺς δὲ αὐτοῦ χαὶ τὰ ἄλλα ὥςπερ καὶ ἐν 
ἀνθρώπῳ, ἥλιον καὶ σελήνην xoi τὰ ἄλλα ἄστρα 
καὶ τὰ zov οὐραγὸν στοιχεῖα adv. Haer. L. I. 5. 
p. 14. ["]. Verum de Macrocosmo hactenus; se- 
quitur, ut de Microcosmo dicamus. 


ΕΑ, 


Si quis magno de flumine, quam de 
fonticulis haurire malit, Robertum Fluddium 
adeat, qui his deliramentis dua grandia comple- 
vit volumina,.unde hunc unum locum decerpere 


[2] Pomp. Mela IT. 2. de marinis aestibus: Non compertum 
adhuc anhelitu suo id mundus efficiat, retractamque 
cum spiritu undam régerat, si, ut doctioribus placet, 
unum animal est. 

[9] Ὁ uiv ϑεὸς εἷς — oix ἐχτὸς τᾶς διαχοσμάσιος ἀλλ ὃν αὐτᾷ 
— νοῦς καὶ ψύχωσις τῶν ὅλων Pythag. ap. Cyrill. c. Jul. I. p. 30. 

[9^] Varro hanc partem animae mundi dicit deum, in 
nobis autem genium vocari, — lapides terrae ut ossa 
dei, solem lunamque sensus ejus — aethera animum 
Augustim Civ. XXII. 23. 





ORPHICA 921 


placuit: Quaelibet. mundi minoris plaga 
cuilibet mundi majoris quadrato naturá, 
temperamento et dispositione convenit 
— Sinistra hominis pars septentrioni 
videtur referenda, nam ut ab aquilone 
boreas flatus suos frigidos, nives, gran- 
dines, glaciem emittit, sic lien melan- 
choliae fons in sinistra parte situs fla- 
tus suos melancholicos emittit. Est ergo - 
brachium sinistrum quasi polus arcti- 
cus, quemadmodum ejus dextrum antar- 
cticus — Hepar in sua natura est cali- 
dum et humidum, sanguinem non aliter 
gignens et per.rivulos corporis dispen- 
sans, quam meridionalis plaga nubes et 
pluvias ad terrae universae fertilitatem 
parturit. .Haec ille de Microc. Ext. 1. L. V. c.- 
4. p. 106. ac multo. plura δά idem exemplum 
concinnata. Sed fontes ipsos adire praestat. Gale- 
nus. de Usu Part. L. ΠῚ. c. 10. p. 362. B. τὸ 
ζῶον οἷον μιχρόν τινα εἶναί φασιν ἄνδρες παλαιοὶ 
περὶ φύσεως ἱχανοί. Philo de Vit. Mos. L. III. 
673. D. ἄνθρωπος βραχὺς xóouoc, quem etiam ! 
βραχὺν οὐρανόν vocat de. Mund. Opif. p, 18. E. 
ut μιχρὸν διάχοσμον Porphyrius Stob. Serm. XXI. 
185. minorem mundum Solin. c. V. sive bre- 
vem Macrob. Somn. 11. 2. Nec displicuit antiquis 
Ecclesiae doctoribus. Cosmas Ind. de Mund. L. 
VH. p. 289. Montf. εὖ γὰρ εἴρηται παρὰ τοῖς ἔξω, 
μιχρὸς χόσμος ὃ ἄνθρωπος. Quis hanc sententiam 
primus protulerit, inter auctores variat.  Conrin- 


- 


022 LIBER SECUNDUS. 


gius de Herm. Med. 1. 10. p. 93. Aegyptiis, 
inquit, videtur deberi doctrina de homine, 
quod sit parvus mundus, quam proponit 
Firmicus L. Ili. Praef. ut pleraque ejus 
sunt Aegyptia. Hic vero claris verbis hoc, de 
quo agitur, a Necepso et Petosiri traditum dicit, 
hominem ad mundi similitudinem formatum esse 
et iisdem principiis, quibus mundus regitur, sus- 
tentari. Neque ab hac sententia multum. afue- 
runt Chaldaei, de quibus Philo. de Migrat. Abrah. 
p. 415. D. Χαλδαῖοι τῶν ἄλλων ἀνθρώπων ἐχπε- 
πονηχότες διαφερόντως δοχοῦσιν ἀστρονομίαν χαὶ 
γενεϑλιακὴν, τὰ ἐπίγεια τοῖς ᾿μετεώροις καὶ τὰ οὔ- 
φάγιὰ τοϊς ἐπὶ γῆς ἁρμοζόμενοι, xol ὥςπερ διὰ 
μουσιχῆς λόγων τὴν ἐμμελεστάτην συμφῶώνγίαν τοῦ 
παντὸς ἐπιδεικνύμενον τῇ τῶν μερῶν πρὸς ἄλληλα 
᾿συμπαϑείᾳ --- — quibus addit, eos mundum aut 
deum dicere solere aut divinae mentis concepta- 
bulum. Haec. autem quam vicina sint .Macrocos- 
mi et Microcosmi commenta et quantam habeant 
eum propriis Pythagorae et Platonis decretis cog- 
,Rationem, ex duobus aliis locis. intelligitur de 
. Abrah. p. 360. A. Χαλδαῖοι ἐν τοῖς μάλιστα δια- 
πονήσαντες ἀστρονομίαν καὶ πάντα ταῖς κινήσεσι 
τῶν ἀστέρων ἀναϑέντες αἷς ὑπέλαβον οἰχονομεῖ- 
σϑαι τὰ ἐν κόσμῳ δυνάμεσιν, ἃς περιέχουσιν ἄριϑ-: 
Hob zab ἀριϑιιῶν ἀναλογίαι, τὴν ὁρατὴν οὐσίαν 
ἐσέμνυνον καὶ τὴν iv ἐκείνοις τάξιν διερευγώμδνοι 
κατά τε τὰς ἡλίου καὶ σελήνης xci τῶν ἄλλων 
πλανήτων xoi ἀπλανῶν περιόδους ἢ χατὰ τὰς τῶν 
ἐτησίων ὡρῶν μεταβολὰς καὶ τὴν τῶν οὐρανίων 











ORPH! € A. 923 


πρὸς τὰ ἐπίγεια συμπάϑειαν, τὸν xddiov αὐτὸν 
ὑπέλαβον εἶναι θεόν. unde apparet res diversissi- 
mas, proportiones Platonicas et sympathias natu- 
rales confundi et permisceri. Et disertius Quis 
rer. div. haer. p. 502. C. *4voXoyíg uiv ἴσα. τὰ 
τέτταρα στοιχεῖά ἐστιν, ἀναλογίᾳ δὲ κόσμος ἅπας 
“ραϑεὶς τὸ ἴσον éxdovp τῶν μερῶν ἀπονεμούσῃ 
συνέστη. καὶ τὰ περὶ ἡμᾶς μέντοι τέσσαρα, ξηρὸν», 
ὑγρὸν, ψυχρὸν zal ϑερμὸν τὴν δι ἀναλογίας ἰσό- 
τῆτα χερασάμενα ἁρμόσασθαι xoi μηδὲν ἄλλο ἢ 
χρᾶσιν εἶναι τῶν τεσσάρων δυνάμεων ἀναλογίας. 
ἰσότητι χραϑεισῶν" ἐπιὼν δέ τις ἕχαστα μῆκος ἂν 
δύναιτ᾽ ἂν ἄπειρον περιϑεῖναι τῷ λόγῳ, τὰ βρα- 
χύτατα ζῶα τὸϊς μεγίστοις ἀναλογίᾳ ἴσα ἂν εὕροι, 
ὡς χελιδόνα ἀετῷ καὶ τρίγλαν κήτει χαὶ μύρμηκι 
ἐλέφαντα ---- ---- καὶ γὰρ πάντα σχεδόν ἐστιν δμοιό: 
τροπὰ τῷ τῆς ἀναλογίας ἰσούμενα κανόνι" οὕτως 
ἐθάῤδησαν ἔνιοι χαὶ τῷ παντὶ χόσμῳ τὸ βραχύτα-. 
τον ζῶον; ἄνθρωπον, ἴσον nog — xai ἐναλ- 
λάττοντες βραχὺν μὲν xóouov τὸν ἄνϑρωπον, 
μέγαν δὲ ἄνθρωπον ἔφασαν τὸν χόσμον εἶναι. 
Chaldaeos subsequitur Pythagoras. Varro de L. L. 
VE p. 84. (VH. 303). Umbilicum. dictum 
ajunt ab umbilico nostro, quod. is me- 
dius locus sit terrarum, ut umbilicus est 
hominis medius[*. Quod utrumque. est 
falsum; neque hic locus est terrarum me- 
dius, neque noster umbilicus est homi- 


[4] Vid. Vitruv. III. 1. 8. 


924 LIBER SECUNDUS. 


nis medius. Itaque pingitur, qui voca- 
tur 7ZXTON Πυϑαγόρα |^], ut media coeli ac 
terrae linea ducatur infra umbilicum 
per id quo discernitur, mas an femina 
sit, ubi ortus humanus similis ut in 
mundo. Etenim tabulam hanc non absimilem 
ei fuisse arbitror, quam Robertus Fluddius 
ad repraesentandam | Macrocosmi et Microcosmi 
similitudinem delineavit, hisque verbis illustravit: 
Mundi circularis centrum est terra, hu- 
manae vero rotunditatis punctum. cen- 
trale est secundum quosdam in umbi- 
lico. Sed nos potius illud circa genita- 
lia ponendum esse putamus etc. de Ma- 
croc. 1. Tract. L. liL p. 66. et p. 82... Sed cla- 
rius distinctiusque testimonium praebet Anonymus 
V. Pyth. p. 114. Kiessl. Ὃ ἄνθρωπος μιχρὸς. κόσ- 
μος λέγεται, οὐχ ὅτι ἐκ τεσσάρων στοιχείων | GUy- 
χειται (τοῦτο γὰρ χαὶ ἕχαστον τῶν ζώων) ἀλλ 
ὅτι πάσας ἔχει τὰς τοῦ χόσμου. δυνάμεις". ἐν γὰρ 
τῷ χόσμῳ εἰσὶ θεοὶ, ἔστε δὲ καὶ τὰ ἄλογα ζῶα, 
» n "n / A / A , 
ἔστι x«i φυτά πάσας δὲ ταύτας τὰς δυνάξιεις 
-ὕ ς » . 2; 4 4.2. * / 
ἔχει ὃ ἄνθρωπος" ἔχει γὰρ ϑείαν μὲν δύναμειν 
τὴν λογικὴν, ἔχει τὴν τῶν στοιχείων ϑρεπτιχὴν 
[0] Codd. et Edd. ichton pythagora et ἃ pythagora; . 
emendant ἡ y2o» , quod probari nequit, nec placet icon Pytha- 
gorae; Antichton Hermannus probat. Dubito an ejusdem Pytha- 
gorae tabula sit de qua. Varro L. IV. p. 18. Omnis natura in 
coelum et terram divisa est; sic coelum in regiones, 
terra in Asiam et Europam — — quorum imaginem ex 
aere Pythagoras Tarenti fecit. Martianus Cap. L. I. 197. 


terrae regionum habitus prodidit doctissimus Pytha- 
goras. : 














| ORPHIC A. 925 
xoi αὐξητικήν ete. quod: exemplo est, quam facile 
scite dicta nimio cultu corrumpantur.. Quis enim 
non applaudat Manilio canenti: 

Nobis ést- mundus in ipsis 

exemplumque dei quisque est in imagine parva. 
1V. 893. sed quis idem non fastidiat homines pu- 
tidiusculos, qui hanc sententiam in omnes partes 
vertendo usque eo deduxerunt ut singulas mundi 
divini substantias et potestates in hominum na- 
tura inesse sibi persuaderent. Sed quoniam circa 
eundem sensum permulta dicta sunt, quae qui- 
dem semel audita non displiceant, diutius tractari 
sine nausea non possint, in potioribus subsisti 
necesse est. Ac primum dicamus de Planetis, ut 
principalibus in hac causa. 


δ. 4. 


Proculus in Tim. L 348. δεῖ ὡς τὸν ὅλον 
κόσμον οὕτω xal τὸν ἄνθρωπον ἐπισχέψασϑαι τε- 
λείως, διότι μιχρός ἐστι zai οὗτος xóouog:. ἔχει 
γὰρ καὶ νοῦν zai λόγον xci θεῖον σῶμα xci ϑγὴη- 
τὸν ὥςπερ τὸ πᾶν, χαὶ διήρηται ἀνὰ λόγον τῷ 
παντί. Ὅϑεν δὴ λέγειν τινὲς εἰώϑασιν ὡς τὸ μὲν 
γοερὸν αὐτοῦ τῇ ἀπλανεῖ τέταχται ἀνὰ λόγον, τοῦ 
λόγου τὸ μὲν ϑεωρητιχὸν τῷ Κρόνῳ, τὸ δὲ πο- 
λιτικὸν τῷ 4" τοῦ δὲ ἀλόγου τὸ μὲν Ouuoa- 
δὲς "dosi, τὸ δὲ φωνητιχὸν Ἑρμῇ, τὸ δὲ ἐπιϑυμη- 
τιχὸν Ἡλίῳ, τὸ δὲ φυτιχὸν Σελήνῃ, καὶ τὸ μὲν 
αὐγοεϊιδὲς ὄχημα τῷ οὐρανῷ, τὸ δὲ ϑνητὸν τοῦτο 
τῷ ὑπὸ σελήνην. Qui locus nobis in. memoriam 


926 LIBER SECUNDUS. 


redigit non inelegans carmen Stobaei Eclogis in- 
sertum I. 6. 174. 


, 
Ἑπτὰ πολυπλανέες κατ᾿ Ὀλύμπιον ἀστέρες οὐδόν. 


— ------ — ——— — c —— 


Οἱ δ᾽ αὐτοὶ μερόπων ἔλαχον γένος * ἔστι δ᾽ dy ἡμῖν 

ἹΜήνη, Ζεὺς, "4onc , Παφίη, Κρόνος, Ἥλιος, Ἕρμῆς. 

δάκρυ μέν ἐστι Κρόνος [3], Ζεὺς δ᾽ αὖ γένεσις, λόγος 

! “Ἑρμῆς, | 

ϑυμὸς “Ἄρης, Πήνη δ᾽ ἄρ᾽ ὕπνος, Κυϑέρεια δ᾽ ὄρεξις, 

 Ἠδλιος δὲ γέλως x. τ. X. 
quos versus lleerenius ambigit utrum Orphei an 
Hermetis esse dicat; sunt vero Theonis Alexan- 
drini Ep. II. Anall. T. III. 4. neque altum quid- 
dam sapiunt sed in obviis et vulgaribus versan- 
tur similitudinibus, quales et Hermes sequutus 
est Stob. I. 52. 946. quum deos planetas induce- 
ret munera sua mortalibus promittentes , et Phy- 
sici illi, qui, ut Servius ait ad Aen. IIT. 607. 
Eccl. VI. 3. singulas partes corporis nominibus 
consecratas esse dixerunt, aürem Memoriae, fron- 
tem Genio, genua Misericordiae, digitos Miner- 
vae; quod paullo aliter definit Fulgentius III. c. 
7. putarunt pagani singulas partes in ho- 
mine deos singulos obtinere, ut Jovem 
caput, Minervam oculos, Junonem bra- 
chia, cinctum Martem, renes et inguina 
Venerem, pedes Mercurium, sicut Demo- 
critus in Physiologumenis scripsit; quae 


[2] Fortasse quia is deorum moestissimus, ut Martianus 


Cap. 1. p. 2. idemque pluviarum deus Serv. Georg. I. 586. Quod 
Pythagoras mare Saturni lacrimas vocavit nescio an eodem referri 
possit. οἱ 





ORPHIGCA:.. 9027 


omnia ex epithetis. deorum. puerili acumine .con- 
jecta et conclusa sunt['] Sed aliquanto altius 
evolarunt medicinae Hermeticae et  astrologiae 
judiciariae . auctores, planetas, duodecim. signa 
eorumque: partes . ad μελοϑεσίαν corporis: humani 
referentes. Proculus in.Paraphr. Tetrab. L. HI. 7. 
p. 209. ὃ μὲν XKoóvoc xus ἀχοῆς δεξιᾶς καὶ 
σπληνὸς χαὶ κύστεως, ὃ δὲ τοῦ Διὸς χειρὸς καὶ 
πνεύμονος, ὃ δὲ τοῦ ᾿ἄρεως εὐωνύμου ἀχοῆς οἱ 
sic cetera usque ad Lunam: gulae, stomacho, ute- 
ro, ventri praepositam. Nec minore subtilitate 
Melampus De .palp. div. p. 483. ed. Franz. digi- 
tis ipsis suum: cuique planetam. assignat, Satur- 
num €i, qui est dextrae minimus, proximo δο- 
lem, Mercurium medio, salutari. Martem, polli- 
cem. Veneri; quam. doctrinam Aegyptiis acceptam 
refert Firmicus VIL. 3. Locum de signorum 
per membra. divisione Necepso, ut re- 
media valetudinis inveniret, deligentis- 
sime explicavit eademque ratio ἃ Chaldaeis 
tractata. Sextus c. Astrol. V. 341. ἦσάν τινες XoÀ- 


[^] Anonymus de Bragmanis Palladio :subjunctus p. 18. Din- 
dimus rex Brachmanorum ad Alexandrum Magnum: Mi- 
nervam capitis arcem tenere, Junonem iracundiae 
praesidere, Mercurium linguam regere, Martem pecto- 
ra, Cupidinem jecinoris secretarium, Venerem femo- - 
rum cubilia etc. Varro L. L. IV. p. 21. Junoni — mulieres 
potissimum superciliosa attribuerunt, nimirum quia su- 
perciliosa dicitur cf. Reines. Epp. 27. 676. Adr. Junius Animadv. p. 
232. Millin. Monum. TIned. T. II. 62. Ceterum ille Indorum Serenis- 
simus Dindimus, qui Alexandro Braminicae sapientiae mysteria prodi- 
dit, Dandamis vocatur Gymnosophista ab Onesicrito Plutarch. V. Alex. 
LXV. Dindymus in. Epist. MS. quae sub nemine ejus extant. v. 
Fabric. Bibl. T. III. 28. Xandames Cedreno .Comperid. p. 152. C. 
Ejusdem fabricae est Calani epistola ad Alexandrum. M.. quam Philo 
legit Quod omn. prob. lib. p. 879. D. unde. Ambrosius suisisse 
videtur L. IL. Epist. VHI. p. 38. TT. III. 


928 —— LIBER SECUNDUS. 


δαίων οἱ καὶ ἕχαστον μέρος τοῦ σώματος éxdoto 
τῶν ζῳδίων ἀνατιϑέντες ὡς συμπαϑοῦν᾽ χριὸν 
μὲν “γὰρ κεφαλὴν ὀνομάζουσιν et cetera, quae 
Paulus Alexandrinus in primo Isagoges capite fu- 
sius explicat[^]. Is enim est signorum ordo et 
positus in Macrocosmo; τὸν χριὸν χεφραλὴν τοῦ 
κόσμου προςφαγορεύουσι, τὸν ταῦρον τρᾶχηλον, 
τοὺς διδύμους ὥμους, χαρχίνον στῆϑος etc. He- 
phaest. Apotel. p. 4. quae naeniae ab Astrologis 
seculi decimi quarti et quinti certatim recantan- 
tur et creduntur fortasse ab his, qui artem nuga- 
toriam nuper ex antiquitatis scrutariis in lucem 
revocare conati sunt. Quod superest, nemo igno- 
rat Aegyptios iatromathematicos [^] singulis cor- 
poris partibus unum ex triginta sex decanis prae- 
fecisse et in medicina facienda proprium cujusque 
membri praesidem invocasse genium [*]. Quae om- 
nia sejunctissima sunt a veterum Pythagoreorum 


[2] cf. Niphus de Augur. L. I. p. 8?. Barth. Advers. XI. 8. 


Concilio Braccariensi secundo Can. X. damnantur si qui duodecim . 


signa per singula animi vel corporis membra disposita credunt, Mansi 
Coll. Conc. 'T. IX. p. 775. Ipsum corpus nostrum secunduin 
duodecim signa compositum adstruunt Mathematici, con- 
stituentes in capite arietem — — ad plantas usque, quas 
piscibus tribuunt.* Augustin. de haeres. N. 70. p. 17. T. VIII. 
Benedict. 


[4]. Οἱ «Αϊγύπτιοι συνῆψαν τῷ δι’ ἀστρονομίας προγνωστιχῷ 
τὴν ἰατρικὴν διὰ τῶν χαλουμένων ἰατρομαϑηματιχῶν συντάξεων  He- 
phaestio MS. ap. Salmas. de Ann. Clun. p. 52. isdem prope ver- 
bis usus Proculus Psraphr. I. 28. p. 23. cf. Wesseling. ad Diod. I. 
81. p. 444. T. I. Onirocriticos quoque hauc. artem. usurpasse epp 
ret ex Artemid. I. 49, 70. et al. 


[9] Orig. c. Cels. VII. 785. C. Hoc Proculus utitur in er 
L. III. 55. ad confirmandam. opinionem ridiculam, digiti quoque et 
dentium et cujusque minimae partis esse quandam ideam generalem in 
mente universa — καὶ δαιμονίας εἶναι x«i τούτων αἴτίας ϑιωρισμένας 
οὐχ ἀπογνωστέον, ὡς δηλοῦσι xci αἱ ἐπικλήσεις τῶν ἐπὶ δαχτύλον 
καὶ χαρδίας τεταγμένων etc. 


«ἢ 








- E * 


ORPHIC A. 929 


gravitate, qui etiamsi mundum divina mente per 
omnes ejus partes aequaliter fusa et intenta velut 
unum corpus regi statuerent, tamen nunquam. ad 
sympatheticorum et mathematicorum fallacias de- 
lapsi sunt, illaque ipsa de Analogiis doctrina, ad 
quas omnia revocant et quae sub sensum. cadunt 
et quae mente intelliguntur, non ex isto praesti- 
giosae superstitionis fonte decurrit sed ab arte et 
ratione scrutandis rerum principiis profecta est; 
quod ipsum in progressu disputationis magis ma- 
gisque patescet. . 


& 5. 


Mathemátici veteres duodecim signa tum 
aliis rebus tum sexus diversitate distinguunt: £5 
μὲν τῶν δώδεχα μορίων ἀπένειμαν τῇ ἀῤῥενιχῇ 
φύσει καὶ ἡμερίνῃ, τὰ δὲ ἴσα τῇ ϑηλυκῇ καὶ vux 
τερίνῃ Ptolem. Tetrab. L. I. p. 9. quod somnium 
a recentioribus Astrologis resumtum['] una cum 
ceteris hujus sectae deliramentis contemtu et obli- 
vione vindicandum esset, nisi gravis auctor, Sex- 
tus, affirmaret Pythagoreos haec Chaldaeorum de- 
creta sequutos esse c. Astrol. V. 339. ἀρσενικὰ καὶ 
ϑηλυχὰ (ζῴδια), ἅπερ συνεργὸν ἔχει φύσιν πρὸς 
dggsvoyovíay zai ϑηλυγογίαν --- ἀφ᾽ ὧν καὶ οἱ 
Πυϑαγόρειοι χιγηϑέντες τὴν μὲν μονάδα ἄῤῥεν 
προςαγορεύουσι, τὴν δὲ δυάδα ϑῆλυ, τὴν δὲ τριάδα 
πάλιν ἄῤῥεν, xoi ἀναλόγους τοὺς λοιποὺς τῶν τὲ 


[f] v. Nabod. Enarrat. Elem. Astrol. p. 92. 
H. 10 


930 | LIBER SECUNDUS. 


ἀρτίων καὶ τῶν περισσῶν ἀριϑμῶν. Contrarium 
censet Fabricius, Chaldaeos Pythagoreorum pla- 
cita in suum vertisse; sed tam hic errat quam 
ille; nam inter utrosque infinitum differt. Baby- 
lonii, quum signa coelestia situ, forma, sexu dis- 
criminarent, nihil aliud quam vulgares superstitio : 
nes consectati sunt, quarum contactum philoso- 
phia quantum maxime potest, abhorret et refugit; 
Pythagoreorum autem distinctio ad illas genera- 
les rerum notas pertinet, quarum nullus est in 
apotelesmatum judicio usus, non magis quam ca- 
tegoriarum Archytiarum et Aristotelicarum. . Hae 
syzygiae sive qualitatum | inter se dissidentium 
conjunctiones[*], quas Alemaeo indefinitas reliquit, 
Pythagorei autem ob numeri denarii religionem ad 
decem. revocarunt species, a posterioribus immen- 
sum auctae et ad explicandam rerum naturam ad- 
hibitae sunt, reciprocatione sua cuncta generan- 
tes; nam, ut Philo ait Quod Mund. incorr. p. 
957. B. τῶν ἐν ταῖς συζυγίαις ἐναντίων ἀμήχανον 
10 μὲν εἶναι, τὸ δὲ μή. λευκοῦ ὄντος γὰρ ἀνάγ- 
xn xoi μέλαν ὑπάρχειν, καὶ γλυχέος πικρον, καὶ 
ἡμέρας νύχτα. et accommodatius ad praesentem 
quaestionem Porphyrius de A. N. e. XXIX. τῷ 
ϑνητῷ τὰ βόρεια, τῷ ἀϑανάτῳ τὰ νότια, ϑεοῖς 
τὰ ἀνατολικὰ, δαίμοσι τὰ δυτιχὰ, τὰ μὲν ἄριστε- 
φϑὰ τὰ δὲ δεξιὰ, νύξ τὸ xoi ἦμαρ, χαὶ διὰ τοῦτο 
παλίντογος ἁρμονία χαὶ τοξεύει δι᾽ ἐναντίων ["]. 


[f] v. Wyttenbach. ad Phaed. p. 177. 


[h] Hoc τοξεύει, nisi ex διεξοδεύει depravatum est, Heraclifeo 
€ , , p . . . 
ἁρμονία λύρας καὶ τόξου respondet. Philo Quis div. rer. haer. p. 





" 
E a 


DA Parr cde 931 


quae jam ad mysticorum, ut paulo ante ostendi- 
mus, similitudinem; vergunt perspicuumque faci- 
unt, quam declivis sit a diversis exordiis ad eun- 
dem exitum decursus. Nam qui qualitates utrius-. 
que ordinis sic inter se congruere statuerunt, ut 
finitum: quod esset, idem unum, impar, bonum, 
masculum, lucidum δὲ cetera esse dicerent, con- 
traria autem quae alteri subjecissent ordini, his 
utique pronum fuit, has notiones ad eas res trans- 
ferre, quae neque sexus, neque numeri, neque co- 
loris participes essent. Et quia paria paribus con- 
cerdare credebantur et contra, huic opinioni con- 
sentaneum fuit, ut omnium, quae inter coelum 
et terram nascuntur, sympathias comminisceren- 
tur et diversorum temperamentorum discordias 
odiaque sempiterna. Hoc igitur est, quod anti- 
quis illis syzygiarum auctoribus in mentem ve- 
nisse nego, idemque de multis aliis sentio super- 
stitionibus, quae sub alio coelo natae Pythagori- - 
cae doctrinae quasi per insitionem  inoleverunt, 
velut illud de duobus principiis dogma, a Zarata, 
ut aliqui existimavere, Pythagorae taditum['], cu- 
510. hoc dogma de ΛΑ contrariarum conceritu a Mose praeceptum 
dicit. ob τοῦτ Bot» ὅ φασὶν Ἕλληνες τὸν μέγαν “Πράχλειτον χεφά- 
λαιον τῆς αὐτοῦ προστησάμενον (φιλοσοφίας αὐχεῖν ὡς εὑρέσει, καινῇ; 
παλαιὸν γὰρ εὕρεμα ίωυσέὼς ἐστὶ τὸ ἐξ τοῦ αὐτοῦ τὰ ἔνα τία τμη-- 
μάτων λόγον ἔχοντα ἀποτελεῖσϑαι. 


[i] Plutarch. de An. Procr. c. II. Pinguiter Dupuis Orig. de 
tous les cult. 'I'. IV. P. IT. 439. dyarchiam Ahrimanis et Oromasdae, 
bivium Orci et quidquid aliquam dualis numeri speciem praebet, cum 
Pythagorae syzygiis, tanquam ex eodem fonte profecta, componit ac 
ne illud. quidem, quod in Scriptura sacra de diversis bonorum et. ma- 
lorum itineribus dicitur, la fable du grandjugement,. intactum 
dimittit. Nempe Nos ecrivains Chrétiens ou les auteurs 
de la triste legende de Christ, n'ont été que des mise- 


10 * 


932 LIBER SECUNDUS. 


jus de rerum numeris et rationibus doctrina cum 
Duitarum -somniis ne minimam quidem habet si- 
militadinem. Sed ne ad aliud, quam de quo 
agitur, abducar, tantum adjiciam , Platonem quo- 
que in festivo Aristophanis. sermone Symp. p. 
190. A. corporibus coelestibus. quandam | sexus 
utriusque similitudinem tribuere: τὸ μὲν ἄῤῥεν ἦν 
τοῦ “ἡλίου τὴν ἀρχὴν ἔχγονον, τὸ δὲ ϑῆλυ τῆς 
γῆς, τὸ δὲ ἀμφότερον μετέχον τῆς σελήνης, ὅτι καὶ 
ἡ σελήνη ἀμφοτέρων μετέχει [“], unde ea in Orph. 
H. IX. ϑῆλύς vs καὶ ἄρσην dicitur. Hanc Plato- 
nicam fabellam in serium vertentes nonnulli ani- 
mam nostram a luna tractam esse volunt corpus 
a terra, a sole intellectum Plutarch. de Fac. Lun. 
XXVII. 9i. T. XIII. cui loco commodissime ea 
subtexemus, quae veteres de. psychogonia deque 
animorum in corpora transitu et ad naturae suae 
principia, hoc est, ad aetherias sedes regressu tri- 
cati sunt. 


& 6. 


Macrobius δοίην. ἢ 12. 68. ,de Zodiaco, in- 
quit, et lacteo ad subjectas sphaeras anima de- 


rables plagiaires p. 448. Quis hunc declamatorem ulla de re 
sine ira et studio judicasse credet? qui, ut Capucinos pungat, singu- 
lis fere paginis innocentissimos scriptores bacchabundus insultat ὁ 

— [k] Quintil. de Mus. III. 158. ó τῆς σελήνης κύχλος ὑγρὸς ὧν 
τὸν διὰ τοῦ E ἀφίησι φϑόγγον" χαὶ γὰρ αὕτη πλεῖστον uiv ϑηλύτη-- 
τος ἔχει, μετέχει γε μὴν καὶ ἀῤῥενότητος. Contra nugator Chaldaeus 
ap. Plutarch. de E? delph. IV. 219. secundam literam Soli tribuit, 
alii, prout quisque planetarum positum descripsit, Mercurio aut Ve- 
neri. v. Bekk. Anecd. p. 796. Lydus de Mens. p. 14. — — Ptolemaeus 
Quadrip. II. p. 15. b. οὗ πρὸς ἑσπέραν τεϑηλυμμένοι, ἐπειδὴ τοῦτο 
τὸ μέρος σεληνιαχὸν τυγχάνει. 


Ὡς tu E κι E ΤῸ 











ORPH.IC A. 933 


lapsa, dum. per illas labitur, in singulis singu- 
los motus, quos in exercitio est habitura pro- 
,ducit, in Saturni ratiocinationem et intelligen- 
 »tüam,. in Jovis vim agendi, in Martis. animosi- 
atii: in Solis sentiendi. opinandique naturam; 
»desiderii vero motum: in . Veneris, pronunciandi 
δ interpretandi, quae sentiat, in orbe Mercurii, 
naturam. vero | plantandi. et augendi corpora in- 
»gressu. globi lunaris exercet ,« quae a pluribus 
sed. non eodem modo tradita. "Servius Aen. ΧΙ. 
51. Dicunt WPhysici; quum nasci coeperimus, 
»sortimur a sole spiritum, a luna corpus, ἃ Ve- 
,üere cupiditatem, ἃ Saturno humorem, quae 
omnia singulis reddere videntur extincti, «4 quae 
iisdem fere verbis leguntur in Isidori Origg. L. 
V. c. 30. p. 111. ed. Vulcan. | Et ad .Aen.. VI. 
714. ,Mathematici fingunt, quod. singulorum nu- 
,Innum potestatibus corpus et anima connexa 
sint, quia quum descendunt animae, trahunt se- 
cum. torporem Saturni, Martis. iracundiam, Ve- 
neris libidinem, Mercurii lucri cupiditatem, Jovis 
regni desiderium.* | Unde non multum discrepat 
Philastrius. de Haer.. c. LXIV. Planetarum: nomina 
ab Hermete ad dies hebdomadis translata | esse 
referens, quod ille. putaverit septem stellas ho- 
minum generationem constituere; cujus erroris 
contagia longe- lateque: serpunt. De Graecis unum 
testem adhibeo Nicephorum in Synes. p. 394. A. 
τὰ περὶ "AOmvüg μυϑολογούμενα ἀλληγοροῦσιν οἱ 
σοφώτεροι" τὴν μὲν ᾿Αϑηνᾶν φασιν εἶναι τὴν ψυ- 
χὴν, Δία δὲ τὸν αἰϑέρα --- Τριτογένειάν φασι δὲ, 


934. LIBER SECUNDUS. 


Urt χατιοῦσα λαμβάνει ἐκ τοῦ αἰϑέρος τὸ ϑυμικὸν, 
τὸ δὲ ἐπιϑυμητικὸν ἐκ τῆς σελήνης (ὑγρὰ γὰρ ἡ 
σελήνη) εἶτα ἐφεξῆς ἐκ τῶν στοιχείων λαμβάνει 
τὴν τοῦ σώματος σύνϑεσιν. Ταῦτα δή φασιν! Ἕ- 
ληνες, ἄλλα δὲ αΑἰχύπτιοι χαὶ Χαλδαῖοι quibus 
similia affert Lydus de Mens; ὙΠ]|. 406. De Ae- 
gyptiis testatur Trismegistus ipse Poemandr. ἃ. 
IX. 576. Cap. 1. $. 24. ed. Flussat. ἐν τῇ àvoAv- 
oe, τοῦ σώματος παραδίδωσι τὸ σῶμα εἷς ἀλλοίω- 
σιν — καὶ οὕτως δρμᾷ λοιπὸν ἄνω διὰ τῆς ἄἅρμο- 
γίας, καὶ τῇ πρώτῃ ζώνῃ (lunari) δίδωσι τὴν αὖ- 
ξητικὴν ἐνέργειαν χαὶ τὴν μειωτιχὴν,; καὶ τῇ δευ- 
᾿ τέρᾳ (Merecur.) τὴν μηχανὴν τῶν χακῶν καὶ τὸν 
δόλον, τῇ τρίτῃ (Vener) τὴν ἐπιϑυμητιχὴμ xoi 
τὴν ἀπάτην, τῇ τετάῤτῃ (Solis) τὴν ἀῤχοντικὴν 


σπροφάνειαν, τῇ πέμπεῃ (Martis) τὸ ϑρᾶδος, τῇ 


ἕχτῃ (Jovis) τὰς ἀφορμὸς τὰς κακὰς τοῦ πλούτου, 
τῇ ἑβδόμῃ τὸ ἐνεδρεῦον ψεῦδος, quae satis inepte 
Aegyptiis affinguntur. Eo ordine, quo dies in 
hebdomade | retroacti se subsequuntur, planetas 
septem, quos anima transgreditur, repraesentavit 
scala Mithriaca (χλίμαξ ἑπτάπυλος). eujus primus 
gradus plumbeus Saturno. consecratus, secundus 
stanneus Veneri, proximus aeneus Jovi, quartus 
ferro assimilatus, Mercurio, et sic reliqui; de quo 
quae dici possunt, pleraque dicta sunt a Beauso- 
brio [*]. Postremo. occurrit Ophitarum. diagram- 
ma, preces et salutationes continens, quibus ani- 


[4] Wyttenbachius ad Plut. S. N. V. p. 124. putat quae Plu- 
tarchus narrat de ternis lacubus infernis ad exemplum hujus scalae 
ficta esse; sed similitudo haec perparva est. 


mtm ἄν φ, 





Q-R P.H I C A. 935 


mae a terra redeuntes singulasque sphaeras trans- 
euntes deos. planetarum. dominos .delinire . possint 
v. Mosheim. Gesch. d. Schlangenbrüder ἃ. 47. p. 
89. et huic non. dissimile Philologiae ad. superos 
evadentis iter ἃ Martiano Capella enarratum ἢ. 
II. p. 41. qui etiam formas. deorum aliquot .pla- 
netariorum et qua oratione virgo divina singulis 
supplicaverit, exponit. . Ex. diverso Firmicus Astr. 
L.3. p. 7. et Porphyrius de. A. N. c. XXIX. ani- 
. mas. per. orbem. Solis. descendere, per Luriae vero 
ascendere tradunt; quin ipse Pythagoras loco Llo- 
merico Od. XXIV..12. hanc. sententiam subjecisse 
dicitur: Ζῆμος ὀνείρων χατὰ Πυϑαγόραν αἱ ψυ- 
χαὶ, ἃς συνάγεσϑαί. φησιν εἰς τὸν γαλαξίαν τὸν οὕτω 
προςαγορευόμενον ἀπὸ τῶν γάλαχτι τρεφομένων, ὅταν 
elg γένεσιν. πέσωσι Porphyr. 1l. c. XXVIII. et similiter 
Empedotimus ["], qui ejusdem sectae fuisse videtur, 
ap. Philopon. in Metaph. I. p. 104. b. ó “αμάσχκιος 
τὴν Ἐμπεδοτίμου περὶ τοῦ γάλαχτος οἰχειοῦται; 
ἀργὸν (leg. ἔργον) αὐτὴν οὐ. μῦϑον χαλῶν᾽ φησὶ 
γὰρ ἐχεῖγος. 000v. εἶναι ψυχῶν τὸ γάλα τῶν ἐν 
ἅδῃ τὸν ἐν οὐρανῷ [ διαπορευομένων, xci οὐ 

[^] Suidas s. Ἰουλιανός" ᾿᾿Ἐμπεδοτέμῳ ze Πυϑαγόρᾳ πιστεύο- 
μὲν, οἷς τε ἐχεῖϑεν λαβὼν «ΗΠραχλείδης ὃ Ποντιχὸς ἔφη. hic, puto, in 
libro'zreol τῶν ἐν ἅδου Plut. adv. Col. XIV. 556. De Empedotimo 
nihil afferre possum praeter Clementis et Gregorii testimonia, a "Mu- 
ratorio collecta ad Greg. Carm. LXXXVI. in Raccolt. F. XXII. p. 
47. Galland. p. 377. modo patet hominem Syracusanum fuisse dolo 


quodam immortalitatis famam consequutum, quare cum Hercule, 'Tro- 
phonio et Aristea componitur ab illis. . 


[5] Leg. τὸν ὕδην τὸν iv οὐρανῷ. "Turnebus L. XIII. Adv. 2. 
p. 8. addit Ovid. Met. 1. 169. Est via sublimis — lactea etc. 
Sequentia sic scribenda et interpungenda: “ὐτὸν μέντοι τὸν κύκλον 
οὐράνιον εἶναι ϑεῶν διαχόσμησιν ὁμολογητέον, εἴτε χατὰ τὸ γάλα 
τῆς Ἥρας ὑποστᾶσαν (διὸ xc πρὸς τὴν ἀναγωγὴν τῶν ψυχῶν οἱχείως 


936 LIBER SECUNDUS. 


ϑαυμαστόν φησι Δαμάσκιος si xoi ψυχαὶ χαϑαί- 
θοντὰι ἐν τούτῳ τῷ χύχλῳ τῆς ἐν οὐρανῷ γενέ- 
σεως —. '"Redeo ad septem illos χοσμοχράτορας, 
quorum et numerus eximia religione praeditus et 
nomina a diis translata Theosophis plurimam fa- 
bulandi materiam praebuerunt.  Kircherus in 
Arithm.- p. 273. ,Numerus septenarius in 
superiore mundo septenos principes spi- 
ritus in zodiaco septem configurationes 
seu adspectus signorum, in planetario 
coelo septem errones, in elementario to- 
tidem metallorum genera, in microcos- 
mo totidem principalia membra — in in- 
cremento hominis septem aetates — et 
cetera frivola, cassa, si mollius accipias, mi- 
seranda. Et est tamen nihil horum, quod non ab 
antiquis acceperit. Nam metalla certa certis con- 
secrata fuisse planetis docet Eustathius ad IH. 1]. 
p. 25. τῷ ἡλίῳ ὃ χρυσὸς ἀνατίϑεται, τῇ σελήνῃ 
ὃ ἄργυρος x. v. λ. χαϑάπερ ἐν τοῖς Πινδάρου φέ- 
θεέται[“]» nec minus scala Mithriaca, quam intuen- 


ἔχειν, καὶ τοῦτο εἶναι τὸ μυϑευόμενον, ὡς οὐχ ἄνεισιν. ἀπὸ τοῦ 
χκύσμου ψυχὴ μὴ σπῶσα τοῦ ἫἩ ραίου γάλακτος) εἴτε xci ἄλλον t96— 
πον διακοσμηϑεῖσαν"  Vulpo editum ἀγάγχην pro ἀναγωγήν et ὑπό- 
στασιν pro ὑποστᾶσαν. Fabula orta e nomine circuli, quem jam Par- 
menides γάλα vocavit p. 56. ed. Peyron. sicut illa quoque Plin. 
XVIII. 69. hujus circuli defluvio velut ex ubere aliquo 
cuncta sata lactescere etc. $ 


[4] Hoc est in Scholiis Isthm. V. 2. éz&oro τῶν ἀστέρων ὕλη 
τις ἀνάγεται, ἡλέῳ μὲν ὁ χρυσὺς, σελήνῃ δὲ ἄργυρος, Aper σίδηρος, 
Κρόνῳ μόλιβδος, Zhi ἤλεχτρος, "oui κασσίτερος, ᾿ἀφροδίτῃ χαλκός, 
quae eodem modo a Proculo tradita repetit Olympiodorus ad ΠῚ. Me- 
teor. p. 59. Variant recentiores Astrologi, Jovi aeris dominium tri- 
buentes, Marti cupri, Mercurio argenti vivi etc. Fragm. Astrol in 
Thadaei Hagecii Opusc. Ann. 1568. cap. V. 











Um 5 κ.:.- Ὁ EEG 











ÓRPHIC4A 937 


tibus incerta videbitur Gesneri conjectatio in Diss. 
de Electr. Vol. HI. Comment. Gótting. p. 74. a Zo- 
simo primum ejusque aequalibus planetarum no- 
mina metallis imposita esse. Item, quod ad vitae 
humanae gradus attinet, plerique tot describunt, 
quot Kircherus. Tanquam Hieronymus Comm. 
in V. C. Amos. p. 1426. T. Il. ,per infan- 
tiam, pueritiam, juventutem ac virilem 
et ingravescentem ac maturam aetatem 
annosque ultimos, ?» quaeseptem spatia 
Philo vitam describéit* nempe in L..de Jo- 
seph. p. 544. D. Hippocratem ' sequutus, qui ἃ 
plerisque hujus descriptionis auctor habetur, quan- 
quam Heraclitus quoque secundae hebdomadis, 
unde Asclepiades sapientiam suppu- 
tat[*], mentionem fecit Plutarch. Placitt. Phil. V. 
32. et Alemaeo Schol. Plat. p. 77. Ruhnk. δὲς 
ἑπτὰ — τότε τέλειος iv ἡμῖν ἀποφαίνειαι ὃ λόγος, 
ὡς "“ριστοτέλης καὶ Ζήνων καὶ ᾿4λκμαίων ὃ Ifv- 
ϑαγόρειος. Sed idem Philo de Mund. Opif. p. 
23. decem septennia numerat, sicut Solon, qui, 
ut Ambrosius ait L. VI. Ep. 39. p. 140. decem 
fecit aetatum ordines per annos septe- 
nos, ita ut prima aetas infantiae usque 
ad emissionem sit dentium, pueritia us- 
que ad annos pubertatis etc. Quarum divi- 
sionum prior astrologorum usibus aptior fuit. 
Ptolemaeus. Tetrab. L. IV. p. 53. a. μέχρι τῶν 
πρώτων σχεδόν ποὺ τεσσάρων ἐτῶν τὴν τοῦ βρέ- 


[€] Verba Tertulliani sunt de Anim. c. 34. p. 295. T. IV, 


938 LIBER SECUNDUS. 


φοὺς ἡλιχίαν ἡ σελήνη παραλαβοῦσα τὴν ὑγῥότητα 
χαὶ ἀπηξίαν τοῦ σώματος ἀπειργάσατο --- ini τὴν 
ἑξῆς δεχαξετίαν τὴν παιδικὴν ἡ μκίαν λαχὼν ὃ τοῦ Ἔρ- 
μοῦ τὸ διαγοητικὸν ἄρχεται διαρϑροῦν, ὃ δὲ τῆς φρο- 
δίτης τὴν μειρακιώδη ἡλικίαν ἐπὶ τὴν ἑξῆς ὀκτωετίαν 
κατὰ τὸν ἴσον ἀριϑμὸν τῆς ἰδίας περιόδου κχίνη- 
σιν τῶν σπερματιχῶν πόρων ἐμποιεῖν ἄρχεται ete. 
et.ne longius faciam, quartam juvenilem Mercu- 
rio, quintam virilem Marti, sextam senilem Jovi, 
extremam Saturno, quae eodem modo Tzetzes. ad 
Hesiod. Scut. v. 408. cf. Salmas. de Ann. Climact. 
p. 257. Et pariter Proculus in Alcib. p. 196. Cr. 
p. 39. T. III. Cous. aetates singulas. cum. deo 
cujusque aetatis proprio confert propter easdem 
similitudines, quas ceteri sequuntur levissimas il- 
las et memoratu indignas, nec prius animadver- 
sas, quam et numerus planetarum et quot. quis- 
que annis. cursus suos conficeret, diuturna obser- 
vatione exploratum esset. Quod quam tarde in- 
venerint Graeci, jam dudum docuerunt viri ha- 
rum rerum peritissimi; invento autem via quidem 
ad. istas comparationes patefacta, neque tamen 
statim inita. est, id quod ostendunt vestigia re- 
cens pressa et leviter ut a tentantibus. Sed quo 
tardius irroboravit haec opinio, tanto diutius ste- 
tit, et reperiuntur hodie quoque, quamlibet aucto 
Planetarum numero, qui unicuique eorum unam 
e septem humanae vitae aetatibus subjectam. esse 
dictitent |!], hinc ingenii sollertis famam adepti. 


[f] v. Wagner Handbuch der Chronolog. 'T. 1. p. 246. 











ORPHICA 939 


Ceterum illa. septenarii religio (ne quis a Patriar- 
chis proditam et sancte, velut articulum fidei, cu- 
stoditam putet) neminem absterruit, quominus tot 
vitae intervalla, quot placitum esset, constitueret. 
Varro enim quinque fecit Censor. XIV. Gell. 1Π. 
10. totidemque Seneca Consol. ad Marc. XX. p. 
284. ed. Ruhk. et Irenaeus p. 161. et 166. Plato 
vero novem. v. Anonym. περὶ τῶν ἡλικιῶν τοῦ 
ἀνθρώπου in Le Moyne Var. Sacr. p. 509. et 
Chalcid.. in Tim. p. 290. Isidorus sex inaequali- 
bus spatiis V. 3. alii quatuor, ut Theo Smyrn. 
de Mus. e. XXXVIII. 153. Bull. Nicomach. de 
Tetrad. p. 22. M. Anton. IX. ὃ. 21.[£]. Et hic 
numerus ad amussim congruit cum . Pythagorae 
calculis cujus causa potissimum in hunc sermo- 
nem ingressi sumus; is enim διαιρεῖται τὸν τοῦ 
ἀνθρώπου βίον ove. παῖς εἴκοσι ἔτεα, νεηνίσκος 
εἴχοσι; νεηνίης εἴκοσι; γέρων εἴκοσι Diog. VIII. 10. 
quas ille aetates ad quatuor anni tempora appli- 
cüit: αἱ δὲ ἡλικίαι πρὸς τὰς ὥρας ὧδε σύμμετροι, 
παῖς ἔαρ, γεηγίσχος ϑέρος, νεηνίης φϑινόπωρον, 
γέρων χειμὼν ibid. et eodem. modo in Diodori 
Excerpt. Maji Anecd. T. IL. p. 32. Neque id ne- 
glexit Ovidius Met. XV. 199. qui εἶ M 
ita canentem induxit ! 


Quid? non in species succedere quatuor annum 
adspiceis, aetatis peragentem imitamina nostrae? 
nam tener et laetens puerique simillimus aevo 
vere novo est — 


25$! Aliorum sententias. recenset Vossius Instit. Rhetorr. 1l. 
p. . 


940 LIBER SECUNDUS. 


transit in aestatem post ver robustior annus 
fitque valens juvenis ete, [] 
Pythagorasne- haec. docuerit, non quaerimus; satis 
est, quod Pythagoreos de aetatibus disseruisse ex 
Hesychii intelligimus glossa: Τυγνή, ἡλιχία κατὰ 
Πυϑαγορείους" neque suspicionem movet anni in 
quatuor tempora divisio, quippe jam Alemani me- 
morata in Fragm. XXIV. Hanc similitudinem lon- 
gius persequentes alii quidam hiemis aestatisque 
cursus et media veris auctumnique temperamenta 
cum horis menstruis et diei noctisque quadraturis 
componunt. Aetius L. III. c. 162. p. 62. a. 7j σε- 
λήνη xevà μῆνα ἐργάζεται διαφορὰς τέτταρας 7j 
μὲν πρώτη ἑβδομὰς ἀπὸ γνεομηνίας μέχρι τῆς ἐβ- 
 δόμης παρέοιχεν ἀέρι (leg. ἔαρι) ὑγρὰ xoi. ϑερμὴ 
οὖσα᾽ ἡ δὲ δευτέρα μέχρι πανσελήγου ϑερίνῃ πα- 
θαπλήσιος, ἢ δὲ τρίτη ψυχρὰ xoi ξηρὰ, ἡ δὲ τε- 
τάρτη ψυχρὰ χαὶ ὕγρά. Καὶ χαϑ' ἑχάστην ἡμέ- 
ραν διαφοραὶ τοῦ ἀέρος γίνονται" ὃ μὲν γὸρ 0Q- 
ϑρὸος ὑγρὸς καὶ ϑερμὸς τὸ ἔαρ, τὰ δὲ μέσα τῆς 
ἡμέρας ϑέρει παρείχασται, τὰ δὲ χατὰ δείλην φϑι- 
γοπώρῳ, τὰ δὲ περὶ ἑσπέραν χειμῶνι, χαὶ τῆς 
γυχτὸς δὲ τὰ πρῶτα τῷ ἔαρι, τὰ δὲ μέσα τῷ 
ϑέρει etc. Similiter Antyllus Stob. Serm. XCIX. 
540. sq. primum partes diei inter se comparat, 
tum hebdomadas menstruas, lunam dividuam veri 
assimilans, plenam aestati, semiplenam auctummo, 
hiemi tempus illune. Jam ad haec congruit par 
, numerus primum elementorum sive στοιχείων; 486 


[h] Cf. Bandurii Comment. in Antiqq. Constant. p. 880. Hi qua- 
md gradus saepius distinguuntur Stob. Serm. MI. 48. 8. XLI. 
2493. 48. 














ORPHIGCA;: | 941 


quatuor statuerunt. Pythagorei Vitruv. ἢ. 2. 1. 
deinde principiorum sive ἀρχῶν (calidi, frigidi, 
humidi, aridi) tertio humorum, quorum similitu- 
dinibus exquirendis multum operae et laboris im- 
pendunt. Apponam pauca, quae speciminis loco 
esse possint. Nemesius de Nat. Hom. c. IV. 53. 
p. 145. ed. Matth. πᾶν σῶμα τῶν τεσσάρων στοι- 
χείων ἐστὶ σύγχριμα, προφρεχῶς δὲ τῶν ἐναίμων 
ζώων &x τῶν τεσσάρων χυμῶν, αἵματος, φλέγμα- 
τος; ξανϑῆς τε “χολῆς καὶ μελαίνης — Εἰχάζουσι 
δὲ τῇ μὲν γῇ τὴν μέλαιναν χολὴν, τῷ δὲ ὕδατι τὸ 
φλέγμα, τῷ δὲ πυρὶ τὴν ξανϑὴν χολήν.  lsidorus 
Origg. L. IV. p. 19. Sicut quatuor elementa, 
sic et quatuor humores, et unusquisque 
humor suum elementum imitatur, san- 
guis aerem, cholera ignem, melancholia 
terram, phlegma aquam. Quibus omnibus 
praetermissis Sprengelius in Hist. Medic. T. I. p. 
253. ed. prim. medicorum Chinensium sententiam 
affert ignem cordi et aestati respondere existiman- 
tium, vesicam fellis aeri et veri etc. quae ut 
Graecorum somniis persimilia ita Sprengelio ex 
graecis fontibus hausta videntur. Sed infinitum 
erit, si omnia, quae Physici oscitantes hallucinati 
sunt, in rationes referre velim; quare omissis le- 
vioribus reddam, quod hujus sermonis extremum 
est de lyra mundana. 


T δ. 7. 
" Nota est omnibus Dionis Cassii disputatio 
XXXVIL 19. de dierum nominibus, quae tunc in 


042 LIBER SECUNDUS. 


usum venerant, astricis, et quid causae sit, cur 
non eodem, quo sidera ipsa, collocentur ordine. 
Cujus discrepantiae duas reddit rationes; quàrum 
una ducta a dominio horarum per orbem eunte, 
ut ad veritatem propior, ita a nostra causa alie- 
nior. Altera ratio musica est; nam si post pri- 
mum. Saturnum ceteri proportione, quae diatessa- 
ron vocatur, disponantur, Saturnum, qui in sep- 
tizonio infimum locum seu neten obtinet, Solem, 
qui mesen, et Lunam, quae hypates locum, tres 
primores ordines accipere, et deinceps reliquos 
subsequi eadem successione. Hoc vero est illud 
organum mundi, a Dionysio Ephesio[*] et Var- 
rone Atacino ["] elegantissimis versibus expres- 
sum, cujus ad exemplum Orpheus septichordum 
suum finxisse traditur. Manuel quidem Bryen- 
nius in Harmon. Sect. L ante Mercurium narrat 
tetrachordum fuisse lyram χατὰ μίμησιν τῆς τῶν 
στοιχείων τετραχτύος p. 302. Majugenam vero 
conjunctis duobus systematis heptachordon effe- 
cisse, in quo hypaten Lunae respondére, parhy- 
paten Mercurio, lichanon Veneri, mesen Soli etc. 
eadem prorsus ratione, quam Dio non verbis 
quidem expressit, sed satis clare, ut nobis vide- 
tur, significavit nomine symphoniae diatessaron. 
Deinde sic pergit Bryennius: Ὀρφεὺς τὴν ἐπιστή- 
μὴν τῆς τοιαύτης λύρας παρ᾽ Ἑρμοῦ διδαχϑεὶς οὐ- 
δὲν εἷς αὐτὴν φιλοπογίας ἔργον ἐπεδείξατο, et 


mansisse antiquam lyrae formam usque ad Ter- 


[a] v. Naeke Sched. Crit. p. 17. 
[b] v. Wernsdorf. ad Poet. Min. T. V. P. III. p. 1422, 


mL eL. 








ORPHIC 4A. 943 


pandrum [*]. Boethius de Mus. I. c. 20. Sim pli- 
cem principio fuisse musicam refert Ni- 
comachus, adeo ut quatuor nervis tota 
constaret; idque usque ad Orpheum du- 
ravit, ut primus quidem et quartus dia- 
pason harmoniam resonarent — ad imi- 
tationem musicae mundanae, quae ex 
quatuor constat elementis. Sed alius igno- 
tus scriptor in lriartii Bibl. Matrit. p. 265. Ὀρ- 
φεὺς, inquit, ἀπὸ τῆς τῶν ἑπτὰ πλανήτων παρα- 
τηρήσεως ἐν τῷ ἑπταχόρδῳ καγόγι πρῶτος τὸ διὰ 
τεσσάρων ds ΟΝ μέλος" et averso: μετ "Og- 
z" Πυϑα) γόρας ἀπὸ τῆς ἡλιακῆς περιφορᾶς περίξρ- 
7ύτερὸν τὴν μέδην ἀγνεύρισχεν ἐν ὀχταχόρδῳ. κα- 
γόγι" quae confirmat Nicephorus ad Synes. de In- 
somm. p. 366. B. Servius ad Aen. VI. 645. Or- 
pheus primus deprehendit harmoniam, 
id est, circulorum mundanorum sonum 
— unde uti septem fingitur chordis. cu- 
jus inventi in Orphicorum versuum reliquiis nulla 
fit mentio, atque haud scio an nullus extet anti- 
.quior auctor Luciano de Astrol. c. X. p. 219. T. 
V. Pythagorae inventum celeberrimum quo tem- 
pore literis consignatum sit, parum constat sed 
libet tamen suspicionem afferre ex Schol. Ambros. 
Od. 1. 371. ductam: τοῦτο χατὰ τὸν Πυϑαγόρα 
λόγον. ᾿Ἐχεῖνος γὰρ ἔφη ὡς ἔξω γενόμεγος τοῦ σώ- 
[9] Hoc tetrachordo. Mercuriali Macrobius Sat. 1, 19, $1 7... vel 
quatuor anni tempestates vel totidem mundi plagas significari credit ; 
quas utrasque Lactantius II. 9. 9. sic componit: Ver deus orienti 


tribuit, aestatem meridianae plagae, occidentis auc- 
tumnus est, septentrionis hiems. 


^ 


944. LIBER SECUNDUS. 


uerog ἀχήχοα ἐμμελοῦς ἁρμονίας, qui locus for- 
tasse sumtus est e Pythagorae libro KeréfW«oic 
εἰς ὥδου inscripto, in quo ille. nunciavit se Ηο- 
meri Hesiodique animas in Orco vidisse Diog. 
L. VEHI. 21.[^ De lyra autem: qui tradiderunt 
paullo. ante relata, in oculos venit, unumquem- 
que eorum pari libertate finxisse quae libitum es- 
set, nullius facile sententia cum altero congruen- 
.te, ut fieri solet in rebus commenticiis.  Erato- 
stheni Catast. c. XXIV.[*] et Ovidio Fast. V. 108. 
placuit, Mercurium septem intendisse fides in ho- 
norem Pliadum, Orpheum vero eas Musarum nu- 
mero adaequasse; idque consentit Schol. Arat. v. 
269. Diodorus contra 1. 16. noü ignarus veteres 
annum in tria tempora distributum habuisse, 
Mercurium Aegyptium ait lyram tribus instruxisse 
chordis, acutoque sono aestatem, medio ver, hie- 
mem gravi assignasse, quanquam. Aegyptus, ut 
Philo ait de Vit. Mos. L. 1. 619. E. τῶν ἐτησίων 


[d] Librum hunc ab Hieronymo Rhodio subjectum esse consen- 
tiunt Meinersius Hist. Doctrin. Τ᾿. I. 295. et Luzac. Lectt. Att. p. 
291. Ejusmodi autem veterum. sapientum itinera ecstatica et 
visiones fingi solebant partim ad fraudem imperitorum partim ad otii 
oblectationem , velut Eris Armenii, Hermotimi, Empedoclis, de quo 
Serv. ad Georg. Il. 84. Varro ait se legisse Empedocli a 
quadam vi divina mortalem adspectum detersum eum- 
que inter cetera tres portas vidisse, tresque vias, 
unam ad signum scorpionis, qua Hercules ad deos isse 
diceretur etc. Idem fortasse pro Clearcho quoque dici licet Pe- 
ripatetico, ea, quae in libro περὲ ὕπνου de Aristotelis cum Judaeo 
quodam sermocinatione deque hujus gentis origine et magnis in phi- 
losophia profectibus scripserit Joseph. Ap. 1. 22. 454. Jons. de Script. 
Phil. p. 113. non mentiendi causa sed epimythii loco narrasse; quo 
sumto occurritur Meinersii suspicioni, qui librum illum a Judaeo sup- 
positum putat T. 1. p. 218. 

[e] De siderum cursibus musicis idem disseruit in Hermete, mul- 
tique praeterea alii, quos nominat Achilles Isag. p. 136. Aratus in 
Canone, 'Thrasyllus, Hypsicles et Adrastus Aphrodisiensis. 


ΟΝ "ue e s 





ORPHICA | 945 


ὡρῶν, μίαν τὴν χειμερινὴν οὐ παραδέχεται. ER 
hanc partitionem sequitur Orpheus H. XXXIII. 

"douovíy κεράσας παγκόσμιον ἀνδράσι μοῖραν, 

μίξας χειμῶνος ϑέρεός τ' ἴσον ἀμφοτέροισιν, 

εἷς ὑπάτας χειμῶνα, ϑέρος νεάταις διακρίνας 

Δώριον εἰς ἔαρος πολυήρατον ὥριον ἄνϑος [f]. 
Varro Fragm. p..304. Bip. quatuor temporum vi- 
ces, quibus annus includitur, tetrachordium vocat, 
et majore etiam subtilitate ii, qui systema per- 
fectius XV. chordarum respiciunt, quatuor sonos, 
intra quos tria principalia consonantiarum genera 
continentur, cum quatuor elementis et totidem 
qualitatibus primis conferunt. ^ Quintilianus de 
Mus. L. HL p. 145. τῶν ἐνιαυσίων ὡρῶν ἑκάστη 
τὸν τοῦ παραπλησίου στοιχείου ἀριϑμὸν λήψεται, 
ἔαρ τὸν μὲν ἀέρα ἐοικὸς αὐτῷ δι᾿ ἁπαλότητα τὸν 
ὀχτώ, ϑέρος δὲ πυρὸς διὰ θερμότητος τὸν ἕξ, χει. 
μὼν δὲ ὕδατος δι᾽ ὑγρότητα τὸν δώδεκα ἕξει. 
Τοίνυν τὸ ἔαρ, καϑὰ χαὶ Πυϑαγόραν ἔφασαν λέ- 
yt, πρὸς μὲν τὸ μετύπωρον τὸ διὰ τέοσάρων, 
πρὸς δὲ χειμῶνα τὸ διὰ πέντε, πρὸς δὲ θέρος τὸ 
διὰ πασῶν. Et aperte pythagorissant Chaldaei 
illi, de quibus Plutarchus Psych. c. 31. 326. T. 
XIIL Χαλδαῖοι λέγουσι τὸ ἔαρ iv τῷ διὰ τεσσά- 
ρῶν γίνεσθαι πρὸς τὸ μετόπωρον, ἐν δὲ τῷ διὰ 
πέντε πρὸς τὸν χειμῶνα, πρὸς δὲ τὸ ϑέρος iv 
τῷ διὰ πασῶν [*]. Neque Linum talis senten- 
tia dedecere visa est. Nicomachus Theol. Arithm. 
c. VII. 51. p. 50. Ast. τέσσαρα τὰ στοιχεῖα, τρεῖς 


LS οἵ. Wyttenbach. ad Plut. de Virt. prof. sent. p. 599. 
] Hunc locum illustrat Pontedera Antiqq. Epp. XV. p. 175. 


946 LIBER SECUNDUS. 


δὲ αὐτῶν αἱ μεταξύτητερ" διὸ καὶ vog ὃ ϑεολό- 
yos. ἐν δευτέρῳ τῶν πρὸς Ὑμέναιον δοῦν 
φαίνεται Ayer 
Τέσσαρες ἀρχαὶ ἅπαν» τρισσοῖς δεσμοῖσε χρατοῦνται. 

πῦρ μὲν γὰρ καὶ γῆ συνηρμόσϑησαν ἀλλήλοις χα- 
τὰ τὴν γεωμετριχὴν ἀναλογίαν" ὃ πρὸς ἀξρα γῆ; 
τοῦϑ' ὕδωρ πρὸς πῦρ, καὶ ἀνάπαμιν ὃ πρὸς ἀέρα 
"109, τοῦϑ᾽ ὕδωρ πρὸς γῆν quae ut pleraque ta- 
lia e Platonis Timaeo profluxere p. 32. B. innu- 
merabilium. superstitionum seminario. Neque hoc 
tam illi imputandum, qui ea aetate vixit, qua 
philosophis de rebus physicis aut nihil hiscere 
aut. multa fingere liceret, quam. ineptis imitatori- 
bus, qui neglectis illius summi viri thesauris pa- 
rerga ejus et bracteolas pueriliter consectati sunt. 
— Verum jam tempus est concionem dimittere. 
Nam quod nobis propositum fuerat, doctrinae my- 
sticae capita potiora, quae quidem Orphicam doctri- 
nam aliqua parte contingere viderentur, sub uno 
collocare aspectu, id ut facultas tulit, exsequuti 
sumus, sejunctis tamen: omnibus quae aut. vulgus 
indoctum bona. fide credidit ἃ majoribus accepta, 
aut philosophi vero quaerendo. intenti titubarunt; 
qui quanquam a mysticis saepe vix latum un- 
guem distant, tamen nominis hujus contumelia 
vacant["]. Has autem sententias, quas modo ex- 
posuimus, e communibus fontibus derivatas δὲ 
auctores ipsos, Aegyptios, Chaldaeos, Orphicos, 
Pythagoreos, communi quodam disciplinae vin- 


[h] Hoc est quo Kepplerus a Fluddio distat, Plato a Jacobo 
Boehmio. 


adl EDUC ami dur m cR odii CA - UC 








ORPHI C A. 947 


culo conjunctos fuisse, publica olim : persuasio 
fuit; quam qui sequuti sunt, modo propria Py- 
thagoricorum inventa e barbarica philosophia re- 
petiverunt, modo superstitiones et fabulas Orien- 
talium gentium graecanica subtilitate interpretati . 
sunt, scalam Mithriacam et ordinem dierum heb- 
domadarium | ad  harmonicas  revocantes  ratio- 
nes, et rursus sympathias stellarum et 
symphonias. in quadratis et trigonis, 
diatessaron. et diapente[']. percelebrantes. 
Eaque rerum diversarum confusione. effectum est, 
ut neque. vetus et domestiea Chaldaeorum et. Ae- 
gyptiorum. doctrina accurate noscatur. et Pythago- 
rei. veteres; in illorum similitudinem corrupti de- 
litescant, quos ut concedo multa et. vitiose col- 
legisse et poetice lusisse, ita fanaticorum numero 
eximendos. arbitror. 


CAP. X. 


Fragmenta miscellanmea. 


L Plato Legg. II. 669. D. ποιηταὶ τὼ τοιαῦ- 
τῶ συγχυχῶντες γέλωτ᾽ ἂν παρασχευάζοιεν τῶν 
ἀνϑρώπων ὅσους φησὶν ᾿Ορφεὺς λαχεῖν ὥραν 
τῆς τέρψιος, ubi Astius p. 128. Orphica, 
quae hic respiciuntur, haud dubie ad 
Terpsichores nomen spectant. Muellerus 
in Prolegg. Mythol. p. 385. Von den zu hóhe- 
rer Stufe emporgestiegnen Menschen 


[i] Vitruv. L 1, 16. 
11 * 


^ 948 LIBER SECUNDUS. 


sagte Orpheus: ihnen sey die Reife der 
Freude zu Theil geworden. Neutrum appa- 
ret. Orphei sententia hujusmodi fuisse videtur: 
ὅσσοι PM 

Ἥβης μέτρον ἵκοντο λάχον δέ ve τέρψιος ὥρην. 
id est quicunque ad pubertatis annos et ad eam 
aetatem adoleverunt, quae Veneri matura habe- 
tur. Hinc Plato transfert ad judicii maturitatem, 
illudque musicae genus, de quo loquitur, omnibus, 
qui in his rebus aliquem sensum habeant veraeque 
voluptatis capaces sint, taedio fore dicit. War- 
burtoni somhia L. H. Sect. IV. 523. praetermitto. 

H. Supra P. H. Cap. V. 8. 12. Orphei ver- 
sus protulimus, quibus idem Plato in Cratylo per 
jocum affirmat rerum omnium fluxum et ex alio 
genere in aliud mutationem declarari. Nec du- 
bito, quin in Theaet. p. 179. E. ubi eadem He- 
racliti sententia exponitur: περὶ τούτων τῶν Ἥρα- 
χλειτείων ἢ ὥςπερ σὺ λέγεις Ὃμηρείων καὶ ἔτι 
παλαιοτέρων, hoc nomine Orpheum significaverit. 
Hinc autem quum pateat Platonem Orpheo. non 
minus quam Homero (cujus interpretes óéovrac 
derisui habuit) hanc doctrinam abjudicasse, sequi- 
tur ut ei ignotum fuerit carmen Orphicum, quo 
principiorum vicissitudo clarius exposita est ap. 
Clement. Strom. VII. 746. Hic enim ut ostendat 
Heraclitum pleraque ab on accepisse , hoc 
utitur exemplo: Ὀρφέως ποιήσαντος 

Ἔστιν ὕδωρ ψυχῇ ϑάνατος δ᾽ ὑδάτεσσιν ἀμοιβή. 

ἐκ δ᾽ ὕδατος γαίη, τὸ δὲ ἐκ γαίης πάλιν ὕδωρ. 

ἐκ τοῦ δὲ ψυχὴ ὅλον αἰϑέρα ἀλλάσσουσα. 


Ti aen 


P clau E ER 


ΟΡ ΗῚ OA: 949 


Ἡράκλειτος ἐκ τούτων συνιστάμενος τοὺς λόγους 
ὧδέ πως γράφει, ψυχῇσι ϑάνατος γῆν γενέσθαι, 
ἐκ γῆς δὲ ὕδωρ γίνεται, ἐξ ὕδατος δὲ ψυχή. quae 
quum doctus ille plagiorum literariorum indagator 
ab Orpheo furtim ad Heraclitum derivata putat, 
deceptus est a falsariis Orphicis, qui hanc simi- 
litudinem  induxere. Ceterum  Stoica magis est 
haec descriptio quam Heraclitea. v. Wyttenb. ad 
Plut. de Amic. Mult. p. 663. et Schleiermacher. 
Fragm. p. 339. Versus ipsos Hermannus in Opusc. 
T. Il. p. 244. praeclare emendavit : 

"Eorw ὕδωρ ψυχῆ, ψυχὴ δ᾽ ὑδάτεσσιν ἀμοιβή. 

ἐχ δ᾽ ὕδατος μὲν γαῖα, τὸ δ᾽ ἐκ γαίης πάλιν ὕδωρ. 

ἐχ τοῦ δὲ ψυχὴ 000v αἰϑέρος ἀλλάσσουσα. 

HI. Ad Platonis Crit. c. ὃ, 189. Fischerus 
affert versum ἀδέσποτον. A. 


Εἷς ϑεός iow: ϑεῷ δ᾽ ἕν σύμφυτον ἀλήϑειαι. 


quem Reinesius ab Orpheo conditum, a Platone 
latenter adumbratum esse propter quandam ver- 
borum similitudinem suspicabatur. ^ Verum haec 
similitudo perexigua ac prope nulla est, nec ver- 
sus ille antiquo poeta dignus. 

IV. In Aristotelis Oeconomicorum . supple- 
mento latino quod Aretinus edidit, haec leguntur 
p. 386. A. Has ob causas honorem studio- 
sius haberi viro par est, neque eum de- 
Spici, si, pudicitia salva, copia quae est 
secundum Orphea animi magni soboles, 
non etiam consequatur; quae Tusanus graece 
reddidit: ἂν μὴ ἱερὴ αἰδὼς αὐτῷ, xov '"Oggéa, xoi 


950 | LIBER SECUNDUS. 


πλοῦτος μεγαλόφρονος υἱὸς ὁπηδῇ. ubi nomen 
ψυχῆς excidit. . 

V. In fragmento Hermetico apud Stob. Ecl. 
Ph. L p. 121. (c. 53. 954. Heer.) querelae anmi- 


marum importune inserta sunt verba Orphei: τὸν 


ἑαυτῶν πρόγονον οὐρανὸν ὁρῶσαι στενάξομεν ἔστιν. 


ὁτὲ χαὶ οὐ βλέψομεν [ἔνϑεν ᾿Ορφεὺς 

τῷ λαμπρῷ βλέπομεν, τοῖς δ᾽ ὄμμασιν οὐδὲν δρῶμεν) 
ἄϑλιαι γὰρ χατεκῤίϑημεν χαὶ τὸ βιέπειν ἡμῖν οὐχ 
ἐχαρίσϑη, ὅτι χωρὶς τοῦ ptio ἡμῖν τὸ δρᾷν οὐχ 


ἐδόϑη. 
VI. Stobaeus Anthol. LXXIX. 28. 455. 'Og- 


φέως 

Ζεὺς δ᾽ ἐφορᾷ γονέων ὅπόσοι τίουσι ϑέμιστας, 

10" ὅσοι οὐκ ἀλέγουσιν ἀναιδέα ϑυμὸν ἔχοντες. 

καὶ τοῖς μὲν πρόφρων τε καὶ ἤπιος ἐσϑλὰ δίδωσι, 

τοῖς δὲ κακὰ φρονέων νεμεσίζεται Εὐμενίδεσσι. 

δειναὶ γὰρ κατὰ γαῖαν ἐριννύες εἶσι τοχήων. 
ubi Elmslejus pro Εὐμενίδεσσι (id est ἀραῖς πα- 
τρῴαις) reponit àuuevég oisi. 

VIL Tertullianus de Anim. XV. 576. Ille 
versus Orphei vel Empedoclis: Nomque 
hominis sanguis: córcumcordéalis est 
sensus. Alii hunc versum 

αἷμα yàp ἀνθρώποις. περικάρδιόν ἐστι νόημα 
Empedocli tribuunt. v. Sturz. p. 442. sententiam 
pluribus. v. Kulenkamp. Emm. in Etym. p. XXVIII. 
Heindorf. ad Phaedon. p. 96. B. Gatak. ad An- 
ton. p. 98. Simili errore Scholiastes MS. in Aph- 
thonii Progg. ap. Gesn. p. 411. Ὀρφεὺς ὃ Oic- 
ygov φησὶν ἐν λόγοις 





ORPHICA. 951 


"Ev ϑήρεσσι λέοντες ὀρειλεχέες χαμαιεῦναι 

γίνονται, δάφναι δ᾽ ἐν δένδρεσιν ἠὐχόμοισι. 
quae sunt ejusdem Empedoclis. v. Sturz. p. 523. ' 
v. 227. / 

VIII. Syncellüs in Chron. p. 149. et Cedren. 
Hist. Comp. T. 1. p. 82. A. προμήϑειά ἐστιν ἐν 
ἀνϑρώποις ὃ γοῦς" ἑρμηνεύουσι δὲ oi L4voa&ayo- 
gero, τοὺς μυϑώδεις, ϑεοὺς, νοῦν μὲν τὸν δία, 
τὴν δὲ ᾿ϑηνᾶν τέχνην, ὅϑεν xoi τὸ 

Χειρῶν δλλυμένων ἔῤῥεν [8]. 
Id Orpheo tribuit Orion Etym. M. p. 163. χεῖρες 
ἀπὸ τῆς χρήσεως, ὡςαγεὶ χρήσιες οὖσαι ἢ χρεῖαι. 
οὐδεμία γὰρ τέχνη προχόπτει δίχα χειρῶν. Ὃρ- 
φείς᾽ χειρῶν ὀλλυμένων ἔῤῥεν πολνεργὸς ᾿ϑήνη. | 
Plutarchus de Frat. Am... p. 37. ᾿“ναξαγόραν 
ἐν ταῖς χερσὶ τὴν αἰτίαν τίϑεσθαι τῆς ἀνθρωπί- 
γης σοφίας χαὶ συνέσεως. Galenus de Usu Part. 
Ι. 3. 286. A. T. IV. o) γὰρ ὅτι χεῖρας ἔσχε, διὰ 
τοῦτο σοφώτατον ὡς vo£oyógag ἔλεγεν, ἀλλ᾽ ὅτι 
σοφώτατον ἦν διὰ τοῦτο χεῖρας ἔσχεν, ὡς "ριστο- 
τέλης φησίν. cf. Nemes. de Nat. Hom. XVII. 251. 
Interpr. ad Lucret. IV. 828. Rigalt. ad Artem. L. 
IL p. 26. Schaubach. Anaxag. p. 188. Πολυεργὸς 
᾿ϑήνη est dea Ἐργάγη. 

IX. Fulgentius Myth. HI. 7. venae quae. 
in talo sunt ad renum et femorum et vi- 
rilium rationem pertinent — Orpheus il- 
lum esse principalem libidinis locum in- 


[2] De hoc supra libro priore dictum. 





052 LIBER SECUNDUS. ' 


dicat. v. Adr. Junii Anim. p. 235. Reines. Varr. 
Lectt. p. 351. 

X. Ad Virgil. Aen. III. 98. Et nati nato- 
rum et qui nascentur ab illis, Servius ad- 
notat: Sane hic versus Homeri est Il. Y. 308. 

Kol παῖδες παίδων, τοί xev μετόπισϑε γένοιντο. 
quem ipse Orpheo sustulit; item Orpheus 
de oraculo Apollinis. v. Schol. ad. Hom. 1. c. 

XI. Idem ad Georg. 1. 8. sicut Orpheus 
dicit generaliter omnem aquam veteres 
Acheloum nominant. "4rc« aquam significare 
J. C. Scaliger affirmat. v. Voss. Etym. s. Aqua, 
quo auctore nescio; sed in germanicis dialectis 
hoc nomen invenitur. 


XII. Homerum plura ub Orpheo sumsisse 
affirmat Clemens Strom. VL 738. ᾿Ορφέως nmouj- 


σαντος 


Ὡς ov κύντερον ἦν καὶ δίγιον ἄλλο γυναικός. 
Ὅμηρος ἄντιχρυς λέγει (Od. A. 426.) 


Ὥς ovx αἰνότερον καὶ κύντερον ἄλλο γυναικός. 


Socius fraudis Hesiodus Opp. 703. τῆς δ᾽ αὖτε 
κακῆς οὐ δίγιον ἄλλο. 

XIIL Tzetzes Exeg. p. 26. duodecim Orphei 
versus affert, quos Homerum partim integros par- 
tim aliquantulum mutatos ad se transtulisse di- 
cit. Hos quia singulos suis inseruimus locis, hic 
praetermittimus. 

XIV. Quum ante hos viginti annos primum 
de Orpheo scriberem in Diss. de M. B. I. 6. Ges- 
neri errorem detexi, qui plurimos Oraculorum 








ORPHI C A. 953 


Chaldaeorum versus, a Ruhnkenio collectos, in 
numerum Orphicorum retulit. Llujus generis sunt 
Fragm. ὙΠ]. 17— 20. [ἔνϑεν — ἀγητάς] XXIII. 
[πῦρ ἴκελον] de quo in primo libro diximus, XXIV. 
3—5 [μετὰ — ϑεῶν ve] XXV. 1 —3. [νώτοις --- 
χατασύρων [*]]. XXVI. 2. [ταῦτα πατήρ]. XXXVII. 
1—5. quibus nomen τῶν λογίων vel τῆς ϑεοπα- 
ραδότου ϑεολογίας praescriptum est. Duorum ver- 
suum Fr. XXVI. quos Stephanus ex Proculo at- 
tulit, | i pu 

Τῷ πυρὶ γὰρ πελάσας ϑεόϑεν φάος ἕξει. 
οἵ 

4)ηϑύνοντι βροτῷ κραιπνοὶ μάκαρες τελέϑουσι. 
item sex sequentium, quos Gesnerus a Patricio 
sumsit Fr. XXXIV. 2. 

“Ῥείη τοι νοερῶν μακάρων πηγή τε ῥοή τε. 

πάντων γὰρ πρώτη δυνάμει κόλποισιν ἀφράστοις 

δεξαμένη γενεὴν ἐπὶ πᾶν προχέει τροχάουσαν. 
et Fr. XVIII. 

Τύνη 9? ἐσσὶ πατὴρ καὶ μητέρος ἀγλαὸν εἶδος 

καὶ τεκέων τέρεν ἄνϑος, iv εἴδεσιν εἶδος ὑπάρχων, 

καὶ ψυχὴ καὶ πνεῦμα καὶ ἁρμονίη καὶ ἀριϑμός. 
horum igitur primum Proculus in Tim. II. 65. 
clare dicit Oraculo editum, secundum sine ullius 
auctoris indicio affert p. 65. Tertium Oraculis et 
argumento et dicendi forma simillimum est; quarto 


" 


[t] Duos postremos ἄρχει δ᾽ αὖ — χατασύρων ex Oraculo affert 
Proculus Alcib. p. 4. Τ. 1. Cous. Idem in antecedente perspicue 
scriptum exhibet id quod Hermannus conjectura assequutus erat, ϑέρ-- 
μῃ ψυχοῦσα (non ψυχῶσα) τὰ πάντα in 'llTim. II. 158. et Hermias 
in Phaedr. p. 163. Verbum ψυχοῦν Schneiderus confirmat Stobaei 
exemplo, quod ex Oraculis repetitum videtur; in iisdem ἐμψυχοῦν 
legitur ap. Simplic. Ausc. IV. 143 a. 


054 LIBER SECUNDUS. 


loco qui continentur versus, e Porphyrii carmine 
excerpti sunt, quod primum Steuchus IIl. 14. 65. 
postea Majus uná cum Epistola ad Marcellam 
edidit p. 63.["] partim melius, partim sequius. 
XV. Olympiodorus in Alcib. p. 19. ᾿“λλὰ 
μὴν καὶ ὑλῷοι λέγονται oí τήνδε τὴν ὕλην ἐξά- 
πτοντὲς τῆς τῶν οὐρανίων καὶ διὰ τούτου φρου- 
ροῦντες αὐτὴν xoi μὴ συγχωροῦντες δὲυστὴν οὖ- 
σαν πάντῃ φϑείρεσθαι" φησὶ γὰρ καὶ ᾿Ορφεὺς 
Ὕλης οὐρανίης καὶ ἀστερίης καὶ ἀβύσσου. 
ὡς τῆς ὕλης τριττῆς οὔσης. Verum hic idem ver- 
sus legitur in oraculo ap. Lydum p. 32. quod 
cum aliis ab Obsopoeo omissis primus evulgavit 
Boivinus in Not. ad Niceph. Greg. Hist. XIV. p. 
97. et p. 786. 
Νύμφαι πηγαῖαι xol ἐνύδρια πνεύματα πάντα 
καὶ χϑόνιοι κόλποι καὶ ἡέριοι καὶ ὕπαυγοι, 
μηναῖοι, πάσης ἐπιβήτορες ἠδ᾽ ἐπιβῆται 
ὕλης οὐρανίης καὶ ἀστερίης καὶ ἀβύσσου. 
Nomen μηναῖος saepius in hisce oraculis legitur, 
μηναίων χαναχισμῶν κόλπων v ἠερίων Procl. Tim. 
IV. 257. μηναῖος δρόμος ib. μηναῖον δρόμημα 
275. nec raro χόσμος ἐμπύριος, αἰϑέριος, ÓLcioc. 
v. Procl. Tim. Il. 138. Simplic. in Ausc, IV. 143. 
a. quem numerum mundorum neque Proculus pri- 
mus invexit neque Statius anticipavit, ut Tiede- 
manno visum, hoc Gnosticorum commentum adeo 
mature ad gentilium pervenisse notitiam 


[b] Et de hoc carmine et de toto Porphyrii opere Majus incre- 
dibiliter errat, illud de uxoris christianae constantia scriptum, hoc 
copiosissimum Porphyrii carmen fuisse existimans. 


7: intr re Tal uo vb nin met rni 





ORPHIC A. 955 


miranti de Mag. p. 70. Hle triplex mundus 
Theb. IV. 515. significat coelum, maria et terras, 
ut Ovid. Met. XII. 40. ubi vid. Interpr. et Nares 
in Diar. Class. T. XXVI. p. 404. 
XVI. Versus, quos Proculus recitat in Crat. 
p. 103. | 

"Ev3a xótoc τὲ φόνος τε καὶ ἄλλων ἔϑνεα κηρῶν 

᾿αὐχμηραί Te νόσοι καὶ σήψιες ἔργα τὲ ῥευστά. 
Werferus p. 134. Orphei esse putat, Boissonadius 
Oraculis adscribit. Sunt vero Empedoclis. 

XVIL Versum istum qui ap. Gesnerum p. 
504. agmen monadicorum claudit 

'HÓ? ὕλην πρώτιστ' αἰσχρῶν δώτειραν ἁπάντων, 
jam olim ostendi Lini esse, Νηδὺν μὲν πρώτιστ᾽ 
αἰσχρῶν etc. v. Brunck. Poet. Gnom. p. 128. Ve- 
tus est haec de ventre querela et ea quidem, ut 
doctis Hypochondriacis videtur, haud immerita, 
quandoquidem, ut Plinius ait, homo laboriosis- 
simus, Plurimum homini negotii alvus 
exhibet; alias enim cibos non transmit- 
tit, alias non continet, alias non capit, 
alias non conficit. Hujus gratia prae- 
cipue avaritia expetitur, huic luxuria 
conditur, huic navigatur ad Phasin etc. 
XXVI. 28. Nec minus diserti sunt alii veterum, 
quorum maledicta in ventrem studiose, tanquam 
approbarent, collegerunt Valckenarius Diatr. Eur. 
p. 281. et Berglerus ad Alciphr. III. 6. omissis 
tamen, quae contra eum a reliquis membris ali- 
quando dicta esse retulit Menenius Agrippa. 

XVIII. Augustinus. de Haeres. 1. 27. 340. 


956 LIBER SECUNDUS. 


Haereticos quosdam refert plures mundos statuis- 
se; capiti huic lemma a librariis praescriptum 
Orpheonorum error quis fuerit; pro quo 
alii Orphicorum seu Orpheorum, quod Joecherus 
amplectitur in. Heilbronneri Hist. Matthes. p. 82. 
ali philosophorum alii Orphitarum emen- 
dant, quorum nihil satis probatur. v. Mosheim. 
Versuch. einer. unparth. | Kirchenge- 
schéchte p. 123. | 

XIX. Ficinus, qui Platonicorum plures quam 
hodie supersunt libros legerat, haec Orphei dog- 
mata memorat: Per has vires Jamblichus 
dicit effectibus nos fatalibus devincire, 
per illas autem vicissim solvere nos a 
fato, quasi claves, ut inquit Orpheus, 
ad aperiendum habeant et ad clauden- 
dum De Vita coelitus compar. c. 22. p. 166. — 
Empedocles, ubi propria unicuique pla- 
netarum -munera tribuit, Jovem solum 
generationis principem nominat Or- 
pheum imitatus c. 5. p. 154. — Prima sunt 
(animalia rationalia) quorum corpora solus 
est ignis. — — Si visibilis, stellae sunt, 
si invisibilis, daemones Orpheus igneos 
vel coelestes appellat, qui in planeta- 
rum circulis. stellarum vicem teneant 
sub planeta duce — — Quarta, quae tri- 
bus jam dictis subtilem adhibeant ter- 
ram — hi ab Orpheo terreni daemones 
appellantur in Plot. L. V. Enn. ΠΙ. c. 5. p. 
189. — Peccantes gravius vexantur a dae- 


ORPHICA. 957 


monibus quod Mercurius et Orpheus 
Jamblichusque docent ib. Enn. IV. L. VIII. 
c. 5. 475. — Orphici terrestres etiam dae- 
mones inducunt II. 8. 196. In his, quae su- 
persunt, de daemonum generibus nihil traditum 
legimus praeter illud quod in Hymnorum piae 
mio legitur v. 32. | 
Ζαίμονας οὐρανίους τε καὶ εἰναλίους καὶ ἐνύδρους 
καὶ χϑονίους καὶ ὑποχϑονίους ἠδ᾽ ἠεριφοίτους. 

Niceph. in Synes. p. 412. Ἑλλήνων. xoi Χαλδαίων 
σοφοὶ τὰ μὲν αὐτῶν (daemoniorum) φασὶν εἶναι 
ἀέρια, τὰ δὲ ὑδραῖα xai ἐνάλια, τὰ δὲ χϑόνια. χαὶ 
ὑποχϑόνιας Ex ἱερῷ λόγῳ et Η. in Nat. X. 18. 
videri potest, quod idem Ficinus affert in Enn. 
IV. L. IV. 25. 419. Orpheus naturam mun- 
danumque Jovem marem appellat. .Sed 
incompertum unde illa. in Comim. in Plat. Conv. 
Or. VI. c. 17. p. 1353. Anima ita corpora- 
lis formae blanditiis delinitur ut pro- 
priam. posthabeat speciem — Hinc cru- 
delissimum. illud: apud Orpheum. Nar- 
cissi fatum. Et Or. H. c. 8. 1327. Amorem 
Plato rem amaram vocat — hunc et Or- 
pheus .yàAvzizuxgov: nominat. --- Append. in 
Tim. c. 23. 1469. numina quaedam :;aqua- 
tica Orpheus canit; fortasse ex hymnis. màri- 
nis. De. immort. anim. L. VIII. 13. 197. ut pla- 
cet Orphicis et Heraclito, lumen nihil 
aliud est quam visibilis anima, anima 
vero lux invisibilis. Ibid. XVI. 10. 322. 
alii pythagoreo ritu purgant per morales, 


058 LIBER SECUNDUS. 


mathematicas, metaphysicas disciplinas; 
hos appellat Orpheus legitimos Musa- 
rum sacerdotes. Ibid. XVIII. 8. p. 410. Apud 
Orphicos octo coeli atque sub luna ae- 
thereus ignis. Ibid. XVIIL 10. 421. Orpheus 
novem animabus distribuit regiones, 
probis octavam sphaeram vel planetas 
vel aetherem sub planetis, mediis aerem 
aquamve et terram, reprobis Acheronta, 
Cocytum etc. 

XX. Rosselius Comm. in Poem. Lib. IV. 5. 
100. Orphici dixere Sphaeràm solis ani- 
mam habere ceteris animalibus coelesti- 
bus praestantiorem, quae per globum so- 
lis intellectum imprimis exercet et vi- 
sum. - Sed haec ipsa sumsit a Ficino Epist. L. 
VIL. 825. Alias Orphicorum sententias L. IL. 17. 
Comm. VI. 112. Rosselius « e libris hausit, quibus 
— utimur. 

XXl. Quum Plato dixisset in Phaedro p. 
247. C. illum supercoelestem locum; in. quo for- 


mae rerum aeternae continentur, nullum adhuc 


humanum poetam condigne: collaudasse, Hermias, 
homo sapiens, adnotat hoc non in universum 
dici sed. de vulgo poetarum — τὸ πλῆϑος τῶν 
ἀνθρωπίνων ποιητῶν, ὥςτε ἐξαιρεῖσθαι τοῦ λόγου 
Ὅμηρον xci Ὀρφέα εἴρηται yàg. αὐτοῖς περὺ τοῦ- 
δὲ τοῦ τόπου χαὶ Ἡσιόδῳ καὶ Μουσαίῳ p. 140. 
Hoc tantummodo exempli causa attuli et ut in- 
telligant lectores, cur non omnia, quae Platonici 
Orpheum dixisse narrant, in tabulas retulerim. 


PasucuS cler uer em 
" 





ORPHICA. 959 


XXII.  Syrianus in Metaph. 1L. p. 33. a. 
Tempus Orpheus ipsum primum vocabat, 
orcum vero, id est juramentum ipsum 
primum, ut septum est custodia alio- 
rum; procedentem vero ab eo in haec 
duo universorum principia. perfectio- 
nem, nominavit tempus, ac si diceret 
perfectionem, quae est a tempore. . 

XXIII | Didymus Alexandrinus de Trinit. " 
17. 1. p. 300. ἀχουστέον καὶ στίχων τῶν παρ᾽ 
Ἕλλησι μετρίαν περὶ τῆς πρὸς τὸν ϑεὸν πατέρα 
συντάξεως τοῦ υἱοῦ λόγου χαὶ τοῦ πνεύματος δὲε- 
ξαμένων --- Εἰσὶ δὲ oí στίχοι τοῦ χρησμοῦ οὕτως 

Πνεῦμα μὲν ἀϑανάτοιο ϑεοῦ πατρὸς ἐχπροπόρευμα 

αὐτόϑεν ἔνϑὲν. ἔβη pira tunedon, οὔτε μεριστόν, 

- ἀλλὰ ϑεοῖο λόγοιο “μένον Loon ὑπὸ χόλποις ᾿ 
πάντα τελεῖ, ἅτε ϑεῖον, ἃ μήδεται ἀρχέγονος φρήν. 


Ξείσμασι δὲ ξύμπασι φέρει χάριν, ἢ ὑπὸ πάντα 
ἔργα ϑεοῦ ζώει καὶ ἀείδιον € ΙΝ 


χαὶ πάλιν 

Ὄφρα τὰ πάντὰ τριὰς συνέχῃ κατὰ πάντα μετροῦσα. 
᾿Ορφέως δὲ τοῦ nag Ἕλλησι πρώτου ϑεολόγου ἡ 

Πάντα γὰρ ἀϑανάτοιο ϑεοῦ μεγάλῃ vm ἀρωῇῦῇ ^ —— 

ἄνθρωποι τελέουσι σοφῇ ὑπὸ πνεύματος δρμῦ.. 
Πλάτωνος τοῦ χωμιχοῦ 

Θεὸς γάρ ἐστιν εἷς πατὴρ ὑπέρτατος 

λόγῳ τὰ πάντα πανσόφως καὶ πνεύματι 

ὁτήσας ὀλισϑαίγοντα κἀκ βυϑοῦ πλάνης ^: 

εἰς φῶς ἀνέλκων ἐκ μακρᾶς ἀταξίας. 

XXIV. Pollux II. 59. τὸ ὄγκοιδον αὐτοῦ ἵν 
pitis) χορυφή, 0 xai μεσόχρανον àv τοῖς ᾿Ορφικοῖς 
ὀνομάζεται μέτροις. 


960 LIBER SECUNDUS. 


XXV. Nicetas (vel. Psellus) Comment. in 
Gregor. Or. XLII. 1731. D. si Orpheo credi- 
mus et Platonicis et Lycio philosopho— 


natura dei ars quaedam est. Cetera non ad-, 


Scribo quia nec ab Orpheo dicta videntur, neque 
intelligi possunt. 

XXVI... Cruquius ad Horat. II. Od. 19. p. 
132. Haec ode scripta est ad imitationem 
veterum poetarum qui Orphica nobis 
Ogygiaque. praecepta tradiderunt de 
deo et mundo, de honesta vita, de poe- 
nis impiórum apud inferos luendis de- 
que piorum praemiis. Haec quoque ὕπαρ an 
ὄναρ ille. viderit, nescio. 

XXVII. Democritus et Orpheus et E 
ti Pythagoricorum coelestium vires in- 
ferorumque naturas diligentissime per- 
scrutati omnia plena diis esse dixerunt 
— deos autem vocabant virtutes divinas 
in rebus diffusas, quas Zoroaster divi- 
nas illices, Synesius symbolicas illece- 
bras, alii vitas nominabant Agrippa Occult. 
Phil. I. 14. p. 19. | 

XXVIII. Longinianus in Ep. ad Augustin. 
Epp. CCXXXIV. p. 641. T. II. memorat prae- 
cepta Orphica Tagetica et Trismegistica 
diis auctoribus enata, sed de illorum argu- 
mentis nihil dicit. Ὁ | 

XXIX. In Bibl. Matrit. p. 9346. . recensetur 
Sine titulo brevis notitia: Σαχωγνιάϑων ὃ 
Βηρύτιος τὴν Φοινίχων ϑεολογίαν ἐξέδωκεν, ἣν 


vy P 7 li rae PE m peti roms 





ORPHIOCA. |. 961 
᾿Ορφεὺς .uscijveyxev. elg τὴν “Ἑλλάδα φωνὴν καὶ τὰς 
«Αἱγυπτίων τελετάς. Maec qui commentus est, de 
Sanchuniathone et de Orpheo nihil amplius cogni- 
tum habuit quam utrumque 'Theogoniam scripsisse. 

Hae igitur sunt Orphicorum poetarum  reli- 
quiae, quas ego quidem invenire potuerim, lectu 
non injucundae, ad cognitionem vero graecae my- 
thologiae utilissimae. : In quibus colligendis licet 
multum: operae et temporis consumserim, tamen 
nihil esse, quod me effugerit, haud affirmo; pri- 
mum: quia hoc nulli eorum; qui. dispersas amisso- 
rum. Scriptorum particulas. collegerunt, contigisse 
video, ut omnia complecteretur; deinde propter 
librorum inopiam, quam vix sentiunt magnarum 
bibliothecarum. accolae, nos vero limitanei docto- 
res: quotidie indolescimus; postremo quod crescente 
in..dies. collectaneorum copia haud - facile -evitari 
potest, quominus vel ex. paratis copiis aliquantu- 
lum- subterfugiat et elabatür mihi praesertim, qui 
(quod inter nos sit) colligendi avidior quam. col- 
lectorum  curiosior sim... Haec igitar, quae vix 
satis. caveri. potuerunt, alii corrigent potius quam 
reprehendent. | Justius. dolebo | si qua eorum, 
quae: dixi, falsa repérientur non ab his, qui post 
me eundem locum dedita opera tractaturi sunt, 
sed. a praetereuntibus; quanquam, si quid. ejus- 
modi commissum "fuerit, argui errorem quam pro- 
pagari malim: Ceterum :consolabitur: me recti ' vo- 
luntas, excusabit. quodammodo solitudo mea et 
adjutorum inopia. Nam quae priores in medium 
attulere, intricando magis sunt operi quam expe- 
. M. 12 


962 LIBER SECUNDUS. 


diendo, praeter quae a Zoega allata sunt, qui in- 
ter Orphei explanatores οἷος πέπνυται [ἢ]. Eschen- 
bachius quidem, homo leviter doctus, pro Orphei 
sententiis Proculi somnia offert; Arnoldus Kannius, 
harum nugarum liber, a doctrinae copiis minus 
instructus fuit eo certe tempore quo Analecta 
Philologica elaboravit et inserta his: illa "Ez ocu- 
uero ἀνέκδοτα, in quibus nullus graecus versus 
legitur. Ceteri, quos viderim, de Orpheo tantum 
cognoverunt quantum ex Hymnis et pauculis Ges- 
neri fragmentis cognosci potest; quibus. subsidiis 
fretus Tiedemannus ausus est facere quod ne 
Bentlejo quidem successisset, ut cujusque Hymni 
et singulorum fere fragmentorum auctores et ae- 
tatem designaret, hoc Orphei esse dicens, illud 
Onomacriti, aliud Christiani aut Platonici homi- 
nis; sed hanc levitatem ille: magnis in alio genere 
literarum successibus redemit. .XNovos autem et 
reconditos doctrinae Orphicae fontes Boettigerum 
adiisse necesse est, qui nuper haec nobis vatici- 
nabatur: Bei den verwickelten Fragen 
über die alten Mysterien müssen vor al- 
len Dingen die orgiastischen Weihen, 
die aus Kleinasien und Syrien kommen, 
desgleichen alle edonischen, phrygi- 
schen und. sabazisch-bacchischen Phal- 
lusgeheimnisse und die caucasisch - or- 
phischen unterschieden werden. Jene 
arten in grobe Sinnlichkeit und Jong- 


[1] Adhuc edita non est viri egregii dissertatio de deo proto- 
gono. v. Welckeri Leben Zoega's p. 485. 








O/R PHI C A: 063 


leurie aus. Diese, auf Sternen- und D à- 
monendienst hinweisend leben in hefti- 
gen Streit mit jenen (Orpheus von den 
Maenaden zerrissen) und werden in den 
Spaáàtern samothracischen und. eleusini- 
schen. Weihen achtungswürdig duürch 
Entsühnungen und | Unsterblichkeits- 
glauben etc. (Ideen zu einer Kunstmythologie 
p. 19.) Si vir celeberrimus sciscitantibus unde has 
tantas res et maxime illam doctrinam Cau casió- 
Orphicam accepisset, candide respondere vel- 
let, hoc sine dubio diceret, se neque scire quid- 
quam--harum rerum. neque quaesivisse unquam, 
sed scribere se talia ad oblectationem lectorum 
elegantium, quibus facile persuaderi posse ut my- 
steria Orphica illic orta credant, ubi totum ge- 
nus humanum, in Caucaso. Postremo: fateor mihi 
prorsus incomperta esse, quae Heynius narrat in 
Serm. symb. interp. Comm. Goett. XVI. 317. re- 
ligiones Bacchicas a Thracibus ad Pelas- 
gos et Hellenes propagatas postea ab 
Orpheo ad saniorem rationem adductas 
esse. Si graecis auctoribus credendum est, fa- 
bulosus ille Orpheus sacra Dacchica primus insti- 
tuit, non ab aliis instituta ad saniorem ratio- 
nem adduxit. Si disciplinam Orphicam et car- 
minum reliquias consideramus, illa castimonia- 
rum superstitione continetur, quae quid ad emen- 
dationem religionum Bacchicarum valuerint, nemo 
intelligit, nisi forte praecepto illo, quod homines 
animalibus vesci prohibet, Omophagiae usum sub- 
12: 


964 LIBER SECUNDUS, 


latum. dicamus; sed harum rerum nulla est, inter 
se conjunctio. In carminibus. partim deorum or- 
tus, libidines, caedes enarrantur, partim senten- 
tiae proponuntur physicae ethicaeque, non impro- 
babiles pro illis temporibus sed emendandis reli- 
gionibus et moribus parum idoneae. ltáque om- 
nia quae de Orphei sive Orphicorum sanctitate et 
sapientia 'et systemate theologico (sic enim :vo- 
cant rem  commenticiam) quamvis late et magni- 
fice disseruntur, si suflles, corruent, quoniam sine 
fundamentis. crevere. Equidem inter dogmata: Or- 
phica tantum modo retuli, quantum probari pot- 
est a veteribus huic numero adscriptum esse, no- 
menque Orphicorum arctioribus quam Vossius ter- 
minavi regionibus. ls enim plures fanaticorum 
sectas, quae Graecorum religiones patrias adulte- 
rarunt, hoc nomine complexus est eodem jure 
quo. subdoli pietatis simulatores, veritatis: calum- 
niatores, sive tonsi sunt sive intonsi, Jesuitae. vo- 
cantur; idque virum eximium Hoeckio responsurum 
fuisse arbitror, si is, quae mortuo injustissime ex- 
probrat, vivo opposuisset. | 

















EPIMETRUM I. 
ad P. I. C. IIL $. 3. not. ss. 


F ata Vejentum, quibus scriptum erat, si lacus 
Albanus redundasset, Romam  perituram esse, si 
oppressus esset, Vejos (Cic. Div. I. 44.) Romanis 
prodidit transfuga nobilis, unde colligi potest, hos 
libros in tutela et praesidio optimatium latuisse. 
Athenienses temporibus regum libros vaticinos in 
acropoli conditos habuisse docet Herodotus V. 90. 
sq. Dinarchus commemorat ἀποῤῥήτους διαϑήχας 
Areopagi curae commissas, ἐν οἷς σωτήρια τῆς 
πόλεως χεῖται Or. c. Demost. 91. 20. quo nomine 
Reiskius Amphilyti aut Bacidis aut nescio cujus 
antiqui vatis oracula significari putat, libris Si- 
byllinis (secreta sacrorum civilium conti- 
nentibus Valer. Max. 1. 4.) persimilia; quam 
sententiam probat Larcherus ad Herodo. T. IV. 
p. 339. impugnat autem Coraius in Magac. Ency- 
clop. Anni II. T. IV. p. 213. et ap. Chardon. de 
la. Rochette Melang. de Critiq. T. IL. 445. argu- 
mentis parum validis usus, quod Aristophanes 
Bacin deriserit, ejusque vaticinia χρησμούς voca- 


966 | LIBER SECUNDUS. 


verit non διαϑήχας. Satius erat dicere, hoc no- 
mine omnino non oracula denotari sed pacta. 
Utrum vero illae διαϑῆχαι ab Areopago custodi- 
tae, ut Coraius suspicatur, Oedipi fuerint mandata 
ultima, an Orestae, an Thesei testamentum an 
monimentum cujusdam alius antiqui foederis, 
scire deorum est; Pauwii conjecturam, his libris 
Cereris legiferae ritus perscriptos fuisse, jure re- 
probavit Wellauerus de Thesmoph. p. 33. Illa 
autem oracula a Comicis derisa quanti fecerint 
Athenienses apparet e Demosth. Fals. Leg. p. 436. 
alüsque oratorum locis.  Libànius in Demosth. 
T. IV. p. 250. sq. μάλιστα «dAurxoc δέδοιχε τὰς 
τῶν ϑεῶν ὑπὲρ τῆς πόλεως μαντείας --- ἀχούει 
γὰρ τῶν χρησμῶν doxóv ἀβάπτιστον [ χαλούν- 
τῶν τὴν πόλιν ex oraculo Sibyllae ᾿“σχὸς βαπτί- 
Cn, δῦναι δέ τοι οὗ ϑέμις ἐστί Plutarch. V. Thes. 
c. XXIV. quod Pythiae tribuit Pausanias 1. 20. et 
cavillatur Aristophanes Eqq. 962. ἐὰν τούτῳ πιϑῇ 
μολγὸν γενέσθαι δεῖ σε. cujus loci sententiam ab 
interpretibus parum perceptam explicat Pollux X. 
187. μολγὸς ὃ βόειος ἀσχός — xai ᾿“ριστοφάγης χρη-- 
ὅμόν τινὰ παίζει Μή μοι ᾿4“ϑηγαίους αἴγει, μολγοὺ 
γὰρ ἔσονται quo utroque illuditur oraculum  σχὸς 
βαπτίζῃ. Alteram sortem Atheniensibus editam: 


[Tt] «ΦΦελλὸς ἀβάπτιστος multo decentius Pindarus P. II. 148, 
Sibyllae &cxó»v, quo notabilius esset vitium, Aristophanes in sordi- 
dum vocabulum, μολγός commutavit, quod si a μέλγειν. ut Reimaro 
videtur ad Dion. Cass. LXI. 107. p. 995. deflexum est, non ubera 
sed corium sive scortum significat, id est decerptum quiddam et de- 
tractum, uf σπάτος a σπάω, σκῦλον a σχύλλω et indidem spolium. 


cf. δέρος, βοάγρια, exuviae. Πολγός (bulga) est latinum lura, 
vnde lorum. 


EL Leica dice 





ORPHIC A. . 967 
Εὔδαιμον πτολέεϑροὺ ᾿1ϑηναίης ἀγελείης, 
αἰετὸς ἐν νεφέλῃσι πετήσεται ἤματα πάντα. 


Schol. Aristid. p. 114. quam Aristides Apollini, 
Aristophanes Bacidi assignat (Schol. ad Avv. 978.) 
Sibylla in contrarium vertit cladem Chaeronen- 


sem vaticinans 


Τῆς ἐπὶ Θερμώδοντι μάχης ἀπάνευϑε γενοίμην, 
αἰετὸς ἐν νεφέεσσε καὶ ἠέρι ϑηήσασϑαι. 


Plutarch. V. Dem. c. XIX. et omnino crebra est 
in oraculis aquilae mentio /eróg iv πέτρῃσι κύει; 
τέξει δὲ λέοντα Herodo. V. 92, et joculariter Ari- 
stophanes Eqq. 197. 
^AXX ónórav μάρψῃ βυρσαΐίετος ἀγκυλοχείλης 
γαμφηλῇσι δράκοντα κοάλεμον, αἱματοπώτην. 
Leonem rursus inserit v. 1037. 
.. ?Eod γυνὴ, τέξει δὲ λέονϑ᾽ ἱεραῖς ἐν ᾿41ϑήναις. 
et Sibylla ipsa in oraculo regi Nicomedi edito, 
Aizjoug δὲ λέοντα μέγαν γαμυψώνυχα δεινόν. 





EPIMETRUM II. 
ad P.L C.IIL 8. 7. not. g. 


Omne nefas omnemque mali purgamina causam 
credebant nostri tollere posse senes, 

Graecia principium moris fuit; illa nocentes 
impia lustratos ponere facta putat, 

Aetoriden Peleus, ipsum quoque Pelea Phoci 
caede per Haemonias solvit Acastus aquas, 


968 | LIBER SECUNDUS. 


Ovid. Fast. Il. 35. ubi Medeam addit ab Aegeo 
lustratam, ab Acheloo Alcmaeonem.  Apollodo- 
rus HII. 7. 5. hunc a Phegeo Phocidis rege. pur- 
gatum dicit, Peleum ob Phoci caedem ab Eu- 
ryto 5. Eurytione Phthiotidis Pherecydes Schol. 
Lyc. 176. et quum hunc occidisset ab Acasto 
Ovid. Met. ΧΙ. 469. Schol. Arist. Nub. 1053. Bel- 
lerophontem a Proeto Apollodorus, Triopam Te- 
nagis occisorem a Melisseo Diod. V. 61. Poe- 
mandrum,. qui filium peremerat, ab Elephenore 
Plutarch. Quaest. Graec. XXXVII. 397. Amphi- 
ctyonem, quum socero necem attulisset, a Creonte 
Apollod. II. 4. 6. Hercules Neleo frustra rogata, 
ut Iphiti hospitis sanguinem expiaret, a Deiphobo 
impetravit Diod. IV. 31. Schol. Pind. IX. 44. 
idemque a liberorum caede per Thestium libera- 
tus est Apollod. II. 4. 12. vel, ut alii narrant, 
per Sycalum Schol. Pind. Isthm. IV. 104. peremtis 
Protei filiis a patre ipso Conon. c. XXXII. Ty- 
deus ab Adrasto Pherecyd. p. 168. cf. Visconti 
Pio-Clement. T. 1. 347. Carrhabus Zeliae condi- 
tor a Troe Eustath. p. 448. a Pittheo Theseus 
Paus. L 22. | Achilles a. Trambeli caede. Mileti 
Athen. IL 43. E. Lampridius Heliog. VIL. 809. 
Orestes posteaquam se apud tria flu- 
mina circa Hebrum ex responso purifi- 
cavit, Orestam condidit civitatem, quam 
saepe cruentari hominum sanguine ne- 
cesse est. Varro Fragm. p. 207. Bip. septem 
fluvios enumerat,. in quibus ille a matris nece 
purgatus dicitur; ἐν τοῖς λεγομένοις διὰχώροις πο- 





ORPHIC A. | 969 


ταιιοῖς ait auctor argumenti in Theocr. p. 4. Sui- 
das: πὸ δὶς ἑπτὰ χυμάτων, ἀπὸ uétaqogüc τῶν 
ἐπὶ φόνοις χαϑαιρομένων. Pausanias II. 31. Ore- 
stem per novem  Troezenios purgatum tradit. 
Quin etiam deos, Mercurium, Minervam et Jo- 
vem ipsum hanc operam caede pollutis navasse 
perhibent Apollod. IL. 1. 5. Aesch. Eum. 438. 
sed nullum vatem aut sacerdotem immiscent, ex- 
cepto quod Chrysothemis, quem nonnulli vatibus 
inserunt, Apollinem occiso Pythone solvisse dici- 
tur Schol. Pind. in Argum. Pyth. p. 485. Heyn. 
cujus in locum alii Carmanorem ejus patrem sub- 
rogant. v. Paus. X. 7. Crotopum Lutat. ad Theb. 
L 570. 

Hae autem fabulae ad idem exemplum fictae 
confirmant id quod saepius iteravimus, veteres 
mythographos in tradendis heroum rebus gestis 
tanfumdem juris exseruisse, quantum poetis esset 
datum, ut paucis illis, quae de cujusque nomine 
et patria antiquitus tradita essent, adjicerent de 
suo quidquid ad absolutionem justae historiae re- 
quireretur, idque plerosque tam exigua elaborasse 
sollertia, ut omnes fere heroes eodem modo nasci, 
educari et iisdem ad exulandum causis impelli vi- 
deamus. Quas res ad suam quemque libidinem 
finxisse illo ipso Herculis exemplo docemur, quem 
alii in majusculis mysteriis expiatum tradunt, alii 
in minusculis, nonnulli a Musaeo, pars ab Eumol- 
po, quorum cui potissimum credendum sit, incas- 
sum quaerit Larcherus. 





970 . LIBER SECUNDUS. 


EPIMETRUM III. 
ad ἘΝ L...9. δι 7. not. 1 


In commemoratione artium occultarum con- 
sulto praeteriimus lapidem Malei magicis. ritibus 
consecratum Suid. s. Μάλεος, Eustath. p. 1469. 
20. et Asium philosophum qui Palladium divina 
arte fabricasse dicitur Schol, Ven. Z. 811. Tzetz. 
Exeg. 1. p. 135. una cum Pasetis numo magi- 
co[*] et Taraxippis, quos Pausanias VI. 20. enu- 
merat; et ad hunc locum reservavimus amuletum 
perantiquum, cujus nos certos reddidit Hesy- 
chius: Καταχήνη --- ὑπὸ Πεισιστράτου χαλαμαίᾳ 
ἐμφερὲς ζῶον ἀπὸ τῆς ἀχροπόλεως προβεβλημένον 
ὁποῖα τὰ πρὸς βασχαγνίαγν᾽ quod male interpre- 
tantur arce ejectum, quum illud quasi arcis 
praesidium et πρόβλημα fuerit ad arcendas noxas 
sicut Itali rustici et Graeci tuendis arboribus, agris, 
hortis, domibus calvarias et signa satyrica prae- 
figere solebant πρὸς ἀποτροπὴν βασκανίας Schol. 
Arist. Plut. 944. v. Delle antichite di Exrcolan. 


[T] Πάσης πάντων ἀνθρώπων iv μαγείᾳ διενήνοχεν, ὥςτε ἐχ 
τῶν ἐπαοιδῶν αὐτοῦ χαὶ δεῖπνα πολυτελῆ δρᾶσϑαν xci διακονουμέ- 
γους τινάς. Εἶχε δὲ καὶ ἡμιωβόλιον, ὃ διαδιδόμενον ὑπὶ αὐτοῦ τοῖς 
πιπράσχουσι πάλιν παρ αὐτῷ ηὑρίσχετο. Καὶ :4míov ὃ γραμματι-- 
κὸς μνημονεύει αὐτοῦ ἐν TQ περὶ αγου Suid. s. v. Coenae illae 
imaginariae, quas Albertus quoque Magnus convivis suis apponebat, 
consuetis Magorum artificiis adnumerantur ab Origene c. Cels. I. 382. 
FK. τὰ ἔργα τῶν γοήτων xol τὰ ὑπὸ τῶν μαϑόντων ἀπὸ «Αϊγυπτίων 
ἐπιτελούμενα ἐν μέσαις ἀγοραῖς ὀλίγων ὀβολῶν ἀποδομένων τὰ σεμνὰ 
μαϑήματα καὶ δαίμονας ἐξελαυνόντων xoi ψυχὰς ἀναχαλούντων, ϑεῖς-. 
πνά τε πολυτελῆ καὶ τραπέζας καὶ πέμματα καὶ ὄψα τὰ οὐχ ὄντὰ 
δεικνύντων. . 





ORPHIC A. 971 


T. VI. p. 398. Goetz. de Pistrin. Vett. p. 222. — 
Pollux VIL, 108. πρὸ τῶν χαμίνων τοῖς χαλκεῦσιν 
ἔϑος ἦν γελοῖά τινα καταρτᾷν ἢ ἐπιπλάττειν ἐπὶ 
φϑόνου ἀποτροπῇ; ἐκαλεῖτο δὲ βασχανία᾽ cujus rei 
^ testem citat Aristophanem. De hoc nos certiores 
facit Anecd. Bekk. p. 30. βασκάνιον ἀνϑρωποει- 
δὲς κατασχεύασμα πρὸ τῶν ἐργαστηρίων τοῦ μὴ 
βασκαίγνεσϑαι τὴν αὐτῶν ἐργασίαν.  Significatur 
ille πήλινος Ἥφαιστος 8. ἀνδριὰς πήλινος πρὸς τὰς 
ἑστίας ἱδρυμένος ὡς ἔφορος τοῦ πυρός" ἐν γὰρ ταῖς 
ἐσχάραις ὥςπερ ἐν ταῖς καμίνοις τὸν Ἥφαιστον 
ἀναπλάττουσιν Schol Avv. 436. [ eaque Vul- 
cani imaguncula ad compescenda incendia, puto, 
apponebatur et ne ollae vi ignis vel dira preca- 
tione rumperentur, quod maxime cavebatur in ca- 
minis figulorum; nam cantu figlinarum opera 
rumpi multi credunt Plin. XXVIII. 4. et 
Varro Fragm. p. 265. Vulcanum, ne novae 
lagenae ollarum frangantur, ter precatur, 
figulus, ut opinor. Quae superstitio nescio an 
hodie duret apud campanarios, sed perantiquam 
esse apparet ex Homeri carmine Kcuwog ἢ Kt- 
ραμεῖς inscripto, quod in ejusmodi precationem 
- desinit: 

Συγκαλέω δὴ ἔπειτα χαμίνῳ δηλητῆρας, 

Σύντριβ᾽ ὁμῶς Σμάραγόν τε καὶ "Aoffevov ἠδὲ Σαβάχτην 
᾿Ὡμόδαμον 9', ὃς τῇδε τέχνῃ (τέγῃ) κακὰ πολλὰ πορίζοι, 
περϑέμεν αἴϑουσαν καὶ δώματα" σὺν δὲ κάμινος 

πᾶσα χυχκηϑείη χεραμέων μέγα κωκυσάντων ete, 


[5] Sic illi interpretantur nomen ἐπιστάτης, οἱ δὲ ξύλον ἐπίμη- 
κες πεπασσαλωμένον, ἐξ οὗ χρεμῶσι τὰ μαγειριχὰ ἐργαλεῖα. ἃ quo 


972 LIBER SECUNDUS. 


quibus mirifice congruit Plinii testimonium. Vul- 
.cano illi simillimus deus vel dea £ivooros, ἀγαλ- 
μάτιον εὐτελὲς ἐν τοῖς μυλῶσιν Hesych. [^] nec ob 
aliud quam bonae scaevae causa comparatum illud 
quod Καταχήνη vocatur ab Hesychio et locustae 
simile fuisse dicitur ob speciem informem γραῦς 
σεριφία εἴ βασχανία dictae [. Nam omnino προ- 
βασχάνια hanc. vim habere creduntur, ut specie 
sua oculos invidorum ab aliis rebus ad se con- 
vertant eoque noxam perimant ἑλχομένης διὰ τὴν 
ἀτοπίαν τῆς ὄψεως ὥςτε ἧττον ἐπερείδειν τοῖς πά- 
σχουσι Plut. Symp. V. 7. 4. ltaque pueris, ut 
Varro dicit, turpicula res quaedam. in collo 
suspendebatur, caminis, ut Pollux, γελοῖά. τιγὰ 
apponebantur, eandemque potestatem fascini pro- 
hibendi animalium figuras informes et monstrifi- 
cas, quales sunt scarabaei, grylli et locustae, ha- 
bere creditum. | Hesychius: Κεράμβηλος, χήπου 
προβασχάγνιον Y. Muncker. et Verheyk. ad Anton. 
Lib. c. XXII. Mellmann. de Mutat. Form. p. 100 
et Scholion sacrum in Nott. ad Phryn. p. 86. 
Wesseling. ad Diod. IV. 453. Schleusner. Nov. 
Thes. IV. 451. Picturae ridiculae, quales ferun- 


non procul absunt suspensa focum carnaria juxta Virgil. 
Moret. p. 56. , 

[hb] Deam vocat Eustath. p. 1383. 42. E/vooroc ϑεὸς ἐπιμύλιος 
δοκοῦσα Bqooüv τὸ μέτρον τῶν ἀλεύρων. et Sext. c. Phys. Ἢ 592. 
εἰ ἡ “ἄρτεμις ϑεός ἔστι χαὶ ἡ ᾿Ενοδία τις ἂν εἴη ϑεὸς καὶ ἡ Προϑυ-- 
ραία xol ᾿Επιμύλιος xci ᾿Επιχλιβάνιος" cui proxima est Dea Fornax 
Romanorum. Gorii Dissert. de Eunosto in Memor. Acad. Florent. lau- 
dat Beckmannus Beitr. z. Gesch. d. Erfind. P. 1. 8. mihi ignotam; 
Grammaticorum testimonia collegit Martorelli in '(Theca Calamar. TT. 
ΤΙ. 667. 

[c] Hesychius: Κραυγή — νόσημα, 0 καταβλάπτει τοῖς παι-- 
δίοις" χαὺ γὰρ ἡ χραῦξ ἐριφία ἀχρίς ἔστιν ἡ λεγομένη βασχαγία. 


- - 








ORPHICA 973 


tur tragelaphi, hippalectryones et similes [^] grylli 
vocantur auctore Antiphilo pictore, quod nomen, 
ut Gesnero aliisque visum, in nostro adhuc ser- 
mone viget imaginationes vanas et deliramenta 
significans, quas etiam Chimaeras vocamus no- 
mine a pictura translato; Graeci novitii μασχαρέ- 
ματα appellant i.e. larvas [*]. De gryllis vero Pli- 
nius narrat XXIX. (6.) 39. magnam auctori- 
tatem huic animali perhibet Nigidius, 
majorem Magi, credo ob figuram distortam et 
larvalem, superstitionibus aptam. Schol. Theocr. 
X. 18. ᾿“ρίσταρχος ἐν ὑπομγήματι “υχούργου 
Αἰσχύλου τὴν ἀχρίδα φησὶ τὴν χκαλαμαίαν εἶ προς- 
βλέψει. τινι τῶν ζώων, ἐχείνῳ χακὸν γίγεσθαι" 
unde patet, cur ejusmodi formido Acropoli 
praefixa fuerit. Koroy/vz[] dicta est ob speciem 
ridiculam proebiorum propriam; Hesychius: Ksg- 
τομία προβασχανία. His adjungo aliam formi- 
dinem eodem loco propositam. Ausonius Mo- 
sell. 310. 


In arce Minervae 
Ictinus, magico cui noctua perlita fuco 
allicit omne genus volucres, perimitque tuendo, 


[4] v. Gesner. ad Claudian. XVIII. 857. Hemsterhus. ad Lu- 
cian. Prom. fin. p. 226. TT. I. 


[e] Nomen romanicum Maaca s. Mascara s. Talamasca cum la- 
tino fascinum (unde fescenninum derivant) et graeco βάσζχειν 
(xoxoloytiv) βασχαίνειν, βάσχα, cognatum esse veterum Etymologo- 
rum conjectura est haud improbabilis; quanquam Reiskius in Act. Je- 
nens. 'T. IV. p. 160. arabicum putat. (3 


[πὶ Idem nomen in obscuro Frontonis loco Fragm. de. Oratt. p. 
244. 'T. IL. Confusam eloquentiam catachannae ritu par- 
tim igneis nucibus Catonis, partim Senecae febricu- 
losis prunuleis insitam evertendaim censeo, genus quod- 


974 LIBER SECUNDUS. 


De quo nihil sibi constare fatetur Wernsdorfius. 
Equidem non dubito, quin Aornus significetur in 
atrio Parthenonis ab Ictino exstructi Philostr. V. 
Apoll. II. 10. 59. ubi Olearius affert Lucretii te- 
stimonium, «cornices nunquam in Acropolin ad- 
volare, non pervigilii causa [5] sed naturá loci; 
quod ab Amelesagora traditum repetunt plures v. 
Beckmann. ad Antig. c. XII. Colummnis in loco, 
ubi Amphiaraus terrae hiatu abreptus est, posi- 
tis nullas aves insidere Pausanias accepit IX. 8. 





EPIMETRUM IV. 
ad P.L C. HI 8. 10. not, o. 


Particulam hinc decerptam Suidas exhibet: 
Θάμυρις ἢ Θαμύρας Θρὰξ ἐξ ᾿Ηδωνῶν τῆς ἐν 
Βρίγοις πόλεως, υἱὸς «Ῥιλάμμωνγος καὶ “Δρσινόης 
ὄγδοος πρὸ Ὁμήρου. Intuenti mihi has com- 
menticias διαδοχάς, quae philosophorum in eadem 
schola successiones imitantur a Sosicrate, Sotione 
aliisque perscriptas, ne illa quidem satis placet 


dam dicendi ridicule perversum significare videtur. In glossis gan- 
na scribitun, e£ gannator χλευαστής, unde inganmare ita- 
licum. 

[5] Haec adhuc latet; fortasse noctuarum praesentia cornices 
Acropoli fugavit, si verum est quod Aelianus H. Án. IV. 48. de in- 
ternecino utriusque gentis odio narrat. Ceterum avem garrulam et 
nuptialem Nonn, III. 120, Minervae non adeo invisam fuisse osten- 
dit deae signum in arce Corones χορώνη» ὃν τῇ χειρὶ ἔχον Paus. 
IV. 84. 3. quanquam Wernsdorfius hoc coronam interpretatur ad 
Poet. Min. 'T. III. p. 527, Obscoenis tamen avibus eam adnumerat 
Ovidius Amor. II. 6. 85. 











ORPHICA. j 975 


sedecim tragicorum series a primo Epigene usque 
ad Thespin, in qua vix dubitari potest, quin 
Arion, qui a Tzetza Tragicis adnumeratur, et 
huic similes alii collocati fuerint. Equidem ve- 
reor ne ille Epigenes Sicvonius cothurnos suos 
ab Anagraphae Sicyoniae sutore acceperit, choros 
Sicyoniorum tragicos recordato, qui mihi a tra- 
goedia tantum abesse videntur quantum  Aegine- 
tarum χοροὶ zéorouwo: a comoedia. Arionem, Epi- 
genem et alios quosdam tragicos partim fictitios 
adversus Bentlejum produxit Francogallus Vatry 
Rech. sur l'orig. de la Trag. in Mem. Inscr. T. 
XV. p. 255. genusque quoddam "Tragoediae lyri- 
cae ante Thespin viguisse statuit; quam conjectu- 
ram Boeckhius exquisitioribus argumentis confir- 
mare studuit. Verum ille τραγῳδὸς παλαιᾶς τρα- 
γῳδίας in Inscriptionibus memoratus non majore 
jure inter Tragicos refertur, quam Jason tragoe- 
dus Trallianus, qui. quum Crassi caput Arsaci 
afferretur, Euripidis Bacchas cantabat Polyaen. 


VII. 41. Plut. V. Crass. XXXIV. 460. — Ludis | 


Ephesiis Euripidis fabula Ino in scenam com- 
missa Philostr. V. Apoll L. VIL 5. 283. id- 
que in ludis aulicis regum Cypriorum, Parthico- 
rum aliorumque et in Graecia ipsa spectaculis 
oppidanis factitatum, multoque saepius τραγῷ- 
δοὺς παλαιοὺς d. e. παλαιὰ δράματα εἰςάγοντας 
introductos esse. quam χαιγούς credibile ὁδί. ὁ" 
summam poetarum tragicorum paucitatem.  Lu- 
canus Demosth. Encom. ἃ. 27. τὸ μὲν ποίησιν 
καινὴν ποιεῖν, κωμῳδίας ἢ τραγῳδίας ἐχλέλειπται 


0760 LIBER SECUNDUS. 


T. IX. p. 27. et si quis novas fabulas scripsit, 
recitatae magis sunt quam actae. Plinius. VL. Ep. 
19. Virginius Romanus nuper legit co- 
moediam ad exemplar veteris comoediae 
scriptam. ls ποιητὴς ἀρχαίας κωμῳδίας dici 
poterit sicut L. Annaeus Seneca ποιητὴς τραγῳ- 
δίας ἀρχαίας. δῖ quis ποιητὴς ἀρχαίας. τραγῳδίας 
in scena actae allatus fuerit, ut est. ποιητὴς xou- 
γῆς (non νέας) τραγῳδίας simulque. patuerit: hoc 
antiquum genus íragoediae non novitio cuidam, 
quali Tarsenses et Alexandrini fortasse usi sunt, 
sed illi opponi, in quo Aeschylus et Sophocles 
excelluerunt, errasse me confitebor. 

- Haec fere olim scripsi in Diss. de' Aetate 
Orphei, neque ab ea sententia me. deduxit. viri 
docti disputatio, qui Boeckhio assensus est. Ante 
Thespidis aetatem | prima fundamenta ..et | quasi. 
semina tragoediae jacta esse, Bentlejus ipse affir- 
mat p. 311. neque unquam addubitatum est. Sed 
tragoedias eas esse vocatas nullo probabilis aucto- 
ris testimonio constat. Neque Horatio, Diosco- 
ridae aliisque vix. numerabilibus, 411 Thespin 
tragoediae inventorem perhibent, opponi debet il- 
lud. futile Suidae. commentum de | quindecim  Tra- 
gicis, quippe simillimum iis, quae de Epicorum 
affert. successionibus commenticiis. | Si quis vero 
putat hanc causam Eusebii auctoritate sustentari 
posse; Xenophanem τραγῳδοποιόν vocantis rei 
controversae probandae. rem aeque controversam 
adhibet; nam illum Eusebii locum quicunque ad- 
huc attigerunt, vitiose scriptum. esse. conclama- 


Y 





1k 


s QORPHIC A. 977. 


runt, Scaliger, Menagius, Rossius, Fabricius, qut : 


nomen Thespidis. excidisse statuentes δι. τραγῳ- 
δοποιός in παρῳδοποιός. mutantes. De Diogenis 
testimonio. IX. 110. quod vir doctus illi addit, 
Τίμων ποιήματα συνέγραψε, καὶ ἔπη χαὶ τραγῳ- 
δίας χαὶ σατύρους χαὶ δράματα κωμικὰ τριάχονκα, 

M | [4220/4 ,ὔ Ν 7 ; 
τραγιχὰ δὲ ἑξήχοντα, σίλλους τε χαὶ κιναίδουρ, 
etsi nihil adversus me valet, tamen dicam,. quid 


mihi videatur. Tragoediae nomen apud novitios 


Graecos perlate patere, vel e Zonarae apparet 


adnotatione p. 1743. τραγῳδία ποίημα ἐπιτάφιον», 
cujusmodi fuit. "Theodectis tragoedia funebris Mau- 
solus inscript .. Tragoediae veteris fortasse non 
similior quam Lycophronis Cassandra aut Calliae 
tragoedia grammatica. aut. Ptolemaei. Alexandrini 
δρᾶμα ἱστορικόν (Suid. s. v.) aut Ezechielis τρα- 
γῳδίαι Ἰουδαΐχαί, aut. Apollinaris. Alexandrini fa- 
bulae sacrae aut Timothei Grammatici τραγῳδία 
περὶ τοῦ χρυσαργύρου in Anastasium . scripta 
(Suid.) quorum. poematum etsi forman et. descrip- 
tionem "ignoramus, tamen Sophocleis simillima 
fuisse non videntur. Deinde Nícephorus Greg. 
Hist. X. c. I. 289. D. tragoediae nomen ulterius 
extendit; δότε μοι, inquit, τὴν ᾿Ορφέως ἐν τραγῳ- 
δίαις δύναμιν ἵνα χαὶ τὰς ἀψύχους φύσεις κινήσω 
πρὸς οἶχτον τοῦ πάϑους᾽ unde non dubito quin 
Simonidis aut Pindari threnodiae τραγῳδίαι Α1- 
quando-nominari potuerint, Philoxeni autem Di- 
thyrambus, in quo Cyclops. cum Galatea .eolloque- 
batur, δρᾶμα χωμιχόν, et carmen quoddam amoe- 


baeum tragico sono conditum δρᾶμα τραγικόν. Δ 
H. 13 





^. 


i 


9078 ORPHIC 4A. 


Diogene tamen τραγῳδίας et τραγιχὰ δράμᾶτα 
tanquam diversa tragoediae lyricae et dramaticae 
genera distingui omnino non apparet; nam quum 
antea commenmorasset Timonem poemata quoque 
edidisse varia, epica, tragica, satyrica, comica, at- 
que ultimi generis numerum  designasset τριά- 
κοντα, hinc admonitus quasi per analepsin addit 
τραγικὰ δὲ ἑξήχοντα, tragoedias vero duplo 
plures. 





EPIMETRUM v. 
πὰ PUE c IV. .^», dot E 


Ab his antiquis χρησμολόγοις diversi fuere 
recentiores memoriae arioli, qui ne risum prae- 
' berent astutioribus furendoó et vaticinando, non 
sua sed. veterum vatum oracula recitabant et ex- 
plicabant. | Sic χρησμολόγος quidam apud  Ari- 
stoph. Avv. 963. 975. Bacidis oraculum ex libro 
profert; apud Xenophontem est Diopithes μάλα 
χρησμολόγος ἀνὴρ εἰπὼν ὡς ᾿Ζ“πόλλωγὸς εἴη χρη- 
σμὸς φυλάξασϑαι τὴν χωλὴν βασιλείαν Hell. HI. 
9. 150. idque oraculum ἀνεγίνωσχεν, ut Plutar- 
chus dicit Agesil. c. ΠῚ. 73. qui eum μαντειῶν 
παλαιῶν ὑπόπλεων vocat. Sic etiam Onomacritus 
Herod. VIL 6. χατέλεγε τῶν χρησμῶν — τὰ εὖ- 
τυχέστατα ἐκλεγόμενος. Stilbides, expeditionis Si- 
culae impulsor, unus fuisse dicitur τῶν τοὺς παᾶ- 


σον nC o OR D agen i " 








ORPHIGCA 079 


λαιοὺς μάντεις ἐξηγουμένων Schol. Pac. 1029. et 
Hierocles χρησμῳδός ibid. 1044. τοὺς προγεγενη- 
μένους χρησμοὺς ἐξηγούμενος" cf. Herod. VII. 142. 
oi χρησμολόγοι ταύτῃ τὰ ἔπεα (Pythiae) ἐλάμβα- 
vov etc. oi τοὺς χρησμοὺς ἐξηγούμενοι Zachar. 
Schol. de Mund. Opif. p. 268. B. T. XI. Gall. [*]. 
Sed Pisistrato ex Eretria redeunti Amphilytus ob- 
viam veniens ἐγνθϑεάζων χρᾷ Merodo.l. 62. ut pa- 
teat illam antiquorum vatum stirpem nondum exo- 
levisse. Quin Periclis-aetate reperti sunt inter 
publicos augures, qui rerum divinarum scientiam 
affectantes ἃ sagacioribus deriderentur ut fanatici. 
Lampon ille famosissimus, ϑύτης xoi χρησμολό- 
yos καὶ μάντις Schol. Avv. 521. non citra sancti- 
tatis affectationem Rhadamanthi ὅρκῳ usus [^] ple- 
bejis aeruscatoribus componitur a Cratino ap. He- 
sychium: *4ysgouxif9pv [ Κρατῖνος ἐν 4ραπέταις 
ἐπὶ τοῦ “άμπωγος" τὸν αὐτὸν ἀγύρτην χαὶ κυβε- 
λίστην εἶπεν,, οἱονεὶ ϑύτην xol μάντιν" χύβηλιν 
γὰρ ἔλεγον τὸν πέλεχυν᾽ ὅϑεν καὶ “ύσιππος iv 

[4] Hujus artis an praecepta tradita sint, ignoro; illae περὶ τῆς 
μαντιχῆς βίβλοι Polemaeneti vatis Isocr. Aegin. II. 674. de auguriis 
et aruspicina fuisse videntur. Τοητιχαὶ xol μαγντιχαὶ βίβλοι Gregor. 
Naz. Or. V. 176. D. εἰσὶν ἔγγραφοί τινὲς τέχγαι ὀνειροκριτιχαὺ 
ὥςπερ ἦσαν χαὶ οἱωνιστιχαὺ χαὶ ϑυτιχαί Xustath. Il. p..48. cui ge- 
neri adscribuntur αὖ τῶν περιέργων βίβλοι ab Ephesis concrematae 
Act. App. XIX. 19. Sed in Lucian. Epigr. XLIV. 326. T. IL. μάν- 


τις τοῖς ἱεροῖς ἐγιδώγν non.libros inspexit, ut Jacobsius censet, p. 470. 
sed exta, 


[^] Unus illorum, quos Eupolis in Baptis induxit, per cramben 
jurat Athen, IX. 370. B. Fortasse Phrygum morem sequutus, quos in 
jurejurando nunquam deorum numen testatos esse perhibent. v. Nicol. 
Damasc. Fragm. p. 148. not. p. 229. et Stob. Serm. XLII. 292. 
Suidas s. “αχάνοις" πολλὴν εὐορκίαν ἐπιδεικνύμενοι. πρὸς λάχαγα 
ὀμγύουσιν. , 


[*] ᾿Ἐγερσιχύβηλιν Anecd. Bekk. p. 330. fortasse rectius. . 
13 * 


Aw. LIBER SECUNDUS. 





Bázyow τὸν αὐτὸν ἀγύρτην χωμῳδεῖ. Antipha- 
nis fabula “άμπων inscripta ab Athenaeo (misi 
mendum subest) bis nominatur; neque illi peper- 
cit Pericles. Aristoteles. Rhetor. ΠΙ. 18. 595. Πε- 
ριχλῆς “άμπωνα ἐπήρετο περὶ τῆς τελετῆς τῶν τῆς 
ὡξωτείρας ἱερῶν" εἰπόντος δὲ, ὅτι. οὐχ οἵόντε ἀτέ- 
λεστον ἀχούειν, ἤρετο, εἶ, οἶδεν αὐτός; φάσκοντος 
δὲ, xci πῶς ἀτέλεστος ὧν [3], quanquam ejus mi- 
nisterio in condendis Thuriis usus est, ut Plutar- 
chus et Suidas narrant, qui eum cum decemviris 


coloniae deducendae illuc ablegatum dicit ὡς ἐξη- | 


γητὴν ἐσόμεγον τῆς κτίσεως τῆς πόλεως [ hoc est 
juris pontificii interpretem... Festus: Rituales 
nominantur Etruscorum libri, in quibus 
perscriptum est, quo ritu condantur 
urbes, arae, aedes sacrentur. Neque.Ro- 
manos solum sed Graecos quoque hac juris pon- 
tificii parte usos esse, colligi licet ex iis, quae 


de Jovis "Egzsiov et Κτησίου seu Penarii ἱδρύσει — 


tradita sunt partim in Anticlidis Exegetico Athen. 
XL 473. B. partim in Schol. Aristoph. Plut. 1199. 
Hoc loco leguntur haec: ὅπότε μέλλοιεν βωμοὺς 


ἀφιδρύειν ἢ ἄγαλμα Osiv, ἕψοντες ὄσπρια ἀπήρ-. 7 
χοντο τοῖς ἀφιδρυμένοις᾽ ὅϑεν καὶ ἐν ταῖς 4α- 5 


" 


[4] Σωτείρας Κόρη: ἱερόν in pago Corydallo memorat Ammonius 
p. 84, quo nomine Minervam significari Valckenarius putat et confir- τ 
mat quodammodo Schol, Plat. p. 90. Ruhnk.. χόρυδοι --- Γῆς καὶ 1497- 


γᾶς ἱεροί, Cf. Interpr. ad Aristoph. Rann. 375. (880,}. 


[e] Locis a 'lTayloro in Lectt. Lys. p. 107. et Wesselingio ad 
Diod. XII. 10. excitatis adde Anecd. Bekk. p. 96. et Photium s. Θου- 
ριομάντεις" τὴν εἷς Σύβαριν ἀποικίαν of uiv “άμπωνε ἀνατιϑέασιν, 
οἱ δὲ Ξενοχρίτῳ, δι δὲ Χαλκιδεῖ Διονυσίῳ, οἱ δὲ χαϑαρίῳ τῷ ce 
χωγε" leg. Καϑάρνῳ. 











ΟΡ, 1: C A. 981 


γαΐσι Μαρτύρομαι δὲ Ζηνὸς "Egxeiov χύτρας, παρ᾽ 
αἷς ὁ βωμὸς οὗτος ἱδρύϑην ποτέ. illic vero: Διὸς 
Κιῆσον orit ἱδρύεσθαι χρὴ ὧδε; Kai ἔσκον xot- 
aov ἐπϑημσνοῦννα — ἐςϑεῖναι ὅτι ἂν εὕρῃς 
xci εἰςχέαι ἀμβροσίαν. quae omnia sub ara de- 
fossa arbitror. Quum Capitolium restitueretur, 
injectae fundamentis argenti aurique stipes et me- 
tallorum primitiae nullis (sic haruspices jussere) 
fornacibus victae, sed ut gignuntur Tacit. Hist. 
IV. 53. cf. Güther. de jur. pontif. L. ΠῚ. c. 5. 
Sicculus Flaccus de Cond. Agr. p. 5. Goes. 
Quum terminos disponerent antiqui, 
quos defixuri erant, unguento velamini- 
bus et coronis coronabant. In fossis — 
sacrificio facibus ardentibus injectis 
sanguinem instillabant, eoque thura et 
fruges jactabant savos quoque et vinum. 

 Lamponis' similis fuit Diopithes χρησμολόγος, 
quem Aminias et Teleclides ut fanaticum tradu- 
xerunt. —Phrynichus tympanotribis  adnumerat 
Schol. Avy. 988. 

“Ἵνὴρ χορεύει xci τὰ τοῦ ϑεοῦ καλά. 
βούλει Ζιοπείϑη μεταδράμω καὶ τύμπανα |f]; 

cujus in priore versu expressum videtur latinum 
proverbium, Saltat senex, salva res est, 
quod a domestico quodam facto repetunt Festus 
p. 476. et Servius Aen. VIII. 110. 


[f] τὰ τῆς ϑεοῦ γὰρ πανταχῶς ἔχειν χαλῶς Menand, p. 109. 





982 J. LIBER SECUNDUS. i 


EPIMETRUM VIE. 
ad P. L. C. VL $. 2. ΝΟ XXXIV. not. b. 


“υχομῆδαι praefert Passowius ad Mus. p. 53. 
“Ἱυκομίδαι Siebelis ad. Paus. 1. c. et Boeckhius In- 
scr. N. 386. ille quia. nomen Lycomedes saepius 
legitur, hi auctoritate Llesychii: “υχομίδαι γένος 
Ἰϑαγενῶν, et Attici lapidis, cui nihil derogatum 
volo. Sed quod doctissimus Pausaniae interpres 
negat nomen “υχομῆδαι explicari posse, equidem 
opponam primum aliam Hesychii glossam. Βαϑυ- 
μῆδαι γένος ἐπὶ “υδίᾳ nomen contractum, ut vi- 
detur, ex Βαϑυμηδίδαι [*^]; tum quod Graeci ipsi 
nomina sacerdotalia Βούτης et Βουζύγης ab he- 
roibus. Buta et Buzyge derivarunt. Ad Aristid. 
Panath. τῶν μυστηρίων τὰ μὲν ὡς ἀρχαῖα τετί- 
μηται, τὰ δὲ ὡς ἀναγκαῖα, τὰ δὲ ὡς πλείστοις 
γνώριμα, Scholiastes haec adnotavit p. 109. ἀρ- 
χαῖα μὲν “τὰ ΞΞΣαμοϑράχης ἢ vot “υχομήδου, ἄναγ- 
καῖα δὲ πάντα τὰ μυστήρια, γνώριμα δὲ τὰ Io9— 
uoi ἢ Πυϑοῖ, ἃ χαλοῦσι δημοτελῆ. lle Lycome- 
des fortasse est auctor generis Lycomedarum, 
quorum et in Attica fuit τελεστήριον im pago 
Phlyensium: Paus. L 22. et in agro Audanio z4/- 
σιον, dearum magnarum sacris constitutum Paus. 


[?] Notum certe primitiva et patronymica (de forma loquor) in- 
ter se permutari, Androcles et Androclides v. Reisk. ad Isaeum de 
Philoct. p. 147. Phrasicles et Phrasiclides v. Sylburg. ad Dion. Hal. 
Arch. L. X. c. 1. aliaque plurima Goeller. de Syracus. p. 121. Sturz. 
de Nom. Graec. p. 25. Passow Praefat. Lectt. Acad. anni 1828. 





ORPHIOC 4A. 983 


IV. 1. quae Cauco Celaeni vel Ciini filius, Phlyi 
nepos, Eleusine eo attulit, sicut rursus expugnata 
Messenia Eleusinem abeunt οἱ τοῦ γένους τῶν 
ἑερέων καὶ ϑεαῖς ταῖς μεγάλαις τελοῦντες τὰ ὄργια 
IV. 14. quibuscum una colebatur Cauco IV. 27. In- 
didem vero etiam fuit Melanthus Cauconides Thy- 
moetae in imperio successor, qui cum aliis exu- 
libus primum Eleusine consedit Athen. III. 96. E. 
tum sacrum Apaturión Baecho Melanthidae sive 
Melanaegidi constituit; quo si accedant alia 
clariora indicia (dummodo ne etymologica) for- 
tasse aliquid de sacrorum Eleusiniorum et Mes- 
seniorum cognatione suspicari licebit. Nunc et hoc 
doctis harum rerum aestimatoribus deliberandum 
propono et illa Alimontia mysteria, quorum no- . 
men solum per Clementem et Arnobium enotuit, 
auctor autem et argumentum in incerto habetur, 
nisi quod Alimontios sive Halimusios et templum 
Cereris Liberaeque habuisse Paus.I. 31. et Leon- 
tidi tribui adscriptos fuisse scimus a Leo Orphei 
filio denominatae , cujus tribus Themistocles quoque 
erat, qui Lycomedarum sacrarium exornavit ejus- 
que familiae fuit, unde Daduchi plures. 





EPIME'TRUM VII. 
ad P. L. C. VL N. XXXIV, not. q. 


Ad confirmationem. dictorum hic brevem ex- 
hibebo Hymnorum Harmoniam: 


984 LIBER SECUNDUS. 


L ^H κατέχεις οἴχους M. 6. jj χανέχοις ὀρέων 
δρυμούς ΧΧΧΥ͂Ι. 10. ὃς χατέχεις γαίης "Wei 
XVIII. 3. ὦ χατέχων πόντου δίζας ΧΧΠΙΙ͂: 1- 
χατέχεις κόσμοιο μέσον ϑρόνον ΧΧΥΠΙ. ὅ. ἣ χκατέ- 
χεις᾿ ἀΐδαο πύλας XXVIIL. 4. εἴτε oy ἐν Φρυγίῃ 
κατέχεις Ἴδης ὅρος XLIX. 5. Quare etiam in 
Prooen. v. 8. ὃς Ζελφῶν κατέχεις ἱερὸν πέδον pro 
γαίεις e cod. Thryllit. scribendum videtur. 

IL πανιχὸν. ἐχπέμπων οἶστρον ἐπὶ τέρματα 
γαίης ΧΙ. 28. χῆρας πέμπουσ᾽ ἐπὶ τέρματα γαίης 
XIV. 12. πέμποις εἷς ὀρέων χεφαλὰς γούσους τε 
καὶ ἄλγη XXXVL 16. ψυχῆς ἐκπέμπειν οἶστθον 
ἐπὶ τέρματα “γαίης LXXXL. 11. φόβους δ᾽ ἀπό- 
᾿πεμπὸ νυχαυγεῖς ΠΙ. 14. φαύλους δρμὰς ἀπὸ τῶνδ᾽ 
. ἀπόπεμπε LVIH. 10. λήϑην ἀπὸ τῶνδ᾽ ἀπόπεμισιε 
LXXVIIL 10. πτηνοῖς ἰοβόλοις χῆρας χαλεπὰς ἐπί- 
πειπε ΧΠ. 16. ubi conversis syllabis scribendum 
ἰοῖς πτηνοβόλοις, Sagittis quae Stymphalidas Lond 
emerunt, ut iy9vf9óAos; ϑηφροβόλος. 

IL πέμπων βιότου τέλος ἐσϑλὸν ἐπὶ ἔργοις 
XXIV. 8. πέμποις τέλος ἐσϑλὸν ἐπὶ ἔργοις LVL 
12. πέμωσιοις εὐόλβου βιότου" τέλος XM. 10. βιό- 
vou τέλος. ἐσϑλὸν ὁπάζων ἌΧΥΠΙ. 11. βιοτῆς τέ- 
Aog ἐσθλὸν ὁπάζων LXVIL 8 βιοτῆς τέλος ἐσθλὸν 
ὀπάζοις LXXIIL 9. ἀγαϑὴν δ᾽ ὄπασον βιότοιο τε-- 
λευτήν X. 22. φέρειν γλυχερὴν βιότοιο τελευτήν 
XIX. 6. αἱὲν ἐπὶ εὐδόξοις ἔῤγοις χλέος ἐσθλὸν 
ἄγουσα, ΧΧΧΗΠΙ. 9. in τέλος mutandum ut τέλος 
ἡδὺ φέρουσα XXXV. 7. ἀγάϑ' ἐχτελέουο᾽ ἐπὶ ἀέ- 
ϑλοις XLIL 11. ἐσθλοὶ (f. ἐσϑλὸν) ἐπὶ εὐδόξοις 
ἔργοις δρόμον ἐχτελέοντες ΝΠ. 13. 


ἌΝ 





OÓRPHIC AD " "985 


IV. ΚΧαλαῖς ὥραισι βρύουσα XXVI. 3. va- 
σμοῖσι βρύουσα XXII. 8. ϑαλίαισι βρυάζον XXXIII. 
T. 'χαρποῖς βρυάζων LM 10. χαρποῖς βρύουσα 
XXIV.-10. ἄστροις ΙΧ. 7. βρύων ἄϑλοισι XII. 2. 
"niae nullo casu addito βρύων ἐλϑέ LH. 153. 

Σὺν εὐόλβοισιν ἐν ὥραις XXVL 11. οἱ 
üsdem verbis X. 29. ἐπὶ ᾿εὐόλβοϊδεν᾿ ἐν ὥραις 
XXXII 16. ἐπ "MSS κτεάτεσσι m .1. et 
LXXH. 10. à ui | 

VL Χαλῷ γήϑουσα᾽ προρώπῳ LV. 16. ἱερῷ γή 
Sovca προςώπῳ XLIX. 7. νέῳ γήϑοντα προςώπῷ 
LXXV. 4. unde «etiam in H. XV. χαλῷ γήϑουσα 
προςώπῳ scribi malim ^ be y59ovu, etsi LIII. 9. 
legatur yay Giu προςώπῳ.  XXXIIL. 8. ὄμματι 
φαιδρῷ. ! RU vno" ois 52i 
VIL Ὀδίνων ἐπαρωγέ V... 2. ἐργασίαις ἐπα: 
ρωγέ. ΧΥ͂ΠΙ. 6. πᾶσιν. ἀῤωγέ VUL 7. ἐπαρωγὸς 
ἐοῦσα V. 2. et ΤΥΧΙΥ. ἐπαρωγὸς; Q6 n "iom 
6. ἐπαρήγοις ἌΧΗ. 9. n 

^ WHL Ἡδὺς ἐπίπγευσον ἐνηής XXX. 8. ubi 
codd. lectiones ἀμέγνής, ἄμενγής veram scripturam 
ἀμεμφής indicare videntur, ut LXXXI. 5. ἐπιπνγεί- 
ουσαι dusuqeis. Ἐπιπνείοιτε ἄναχτες XXXVIII. 25. 
et. active LXXXIV. 8. ὄλβον ἐπιπνείουσα καὶ 1jló- - 
χειρον ὕγειαν[, quod Porsonus in ἠπιόχειρ᾽ ὑγί- ' 
&e&y mutavit et hoc loco et XXIII. 8. vereor ut 
recte, quanquam ó7íso pluribus locis legitur XV. 
11. XVE 10. XXXII. 15. XL. 20. XIX. 22. 


» 


[t] Οὐδέ σε Κύπρις οὔτ᾽ ἀγανὰ φρονέοντες ἐπιπνείουσιν Ἔρω- 
τες Apollon. Arg. ΠΙ,.986, ὁμαλοὶ πνεύσειαν᾽ ἐπ᾿ ἀμφοτέροισιν "Epo- 
τὸς "Theocr. XII. 10. 





086 LIBER |SECUNDUS. 


IX. Οὐρανίαν χϑονίαν τὸ καὶ εἰναλίαν X. 2. 
οὐράνιοι χϑόνιοί τε VI. 9. αἰϑερίη τε xol εἰναλίη 
τε X. 14. Similiter opponuntur φαινομένη v ἀφα- 
yis LV. 10. ἀφαγὴς ἔργοισί ve φαίνῃ ἅπασιν. X. 
7. ἀφανῶν ἔργων φανερῶν ve ΧΥΠΙ. 16. σβεννύ- 
utvoc λάμπων ve ἘΦ]. 5. VIL 15. ὃς δαπανᾷς 
καὶ αὔξεις ἈΠ]. 3. ἄῤδην χαὶ ϑῆλυς ΧΙ. 4. XXXII 
10. κούρη καὶ χόρε LVI. 4. 

X. Πατασσομένη περὶ γαῖαν XXX. 3. τινασ- 
σαμένη χατὰ χεῦμα XVIL 8. ἑλισσομένη περὶ χῦ- 
μα. XXIV. 7. 

ΧΙ. εἰρήνῃ ϑάλλουσα XXX. 18. ϑάλλοντα 
λογισμοῖς XIX. 24. Ad haec nomen ϑάλος sexies 
recurrit et multitudo compositorum: ἀϊϑαλής ter, 
αὐξιϑαλής quater, παντοϑαλής, εὐθϑαλής. Ab alia 
stirpe δαχρυότιμος, ἀγλαότιμος, ϑεότιμος, πολύ- 
viuog, πάντιμος, ἀγλαόμορφος, αἱολόμορῷος, ἂἀρ- 
σεγόμορφος, ἠερόμορφος, δίμορφος, πολύμορφος, 
ἀρχιγένεϑλος, παντογένεϑλος, πρεοβυγένεϑλος. Eno- 
tavi talia plurima, sed jam satis nosci puto hu- 
jus paupertini poetae angustias, paucissimorum 
verborum et.sententiarum gyro circumclusi. 








ORPHICA. 987 


EPIMETRUM VIII. 
ad P.IL C. V. $. 37. not. n. [7]. 

Interpretationis historicae sive ut Tzetza[*] 
vocat; pragmaticae initia posita sunt ab Histori- 
cis, Hecataeo, qui serpentem venenatum et pesti- 
ferum. faucibus Taenariis procubantem confingen- 
dae de Orci cane Cerbero fabulae. occasionem de- 
disse opinatus est Pausan. IIL. 25. et Herodoro 
Heracleota, superbissimo . antiquarum | fabellarum 
interprete, qui Atrei arietem portentosum nihil 
aliud quam poculum aureum sigillatum fuisse con- 
tendit Athen. VL 231. C. Atlantem vero astrolo- 
gum Clem. Strom. L. I. p. 306.["] Promethei au- 
tem tormenta et liberatorem ejus Herculem, sic 
interpretatus est, ut Aeetum fluvium Promethei 
regis Scythici agros arrodentem ab Hercule deri- 
vatum esse diceret Schol. Apoll. II. 1251. Phavo- 
rin. $. Προμηϑεύς, quod et Diodoro placuit I. 19. 
et, quem is sequi videtur, Agroetae Libycorum 
scriptori Schol. Ap. 1. c. qui etiam Hesperidum 
μῆλα non mala aurea sed oves eximii velleris 


['] Ex Dissert. de Morte Bacchi. 

[8] Ad Hesiod. Opp. v. 1. p. 8. A. p. 26. A. et saepius; ἡ xc. 
ἱστορίαν ἀλληγορία ab Kustathio vocatur p. 426. 

[^] De Atlante idem suspicati sunt Xenagoras in Schol. Arist. 
Nubb. 397. Schol. Apoll. IV. 264. Diodor. III. 59. Cicero 'Tusc. V. 
3, Plinius H. N. II. 6. 126. Bip. Demo, quae omnem mythologiam 
ad mathematicam retulit, Otum et KEphialtem Astrologis adnumerat 
Schol. Lucian. Icarom. p. 84, Τ. IX. ubi. pessime labitur Clericus, 


Endymionem Plinius 1, c. p. 129. et alii v. Heyn. Opusc. Acad. T.H. 
234. Atreum Servius Aen. 1, 563. 


988 LIBER SECUNDUS. 


fuisse pronuntiavit Schol. IV. 1396.[*] Consimili 
ratione Herodotus Ius casus a fabulis sejungere 


conatus est, approbante fere Ephoro Schol. Apoll. 


Il 168. qui etiam, ut Tityum et Pythonem mi- 
raculis« eximeret, conjecturam fecit, praedones 
fuisse ab Apolline coercitos Strab. IX. 422. alias 
fabulas, perinde incredibiles inexplicatas  relin- 
quens, in quo ejus inconstantia a Strabone repre- 
hensa est. Sed eadem culpa omnes antiquiores 
tenentur, neque injuria Plato in Phaedro hoc to- 
tum negotium improbat, quia, si tres aut qua- 
tuor fabulae hoc modo explicatae fuerint, innu- 
merabiles aliae restent interpretum acumen elusu- 
rae. Post Ephorum Philochorus Orithyiam a 
vento dejectam Fr. p. 26. Triptolemum non ser- 
pentibus sed navi vectum serpentis simili p. 25. [ἢ] 
Proserpinam ab Aidóneo Molossorum regulo rap- 
tam esse, denique Minotaurum ducem fuisse mi- 
litarem, nomine Taurum, quem Minos castello 
Labyrinthi praefecisset p. 30. "Tum Mnaseas Pa- 
trensis Stymphalides mulieres fuisse affirmavit, 
non aves Schol. Apoll Π. 1054. Eudoc. p. 214. 
Ganymeden non a Jove raptüm “568 a. Tantalo 
Schol. Leyd. Valck. p. 136. Eustath. p. 1289. cu- 
jus sententiae fuit Phanocles poeta Euseb. Chron. 
L 17. Endymionem propter lunae observationem 
a dea Luna amatum tradi Fulgent. Myth. IL. 19. 


[c] Nomen hoc restituendum —Herodiano περὶ Mov. AE. p. 11. 
"yoowtec ἀπὸ (4). «Ζιβυχκῶν, ubi nomina gentilitia Macarum (Herod. 
IV. 175.) Byzantum, Marmaridarum aliorumque Libycorum populo- 
rum indicari videntur. 

[d] Ammiano Marcellino XXII. 2. currus fuisse videtur. 





ΘΟ ΡΉ το 1: . 989 


Pro equo Trojano Euphorio, ut Lydus refert na- 
vem substituit Fragm. CXX. 167.[*] Praetermitto 
alios, quorum tempora non satis adhuc cognita 
sunt, Myrsilum, qui Musas psaltrias Lesbias 
fuisse. voluit. v. Meinek. ad Euphor. p. 107. 
Plehn Lesbiac. p. 206. Theagenem, qui Aegineta- 
rum majores non formicas sed specuum habitato- 
res. v. Mueller. Aegin. p. 14. cf. Stephan. s. Παλ- 
λήνη [[]  Melisum, quem Vossius de Hist. Gr. 
L. Hi. 385. non immerito in hunc numerum re- 
tulit, Staphylum, rerum Thessalicarum auctorem, 
qui Charonis astu effectum putavit, ut dii Theti- 
dis nuptiis interesse crederentur Schol. Arist. Nubb. 
1058. Schol. Apoll. IV. 816. Phanodicum, qui 
Daedali alas in navigium transmutavit. Hi autem 
omnes tantummodo paucarum fabularum minus- 
que insignium rationem reddere conati. impieta- 
tis crimen facile. subterfugerunt; primusque Eue- 
merus eo processit audaciae. ut universam. my- 
thologiam hinc ortam diceret, quod homines qui- 
dam fortes et prudentes post mortem deorum no- 
men et honorem consequuti essent, neque heroes 
solum et semideos sed Jovem ipsum et totam 
ejus progeniem humano generi et mortalibus ad- 


[€] In simili narratione Fr. CLV. 180. pro L4xe«píore Weicher- 
tus de Apollon..p. 258. Χάρωνα substituit. aa 


[f] Fulgentius L. I. 26. Theocritus antiquitatis hi- 
storiographus refert, Phorcum fuisse regem, qui tres 
filias locupletes reliquit.  Schweighaueserus ad Athen. XI. 
Dn 91. T. VI. "Theolytum Methymnaeum, qui Annales scripsit, alii 

heocritum Chium Θαυμασίων scriptorem (v. Ebert, Dissert. Sic. T. 
l. p. 174.) significari putant, Evxorroc pro Θεόχριτος mendose edi- 
jun in Bekk. Anecd. p. 1198. ubi versus ex Id, VII. 2, af- 

ertur. 


9000 LIBER SECUNDUS 


scriberet natalibus, eorumque mortes etiam et se- 
pulturas demonstraret. Cujus sententiae improbi- 
tate Graeci ita perculsi auctoremque tantopere 
execrati sunt, ut pateat neminem ante eum tale 
quiddam ausum esse. Eaque ratione ductus jam 
olim Dionysium illum, quem Diodorus ΠῚ. 52. 
in hoc genere interpretationis ducem sequitur, 
Ephori temporibus postposui, cujas ille fuerit Mi- 
tylenaeus an Samius an Milesius, in incerto re- 
linquens propter ambigua veterum testimonia. 
Etenim quod Suidas refert Dionysium quendam 
Milesium [5] praeter alios libros historicos et geo- 
graphicos υϑιχά scripsisse et KUzAov ἱστοριχόν, 
idemque alio loco Dionysium Milesium ἱστοριο-- 
yocqor Hecataei aequalem facit, non satis firmum 
videbatur ad probandum, hunc esse a Diodoro 
adhibitum. Nam Mitylenaeus quoque Dionysius 
cognomine Scytobrachion υϑιχά scripsit, ut Sui- 
das refert, et στρατιὰν Διονύσου xci ᾿4“ϑηνᾶς χαὶ 
"Aoyove)vag sermone pedestri, quanquam Epicus 
poeta vocatur, et ab hoc Mitylenaeo Diodorum 
sumsisse, quae de deorum rebus gestis Euemeri 
modo narrat, Vossius et Jonsius L. III. p. 43. 
suspicati sunt.  Difficultatem hujus quaestionis 
augent Scholiastae Apollonii, qui Argonautas sive 
Argonautica modo Milesio Dionysio adscribunt 
ΠῚ. 200. (ubi Muellerus ad Reinesii Observ. in 
Suid. s. v. Μιτυληναῖος reponi jubet) et IV. 223. 
228. 1153. modo Mitylenaeo 1. 1290. II. 1144. 


[z] De Dionysio Sophista Milesio v. Reimar. ad Dion. Cass. 
LXIX. 4. 1152. 





ORPHIC A. 991 


IV. 119. Tertium quendam Dionysium Samium 
vel Rhodium nominat Suidas, eumque ἱστορίας 
τοπικάς, περιήγησιν. οἰκουμένης, et ἱστορίαν παι- 
δευτιχήν scripsisse, quorum librorum nullus, quan- 
tum ex titulis judicari potest, cum argumentis a 
Diodoro tractatis congruit, prorsus ut hunc Sa- 
mium ab hac quaestione segregandum ducerem, 
nisi moram faceret Athenaeus Samium quendam 
Dionysium ἐν τοῖς z&gl xÜxAov testem advocans, 
quae res viris doctis suspicionem praebuit, hunc 
esse cyclographum, «eujus vestigia sequatur Dio- 
dorus[']. Jam dispiciamus, cuinam horum scripto- 
rum maxime conveniat Diodorus. De postremo 
Schol. Eur. Phoenn. 1110. Διονύσιος iy d τοῦ 
ύχλου [ βύρσαν αὐτὸν (Argum) ἠμφιέσθϑαι φησὶ 
χαὶ κύχλῳ τὸ σῶμα ὅλον ὠμματῶσθαι, hoc est 
pelle clavata. sive ocellata indutum fuisse eoque 
speciem centoculi praebuisse, quae perfecte con- 
gruunt cum pragmatica fabularum interpretatione; 
neque alius Dionysius esse videtur qui Spartos 
gentem Boeotiam fuisse statuit Sch. v. 670,  AI- 


h] Ad hunc Samium primus animadvertit Weichertus de Apollon. 
p. 179. deinde Boeckhius ad Schol. Pind. Isthm. III. p. 537. et Pa- 
nofka Res Samior. p. 94. qui eundem putat intelligi in. Schol. Apoll. 
IV. 177. ubi Mitylenaeus vocatur. Wuellnerus contra de Cyclo epico 
p. 8. sq. Athenaeum errasse censet, quum pro Milesio nominaret Sa- 
mium. Hoc vero est optare, non probare. 


[i] Nescio an idem liber «Στέφανος appelletur a Nicephoro Hist. 
Eccl. X. 86. p. 89. ἀποχρήσει τοῖς τάχος ἰδεῖν (mythologiam) βουλο-- 

oic 0 τε ᾿Δριστοτέλους πέπλος, ὁ Ζιονυσίου στέφανος xci ὁ Ilo- 
λυμνήμων Ῥηγίνου" ubi Wouwerus Polym. XXIV. 282. “]ιονυσίου 
χύχλος emendat. Rheginus ille ap. TTzetz. Chil. XVIIL 469.  Isigoni 
sententiam refert de ovibus auricomis, idemque in Schol. Lyc. 177. 
ToU Πολυίστορος ᾿4λεξάνδρου χαὶ ᾿“πολλοδώρου xci Ῥηγίνου τοῦ Ilo- 
λυμγήμονος xci ᾿ΑΔρτέμωγος τοῦ Περγαμηνοῦ xe Κασσάνδρου τοῦ 
Σαλαμιγίου ἱστοριχώτεροι χαϑεστήχαμεν. 


992 LIBER SECUNDUS. 


terum. quod. Schol.. ad. Orest. 988. a Dionysio Cy- 
clographo adnotatum scribit, Euripidem ^in iis 
quae de Atrei pecude narrat Alcmaeonidem  se- 
quutum esse, ἃ Diodoro IV. 63. non attingitur, 
neque hic Herculis filios nominat quos ille Schol. 
Pind. Isth. IV. 104. sed alios. De tertio quod 
idem Cyclographus de Homeri aetate constituisse 
dicitur. Tzetz. Chil... ΧΙ. 184. [?] hic. ipse addit 


[d 7 ’ ^ 7 Φ 
- χιόδωρός τὲ σύντροχα λέγει. Διογυσίῳ, qui locus . 


Diodori hodie non extat; neque hoc solum impe- 
dimento est sed etiam quod Dionysius. Olynthius 
de. Homeri aetate disputasse dicitur Tatian. c. 48. 
Postremo, quo omnis spés emergendi : decollet, non 
solum Samius sed etiam ille quem Apollonii in- 
terpretes. modo Milesium modo Mitylenaeum vo- 
cant, cum Euemero et Diodoro mirabiliter. con- 
sentiunt: «“Ζιονύσιος ἔν τοῖς ᾿Αργοναύταις φησὶ 
Κριὸν γεγονέναι τροφέξα «Ῥρίξου Schol. IL 1444. 
ΓΥ. 119. Ζιονγύσιος ὃ Δίιτυληναῖος ἄνϑρωπόν φησι 
γεγενῆσϑαι παιδαγωγὸν τοῦ Φρίξου ὀνόματι Κριόν 
ΤΥ. 177. quam putidam interpretationem Diodo- 
rus iisdem verbis proponit IV. 47. ubi Heynius 
illius antiquissimi Dionysii vestigia odorabatur. 
Nec minus Dionysii Milesii narratio. de Persei re- 
gis Tauricae filiabus, Circae et Medea, convenit 
cum his quae Diodorus tradit IV. 45. quos qui- 


dem nodos neque solvere possum neque scindere 


volo. taque quis ille fuerit, quem Diodorus tra- 


dit τὰ περὶ τὸν 4hóvvoov zai τὰς ἀαβεύγας χαὶ 


[1]. Hinc supplenda lacuna in Exeg. Hom. p. 150. ef. Procl. 
Proleg. in Hesiod. p. 6. 








—c ORPHICGCA. 993 


τὰς ^duatóvag xal τοὺς ᾿Αργοναύτας καὶ và κατὰ 
τὸν Ἰλμιαχὸν πόλεμον συντάξαι, pro certo non af- 
firmem, sed illi Hecataei aequali hanc pragmati- 
cam interpretationemi abjudieo, quae si jàm istis 
increbuisset temporibus, non potuisset Euemero 
vitio verti[*], quem omines de diis δὰ dixisse nar- 
rant; quáe Diodorus à Dionysio suo dicta refert, 
et tahquam novae cujusdam haeresis conditorem 
incusant. Neque hànc fiostram sententiam irnfir- 
mat Porphyrii narratiuncula V. Pyth. XVL. p. 18. 
Pythagoram Éelphis Apollinis monumento elegi- 
darion inscrípsisse hac quidem! sententia, ut eum 
Sileni filium dicetet, à 'Pythorie interemtum et 
in^ tripode conditum, eundemque Pythagoran, 
quu Cretam venisset, Jovi iüferias attulisse et 
epigramma insculpsisse "(20s ϑανὼν “εἴται Ζάν, 
ὃν Δία “ἰκλήσπουσι [!], cujus sepuüleri quamvis 
multi meminerint (v. Tzseliuck. ad Mel. VHI. Vol. 
P. H. 808) tamen nullaà':ést ante Callimachum 
mehtio. Quot viri fortes Hereulis nomen sibi in- 
duerint, jam Herodoto in mentem venit quáere- 


" 


" 


E [k jus argumenti vim. Heynius quoque obscure sensit. de Font. 
Diod. ᾿ TÀvnL T. L ,Haud diffiteor mihi yix satis pro- 
babile visum jam Herodotea aetate de fabulis vete- 
rum scriptorem aliquem hac subtilitate uti insti- 
tuisse. Rerum tamen argumentis et scriptorum aucto- 
ritati refragari non licet. 

. [1] Callide Ptolemaeus Hephaest. p. 58. non Jovem sed Olym- 
pum Jovis educatorem.ibi sepultum fuisse affirmat, errore hinc nato, 
quod in elogio monumenti nomen Olympi vetustate deletum, Jovis re- 
lictum esset; quod/ idem accidere potuisset Apollini, si in Hyacinthi 
epitaphio Τάφος "Yozív$ov ᾿Ζπόλλωγος, Polyb. Exe, VIIL, 741. vox 
evanuisset intermedia. Cretense sepulcrum zcq0c τοῦ Zfióg inscriptum 
fuisse testatur Schol. Lucian. 278. T. VII.  Euemerus simpliciter : 
Ζὰν Κρόνου Lactant. L. 11. 46.. Cedrenus T. T. p. 15. ἐνθάδε χεῖται 
Ilizog ὃ x«i Ζεύς. 


It. 14 


994 LIBER SECUNDUS. . 


re; mox eodem modo de diis majoribus disputari 
coeptum, quot Joves, Apollines, Minervae fue- 
rint; cujus disputationis auctores Cicero III. 21. 
Theologos nominat, Arnobius Theologos 
et absconditae vetustatis conditores IV. 
14. quo nomine Zoega Bassirel. T. IL p. 102. 
Alexandrinos  Sophistas significari putat; neque 
admodum antiquos esse ostendit Anterotis πο- 
men; Cicero ipse ΠΙ. 16. haec ab iis tradi ait, 
qui interiores scrutantur et reconditio- 
res literas, unde Augustinus de Civ. XVII. 12. 

quae de Liberi. morte affert secretiore histo- 
ria contineri ait. Servius ad Aen. VIII. 190. 
quum. narrasset. Cacum secundum fabulas. Vulcani 
filium perbiberi, postremo addit: Veritas autem 
secundum philologos et historicos hoc 
habet, hunc fuisse Euandri nequissi- 
mum servum et furem. Clemens similia quae 
dam Didymi["] et Aristotelis nescio cujus placita 
affert. Coh. IL. 24, Stagiritae discipulus Clearchus 
Athen. 1I. 58. F. Helenam suspicatus est ideo. ex 
ovo natam tradi, quod in cubiculo orbiculari 
educata esset. Eidemque aevo Alexandrino ad- 
scribendi. videntur. Dosiades, Epimenides, Lao- 
sthenides et Sosicrates["], quorum e libris Diodo- 


[m] Chalcenteri, puto; is vero ap. Kuseb. Chron. I. 17. .Syn- 
cell. p. 162. Persei res gestas ad historiae similitudinem traducit. 


[»] Ejusdem esse videntur, quae. de Sphinge Schol. Eur. 
Phoenn. 45. affert, Σωχράτης ἐγχωρίαν αὐτήν φησι χφησμολόγον, 
δύςγνωστα μαγτευομένην.. Apud Schol. Arist. Avv. 521. Zwxoerne 
ἐν τῷ δωδεχάτῳ τῶν Κρητικῶν Fabricius (T. II. 408. Σωσιχράτης 
scribendum putat; sed nomen idem est. Socrates qui. ad Eqq. 959. lau- 
datur, Grammaticus esse videtur. v. Etym. M. s. Εὐβοΐς. 








ORPHIC 4A. 995 


Ὸ 


rus singulorum deorum historiam enarrat, ubi 
terrarum nati quas res gesserint et quem exitum 
habuerint. v. Heyn. de Font. LXXV. His fabu- 
latoribus successerunt, qui omissa Creta et Pan- 
chaea et Utopia Atlantica deos graecos in reges 
Assyriorum Medorumque transfigurarent, Thal- 
lus[*], Abydenus, Alexander Polyhistor, Cephalio, 
cujus hunc locum, qui: ad res gestas Liberi Pa- 
tris pertinet, servavit Syncellus p. 167. Βῆλος 
᾿ ἐβασίλευσε τῶν ᾿Φσσυρίων καὶ ἀφιχνεῖται Περσεὺς 
ὃ Δανάης εἷς τὴν χώραν αὐτοῦ" ἔφυγε δὲ Περ- 
σεὺς τὸν “Διόνυσον τὸν :Σεμέλης υἱέα etc. quae 
cum ceteris ionice scriptis in Eusebium suum re- 
tulit Scaliger praescripto lemmate ix τῶν Kega- | 
λαίωνος. Fuerunt autem duo hujus nominis Hi- 
storici; unus Gergitho oriundus, quem Strabo 
XII 589. Dionys. Hal. L 49. et 82. Parthenius 
Erot. IV. et XXXIV. Festus p. 453. Eusebius in 
Fragm. a Majo edito p. LXV. Stephanus duobus 
locis et Etym. s. Καπύη, de Trojanorum migra- 
tione et Aeneae in Italiam adventu scripsisse te- 
stantur, idemque liber haud dubie significatur ab 
Athenaeo IX. 393. D. ὁ τὰ Κεφαλίωνος ἐπιγρα- 
φόμενα συνϑεὶς Ἡγησιάναξ ὃ ᾿Δλεξανδρεύς. Hic 
et Eusebius Cephalionem vocat, ceteri Cephalo- 
nem, nec facile dijudicari potest librariine. erra- 
verint [^|] an scriptores ipsi solita sibi licen- 

[9] Hic Belum Assyrium cum Saturno et 'litanibus contra Jo- 


vem pugnasse refert 'Theophil. ad Autolyc. III. 29. 399. De aetate 
ejus v. Niebuhr. Comment. Acad. Berol. 1820. p. 57. 


[P] Inter utramque formam fluctuant codd. Joseph. XIV. 3. 686. 
suniliterque 740» et ““υσίων Lucian. 'Toxar. c. 12. et 15. Nomen 


14 * 


996 - LIBER SECUNDUS. 


tia [ῬΡ] terminationem nominis pro arbitrio variave- 
rint. Hunc Cepbalionem, cui Hegesianax Antiochi 
M. aequalis librum vel composuisse vel supposuisse 
dicitur, G. Vossius de Hist. X. 220. merito di- 
stinguit a Cephalione seu Cephalaeone rhetore, 
quem Suidas sub Adriano vixisse, Photius autem 
LXVIII 50. breviarium rerum ubique gestarum ἃ Ni- 
no usque ad Alexandrum M. novem libris Musarum 
nomine distinctis conscripsisse refert et ultimo sive 
Urania res Alexandri E DN e triginta scriptori- 


Cephalo capitonem seu cillonem significans legitur Polyb. VIII. 14. 
^Diod. XIX. 27. Artemidorus Capito Hippocratis recensuit scripía, a 
quo diversus Capito Alexandrinus poeta epicus Athen. X. 425. B. Ca- 
pito Lycius praeter Isaurica metaphrasin Epitomae Livianae ab. Eu- 
tropio confectae antiquiorem Paeaniana elaboravit v. Kuester ad Suid. 
s. “μύσσειν et Histoir. liter. de la France 1. 1. P. II. p. 226. et 230. 
Hunc Reinesius E. ad Hofmann. II. 8. non inepte Cephalonem vocat, 
Graecorum morem sequutus, qui nomina Romana in suam linguam 
convertere solebant, Saturnium Κρόνιον dicentes, Frontonem «»oór- 
τιν Lucian. Quom. Hist. scrib. S. 21. 183. T. IV. Maximum 77-- 
γάλον Porphyr. V. Plot. p. 10. quemadmodum nostra memoria. non- 
nulli nomina francogallica Rousseau in Rufinum, Fleury in Floridum 
etc. verterunt. ihr 


[PP] Idem homo a Pausania IIT. 38. 6. Pytheas, a Suida Py- 
thocles vocatur, idem Nicocles et Nicocreon v. Casaub. ad Athen, 
VIII. c. 9. 349. E. Hermippus et Hermocles Athen. XV. 697. Her- 
mon et Hermonax v. ad Athen. IIT. 81, ἘΝ VI. 267. C. Theopompus et 
Theopemptus Diog. La. IIT. 1. 26.  Pythodorus et Pythodemus v. 
Sylburg. ad Dionys. Dinarch. IX. 649. Pitholaus et Pitholeon (Pi- 
tholeontis) v. Bentl. ad Hor. Sat. I. 10. 22. Hujus confusionis exem- 
pla nonnulla :errore describentium invecta esse non infitiabor, sicut 
passim Philetas et Philemon, Apollonius et Apollodorus :confundun- 


tur, sed et scriptores ipsos nominum propriorum terminationes immu- 


tasse ostendunt Grammaticorum adnotationes, Agámemnonem eundem 
Agamedem dici Eustath. p. 289. Alcimedontem Schol. Ven. XXIV. 
474. ''heogenem 'Theogitonem Harpocr. p. 142. cujus licentiae fines 
nosse perdifficile sed ad agnoscendos librariorum errores necessarium 
est. Multo crebrior syllabae extremae commutatio, Glaucus et Glauco 
v. Oudend. ad Apul. Plat. c. I. p. 280. Batus et Bato v. Ebert. 
Diss. Sicul. p. 92. sq. et similium v. Werfer. ii Act. Monac. 'T. II. 
526. Visconti Pio Clement. 'T. IIT. p. 66. Ast. ad Plat. Phaedr. 
319. et ad Vers. German. p. 943. Ptolemaeus Grammaticus cognomine 
Pindario, Pindarus vocatur in Schol. Dionys. 790. quod Fabricius et 


ME tuse RUM up MELDE o pev 





T ORPHIC A. 097 


bus collectas, iv οἷς xoi 7j Κεφαλίωγνος ἱστορία. 
Quum autem Cephalio praeter illum Gergithium 
nullus innotuerit, neque hunc de Alexandro scri- 
psisse constet, Sancrucius Exam. Crit. des anc. 
Histor. p. 60. Cephalaeonem Photianum historiam 
Alexandri primo separatim edidisse, post angu- 
stius contractam  summario  inseruisse statuit. 
Eundem rursus Photius Cephalionem vocat CLXVI. 
177. ubi de Sopatri Eclogis earumque decimo li- 
bro: συνηϑροίσϑη ix τῆς Κεφαλίωνος Ἐρατοῦς 
διαλαμβανούσης τὰ κατὰ ᾿4λέξανδρον ,. quod cum 
prioribus conciliari poterit, si Alexandri histo- 
riam libro octavo coeptam, nono absolutam esse 
statuamus. Quanquam autem nomen idem, ho- 
mines tamen diversos fuisse Vossio jure assensi 
sunt Kuesterus ad Suid. s. v. Heynius ad Aen. 
IL. Exc. HH. aliique, relicta eorum sententia, qui 
quia Suidas) Cephalonem sive Cephalionem Ger- 
githium Adriani temporibus vixisse tradit, ünum 
tantummodo hujus nominis scriptorem admittunt, 
sive Adriani aequalem, ut Pinedo statuit Ind. 
Auct. p. 759. sive illum antiquiorem, ut Frere- 
tius in Mem. Acad. Paris. T. VII. p. 567. et V. 360. 
Neque huic sententiae obstat, quod Vossius de 
Philos. c. XHL defendit, graece scribentes diu 
ante Caesarum aetatem dialecto ionica uti desiis- 
se; quo argumento ille probare conatur, Aretaeum 


Boeckhius ad Pind. Fr. p. 655. corrigendum putant; Ariston et Ari- 
steas v. Rutgers. Varr. licit. IV. 18. Ariston et Aristión v. Wyt- 
tenbach. ad Plut. S, N. V. p. 57. Aristeas et Aristeus v. Hemsterh. 
ad. Lucian. Dial. Mort. XI. 167. 


908 LIBER SECUNDUS. 


multo, quam vulgo sumitur [*], antiquiorem fuisse. 
Nam eadem lingua Asinius Quadratus historiam 
Romanam ab urbe condita usque ad Alexandrum 
Mammaeae filium composuit[*], cujus libri locum 
ionice scriptum  asservavit Constant. Porphyrog. 
Admon. XXIIL 77. E. et plures Stephanus sed 
in communem fere dialectum translatos. Eadem 
lingua ÜUranius Arabica scripsit Steph. s. ᾿4βαση- 
vóg, Callimorphus Parthica Lucian. Quom. Hist. 
& 16. 179. T. IV. Praxagoras historiam Constan- 
tini M. Phot. LXI. 31. et Apollonius Tyanensis 
διαϑήχας suas ionicis exaravit literis Philostr. V. 
A. VI. 35. 314. Illum autem de Perseo et Dio- 
nyso locum et quae praeterea Syncellus, Malela 
et Moses Chosroenus a Cephalione tradita refe- 
runt, non Gergithio, ut Sancrucius volebat Exam. 
p. 59. sed juniori Historiae catholicae auctori ad- - 
scribenda . esse recte judicavit. Volney Recherch. 
nouvell. sur list. anc. T. II. 254. Neque alium 
legisse videtur Tzetzes Exeg. p. 4. Κεφαλίων καὶ 
Παλαίφατος xoi Δομνῖνος περὶ τῶν ἡρώων καὶ 
τῶν τεραστίων ῥδητοριχῶς ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον χαὶ 
oU φυσιχῶς ἢ μαϑηματιχῶς ἠλληγόρησαν. et ad 
Lyc. p. 26. ἀλληγορεῖν ἐπιστάμεϑα ὑπὲρ Κορνοῦ- 
τον xoi Παλαίφατον και Κεφαλίωνα καὶ Ἡράχλει- 
τον xai Δομγῖνον, qui sine dubio idem est Chro- 
nographus a Malela saepius laudatus, Episcopus, 
ut Bentlejo videtur Opusc. p. 513. Lips. Antio- 


[4] Menag. ad Diog. V. 58. Amoenitt. Jur. c. 35. 224. Wiggan. 
ad Aret. p. 9. P. Petit. Praef. ad Comm. 136. 

[T] v. Reines. Ep. ad Hofmann. p. 456. aliosque quos 'Thor- 
beckius de Asin. Poll. Vit. p. 119. nominat. 





ORPHICA. 999 


chensis. Haec quidem de Cephalione altero, quem 
Fabricius T. X. p. 701. paucis absolvit. Plures au- 
tem hujus sectae auctores ad testimonium citant 
Apologetae veteres, quibus nihil optabilius acci- 
dere. poterat, quam quod inter profanos quoque 
scriptores: reperirent. causae suae patronos, qui 
deos ex humano genere in coelum translatos di- 
cerent. . Praeter Thallum et ceteros, quos: huic 
subjunximus, saepissime laudant Cornelium Ne- 
potem: et Cassium Severum[*] Tertullian. Apolog. 
c. X. Minuc. Fel. c. XXII. Lactant. I. 13. 8. Com- 
plures alios, incertum 40 jure, huc congerunt 
Clemens et Arnobius IV. 29. Possumus om- 
nes istos, quos. inducitis et appellatis 
deos, homines fuisse demonstrare vel 
Euhemero replicato vel Nicanore Cy- 
prio vel Pellaeo Leonte vel Hippone 
et Diagora Meliis; quorum nullum certis 
indiciis coarguere possumus praeter Leontem, 
de quo Hyginus Astr. IL. 20. Leon, qui res 
Aegyptias conscripsit, ait, quum Li- 
ber Aegyptum teneret et omnia pri- 
mus hominibus ostendisse diceretur, 
Hammonem quendam ex Africa venisse 
et pecoris multitudinem ad Liberum ad- 


[r] v. Eberhardt Ueber den Zustand der schónen Wissenschaf- 
ten bey d. Rómern p. 159. et doctam Germanici editoris notam. Se- 
reni opinio fuit, Gorgones pulcritudine sua obstupefecisse juvenes 
Serv. Aen. VI. 289. quae Wernsdorfius in Poet, Min. T. II. 289. e 
Samonici libro rerum reconditarum sumta putat; et convenit sententia 
libri elogio. "Totam mythologiam hoc modo a Sereno explicatam esse, 
non dico , neque de ceteris talium interpretationum auctoribus plus 
contendo, quem testimoniis vinci potest. 


1000 LIBER SECUNDUS. 


duxisse — Itaque pro beneficio ei Liber 
existimatur agrum dedisse ete. quae si cum 
Tertulliani verbis conferas de Cor. VII. Leonis 
scripta evolvas, prima Isis repertas 
Spicas capite circumtulit[^], hisque rursus 
Augustini locum apponas Civ. VIII. 27. de Iside 
uxore Osiris et de parentibus eorum, 
qui omnes reges fuisse scribuntur, qui- 
bus parentibus suis illa cum sacrificaret 
invenit hordei segetem, quae et quanta 
mala non a poetis sed mysticis eorum li- 
teris memoriae mandata sint, sicut Leo- 
ne sacerdote prodente. ad Olympiadem 
scribit Alexander, legant qui volunt; 
his omnibus eandem sententiam subesse intelliges, 
eos pró diis habitos esse, a quibus res ad vi- 
tae cultum utiles inyentae essent. Haec vero in- 
ter se et cum -Euhemeri ratione ita perspicue 
congruunt, ut non dubitem scriptorem Aegyptia- 
corum ab Hygino allegatum eundem esse, qui ab 
Arnobio Pellaeus vocatur; .eumque etiam significari 
arbitror in Schol. Apoll. IV. 262. “έων ἐν πρώτῳ 
τῶν πρὸς τὴν μητέρα (hoc.est, ni fallor, ms 
τὴν ᾿Ἵλεξάνδφου μητέρα) πάντων ἀρχαιοτάτους 
“Πγυπτίους φησὶ καὶ συμφωνεῖ ---- Νικάνωρ. quem 
Nicanorem Arnobius quoque Leoni adjungit. Ni- 
hilo tamen secius Jablonskio assentior Panth. Pro- 
leg. p. XXX. fictam esse illam Alexandri M. epi- 


[s] Clemens Strom. 1. 383. .4éov ὁ τὰ περὶ τῶν καὶ «ἴγυπτον 


ϑεῶν πραγματευσάμενος τὴν Ἶσιν ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων “Ἰήμητρα au 
λεῖσθαί φησι. 





ORPHICA. 1001 


stolam, in qua ad matrem scribit sibi a Leo- 
ne quodam antistite sacrorum Aegyptio- 
rum metu suae potestatis proditum esse, 
qui dii vulgo. haberentur, eos homines 
fuisse; ipsosque hujus epistolae fictores Leonis 
Pellaei,: qui librum suum Olympiadi inscripsisse 
videtur, nomine ad fingendum Leonem Hliero- 
phantam Aegyptium abusos arbitror[*]. 

His. igitur | Pragmaticorum , disputatiunculis 
condocefacti Apologetae Dionysi res gestas tra- 
dunt, quales ab illis acceperunt, nullo suo addi- 
tamento. Nam mne de simulacro quidem gypseo 
ad colendum publice proposito et ortis hinc gen- 
tium superstitionibus mentiri quidquam sed vete- 
rum vestigia sequi videntur. Hi enim quaerentes 
unde. deorum solemnia coeperint, in hanc cogita- 
tionem -inciderunt, aegritudinis et moeroris ex 
obitu affinium amicorumque suscepti hoc a su- 
perstitibus solatium adhibitum esse, ut defun- 
ctos divinis honoribus consecrarent, eorumque si- 
mulacra tum sibi tum aliis veneranda proponerent. 
Sap. Salom. XIV. 14. πένϑει τρυχώμεγνος πατὴρ 
τοῦ ταχέως ἀφαιρεϑέντος τέχνου εἰκόνα ποιήσας 
τὸν ἄνϑρωπον ὡς ϑεὸν ἐτίμσε καὶ παρέδωχε τοῖς 


. [ft] Praeter eos, quos Fabricius T. III. 27. et Freinshemius 
Prolegg. in Curt. c. IV. nominant, Pollux bis epistolarum Alexan- 
dri ad matrem meminit VI. 87. VII. 28.  Fictae sine dubio illae 
fuerunt, quas Josephus pro «causa Judaeorum contra Apionem af- 
fert IL. 4, 471. et fortasse plures, sed certe illa de Leone, quam 
Villoisonus De tripl. 'Theol. p. 19. temere Alexandro Polyhistori 
tribuit. Nec recte Worthius et hunc sequutus Heynius de Font. 
Diod. p. XXX. illum commenticium Leontem cum scriptore Macedo- 


nico confundunt, qui illo tempore sacris Aegyptiacis praeesse non 
potuit. 


1002 LIBER SECUNDUS. 


ὑποχειρίοις μυστήρια xci τελετάς |^]. Diophantus 
ap. Fulgent. Myth. L c. 1. affirmat deorum co- 
lendorum morem susceptum esse ab iis, qui mo- 
dum in lugendo transgressi, ut defunctorum ami- 
corum memoriam pie inviolateque servarent, eos 
divinis cumulassent honoribus deosque appellas- 
sent; quod ab hominum consuetudine["] traductum 
est primum ad heroes[*], hinc ad deos, et a scri- 
ptoribus Christianis inter principales idololatriae 
causas refertur. Isidorus Origg. L. VIIL p. 192. 
fuerunt etiam quidam viri fortes aut 
urbium conditores, quibus mortuis ho- 
mines, qui eos dilexerunt simulacra fin- 
xerunt imaginum ut haberent aliquod 
solatium ex consolatione. cf. Suid. s. Σε- 
ρούχ, Wouw. ad Minuc. Oct. c. 20. Girald. de 
Sepulcr. p. 690. 





EPIMETRUM IX. 
ad C. V. S. 37. not. nn. 


Varro L. L. VL 84. Bip. Praeterea si 
quid medium, id est umbilicus, ut pila 


[2] cf. Eichhorn. Einleit. in d. Apocr. d. A. T. p. 160. 

[P] Apulej. Met. VIII. 239.  Chariclen narrat imaginem beati 
mariti formatam ad habitum Liberi Patris divinis percoluisse hono- 
ribus. Plura consecrationis hujus domesticae exempla collegerunt 
Venuti in Dissert. Acad. Cort. 'T. II. p. 221. et Zoega de Obelisc. 
p. 868. 

[9] Laodamia simulacrum Protesilai in thalamo repositum sub si- 
mulatione sacrorum colere coepit Hygin. F. CIV. Minerva sororis 
Palladis per imprudentiam occisae signum apud Jovem consecrat Apol- 





^ORPHICA. 1003 


terrae; non Delphi medium; et terrae me- 
dium non hoc sed quod vocant Delphis 
in aede ad latus est quiddam ut thesauri 
specie, quod Graeci vocant ὀμφαλόν, 
quem Pythonos ajunt tumulum. . Maximam 
difficultatem objiciunt verba ad latus quae codd. 
Florentini tuentur, duo alii allatus, Edd. ad- 
latum, allatum, ablatum, et nonnulli . adji- 
eunt foramen, unde Scaliger foramen ala- 
tum. est quoddam tensarii specie, quod 
amplectitur Holstenius ad Steph. Byz. p. 230. b. 
eoque ὀμφαλὸν τεταινιωμένον Strab. IX. 505. si- 
gnificari putat[^]. Multo audacius Checozius in 
Dissert. Cort. T. IV. 208. locum interpolat: ad 
latus est quoddam vetustae artis oper- 
culum. Primum thensarium [^] sive potius ten- 
sarium[*] ab hoc loco alienum; verum est sine 
dubio thesauri specie. Minyae thesaurum tali 
forma esse scribit Pausanias IX. 38. σχῆμα περι- 
φερές ἐστιν αὐτῷ, χορυφὴ δὲ οὐκ ἐς ἄγαν δὲεξὺ 
ἀνηγμένη" τὸν δὲ ἀνωτάτω τῶν λίϑων φασὶν ág- 
μονίαν παντὶ εἶναι τῷ οἰχοδομήματι. Haec tholi 


lod. III. 2. Domesticorum signorum primum indicium praebent χολοσ-- 
col εὔμορφον Aesch. Agam. 406. quibus absentium dolorem leniri 
poeta negat. ó 

[4] Huc etiam Schol. Lucian. de Saltat. c. 89. 147. advocari 
poterat: λέγουσιν iv Δελφοῖς ὀμφαλὸν εἶναι ἐπὶ τοῦ ἐδάφους τοῦ 
γεώ. περὶ αὐτὸν αἰετὸν γεγράφϑαι ἀπὸ συνϑέσεως λίϑων, qui opus 
tessellatum in mente habuisse videtur. οἱ 

[^] Hac scriptura thesauri et thensari omnibus literis con- 
venire docent Grammatici, literam N. ante S. modo addi modo demi 
testantes. v. Burmann. ad Anthol IV. Ep. 241. Hagenbuch. Epist. 
Epigraph. p. 598. Marini Monum. de frat. Arv. 'T. II. 590. 


[9] vw. Scheffer De re vehic. II. 24. 805. 


1004 LIBER SECUNDUS. - 


conclusura qua convexitas velut cordine incumbit, 
umbilicus dicitur. Aristoteles de Mund. VI. 20. 
οἱ ὀμφαλοὶ οἱ λεγόμενον οἱ ἐν ταῖς ψαλίσι λίϑοι 
οἱ μέσοι κείμενον χατὰ τὴν εἷς ἑχάτερον μέρος &v- 
δοσιν ἐν ἁρμονίᾳ διατηροῦσι τὸ σχῆμα τῆς ψαλί- 
δὸς καὶ ἀκίνητον. Athenaeus XL 502. E. phialas 
βαλανειομφάλους dici ait ὅτι oí ὀμφαλοὶ αὐτῶν 
xoi τῶν βαλανείων. οἱ ϑόλοι ὅμοιοί εἶσιν [. Hinc 
potius in Varronis loco, si optio esset, arqua- 
tum quiddam praefer rem. ' Sed umbilicum il- 
lum tholo thesauri subterranei superpositum fuisse 
mihi veri simillimum videtur. 





EPIMETRUM X. 


ad C; V. & 37. not. o. 


De oraculis Neroni redditis, quibus exaspe- 
ratus locum sacrum injectu cadaverum funestari 
jussit, rumorem quendam percrebuisse apparet e 
Dione Cass. LXIII. 14. et Ammian. Marc. XXII. 12. 
nec defuerunt qui versus ipsos, quibus Pythia ty- 
rannum devovit, in medium- afferrent.  Sopater 


[d] Ὥςπερ ἐν ταῖς ὑπάντροις eizodoucic ἢ iv τοῖξ τῶν λουτρῶν 
ὀρόφοις ὁ τὸ πᾶν τῆς οἰχοδομῆς συνέχων tig ὑπάρχει À(9oc τιν 
φαῖος ἐγχεχροτημένος τῇ ϑόλῳ, σφῆνα προςαγορεύουσιν οἱ olzoÓ0— 
μὸν Caesarius Dial. IIT. 652. C. Bibl. Bign. T. XI p. 94. T. VI. 
Gall. Ut medium 51 quis vellat de fornice saxum, in- 
cumbunt cui cuncta, simul devexá sequuntur Auson. Eclo- 
gar. v. 15. Clypeum balneorum vocant architecti v. Schneider ad Vi- 
truv. VI. 8. 4. p. 494, 'T. II. 374. 


Df eic ac: 


- 
w— ^ i t Aue 





Fx i 
)-.0RPHICA. 1005 


Ms. apud Boissonadium ad Marin. p. 64. λέγεται 
ὅτε εἰςελϑόντος εἰς Δελφοὺς εὐτελοῦς τινος καὶ 
λαβόντος χρησμὸν Νέρων οὐκ ἔλαβεν — εἴτα. ἤρετο 
ἄνϑ' ὅτου; ἡ δὲ Πυϑία ἀπεχρίϑη | 

Εὐαδέ μοι γϑιζὸς λίβανος χλυτοῦ ἑρμηνῆος. 

Paulo emendatiorem hunc versum exhibet Hiero- 
cles in Carm. Aur. p. 26. πρὸς τὸν ἑχατόμβας 
ϑύσαντα . μὴ Met εὐσεβοῦς γνώμης πυνϑανγόμεγον 
— ἀποχρίγεται ὃ ϑεός | ! 

'4AÀá μοι εὔαδε χόνδρος ἀγακλύτου “ Ερμιονῆος. 
quorum postremum illico recipiendum esse unus 
quisque intelligit. Sed praeterea pro χλυτοῦ in 
quibusdam exemplaribus “ύχου Scriptum fuisse 
docet Ptolemaeus Hephaest. III. p. 62. Teuch. ἐπὶ 
ϑεοσεβείᾷ πάντων διενεγχεῖν οἱ uiv ᾿Αντίγονον 
τὸν Ἐφέσιον, οἱ δὲ “ύχιον τὸν ἙἭ ρμιογῆα, οὗὐνκαὶ 
Θέδᾷφραστος iv ταῖς ἐπιότολαῖς μνὴμονεύει,, ubi | 
οὐτίο “ύζον Sübstituendum. .Ex utroque vero te- 
-stimenio, Ptolemaei inquam δὲ Hieroclis, mani- 
festum fit non solum seripturam "variasse sed 
ipsum etiam oraculum, antequam ad Neronem 
transferretur, diu multumque in Graecia esse 
jactatum.  Hierocles ipse paullo ante p. 24. hunc 
affert divini poetae versum 

᾿Εὐσεβέσιν δὲ βροτοῖς γάνυμαι τόσον, ὅσσον Ὀλύμπῳ 
quem quum pateat ex eodem oraculo decerptum 
esse, certis vestigiis ad totius fere. carminis dedu- 
cimur relatorem Julianum. 15. enim in Fragm. 
Or. p. 299. (547.) οὐκ ἐμὸς ὃ λόγος οὗτὸς ἀλλὰ 
τοῦ ϑεοῦ, διὰ πολλῶν μὲν εἰρημένος. λόγων; ἐμοὶ 


1006 LIBER SECUNDUS. 


δὲ ἀπόχρη καὶ ἕνα "rope AED δύο δι᾽ ἑνὸς πα- 
ϑπστῆσαι , πῶς μὲν ὁρῶσιν. οἱ ϑεοὶ πάντα, πῶς 
δὲ ἐπὶ τοῖς εὐσεβέσιν εὐφραίγνονται 

Πάντῃ φοιβείη τέταται τανυσίπτερος ἀκτίς, 

καί τε διὰ στερεῶν χωρεῖ ϑοὸν ὄμμα πετράων 

καὶ διὰ xvavéng ἁλὸς ἔρχεται" οὐδὲ λέληϑε 

πληϑὺς ἀστερόεσσα παλινδίνητος ἰοῦσα 

οὐρανὸν εἷς ἀκάμαντα σοφῆς κατὰ ϑεσμὸν ἀνάγκης, 

οὐδ᾽ ὅσα νερτερίων ὑπεδέξατο φῦλα καμόντων 

τάρταρος ἄχλυόεσσαν ὑπὲρ ζόφον ἀΐδος εἴσω. 

εὐσεβέσιν δὲ βροτοῖς γάνυμαι τόσον, ὅσσον Ὀλύμπῳ. 


Postremus | versus adjunctus ei qui Lycum, Her- 
mionensem celebrat, vel certe sententia dei Phi- 
loni innotuisse videtur, qui De vict. offerr. p. 849. E. 
haec scribit: ϑεὸς χαίρει φιλοϑέοις γνώμαις καὶ àv- 
δράσιν ἀσκηταῖς ὁσιότητος παρ᾽ ὧν ψαιστὰ καὶ χρι- 
ϑὰς xal τὰ εὐτελέστατα ὡς τιμιώτατα πρὸ τῶν πολυ- 
τελεστάτων ἄσμενος δέχεται ["]. De Lyco ipso prae- 
ter dicta nihil afferre possum. Theopompus ap. 
Porphyr. Abst. II. 16. 127. Magnesii cujusdam piam 
modestiam dei Pythii judicio comprobatam . atque 
splendidis Clearchi Arcadis sacrificiis antepositam 
esse tradit: ϑύειν γὰρ αὐτὸν ἐν τοῖς προφήκουσι 


χρόνοις χατὰ μῆνα ἕχαστον ταῖς νουμηνίαις στε-- 


φαγοῦντα xoi φαιδρύνοντα τὸν Ἑρμῆν xol τὴν 
ε 4 N M M - c e (t E Ἃ 
Ἑχάτην xai τὰ λοιπὰ τῶν ἱερῶν, ἃ δὴ τοὺς 
προγόνους χαταλιπεῖν [^], cujus popularis Aglaus 


[2] Porphyr. Abst. I. 15. τοῦ Θετταλοῦ Pxéívov τοὺς yovaóxt- 


qoc βοῦς χαὶ τὰς ἑχατόμβας τῷ Πυϑίῳ προςαγαγόντος μᾶλλον ἔφη- 


σεν ἢ Πυϑία τὸν Ἕρμιονέα χεχαρίσϑαι ϑύσαντα τῶν ψαιστῶν ἔχ 


τοῦ πηριδέου. 
[Ὁ] Hinc. patet CAN A Mercurii inferni Hecataeque cultum 


ad religionem deorum cujusque patriorum pertinuisse, nec dubium 


a hg c pro 








ORPHICA. 1007 


Psophidius consimili Apollinis testimonio ornatus 
est; sciscitanti enim Gygae, num aliquis morta- 
lium se esset felicior, deus hunc Arcadum pau- 
perrimum  praetulit[*]. Postremo Synesius de In- 
somn. p. 135. C. ex ἱεροῖς λογίοις hoc affert ea- 
dem sententia 

Οὐ ϑυσιῶν σπλάγχνων v ὄϑομαι, τάδ᾽ ἀϑύρματα πάντα 
quod saepius incülcant philosophi, Porphyrius Ep. 
ad Marcell. 23. p. 41. Seneca de Benef. I. 6. 21. 
et alii. | X] | 


Wein 





 EPIMETRUM XL 
ad C. VIIL 8$. 3. not. ἢ i disi 


— Sententiam nostram de Cotyttiis et Baptis 
ante multos annos in Diss. II. de Morte Bacchi 


mihi, quin utriusque dei statuae antiquitus nihil aliud quam. cippi 
sepulcrales fuerint monumentis majorum impositi artificio rudi nullo- 
que inter se discrimine nisi quod, qui virorum imponerentur sepulcris, 
phallo distinguerentur, qui mulierum , femineae formae quandam gere- 
rent similitudinem. In 'Theophrast. Char. XVI. Hermaphroditi dici 
' videntur majorum utriusque sexus effigies cubiculares sub specie Her- 
marum biformium consecratae; nam dei Hermaphroditi, quem Schnei- 
derus ad. Aristot. Polit. p. 509. et Heinrichius De Hermaphr. p. 8. 
significari. putant, tot fuisse in una privata domo signa, ut iis ex- 
ornandis ὅλη ἡμέρα ἃ superstitioso illo impendi potuerit, vix credi 
potest. In Alciphr. IIT. 37. εἰρεσιώνην πλέξασα ἤειν εἰς Ἕρμαφρο-- 
dírov, τῷ MAozexi9tv ταύτην ἀναϑήσουσα,, mihi parum eMe sut 
videtur Hermaphroditum dei potius quam hominis esse nomen. Quid 
enim causae habebat mulier vidua et, ut ipsa profitetur, a. secundis 
votis toto animo abhorrens, cur divo Hermaphrodito supplicatum iret? 
cur maritum suum non Phaedriam nominat sed τὸν ᾿“λωπεχῆϑεν, 
quasi Alopecensium unicum? — — | 

[*] Valer. Max. VII. 1. 2. cf. Facium ad Paus. VIII. 24. Hinc 
Grauertus de Aesop. p. 62. natum putat illud quod de Croesi et So- 
lonis colloquio narratur aut certe utrumque perinde fabulosum esse; 
quorum posterius verius duco. Ex illa narratione confinxit aliquis in- 


1008 LIBER SECUNDUS. 


propositam / Meinekius in Quaest. Scenn. Spec. I. 
44. ita interpretatus est, ut vetere pro me. uti 
cogar proverbio;: quo. suorum quisque verborum 
optimus perhibetur interpres. Nos ita scripsimus. 
Multorum fáàma «celebratum est Eupolin ab. Alci- 
»biade navigante in Siciliam dejectum esse ' in 
,mare. Schol. Juven. H. 92. Baptae molles[:] 
quo titulo Eupolis comoediam scripsit, 
»9b.quam.ab Alcibiade, quem praeci- 
»pue perstrinxerat, necatus est; id quod 
,Platonius quoque testatur; quanquam propter id 
quod (de Eupolidis obitu) a gravissimis auctori- 
»bus traditur[?] in eo supplicio timoris plus quam 
periculi fuisse existimo. Illud certe tenebimus, 
»Aleibiadem  Baptarüm in collegium | cooptatum 
fuisse, eumque injuriam sibi allatam sic repu- 
lisse, ut poetam, quod Baptis exprobrasset, sub- 


scriptionem .Murator. DCLXX. 5. Aglao Psophidio homini ho- 
nesto — hic nemini maledixit, primitias libavit an- 
nuo contentus alimento etc. orit ie ioa 
[1] ,Graed μαλϑαχούς vocant τοὺς ἡταϊρηχότας Poll. Vl. 196. 
ἰἰαλαχοὶ χαὶ ἀρσενοκοῖται Ep. I. ad Cor. VI. 9. v. Kypke Observ. 
,T. ΤΙ. p. 202. In eodem argumento haud dubie fuit Cratini fabula 
.  Π]αλϑαχοί inscripta y. Fabr. Bibl. IT. 450. Nonius'de Serm. pr. 87. 
,maltas veteres molles appellari voluerunt, quasi 
»ueAsaxo)c. Lucil insanum vocant quem maltam ac 
Qfeminam vident. αλαχία hoc significatu est ap. "Thom. M. 
9}. 149. Sed Antiphanis “7 αλϑάκη mulieris nomen proprium fuit v. 
Lucian. Rhet. Praecc. XIL 232. T. VIL*. Photius: Zq£yzrec (spin- 
trias) Κρατῖνος tovc χιναιδώδεις xol μαλϑαχούς. In eundem intel- 
léctum feruntur nomina μαλϑέον et Malthinus v. Schol. Cruq. ad 
Horat. Serm. I. 2. 25. (Malchio nomen proprium est Anthol. Lat. L. 
IV. 165.) Martial. II. 84. mollis erat facilisque viris Poe- 
antius heros. Phaeder IV. Fab. XV. 1. tribades et mol- 


Ves viri, Coeli Aureliani locum IV. molles sive subactos 
Graeci malthas vocant, jam Barthius attulit Advers. L. XLIII.- 


c. 21. p. 1968. 
[^] Locos a me consulto praetermissós indicant Meinekius 1. c. 


et Lucas in Diss. de Cratino et Eupolide. 


3 Vt dai aae: : M dio ta ipfa pneu n a τα 
: , : unc e , r4 


7p o 








»ORPHICA. 1009 


,ire cogeret ipsum[?]. Intelligatur igitur, Baptas 
non. ideo vocatos esse: Cotyos sacricolas, quod 
,aquam inceste sumerent, ut visum. est Casaubo- 
,no, multo minus, quod βαπτά gestarent, quae 
»Gesneri fuit opinio ad. Lucian. adv. Índoct. c. 
XXVI. 379. T. VIII. sed a lotionibus (lava- 
»tionibus) sacris, quibus pietas initium, libido 
incrementa dedit.« ^ Meinekius vero allatis de- 
nuo Juvenalis et Platonii locis, quibus  Scholia- 
stam Aristidis nuper editum [^] adjungit, ,,Haec, 
»inquit, qui inter se contulerit, intelliget profecto, 
,Eupolin hac in fabula Alcibiadem ejusque socios. 
»ita in scenam produxisse, ut nocturnis conviviis 
»Cotyttiorum sacrorum turpitudinem imitarentur 
»et accedente noctis licentia nihil flagitii praeter- 
mitterent. Cum his si Hesychii locum conjunxe- 
»ris, in quo diserte Eupolin odio erga Corinthios 
»permotum  Cotytto deam in scena exhibuisse te- 
»Statur: Κοτυττώ᾽ ὃ μὲν Εὔπολις xev ἔχϑος τὸ 
»πρὸς Κορινϑίους φορτιχόν τινα δαίμονα διατίϑε-- 
ται, haud levis oboritur suspicio, Eupolidi prae- 
»ter. Alcibiadis irrisionem etiam hoc fuisse pro- 
»positum, ut flagitiosam Corinthiorum, apud quos 
summa fuit Cotyttiorum | sanctimonia [5], libidi- 
,nem taxaret, eoque ipso Cotyttia sacra in con- 
».temtum adduceret et, ne Athenis reciperentur, 


[^] Similiter castigatos esse constat qui in certaminibus ad aram 
Lugdunensem institutis eecidissent, et medio aevo lenones et mere- 
trices accabussari solebant v. Du Cang. Gloss. T. I. p. 31. 

I] p. 162. ed. Frommel. 

5] Hoc plus est, quam Hesychius significat, ex quo tantummodo 
hoc colligi potest, Corinthi non paucos neque clanculum sed quasi in 
oculis totius civitatis deae Cincinnae litasse. 


E. 15 


1010 LIBER SECUNDUS. 


»caveret[9]. Prorsus enim assentior Buttmanno, 
nulla dum Eupolidis aetate Cotyttia ab Athenien- 
»sibus recepta. fuisse statuenti. Sequitur, ut qui- 
,bus causis permotus Eupolis fabulam suam Bap- 
tarum nomine inscripserit, doceamus.  Gesne- 
,rus ad Lucian. Baptas solenne Cotyttus sacerdo- 
,tum nomen fuisse, in quo acquiescebat olim Lo- 
»beckius de M. B. ipsum Alcibiadem isti Bapta- 
rum collegio adscriptum fuisse existimans. At 
,Baptarun nomen quum ex nullo scriptore nisi 
,ex Eupolideae fabulae elogio cognitum Mhabea- 
mus, certum quoddam οἱ peculiare Baptarum 
,collegium fuisse probari non potest, id. quod 
,monente Struvio Observ. Fasc. ΧΠῚ. 15. eam 
quoque ob causam non probabile est, quod Cot- 
»tyttia a solis feminis peragebantur, neque igitur 
8 viris sacerdotibus administrari potuerunt. Quan- 
»quam id e Papiae annotatione ap. Burmannum 
Anth. T. 1. 433. colligi vix potest, quam e Schol. 
»Juven. ipsisque. Juvenalis versibus imperite com- 
»pilatam esse, recte monuit Buttmannus.* Postre- 
mo Eupolin rem ita instituisse existimat, ut 
quosdam quasi antistites Cotyttiorum . fingeret, 
qui inter varias cerimonias etiam sacris uteren- 
tur lotionibus, iisque ipsum Alcibiadem lustra- 
rent et peracta initiorum. cerimonia omni nequi- 
tiae genere se inquinarent. De hoc igitur erit. 
mihi cum viro praestantissimo perparva con- 
tentio. T 


[5]. Haec jam non conjectura est sed divinatio, vera fortasse sed, 
ut breviter dicam, indemonstrabilis. 








ORPHICA:''; 1011 


Sententiae ab eo propositae duo. sunt .quasi 
capita, quorum unum utique novum::non: est, al- 
terum vereor ut probari possit. Cultores .Cotyt- 
tus Baptas vocatos esse ab immersionibus: et bap- 
tismis, a principio religionis causa institutis, de- 
hinc in ludibrium versis; nostra:erat opinio,: de 
quà ille nihil immutat, «nisi: quod. nomen istud 
non in vulgus notum: sed. ab. Eupolide. comice 
fictum putat, πᾶς na ratione; quod. demonstrari 
nequeat, fictum. non. esse. ; Sane hercule, si quis 
argumenta requirit, quae geometricam quandam 
πειϑανάγχην afferant, fateor nulla esse, sed: pro- 
babilia sequenti ficto simile non videtur, quippe 
a solemni. muneris. sacri functione. ductum et a 
turpi intellectu. aeque remotum atque est Bapti- 
Sstae nomen in nostra Ecclesia. | In. Inscriptione 
Aricina est Dianae Augustae CollegumLo- 
torum [1] incertum quo. munere functum, sed 
certo argumento vocabula ejusmodi. ne minimam 
quidem. ludicrae fictionis suspicionem praebere. 
Illius Lombardi magistri sententiam ipse et com- 


[7 Fabretti |Inscr. p. 210. Falconerius ad Inscr. Áthlet. in 
Thes. Gronov. 'T. VIII p. 2304. dubitat utrum. illi - advenis, 
quum .religionis aut morbi depellendi causa in lacu sacro lava- 
rentur, praefuerint ac rei sacrae peragendae ritum  menstraverint, 
an simulacrum Dianae certis diebus in subjecto lacu ablueriut; qui- 
bus conferri potest Etym. M. 294. 25. χατανίπτης ἱερωσύνη ᾿4ϑήνησι, 
ὁ τὰ χάτω τοῦ πέπλου τῆς ᾿4ϑηνᾶς δυπαινόμενα ἀποτελύνων (notiores 
sunt πλυντρίδες et λουτρίδες) et οἱ πλυνεῖς in inscriptione Attica, 
quos certe Paciaudius Moi Pelopp. T. If. p. 217. cum collegio 
lotorum Aricino comparat. Huic simile collegium memorari videtu» in 
Inscriptione Cyzicena ap. Caylum Rec. T. II. Pl. 59. αἵ συντελοῦσαι 
τοὺς κόσμους παρὰ τῇ Μητρὶ τῇ Πλακιήνῃ xo. ἱεροποιέαν προςαγο-- 
ρευόμεναι ϑαλάσσιαι᾽ xoci συνοῦσαν μετ αὑτῶν ἱέρειαι. ''hrasymedes 
Pisistrati filiam rapuit ἐπὸ τῇ ϑοαλάσσῃ ϑυσίαν τελοῦσαν Polyaen. V. 
14͵ τὰς γυναῖχας τὰς Ταγναγραίας πρώτας “]΄ονύσου τὰ ὄργια μυηϑείσας 
ἐπὶ ϑάλασσαν χαταβῆγαι καϑαρσίων εἵνεχα Paus. IX. 20. 4. ᾿ 


15 * 


1012 LIBER SECUNDUS. 


memoravi- et: rejeci [*] auctore Juvenale, qui ci- 
naedorum romanorum .. popa hoc quasi epi 
nemate prosequitur: | 
"Talia 'seereta 'eolueruünt orgia taeda 
Cecropiam :soliti Baptae lassare Cotytto [?].. 
quo. quum: élarissime pateat et Papiam errasse, 
et, qui hunc sequitur, Struvium, miror, qui pro 
argumento: afferri possit, quod pro falso rejectum 
est. Sed hoc ipsum quod vir doctus fieri posse 
negat, viri ut praefuerint muliebribus sacris, factum 
esse defendo auctore Statio Achil. L. L 592. In 
e» quum 
piae revocant trieterica matres, 


lex procul ire mares, iterat praecepta verendus 
ductor, inaecessumque viris indicitur antrum, . 


et Manethone IV. 63. 


Τούτοις ϑηλειῶν πιστεύεται ὄργια κρυπτά, 
οὗτοι προστήσονται ἐν ὀργιάδεσσιν ἑορταῖς, 
^! ἔγϑα φυγαρσενίης μυστήρια τεύχετ᾽ üzvoro |! ?]. 


quo pertinent alterius sexus Cotyttia, ab Horatio 


haud impune derisa, nota Bonae secreta 


[8] His verbis. ,Quod Papias et huic obsequutus 7. Scaliger 
»Yiros a sacris Cotyttiis prohibitos fuisse pertendunt v. Burmann. ad 
,Anth. 'T. I. 433. verum esse non potest.** 


[^] Non precibus, ut Buttmannus putat, neque cymbalorum stre- 
pitu, ut Meinekius, dea lassata est, sed fastidio foedissimarum li- 
bidinum, quibus et dicat cute perditus Ohe! . Est ubi Pria- 
pus de hominum ad se commeantium inexplebili libidine queratur, nec in 
Baptas quidquam gravius dici potuit, quam eos deae ipsi satietatem 
et taedium. afferre. 

[9] Ille Βοναδίης ἱερεύς in Inscr. ap. Al. Odericum Dissert. et 
Adnot. p. 177... Marini Iscr. Alb. NN. CLXVI. fortasse Εἰγοδίης 
fut. Bonam Deam: Bovedtqv dici aeque ineptum ac. si quis Liberum 
Patrem graece «Τιβερπάτορα dicere auderet. In »Diod. XXXVI. p. 158. 
Σαλούιον δοχοῦντα τῆς ἱεροσχυπίης ἔμπειρον εἶναι xol γυναιχείαις 





SUWWUDHTA XIII — 1013 


deae Juven: Ὑ1...314. "Be ceteris: facile me 
purgabo.--- Certum et "peculiare füisse Bap- 
tarum: :eollegium: neque: : Gesnerus "affirmavit ne 
qué :ego :assensus sum, ^ sed simpliciter: Bapta- 


τὰ 


rum::collegium «ixi, eodem fere intellectu, :quo 
Ausonius. parasitorum collegia; Horatius 
collegia. Ambubajarum [:*].:: Deinde. eos 
nullo loco sacerdotes vocavi, ^dxt:Guietus ad 
Lucian. l.c. et Gesnerus in Lat: Ling. Thes. s. 
Baptae;: sed sacricolas,. quo nomine: quilibet 
sacrorum cultores appellari solent[:?]; eoque: so- 
dalicium quoddam, non publicum sacerdotum 601: 
legium: a:me significari, hoc minus: ambiguum esse 
poterat, quod tota illa disputatio: de sacris. pri- 
vatis erat. Sed his omissis ad rem ipsam: ve- 


ϑέαις αὐλομανοῦντα, ubi Scaliger. αὐλοῦντα emendat, nescio an Jvaf- 
αἱξ προςαιυλοῦντα᾽ praestet ut. Plutarch. Symp. 11: 1. 5. Sed Welcke- 
rus Syll. Epigr. p..299. hanc emendationem necessariam esse negat, 
quamvis muliebris dea singulari fere numero usurpa- 
tur.. De deabus Diodorus omnino non loquitur; hoc quaeritur num 
ϑέαις αὐλεῖν pro προςαυλεῖν graece dici possit et quaenam, sint ψυ-- 
ναιχεῖαι ϑέαϊ. :Yn Plutarch. Alex. XXXV. p. 304.. ῥεύματα  zvQuua- 
voUrt« in zrvoouutye mutandum (si radii solis 1gnoscant.) 


[11] v. Pricaeus ad Apulej. Apol. p. 481. Similiter nomina qo«- 
τρία et cvuuoofc transferuntur à collegiis publicis ad' privata 5. φρα- 
τρία λῃστῶν. Liban. Decl. T. IV. p. 645. ix τῆς τῶν πολυπραγμό- 
γῶν φρατρίας Plutarch. de Curios. XV. 147. σχληραγωγουμένων qoa- 
τρίαι . Chrysost, .c, .. Gentil.. et; Ind; 1ς ς,. 9.571. B. T. IL. φρατρία 
τῶν ἀντιδόξων Nicet. Ann. II. 41. D. ὅσοι τῆς φιλοσόφου φατρίας 
'heophil. Expos. Rhet. c. 37. p. 715. in Fabr. Dibl. T. ΧΠῚ. cvv- 
ὡμοσίας καὶ φατρίας. Niceph. Greg. Hist. L. IX. 248. et Anna 
Comn. V. 130. B. unde Zonaras p. 1796. φατρία χαχοϑελὲς διαβού-- 
λιον. Similiter συμμορία χολάχων Liban. Ep. 84. p. 46. ποιησώμεϑα 
φρατρίας zc συμμοῤίας χαὶ ὕπερ ἐπὶ συμποσίων οἱ πένητες ποιοῦσιν, 
ἐπειδὰν αὐτὺς ἕχαστος ἑστιάτωρ λόχληρος γενέσϑαι μὴ δύνηται, συν- 
ελϑόντες ἅπαντες ἔξ ἐράνου τὴν εὐωχίαν εἰς(ρέρουσι Chrysost. ad. An- 
tioch. Hom. XI. 192. B. T. If. c£ Coray. ad Ἰβοοῖ, p. 324. Vales. 
ad 'Theodor. Hist. Eccl. I. 1. p. 162. b. Denique Cicero Sext. c. 17. 
Clodium stuprorum sacerdotem dixit. 


[13] v. Vales. ad. Ammian. Marc. XX. 14. 8... « 


1014 LIBER SECUNDUS. 


niam... Summa quaestionis haec est, Cotyttusne 
Sacra quaáliacunque Athenis privatim recepta fue- 
rint an non fuerint, quo explicato quaerendum 
erit, utrum credibilius. videatur, crimina ista Eu- 
polidis ἃ maledico poeta temere: composita an 
communi sermone :«circumlata et ex moribus eo- 
rum ,:qui arguuntur, .conjecta esse. ip i22! 
Primum : Cotytto. eandem: Cotyn «dictam -esse 
demonstrat Suidas: Χότυς δαίμων παρὰ «Κοριν- 
ϑίοις τιμώμενος; ἔφορος τῶν αἰσχρῶν" et. Scholion 
ab Hoeschelio: editum δά Annae Alex. p. 58. 3. 
ἡ Κοτυττώ, ἥτις καὶ Κότυς, καὶ οἱ Κονίσαλοι ϑεοὶ 
ἦσαν τῶν αἰσχρῶν ἔφοροι... Cotyos autem. orgia 
in summis Edonoruüm jugis, fanatico deae mon- 
ticolae ritu cum cymbalorum et tympanorum stre- 
pitu clangore tubarum celebrata esse, Aeschyli 
testantur versus, quos Strabo affert X. 479. εἰ- 
πὼν γὰρ Σεμνὰ Κότυς ἐν Ἡδωνοῖς οὔρεϊ ὄργὲ 
ἔχουσ᾽ ---- sive quo alio modo ista scribenda sunt 
— τοὺς περὶ τὸν Διόνυσον εὐθέως. ἐπιφέρει Ὃ 
μὲν ἐν χερσὶν βόμβυκας ἔχων πίμπλησι 
μέλος, μαγίας ἐπαγωγὸν ὅμοκλὰν;, ὃ δὲ 
χαλχοδέτοις χοτύλαϊς ὁτοβεῖ et. cetera qui- 
bus deae Thraciae pompa et comitatus bacchicus 
informatur[?]. Haec solemnia Strabo directe Ko- 
τύττια vocat Phrygiisque. deae Matris οἱ Sabazii 
sacris comparat: ταῦτα ἔοικε τοῖς «Ῥρυγίοις καὶ 
οὐκ ἀπειχός yt ὥςπερ αὐτοὶ οἱ Φρύγες Θρᾳχῶν 
ἄποϊκοί εἶσιν, οὕτω χαὶ τὰ ἱερὰ ἐχεῖϑεν uevevmvé- 


['?] Caput Cotyttus in numo 'lylis urbis "Thraciae expressum 
putat Liebe Gotha numm. p. 202. 





Li 
LI 


EO 


ORPHIC (A. — 1015 


χϑαι, et paucis interjectis: ᾿“ϑηναῖοι. δὲ πολλὰ 
τῶν ξενιχῶν ἱερῶν παρεδέξαντο, ὥςτε "web ἐχωμῳ- 
δήϑησαν, oi δὴ καὶ τὰ Θρῴκια καὶ τὰ Φρύγια. 
Quo accedit veteris Grammatici testimonium in 
Anecd. Bekk. p. 246. Εἰϑύφαλλοι εἶδος δῆς ὃρ- 
xovuéírme ἔστι δὲ αἰδοῖον καὶ τελετή τίς πέῤὲ τὸν 
Zióvvoov χαὶ τῇ Κωχυτοῖ (sic) ἀγομένη. Quum vero 
constet Cybelae sacra ab Atheniensibus et publico 
consilio et privato: consensu ascita esse, et haec 
ipsa Strabo a Thracia translata dicat, quis tam 
morosus erit, ut Cotyttia, quae ab illis nomine 
discrepant, re eadem sunt, in Atticorum sacro- 
rum recensu ne verbo quidem memorari: patia- 
tur? Jam vero Eupelideae fabulae scenam et 
actores recognoscere libet. | Scholiastes Juvenalis 
Baptas molles interpretatur, hoc. est, pathicos. 
Ex hoc vero hominum genere constat Cybelen 
satellites suos. legisse. ' Synesius Enc. Calv. p. 86. 
B. τοὺς iv τοῖς Κυβελείοις τούτους τοὺς xovsayó- 
τας [^]. Schol. Aristoph. Avv. 876. χυβέλην 4ι- 
δυμὸος μητέρα Κλεοχρίτου, ὅτι ὡς γυναικίας xoi 
κίναιδος χωμῳδεῖται ἐν δὲ τοῖς μυστηρίοις τῆς 
Ρέας μαλαχοὶ πάρεισι. Hoc idem confirmant Sa- 
baziorum 'epiphthegmata mystica εὐοὶ et σαβοῖ, 


jus 11] d significare videtur nomen σαβαχός, unde cefleze σαλ-- 
μαχίδες i iodemi Epigr, XXXI. 91. 'T. IL. et fortasse Σαβαχών 
Cassii cognomen Plut. V. Mar. c. V. simile ei quod Demostheni ad- 
haesit. Schol. Lessing. p. 194. JEv;oAg τ ''" zrov (τὸν πρωχτὸν) 
Béralorv.Aéysw μήποτε otv ἔνϑεν τοὺς χιναίδους βατάλους καλοῦσι. 
Anacharsin. Clemens. Protr. p. 20. διδάσχαλον τῆς θηλείας νόσου νο- 
cat ob hoc solum, quod apud Herodotum legerat eum Cybelae sacra 
suscepisse; sed ϑηλεία νόσος est παιδεραστία s. χιναιδία. Philo de 
Legg. Specc. II. 782. de Abrah. p. 369. B. cf. Jac. 'Tollium Fortuit. 
e. 91. p... 821, 


--ο 


ω 


1016 LIBER SECUNDUS. 


quorum. exemplum ex Eupolidis fabula depromsit 
Joh. Alexandrinus [5] tum rhombi mentio in eo- 
dem  dramate injecta v. Barker. ad Etym. M. p. 
1123. sive illud organi musici nomen fuit, sive 
turbinis magici; postremo versus illi ap. Athen. 
IV. 192. ὡς χαλῶς μὲν τυμπαγίζει xoi διαψάλλει 
τριγώνοις». quibus exoleti - symphoniaci ἰπβίσα- 
menta indicari videntur, cy mbala cum crota- 
lis, pruriginis. arma, quae crotalistria romana 
Priapo consecrat Anthol. V. Ep. 27. iisdem fere 
verbis, quibus in Phalaeci Epigr. III. Anall. T. 1. 
p. 421. Baccha emerita deo suo rhombum cum 
crepitaculo et tympano dedicat. Suetonius Octav. 
c. 68. affert. versum in scena pronunciatum : de 
Gallo matris deüm Viden ut cinaedus orbem 
digito temperat, i. e. tympanum, βυρσότογον 
κύχλωμα, quanquam auditores faceti orbem. terra- 
rum. intelligi malebant, quem tunc Augustus, homo 


mollissimus, temperabat. Demetr. Phal. de Elo. 


c. 97..0 τὰ τύμπανα zab τὰ ἄλλα ὄργανα τῶν 
μαλϑάχων κιναιδείας εἰπών etc. οἷ Philipp. Ep. 
VI. 213. T. IL. Trigonum quod Eupolis memorat 
et huic similes pectis. et. sambuca  ignobilia sunt 


. Ambubajarum et. psaltarum | instrumenta, ab. .Ae- 


gyptis et Lydis Phrygibusque accepta Athen. XIV. 
636. A. Τῶν Aiyvniiov τριγώνων Ptoleni Harm. 
Ill. 7. 248. Wallis. ἡ ποδοχτύπη xoi: τριγωνίστρια 
Lucian. Lexiph. $. 8. 187. T. V. Tiberius Grac- 
chus ap. Macrob. Sat. II. 10. docentur prae- 


['5]. Hunc locum et tres sequentes: etiam Lucas οὐ Meinekius 
attulerunt. 


' 
Ktgndisiplt τς niri tero 


Pe E a e 








ORPHICA 1017 


stigias inhonestas, cum cinaedulis et 
sambuca psalterioque eunt in ludum hi- 
strionum. ^ Kwaíóovc xoi σαμιβύκας conjungit 
Polybius V. 37... χαμαιτύπας xoi σαιμβυκιστρίας 
Plutarch. V. Anton. c. IX. In maribus exo- 
leti, in. feminis meretrices, sambuci- 
Sstriae, psaltriae Arnob. c. Il. c. 42. [^].  De- 
nique pectidis usum in mysteriis "privatis testatur 
Sopatri locus in fabula Μύσται Athen. IV. 183. 
€;-et originem peregrinam Heliodorus Aeth. IV. 
17. φοίνιχες ὑπὸ πηχτίδων ᾿Ασσύριόν τινα γόμον 
ἐσχίρτων στροφὴν ὅὁλοσώματον ὥςπερ οἱ κάτοχοι 
δινεύοντες, more: fanaticorum, «αὶ . hodieque 
istas terras persultant. Quae omnia cum supe- 
rioribus testimoniis ita congruunt, ut plane elu- 
ceat, Cotyttia.a sacris vilissimis, quae «Ῥρύγια, 
Mivoào ,: Evflitw. dicuntur, non genere sed. no- 
mine distincta fuisse, eamque similitudinem etiam 
840 Eupolide, quum Baptas suos traduceret, esse 
servatam. Unum. hoc interest, quod. apud hunc 
Solis ara deae maribus patet, Sabazia au- 
tem mixtis virorum mulierumque coetibus celebra- 
ta sunt. | Sed. nemini mirum: videbitur, deae illius, 
quam Phryges Cybelen, "Thraciae gentes Cotyn 
vel. Cotytto, Athenienses simpliciter Matrem. deo- 
rum :vocitarunt, cerimonias pro locis et tempori- 
bus et pro ingeniis: colentium aliquanto mutatas 
et variatas esse. De deae Stimulae sacrario Li- 
vius XXXIX. 13. primo id feminarum fuisse, nec 


"ps5 Orthophallica psalteria Varro dixit, trigona et tym- 
pana ex Oriente invecta Juvenalis III. 63. 


1018 LIBER SECUNDUS. 


quenquam virorum eo admitti solitum; Pacullam 
sacerdotem. omnia, tanquam deum monitu, im- 
mutasse; nam et viros initiasse et nocturnum :sa- 
crum fecisse ex diurno. Similiter in vetere Grae- 
cia. Bacchanalia modo mixti viri feminis, modo 
Thyiades seorsum. celebravere. . Item, quae Athe- 
nis nomine Deae Matris publice sunt suscepta sa- 
cra, haud dubium habetur, quin ceteris, quae 


pro populo fierent, consentanea et ab ommi de- . 


decore remota fuerint; at privata. Cybelistarum 
conventicula nemo paullo Xhonestior adire sus- 
tinuit. | 
Sed jam dudum vereor, ne viri docti parum 
attenderint, hac in quaestione, quae est de Cotyt- 
tis, duas res diversissimas disceptari, quarum 
una testes plures, dubitationis minimum habet, 
altera solo Eupolidis testimonio nititur et, quo 
invidiosior, hoc ad fidem: suspectior videri potest. 
Certe, si Eupolis nihil aliud dixisset, nisi hoc 
tantillum, Athenienses deam quandam colere, cui 
nomen Cotytto, nemo dubitaret homini attico tan- 
tum credere, quantum vel Tzetzis Ulpianove cre- 
diturus esset. Sed hoc nimirum incredibile et in- 
fandum videtur, Athenienses, non Triballos. aut 
Opicos, eo vecordiae venisse, ut spurcissimis li- 
bidinibus dies festos, sacra, sacerdotes profana- 
rent. lta qui sentiunt, primum per scire velim, 
de quibusnam sacris loquantur? .Si de publicis, 
nemo est tam ineptus, qui flagitia illa jure pon- 
tifidio sancita, fastis inscripta, et ad eam rem 
certum et peculiare cinaedorum collegium in- 


— — 








ORPHIGCA. 1019 


stitutum -esse putet, quum praesertim omnes 
sciant, homines istius notae a muneribus publicis, 
tanquam infames et intestabiles, exclusos, sacerdo- 
tes vero scitis magistratuum subjectos et ὑπευϑύ- 
γοὺς fuisse. Ne: Corinthii quidem, quibus Cotyt- 
tiorum licentia maximam  conflavit invidiam, adeo 
omnem humanitatem exuerunt, ut facinora illa 
publicá auctoritate comprobarent, neque hoc iis 
opprobrio datum, quod senatus populusque eorum 
fundus factus esset, sed quod diram luem impune 
gliscere paterentur["]. Sin autem Eupolin de pri- 
vatis convotorum coetibus loquutum putant, haud 
humanae conjecturae opus est statuere, quid in 
quaque ganea et in quoque gurgustio factum sit, 
Verum enim vero ne diximus quidem ab Alcibia- 
dis cohorte facta esse, quae Eupolis Baptis ex- 
prebrat, neque hànc nominis causam attulimus, 
quod novellis veterani foede flagitioseque illuse- 
rint, sed quod sacra suscepturos lavacro initiave- 
rint [^]. uae res si improborum pravitate in 
eam turpitudinem vertit, quae ab Eupolide pu- 
blice exagitata est, quid hoc ad Baptarum in- 
stitutionem pertinet? | Ne Christianum quidem 
baptisma libidini ^inaccessum fuit illis tempo- 
ribus, quibus. feminae adultae in concham seu 


[^7] Hoc publicarum et privatarum religionum discrimine neglecto 
Scheiblerus (Beitrüge zur genauen. Kenntniss der alten Welt. 'T. II. 
p. 61. sq.) de Graecorum sacrorum licentia pio magis zelo quam con- 
sideratius disputat. De Cotyttiis tamen ille nihil inaudivit. 


.['*] Tertullian. de Bapt. c. V. nationes extraneae sacris 
quibusdam per lavacrum initiantur. 


1020 LIBER SECUNDUS. 


piscinam descendebant[?]. Romae quidem; quum 
deae Pessinuntiae sacra publice asciscerentur,: so- 
dalicia . instituta sunt, quibus adscripti proceres 
civitatis mutua. inter. se convivia agitarent. [??]. 
Quid igitur?. si Athenis quoque cultorum. Cybeles 
collegia et dominia fuere, thiasotaeque- die -Megà- 
lensium. congregati sunt ut. peracta. το divina vino 
et epulis indulgerent animoque 5110. facerent. vo- 
lupe? .. Quid?. 51 Alcibiades. Cotyttus sacra obiit 
non ad impudentiae ludibrium sed. ad. simulatio- 
nem religionis? 3 
Adhuc. nihil. diximus | nisi αιοά-. planissime 
probari potest, Cotyttia Phrygiis sacris: ea .simi- 
litudine.. juncta. fuisse, ut. omnino . discerni ...ne- 
queant; eaque Atheniensibus. tribuimus Strabonis 
auctoritate freti, et Eupolidis aetati assignavimus, 
quia non. constat. post eum introducta. esse; de- 
nique cultores eorum Baptas vocavimus,  quià hoc 
solum nomen. proditum neque commenticio simile 
est. Sed licet aliquanto longius. progredi; possu- 
mus probabiliter ostendere, qua. ratione. Cotyttia 
a deorum cultu et religione ad summam turpitu- 
dinem degeneraverint, et illa ipsa Eupolidis  cri- 
minatio unde profecta et. quam non temere. il- 
lata sit.. Si, quae Hesychius. 5. Kozvzvo adnota- 
vit, ad Eupolidis Baptas pertinent, eáque fabulá 
non. Alcibiades. solum :sed etiam. Corinthii petiti 
sunt, necesse est eos propter effüsam Cotyttio- 


[!?] ν. Voss. ad SibylL IV. p. 532. Du Cang. Gloss. Med. Lat. 
pu. XD 
[29] Cic, Cato c. 13. Gell. II. 24. Ovid. F. IV. 358. 











OR P "rode. 1021 


rum licentiam male audivisse eoque motum esse 
poetam ut Alcibiadem ritu Corinthiaco sacritican- 
tem induceret.  Phrygias vero religiones in hac 
urbe viguisse documentum praebet Dionysius ty- 
rannus, qui ibi turpiter consenuisse dicitur μη-- 
τραγυρτῶν καὶ τυμπανοφρούμεγος Athen. XII. 
541. E. sive ut Aelianus scribit, τύμπανα χρούων 
χαὶ καταυλούμενος, quo verbo in eadem re uti- 
tur Dionysius Hal. Antt. II. 16. 275. καταυλούμε-- 
γοι πρὸς τῶν ἑπομένων τὰ μητρῷα μέλη καὶ τύμ- 
πανὰ κρούοντες. Haec autem plebeja sacra quum 
ubique plurimum licentiae habuerint, tum in illa 
carisarum et lenunculorum metropoli, Corintho [", 
sine dubio maximis obnoxia fuere corruptelis. 
Quis. enim. Graeciae locus opportunior his flagitiis 
quam urbs dives, frequens, pronaque in luxuriem 
et illecebris omnis amoenitatis maritimae terre- 
strisque referta? Quis porro, si Baptarum Eupo- 
lideorum origines anquirimus, ad suspicionem 
apertior? Primum notum est, actae et amoena 
litoralia quantas praebuerint ad libidinandum et 
helluandum opportunitates; unde factum est, ut 
loca voluptuaria, etsi ab oris maritimis remota, 
actae dicerentur et hinc derivatum verbum ἄχτά- 
Cuy de iis qui in deliciis mollitiisque vivunt [33]. 

[21] Hesych. Κορινϑιάζεσϑαι, μαστροπεύειν, ἑταιρεύειν" et plu- 


res, quos nominat Politus ad Eust. p. 610. Haec vitia nominatim 
a republica Corinthiorum detestatur Paulus in I. ad Cor, Ep. VI. 9, 


[23] De hoc dixerunt Casaubonus ad Suet. Octav. c. 72. et ad 
Athen. XII. c. 5. Burmann. ad Quintil. Inst. p. 622. Pontan. ad 
Macrob. Sat. II. 12. 392. et omnium accuratissime docti Itali ad 
Pitture di Ercolano T. V. p. 386. qui vix spicilegium relique- 
runt Barkero eundem locum tractanti in Diario Class. anni 1818. N. 


1022 LIBER SECUNDUS. 


Deinde constat omnes fere urbes maritimas co- 
piaque negotiatorum et  commeatuum celebres; 
suas habuisse Seplasias et Albanas diversoriis 
laetis omnique luxuriae supellectile instructas, no- 
minibus delicatissimis Εὐδαι μόνων λαύρα, Σαμίων 
ἄνϑη, ᾿Δμαλϑείας χέρας, Γλυκὺς ἀγκὼν [^] aliaque 
τρυφητήρια [^] par nomen. aut parem famam 
adepta, de quibus multa narrat Athenaeus XII. 
416. sq. vel nostris ganeonibus admiranda. Quod 
si ab his luxuriae officinis, si a Daphne, illo me- 
retricum. et. cinaedorum stabulo [5], si a Bajis et 
Canopo similitudinem transferre licet ad illam 
scortorum. et nàviculariorum colluviem, quid aliud 
nobis occurret quam actae et balneae lae- 
tiores, hortulani maritimique seces- 
sus [^] et in his convivia, comisationes, sym- 
phoniae, thalamegi, natatus lascivi [7] tota- 


18. p. 820. Verbum gallicum ripailler faire ripaille i. e. hel- 
luari, Menagius Diction. p. 626. interpretatur facere ripalia. Atque 
nescio an vestes delicatae αὖ χαλούμεναν ἀχταῖαν Athen. XII. 525. D. 
similes fortasse synthesibus, indidem nomen acceperint ab actis, ubi 
ar 'Thermis nostris luxuria. D 4 

[23] De hoc quae dicuntur quodammodo illustrari possunt e Paus. 
V. 8. ὑπερησϑέντες ἀμφότεροι τῇ μίξει χαὶ αἱ γυναῖχες xat οἱ ἄγδρες 
ἔνϑα. συνεγένοντο τὸ χωρίον Βαδύ ὀνομάζουσι. Schol. Plat. p. 881. 
Bekk. aliam rationem. affert. 

[2^] Nicet. Ann. XVIIL 1. 855. ϑεραπευτήρια καὶ τρυφητήρια. 

[25] Chrysost. adv. Jud. II. 605. A. 1. πόρνας χαὶ μαλαχούς vo- 
cat. Idem in Homil, XVIII. 187. D. de Antiochensibus: πολλοὶ τῇ 
τοῦ λούεσϑαι ἐπιϑυμίᾳ ἐπὶ τὸν ποταμὺν τρέχουσι μυρία xouo- 
δϑοῦντες ἐχεῖ, ἀσελγαίγοντες, χορεύοντες, γύναιχας ἐπαγόμενοι. Si- 
milia de solemnibus Daphnensibus Libanius Decl. T. II. 385. sq. p. 455. 
et 556. In alio Syriae oppido, Aphacis, γυννίδες ἄνδρες ϑηλείᾳ νόσῳ 
τὴν ϑεὸν ἱλεοῦντο Euseb. V. Const. III. 45. 611. Κίναιδος τῶν τὴν 
ϑεὺν τὴν Συρίαν slg τὰς κώμας x«l τοὺς ἀγροὺς περιφερόντων Lu- 
cian, Asin. S. 85. p. 178. T. VI 

[25] '"Fertulliani verba sunt de Poenit. c. XI. p. 62. T. IV. 
Seml. | 

[27] Symmach. VIII. Ep. 23. de Lucrino, Bajis et Campaniae 





ORPHICA. 1023 


que Majumae procacitas [?]? De nautico- 
rum lascivia gaudiorum, ut Tertulliani ver- 
bis utar [?]. testimonium praebet Romanus poeta 
in Catalectis : , 


Non me vocabis pulchra per Cotyttia 

ad feriatos fascinos; 

nec dein movere lumbos in crocotula 

prensis videbo altaribus, 

flarum prope et Thybrim. te olentes nauticum 
vocare — 


Ad haec si quis memoria repetat qui homi- 
nes. Corinthum  confluxerint, quanta. fuerit urbis 
corruptela, quanta apud veteres festi temporis 
licentia, et Cotyttia ipsa quam similia Bacchana- 
libus, is Baptarum nomen et flagitia huic loco et 
tempori prae ceteris convenire consentiet. Initium 
fortasse idem quod: aliorum hujusmodi: sacrorum; 


amoenis olim famosis: Nullus in navibus canor, nulla. in 
conviviis helluatio nec frequentatio balnearum nec 
juvenum lascivi natatus, quibus componas Cic. p. Coel. c. XI, 


[55] v. Wessel. Ep. ad H. Venemam p. 35. Noris de Ann. Sy- 
romaced. p. 511. Wernsdorf. Poet. Min. 'T. I. p. 268. et 'T. III. 485. 
Suidas s. ΠΠαιουμᾶς" οὗ τὰ πρῶτα τῆς πόλεως τελοῦντες ἡδυπαϑεῖγν 
ἠνείχοντο ἐν τοῖς θαλαττίοις ὕδασιν ἀλλήλους ἐμβαλόντες. Hoc Victo- 
rius ad Cic. Fin. V. 24, et Rivinus in Diss. de. Majumis et Roncaliis 
in Graevii Syntagm. Dissert. p. 596. cum sacris Cotyttus comparant, 
quam psaltriam peregrinam Athenis molles ad imita- 
tionem feminarum saltantes noctu defatigare sueve- 
rant, quos Eupolis sub nomine Baptarum perstrinxit, 
utpote qui, ut in Majuma, ,interdiu prius aquis se 
madefacientes nefariis deinde pervigilationibus in- 
famabantur. De psaltria credidit Scholiastae Juven. postrema in 
conjectura posita. Alcmanis vel Alcimenis carmen Κολυμβῶσαι memo- 
rat Photius v. Meineke Quaest. Spec. 1. 88. ““μιλλα χολύμβου Her- 
mionae Libero Patri celebrata Paus. II. 35. 


[55] Adv, Valent. XIL. 161. T. IL Seml. ΜΝαῦται "4qoodíow: 
ἄγοντες Plutarch. An seni resp. ger. c. IV. 106. 'T. XII. aptissi- 
mum horum gaudiorum exemplum praebent. 


1024 LIBER SECUNDUS. 


praeconio solemni 744aÓe μύσται indictae lustra- 
tiones, unde Baptarum nomen; hinc cordax et 
bacchati; religioni additae voluptates vini et epu- 
lae, et, quod ubique fit, sacris mixta profana. 
Qui vero factum sit, ut magni pupillus Pe- 
ricli in eadem suspicione poneretur, haud diffici- 
lis erit conjectura siquis sibi hominis factiosi he- 
taeriam [?] ante oculos proponat et quam multos 
ille habuerit amatores, parasitos, clientes ex omni 
genere hominum collectos, alios animi et officii 
causa, alios ad suffragandum et ad cetera ambi- 
tionis ministeria. Quum vero Coalliae, levissimi 
hominis, assectatores Comicis largissimam  prae- 
buerint cavillandi materiam [*], quanto credibilius 
videtur, de iis, qui Alcibiadis sectam sequuti 
sunt, eorumque coetibus et conversationibus: mul- 
tum variumque fluxisse sermonem? . Talium autem 
sodalitatum crebros consessus, convivia licentiosa 
fuisse, Plato testatur in Theaet. p. 173. D. σπου- 


[59] Isocr. de Big. III. 608. et notum est omnes qui in republica 
dominari vellent, suas habuisse hetaerias, quarum vim et corrupte- 
lam disertissime exposuit "Thucydides IIT. 82. οὐ γὰρ μετὰ τῶν χειμέ- 
va: γόμων ὠφελείας αἱ τοιαῦται ξύνοδοι, ἀλλὰ παρὰ τοὺς χαϑεστῶ-- 
τας πλεονεξίᾳ, xol τὰς ἐς σφᾶς αὐτοὺς πίστεις οὐ τῷ «ϑείῳ γόμῳ μᾶλ-- 
λον ἐχρατύνοντο ἢ τῷ χοινῷ τι παρανομῆσαι. In hoc transcursu af- 
feram lphicratis (nam cetera notiora sunt) exemplum. Seneca Epitom. 
Controv. VI. 8. 279. in lemmate: Missus Iphicrates adversus 
Thracum regem bis acie victus foedus cum eo percus- 
sit οὐ filiam ejus duxit uxorem, Quum Athenas redis- 
set et causam diceret visi sunt circa judicium quidam 
Thracum cultu armati et ipse reus gladium strinxit. 
Eadem Quintil. Declam. CCOLXXXVI. .. Polyaenus IIL 9. 15, p. 84. 
judices Iphicratis hetaeriam pertimuisse refert. . , 


31] Καλλίου ἑταῖροι x«l χόλαχες xoi χωμῳδίᾳ λόγον παρέσχον 
Philostr. V. Soph. II. 25. 610. Cetera exhausit Meinekii docta dis- 
putatio. Spec. I. p..51. sq. Alcibiadis χόλαχες Liban. Decl 'T. IV. 
188. Cleonis Aristoph. Vesp.-1033. jure sodalicio nexi erant. 





"y -- 


ORPHIC A. 1025 


Oei ἑταιρειῶν ἐπ᾿ ἀρχαῖς x«i σύνοδοι xai δεῖπνα. 
καὶ σὺν αὐλητρίσι κῶμοι" quo loco utitur Porphy- 
rius Abst. 1. 36. p. 61. [5]. Neque dubitari pot- 
est quin harum sodalitatum pleraeque a sacrorum 
communium cultu aut originem acceperint aut 
praetextum. . Flaccus Aegypto praefectus, ut 
Philo narrat, Alexandriae τὰς ἑταιρείας καὶ συν- 
ὄδους, αἱ ἐπὶ προφάσει ϑυσιῶν εἱστιῶντο. τοῖς 
πράγμασιν ἐμπαροινῆσαι, διέλυσεν, in Flacc. p. 
966. A. et Tarquinius Superbus συνόδους συμπά- 
σας — ἐφ ἱερὰ καὶ ϑυσίας προεῖπε μηχέτι συντε- 
λεῖν, ἵνα μὴ βουλὰς ἀποῤῥήτους ποιῶνται περὶ χα-- 
ταλύσεως τῆς ἀρχῆς Dionys. Hal. IV. c. 43. [55]. 
Jam huc addamus incredibilem veterum in spar- 
genda χιναιδίας suspicione levitatem; quae tanta 
fuit ut Agathonem poetam, Demosthenem, Cice- 
ronem, Augustum, Maecenatem [5] in hunc nume- 
rum referre non erubescerent, non ob ullum de- 
decus, sed quia aut cultus justo mundior [55] aut 


[532] Συσσίτια xol ἑταιρείας Aristot. Pol. V. 9. 2. unde patet 
cur Cicero ad Att. 1. 16. comissatores conjurationis dixerit. 
cf. Ignarra de Phratr. p. 57. 


[?*] Hoe omnes tyrannos facere Aristoteles affirmat 1l. c, Nicocles 
Isocrateus p. 48. ἑταιρίας μὴ ποιεῖτε μηδὲ συνόδους ἄνευ τῆς ἐμῆς 
γνώμης. Lucilii verba L. XII. dominia atque sodalitia omnia 
tollantur, eodem spectare videntur. Cf. H. Boehmer Diss. Jur. 
Eccles: IV. 288. sq. 


[5] cf. Carpzov. Paradox. Ariston, p. 7. 


[^5] Athen, XIII. 565. E. χιναίδους χαλοῦσι τοὺς ἢ μύρου προς-- 
βάλλοντας ἢ μιχρῷ μαλαχωτέραν ἠμφιεσμένους ἐσϑῆτα (in seqq. pro 
T2 legendum videtur δοδοφορεῖν). Synes. Enc. Calv. p. 
185. ὅςτις λάϑρα μέν ἔστι πονηρὸς χαὶ οὐδὲν ἄλλο παρέχεται γνώ- 
ρισμα τοῦ ϑιασώτης εἶναι τῆς Κότυος, εἰ μόνον ἕν τοῦτο φανείη, πε-- 
Qi πλείστου τὰς τρίχας ποιούμενος, ὡς ἐναλείφειν τε αὐτὰς xul βο-- 
στρυχίζειν, εὐθὺς ἅπασι πρόχειρον εἰπεῖν ὅτι τῇ Χίων ϑεῷ καὶ τοῖς 
᾿Ιϑυφάλλοις ὠργίαχε, quae cum aliis componit Adr. Junius Animadv 
L. ΠΙ. 1. 199, et de Coma IV. 508. sed aptissime Scaliger cum Gloss 


II. 16 


1020 LIBER SECUNDUS. 


oratio mollior aut valetudo parum firma erat. 
Eaque suspicio, qua ne philosophorum quidem 
conventus caruere[?] tum ommnes conjuratorum 
secretos congressus insectata est, praecedente per- 
suasione illa, nulla re magis hominum fidem ad- 
stringi, quam mutua scelerum conscientia, tum 
facillime de Alcibiadis factione oriri potuit, ho- 
minis tam ambitiosi quam praecipitis in luxum 
et libidines [?]. δὴ hodie Thrasybuli, Antiphon- 
tis, aliorumque, qui publice in Alcibiadem in- 
vecti sunt, superessent orationes, non dubito, 
quin multa legeremus similia illis, quae quondam 
in Catilinam ejusque gregales jactata sunt, clare- 
que cerneremus illos Cotyttus nepotulos, pue- 
ros lepidos et delicatos, pexo capillo, 
talaribus tunicis, qui non solum amare 
et amari, neque cantare et saltare sed 
etiam sicas vibrare et venena spargere 
didicerunt Cic. Cat. H. 10. [58] nec deforent illa 


Graecolat. Cincinnia ϑεὰ χιναίδων, ut passim cincinnatus ga- 
neo, calamistratus saltator, et alia talia. Quin etiam, qui 


erudito otio delectantur, nomine ambiguo μαλαχοί vocantur Dio Chr. 
LXVI. 857. 


[5] "Timocrates Epicuri transfuga ἑαυτὸν διηγεῖται μόγις ἔχφυ- 
ytiv ἰσχῦσαι τὰς νυχτερινὰς ἐχείνας φιλοσοφίας za τὴν μυστιχὴν συν-- 
αγωγήν Diog. La. X. 6. Haec sunt Epicuri ϑεόφαντα ὄργια Plu- 
tarch. Non suav. viv. c. 17. 565. 

[7] Hesychius: Ἐπὶ φαλητίου τὸν ᾿4λκιβιάδην φησὶν ᾿4ριστο-- 
φάνης. etc. Athenaeus L. ΧΙ. 534. C. χάλλιστος ὧν χόμην ἔτρεφεν 
ἐπὶ πολὺ τῆς ἡλικίας. etc, quod modo diximus mollitiae signum fuisse 
cf. Suevern. Ueber Aristophanes Wolken p. 88. 


[^3] Similes quosdam grassatores memorantur Joseph. Bell. Jud. 
L. IV. 9. 8. 10. χόμας συγνϑετιζόμενον χαὺ γυναικείας ἐσϑῆτας &va- 
λαμβάνοντες, τοὺς ὀφθαλμοὺς ὑπογράφοντες, οὐ μόνον χόσμον ἀλλὰ 
χαὶ πάϑη γυναιχῶν ἐμιμοῦντο: x«l ἀϑεμίτους ἡδονὰς ἐπενόησαν" γυ- 
γαιχιζόμεγοι δὲ τὰς ὄψεις ξφόγων ταῖς “δεξιαῖς ete. 











ORPHI CA. 1027 


crimina; de quibus Sallustius c. XIV. scio fuis- 
se nonnullos, qui ita existimarent, ju- 
ventutem, quae domum Catilinae fre- 
quentabat, parum modeste pudicitiam 
habuisse. Sed quum illi declàmatores jam du- 
dum obmutuerint, exemplum petamus ab alia 
quadam  hetaeria, minus quidem illustri, apta 
tamen ad comparandum. Etenim in Demosth. 
Or. c. Conon. p. 1269. nescio quis, qui a Co- 
none ejusque congerronibus jocularium in modum 
vapulaverat, hoc quasi ad excusandam facti in- 
vidiam affert, haud paucos esse Athenis juvenes 
nobih loco natos, qui si publice scurrentur, ne- 
potentur, lustrentur, concessa huic aetatulae ve- 
nia sibi uti videantur, idque eo levius haben- 
dum, quod mebulones isti ineptias suas in prom- 
tu et in propatulo habeant, hoc ipsum libere pro- 
fessi 190g 0AAot ἔσμεν oi συγημμένοι χαὶ ἐρῶντες 
ἀλλήλων p. 1263. Hosque juvenculos orator ille 
vapularis dicit in commune Tthyphallos nominari 
(τελοῦντες ἀλλήλους τῷ "I9vqcALo) modo etiam 
Triballos et Autolecythos, quae nomina dicuntur 
in homines ingenue nequam. | 

His expositis promta erit causae dijudicatio, 
Alcibiadem obscenis sacris operam dare affirmat 
Eupolis; ille, si sapit, negat; uter verior, scive- 
rint, qui praesentes adfuerunt. Nobis nihil aliud 
relictum est, quam ut quaeramus, utrüm orgia 
illa Baptarum a vano poeta temere ficta et emen- 
tita an populari sermone diffamata fuerint. Si 
hoc propter communem  sodalitatum famam et 

16 * 


1028 LIBER SECUNDUS. 


propter ducis ipsius ingenium multo veri similius 
videtur, licebit nobis idem credere, quod Athe- 
niensium haud paucos credidisse constat. De Co- 
micorum fide in universum valet adhuc, opinor, 
quod. diu. valuit 

Eupolis atque Cratinus Aristophanesque poetae, 

si quis erat dignus describi, quod malus aut fur, 

quod moechus foret aut sicarius aut alioqui 

famosus, multa cum libertate notabant, 
non fictis ludebant fabulis, non vana,. inaudita 
et pro incredibilia ad populum. afferebant  cri- 
mina. Verum tamen, si Eupolis Socratem aut 
Periclem aut alium quempiam virorum illustrium, 
quorum. vita nobis tanquam picta. tabella patet, 
hujus probri insimulasset, non crimen. illud sed 
petulantis jurgii convicium videretur. De Alci- 
biade autem. ejusque ἐρασταῖς, quum. nihil ejus- 
modi proditum sit quod dissipatam ab. Eupolide 
famam. extinguat, multa quae confirment, manet, 
quae semel adspersa est et quasi invéteravit in ejus 
nomine macula. Si quis autem huc declinet, ut 
crimen ipsum quidem vulgo jactatum esse conce- 
dat, sed illud se dubitare. profiteatur num  Alci- 
biades dies festos Cotyttus turpiter agitasse cre- 
ditus sit, mihi aut communem sacrorum dome- 
sticorum et pervigiliorum famam ignorare aut in 
re minime incredibili Pyrrhonem agere. videbitur. 
Quae quum ita. sint, nemo in posterum postulà- 
bit, ut, quae de Cotyttiis dixit Eupolis, praeter- 
eamus. tanquam indicta.et inaudita; sed hoc ali- 
quis jure suo postulet, ut meminerimus, hanc 











ORPHICA. 1029 


suspicionem non annalium fide, sed Comicorum 
testimoniis niti. Id vero, quum super his rebus 
commentaremur, nequaquam obliti sumus, neque 
huic fundamento quidquam amplius inaedificavi- 
mus, sed simpliciter inter sacra ab Atheniensibus 
extrinsecus assumta Cotyttia retulimus, non ad- 
scripto Comici nomine, quia omnibus notum esse 
sciebam. . Nam de Eupolideae fabulae. argumento 
quae afferri possunt, jam 'dudum ἃ  Politiano, 
Erasmo; Scaligero, Lessingio, et a Juvenalis inter- 
pretibus tam diligenter. collecta sunt, ut neque ego 
testiníonium ullum ab illis praetermissum addere 
potuerim, neque viri docti, qui post me eundem 
tractarunt locum, Struvius, Buttmannus, Meinekius. 

Cetera quae huc pertinent in transcursu dici 
possunt.  Buttmannus in Diss. de Baptis et Co- 
tyttis novam conjecturam in medium attulit, Eu- 
polin Cotyttus nomine non Cotytto sed Cererem 
significasse Eleusiniam, ab Alcibiade profanatam, 
totaque hac fabula nihil aliud egisse, quam ut- 
improbum illud Polytionis | convivium  derideret. 
De causa ipsa quae veteres prodiderunt, in L. 1. 
.$. 7. exposui, unde patet homines aliquot petu- 
lantiores fecisse, quod. vel nostris seculis inter- 
dum inter vina factum est, mysteriorum ritus ut 
imitarentur et sacerdotum habitus, gestus, voces 
ridiculo modo effingerent. Ex hoc vero extem- 
porali ludo, qui vix per horam spectatorum ani- 
mos tenuit, ab aliis nugis, ut fit, ad alias tra- 
ductos, quo modo fabula scenae apta seri potue- 
rit, nec ipse explicuit Buttmannus, nec cuiquam 


» 


1030 LIBER SECUNDUS. 


facile succurret. Sed ut hoc concedatur, illud. qui 
tandem .non modo. concedi: sed omnino intelligi 
potest, Eupolin ausum esse. Hierophantam , .Da- 
duchum, . Ceryces, Mystas. in Baptas, hoc vero 
est in cinaedos transfigurare populoque exhibere 
spectaculum taeterrimum et vix mimicae: licentiae 
permissum? Εἰ aperte repugnat Hesychius, fabu- 
lam illam. ad. contumeliam. non -Alcibiadis | solum; 
sed etiam Corinthiorum .$criptam referens, quo- 
rum prorsus nullae. fuerunt in isto. convivali  mi- 
mo partes. llaec autem omnia, quorum. unum- 
quodque. maximas habet difficultates, quare. tan- 
dem sumuntur? De mysteriorum violatione plu- 
rimi veterum loquuntur, de 'Eupolidis fabula. non 
pauci, quorum omnium ne unus quidem vel. le- 
vissimam suspicionem injecit, esse aliquam utrius- 
que rei necessitudinem. .. Superest igitur. ut .Butt- 
Tyannus demonstret, aut fieri non posse:.aut. sal- 
tem veri simile non esse, ut Alcibiades alio tem- 
pore Cereris. sacra, alio Cotyttus non. dicam pol- 
luerit sed polluisse creditus sit[?].. ; Ο 0. 


[??] Quae Meierus. in Allgem. Litt. Zeit. .ann. 1827.. Ν, 122. p. 
147. pro Buttmanno affert, infirma sunt omnia: Nach Plutarch 
haben sich die Genossen jener heillosen Orgien JM$- 
otc. genannt, Eupolis aber nennt sie Bapten, gewiss 
in wiefern in seinem Stücke an die Stelle der Lustra- 
tion oder der Besprengung mit Opferblut, wodurch 
die Initiirungen in den wirklichen Mysterien eróff- 
net. wurden, eine vóllige Eintauchung in Wein bis zur 
Trunkenheit trat: hierauf führen das παρ᾽ oov bey 
Plut, die aus diesen angeführten Ausrufungen svot σα- 
Bei etc. Primum eos, qui Eleusiniis initiarentur, sanguine adspersos 
esse, nemo veterum prodidit. Secundo εὐοῖ σαβοῖ (sic enim scriben- 
dum) non est convivalis vociferatio sed bacchationum mysticarum epi- 
phthegma i sacris Eleusiniis eorumque simulacris alienissimum. Deinde 
Plutarchus longe aliud dicit ac vir doctus praetendit, hoc videlicet, 





cp ? 


QRUPHIGA 1031 


Sequitur hue dilata quaestio de. Plutarchi 
. loco, quem jam Erasmus attigit im Adag. p. 80. 
et. Cajetanus Isag. in Hist. Sic. IV. 9. p. 19. T. II. 
Thes. Sic. 249zo& Κοτυττίοις: Κοτυττίς (sic) ἑορτή. 
τίς ἐστι Σιχελιχὴ, iv ἢ περί τινας -χλάδους ἐξά-. 
πτοντὲς πόπανα xai ἀχρόδῥυα ἐπέτραπον ἁρπάζειν. 
quem locum benigne illustrat Cyrillus Hieros. Ca- 
tech. Myst. L 4. 281. ed. Milles. τὰ ἐν εἰδωλικαῖς 
πανηγύρεσι κρεμώμενα: ἔσϑ᾽ . ὅτε χρέα 7) ἄρτοι ἢ 
ἄλλα τοιαῦτα εἴς. ἩΐΪτ5. autem moris. ad. nostra 
usque secula propagati vestigium mihi cernere vi- 
deor in Etym. M. p. 286. loco implicatissimo: 
Δράξων ἣ λεγομένη σιχελική".. σημαίνει «δὲ τοὺς 
xov ἀγορὰν τῶν ἀλφίτων ἢ τοὺς ἄλλων. τινῶν 
ἁπτομένους καὶ ἁρπάζοντας οὕτως Ἐρατοσθένης 
χκαπηδάλους χαλεῖ; παρὰ οὖν τὸ δράττεσθαι εἰς τὸ 
Διογένους εὗρον ἐγὼ ἀφράξων σημαίνειν πορνοβο- 
σχόν [4^] «ποῖ locum . Bernhardyus . in. Eratosth. 
p. 166. inutilibus, ut cum ipso loquar, . attenta- 
vit conjecturis, χαπήλους .emendans - vel ἐν. τοῖς 


Alcibiadem Hierophantae partes egisse, Polytionem Daduchi, Prae- 
conis "Theodorum, ceteram autem turbam mystas et epoptas vo- 
catos esse, unde sequitur, Eupolin summis sacerdotibus Cinaedorum 
speciem induisse — si vera est Buttmanni sententia. J7c«0' οἶνον au- 
tem nihil aliud significat quam in vino h. e. symposio. Denique si 
ebrii dicuntur βεβαπτισμένοι, id non eo valet ut βαπτάς eos dici pu- 
temus, qui aliquem vino immergant; aquilices occultas aquarum venas 
venari, fabri aedes ruinosas resarcire, Grammatici syllabas aucupari: 
dicuntur, sed idcirco nemo aquilicem venatorem, neque Gramma- 
ficum aucupem nominet, | | 

[^^] Hoc fortasse pertinet ad illum Selinusium lenonem, qui di- 
ves factus τελευτῶν τὰ ὕντα προὔϑηχεν εἷς ἁρπαγήν, unde natum 
proverbium “ρπαγὰ τὰ Κιννάρου Zenob. I. 31. Quae Herodotus nar- 
rat II. 48. ἱστάντες τοὺς χοροὺς τρωχτὰ σησάμου τὲ x«l μέλιτος 
ἐποιήσαντο νόμον «ρέρεσϑαι, ἵνα ἁρπάζοντες οἱ παῖδες ἔχοιεν τροφήν, 
fortasse simili quodam ludicro nituntur, eademque Atticas δεισπνοςό- 
ρους Plut. 'Thes. 23. in memoriam nobis revocant. 1 


* 
1032 | LIBER SECUNDUS. 


χαταλόγοις et alia ejusmodi. Primam hujus ad- 
notationis partem manifestum est spectare ad il- 
lud. solemne Siculum, quo iresionae in' pompa 
circumductae, ut videtur, missilium instar popello 
ad diripiendum proponebantur. De hoc loquitur 
etiam Hesychius: Ζράξων᾽ iv Σικελίᾳ (scil ἕε- 
οὖν τι ἦν Κυτυττοῦς) εἷς ὃ οἱ γεωργοὶ εὐχὰς 
ἔπεμπον, ὅϑεν καὶ 4ράξοντες ἐχλήϑησαν, non qui 
mitterent sed qui diriperent rusticorum donaria. 
Sed idem nomen etiam de aliis lucrionibus usur- 
patum, quos Etymologus significat his verbis: 
σημαίνει δὲ (xoi) τοὺς xav ἀγοράν etc. quibus 
quae praemissa erant de ludicro Siculo, excide- 
runt, sicut in sequentibus post οὕτως '"Egoroo9é- 
γῆς elapsum videtur nomen antiquioris scriptoris 
V. €. Σώφρων δὲ χαπηδάλους λέγει, sive potius 
χαψικιδάλους». quo nomine et aliis compluribus 
significatur hominum: genus hodie ignotum, olim 
vero percelebre, fora, diribitoria, porticus, loca 
sacra et profana frequentare solitum. ^ Ulpianus 
in Dem. p. Cor. p. 76. A. σπερμολόγος ἀπὸ τῶν 
βωμῶν συλλέγων τὰ ἐπιτιϑέμενα ὑπὸ τῶν ἄλλωγ᾽ 
τάχα δὲ πένης, ὃ τὰ ἀποπίπτοντα ἀπὸ τῶν βαστα- 
ζόντων ἀναλαμβάνων. Hos saccorum fatiscentium 
observatores tum in aliis locis, ubi frumenta 
aliaeque merces exponebantur [4]: et imponeban- 
tur, tum etiam in Piraeo quasi in statione collo- 
catos fuisse credas, ubi maxima bajulorum  fre- 
quentia. Apud Alciphronem III. Ep. VII. parasi- 


[^'] Etym. M. 847. Ἐξαίρεσις "Av now ἔνϑα ἐξαιρούμενοι τὰ 
φορτίᾳ ἀπετίϑεντο. 








ORPHIC A. 1033 


tus injuriarum, quas ad divitum mensas pertule- 
rat, summe jpertaesus ad saccularios in Piraeo 
transire constituit, ἐπ ἐργασίαν τρέψομαι xoi Πει- 
ραιάδε βαδιοῦμαι, τὰ ἐκ τῶν νεῶν φορτία ἐπὶ 
τὰς ἀποϑήχας μισϑοῦ μετατιϑείς, qui locus nescio 
an ex aliquo Comicorum expressus sit perinde ut 
ille Plauti in Capt. L 1. 20. ubi Ergasilus para- 
situs de angustiis suis queritur: 0679 


Et hic quidem hercle nisi qui colaphos perpeti 

potis parasitus frangique aulas in caput, 

vel extra portam Trigeminam ad saccum ilicet [2] 
quod mihi ne eveniat, nonnullum est periculum. ! 


lllud genus hominum Romae quoque agitasse Fe- 
stus testatur p. 37.  Arilator, qui etiam co- 
cio apellatur, a graeco αἶρε, qui sequi- 
tur merces, ex quibus quid cadens lu- 
celli possit tollere. Sed proprie et signifi- 
canter hi saeculariorum . parasiti χαψικίδαλοι sive 
ἐγχαψικίδαλον nominantur a verbo ἐγκάπτειν et 
χίδαλον. lo Alciphron utitur in describendo 
pauperum victu. IIl. Ep. 60. εἰς τοὔδαφος ἐπι- 
χύπτοντες ὃ μὲν φλοιοὺς ϑερμῶν ἀγῃρεῖτο, ὃ 
δὲ τὰ ἔλυτρα τῶν χαρύων, ὃ δὲ τῶν δοιῶν 
τὰ περιχκάρπια ἀπέγλυφεν, εἴ που τι τῶν χόκ- 
χων. ἐπιδράξασϑαι δυγηθϑείη" οἱ δὲ χαὶ τὰ ἐκ 


. [**] Mendicitatem indicari putant; sed mendicos in ponte et ad 
clivum Aricimum novimus quaestum suum habuisse; ille locus ante por- 
tam Trigeminam, Emporio, Navalibus et Salinis contiguus nescio an 
geronibus magis conveniat. Ceterum non dubitandum erat, quin sac- 
cus jam inde antiquitus mendicantium insigne fuerit, . Hesychius: Gv- 


λαχίξειν, ἐπαιτεῖν ἑπόμενον μετὰ 9vÀczov, ut emendat Gesnerus ad 
Quintil. VIL 2. 48. 


1034 LIBER SECUNDUS. 


τῶν ἄρτων ἀποπίπτοντα ἀναλέγοντες ἔχαπτον. quae 
ad nostram causam. appositissima sunt. —KidcAor 
Hesychius interpretatur xoóuuvov, proprie autem 
significat χρομμύου λόπον Sive λέπυρον, id est, 
tallam. . Nam χκίδαλον generatim denotat glumam, 
folliculum , culiola, proprie. vero  scoriam [4] 
quippe a χέδη derivatum, unde. κιβδηλίς dicitur 
interposita litera Beta, ut 5:07, σίβδη [^] κάβος, 
αὐτοχάβδαλος. ^ Hine ἐγχαψικίδαλοι contemtim 
vocantur famelici, qui grana et si quid aliud ex 
sacco saccularii exciderit, cupidissime colligunt, 
putamina ipsa glumasque devorantes. Hesychius: 
Καψιπήδαλος ὃ μετὰ τῶν τὰ ἄλφιτα μὴ διδόντων 
ἁλόμενος, ubi non solum χαψιχίδαλος sed etiam 
μετὰ τῶν τὰ ἄλφιτα διαδιδόντων ἁλώμενος vel 
ἑπόμενος scribendum, id est, qui in διαδόσει sive 
frumentatione diribitores et gerulos suffaraneos 
speculabundus consectatur vel pugillum lentis far- 
risque lucri facturus. Etym. Gud. p. 510. σπερ- 


u AÓ^ U^ i N & 3 MITOLL EN à ^ 
uo ογοῦς τοὺς χατοα τας αγοόθας χαν τοὺς ἐμδνας 


[53] Similiter Latini spegma aeris paleam dicunt. — — Glossae 
veteres : Κήδαλον penae, et Penae κήϑαλον. significantur pennae 
s. pinnae spicarum. Festus: Pennatas impennatasque agnas 
in Saliari carmine spicas significat cum aristis et 
alias sine aristis. Aristarum glumas Graeci ϑυλαχέδας vocant; 
ϑύλαξ autem latinum follis; ut ϑερμός formus etc. unde defollire, 
quod Lexica omittunt, ap. Ambrosium de Viduis ,P- 142. T. I. Basil. 
gementibus areis quum caeditur messis, frumenta de- 
folliunt. Indidem ductum verbum follico, quod. Glos interpre- 
tantur διασαλαχωνίζω, proprieque dicitur de calceo, in quo pes natat 
v. Heindorf. ad Hor. Sat. 1. 8. 82. Salmas. ad Tertull. Pall. p. 198. 


[*^] v. Liebe Goth. Num. p. 190. Spanheim. Praest. 1. 817. 323. 
Grammatici hujus pleonasmi praeter σίβδη exempla plura afferunt, 
βδύω, ἁλιβδύω, ἀβδής, ἀμφιςβητεῖν (quod ineptum) Schol. Lyc. 
1102,. Hort. Adon. p. 13. a. Hesychius Σήμβραι, δοιαί iis ex quo 
colligas non literam 8 sed 9 insertam esse. 











ORPHIC A. 1035 


χατατρίβοντας, ἢ τὰ ὕπως οὖν ἐκ τῶν σαχκίων 
πίπτοντα ὄσπρια, κάρυα καὶ ἰσχάδας ἐκλέγοντας. 
Brevius Schol. Lucian. p. 237. T. III. σπερμολό- 
γος εὐτελὴς “καὶ  εὐχαταφρόγητος ἀπὸ τῶν ἄλλο- 
τρίων διαζῶν. illi. consentit Eustath. 1547. 54. οἱ 
"dwvixoi σπερμολόγους ἐχάλουν τοὺς περὶ ἐμπόρια, 
καὶ ἀγορὰς διατρίβοντας διὰ τὸ ἀναλέγεσθαι τὰ 
ἐκ τῶν φορτίων. ἀποῤῥέοντα. Alia horum analecta- 
rum cohors. paullo honestior aris adsistebat oeca- 
sionem captans ;carnis vel scurrando emendican- 
dae:vel furtim auferendae; qui communi nomine 
βωμολόχοι νεῖ βώμαχες  vocantur.. Schol. Aristid. 
p. 266. παρίσταντό τινες τοῖς βωμοῖς καὶ εἴγε τι 
τοῦ ϑύματος: ἐξέπιπτεν ἥρπαζον xo κατήσϑιογ. 
quod et Delphi facere solebant Schol. Pind. Nem. 
VH. 47. et juvenes protervi dissolutique: illi ve- 
tere quodam jure maximeque oppidano, hi, ut 
faceti esse viderentur. scilicet. Schol. Arist. l. c. 
ἐν ταῖς τριόδοις οἱ τῆς "Excvnc ἵσταντο βωμοὶ; 
χαὶ δραπετεύοντες οἱ νέοι τὰς διατριβὰς ἐνήδρευον 
ἐχεῖ. quarum nugarum specimen praebent illi Co- 
nonii vappae, coenas funebres diripere et porco- 
rum lustralium polimina deglutire soliti, «utique 
non famis tolerandae causa, erant enim haud sor- 
dide nati, sed effrenata scurrandi libidine et ad 
ostentationem animi fortis, ingenui [^] et validi 
spernendis hominum. judiciis. ^Parique . ingenio 
praeditus nugator ἃ Luciano inducitur Lexiph. 
X. 189. T. V. ἐστιν ἐν τοῖς σχιραφείοις ἐγχαψιχί- 


[5] ᾿Ελευϑεριότητι ἀσωτία ἀγχίϑυρος Synes. de Regn, p. 6. C. 


1036 LIBER SECUNDUS. 


δαλὸς ἄνϑρωπος τῶν αὐτοληκύϑων καὶ τῶν αὖτο- 
χαβδάλων, ἀεὶ χουριῶν, ἐνδρομίδας ὑποδούμενος 
ἢ βαυχίδας, ἀμφιμάσχαλον ἔχων, ubi si. quis mi- 
retur tria ejusdem significationis nomina αὐτολή- 
κυϑος, αὐτοκάβδαλος et ἐγχαψικίδαλος ab homi- 
nibus vilissimis ad trossulum transferri eleganter 
vestitum beneque nummatum, primum admonen- 
dum est, hic Pantolabum quendam aut Nomenta- 
num induci e ludo talario protractum, quo in ge- 
nere hominum elegantia aulica cum sordidis mo- 
ribus conjuncta esse solet, deinde gentiliciam οἵ 
quasi vernaculam Atheniensium virtutem fuisse 
τὴν εὐτέλειαν, hoc est, generosum quendam et in- 
genuum  operosi cultus urbanaeque 'munditiae 
contemtum [45], quem qui affectarunt nimio sim- 
plicitatis studio saepe eo prolapsi sunt, ut inso- 
lentiam et inconditos vulgi mores imitarentur, id 
demum liberale populareque esse rati, si neque fa- 
cere neque dicere quidquam pensi haberent. Hinc 
igitur intelligi posse arbitror, quid sit, cur. cerdo- 
num cognomina ἐγκαψικίδαλος, τρίβαλλος et αὖ- 
τολήχυϑος ad patricios helluones transierint. De 
postremo quidem vocabulo in Schol. ad. Dem. p. 
114. et Anecd. Bekk. p. 224. et 465. multa affe- 
runtur ad explicandum, cur idem nomen et pau- 
pertinis et asotis impositum fuerit, quorum ple- 
raque inepta, unum non prorsus improbabile est, 
illos sic dictos esse, quasi bursarios, qui bul- 

[45] Hoc est illud. φιλοχαλεῖν utr εὐτελείας, quod Atheniensi- 
bus proprie tribuit "Thucydides II. 40. in illa admirabili demi Attici 


pictura, Parrhasianae tabulae (Plin. 35, 36.) non multum dissimili. 
Ad hanc εὐτέλειαν pertinent et scissi calcei Aristoph. Rann. 401. et 








ORPHIC A. | | 1037 


o 


gam seu crumenam àd symbolam dandam sem- 
per promtam et apertam haberent [5]. Τριβάλλους 
Grammatici interpretantur τοὺς ϑωπευτιχῶς ἐν 
τοῖς βαλανείοις διατρίβοντας xoi ἐπὶ τὰ δεῖπνα 
ἑαυτοὺς χαλοῦντας. Equidem arbitror, sicut olim 
homines taetros, importunos, truculentos Pandu- 
ros dicere solebant et Turcas, similiter illos 
feroculos propter mores vastos et inconditos a 
Triballis denominatos esse, gente ferissima, og 
πάντες φασὶν ἀπολλύναι οὐ μόνον τοὺς ὁμόρους 
χαὶ τοὺς πλησίον οἰχοῦντας ἀλλὰ καὶ τοὺς ἄλλους 


ὅσων ἂν ἐφιχέσϑαι δύνωνται Isocr. Paneg. ο..89. 
“480. Neque aliter obsceni dicti sunt Opici, tur- 


pes et voraces Ambrones, qui latrocinia exer- 
cent Cimbri, Brigantes,. Martolossi [*]. 
Sed haec leviora. Num vero Sicula Cotyttia ei 
deae, quam Eupolis traduxit, consecrata fuerint, 


J " 


totus ille nobilis Cynismus, propter quem Coraius ad Isocr. p. 114. 
Athenienses Lazzaronibus aequiparat caetera dissimillimis. 


[41] Demosthenis loco Pollux X. 62. (cf. Bentlej. Epp. p. 299.) 
adhibet Antiphanis exemplum: Χλαμύδα χαὶ λόγχην ἔχων, &ovvaxó- 
λουϑος, ξηρὸς, αὐτολήκυϑος, unde ἀσυγαχόλουϑος (quem Romani 
fncomitem) Lexicis addendum. Catull. XXIV. isti quoi neque 
servus neque arca. Lucilius VI. p. 38. cui nec jumentum 
est nec servus nec comes ullus, qualis ἄδουλος dicitur Ar- 
rian. Epict. III. 22. 455. Scaliger ad Varr. p. 149. ---ὀ Plautinum 
Tute tibi. puer es, lautus luces cereum illustrans, ,simile 
,e5t, inquit, quanquam non idem αὐτολήχυϑος, sic Graecis eodem 
,modo αὐτοχάβδαλοι, αὐτόδεισινοι, αὐτοβαλανεύειν.“  Postremum ver- 
bum vereor ne ex Hesychii glossa "Eu«vrQ βαλανεύσω traxerit. 


[^5] 'Turbam vilem Graeci appellabant Gergithes et Calli- 
cyrios, nos Crethi et Plethi, veterum satellitum nomina; nec 
rocul hinc distant Garimantes Lucian. Lex. S. 4. 182. T. V. μὴ 

λουσώμεϑα χατόπιν τῶν Καριμάντων μετὰ τοῦ σύρφακος. MHesy- 
chius Γαρίμαντες interpretatur barbaros et eodem. modo Etym. M. et 
Anecd. Bekk. p. 1198. Κάρβανες βάρβαροι. Mustathius p. 868. no- 
men χάρβαγνοι a Caribus barbaris, unde χαρέζειν τὸ βαρβαρίζειν na- 
tum credit, quibus cognatum Καρίμας. 


1038 LIBER SECUNDUS. 


injudicatum relinquo, neque magis quid Cotto 
sive Cotytto a Doriensibus culta Schol. Theocr. 
Vi. 40. Schol. Pind. Ol. XII. 56. Boeckh. cum 
illa commune habuerint, quaerendum esse puto; 
postremo obscurum locum in Suppositis Aulula- 
riae v. 20. 

Sed aliud post aliud, si qua sit opportunitas, harpagatum 

volunt, Si Eleusina sit, facilem deam credunt; si Cotytto, 

non videre quum batuat [*?!. 
fateor me non intelligere. Sed pro his, quae ad 
certum redigi nequeunt, in exitu hujus disputa- 
tionis afferam conjecturam nostram de Strattidis 
fabula Ψυχασταί inseripta, quod nomen Meinekius 
Quaest. Scen. IL. 67. a vini refrigeratione repe- 
tit. Equidem nescio an ille homines quosdam vo- 
luptuosos perstrinxerit in locis amoenis otiari et 
luxuriari solitos. Anecd. Bekk. p. 317. ψυχάΐζειν, 
πρὸς τὸ πνεῦμα διατρίβειν. Athenaeus XI. 503. C. 
NixavÓoós φησι ψυχτῆρας xoi τοὺς ἀλσώδεις xci 
συσκίους τόπους τοὺς τοῖς ϑεοῖς ἀνειμένους, ἐν. οἷς 
ἐστιν ἀναψύξαι. qualis Canopus fuit auris et 
salutari temperamento perflabilis Am- 
mian. Marc. XXII. 16. 213. sive, ut Strabo di- 
cit XVII. 1151. διαίτας xoi ἀπόψεις ἔχων τοῖς xa- 
πυρίζειν βουλομένοις, hoc est aptus iis, qui pro 
re nata modo apricari modo umbris aquisque sa- 
lubriter refrigerari vellent. ^ Graecum Ψυχτήρια 


[^?] Niebuhrius in Comment. Acad. Berol. Ann. 1816. p. 286. 
(Kleine Schrift. T. I. p. 172.) haec Supposita plerisque aliis anti- 
quitate praestare judicat. Mihi quidem ille picus auri custos v. 
27. e Picibus qui aureos montes colunt IV. 4. 1. vix excusa- 
bili errore conversus, neque alia corruptelae indicia deesse videntur. 


on NM 





ORPHIOCA. ο 1039 


apte interpretatur Symmachus Ep. 1. 4. Campa- 
nia amoena — spiracula regionis illius. 
Ψυχαστάς igitur χαπυριστάς et umbraticolas inter- 
pretor sive quandam delicatorum hominum soda- 
litatem, qualis illa Alexandriae sub Antonii au- 
spicis instituta est 7 τῶν ἀμιμητοβίων σύνοδὸς 
Plutarch. V. Anton. LXXI. 145. Hujusmodi soda- 
litatibus adnumerari possunt Tetradistae, Icadi- 
stae, Diomenses, aliique Eranistarum ϑίασοι, ἃ 
Comicis passim exagitati [^]. — : 





EPIMETRUM X II. 
ad L. II. P. ΠῚ. c. 8. ὃ. 3. not. 1]. 


Menandri ns in quo maritus aliquis. indu- 
citur ἀχϑόμενος ταῖς περὶ τὰς ϑυσίας τῶν yuvou- 
χῶν δαπάναις [ ; simillima est. Periplectomenis 
oratio de moribus mulierum ap. Plaut. Mil. .Glor. 
HI. 1. 94. (689.) 


[59] Notae sunt Aristophanis fabulae Ζαιταλεῖς (v. Suevern. über 
die Wolk. p. 26.) et Ταγηνισταί. lllud nomen Eustathius ϑιασῶται 
valere dicit. Pollux VI. 8. ϑιασῶται, εἰλαπινασταί, ἐρανισταί -- 
ἰδίως τοὺς τῶν ϑιασωτῶν οἴχους φωλητήρια, quod nomen Suidas ex- 
plicat οἴχους τῶν ϑιάσων χαὶ συνόδων, qui etiam ϑιασῶνες vocantur 
Hesych. 

[*] Sic Meinekius correxit ad Men. p. us Ὁ ἀπάταις, vere, 
it: opinor, quanquam vulgata defendi potest. a ol loco, quem 

o ante tractat p. 107. Ππάφωνγε οὐρεία y scribendum é£zr«- 
των, testudo resonare septei callida nervis Horat, IIT. 
11. quam Kuripides Alcest. 449. ἑπτάτογον οὐρείαν χέλυν vocat; 
quare minus placebat πάμφωγε. 


1040 LIBER SECUNDUS. 


Dicat: da mihi, vir, calendis meam quod matrem juverit ; 
da qui farcit, da. qui condit, da quod dem Quinquatribus 
praecantatrici, conjectrici, hariolae atque haruspicae; 
tum piatricem clementer non potest quin munerem, 


Haec fortasse ex graeci cujusdam poetae fabula 
conversa, certe Graecorum Comicorum  facetiis 
. persimilia sunt; quale est illud Epicharmi Poll. 
IX. 82. 
ὥςπερ oí πονηραὶ μάντιες, 

ovJ9' ὑπονέμονται γυναῖχας μωράς, αἵ μὲν οὐγκίαν 

ἀργυρίου, ταὶ δ᾽ ἡμίλιτρον, ταὶ δὲ λίτραν δεχόμεναι, 

καὶ τὰ πάντα γινώσκοντι ["] 
sed eadem fere questus est Theophrastus in. libro 
περὶ γάμου,» cujus verba apposuit Johannes Saris- 
beriensis in Polycr. VIII. 9. 587. domina vo- 
canda est, celebrandus ejus natalis — ho- 
noranda nutrix et gerula, servus pater- 
ΠῚ5 [ et alumnus et formosus assecla 
et procurator calamistratus[*] et spado 
— anus et aruspices[*] et hariolos si in- 
tromiseris, periculum pudicitiae est, 
quem locum ille non a Theophrasto accepit sed 
ab Hieronymo c. Jovin. L. 1. p. 189. ed. Mar- 
tian. Ac Romae quoque ipsis Plauti temporibus 


[^] v. Bentlej; Opusc. p. 414, Grysar. de Epicharm. p. 265. 

[c] Hieronymus paítrinus; denotari videtur servus dotalis. 

[d] De formoso procuratore, qui in adulterii suspicionem vene- 
rat, agitur in Senec. Controv. III. 20. p. 144. ed. Schott. Nec pro- 
curator calamistratus nec. formosus collactíaneus nec 
rubicundus et candidus assecla lateri tuo adhaereat 
Hieron. Ep. XLVIL ad Furiam p. 559. T. IV. Crispulus ille 
quis est, qui uxori tuae semper adhaeret? uxoris res. 
agit Martial. V. 62. id est procurator. 


[e] Hoc ex Hieronymo reponendum pro aurifices. 


ι 
* 





"ORPHICA'- ^ 1041 


et prius multos fuisse, qui per aliquam religionis 
simulationem alimenta inertiae quaererent, docent 
Ennii versus nobilissimi et Catonis crebrae admo- 
nitiones de R. R. c. V. 13. 





EPIMETRUM XIII. 
ΡΝ ΔΎ ὁ 6. not... 


Εὐοὶ Σαβοῖ, "Yao Aitne, tne “Ὕης! 


Non invidebo lectoribus nostris Sickleri con- 
jecturam, quam Creuzerus in Symb. T. HI. 362. 
ut cognitu dignissimam, refert in extenso: 
has esse antiphonas alternatim a choro sacerdo- 
tum et a concione decantatas ex  Antiphona- 
rio Hebraico. Docte, Jupiter, et ingeniose! Sed 
nescio cur minus relatu digna videatur Anonymi 
Angli opinio, qui has easdem voces Sanscriticas 
esse demonstrat Wait Hail o Siva! Lord, 
supreme Lord! in Diar. Class. T. XXVIII. p. 
292. Quod si merito probatur ut acute inventum, 
hac laude nolim Bodinum defraudari, qui in Dae- 
monol. L. I. c. V. Posit. 28. illud Sabae Evohe 
nihil aliud esse docet quam Har Sabat, Sa- 
bat, quibus vocibus etiamnunc incantatores et 
sagae in  Sabbatis suis (Hexen-sabbat) uti so- 
leant[*] idemque tympanum illud, cujus mentio 


[*] Hoc praetermittit Horstius in Bibliotheca Magica (Zauber- 
bibliothek) 'T. III. 371. sed similia sagarum epiphonemata commemo- 


IT. 
ι ; 17 


1042 ^ LIBER SECUNDUS. 


in sacris Phrygiis (ἔπιον ἐκ vvuzcrov) olam in- 
terpretatur, in qua. magi scelestissimi carnes in- 
fantum coquunt ["]. Nescio quid. alii sentiant; 
mihi quidem hi omnes cedro digna loquuti viden- 
tur. Sed transeant. Ad Eurip. Phoenn. 685. γυ- 
ναιξὴν εὐίοις, Scholion est hujusmodi: ταῖς 4ιο-- 
γύσῳ χορευούσαις χαὶ τὸ εὐοῖ εὐάν ἐπιφϑεγγομέ- 
veig — εὖ oi, ἤγουν εὖ xci χαλῶς ἔστω οἵ καὶ 
αὐτῷ τῷ Διονύσῳ. Eustathius ad Dion. v. 704. 
Εὐοὶ Βάχχε, ὑμνητιχὸν τὸ λόγιον, ὅϑεν χαὶ τὸ 
εὐάζειν καὶ Εὔιος᾽ ταῦτα οἱ μὲν ἐδάσυγνον ὡς ἐν- 
ϑουσιαστικὰ πρωτόϑετα ἐπιῤῥήματα, οἱ δὲ ἐψί- 
λουν ἀντὶ. τοῦ εὖ οἵ, τουτέστιν αὐτῷ — ἐξ αὐτοῦ 
παράγοντες τὸ εὐάν τάχα μὲν ἐν μιᾷ λέξει, τάχα 


δὲ ix δύο σύγϑετον, quorum intellectum: facilio- 


rem reddit Schol. in. Dionys. Gramm. p. 951. τὸ 
δὐοὶ εὐάν ἀλόγως δασεῖαν ἔχουσιν ἐν τῷ τέλει 
ἁπλᾶ ὄντα, εἰ μή τις εἴπῃ τὸ σφοδρὸν πνεῦμα τοῖς 
βαχχιάζουσιν ἁρμόζειν [. Ad simplicia etiam re- 
fert Apollonius: de Synt. L. IV. 5. 314 o? τοῦτό 


φημι αὔταρχες Διότι (i. e. δι ὅτι) συνεστάγαι 


ἐκ διαφόρων μερῶν τοῦ λόγου, ἐπεὶ οὐδὲν ἐκώλυε 
τοῖς σεσημειωμέγοις ὅμοια αὐτὰ χαϑίστασϑαι τῷ 


rat,Emon-Hetan, Emon-Hetan, unde nomen Attes haud ob- 
scure resonat, sicut εὐοῖ ex Evovoe, quod olim in Festo Asinorum 
pro Hallelujah acclamatum. est. v.. Millin.. Monum. Ined. II. 350. 

[b] Idem et Loyerus de Spectr. L. 1V. c. 8. consentiunt Hymnis 
Orphicis nil nisi laudes Diabolorum contineri, Alastoris, Luciferi Pha- 
netis etc. ; 

[T] Ἡρωδιανός quow: ὡς οὐ δεῖ τὰ σχετλιαστιχὰ τῶν ἐπιῤῥημά-- 
των, οἱονεὶ βαχχιχὰ ὄντα, ὑπὸ τὴν ἔντεχνον ἀχολουϑίαν ἄγειν. --α 


διὸ ἐπὶ αὐτῶν ἔσϑ' ὅτε τὸ δασὺ πνεῦμα ἀλόγως iv τῇ ληγούσῃ ὁρᾶ-" 


ται, ὡς ἔχει τὸ εὐοῦ, εὐᾶν, εὐξν" τὸ γὰρ λέγειν εὖσοι xaT ἔλλειψιν 
τοῦ "^ wi εὐοΐῖ, ἀμφίβολον etc. 'heognost. in Anecd. Bekk. Ind. 
p. 1433. 


m bii iain o 


"cta E apt Lr 


TTE EE a REN AER aan m 











ORPHIC A. 1042 


εὐοῖ, εἶεν (εὐάν Scribendum) xoi τῷ πὰρ᾽ ᾿ἅττι- 
κοῖς ταώς" et de Adverb. p. 588: 25. τὰ πρῶωτό- 
τυπὰ ϑέλει ὁπωςδήποτε περισπᾶσθαι ---- Φαίγεται 
ὅτι καὶ τὸ εὐοὶ κατὰ τοῦτο σημειώσεται, unde pa- 
tet etiam in. L. de Conjunct, p. 509. 21. ubi con- 
junétionem διότι negat esse μόριον τῶν ἡμὰρτη- 
μέμων ὁμοίως τῷ εὔαδεν, εὐοῖ, scribendum esse 
εὐδῖ. in quo tum aspiratis abnormis[*] tüin ac- 

ntus non suo loco positüs est. Illam sibili' si- 
milem fuisse ostendit Arignotae interpretatio apud 
Harpocrat. p. 132. ὡς ὅτι τινὲς ἔλεξαν εὐοὶ ὡς εὖ 
σοί, τὸ εὕρημα τοῦ δόπτρου ἐπαϊνέοντες. | Haec 
igitur evo; a pronomine secundae personae comni- 
positüm- putabat et sicut vulgo acclamabant rem 
bene gerentibus εὖ σοὶ εἴη Strabo XIV. 658. εὖ 
σοι γένοιτο Justin. Legat. ad Pers. p. 172. C. Epi- 
ctet. Dissert. II. 6. ὃ. 30. p. 193. apud Lucianum 
autem Bacch. ἃ. 3. 4. et 5. T. VII. p. 305.— 308. 
Pan alumno suo illud εὖ oi iterum iterumque ad- 
strepit, sic Liberi Patris comites inventi ab eo 
tympani munus hac exclamatione  prosequutos 
esse[?^]. Alii rursus articulum οἱ inesse credide- 
runt. Schol. Bavar. ad Demosth. p. 65. edo? σα- 
pot βαχχιχόν τὶ ἐπίφϑεγμα χατὰ τὴν Φρυγῶν 


[9] De interaspiratione dixerunt multi, quos Artigraphi nostri 
laudant. Ultmam circumflecti Grammatici jubent. v. Hermann.: ad 
"rach. y. 218. sicut omnia haec adverbialia praeter »«£ et fefeí 
Schol, Lyc. 31. sed acuitur εὐοὺ εὐαί Aristoph. Eccl. 1180, Lysistr. 
1294, nec minor in reliquis inconstantia; quod aliquando accuratius 
tractandum erit, quam hactenus factum est. 


[4] Non multo aliter Euripides narrat de tympani inventione 
Bacch. 126. quam Corybantibus tribuit et multis quidem verbis tan- 
quam rem magnam. εἶ 

17 * 


1044 LIBER SECUNDUS. 


διάλεχτον, ἵνα οὕτως ἔχῃ» εὖ oí μύσται. Photius: 
Εὐοὶ σαβοί, μυστικὰ μέν ἐστιν ἐπιφρϑέγματα᾽ φασὶ 
δὲ τῇ Φρυγῶν. φωνῇ [adde σαβούς] τοὺς μύστας 
δηλοῦν᾽ ἀφ᾽ οὗ xci ὃ Σαβάζιος Διόνυσος. Mesy- 
. » 3 ’ὔ V9 A , Ν 
chius: Εὔσαμα ἀναφώνημα εὐαστιχὸν. zo. βαλχι- 
ὮΝ “ 9 EUN * τῆς ἡ ὔ adi 78 " ^ 
xóv àniqOsyue , καὶ γὰρ τὸ βακχεύειν εὐάζειν καὶ 


σαβαῖοι. βαχχεύοντες. Postremo fuerunt, φαΐ ex 


his epiphonematis nomen υἱός exsculperent. Schol. 
Barocc. ad Eur. Phoenn. v. 649. βοῶσαι εὐοῖ εὖ- 
ὰν Vus, ἤγουν υἱὲ τοῦ Διός" τοῦτο ydQ ἐστι τὸ 
εὐίοις. ubi quod Ald. et Basil. praebent πύβοίοις; 
est sane. documentum antiquae scripturae, quae 
plerisque in locis a librariis deleta est, sed re- 
stat in. Εὔβιος, quod ex oraculo ap. Socratem 
. Hist. Eccl. HI. 23. supra attulimus, et in Schol. 
Arist. Avv. 872. ὁ αὐτὸς (Σαβαάζιος) Ὕα;ας zo, Εὐ- 
βαῖος χαλεῖται, ubi Ed. Bas. Εὔιμος, cod. Rav. 
Εὐαϊῖος, quod omnium pessimum quum.sit, pro- 


batur tamen Toupio ad Hesych. p. 126. Ejusque 
scripturae. plura supersunt in Latinorum usu ve- 


stigia: Euan euhoe Euhius Ennius ap Charis. 
IL 214. unde. Columna p. 407. Euhyus edidit, 
ut Acro ad Hor. I. Od. 18. Persii verba afferens 
Euhyon ingeminat. Euthyius Accius Ma- 
crob. Sat. VI. 5. v. Bothii Fragm. Trag. p. 190. 
Euhius Sidon. Apoll Excus. ad Felic. v. 172. 
Euchius in codd. Lucretii V. 742. et Petron. c. 
41. evhoe Paullinus Carm. ad Felic. v. 281. T. 
VIHL. Gall.[*] Schol. ad Pers. L 99. Euchius 


[*] Nomen scriptoris Eubius Ovid. "Trist. Π, 1. 410. potest 
esse graecum Εὔΐος, quomodo tibicen nominatur Alexandro gratus. v. 


ane ei - 


C Eran 





ORPHIC 4A. 1045 


dictus est quod in bello Giganteo non 
apparuisset et (Jupiter) credidit eum 
discerptum ἃ Gigantibus et dixit ἤθε 
ion (υἱόν) id; est miserum filium, quod 
paullo aliter Acro et Schol. Cruq. ad Hor. HH. 
Od. ΧΕ 17. Evius Liber Pater dicitur, 
quod quum dii bellum cum Gigantibus 
gererent, in leonem conversus occidit 
Gigantem, ex quo facto Jupiter eum ita 
laudavit εὖ υἱέ, hoc. est bene fili. quae 
utut inepta, tamen οἵ Scholion Barocc. illustrant 
veteremque. interaspirationis consuetudinem novo 
comprobant exemplo [']. 

De nominibus Hyes et Attis haec notanda 
videntur. Anecd. Bekk. p. 202. της ὕης, τὸ μὲν 
ὕης υἱός, τὸ δὲ ἄτης ϑεὸς Σαβάζιος. "AAMow δὲ 
"Ynv τὸν Διόνυσον — ὗσε γὰρ ἀμβροσίαν ἐπὶ αὖ- 
τῷ ὃ Ζεύς, quod fortasse fictum e nomine diei 
festi ᾿“μβροσία, quo Athenienses Liberum hono- 
rarunt. v. Etym. M. s. “ηναιών, aut quia una 
nutricum Ambrosia dicta: Pherecyd. p. 115. Nonn. 
XXL 20. vel assimilatum est imbri aureo, quo 
Jupiter non solum Danaae sed etiam Alcmenae 
divinitatis suae fidem fecit Pind. Isthm. VII. 6. 
Dionyso Euphorion quoque hoc nomen tribuit in 
Schol. Arat. 172. Ὕῃ ταυροχκέρωτι Διονύσῳ χοτέ- 
σάσα. Juno scilicet, ut jam olim dixi, privigno 


Nri. ad. Pli Apophth. Reg. p. 1071. τὰ Εὔϊα urbs Macedoniae 


[1] Eia Euhydrium, Euhenus et alia afferunt Muncker. ad 
Hygin. p. 81. Schneider in Gramm. Lat. I. 192. 


1046 LIBER SECUNDUS. 


suo insidiata. Euphorionis versum Meinekius .cum 
alio Fragmento . conjungit: 2112 
ἢ ββλαψίφρονα φάρμακα. χεῦε c 

ὅσο ἐδάη “Πολύδαμνα, Κυταϊὰς ἢ ὅσα ᾿Πήδη.. 
Junonemque putat significari. venena, . quibus. Bac- 
chi animum corrumperet; parantem. Nec de Ju- 
none: est quod .repugnem,. sed: puto. illum potius 
dolum significari, quo. Bacchi. custodes consopivit, 
ut Nonnus narrat. XIV. 17]. [931052 1 

— Ἥρη — iBooutov “φυλάκεσσιν ἐχώσατο --- δεξώμένη "δὲ 

Θεσσαλίδος δολόεντα παρ᾿ εὐχλόου ἄνθεα γαίης “ἢ 

ὕπνον ϑελγομένων φυλάκων ἐπέχευε καρήνῳ.. .. 

μάγγανα φαρμακόεντα κατασταλάουσαᾳ χομάων. 
Euphorioni .. consentiunt . Clidemus .ap..Suidan s. 
Ὕης" ἐπίϑετον. Διονύσου, ἐπειδὴ ἐπιτελοῦμεν: τὰς 
ϑυσίας, καϑ' ὃν ὃ ϑεὸς ὕει. χρόνον. Plutarchus. de 
Is. c. 34. “Ἕλληνες τὸν. υἱὸν ἀπὸ τοῦ ὕδατος. xoi 
τοῦ ὕσαι, χαὶ τὸν “Ιιἰόγυσον Ὕην ὡς κύριον τῆς 
ὑγρᾶς φύσεως: quod et. Nonnus ad. Dionysum 
Thebanum .transfert L. XXIL. 276. υἱὲ Διὸς Cu. 
δωρε — xoi γὰρ ἀνάσσεις ὄμβρου χαρποτόχοιο [5]; 
eumque .a nutricibus suis. Hyadibus hoc cogno- 
men accepisse e Lexico rhetorico tradit Eusta- 
thius ad Dion. 1151. Photius autem et Hesychius 
"Yne ΖΣαβαζίου ἐπίκλησιν esse. confirmant. δα 
Sabazius: ipse quis fuerit, parum: conyenit. [8 
qui de hac diligenter inquisivisse dicitur (Nym- 
phis) Heracleota, Liberum hoc nomine declarari 

[£] v. Voss, Epp. Myth. 'T. IL. p. 8. sq. Cum his conjuncta 
videntur nomina "Y; et Semelen et vitem significans (Suid. Hesych.) 


᾿γαργίδες αἱ βάχχαι αἱ 4oysic:, Hyadesque Bacchi nutrices Cadmi 
filiae Schol. Arat. 172. (o y 





ORPHI C A. 1047 


pronunciavit Schol. Arist. Avv. 873. .Sed Hesy- 
chius Liberi filium sic vocatum reperit: Ξαβάξζιος 
ἐπώνυμον «Διονύσου χαὶ Σάβον ἐνίοτε καλοῦσιν 
αὐτόν οἱ δὲ υἱὸν Διονύσου. quod nemo alius 
prodidit. Menis Phrygii cognomen esse docet Pro- 
culus in Tim. IV. 251. παρειλήφαμεν παρὰ Φρυξὶν 
 Miüvo Σαβάζιον óuvoUusvov καὶ ἐν μέσαις Xa- 
βαζίου τελεταῖς, de quo dubitat Jablonskius R em- 
phah. p. 78. mensem an deum Menem significet ; 
praevalet posterius, etsi Proculus nomen dei et 
mensis esse putat. Orpheus in H. XLVII. Diony- 
sum dicit a Sabazio Saturni filio inclusum femori 
et in Tmolum translatum esse, ut ibi maturatus 
renasceretur["], similiterque Artemidorus; Valerius 
Maximus et Inscriptiones Romanae Jovem Saba- 
zium usurpant; quibus convenit, quod Lydus 
narrat Mens. p. 96. in vertice Tmoli locum esse 
olim Ζογναὶ ig ὑετίου dictum ['], et Hesychii 


[h] Inter v. 8. et 4. unus versus excidisse videtur tali sen- 

tentia : 

"Oc Béxyov zhvvaor ἐρίβρομον ἘΠραφιώτην 

μηρῷ ἐγχατέραψας ὕπως τετελεσμένος ἔλϑοι 

ἱμησὶ περιπλομένοις, καί μιν ταχέως ἐχόμισσας] 

Τμῶλον ἐς ἠγάϑεον παρά ϑ' Ἵππαν χαλλιπάρῃον. 
Bacchum et Jovem in 'molo educatos dicit Macedonius Epigr. XXXII. 
p. 120. T. III. Hinc an 'Thebis profectus sit Indiae domitor, dubi- 
tat Arrianus in Alex. V. 1. 2, sed idem ap. Eustath. ad Dion. v. 939. 
affirmat ὅτι πρὸς ταῖς ὄχϑαις τοῦ Σαγγαρίου ἔῤῥηξε τοὺς δεσμοὺς 
τοῦ Διὸς ὁ Διόνυσος ἤδη τρόφιμος d. quibas cohaeret fortasse tem- 
plum ὀρείας Δήμητρος (i. e. Πητρός) ad Sangarium ἃ Xantho Lydo 
memoratum Schol. Apoll. II. 704, Ipsum Homerum 74. 9. 615. ϑεάων 
εὐνάς locum in Sipylo dixisse, ubi vel Rhea Jovem pepererit, vel 
Jupiter cum Semela concubuerit, tradunt Schol. Ven. et Victor. 


[1 De Jovis natali solo testem adhibet Eumelum Corinthium, 
cujus nomen paullo ante restituendum ὁ δὲ MxA(«g ὑπὸ ᾿“μαλϑείας 
αὐτὸν Toeqiret φησιν. ac similiter in Schol. Pind. ΟἹ, XIII. 31. pro 
Εὐμοῖπος et ap. Cyrill. c, Jul. 1. p. 12. pro Θύμηλος. 'Frojanos Jo- 
vis natales sibi vindicare refert Demetrius Scepsius Schol. Apoll. I. 


1048 LIBER SECUNDUS. 


nota: Ὕης; Ζεὺς ὄμβριος. Sed Diodorus III. 4. 
Sabazium Jove et Proserpina natum perhibet; 
quae tanta dissensio jam olim Rubenium de Numo 
August. p. 273. eo adegit, ut omnes deos, quo- 
rum Sacra orgiastica essent, Sabazios vocatos esse 
statueret. Id quidem satis apparet, Graecos nu- 
men barbarum modo Jovi modo Dionyso com- 
parasse, quorum ᾿ utrumque a Cybele educatum 
scirent. Strabo X. 470. ubi de Bacchicorum et 
Phrygiorum convenientia agit, zo; ὃ Σαβαΐζιος, 
inquit, τῶν «Ῥρυγιακῶν ἐστι χαὶ τρόπον τινὰ τῆς 
"Μητρὸς τὸ παιδίον παραδιδόμενος τοῖς Διονύσου 
χαὶ αὐτός, quem. locum varie tentant. Aperte 
errat Valesius δά Mauss. p. 329. haec scribens: 
proverbiale esse τοῦ πατρὸς aut τῆς μητρὸς τὸ 
παιδίον apud Basilium Ep. CXLVL (p. 117. C. 
T. ΠῚ.) Tertullian. ad. Nation. II. 13.- similiterque 
Aristophanem dixisse τὸ πατρὸς vsóvrioy Avv. 
767. Verum enim hoc ludicrum proverbium, quod 
in sermone familiari tritum est de iis, qui pa- 
rentum ingenium referunt eosque quasi regene- 
rant, ἐπὶ τῶν ὅμοια ποιούντων τοῖς πατράσιν 


Anecd. Bekk. p. 65.[*] a Strabonis dicendi genere 


134. Idaeum Simoenta Jovis cunabula Propert. III., El. I. 
27. — Nomina Jovis Phrygia Βαγαῖος et JMettrvg affert Hesychius, 
Bithynica Papas et Attis Arrianus Eust. p. 565. 3. quorum prius 
fortasse patrem significat, ut in Aeschyleo loco Suppl. 905. ὦ μᾶ γᾶ, 
πᾶ Ζεῦ, si vere ita corrigitur; quanquam "Tellus Jovis mater dicitur 
Soph. Phil. 398. Lydiisque asseritur religionibus sed ita ut Rheae 
subjuncta sit notio. 

[k] Sic Comicus ap. Athen. IX. 373. E. ὁμοίους τοὺς γεοττοὺς 
τῷ πατρί. 'lheophrast. Char. IL. χρηστοῦ πατρὸς γνεόττιον. Philo- 
strat. V. Soph. IL. 9, 581. τοῦ πατρός ἔστι τὸ παιδίον. cf. Casaub. 
ad Athen. p. 186. ᾿ἠχριβῶς τοῦ πατρὸς υἱὸς κατὰ τὴν παροιμίαν Li- 
ban. Ep. MCDLXa τ, 672. 





ORPHIC A. 1049 


et ab argumento ipso, quod tractat, longissime 
abhorret. Vandale in Dissert. p. 192. postrema 
verba vertit ipse quoque Bacchicis adjun- 
ctus, nihil discedens a tralatitia scriptura, quam 
Zoega quoque sine ulla mendi suspicione sequi- 
tur Bassirel. T. 1. p. 88. Heynius autem emenda- 
tionem adhibuit a Tzschuckio memoratam: πα- 
ραδιδόμενος ἐν “τοῖς Διονύσου καὶ αὐτός, Matris 
deum filius proditus et ipse et narratus 
in Bacchicis, quo nomine utrum fabulas an 
sacra Bacchica declarari voluerit, nescio; sed 
τὰ Διονύσου meutrum significare posse intelligo. 
Multo magis miror Corayi judicium παράδων 
τὰ τοῦ Διονύσου scribentis, hac addita interpre- 
tatione: παρῳδεῖ Στράβων τὴν παροιμίαν τοῦ 
πατρὸς τὸ παιδίον, τῷ δὲ πατρὸς ἀνϑυπέ- 
πέβαλε παίζων τὸ Μητρὸς διὰ τὴν Ῥέαν, μη- 
τέρα ϑεῶν χαλουμένην. Ὃ νοῦς, xoi ὃ Σαβά- 
ζιος ὃ χατὰ τὴν Φρυγίαν οὕτως ἐξωμοίωται τοῖς 
τελουμένοις τῷ Διονύσῳ ὑπὸ τῶν Θρᾳκῶν, ὥςτε 
φαίης ἂν ἀπὸ τούτων ἐχεῖνα γενέσϑαι. δΆῇΆο hodie 
sane loquimur, sed Graeci verbo παρῳδεῖν ita usi 
non sunt; et quis tandem παρῴδειν dixit pro πα- 
ρῳδεῖν! Nobis in extremis participii παραδιδό- 
μένος adverbium ὁμοίως vel ὅμοια latere totum- 
que comma sic scribendum videtur: Μητρὸς τὸ 
παιδίον παραδίδοται S. παραδιδόμενος ὁμοίως τῷ 
Διονύσῳ xc& αὐτός, perinde ac Dionysus 
Sabazius quoque Matris Magnae alum- 
nus et filiolus perhibetur; non simpliciter 
παῖδα Sed τὸ παιδίον dixit, quia Dionysus non 


1050 LIBER SECUNDUS. 


filius Rheae sed ejus assecula et in deliciis erat. 
Sic “Ζειμὸς ἥρεως παιδίον dicitur Etym. Gud. p. 
136. Plutus Cereris Liban. Decl. T. IV. 638. Sed 


ἄγε νῦν ἑτέραν ὕμνων ἰδέαν! 





EPIMETRUM XIV. 
PEMMA TOLOGIA.SACRA 
2d Cpu: parmee 1: 


Πῶς &v ἔπειτα πλαχοῦντος ἐγὼ ϑείοιο λαϑοίμην; 


De placentis sacris scribere orsuro idemti- 
dem mihi in mentem venit prooemii a pueris de- 
cantaüi Non dubito fore plerosque, qui 
hoc genus scripturae leve et non satis 
dignum summorum virorum personis ju- 
dicent, quum relatum legerint, quibus no- 
minibus Graeci tortas, mamphulas, tractas, scrib- 
litas et cetera bellaria distinxerint et qui cujus- 
que fuerit usus, quae conformatio. Nam proavi 
quidem nostri perinde aestimare solebant, sive 
quis de crepidis veterum scriberet sive de regi- 
bus atque tetrarchis, omnia magna lo- 
quens. Hodie vero si quis os populi meruis- 
se velit — nil parvum aut humili modo —  lo- 
quatur necesse est, neve de pileis aut tintinna- 
bulis aut muscipulis fabulari occipiat sed ejus- 





ΘΟΕ ΡΊΕΞΙ C A. 1051 


modi studiorum materiam anquirat, quae et ver- 
borum. pigmentis:colorari et sententiarum lumini- 
bus illustrari: possit, eademque tum poetice lasci- 
viendi tum sublimiter philosophandi copiam prae- 
beat. Haec mihi reputanti et de levitate quae- 
stiuncülae haud mediocriter sollicito commode ob- 
latum ' est. Goropii Becani celeberrimi, quoad vi- 
veret, mythosophi ^ anecdoton e «codice "Traghe- 
mensi [*] transcriptum ^ hoc titulo | insignitum: 
Thauiatoscopion symbolicum sive My- 
tholoógiae omnifariae elucidatio veris- 
sima, auctore Goropio Becano, Archia- 
tro: Codicis pars maxima amissa est, sed re- 
stat exordium his verbis inductum: Semper 
ego auditor tantum? οἱ Prologus galea- 
tus adversus Mythologos modernos, cum 
nonnullis priorum capitum particulis. Principio 
Becanus duo esse dicit Mythologiae explican- 
dae genera, unum literale sive grammatico - hi- 
storicum, alterum spirituale; prius a philologis 
tractari, in quos ille multa contumeliose dicit, 
Micrologos vocans et Rationalistas, qui antiqui- 
tatis cognitionem e scriptis antiquorum  peten- 
dam esse contendant, neque intuitionis imme- 
diatae pretium agnoscant. Alterum vero subli- 
mius genus constare quodam enthusiasmo poe- 
tico animi supra libros et literas elati ideo- 
que recte dici, mythologum, ut poetam, non 
. [8] Jam dudum haec amplissima urbis nostrae bibliotheca exteris 
innotuit per Andr. Dunkeri: Virgilii Georgica ducentis, 


quibus adhuc laborant, locis ex monachii Traghemensis 
exemplari restituta. Heidelberg 1806. 


1052 LIBER SECUNDUS. 


fieri sed nasci, et proinde eandem habere cum 
poetis fingendi libertatem, idque in ipso nomine 
mythologiae inesse, fabulose ut tractetur et si- 
millime scriptionibus Romanensibus.. Hoc igitur 
genus ut a vulgari et philologica Mythologia ἀἱ- 
stinguat  Becanus. noster, Mythologiam mythologi- 
satam. appellari vult ad formam Tartari tartari- 
sati; neque negat in hoc genere multa lepide et 
delectabiliter disputata esse. de. potestatibus: tel- 
luricis et astralibus, de principiis masculofeminis, 
deque deorum incarnatione. et hominum : deifica- 
tione, sed vereri se ne lectorum palata hebes- 
cant, nisi fercula etiam atque etiam  varientur; 
id vero in dies difficilius evadere, quuin jam nul- 
lus in orbe terrarum angulus supersit, unde mon 
aliqui fabularum graecarum originem repetiverint, 
et nulla ars, nulla disciplina reperiatur; quam 
interpretum. volaticorum | suspicio non attigerit. 
Itaque sperat se Becanus apud homines mirandi 
cupidos magnam et solidam initurum esse. gra- 
tiam, si systema quoddam plane inauditum οἵ 
ceteris longe. plausibilius proponat. 

. Expositis igitur. variis mythorum interpreta- 
tionibus, ethicis, astronomicis, chemicis, histori- 
cds, ego vero inquit, his omnibus rejectis 
Magna nec ingeniis investigata priorum 
quaeque diu latuere, canam. Sic igitur 
dico et edico, in Graecorum fabulis et 
religionibus non Theosophiam Indicam, 
mon Philosophiam Hermeticam, non Phy- 
sicen, non Metaphysicen contineri, sed, 


rd. 


EC nca. cn 


d 
Nu 
Hn 
í 











ORPHICA. 1053 


mirum dictu, artem coquinariam! idque 
ego, evidentissime demonstrabo argu- 
mentis iisdem quibus majorum gentium 
Mythologi hodie uti solent; pro primo, 
ex nominibus et cognominibus deorum, 
quae omnia ab assando, coquendo, fri- 
gendo, aut ab esculentis potulentisque 
ducta esse apparebit; pro secundo, ex 
religiosa veneratione, qua prisci vasa 
et instrumenta coenatoria, ollas, pati- 
nas, mensas, tripodes totamque culi- 
nam prosequuti sunt, quae ipsa a colen- 
do dicta est, quia antiquissimis tempo- 
ribus, ut foci pro aris, sic culinae pro 
templis erant; pro tertio, ex antiquo 
deos colendi ritu, qui totus constabat 
epulis atque conviviis. Primum igitur 
quaero, quod vetustissimum deorum no- 
men fuit? nempe Πόποι, ut constat, un- 
de Homericum ὦ Πόποι;, i. e. ὦ ϑεοί. πό- 
πος autem nihil aliud est quam coquus, 
a πέπω, coquo, sicut ex ἵππος fit equus, 
πέμπε quinque, pitpit quidquid, Epona 
Equona. lidem vero etiam dicti sunt 
δαίμονες a nomine δαίς h. e. epulones, et 
ϑεοί i e. structores, ferculorum compo- 
sitores, ἀπὸ τοῦ χόσμῳ ϑεῖναν và πάντα, 
ut Herodotus ait, quod structorum et 
diribitorum proprium est officium. Deo- 
rum summus, mundi opifex δημιουργός 
vocatur, quod nomen significat placen- 


1054 LIBER SECUNDUS. 


tarium, ὃς πέμματα πέσσει Athen. VI. (172. 
A.) Jam, ut de singulis dicam, Ζεύς a 
verbo ζεῖν elézare dicitur; Ἄρτεμις sive 
potius, ut Dores dicunt, ρταμις, nihil 
aliud est quam ἄρταμος coqua. Cybelae 
nomen dedit χύβηλις», culter coquina- 
rius. Mars antique Koavócovy nominatus, 
quod nomen Eustathius 437. 12. a χαίειν 
et δαίειν compositum dicit, sicut Κάβει- 
gov exemta litera aeolica χάειροι eva- 
dent id est focarii et clibanarii, Ἥφαι- 
órog autem ἧἦφα — :ovoc id est foci in- 
censor, nec non 4ηώ a verbo δαίω, unde 
etiam adjectivum δανός calidus et nomi- 
na propria Zovaóc et 4&gÓavogc cum re- 
duplicatione prioris syllabae, ut δάπτω, 
δαρδάπτω. Nomen Κόρη, ut Lydus docet 
de Mens. (96.) denotat zógov x«i εὐωχίαν, 
et Κρόνος Neoplatonici ex zogóvovg con- 
tractum dicunt, id est Satur- γοῦς [*], 
Saturnus, mens satura, teste Macrobio, 
quae omnia ad rem coenatoriam spec- 
tant. Porro Πάν, proprie Πάων, degu- 
statorem significat a πάω, πάομαι, Πο- 
σειδῶν S. Ποτιδάν potatorem, Ἑρμῆς fuit 
πέμματος εἶδος, ut Hesychius tradit, et 
Cupidinis nomine cuppediae et copadia 
consecrata sunt. Quid pote clarius esse? 


[2] Augustinus Quaest. V. et N. T. p. 11. T. III. P. II. Bene- 
dict, qui recentiores Platonicos nomen Koóroc a χύρος (satur) 
derivare dicit. Editor. 





ORPHIC A. 1055 


Equidem medius fidius vereor, ne lecto- 
rum intelligentiae diffidere videar, si 
caetera nomina deorum explicem. Qui 
vero evenerit, ut ciborum et coquorum 
nomina ad deos translata sint : 


disce, sed ira cadat naso rugosaque sanna! 


Antiquissimos Graeciae incolas admo- 
dum brutos omnisque civilisationis ex- 
pertes fuisse, vel pueris notum. Ad hos 
quum venissent Orpheus, Cecrops et 
Danaus Aegyptii, Cadmus Syrophoenix, 
aliique ex India missionarii, statim in- 
telligebant ante omnia homines barba- 
ros et crudivoros ad victum humanum 
traducendos et, ne ad convivia immania 
relaberentur, arte coquinaria rite insti- 
tuendos. esse, quae quo facilius in ani- 
mis. eorum radicaretur, cibos puros et 
licitos eorumque artifices, sanctos ab 
omnibus. haberi et religiose coli jusse- 
runt omnibusque locis focos et culinas 
instituerunt. Audi modo veterem poe- 
tam. Athen. XIV. [660. E.] 


Οὐχ οἶσϑ᾽ ὅτι πάντων ἢ μαγειρικὴ τέχνη 
πρὸς εὐσέβειαν πλεῖστα προςενήνεχϑ᾽ ὅλως, 
τοῦ ϑηριώδους καὶ παρασπόνδου fov; 
ἡμᾶς γὰρ ἀπολύσασα καὶ τῆς δυςχεροῦς 
ἀλληλοφαγίας ἤγαγ᾽ εἷς τάξιν τινά ete. 


Audin' illum? deorum religionem omnem- 
que humanitatem ab introductione ar- 


1056 LIBER SECUNDUS. 


tis coquinariae profectam dicit. Idque 
egregie statuminat Sanchuniathon ille 
antediluvianae sapientiae promus con- 
dus (si quis aliter dicit, Anathema esto!) 
originitus abjecta rei cibariae pro diis 
habita et culta dicens ap. Euseb. L 10. 
οὕτοιγε (οἱ παλαιότατοι) πρῶτον ἀφιέρω- 
cav τὰ τῆς γῆς βλαστήματα xai ϑεοὺς 
ἐνόμισαν xai προςεκύνουν ταῦτα ἀφ᾽ ὧν 
αὐτοὶ διεγένοντο. quam rationem per 
omnia secula retinuerunt Aegyptii, mor- 
talium piissimi, de quibus Satyricus ad- 
mirabundus exclamat O sanctas gentes, 
quibus haec nascuntur in hortis nomi- 
na! Nec abludit Perseus Stoicus ap. Cic. 
N. D. I. 13. qui res utiles et salutares ea- 
rumque inventores deorum nominibus 
appellatos esse dicit. Quid enim, per deos 
immortales, homini utilius aut potius 
quid magis necessarium quam cibus? cu- 
jus apparandi auctores primo sacerdotes 
fuerunt hinc Popae nominati, a popanis, 
ut docet Schol. Pers. VL. 76. popana ge- 
nera sunt panis, quibus sacerdotes ves- 
cebantur, quibus assidue pasté pingues 
f?ebant. Qui hoc non credit, nihil cre- 
dit! Et iidem Μάγοι sive Μάγειροι di- 
cti; nam μαγείαν», quam Plato interpre- 
tatur ϑεῶν ϑεραπείαν, nihil aliud esse 
quam μαγειρείαν, extra omnem dubita- 
tionis aleam positum est. Orpheus igi- 





ORPHIOCA. 1057 


tur, qui silvestres homines, ut poeta 
Venusinus canit, caedibus et victu foe- 
do deterruit, absque omni dubio eos si- 
mul docuit, quibus rebus vesci liceret; 
de Cadmo res certissima est, eum co- 
quum fuisse. Athen. XIV. (638) Εὐήμερος 
ἱστορεῖ, ὡς Σιδωνίων (N. B.) λεγόντων 
τοῦτο, ὅτι μάγειρος ὧν τοῦ βασιλέως καὶ 
παραλαβὼν τὴν Ἁρμονίαν καὶ αὐτὴν αὖ- 
λητρίδα οὖσαν τοῦ βασιλέως ἔφυγε οὺν 
αὐτῇ unde intelligi datur, cur Thebani 
omnesque Boeoti prae ceteris Graecis 
gulosi et comedones fuerint, quippe.a 
Cadmo conditore suo delicatissimorum 
 gustulorum notitia instructi. Quoad 
Danaum et Dardanum, quorum alter 
Thesmophoria, alter mysteria Samo- 
thracia instituit, jam prius observatum 
est, eorum nomina calfactores et coquos 
indigitare **** (hic multarum pagna- 
rum lacuna est) — Postquam vero Pe- 
lasgi primum culturae gradum egressi 
et velut lacte disciplinae satiati illa 
.hortensia numina fastidire coeperunt, 
a sacerdotibus suis edocti sunt deos sui 
similes colere sub nominibus iisdem, 
quibus antea usi essent; sed tamen ori- 
ginem colendi ab esu et potu, ut innui- 
mus, ductam esse sufficienter probant 
deorum epitheta: Ζεὺς εἰλαπιναδτής, 


σπλαγχνοτόμος (Athen. IV. 174.) et “αφύ- 
IT, 18 


1058 LIBER SECUNDUS. 


στιος. Jupiter Dapalis et Pistor, 4ió- 
vvGoc ταυροφάγος, Ἥρα αἰγοφάγος: Ag- 
τεμις καπροφάᾶγος (Etym. M.) ᾿“πόλλων 
Ὀψοφάγος (Clemens Coh. p. 32.) δὲ Ἔνϑρυ- 
πτος (Harpocr Janus Popano (Lyd. p. 57.) 
quae omnia sunt nomina lanionum, pi- 
storum, coquorum, qui propter inven- 
tionem novorum ferculorum in deorum 
numerum relati et. in memoriam eorum 
tum festa plurima instituta Πυανέψια, 
Θαργήλια; εγαλάρτια, Χύτροι, Φαγή- 
σια etc. tum urbes quoque denominatae 
sunt, Coptus, ut Lydus Mens. (p. 66.) docet 
a placentae genere, quod Copta dicitur, 
sive potius ab inventore ejus, Placen- 
tia, Pistorium et aliae innumerae. Quin 
ctiam semper mansit mos suavissimos 
quosque cibos deorum nominibus nun- 
cupandi, velut Zeus, Pan, Adonis, ut e 
Lexicis est videre, piscium nomina fue- 
runt, et Naevius dixit stylo symbolico 
usus: Coquus edit Neptunum, Venerem, 
Cererem; hoc est, Festo auctore, pisces, 
olera, panem. Quod autem quidam ma-. 
gni viri asserunt mysteria scopum mere 
philosophicum habuisse, ego 6 contra 
sic statuo, ea. ad conservandam. et pro- 
pagandam, Gastronomiae  sublimioris 
scientiam instituta esse. |Zóveó O0 τοι 
λέγω! Ab Eleusiniis recta descendunt 
(ὡς ἴσασιν οὗ μεμυημένοι) nostra myste- 


ORPHIC A. 1059 


ria, quae nunc quidem vocantur Maso- 
neriae, apud veteres autem Germanos 
Masoniae cluebant a prisco nomine 7fa- 
sen, quod mensam significat [". Ergo 
sole meridiano clarius est, Eleusinia 
nihil aliud fuisse quam sodalitates com- 
mensalium secretas, Tertullianus ait 
Apolog. (39. p. 331. Haverc.) Apaturtis, 
Dionysiis, Mysteréiés attécis coquorum 
delectus indv?cantur; quem ad finem 
nisi epulandi causa? Nonne XK5ouvxeg 
ipsi a χαρυχκείᾳ ἢ. e. conditura et coctu- 
Τὰ nomen adepti sunt? nonne Glossator 
vetus Φᾳδούχους interpretatur focula- 
rios? unde prono alveo sequitur, eos 
non tam coeli palatum suspexisse quam 
palato .quid sit optimum judicasse. Ne- 
que ullum dubium est, quin cossi illi, 
vermiculi delicatissimi, quos Hiero- 
phantae, ut D. Hieronymus scribit ['*]. 
studiose saginari curabant, epoptis in 
coena mystica appositi, simulque lau- 
tiorum epularum in altera vita spes 


[b] Eandem conjecturam Lessingius proposuit in Dialogo Ernst 
und Falk. £d, 


[c] .v..Scaligerana prima p. 128. Menag. Diction. s. Cosson. 
»,Die Cossi der Rómer waren eine Art Larven die auf 
den Eichen gefunden, nach Plinius mit Mehl gefüt- 
tert wurden. In Tunkin, auf Madagascar und in Chi- 
na werden die gewóhnlichen Seidenwürmer allgemein 
gegessen, Bengt. Bergins Ueber die Leckereien T. II p. 258. 
»Der Holzdieb (Phalaena Cossus) — diese Raupe wurde 
von den Rómern, vielleicht statt der Knackwürste, 
gegessen. Linné Natursystem 'T. V. p. 678, Ed. 


18 * 


1060 LIBER SECUNDUS. 


ostensa sit; nam hoc semper initiatis in- 
culcarunt Orpheus et Musaeus, beato- 
rum perpetua convivia et μέϑην αἰώνιον 
fore Plat. Rep. II. 363. D. quare etiam Ly- 
dus cap. l. nomen mysteriorum a musto 
derivat. De hac crapula sacra et con- 
sequente illuminatione mystica . 


multa ego possem docta dicta et quamvis facunde eloqui 


sed quia philologi quidam atheistici — 
(Cetera desunt). 

Quanta igitur fuerit artis pistoriae et coqui- 
nariae cum vetere Theologia necessitudo, et 
quam non contemnenda sit. nostra de placentis 
disputatio, a Goropio satis superque demonstratum 
est. Praeterea si, ut Bio dixit, unica ad placen- 
dum via est, ipsum placentam fieri — οὐχ ἔστιν 
ἀνθρώποις ἀρέσχειν εἰ μὴ πλαχοῦντα γενόμενον ἢ 
Θάσιον — ad secundum certe popularis gratiae 
is perventurus videtur, qui de placentis scribere 
instituerit, quas Isidorus auctor est ab eo quod 
placeant, dictas esse, sicut liba, quod libeant 
Origg. XX. c. 2. quasque veteres ipsi prae mul- 
tis aliis rebus pulchris bellisque ptaecipue pul- 
chralia et bellaria vocitarunt. 

Praeter Athenaeum et Pollucem unus Hesychius 
plurima nobis harum deliciarum nomina asservavit ; 
Αἵγλη, ἀλευροδοῦντες [, ἀμφελαία, ἀπανϑρακίς, 

[4] ᾿Μλευροδοῦντες, πέμματος γένος παρ᾽ ᾿Δντιχλείδη ubi for- 
tasse ἀλευροῦντες legendum ut σησαμοῦγντες. Glossa ipsa ex Anticli- 


dis Exegetico vel alio rei sacrificalis commentario sumta videtur, ut 
pleraque liborum et placentarum vocabula a Grammaticis relata. Νο- 


ORPHICA. 1061 


 dyxoíe, βορκύλα; γαστρίον, δεδόρκα (post διεδοί- 
χκυσε) ἔγερυπτος» ἐμπέλανα, ἐπιπελανίας, ἐπίχυτον, 
Ἑρμῆς, ἔχινος, χκάνδυλος, λαΐγμα, λευτῖγος, παλλι- 
κίαρ [; ὀρθοστάδη, σίλβη, σπόπια, σταιτηία, στα- 
κτικόν, ταγήνια, τρίπολις, quae simpliciter πεμ-- 
μάτων et ποπάγνων εἴδη esse dicit formam eorum 
et usum transgressus, tum ἄγγουρος, ἀμήν [:], 
ἀμοργίτης, ἀνάστατος; ἄττανον (ἀτταγνίτης), γλυ- 
κίνας [*], δολβαΐ seu δόλπαι [7], ἔγχυμα, ἐλλύτης, 
χριμγνίτης, ἐπίπλατορ; χάρις Seu χαρίσιον, pla- 
centarum nomine designat, quorum nominum 
quae sit differentia et quas res ἄρτος, ἴτριον, πέ- 
λαγον, λάγανον [5]; μᾶζα complectatur, ante hos 


men προχώγια exposuerunt Anticlides ἐν τοῖς Ἐξηγητικοῖς et Demo 
dy τῷ περὶ ϑυσιῶν Harpocr. s. v. quid πέλαγος significet, Apollonius . 
Acharnensis in libro περὶ τῶν ἑορτῶν docuit v. Harp. s. v. Aristome- 
nes ἐν τῷ τρίτῳ τῶν πρὸς τὰς ἱερουργίας singillatim πόπανα et πέμ-- 
uere recensuit Athen. IIT, 446. 


[€] Hoc a πάλη derivatum videtur i, q. πέλαγος: quo nomine 
proprie τὸ Zz παιπάλης πέμμα designat Didymus Suid. s. v. Duo an- 
tecedentia nomina aeque obscura ac liborum series ap. Arnob. VII. 
25. africia gratilla, catumeum, conspolium, cubula. 
quorum primum fortasse Isidorus significat Origg. L. XX. 2. afra- 
tum, quod latine spumeum vocatur. Cubula a forma dicta 
" videtur, ut cybium et quadra placentae, ut quibarii salsa- 

mentarii, squilla pro scilla, squibala pro scybala, Quirus pro Cyrus 
v. Vales. ad 'Theodor. H. Eccl. I. p. 98. | 


[f] μης corrigunt nec juvat vulgatam vetus lectio Arnob. VII. 
25. amen sanguineum, ab Elmenhorstio defensa, quanquam Io- 
nes C5» pro cu5r« dixisse auctor est Athenaeus XIV. 645. A. Pla- 
centas ἀμόρας et ἀμοργίτας affert idem. 


[f]. Latinum lucuns 'Taffin. de Anno secul. p. 512. T. 8. Graev. 
quod Albertius ad Hesych. s. “οῦχα cum hoc Cauconum: vocabulo 
confert. Suidas Μίελιτώματα γλυχάδια. Idem fortasse valet Arnobii 
gratilla suavillum significans. i 


[t] "Toupius p. $56. δ᾽ OAze corrigit, quod non opus est. Il- 
lae bulbi similes sive βωλύτιναι Athen. III. 113. C. δολφός et πόλφος 
eodem redeunt. 

[5] Galenus de Semin. 1. 4. 190. T. III. (T. IV. 526. Kuehn.) 
ὥςπερ ὅσα δημμουργοῦσιν οἱ σιτοποιοί --- ἐπαλεέφοντες ὑγρὸν ἀτρέ- 


€ s 


1062 LIBER SECUNDUS. 


bis mille annos unusquisque fori pistorii institor 
quaerentibus reddidisset, hodie quaerere serum 
est. Nos vero ex summa hujus generis copia 
tantum delibabimus, quantum ad antiquitates sa- 
cras pertinet; nam quod hodie obtinet ut aliae 
placentarum species die nativitatis Christi fingan- 
tur, aliae tempore Paschali, aliae vigiliis diei ci- 
nerum, item. apud Graecos plecisib solemnium 
sua et propria erant liba. . 

Augtpàv. πλαχοῦς ᾿“ρτέμιδι ἀνακείμενος" ἔχει 
δ᾽ ἐν χύχλῳ δάδια. --- μνημονεύει “Δίφιλος ἐν 


Ἑχάτῃ. φῬιλόχορος δὲ ἀμφιφῶντα χληϑῆναι καὶ 


εἷς τὰ τῆς ᾿Αρτέμιδος ἱερὰ φέρεσθαι, ἔτι δὲ χαὶ εἰς 
τὰς τριόδους, ἐπεὶ ἐν ἐχείνῃ τῇ ἡμέρᾳ ἐπικαταλαμ-- 
βάνεται d; σελήνη ἐπὶ ταῖς δυσμαῖς ὑπὸ τῆς ἡλίου 
ἀνατολῆς χαὶ ὃ οὐρανὸς ἀμφίφως γίνεται Athen. 
XIV. 645. A. Ἐχείνη ἣ ἡμέρα est dies Muny- 
chionis decimus tertius Dianae Munychiae conse- 
cratus ἐπειδὴ vois “Βλλησι περὶ Σαλαμῖνα γιχῶσιν 
ἐνέλαμψεν ἣ ϑεός Plut. Glor. Athen. VII, 96. T.IX. 
Philochorus igitur Dianam eandem Lunam esse 
contendit argumento infirmissimo, quod faculae ei 
accenderentur; nam luminarium usus in omni ge- 
nere sacrorum et olim creberrimus fuit et est 
etiamnunc; in quibusdam Ecclesiae Graecae so- 
lemnibus panes cereis lucentibus ornatos in tem- 
plum inferri mos est v. Goetz. de Pistrin. Vet. 
p. 317. idemque apud nos fieri solet libis nata- 


μα σταῖς" drop Le dc δὲ ἔτριά τε χαὶ ῥδύμματα τὰ τοιαῦτα πάντα πλα-- 


TUOMCTÓ τε καὶ πέμματα" pro δύμματα scribendum ϑρύμματα, unde 
ϑρυμματίς. 


ORPHIC.A. 1083 


litiis, cujus consuetudinis memoria si qua ad illa 
secula permanaverit, quibus nostra institüta tam 
ignota erunt, quam nobis sunt Graeca, dubium 
est, an antiquarii, qui tum agitabunt, alia omnia 
quam veram causam assequuturi sint. ' Neque 
Dianae solum amphiphontes consecrati erant sed 
etiam mortuis efferebantur εἰς τὸς τριόδους, hoc 
est ad monimenta compitalia, quo diebus paren- 
talibus inferiae mittuntur fruges, mica salis, 
inque mero mollita Ceres, haec*habeat 
media testa relicta via Ovid. Fast. IL 540. 
In his munusculis liba fuisse docet Lucian. Cà- 
tapl. Il. 174. T. Ill. Χοαὶ καὶ πόπανα καὶ &vo- 
γίσματα, et Eurip. Hel. 554. in inferiis ὀρϑοστά- 
veg nominans, quos Hesychius inter πέμματα re- 
fert, Pollux ἱεροῦ ἄρτου εἶδος vocat. His autem 
cereos circumfigere facile iis succurrebat, qui se- 
pulcra ipsa diebus parentalibus appositu lucerna- 
rum illustrare solebant, quod et Gráecos fecisse 
constat v. Ferrarium de Lucern. sepulcr. p. 7. et 
hodie splendidissime faciunt Armenii die comme- 
morationis mortuorum. | Eáque etiam causa fuisse 
videtur, cur Diphilus in fabula Triviae nomine 
inscripta hujus generis placentarum | mentionem 
inferret. 

᾿“χαιίναι" tobrov τοῦ ἄρτου μνημονεύει Zij- 
μος λέγων ἐν τοῖς Θεδμοφορίοις γενέσθαι" εἰσὶ δὲ 
μεγάλοι χαὶ ἑορτὴ ϊεγαλάρτια ἐπιλεγόντων τῶν 
φερόντων ᾿4χαιίγην στέατος ἔμπλεων τράγον Athen. 
ΠῚ. 109. F. quem locum perverse tractat Politus 
ad Eustath. p. 530. nec recte Casaubonus ἄρτον 


1004 LIBER SECUNDUS. 


emendans pro τράγον; quod Schweighaeuserus 
pro. imperativo | aoristi accepit. ^4yoíirns. sive 
ἀχαιίνης (v. Passow Ueber Zweck der. griech. 
Woórterbüch. p. 81.) significat ἔλαφον, quod ipsum 
fuit placentae sacrae nomen (πλαχοῦς ὃ τοῖς Ἔλα- 
φηβολίοις. ἀναπλασσόμενος. Athen. . XIV... 646... E.) 
nec video cur non idem τράγος dici possit, sicut 
animal fabulosum τραγέλαφος dicitur, . 

: Βασυνίας᾽ ἐν τῇ τῆς Ἑχάτης. γήσῳ τῇ Ἴριδι 
ϑύουσι zuo. ἔστι δὲ ἑφϑὸν ᾿πύρινον σταῖς σὺν 
μέλιτι Athen. XIV. 645. Β. qui locus eo notabi- 
lior, quo rarior hujus.deae mentio. Eandem 'in- 
sulam . Psammetichen vocatam esse, quod ibi 
Hecate ψαμμήτοις vel ψαμμίτοις (genere τῶν ψαι- 
στῶν) propitiaretur, Phanodemus prodidit Fragm. 
p. 6. unde Muellerus Aeginet. p. 170. colligit LHle- 
caten.et lrin eandem fuisse. Sed σταῖς et ψαι- 
στόν res diversae sunt neque inter deas illas si- 
militudo ulla, nisi quod haec in Hecatae insulae 
culta et alibi “γγελος dicta. est. 

Βήρηχες μᾶζαι ὄρϑαί οἱ δὲ ἁπλῶς μάϊξξαυ 
ἐπάνω χέρατα ἐχούσας" παρὰ δὲ “Μακεδαιμονίοις 
ἑορτὴν λέγεσθαί φασιν, ἐν T τοῖς ϑύουσι προτι- 
᾿'ϑέασι τοὺς βήρηχκας Anecd. Bekk. p. 226. pro quo 
Ruhnkenius in Auct. Hesych. p. 724. Βαρήκια 
emendat. Genus hoc edulii Apollinis Amyclaei 
solemnibus parari Athenaeus tradit, quo auctore 
si quis cornicari velit, cornua ista ad cultum 
deorum luminarium referat. Pollux et Lexicogra- 
.phi celebrant πέωμα quoddam cornibus instructum 
nomine βοῦν, quod Apollini, Dianae, .Hecatae 





ΟΒΡΗΙΓΟ ΔΑ. 1065 


et Lunae afferri, idemque ἀρεστήρ et σελήνη dici 
Photius narrat, Suidas autem βοῦν πέμπτον aut 
βοῦν ἕβδομον [ ] hac fortasse differentia, quod 
lunulae. illae semicirculatae essent, dux autem 
gregis, cujuscunque demum figurae, cornua prae- 
tenderet. Ac similes hodie finguntur lunulae. S. 
Martini die festo et vocantur Martinshórner. 
aut Hornaffen, quibus plurimi. Germanorum 
quotannis se explent, sed hunc morem ab ultimis 
Pelasgis, Lunae cultoribus, acceptum esse per- 
pauci hominum sciunt, qui Boettigeri commenta- 
tionem legerunt. v. Curiositaeten T. IL. P. I. 
p. 166. Nec dubium quin, si quis bene oculatus 
duleiariorum tabernas non ligurriendi . sed philo- 
sophandi causa perlustret, haud paucas antiquis- 
simarum religionum reliquias inventurus sit; nam 
quae hodie ibi prostant, spirae, circuli, rotulae, 
laterculi, eadem - omnia multis ante nos seculis 
in usu fuisse legimus, neque sine flagitio credi 
potest, veteres placentarios, sive quadratas fin- 
gerent sive semicirculatas sive orbiculatas sive 
pyramidatas sive in modum stellae radiatas, te- 
mere quidquam et sine ratione fecisse. Imo enim- 
vero 


ut pueris olim dant crustula blandi 
doctores, elementa velint ut discere prima, 


ita veteres scriblitarii totam artem suam huc di- 
rigebant, ut ómnia minima pransa sesamo quo- 
[h] Simile placentarum | symplegma significare videtur . Hesy- 


chius: Χάρις, ϑῦμα ἔχ τριῶν ποπάνων συγχείμενον. Proverbio 
usus est Libanius Decl, 'T. IV. 160. ἀτεχνῶς λίϑινοί τινες περὶ ὧν 


1066 LIBER SECUNDUS. 


dam symbolico adspergerent, modo corporum 
coelestium figuras modo naturae vires seminales 
et prima mundi elementa placentis suis adum- 
brantes. Nam in universum, ut Asclepiades di- 
cit. XL 489. C. οἱ παλαιοὶ τὰ περὶ τὴν ἥμερον. 
τροφὴν πρῶτον διαταξάμενοι, πειϑόμενοι τὸν 
κόσμον εἶναι σφαιροειδῆ, καὶ τὰ περὶ τὴν ἰδίαν 
τροφὴν τῷ περιέχοντι ἀφομοιοῦν δίχαιον εἶναι 
ἐνόμιζον. Ζιὸ xai τὴν τράπεζαν χυχλοειδῆ χκατὲς 
σχευάσαντο χαὶ τοὺς τρίποδας χαὶ τοὺς φϑόεις 
κυχλοτερεῖς χαὶ ἀστέρας ἔχοντας, οὃς καὶ χαλοῦσδι 
σεχήνας []. Καὶ τὸν ἄρτον ἐχάλεσαν ὅτι τῶν oyu- 
μάτων ὃ χύχλος ἀπήρτισται χαὶ ἔστι τέλειος" zo 
τὸ ποτήριον οὖν χυχλοτερὲς ἐποίησαν χατὰ μίμη- 
μα τοῦ κόσμου [ idque ad huncce diem sancte 
observatur non solum in ollis, patinis, poculis, 
quorum formam  symbolicam copiose exposuit 
Creuzerus in Dionyso, sed etiam in tota libario- 
rum fabrica, quorum spirulae et globuli pastilli- 
que (χὰἂν uvgpiczic τις ἀπιστήσῃ) rerum coelestium 


ἡ χαλὴ παροιμία βοῦς ἕβδομος. ΠΈέμματα σελήνης im sacro magico 
Alciphr. II. Ep. IV. cf. Wagner. p. 358. 


[1] Differt haec sententia ab ea, quam prius attuli, nisi forte 
placentae istae et lunatae fuerunt et stellatae. Anecd. Bekk. p. 354. 
αἴγλη ἡ ϑυσία ἡ Unio τοῦ καταχλυσμοῦ εἰς “Ἰελφοὺς ἀπαγομένη καὶ 
ποπάνου τι εἶδος ἔν 1j διεπλάσσετο εἴδωλα χαὶ ἡ σελήνη xci ζυγοῦ τὸ 
περίμεσον, quarum rerum figurae placentis sigilli modo impressae, 
sicut nunc quoque Oblatae forma crucis signantur. cf. Angeli Snohicis. 
de statu Graecor. p. 205. sq. 


[k] . Similiter veteres Theologi templi. Hierosolymitani mensam 
facierum interpretantur, cujus planum terrae imago est, pedes qua- 
tuor anni tempestates repraesentant, longitudo duodecim pedum nmu- 
mero mensium respondet Clemens Strom. V. 279. cf. P. Faber Se- 
mestr. L. III. p. 408. Et Plutarchus Symp. VII. Quaest. IV. 7. ἐμοὶ 
δὲ ἐδόχει we μίμημα τῆς γῆς ἡ τράπεζα εἶναι. 











ORPHICA. 1067 


signa sunt et simulacra. Ad hoc genus placenta- 
rum cosmogenicarum pertinent etidm χοιρίναι il- 
lae Áthen. XV. 647. B. quas sporia interpretari 
possumus, et Thesmophoriorum fercula, de qui- 
bus. Athenaeus XIV. 647. A. τοῖς παντελείοις 
τῶν Θεσμοφορίων ἐκ σησάμου xoi μέλιτος χατα- 
σχευάζεσθαι ἐφήβαια γυναικεῖα, ἃ καλεῖσθαι wÜk- 
λους [] καὶ περιφέρεσθαι ταῖς ϑεαῖς [^]. Figmenta 
ejusmodi silignea nomine turpi designat Martia- 
lis. IX. 3. cujus. inter Apophoreta est quoque 
Priapus 'siligneus. XIV. 61. cui: compares | quae 
Schol. Juven. ΠῚ. 58. adnotavit: Coliphia pul- 
mentum sive membrum virile dicit, et 
in Mantissa Crameri p. 584. Coliphia, ut qui- 
dam .dicunt sunt membra virilia de 
melle et fermento composita; unde appa- 
ret veteres non solum per obscenitates bi- 
bere, ut Plinius ait (v. Interpr. ad Capitol. Per- 
tin. c. VIIL) sed. etiam per obscoenitates edere 
consuesse; quod majores nostri, religiosissumi 
mortales, praeclare imitati sunt. 90. Bryerinus 
Campegius de Re cibar. VII. 7. 402. (Edit. I. 1560.) 


[1] Schweighaeuserus 'T. V. p. 466. nondum lecto hoc Athenaei 
loco negavit μύλλον esse placentae nomen. Augustinus Civ. VI. 9. 
partem corporis virilem in templo Liberi poni dicit, femineam Libe- 
rae, fortasse γέῤῥα Νάξια significans, de quibus v. Interp. ad He- 
Td Ifoo ἁμαξιαῖα et Schol. Lucian. de Gymn. S. 32. p. 198. 


[n] Dans plusieurs parties de la France on fabri- 
que des pains, qui ont là gure du Phallus On en 
trouve de cette forme dans le ci- devant Bas - Limou- 
sin et notament à Brives. Quelque fois ces pains ou 
miches ont les formes du sexe feminins tels sont ceux 
que l'on fabrique à Clermont en Auvergne et ailleurs* 
Dulaur Des divinités generatrices p. 226. 


1068 LIBER SECUNDUS. 


Praeter materiae singularem varietatem 
artificium adhibent placentis mirificum, 
quo fit, ut non sapore tantum sed et ad- 
spectu delectent. Alias fingunt oblonga 
figura, alias sphaerica et orbiculari, 
alias triangula; quaedam etiam ventri- 
cosae sunt, aliae virilia (si diis placet) 
repraesentant; adeo degeneravere boni 
mores, ut etiam Christianis obscoena 
et pudenda in cibis placeant; sunt etiam 
quos cunnos saccharatos appellent. Illo 
antiquo aevo, quo solo vera pietas viguit, vasa quo- 
que sacra obscoenissimis figuris exornari solebant ["] 
symbolice scilicet et philosophice, ut docent viri 
μυϑολογώτατοι, qui nuper magno numero, velut 
fungi post tonitrua solent, sunt exorti; nàm supe- 
rioris aetatis antiquarii de his rebus nunquam non 
tecte et quasi pudibundi loquuti sunt. Nobis ve- 
ro frons urbanior, quo intelligentia major, et pa- 
rata adversus obstrigillatores defensio, qua. jam 
olim adversus Momum antisymbolicum usus. est. 
deorum maximus: αἰσχρὰ; ὡς ἀληϑῶς;, ταῦτα" 
ὅμως δ᾽ οὖν ὦ Mos, τὰ πολλὰ αἰνίγματά ἐστι, 
xol οὗ πάνυ χρὴ καταγελᾷν αὐτῶν ἂμύητον ὄντα 
(Lucian. Deor. Conc. ΧΙ. 187.) Itaque de. pla- 
centis quoque lunatis nulla amplius dubitatio erit, 
quin diis signiferis consecratae et propterea etiam 
Dianae et Apollini in sacrificiis appositae fuerint. 
Nam hic idem est Sol, haec Luna, quorum ca- 


[1] De Ciborio Ecclesiae Rotomagensis v. Millin. Monum. Ined. 
Top. 862. 





ORPHICA ἣν ᾿ς 1069 


pita radiata pro cornutis accipi potuisse, vel Mo- 
sis exemplo cognoscitur [^]. Nec minus. manife- 
stum. Trophonium quoque et S. Martinum Solis 
symbola esse, nam his idem genus placentarum 
sacrum fuit['] in rebus autem mythologicis obti- 
net, quae nusquam alibi, regula aurea, ut res diver- 
sissimae, si modo parva aliqua in parte inter se 
congruant, unum et idem valere existimentur. 
Verbo tangam. Galaxiam Diaconion et Encry- 
phion. Hesychius: ΤΓαλάξια ἑορτὴ ἐν ἣ ἕψουσι γαλα- 
ξίαν" ἔστι δὲ πόλτος κρίϑινος ἐν γάλακτι. quod Meur- 
sius ad Apollinis Galaxii solemnia retulit, nondum 
cognito testimonio Anecd. Bekk. p. 229. γαλάξια éog- 
τὴ ᾿4ϑήνῃσι Μητρὶ ϑεῶν ἀγομένη. ἐν 1) ἕψουσι τὴν 
γαλαξίαν etc. De secundo Suidas: ᾿2“9ηναῖοι ὅταν τῷ 
᾿“πόλλωγι τὴν ξεἰρεσιώγην ποιᾶσι, πλάττουσι λύραν. 
χαὶ κοτύλην καὶ κλῆμα χαὶ ἄλλα κυκλοτερῆ πέμματα. 
Hesychius: Ζιαχόνιον μᾶζα ἢ ζωμὸς χαὶ 7 χρη- 
πὶς [ τοῦ πλαχοῦντος, οἱ δὲ πέμματα τῆς εἶρε- 
σιώνης. De tertio Athen. III. 110. B. ἐγκρυφίας: 
Qv xci ᾿4λεξανδρεῖς τῷ Κρόνῳ ἀφιεροῦντες προτι- 
ϑέασιν ἐσθίειν τῷ βουλομένῳ ἐν τῷ τοῦ Κρόνου 
[9] v. Deiling. De vultu Mosis radiante Observ. VIII. P. IIT. 


[P] De Trophonio v. Hemsterh. ad Lucian. Dial. Mort, IIT.. S. 
2. Si vera est Middletoni sententia (Conformités de Cerém. p. 122.) 
S. Martini solemnia Pithoegiorum imitamenta esse, Sanctum ipsum 
Dionysum fuisse oportet et quidem solarem. 


[1]. Koxzíc hic non balteum significat sed infusum. | Hesychius: 
Κρηπὶς τὸ ἐπίϑεμα τῶν ἐγχύτων πλαχούντων" quae hodieque vocan- 
tur Gusskuchen, De his jam satis dictun ad Cat. R. R. c. 80. et 
quos Jacobsius nominat ad Palladae Epigr. II. 'T. X. p. 213. Glossae 
Subitillum interpretantur ἔνϑυτον, pro quo ἔγχυτον substituunt; de 
illo Athenaeus eadem fere quae Festus de Subucula. 


1070 | LIBER SECUNDUS. 


iso).  Cyrenenses autem, quum rem divinam οἱ 
facerent, placentas mutuo missitabant Macrob. Sat. 
1. 7. 238. quod Thrige es Cyrenens. p. 289. 
credi posse negat ob hoc solum scilicet, quod Sa- 
turnum Cyrenae cultum esse nescimus. | Ceterum 
illud genus panificii, quod Erotianus p. 96. τούρ- 
ταν interpretatur, Vulgata autem subcineri- 
cium reddit, veteres '"lTypologi [*], quia etymon 
a verbo ἐγκρύπτειν habet; symbolum rerum oc- 
cultarum et mysterii divini esse. volunt. Neque 
nobis invidebitur, si Encryphiam et tortam Sa- 
turno propterea consecrari dixerimus, quia is in 
Latio latuit et serpentem in. circulum retortum 
gerit. 

Ἔντριτον τὸ Διονύσου ἔμβρωμα Hesych. quo 
nescio quid significetur nisi jentaculum, quod 
choragi .scenicis apponerent; eoque etiam illam 
glossam referri malim: Τρίμμα πέμμα ἀρωματί- 
Cov ἐν γάμοις γενόμενον xoi ἐν ϑεατρικοῖς ἀγῶσι 
quanquam de hoc dubitari potest an spectatorum 
causa comparatum fuerit. Apud Aristot. Eth. X. 
5. 450. spectatores, qui taedio fabulae inceptae 
bellariis sese oblectant, dicuntur οἱ rgoymnueviCov- 
τες ἐν τοῖς ϑεάτροις.  Joci causa nonnunquam 
ἰσχάδια καὶ τρωγάμια sparsa esse in populum 
apparet ex Aristoph. Nub. 801. Impransos in sce- 
nam venire vetat Plautus in Poen. Prol. 6. et 
Pseud. Prol. 12. ex quo et ex Aristoph. Avv. 
787. patet fabularum spectatores nihil habuisse 


[5] v. Ambros. de Abraam. 1). 1, 5. 188. Potter. ad Clem. Strom. 
V. 694. cf. Mercurial. Varr. Lectt. IT. 5. 





ORPHICA. 1071 


quo. inter spectandum jejunia placarent. Romae 
primum ἃ. ἃ. 692. institutum est ut populus me- 
ridie ad. prandium dimitteretur, quum antea to- 
tum diem durassent, et postea quoque, qui lo- 
cum perdere nollent, afferebant secum. stoma- 
cho fulturam ruenti v. Interp. ad Suet. Calig. 
XVL Ceterum Hesychii glossa, quae tota trans- 
lata est in Schol. ad Diog. Epp. 1. in Notic. et 
Extr. de Manuscer. T..X. p. 226. nuptialium pla- 
centarum nos admonet, quarum. generale nomen 
est πλαχοῦς γαμήλιος, ὃ slg τοὺς γάμους πλασ- 
σόμενος Anecd. Bekk. 229. Athenaeus XIV. 645. D. 
χρήιον πλαχοῦς ἄρτος ["] ὃν ᾿4ργεῖοι παρὰ τῆς νίμ- 
qs πρὸς τὸν νυμφίον φέρουσι, quod cum pluribus | 
aliis attulit Welckerus in Nachtr. zur Trilog. p. 309. 
Hesychius: “εχανίδες, ἐν αἷς ἔνϑρυπτα ἔφερον τοῖς, 
γνεογάμοις. “δ copiosius: Jfexovígs: ἐν τοῖς ἐπαυλί- 
οἷς οὗ πατέρες ταῖς νύμφαις δῶρα ἔπεμπον ἐν μὲν 
ταῖς “ποιτίσι χρυσία; ἐν δὲ ταῖς λεκαγίσι παρϑενικὰ 
παίγνια; quae sunt fortasse ludo apta virgi- 
neo scruta ap. Sidon. Apoll. Ep. VII. 2. He- 
sychius :...Oizoigue τὰ ὑπὸ τῶν μητέρων ngocqs- 
góusvo roig παιδίοις παίγνια. Praeterea sole- 
bant. per nuptias dulcia recedentibus 
erogare pro apoforetis Schol. Juven. ΕΥ̓͂, 203. 

Θιαγόνες ἄρτοι οἱ παρατίϑενται τοῖς ϑεοῖς 
Hesych. Athen. III. 114. B. Nomen idem vide- 
tur σιαγών i. 4. βάρηξ, seu βήρηξ, quod gin- 


[*]. Similiter Hesychius: Πόπανα πλαχούντια ἀπὸ ἄρτου. Athen. 
XIV. 646. C. ἄρτος πλαχουντώδης. neque semper servatur discrimen 
a Grammaticis traditum &ozo» πέττειν. μᾶζαν μάττειν. 


1072 LIBER SECUNDUS. 


giva (τὰ οὖλα τῶν ὀδόντων) et maxillam (σιαγών) 
interpretantur Anecd. Bekk. p. 223. ---  4oyíe 
ἄρτος ᾿Αρτέμιδι γενόμενος Hesych. — Ναστά (να: 
στοί) Ῥόδιοι χαὶ ᾿Αττικοὶ (grove χαὶ ἱερὰ méíu- 
ματα: Ναστός ᾿4ττικοὶ ἄρτον εἰς ϑυσίαν πλαχουγ- 
τώδη lidem. — ῴὈὈβελίας ἄρτος --- ὀβελμιαφόροι 
οἱ ἐν ταῖς πομπαῖς παραφέροντες αὐτοὺς ἐπὶ τῶν 
diucy Athen. HI. 111. Β. Ὀβελίαι ἄρτοι otc εἰς 
Διονύσου ἔφερον οἱ ὁβελιαφόροι Poll. VI. 75. — 
Ὄμπαι οἱ μέλιτι δεδευμένοι πυροί Anecd. . Bekk. 
p. 287. et Schol. Nicand. Al. 450. qui addit: zo 
Καλλίμαχος Ἔν δὲ ϑεοῖσιν ἐπὶ φλογὲ δαιέ- 
psv ὄμπγνας" τούτους γὰρ 4ἜὮήμητρι ἔϑυον. .E 
Callim. Fragm. CCIII. apparet Hesychides Atticas 
Furis hoc genus apposuisse [7]. quarum dearum 
pompa servos excludi et ad liba conficienda. in- 
genuos juvenes advocari testatur Philo | Quod 
omn. Prob. lib. p. 886. C. τὰ πρὸς τὴν ἑορτὴν 
πέμματα τῶν ἐφήβων οἱ δοκιμώτατοι σιτοποιοῦσι; 
quod negotium Jamblichus V. Pyth. XL. 108. ser- 
vis demandari non vult, matronas jubens fingere 
πόπανα xoi ψαιστὰ χαὶ χηρία xoi λιβανωτόν ["]. 
Haec paucis absolvi potuerunt; longiorem sermo- 
nem desiderat, quod sequitur placentarum genus. 
ΣΣτρεπτοὶ χαὶ venAovo: τούτων μνημονϑδύει “1η- 


[V] Ἦν δὲ τὰ πεμπόμενα αὐτοῖς ἱερὰ πόπανα xci γάλα ἐν ἂγ- 
γείοις χεραμείοις Schol. Aeschin. p. 747. ubi mater Furiarum Euony- 
me vel Eurynome dicitur, non ut vulgo editum. 


["] Castos pueros virginesque ciborum promos esse volunt aucto- 
res Poeni Graecique Columell. R. R. XII. 4. idemque significare videtur 
Eupolidis versus ap. Etym. M. 422. 43. εἰ μὴ κόρη δεύσειε τὸ crede 
ἤϑεος. ᾿ 








ORPHICA. : 1073 


μοσϑένης ἐν τῷ ὑπὲρ Κτησιφῶντος Athen. 645. E. 
Is est locus celeberrimus in orationum Demosthe- 
nicarum corona p. 313. ubi Aeschinem dicit ma- 
tri tympanistriae in Sabaziis apparentem. corolla- 
riü loco a piis. vetulis accepisse ἔγϑρυπτα καὶ 
στρεπτοὺς καὶ veriora, quae verba inde certatim 
celebrantur: οὔτε ἔνϑρυπτον οὔτε στρεπτὸν, οὔτε 
γεήλατον Julian. Ep. XXIV. 393. ἔνϑρυπτα xoi 
στρεπτούς Aristid. Or. Plat. Π. 307. et hinc in 
Phot. Bibl. CCXLVIII. 711. 2. eodem accentu no- 
tata; τὸν τὰ νεήλατα τεϑαυμακότα Liban. Declam. 
LXIV. 431. eaque nomina Pollucis loco mendoso 
VI. 77. πλαχούντων εἴδη, ἄμης, πυραμοῦς, σησα- 
μοῦς, ἔγχυτος, ἔνϑρυα, στρεπτὴ, γνεήλατα., resti- 
tuerunt alii. De horum vocabulorum primo Har- 
pocratio rejecta Didymi interpretatione sic cum- 
mentatur: Ἔγϑρυπτα τὰ ix πεμμάτων, ἢ τὰ ἐν- 
ϑρυβόμενα βρώματα" ἔνιοι δὲ ταῖς τελεταῖς αὐτὰ 
προςοιχειοῦσι. quae. eodem modo ab Etym. M. p. 
341. relata magnam pro rei magnitudine dubita- 
tionem relinquunt, utrum placenta significetur an. 
intrita e crustulis, sicut etiam nomen μυττωτόν 
ambigitur, quod. vulgo τρίμμα ἐξ ἀρτυμάτων πολ- 
A&v, ἔνιοι δὲ πλαχοῦντα διὰ λαχάνων. Sed Athe- 
naeus l c. aperte placentis adnumerat; idque 
etiam numerus pluralis indicare videtur. Hesy- 
chius: ᾿φτταλίδες πλαχοῦντες ἐνθρυπτοί , accentu 
ubique variante. Anecd. Bekk. p. 250. ἔγϑρυπτα 
ψωμοὶ οἴνῳ βεβρεγμένοι, οἷς ἐπιχεῖται ἣ φακῆ. sed 
p. 97. ἐνθρυπτά scribitur e Demosthenis loco. 
De secundo vocabulo Harpocratio breviter: Zroez- 
II. 19 


1074 LIBER SECUNDUS. 


τοί, πλαχοῦντες" Anecd. Bekk. p. 303. addunt τὸ 
πλάσμα στρεπτόν. Schneiderus ad Cat. c. 77. si- 
miles spiris fuisse putat, quarum fabricam tradit 
Cato; scriblitae nomen indidem derivant Scheffe- 
rus de Torq. c. Il. et Funccius de Adolesc. Ling. 
Lat. p. 2406. quasi pro striblita dictum, ut stri- 
bligo et strebulus; et possumus plura rotun- 
darum et tortarum placentarum genera huc re- 
ferre: Σερέμμα εἶδος πλαχοῦντος Hesych. Zrgó- 
flikou οἱ ἐπιϑυόμενοι ϑεοῖς Anecd. Bekk. 302. 
᾿Ολοοίτροπα παρὰ Ῥοδίοις ἑπτὰ (λεπτὰ) πλάσματα 
εἰς ϑυσίαν Hesych. quae Schneiderus ad Argon. 
960. cum Orphei οὐλοπλάσματα confert, disci for- 
mae similia. Tum illa φϑοῖς τροχία, quam ali-- 
quis in Addaei Epigr. I. 241.[*] cum aliis mu- 
nusculis Cereri affert et Suidas interpretatur hoc 
modo: ἔστιν. ὄνομα πλαχοῦντος, πέμματα ἃ τοῖς 
ϑεοῖς μετὰ τῶν σπλάγχνων ἔϑυον, deinde ὃ ἐπι- 
κύχλιος placentae Syracusanae genus Athen. XIV. 
645. E. fortasse etiam ἁμαξίς εἶδος πλαχοῦντος 
ἣν χοπτήν φασι Zonar. p. 148. et Romanorum 
spaeritae, tortae[*] et circuli. Festus p. 36. ar- 
culata dicebantur circuli, qui ex farina 


—. [t] Φϑοῖς quo modo apparetur, docet Etym. M. 798. 5. ubi 
legitur imperativus ἐπίβαλον., quem notatis ad Phryn. p. 348. addi 
velim. Ὕζφειλον aufer Isaac. Mon. Comput. p. 386. D. 387. B. 388. 
E. et Andreas Hieros, Method. p. 393. et 394. βάλον Opusc. de au- 
rea script. in Fabric. Bibl. T. XII. 772. 


. [x] Isidor. L. VIII. c. 2. panis oleo conspersus in me- 
dio concavus et tortus, haec est torta panis. Similiter 
participia intrita, offensa, repulsa, fossa, impensa, sub- 
sessa ac fortasse deducta quoque et inserta, substantivorum 
modo usurpantur. 





Q'R'P/H I € A. 1075 


in sacrificiis fiebant, quos lixulas a Sa- 
binis dici Varro testatur. | 

De postremo Harpocratio: JVejAere τὰ ve- 
ωστὶ ἀληλεσμένα, ἃ δὴ μέλιτι ἀναδεύοντες ἄστα- 
φίδας χαὶ ἐρεβίνϑους ἐμιβαλόντες τοῖς τὰ ἱερὰ τε-- 
λοῦσιν ἔνεμον, ἐχάλουν δὲ αὐτὰ τὸ μὲν ἀμβρο- 
σίαν, τὸ δὲ μαχαρίαν, et pariter Anecd. Bekk. 
p. 282. γεήλατα --- γεωστὶ ἀληλεσμένα᾽ καλοῦσι 
δὲ ἀμβροσίαν λίπους. Schneiderus et Passowius 
ex illo Demosthenis loco ἐνήλατα afferunt, nescio 
quo jure; nam ibi γεήλατα legitur, idque non ut 
Grammatici praecipiunt sed a verbo ἐλαύνειν 
compositum [ est, ut '"EXerge πέμματα πρὸς 
Svotey "Hesych. Ἐλατήρ πέμμα πλακουντῶδες ἢ 
ἄρτος, πλατὺς, ἐν ᾧ ἔτνος ἐτίϑεσαν καὶ προςῆγον 
τῷ βωμῷ Suid. cf. Interpr. ad Arist. Eqq. 1190. 
llli ad ἀλέω aberrarunt, unde ἄλευρα γεάλεστα 
Schol. Nic. Alex. 412. nisi rei potius quam verbi 
naturam declarare iis propositum fuit. Ceterum 
si quis recentissima quaeque instituta a tabida 
vetustate repetere gaudet, is cum voluptate au- 
diet haec opera pistoria, quae hodie circa tem- 
pus Carniprivii sive. Hilariorum ex oleo aut bu- 
tyro liquefacto coqui solent nomenque habent a 
sartagine, reliquias esse illorum Baecchanaliorum, 
quibus duo clarissimi Graeciae oratores interfue- 


[1] Nescio cur vir doctus hoc vocabulo nos uti vetet, quo 
Quinctilianus et Priscianus persaepe usi sunt. Illis: Antibarbarorum 
praeceptis, quae nuper Krebsius collegit, in disputationibus gram- 
maticis et antiquariis neque Wolfius. se adstrinxit neque Ruhnkenius, 
ac ne fieri quidem potest ut omnia verbis probatissimis et maxime 
Ciceronianis exprimantur. Alia est orationum et totius ἐπιδειχτιχοῦ 
εἴδους conditio. 

19 * 


1070 LIBER SECUNDUS, 


runt. v. Fr. Tzschucke Fastnachtsgebráuche Berol. 
1792. p. 42. Sed hinc nos avocant bacchicae pla- 
centae a Clemente l. c. enumeratae σησαμαῖ zo 
πυραμίδες καὶ τολύπαι καὶ πόπανα πολυόμφαλα 
xci φϑοῖς, quarum singulae singulatim nosci me- 
rentur. «Poi; igitur, ut ab extremo incipiam, 
Erotianus p.388. docet fuisse εἶδος ποπάγων πλα- 
χούντων οὕτως καλούμενον n "4ττικοῖς» ᾧ χρῶν- 
ται εἷς τὰς ϑυσίας᾽ ἔστι δὲ τῷ σχήματι ὅμοιον 
χάρδῃ [5]. Τολύπαν. οἱ βήρηκες in'recensu maza- 
rum nominantur Athen. ΠῚ. 114. licet idem di- 
stinguat utrumque IV. 140. A. τολύπης nomine 


massam subactam necdum coctam (προφύραμα 


μαζῶν) significans; sed hoc non ubique servatur 
discrimen. Formam nomina ipsa declarant, qui- 
bus convolutum quiddam et pulvini modo con- 
glomeratum significatur. Festus: Glomus in 
sacris crustulum cybii figura et oleo 
coctum appellatur. -Huic simillima ἀγαϑίς, 
de qua Eustathius p. 1166. 32. ἀγαϑίς xov σησα-- 
μέδα δηλοῖ [7] et Hesychius: 24yo9í0ec, σησαμίδες. 
Glossae Gr. Lat. ᾿γαϑίδες, globuli.. Mellitos 
globulos verborum Petron. 1. 5. Festus: Pa- 
stillum genus libi rotundi in sacris. At- 
que haec quidem genera forma orbicularis distin- 
guit a turundis. Glossae veteres: αολλύρια t0- 


[y] Stephani MS. Καρδάμῳ, Eustoch. χαρδάμῃ. Placentae pro- 
fanae ap. Polluc. VI. 76, ἄνϑεμα, ϑριδακίνη, φύστη, οἱνοῦττα. ἔφέε-- 
0g, δάνδαλις," λωλὼ, - διακόνιον, χαρδάμη. quae potius χαρδαμῆ 
icenda, sicut φαχῆ. Athenaeus III. 114. EF. φύστην, χαρδαμάλην, 
βήρηχα xci τολύπας" propriam quandam ejus formcm fuisse, Erotiani 
verba docent, si modo vitio carent. 
[2] Σησαμίδες πέμματα σφαιροειδὴ Athen. XIV. 646, F. 


ORPHICA | 1077 


runda. Nonius de Gen. Cib. p. 552. turundam 
ut libum sacrum quoddam ex farre ge- 
nus panificii, quod Graeci πόλφον dicere vi- 
dentur, id est μήρυμα ἐκ σταιτός, ut Pollux in- 
terpretatur, βρῶμα πολτῶδες Erotianus. Plinius 
H. N. XVIII. 8. et hódie sacra prisca at- 
que natalium pulte fritilla conficiuntur. 
Πόλτος τὸ Πυανέψιον ἕψήμα | Hesych. sicut ἐν 
τοῖς Θησείοις ἀϑάραν ἤσϑιον Schol. Plut. 637. 
Collyriorum nomen diffamarunt Collyridiani hae- 
retici[!], quorum superstitionem Epiphanius L. III. 
T. L c. 78. et 79. p. 1054. D. comparat idolo- 
latriae Israelitarum reginae «coelorum placentas 
(Chavanim) immolantium, . amphiphontis instar, 
ut Ev. Otto censet De diis vial. p. 42. exornatas. 

Pyramis unde dicta sit, veteres disceptant. 
Etym. M. Πυραμίς ἡ ἐκ πυρῶν καὶ μέλιτος ὥς- 
'πὲρ σῆσαμίς" τινὲς δὲ ἀπὸ τοῦ σχήματος. nisi po- 
sterior glossae pars ad illas Pyramides pertinet 
quibus nomen a flamma inditum[?] quas- 
que nec tempus edax conterere potuit, nedum 
humani dentes. Accedit Hesychius: Πυραμοῦντα 
τὴν πυραμίδα, unde apparet quo jure Schweig- 
haeuserus ad Athen. XIV. 647. C. dixerit, πυρα- 
μίς apud nullum Grammaticum tanquam 
placentae nomen occurrere. Sed distinguit 
Athen. XIV. 647. B. Ἰὰτροχλῆς μνημογεύει τοῦ 
πυραμοῦντος, διαφέρειν λέγων τῆς πυραμίδος" γε- 
γέσϑαι γὰρ ταύτην ἐκ πυρῶν πεφωσμένων, αὗται 


[t] v. Muenter. Miscell. Hafn. 'T. I. Fasc. IT. 154. 
[4] Schol Cruq. ad Hor. L. III. 30. 2. 


1078 LIBER SECUNDUS. 


δὲ ἄϑλα τίϑενται ταῖς παννυχίσι τῷ διαγρυπγή- 
σαντι. ubi plura, quibus discrimen utriusque ge- 
neris traderetur, excidisse videntur, sic ut po- 
strema non de pyramide sed de pyramunte seu 
pyramunto accipienda sint, quem in pervigiliis con- 
viviisque. sacris et profanis victoribus distributum 
esse fere omnes consentiunt. Etym. M. s. Χοτταβί- 
Go ζ49λα οἱ νικῶντες ἐλάμβανον πλαχουντίσχους 
πυραμοῦντας ἢ σησαμοῦντας. Plutarchus in exitu 
Symposii:- πυραμοῦς ἐςεφέρετο τοῖς παισὶ νικητή- 
ρίον ὀρχήσεως. Artemidor. 1. 72. p. 61. χοπταὶ 
(add. zai) σησαμίδες καὶ πυραμοὶ ἀγαϑαὶ nücw: 
ἦν γὰρ ὃ πυραμὸς παρὰ τοῖς παλαιοῖς ἐπινίχιος ["]. 
Schol. Pind. ΟἹ. IX. 1. ó πυραμοῦς εἶδος πλακοῦν- 
vog &x μέλιτος ἑφϑοῦ καὶ τυρῶν (scr. πυρῶν) πε- 
qovyuérov *- ταῦτα δὲ ἐτίϑεσαν “ἄϑλα τοῖς δια- 
γρυπνηταῖς quibuscum congruunt Lexicographo- 
rum testimonia notissima. Athenaeus XV. 686. 
C. χαρισίους vocari dieit placentas, quae in per- 
vigiliis saltatores accipiant[^] quibus simile prae- 
mium commemorat Hesychius:. Συρμαία ἀγών τὶς 
ἐν “αχεδαίμονι ἔπαϑλον ἔχων cvguatav: ἔστι δὲ 
βοῶμα διὰ στέατος καὶ μέλιτος. Quod superest, 
πόπαγα πολυόμφαλα ab usitato placentarum sacri- 
ficalium praesertim ornamento cognominata sunt; 


[b] Utrum πυραμός deminutum sit ex πυραμοῦς correpta postre- 
ma ut διπλός, ἅπλός, an proprium paragogae,genus ut οὐλαμός, ὅρ-- 
4«uoc, ἐμπείραμος, aliquando accuratius quaerendum erit. Altera 
adjectivi forma est πυράμιγνος, ut χριϑάμινος, συχάμινος. 


[1] Idem Aristophanis verba ἡμέτερος ὁ πυραμοῦς interpreta- 
tur ἡμέτερον τὸ τερμάτιον, ubi πεμμάτιον potius quam ϑεμάτιον, 
quod Boeckhius probabat, reponendum videtur. 


LI 


CoOO0RPHI C A. | 1079 


scuti Romani formam Polybius. VI. c. 25. compa- 
rat cum ποπάγοις ὀμφαλωτοῖς τοῖς ἐπὶ τὰς ϑυσίας 
ἐπιτιϑεμένοις. placentae μεσόμφαλοι Pollux II. 169. 
πόπανα ὀρϑόμφαλα, δωδεχόμφαλα in Inscr. Attica 
Corsin. Fast. ῬΊῸ]]. I. Boeckh. 1. N. 592. quae - 
puo liborum genera continet, μελιτοῦττα, va- 
στός, παγχαρπία. Simile. quoddam ornamentum 
πηνίᾳ. ὃ ἐπετίϑετο τοῖς πλαχοῦσιν ap. Hesych. et 
Poll. . . | 
| E numero. liborum, quorum nomina prodita 
sunt, unum. restat Συρβηνόν πόπανόν τι ὃ παρε- 
τίϑετο τῇ ᾿ἡφροδίτῃ nam de Psammetis supra 
dictum est. Sed multa non nominatim sed gene- 
ratim. memorantur, velut πέμματα ἐπιχώρια Ae- 
giensium Paus. VII. et Atheniensium VHI. 24. et 
illa ϑύματα ἐπιχώρια, quae Thucydides 1. 126. 
tempore Diasiorum in aras imponi refert, Scho- 
liastes . autem - πέμματα εἰς ζώων | toogas[*] τετυ- 
πωμένα interpretatur fortasse Maniolas quasdam 
significans hominum vicarias|*]; nam Diasia Jovi 
Milichio et diis manibus consecrata erant. De 
his figuratis, ut ita dicam, placentis opportune nos 
edocet Proculus in Polit, p. 419. ἐνταῦϑα Πλάτων 
ἔθος ἡμᾶς ἐδίδαξε τὸ ᾿Αττικὸν, ὡς ἄρα γυναῖχες 
ὥσαν οὐχ. αἱ ἀλετρίδες μόνον ἀλλὰ καὶ αἵ ποπαγο- 
ποιοὺ μιμούμεναι τὰς φύσεις τὰς πλαττούσας ὅσα 
τοῖς θεοῖς ἀγνιᾶσι ζῶα χαὶ φυτά quae sic scribi 
malim: οὐ μιμούμεναι --- ἀναπλάττουσιν. In Ado- 


[e] Gloss. Μορφαὶ εἰς ϑυσίαν. bolites. 


[f] De his mox paullo; Heliodorus VI. 14, 249. πέμμα στεάτι-- 
vov εἰς ἀνδρὺς μίμημα πεπλασμένον εἰς τὸν βόϑρον ἐνέβαλε (saga). 


1080 LIBER SECUNDUS. 


nidis thalamo Adoniazusae Theocriteae às 116. 
admirabundae spectant 


1 


Εἰδεα ὅσσα γυναῖχες ἐπὶ πλαϑάνῳ πονέονται [E]: 
et inter haec 


πάντ᾽ αὐτῷ πετεηνὰ καὶ ἑρπετὰ τᾷδε πάρεστι: 


Varro de L. L. IV. p. 30. Panis vocatur, 
quod. primo figuras faciebant mulieres 
in panificio Panis posteaque figuras fa- 
cere instituerunt alias. Diomedes Gramm. 
L. ΠΙ. 8. p. 484. ubi de solemnibus Siculis in 
honorem Dianae institutis: Erat panis ma- 
gnus omnium ferarum imagine comple- 
tus et uter cum vino et follis cum omni- 
um leguminum genere. Arnobius VIT. c. 8. 
pusiones, ut abstineant ploratibus, pas- 
serculos, pupulos, equuleos, Panes acci- 
piunt, quo loco interpretes postremo nomine 
Panis sigilla denotari existimant [^]. " Hujusmodi 
autem placentas sigillatas diis quoque pro sacrifi- 
ciis oblatas esse res est vulgatae notitiae sed 
causa anceps, ornatusne gratia et elegantiae id 
institutum | sit an ad assimulandam' victimarum 
speciem. "Pythagoras quidem, quem religio im- 
 pediebat deorum aras sanguine cruentare, βοῦν 


[£] Wartoni dubitationem penitus tollit Matronis locus Athen. II. 
112. C. de coquo: παντοίας 10é«c τεύχων. Pistoris est Unum ge- 
nus in multas variare figuras Manil. V. 284. de dulciario 
Martial. XIV. 222. Mille sibi dulces operum manus ista 
figuras extruit. 


[^] Sic nomen Cajoli apud Statium interpretantur, bellaria 


puerorum imaginem referentia, sicut Erneum libi genus 
παρὰ τὸ ὄρνεον, quod avis figuram haberet Scalig. ad Catal. p. 226. 





, 


ORPHIC A. 1081 


σταιτίνην subdidit Porph. V. P. p. 22. eodemque 
modo Empedocles sese religione exsolvit. v. Sturz. 
ad Emp. p. 15. | Minus speciosa causa Cyziceno- 
rum, qui obsidione pressi, quum Proserpinae in- 
starent solemnia neque copia esset buculae nigrae, 
σταιτίνην πλάσαντες τῷ βωμῷ παρέστησαν Plu- 
tarch. V. Lucull. c. X. 289. quod idem pauperio- 
res Aegyptiorum facere tradit Herodotus IL 47. 
σταιτίνας πλάσαντες 0g χαὶ ὅὁπτήσαντες ταύτας 
ϑύουσι. Locrorum. facetum inventum narrat Plu- 
tarchus in Prov. Alex. XXIV. 1257. οἱ “οκροὺ 
ἀποροῦντες βοῶν πρὸς δημοτελῆ θυσίαν σικύοις 
ὑποτίϑενται ξύλα μικρὰ καὶ σχηματίσαντες “βοῦν, 
τούτῳ τὸ ϑεῖον ἐϑεραπεύσαντο. Nec secus Melii, 
quum bos Herculi mactandus aufugisset, εἴῆλον 
λαβόντες χαὶ χλάδους ὑποθέντες ἔϑυσαν Wuid. s. 
Μήλιος cf. Mueller. de Dorib. T.I. p. 455. not. Di- 
versam his causam significat Festus p. 223. Ma- 
niae ficta quaedam ex farina in homi- 
num figuras, quas alii maniolas appel- 
lant. Macrobius hoc nomine plagunculas dictas 
esse narrat quae abrogatis victimis humanis pue- 
rorum loco pro foribus singulorum suspenderen- 
tur; quemadmodum idem Argeos et cereos Satur- 
nales hominibus vicarios successisse existimat va- 
no, ut mihi videtur, argumento ; nam illius moris 
alia reddi potest ratio neque Romani unquam ho- 
mines nisi peregrinos aut noxios dis inferis con- 
secrarunt.  Cereas item hominum imagines ex 
Amasidis instituto sacrificatas esse pro hominibus 
ipsis Porphyrius refert. v. Jablonsk. Panth. III. 3. 


1082 LIBER SECUNDUS. 


70. quod vereor ne falsum sit; nam is mos. per- 
vagatus fuit nec cum Amaside coepit. | Servius 
Il. 116. quum .de animalibus, quae diffi- 
cile inveniuntur, est sacrificandum, de 
pane vel cera fiunt cf. Anthol. Lat. L. VI. 
Ep. 43. Postremo, quum deo cuidam placentae 
offerrentur,: animalium quae ei aut grata aut ini- 
mica ducerentur, signa impressa esse apparet e 
Plutarch. de Is. 50. 174. ϑύοντες ἑβδόμῃ τοῦ Τυ- 
pi μηνὸς --- ἐπιπλάττουσι τοῖς ποπάγοις ἵππον 
ποτάμιον. 

Exposita placentarum figuratarum et non figu- 
ratarum varietate et multitudine['] redditisque ea- 
rum causis brevis disputatio superest, mos ipse 
quando increbuerit. ^ Veteres quidem nostri qui 
πάντα ἴσαντι χαὶ ὡς Ζεὺς ἀγάγεϑ' Ἥραν; prom- 
tissime respondent, antiquissimis temporibus nul- 
la fuisse nisi ἁγνὰ ϑύματα, primitias frugum, 
mella, lactisque liquores et ex his composita «c:- 
στά et πόπανα. Cujus opinionis fuere Plato Theo- 
phrastus omnesque ii, qui primos mortalium ju- 
stissimos et innocentissimos vixisse arbitrati sunt; 
quod alii contra putant, genus nostrum, quum 
modo terra editum esset, victu et moribus fera- 
rum simillimum fuisse; pari, ut patet, utrique 
jure; nam. de rebus quae sciri non possunt, om- 
nes tantumdem sciunt. Apud Homerum quidem 


[i].Muellrus De Dorib. T. I. 217. Die pataraeischen 
Oblationen von Kuchen erinnern an die aehnlichen Ge- 
bráuche von Delos und bestátigen das verschwisterte 
Verhàültniss dieser Cultusórter. Hoc quidem argumentum 
levius est, quum omnibus ubique diis liba oblata esse constet. 











ORPHIC A. 1083 


nulla liborum mentio, neque in epulis deorum 
neque in coenis domesticis et quotidianis, ipsa- 
que nomina ψαῖστά et πόπανα veteres Gramma- 
tici non prius quam in Ibyci et Stesichori carmi- 
nibus inveniri testantur Athen. III. 169. IV. 172. 
D. unde patet, illos ἁγγοὺς βωμούς, qui apud 
Athenienses, Delios, Phigalenses, Eleos aliisque 
memorantur locis[*], tantae antiquitatis non esse 
quantae plerique existimant [!]. Imo credibilius 
videtur, hunc usum tunc demum percrebuisse, 
quum. sacrificiorum. quae heroicis temporibus rara 
neque ἃ conviviis sejuncta erant, multitudo publice 
et privatim immensum esset aucta, vix ut civi- 
tates eorum sumtus tolerare possent, non modo 
tenuiores civium. Praeterea animadvertendum est 
liborum . usu victimarum immolationem non ex- 
clusam sed illa persaepe προϑύματα fuisse ut vo- 
cantur τὰ πρὸ τῆς ϑυσίας γενόμενα ϑυμιάματα ἢ 
πλαχούντια v. Interpr. ad Arist. Plut. 661. Pau- 
sanias IX. 40. de: Chaeronensium quodam sacro 
narrat αἱ ϑυσίαι ἀνὰ nGcav ἡμέραν ϑύονται xol 
τράπεζα παράχειται χρεῶν χαὶ πεμμάτων πλήρης. 
Athenaeus IV. 172. C. πανύασις περὶ τῆς παρ᾽ 
«Αἰγυπτίοις ἀνθρωποϑυσίας διηγεῖται λέγων πολλὰ 
μὲν ἐπιϑεῖναι πέμματα, victimis videlicet, de quo 


[k] v. Spanhem. ad Call. H. in Del. 283. et ad Plut. 659. 
Varro tradit esse tam Apollinis quam filii ejus aras 
non Deli tantum sed et in plurimis locis, apud quos 
hostiae non caedantur sed consuetudo sit deum so- 
lemnitate precum venerari. 


.[1] Draconis edictum de sacrificiis incruentis pro ficto .ducit 
Meinersius in Hist. Liter. 'T. II. p. 19. uno sed valido argumento, 
quod ille in rebus sacris omnino nullam legem sanxerit. 


1084 LIBER SECUNDUS. 


mire quam errat Jablonskius.  Liba autem. illa 
partim ut ἄρτοι προϑέσεως «'π mensa sacra, cujus 
crebra mentio [^], collocatas partim arae imposi- 
tas[.] partim etiam igne concrematas esse legi- 
mus. Anecd. Bekk. p. 215. ἀρεστήρ πόπανον τὸ 
ἐν ταῖς ϑυσίαις ἐπιτιϑέμενον κατὰ τοῦ. πυρός. In 
Anthol. Lat. L. VI. Ep. 72. pauper inauilinus dat 
libum. et molam in ignem. De Jani ara Ovidius 
Fast. 1. 276. haec adolet flammis cum 
strue farra suis. Strues autem, ut Festus ait, 
genera liborum sunt, cognata fertis, quae qui 
afferebant, strufertarii appellabantur [^]. Fictores 
Pontificum in antiquis Inscriptionibus nominantur, 


^v [m] Athen. IV. 187. E. Χιωνίδης τοὺς "A93vatovg φησὶν, ὅταν 
τοῖς Zhiogxotgoig ἐν πρυτανείῳ ἄριστον προτιϑῶνται, ἐπὶ τῶν τραπε-- 
ζῶν τιϑέναι τυρὺν χαὶ φύστην xci ἐλάας. (Caseos diis appositos esse 
idem testatur L. XIV. 658.. D.) Porphyr. de Abst. II. 178. ϑέγντες 
ἐπὶ γαλκῆς (τραπέζης) πέλανον xci ψαιστά Dinarch. c. Philocl. p. 
92. (108.) μεταξὺ τοῦ ἕδους καὶ τῆς τραπέζης. Macrob. Sat. IIT. 11. 
442. mensa in qua epulae libationesque et stipes re- 
ponuntur. Mensas curiales in quibus immolabatur Junoni, memo- 
rat Dionysius Ant. II. 50. 342. τὸν βωμὸν xci rhv τράπεζαν τῆς ϑεοῦ 
Polyb. IV. 85. cf. Schneideri Lex. s. τραπεζόω et τραπέζωσις. 

; .[n] Deli in ara Apollinis genitoris. Diogenes tradit πυροὺς zel 
χριϑὰς xol τὰ πόπανα μόνα τίϑεσϑαι ἄνω πυρός VIII. 18. 

[9] Nomen fertum plerique a farcio derivant; potest etiam a 
fero, unde ferito et fertor Varr. L. ΤΏ. VII. 118. quem locum . 
Gesnerus.in 'Thes. contra quam oportebat interpretatus est, infer- 
tor een quo utuntur Gloss. Philox. et Schol. Juven.. I. 80. 
et Schol. Juven. I. 80. et. fortasse etiam infestus, quod proprie 
dicitur de armis signisque quum inferuntur in hostes, unde transtu- 
lisse videtur Ennius ap. Donat, ad Phorm. II. 2. 25. advenit in- 
fertis malis, expedito brachio, lupino impetu; quomodo 
infestor legitur pro infertor in Pact. Leg. Sal. 'Tit. IX. 6. Vol. II. 
Proinde fertum valere videtur ferculum, quod ipsum a ferendo ductum 
eadem notione qua μινσώριον in lemmate Epigr. 440s0z. CCCLXXVII. 
231. TT. III. et missorium a mittendo. v. Canciani ad Legg. Barb. T. 
II. p. 99. et florifertum graeco ἀνϑεςιρόριον respondere, sic ut litera 
C in ferctum non a stirpe insita sed euphonica sit, quod idem de 
iorctus dixerim i, e. fortis, bonus, ut fors fortuna i. e. bona, even- 
tus fortunae bonus, ut veteres explicant, et fortis familia. 








ORPHIC A. : 1085 


quos a libis fingendis ita dictos putant ; sacerdo- 
tibus ipsis hoc muneris delegat Philostratus Iconn. 
L. II. 34. 858. ubi sacerdotum Dodonaeorum va- 
ria munera exponit ὃ μὲν τοῦ ἐρέψαι κύριος, ὃ 
δὲ τοῦ χατεύξασϑαι, τῷ δὲ πόπανα χρὴ τάττειν, 
τὸν δὲ ἐς οὐλὰς xoi χανᾶ. ubi dubito an scriben- 
dum sit τὸν δὲ ἐς πόπανα χρὴ τάττειν, hunc li- 
bis conficiendis praepositum esse opor- - 
tet; ea certe verborum sententia et, non quam 
interpres expressit. | bs 





EPIMETRUM XY. 
ad c. VIII. 8. 6. not, primam. 


Oracula de Baccho. 


Primum est apud Demosth. c. Mid. p. 531. 
ἹΠεμνῆσϑαι Βάκχοιο καὶ εὐρυχόρους xaT ἀγυιὰς 
ἱστάναι ὡραῖον Βρομίῳ χορὸν ἄμμιγα πάντας. d 
sicut emendat h..]. Hemsterhusius δὰ Lucian. 
Nigrin. ὃ. 16. Secundum servavit Athenaeus I. 
22. E. 

Εἴκοσι τὰς πρὸ κυνὸς καὶ εἴκοσι τὰς μετέπειτα 

οἴκῳ ἐνὶ σκιερῷ Zhiovéoq χρῆσϑαι ἰητρῷ. 
quod oraculis medicis adnumerandum est[*]. Ter- 
tium hoc, quod ab Eusebio refertur Pr. Ev. V. 


[4] Plinius VIII. 68. a morsu canis unicum remedium 
oraculo quodam nuper repertum radix sylvestris ro- 


1086 J. LIBER SECUNDUS. 


36. 233. saepiusque ab antiquarüs tractatum 
 est["] ἐπὶ τούτοις ὅπασι καὶ τοῦτο προςχείσϑω 
"41A& καὶ Πηϑύμνης ναέταις πολὺ λώιον. ἔσται 
φαλληνὸν τιμῶσι Διωνύσοιο zügnyov. 

ϑύουσι γὰρ αἱ πόλεις καὶ τελετὰς ἄγουσιν οὐ μό- 
vov φαλληνοῖς Διονύσοιο χαρήνοις ἀλλὰ χαὶ λιϑί- 
voig xoi χαλκέοις χαὶ χρυσέοις, οὐ μόνον φαλλη- 
γοῖς ἀλλὰ χαὶ αὐτοῖς τοῖς Διονυσίοις χαὶ ἄλλοις 
παμπολλοῖς. Ἡσιοδείοις ϑεοῖς. --- Οὐδ᾽ ἂν εἷς τις 
᾿Ολυμπίων εἷς τοῦτο ἦλϑε παρανοίας, ὥςτ᾽ ἐλάϊΐνον 
κορμὸν ϑεῶσαι, ὃν οἱ Μηϑυμναῖοιν σαγήνης (scr. 
σαγηγνεῖς) ἐμπλαχέντα τοῖς λίγοις ἀνείλκυσαν ἐξ 
ἄχρου χεφαλοειδὴς ὃ χορμὸς ἐνεπλάχη τοῖς λίγοις. 
Oraculum ipsum, cujus facilis est correctio, Theo- 
doretus repetit Therap. X. 962. Schulz. omissa 
Eusebii disputatione, cujus haec, puto, sententia 
est: τελετὰς ἄγουσιν οὐ uóvgv «Ῥαλλῆνος Διωνύ- 
σοιο χαρήνοις ἀλλὰ. xoi ἄλλδις παμπόλλοις Ἥσιο- 
δείοις ϑεοῖς, "οὐδὲ μόνον ἐλαΐγοις ἀλλὰ zal λιϑί- 
γοις xoi χαλχέοις χαὶ χρυσέοις. quae epitheta illi 
e sacris scriptoribus transtulisse videntur.  Jere- 


sae.. Id. XXIX. 1. nec. non hodie multifariam ab oracu- 
lis medicina petitur. Ejusmodi plura affert J. Lydus de Mens. 
p. 106. 110. 121. 123. incertum a quo edita. Pythiam ipsam Plu- 
tarchus dicit nunc non amplius de urbibus condendis et bellis gerendis 
consuli ἀλλ᾽ ἐπὶ μιχροῖς πράγμασι xol δημοτιχοῖς αἱ ἐρωτήσεις, εἰ 
γαμητέον, εἰ πλευστέον, εἰ δϑανειστέον' τὰ δὲ μέγιστα πόλεων μαντεύ-- 
ματα, φορᾶς χαρπῶν πέρι x«i σωμάτων ὑγείας. --- Οἶχος σχιερός 
significat umbracula, casas frondeas, papiliones, qui exstruebantur 
Neptunalibus (v. Fest. s. ÜUmbrae) Carneis, Scenopegiis (quae Plu- 
tarchus Libero Patri celebrari putat) et Liberalibus ipsis; Σιχιερίαν 
ἑορτήν Dionysi memorant Pausan. VIII. 28. et Pollux ab -umbraculo 
dei (τὸ ZfiovvGov σκιάδιον Poll. VII. £27.) denominatam, ut Meursio 
lacet. 
" [b] v. Liebe Goth. numm. p. 187. Béóttiger Ideen zur Gesch. 
der Mal. p. 185. 





"CORPHI C A. 1087 


mias Epist. L.3. ὄψεσθε ἐν Βαβυλῶνι ϑεοὺς dg- 
γυροῦς χαὶ χρυσοῦς xci ξυλίνους. et saepius v. 
10. v. 29. v. 56. Daniel. V. 4. et 23. τοὺς ϑεοὺς 
τοὺς χρυσοῦς χαὶ ἀργυροῦς xoci χαλχοῦς καὶ ξυλί- 
vovg χαὶ λιϑίνους. Quoniam vero fieri nequit, ut 
a φαλλός ducatur adjectivum qoAAzvóc, substitui 
genitivum «Ῥαλλῆνος, tanquam epitheton Dionysi, 
cujus formae exemplum non suppetit, sed simili- 
tudo apparet in ἕρπης» ἕρπητος et ἑρπήν, ἑρπῆνος, 
eoque etiam nomen doris ab Aristophane jo- 
culariter fictum | Hesych. s. "Exi φαλινίου reducen- 
dum videtur. Nam ne βαλλῆνος reponerem obsta- 
bat Pausaniae narratio X. 19. ἁλιεῦσιν ἐν εϑύ- 
uvm và δίχτυα ἀνείλχυσεν ἐκ ϑαλάσσης πρόφςωπον 
ἐλαίας ξύλου πεποιημένον τοῦτο ἰδέαν παρείχετο 
ξέγην" εἴροντο οὖν οἱ Μίιεϑυμναῖοι τὴν Πυϑίαν, 
ὅτου ϑεῶν ἢ καὶ ἡρώων ἐστὶν ἣ εἰκών" 7] δὲ αὐτοὺς 
σέβεσϑαι Διόνυσον Κεφαλλῆνα ἐκέλευσε, ubi idem 
nomen «Ῥαλλῆνα subrogandum est inepto Χεφαλ- 
λῆνι; quid enim commercii habet lignum a Me- 
thymnaeis e mari extractum cum  Cephallenibus 
aut quis a nomine χεφραλὴ adjectivum χεφραλλήν, 
capitatum significans, derivari posse credat? A 
Pausania autem et Eusebio eandem historiam nar- 
rari, singula verba probant. Nam quod Zoega 
de Obelisc. p. 229. nescire se fatetur quomodo 
πρόφωπον prioris cum χεφαλοειδεῖ xogu alterius 
consistere possit, id facile solvitur si sumamus 
truncum illum lineamenta oris humani, formam au- 
tem a vertice cunei similem habuisse, quam formam 
qui habent qo£oí s. ὀξυχέφαλοι, latine cilones, a 


1088 LIBER SECUNDÜS. 
nobis Spitzkópfe vocantur. Hunc igitur caudi- 
cem, in quo natura quasi ludibunda faciem adum- 
braverat — nisi fuit veteris statuae fragmentum 
in mare abjectum [^] — Pythia Dionysi nomine 
consecrari jussit et quidem «Ῥάλητος vel «Ῥαλλῆ- 
vog, quia alterutra pars in phallum exibat. 
Quintum oraculum est de temperatura vini 
in Schol. Vict. ad 1l. VL 136. ubi fuga Dionysi 
varie explicatur: ἢ ὅτι χρησμὸς ἐδόϑη ἁλιεύειν ἐν 
τόπῳ Διόνυσον ἁλιέα βαπτίζοιτε, ὡς «διλόχορος 
(Fragm. p. 100.) quibus adjunge quod Plutarchus 
Quaest. Natur. in lemnate Cap. X. refert: Δία τὶ 
τῷ οἴνῳ ϑάλασσαν παραχέουσι, καὶ χρησμόν cua 
λέγουσιν ἁλιεῖς χομισϑῆναι προςτάττοντα βαπτίζειν 
τὸν Διόνυσον πρὸς τὴν ϑάλασσαν. Hic ὩΜλιεῖς re- 
ponendum et in Scholiastae verbis χρησμὸς ἐδόϑη 
“«“μιεῦσιν. Pythiae verba esse videntur Ζιόνυσον 
ἁλιβδύοιτε (τουτέστι βαπτίζοιτε) ϑαλάσσῃ. 
Sextum hoc quod Clemens tangit Strom. I. 
349. λέγεται ἐν χρησμῷ τινι στῦλος Θηβαίοις 4ιό- 
γυσος (Θηβαίοισι Διώνυσος) πολυγηϑής" ἀλλὰ xol 
Εὐριπίδης ἐν. ᾿Φντιόπῃ Κομῶντα κισσοῦ στῦλον 
Εὐΐου ϑεοῦ" de quo loco docte disserunt Antiqq. 
Herculanens. editores T. IV. p. 82. sq. 


[5] Stephanus: σιονύσου πόλις ἐν τῷ Πόντῳ, ἡ πρότερον Koov- 
voí.. Διονυσιαχοῦ δὲ προςπεσόντος ὕστερον ix τῆς ϑαλάττης τοῖς τό-- 
ποις ἀγάλματος οὕτως ἐχλήϑη. Διονύσου πόλις B Φρυγίας, χτίσμα 
᾿Δττάλου καὶ Ἑὐμένους ξόανον εὑρόντων “]΄:Πογύσου περὶ τοὺς τόπους. 








ORPHIC A. 1085 


EPIMETRUM XVI 
ad C. VIIL 8. 6. not. L 


Hesychius Ζύσμαιναι αἱ ἐν Σπάρτῃ χορίτιδες 
Βάχχαι, quas Meinekius in Euphor. p. 93. seq. 
Caryatidas. interpretatur bacchabundas, Ζύμαιναι 
corrigens, quod et Fiorillo suasit ad Herod. Att. 
p. 105. et iy Καρύαις propter Pratineae fabulae 
elogium Ζύμαιναν ἢ Καρυατίδες. lud mutari 
dubito àn opus non sit; nam ut δυσμὴ ἡλίου di- 
citur sive potius pluraliter Óvcuoí, sic urbs illa 
Δύμη ᾿ἀχαΐας. ἐσχάτη πρὸς δύσιν Steph. B. sive 
δυσμιχωτάτη ἀφ᾽ οὗ xoi τοὔνομα Strab. IX. 387. 
Etym. M. p. 291. eodem mmodo vocari potuit, et 
in. Persae Epigr. VIL 5. T. IL cod. Plan. Zvo- 
μαῖον praebet. Non magis sollicitandum puto al- 
terum. ἐν Σπάρτῃ; quanquam Liberi et Caryae 
commercia memorat Servius ad Ecl. VIII. 30. 
Nam fieri potest ut genus illud saltatricum Spar- 
tam quoque pervaserit. Mulieres Laconicas non 
solum Libero Patri[^] ejusque nutricibus["] sed 
etiam Dianae et Apollini bacchantum ritu suppli- 
casse, ostendunt Aristophanis versus 

ἅτε πῶλοι δ᾽ αἵ χόραι 
πὰρ τὸν Εὐρώταν 
ἀμπάλλοντι πυκνὰ ποδοῖν ἐγκονιῶσαι, 

4] Paus. III. 13. et nott. 

" Helena rapta ϑύουσα ταῖς Βάκχαις xol τῇ Ivo; Schol. Lyc. 


103. De fano Dianae abductam tradit Hygin. Fab. LXXIX. Orthiae 
quidem, ut placet Plutarcho V. 'Thes. c. 81. 


I. T b e 


1090 LIBER SECUNDUS. 


ligi licet. Neque haec dea ab artium magicarum 
tractatione tam aliena erat, quam Hemsterhusio 
visum ad Lucian. D. Ὁ. XXVI. 2. p. 345. T. I. 
in Tatiani loco pro μάγος δ᾽ ἐστὶν "Ἄρτεμις [*] 
haud cunctanter μαῖα corrigenti, addita ratione: 
Dianam magam fando quis audivit? He- 
caten si scripsisset, nihil erat, quod nos 
moraretur; quamvis enim pro eadem 
utramque Theologi veteres habeant, mul- 
tum tamen abest, ut munia longe dispa-- 
rata poetae aliique scriptores confun- 
dant; simili modo, Dianam etsi Lunam 
interpretentur, fuitne tamen unquam 
repertus, qui Dianam Endymionis amo- 
re captam diceret? Fuit sane, non solum 
Theophilus ad Autol c. IX. τὴν Σχυϑίαν "4o- 
veuw τὴν ἀνδροφόνον καὶ τοῦ Ἐνδυμίωνος ἐρασ- 
ϑεῖσαν, sed etiam Propertius IL Eleg. XV. 15. 
Endymion Phoebi cepisse sororem dici- 
tur, quos locos vir summus saepius legerat. Quod 
ad magicas artes attinet, Claudianus XXVI. 441. 
nominat Circaeas herbas Dianae, et apud Diod. 
IV. 51. Medea, enthea circulatrix, Dianae baccha- 
tur nempe infernae (Stat. Silv. V. 3. 271.) cui 
sacrata dicitur Valer. Flacc. V. 240. Apud Sta- 
tium Theb. IX. 733. Diana cantus sacros et 
conscia miscet murmura secretis quae 
oT cR MTS ipsa sub antris nocte docet etc. 


[kh] 4 adn Lucian. Asin. IV. 135. TT. IV. μάγος T 
- Bibl. CLXXXIII 215. μάγος Κίρχη Plotin. Enn. 1. L. V 
» 97. ak. 





ΘΆΡΗΓΙΟ A. 1091] 


Atque. haec sagarum cum Diana commercia religio 
rius de Praestig. p. 235. e Concil. Pec bunc 
locum attulit: Quaedam sceleratae mulie- 
res retro post Satanam conversae — Ccre- 
dunt se et profitentur nocturnis horis 
cum Diana paganorum dea et innumera 
multitudine equitare per quasdam. be- 
stias['] Eadem in Augustini libro suppositicio 
de Anima et Spiritu legi docet Buonarotti. Os- 
serv. s. ale. Med. p. 46. eamque superstitionem 
e cultu Dianae Ἱπποσόας ortam putat. Sed tam 
longe arcessere non opus est. S. Maximus Tau- 
rinas in Serm, XXXIL qui de idolis auferendis 
de propriis possessionibus inscribitur: Quum cel- 
lam ingressus fueris, reperies in ea pal- 
lentes cespites mortuosque carbones — 
si ad agrum processeris, cernis aras lig- 
neas et simulacra lapidea — quum. ma- 
turius vigilaveris et videris saucium yi- 
no rusticum, aut Dianaticus ["] aut aru- 
spex est. Insanum enim numen amentem 
solet habere pontificem — Talis sacer- 
dos parat se vino ad plagas deae suae — 
est ei adulterinis criniculis hirsutum 
caput — ferrum gestat, in Muratorii Raccolt. 
T. IV. et Galland. Bibl. T. IX. 401. Quis hic non 
Bellonarium aut fanaticum de aede Magnae Ma- 


[1] vw. Baluz. Capitul. T. II. 365. 


[^] Diana et ebrius crudus qui divinat rotans cum liguo 
bifurco memorantur in obscuro Commodiani loco lnstruct. c. 19. 


1092 LIBER SECUNDUS. 


tris agnoscat, quos velut geminos conjungit Ovi- 
dius Pont. L El. 37. 


Ante deum matrem cornu tibicen adunco 

quum canit, exiguae quis stiypis aera negat? 
scimus ab imperio fieri nil tale Dianae, 

»uhde. tamen vivat, vaticinator habet. 


» 


ubi deae, ut recte monet Gronovius Observ. IV. 
7. 590. diversae, sacerdotum victus idem.  Dia- 
nae Pergaeae sacerdotes Gallorum more stipem 
collegisse auctor est Photius p. 72. et Suid. 7, 
Περγαία "Aoveuwg, τάσσεται ἐπὶ τῶν ἀγυρτῶν 
xoi πλανητῶν᾽ παρόσον χαὶ 7 ϑεὸς πλανᾶσθαι 
γομίζεται [5]. Convenit hoc ingenio deae fana- 
ticae, vesaniam et angores animis injicere cre- 
ditae. v. Hippocr. de Morb. Virg. c. ΠῚ. 357. 
Horat, A. P. 453, [] et sanguine cultorum pla- 
candae. Athenagoras Leg. c. 23. p. 176. οἱ μὲν 
ἀποτέμνουσι τὰ αἰδοῖα οἱ περὶ τὴν Ῥέαν, οἱ 
δὲ ἐγχόπτουσιν ἢ ἐντέμγουσιν οἱ περὶ τὴν "4ρ- 
"vEuy. Quin ilud δαιμόνιον μεσήμβρινον quod 
LXX. Interpr. in Psalm. intulerunt (v. Clerici Ars 
Crit. P. I. 37.) nonnulli Dianam interpretati sunt. 
Acta Symphoriani Ruinart. Act. Mart. p. 70. Dia- 
nam daemonium esse meridianum sanc- 
torum industria investigavit, quae per 


[»] Pergae fanum antiquisimum — unde fata petuntur 
Ascon. in ΠῚ. c. Verr. e. CIL. 36. ἃ, Idem de propinquo Dianae 
Sarpedoniae templo praedicat Strabo XIV. 676. τοὺς χρησμοὺς ἔνϑεοι 
προϑεσπίζουσι. | 


[o] Athanasius Comm. in Matth. p. 41. in Nov. Collect. Montf. 
T. I. diabolum in causa esse dicit cur epileptici plerumque die lunae 
quinto corripiantur; inde sacrificia Lunae fieri coeli reginae. 





ORPHIC A. 1093 


compita currens et silvarum secreta per- 
lustrans hominum mentibus zizaniae tri- 
bulos disseminat. Quibus si adjunxero Epi- 
phanii testimonium Ancorat. CV. 105. D. ϑηλυ- 
vóusvóc τις Κυβέλλην (ἔγραφε) ἄλλος δὲ δέμβος ἢ 
δεμιβὰς " Aoveauv χυνηγέτριαν, nihil erit, quod nos 

diutius in hoc loco detineat. 





EPIMETRUM XVII. 
ad C, VIII. 8. 8. not, c. 


Porphyrius de Abst. IL. ἃ. 29. ἀνεῖπεν 7) Πυ- 
ϑία τὸν ἐν Κρήτῃ φυγάδα ταῦτα λύσειν, τόν τε 
φονέα τιμωρησαμένων xai τὸν τεϑνεῶτα ἀναστη-- 
σάντων iv ἧπερ ἀπέϑανεν σιάλῳ ὃν ἔσεσθαι, quae 
adhuc frustra tentata sunt. Addita syllaba ϑὺυ 
conjunctisque quae male dissoóciata sunt, haec 
emerget verissima lectio, τὸν τεϑνεῶτα (bovem) 
ἀναστησάντων ἐν ἧπερ ἀπέϑανε ϑυσίᾳ (Diipoliis) 
λῷον ἔσεσθαι. Est hoc solemne oraculorum exo- 
dium. Aelian. H. An. XII. 31. ὃ ϑεὸς ἀπεχρίνατο 
. οὕτως αὑτοῖς ἔσεσϑαι λῷον. Herodo. 1. 85. τόδε 
σον πολὺ λώιον ἀμφὶς ἔμμεναι. Polyb. VIIL 30. 
χατά τι λόγιον ἀρχαῖον, ἄμεινον xol λώιον ἔσε-᾽ 
σϑαι σφίσι etc. et ib. c. 19. χρῆσαι τὸν ϑεὸν ἄμει- 
vov χαὶ λώιον ἔσεσθαι. (λωίτερον. καὺ ἄμεινον Θά. 
L 376.) Clemens Alex. Strom. Vl. 753. ὦ 4sAqoí, 
λίσσεσϑ᾽ ἀνέμους χαὶ λώιον ἔσται. Plutarch. Quaest. 


1094 LIBER SECUNDUS. 


Rom. XXVIII. 329. T. VIIL zi» Πυϑίαν ngogé- 
Qe τὰ ὅρχια ταῦτα τοῖς “«Πακεδαιμογίοις, ὡς ἐμ-- 
πεδοῦσι λῷον εἴη χαὶ ἄμεινον. Livius XXIII. 11. 
si ita faxeritis res vestrae meliores 
erunt. lisdem verbis consulentes oraculum sci- 
scitari solebant εἰ λῷον καὶ ἄμεινον Axrian. Alex. 
VIL 26. 472. Strabo VII. 380. Xenoph. Rep. 
Laced. VIII 5. Plato Legg. VIII. 828. A. Sylla- 
bae initiales a librariis non raro omissae; cu- 
jus rei certissimum exemplum praebet Clemens 
Strom. 1. 304. ubi Sibyllae pater Σιδών dicitur 
pro Ποσειδῶν, quo patre se ipsa natam di- 
cit ap. Dion. Chr. Or. XXXVI. 107. et consentit 
Plutarch. Pyth. Orac. IX. 261. T. IX. Apud Ly- 
siam c. Andoc. p. 211. ὁμολογῶν μὲν GOwxeiv 
ἀποϑνήσχει, ἐὰν δὲ ἀμφιςβητῇ, ἐλέγχεται καὶ πολ- 
λοὺς οὐδὲν δόξας ἀδιχεῖν, pro πολλοὺς fortasse 
ἀπολύεται Scribendum restitutis utrinque syllabis 
lis quae injuriae maxime obnoxiae sunt. Himerius 
VH. 2. 512. ἀττιχὸς νόμος Ἐλευσινάδε ὡς μύστας 
φέρειν χελεύει χαὺ δράγματα, ἡμέρου τροφῆς γνω- 
οίσματα, dudum emendavimus φῶς μύστας qé- 
gei i €. λαμπαδηφορεῖν vel λαμπάδα στῆσαι. v. 
Meurs. ad Lyc. 1179. quod Himerius ipse πῦρ 
μυστικόν dicit XL 4. 478. XXXIV. 1. 878. IJoi- 
Ao εἰώϑασιν iv τῷ βίῳ λέγειν μὰ τὸν ἐν Περγά- 
uo ᾿4σχληπιὸν, μὰ τὴν ἐν Ἐφέσῳ “ἄρτεμιν, μὰ τὸ 
ἐν Ἐλευσῖνι πῦρ Galen. de Comp. Med. p. Locc. 
IX. 3. 608. Aelian. Fragm. p. 337. (Suid. s. Ἐπέ- 
xovgos) τραπέζας λίϑων πεποιῆσϑαι xai ὡς dva- 
ϑήματά τὲ ἐν τῷ τάφῳ προςέταξε τεϑῆναι ὃ προ- 





ORPHIC A. 1095 


τένϑης" pro χαὶ ὡς Scrib. δαιτὸς ἀναϑήματα, quo 
Aelianus ipse utitur ΧΙ. 12. Contra in Stob. Ecl. 
L 52. 906. pro εἰς εὐθείας ζωῆς ἐπίδειξιν prae- 
stat ϑείας, et ap. Dionys. Arch. XI. 39. ἀϑύρ- 
ματα χομίζουσαι παρϑεγιχά pro χόμης. 





* E: 
3 


EPIMETRUM XVIII. 
ad C. VIIL $8. 8. not. τ. 


Quare Lindii Minervae sacris ignem non ac- 
cendant, aliter Apollonius Rhodius explicat, ali- 
ter Pindarus; hunc vulgo sequuntur interpretes, 
haud recordati, pluribus diis adhibita esse ἱερὼ 
ἄπυρα xci ἀτελῆ, ut Philostratus vocat V. Soph. 
IL 28. 852. quibus nulla istarum rationum: con- 
venit. — Canes conscientia culpae in Thasum ad- . 
missae abhorrere ab insulo Delo non illepide 
finxit Callimachus Fragm. IX. cf. Meinekium. ad 
Euphor. p. 27. Hyginum eadem fere tradentem 
Fab. 247. meminisse decebat, canes, obscenum 
animal, religionis «causa locis sacris prohiberi, 
idemque in XAcropoli Attica nominatim cautum 
' esse Plutarch. Comp. Dem. et Anton. c. IV. 165. 
T. IV. De Saturni aede simile quiddam refert J. 
Lydus in Fragm. de Mens. p. 277. ed. Has. ἐν 
τῷ κατ᾿ αὐτὸν ἱερῷ, ὥς φησι Φύλαρχος xoi: Mé- 
vovógos οὔτε γυνὴ οὔτε [χύων οὔτε! μυῖα εἰςήει. 


1096 . LIBER SECUNDUS. 


confusis, ut videtur, Saturni et Herculis nomini- 
bus, cujus aram maximam constat muscas canes- 
que sibi interdictam putasse Plin. X. 41.. canes qui- 
dem ob eam causam, ne Cerberum ei in memo- 
riam revocarent, aut quod meminissent sui gene- 
ris unum Oeono Licymnii filio causam mortis at- 
tulisse Plutarch. quaest. Rom. c. XC. Muscae quid 
religionis habuerint, nos quidem incompertum ha- 
bemus, nam Apomyius Romae nullus fuit. v. Sal- 
mas. Exercitt. T. 10 p. 12. sed illi callidi conjecto- 
res non ignorasse videntur. Ab eodem sacro Her- 
culano et ara Maxima etiam mulieres exclusae 
sunt, sed et ab Enyalii sacris Muson. ap. Stob. 
XXXVIII. 232. Pausan. lil. 22. 5.[*^] ab Hermo- 
timi Apollon. Dysc. Hist. c. III. Orphei Conon. 
c. XLV. Veneris Ascraeae apud Cyprios cultae 
Strab. XIV. 741. Dianae Ephesiae Artemid. IV. 
4. 320. et Nott. 447. Locell. ad Xenoph. p. 137. 
Sylvani Cato R. R. c. 83. a loco, ubi Jupiter na- 
' tus Callimach. H. in Jov. y. 12. ab ara denique 
Olympiaca. v. Valcken. ad Adoniaz. p. 198. Heer. 
ad Menandr. Encom. p. 105. et ab ipsius Hercu- 
lis templo Gaditano Sil. Ital. III. 22. Nec Hiero- 
solymis totum templum patebat feminis. v.. Jo- 
seph. Antt. XV. 11. 782. et Fabricius in Roma 
c. IX. talia, inquit, sacella, a quorum in- 
g£ressu sexus muliebris arcetur adhuc 
Romae sunt, in D. Petro Vaticano, in D. 


[2] 'Fertuliian. ad Natt. L. IL 7. 179. T. H. Seml. Hercu- 
leum polluctum mulieres non gustant. Contra ap. Dionys. 
Hal, L. II. 48. παρϑένος εἰς ἱερὸν 796v "Evvaliov yoptvaovge. 








ORPHICA - 1097 


Johanne Laterano etc. quibus. nulla illarum 
fabularum applicari potest, quas veteres commi- 
niscuntur Propertius IV. 9. et Plutarchus Quaest. 
Rom. c. LX. ille poetarum jure usus, hic vete- 
rum historicorum licentia abusus poeticae simili 
(Quintil. II. 4. 19.). Propter ejusdem. Herculis xe- 
pulsam mulieres Crotonienses vino abstinere nar- 
rat Athenaeus X. 441. A. cur equi a Virbii luco 
cohibeantur, Virgilius VII. 279. cf. Prudent. Il. c. 
Symm. 85. ' 





EPIMETRUM XIX. 
ad P. IIL C. VIII. 8. 7. not. kk. 


Theages ap. Stob. Serm. Lk p. 9. (32.) Θέμις 
φημίζεταν παρὰ τοῖς χϑονίοις, νόμος δὲ παρὰ τοῖς 
ἀνθρώποις" cui contrariam nescio cujus senten- 
tiam affert Phavorinus: Ζίκη ἐπὶ ϑεῶν, 9éug δὲ 
ἐπὶ ἀνθρώπων. Pythagorae autem hoc fertur dic- 
tum: τὴν αὑτὴν τάξιν ἔχειν παρὰ τῷ Zi τὴν Θέ- 
pu xci παρὰ τῷ Πλούτωνι τὴν Δίχην καὶ κατὰ 
τὰς πόλεις τὸν νόμον. Jamblich. V. P. c. IX. 460. 
p. 94. Haec synonymorum discrimina etsi argute 
magis et oratorie ficta quam serio constituta vi- 
deantur, tamen altius descendunt et theologicis 
quibusdam continentur rationibus. Servius ad Ecl. 
V. 66. Constat secundum Porphyrii li- 
brum, quem Solem appellavit, triplicem 


1098 LIBER SECUNDUS. 


esse Apollinis potentiam, et eundem 
esse Solem apud superos, Liberum pa- 
trem in terris, Apollinem apud inferos[*]. 
Idem ad Aen. IV. 610. Dirae in coelo, Fu- 
riae in terris, Eumenides apud inferos. 
quae Pythagoreis adscribere non dubito. Luta- 
tius ad Stat. Theb. IV. 526. Pythagoras di- 
cit duo esse hemisphaeria, quibus pro- 
prios deos assignat et facit superioris 
regem Jovem et reginam Junonem, in- 
ferioris Ditem Jovem esse infernum, 
Proserpinam Junonem infernam. Et duas 
Veneres, unam supernam et alteram 
Libitinam et alios deos binos consti- 
tuit; ex numero contrarietatum, ut videtur. 
Qua aetate haec provenerint, dijudicare nolo; 
tantum intelligo Xenocratem, versutum Pythago- 
rae mangonem, non procul hinc afuisse. Clemens 
Strom. V. p. 718. Ξεγοχράτης ὃ Χαλχηδόγιος τὸν 
μὲν ὕπατον Δία, τὸν δὲ νέατον" χαλῶν ἔμφασιν 
 χαταλείπει πατρὸς καὶ υἱοῦ. Plutarchus Platon. 
Quaest. IX. 275. T. XIII. Ξενοχράτης Δία τὸν ἐν 
μὲν τοῖς χατὰ τὰ αὐτὰ καὶ ὡςαύτωῶς ἔχουσιν ὕπα- 
τὸν xcti, νέατον δὲ τὸν iv τοῖς ὕπὸ σελήνην. 
quae congruunt cum Pythagorae sententia de re- 
gionum superiorum et inferiorum discrimine, et 
a poetis quoque delibata sunt. Ausonius. Ep. 
XXIX. | 


[2] Acro ad Horat. II. Od. 19. Dicitur Dionysus et apud 
inferos regnasse, ut etiam ipsi ita ut Dianae triplex 
daretür potestas. cf. Schol. Cruq. p. 132. 








ORPHICA. 1099 

Αἰγύπτου μὲν "Ocwpic ἐγὼ, Muody δὲ Φανάκης, 

“Βάκχος ἐνὶ ζωοῖσιν, ἐνὶ φϑιμένοις ᾿Τϊδωνεύς. 
et Pyeeray H. in Solem v. 24. |. TI 

o Σὲ χλυτὸν ijo dob. Ζιωνύσοιο viia; : 

ὕλης δ᾽ αὖ νεάτης ἐνὶ βένθϑεσιν" εὔιον “Ἄττιν, 

| ἄλλοι δ᾽ ἁβρὸν Ow. 
Eosdem vero Pythagoreos illa ethica nominum 
interpretatione, de qua supra diximus, ad docen- 
dum et admonendum usos esse, ostendit Orátio 
a Pythagora Crotone habita Porphyr. Schol. ad 
Hom. p. 243. Valck. in qua vocabula aetatum, 
quibus "vita mulierum . distinguitur, cum  dea- 
rum nominibus non fortuito congruere docuit, 
sed naturali hujus sexus ad deorum cultum pro- 
pensione: τὸν εὑρέτην τῶν ὀνομάτων ovvidóv- 
τὰ ὅτι τῆς εὐσεβείας οἰχειότατόν ἐστι τὸ γένος τῶν 
γυναικῶν, ἑκάστην τὴν ἡλικίαν συνώνυμον ποιήσα-. 
σϑαι ϑεῷ καὶ χαλέσαι τὴν μὲν ἄγαμον Jom 
τὴν δὲ πρὸς ἄνδρα διδομένην Νύμφη: τὴν δὲ 
τέχνα γεγγησαμένην ie ins τὴν δὲ παῖδας ἐκ 
παίδων ἐπιδοῦσαν χατὰ τὴν δωρικὴν διάλεκτον 
Moiev Jamblich. c. XL. 56. ubi tam Mercurii. 
quam deorum mater, quae Mà et Μαῖα dicitur, 
intelligi potest. Brevius Timaeus Diog. VIIL 1]. 
τὰς συγοικούσας ἀνδράσι ϑεῶν ἔχειν ὀνόματα, 
Κόρας, Νύμφας, εἶτα 'Μητέρας χαλουμέγνας., et 
ex iisdem fere fontibus Eudocia p. 307. χαϑάπερ 
ὁμώνυμος χόρῃ 7j τῆς Φήμητρος Κόρη; οὕτως αἱ 
μυϑικαὶ γύμφαι ὅμωνυμοῦσι τοῖς ἀνθρώποις. Phi- 
listides ἐν συγγενικοῖς ap. Eustath. p. 84. Π|αλ- 
λάς, ὄνομα ἡλικίας, quo illius orationis auctori 


1100 LIBER SECUNDUS. 


uti licuisset. Divinorum nominum interpretatio- 
nis exemplum hoc est ap. Diog. VIII. 32. ani- 
mas in terram ejectas per aerem vagari, 
τὸν δὲ “Ἑρμῆν ταμίαν εἶναι τῶν. ψυχῶν xoi διὰ 
τοῦτο πομπέα λέγεσθαι xai πυλαῖον καὶ χϑόνιον 
— -- «ui ἄγεσθαι μὲν τὰς χαϑαρὰς ἐπὶ τὸ ὕψι- 
στον; τὰς δὲ ἀχαϑάρτους μήτε ἐχείναις πελάζειν 
μήτε ἀλλήλαις, δεῖσθαι δ᾽ ἐν ἀῤῥδήχτοις δεσμοῖς 
ὑπὸ Ἐριννύων. quo nihil aliud. quam inevitabilem 
naturae necessitatem | declarare | voluit. | Furiae 
enim: sunt, quae leges ab omni aeternitate fixas, 
fasque divinum tuentur, omnium, quae praeter 
naturam fiunt, vindices — ἐπέσχοποι γάρ slot τῶν 
παρὰ φύσιν Schol. ad. Il. XIX. 418. neque hu- 
mani solum juris sed. etiam. coelestium rerum.-or- 
dinis conservatrices. Hinc intelligitur illud quod 
ab Heraclito dictum refert Plutarchus de Exsil. 
c XL 377. ἥλιος οὐχ ὑπερβήσεται τὰ μέτρα» εἶ 
δὲ μὴ, Ἐριννύες μιν δίκης ἐπίχουροι ἐξευρήσουσι, 
sive ut in libro de Is. c. 48. legitur; ἥλιον μὴ 
ὑπερβήσεσθαι τοὺς προςήχοντας ὅρους, εἰ δὲ μὴ 
γλώττας μιν δίχης ἐπικούρους ἐξευρήσειν» ubi for- 
tasse “ύττας scribendum["]. Similiter alii inordi- 
natos naturae motus non secus ac delicta homi- 
num Severis coerceri legibus fingunt, sicut Anaxi- 
mander dixit ἐξ ὧν ἡ γένεσίς ἐστι τοῖς οὖσι, χαὶ 
τὴν φϑορὰν sig ταῦτα γενέσϑαν κατὰ τὸ χρεών" 
διδόναι γὰρ αὐτὰ τίσιν καὶ δίκην τῆς 
ἀδικίας, ποιητιχωτέροις ὀνόμασιν αὐτὰ λέγων. 


[b] Quum haec scriberem, non memineram hoc jam a Buttmanno 
propositum esse. 





ORPHICA. 1101 


Simplicius in Phys. L. 1. p. 6. a. Et Philo Quod 
Mund. incorr. p. 958. A. isonomiam mundi, 
inquit, continet ὑπερβάλλουσά τις τῶν τεττά- 
ρων ἀντέχτισις δυνάμεων, ἰσότητος ἐανόδι καὶ δι- 
χαιοσύνης σταϑμωμένων τὰς ἀμοιβάς. In .Py- 
thagorae ;symbolo ap. Jamblich. :.Protrept.. XXI. 
312. ἀποδημῶν τῆς οἰχίας μὴ ἐπιστρέφου. "Egww- 
νύες γὰρ μετέρχονται" significatur 7) μετάγοια. 





EPIMETRUM XX. 
ad C, VIIL 8. 6. post not. be 


Herodotus Dionysum. statuit deum Aegyptium 
proprio nomine Osirin dictum esse ejusque noti- 
tiam Melampum ἃ Cadmi accepisse : comitibus. et 
dehinc sacra Dionysiaca instituisse non plane qua- 
lia Aegyptii celebrent, sed tamen his, similia: 
ἀτρεχέως uiv οὐ πάντα συλλαβὼν τὸν λόγον ἔφη- 
γὲ, ἀλλ οἱ ἐπιγιγγόμενοι σοφισταὶ μεζόνως. ἐξέ η- 
vov IL 49. quae verba nihil aliud significare pos- 
sunt, quam hos sophistas Dionysi | sacra. “οἵ his 
adjunctas fabulas a Melampode acceptas Aegyptia- 
cis similiora reddidisse. Melampodem, prima je- 
cisse rei fundamenta Herodotus concludit ex eo 
quod Dionysus Semelae filius perhibeatur, deo- 
rum autem natales ad illud tempus. referantur, 
quo ipsi primum  innotuerint ll. 46. unde. se- 

II. 21 


1102 LIBER SECUNDUS. 


qui. dei illius: cultüm: aliquanto post Cadmi. in 
Boeotiam : adventum: ἃ. Graecis. susceptum. esse; 
cujus. aetati .quum. proxime subjunctus fuerit Me- 
lampus [*] idemque: Proetidas. ab. ira Baechi vin- 
dicaverit["], hic aptissimus inventus est. Herodoto, 
ἃ quo. sacrorum. Bacchicorum institutionem. repe- 
teret: Ἐγὼ μὲν νῦν φημι Μελάμποδα γενόμδνον 
ἄνδρα σοφὸν, μαντίχήν πὸ ἑαυτῷ συστῆσαν καὶ πυ- 
ϑόμενον dm Αἰγύπτου ἄλλά τε εἰοηγήσασθϑαι xci 
τὰ περὶ τὸν Διόνυσον, ὀλίγα αὐτῶν παραλλάξαγν- 
v&' οὐ γὰρ δὴ συμπεσέειν ye φήσω τά τε ἐν 41- 
γύπτῳ ποιεύμενα xoi τὰ ἐν τοῖς Ἕλλησι" ὅμότρο- 
πα γὰρ; ἂν ἦν «ois E Majo. καὶ οὗ: γεωστὶ ἐραγμέ- 
va' οὗ μὴν οὐδὲ φήσω, ὕχως Αἰγύπτιοι παρ "Ei- 
λήνων ἔλαβον. ἢ τοῦτο ἢ ἄλλο! Tv νόμδιον. Πυϑέ- 
σϑαι δέ μοι δοχέει μάλιστα Μελάμπους τὰ περὶ 
Zióvucov: παρὰ Κάδμου καὶ: τῶν δὺν αὐτῷ ἐκ 
«Ῥοινίχης ἀπιχομένων [}}. Quum igitur- Herodotus 
generalis similitudinis, quae Osiriaca intercedit et 


^ 


. LH [8];.v. .Ereret in; Mem.: Acad. Inscr. T. XXIII. 148. εἰ T. 
XLVII. 45. Clavier. Hist. T. T. p: 166. et Larcher. ad Herod. T, 
IT, 277. qui Melaimpi aetatem nimis serupulose inquirit... ᾿. 
. [b] Apollod, II. 1. 4. αὗται ἐμάνησαν, ὡς uiv ἩἩσίοδός φησιν 
ὅτι τὰς 7fiovvcOv τελεϊὰς οὐ züttdÉyovro, quibus Melampi subjungi- 
tur sollertia et,furentium curatio: s7 ἐνθέου χορξίας xà. καϑαρμῶν, 
hoc est, ut arbitror, cum deprecatione numinis laesi: et lustralium ceri- 
mobiarum,: quae eaedem. Bacchicae erant, perfunctione; eaque. ratio 
mihi fuit cur supra L. II. P. 1. c. 3. 8. 8. Hesiodum τελετῶν πο- 
Tüne ritus mysticos siguificasse sumerem; neque illam fabulam Hero- 
doto ignotam fuisse puto. Qui si illud ue. accepit, quod. Athe- 
ai ΛΟ τὴ LL s À.- Melampuin Winr ἐκ ΜΡ γα, invenisse, 
eo, facilius induci potuit, ut. hunc. sacrorum Bacchicorum «conditorem 
existimaret, Meinersius, qui Herodotum sibi repugnantia dixisse affirmat 
Coinm. Goett: 'T. XVI. 210. parum attente legit. '- 


OU [b] Ex his; quae. Herodotus conjectura reperit neque ipse pro re 
comperta affert, Diodorus 1. 97. Melampodis iter, Aegyptiacum con- 
*innavit et illam lepidam historiam: Μελάμποδα δέ φασι uereveyzeiv 


b 


^ 
( 


DIU C RUROTE NOS aem m ineo 





᾿ ΟΜ HJ ραν ἡ πα. 1103 


Dionysiaca bacchica, tres rationes reddi posse νἱ- 
deret, aut quod à Graecis Aegyptii aut ab his illi 
acceperint, aut quod utraqtie sacra συγέσεσε σοι-- 
sUusva, id. est seorsum apud utramque gentem, 
neutra alteram imitante, instituta sint[*], primam 
rationem . continuo rejicit ut intolerabilem, nec 
probat tertiam, quia et sacrorum :color peregrinus 
et dei ipsius novitas monstret ejus. cultum non 
in. Graeciae solo natum esse; itaque unum illud 
relinquitur, ut éx Aegypto 'assumtum dicat. Quum 
vero sciret Herodotus .sacra. Bacchi graecanica 
prioribus. non  táhtam cum; Aegyptiacis: habuisse 
similitudinem;:quanta nunc obtineret, statuit pri- 
mum.:eorum auctorem Melampodem et παραλ- 
( ἕλω : ut 
λάξαι ὀλίγα. €t οὐ τὸν πάντα λόγον ἐχφῆναι; po- 
steriores.autem philosophos μεζόνως ἐκφῆγαι, hoc 
est, ut equidem sentio, rem ita adornasse ut sa- 
ἐξ Αἰγύπτου τὰ “ιονύσῳ νομιζόμενα τελεῖσθαι παρὰ τοῖς “Ἑλλησὶ, 
xul τὰ περὶ Κρόνου μυϑολογούμενα x«l τὰ περὶ τῆς Τιτανομαχίας 
χαὶ τὸ σύνολον τὴν περὶ τὰ πάϑη τῶν ϑεῶν ἱστορίαν. Si Herodotus 
de hoc itinere, quod Larchero exploratissimum videtur, aliquid inau- 
divisset aut omnino fieri potuisse existimasset, nunquam illis usus esset 
ambagibus, ut Melampodem instituti: Aegyptiaci notitiam a Phoenici- 
bus accepisse fingeret. Nomen autem 7767] varios deorum casus sig- 
nificat; Κρόνου πάϑη Plato Polit. II. 378. A. Περσεφόνης πά- 
Soc Appian. Civ. IV. 105. Ἰνοῦς πάϑη Aristid. T. 1. 824. Διονύσου 
πάϑη Dionys. Ant. IL. 19. quibus tum fuga dei tum insania tum 
etiam interitus significari potest. Vulnera, fugas et servitia deorum 
enarrant Homerus et Panyasis Justin. I. 2. Clemens Coh. II. 30. sq. 
quibus deinceps procedente tempore alii alias adstruxerunt fabulas 


vulgo creditas, a sapientioribus partim aperte reprobatas partim alle- 
goriae praetextu excusaátas. 


[v] Verbum συμπεσέειν Scaliger ad Varr. p. 140. concinere 
reddit, alii casu congruere, alii eodem tempore institutum 
esse. Nec minus ambiguum quod sequitur óuótQoze γὰρ ἂν ἦν, 
utrum totius sententiae ἐγὼ μὲν οὖν — on postremae partis rationem 
reddat. Et illud quoque varie disseri potest, cur Herodotus Bacchi 
sacra Graecis óuórQozt« esse negaverit. 

4l Ὁ 


1104 LIBER SECUNDUS. ORPHICA. 


cra graeca Aegyptiacis simillima fierent. . Quodsi 
credi non potest, cerimonias publicas per univer- 
sam Graeciam ἃ philosophis mutatas .esse,' con- 
sequens videtur ut haec similitudo: in. mythorum 
et rituum interpretatione .et ad Aegyptiacas doctri- 
nas accommodatione posita fuerit. | Atqui |; constat 
utriusque. gentis doctos Osiridis Bacchique solem- 
nibus eandem: subjecisse: rationem: et:tum casibus 
horum : deorum: fabulosis: tum ipso «colendi ritu 
animorum: ambages: et : vicissitudines -adumbrari 
credidisse. v. L.'IL 5c. X. «Hoc igitur est quod: ab 
Herodoto -. significatum:: puto; ';-Pythagoreos: fuisse 
qui Dionysi 'orgià' ad 'pristinam::cum:'Osiriacis  si- 
militudinem |: reducerent, eoque ipso confirmo: no- 
vitiam. et Pythagoricam esse illam fabulae Bacchi- 
cae interpretationem, non eorum Pythagoreorum, 
qui totum: suum studium . in; vero quaerendo .po- 
suerunt, sed alterius sectae, quae artem Bacrifica- 
lem professa est. ibn | 








LIBER TERTIUS. 





SAMOTHRACIA. 


koe " uil jf ssi sin 


og en 


γον TR ΤᾺ 


ΠῚ 


inl 2 


et x Y αλλς μέρει ᾿ 


it gite 











INDEX CAPITUM. 





Car. 1. De Curetibus. 
Il. De Corybantibus, 
III, De Idaeis Dactylis. 
IV. De Telchinibus. 
V. De Cabiris. ἐ 
VL De Cobalis et Cacopibus ἢ 
Epimetra. 

















PROOEIM IU M. 





Aa Samothracum transgressurus mysteria inclita 
diu mecum, quorsum praeverterem,  deliberavi. 
Intelligebam enim, si antiquorum testimoniis ac- 
quiescerem, pauca me dicere posse nec satis fa- 
ctura legentium desideriis; si doctorum conjectu- 
ras referre conarer, nullum facile finem fore; 
sunt enim innumerabiles fere et infinitae suo quae- 
que auctori placita. Sed prius ad agnitionem 
doctrinae mysticae accommodatius visum, quoniam 
qui olim de Cabiris scripserunt, plura illorum et 
graviora praetergressi sunt, qui postea, interpre- 
tando omnia obscuriora fecere. Nos autem pro- 
ducendis singulis ex ordine testibus unicuique stu- 
diosorum copiam faciemus computandi quid a vete- 
ribus perspicue. traditum, quid a recentioribus te- 
mere creditum sit. Ac si cui miserum et inglo- 
rium videatur rem diu multumque agitatam. re- 
tractando nihilo expeditiorem fieri sed potius certa 
quae fuerant, ea incerta reddi, equidem haud in- 
telligo, cur Mythologo plus verecundandum sit 


1110 LIBER TERTIUS. 


quam Grammatico, cui aliqua nescienda esse ve- 
tus edicit proverbium. Nam quum in ommi ge- 
nere et varietate doctrinae antiquariae multa sint, 
quae in aeternum ignorabuntur, tum haec quae- 
stio de Cabiris eorumque sodalibus Idaeis Dacty- 
lis, Curetibus, Corybantibus, non nobis solum 
inexplicabilis sed veteribus quoque parum expe- 
dita fuit, id quod summa sententiarum diversitas 
atque adeo repugnantia ostendit  Strabonisque 
ipsius confessio, qui forte quadam in hunc locum 
delapsus, quum. varias hominum doctorum con- 
jecturas commemorasset, postremo omnia suspensa 
relinquit, τοσαύτη ἐστὴν ἐν τοῖς λόγοις τούτοις 
ποικιλία, τῶν μὲν τοὺς αὐτοὺς τοῖς Κουρῆσι τοὺς 
Κορύβαντας zai Καβείρους καὶ Ἰδαίους Δακτύλους 
καὶ Τελχῖνας ἀποφαινόντων, τῶν δὲ συγγενεῖς ἀλ- 
λήλων L. X. 4660. [. Quin etiam reperiuntur, 
qui neque eosdem neque affines sibi sed plane 
diversos esse judicent. taque relatis quae super 
his memoriae prodita sunt, pedem a loco sale- 
broso referemus, in quo jam plus satis sudatum 
est, arenamque vacuam relinquemus iis, qui vel 
Tiberio quaerenti, quid Sirenes cantaverint, 
respondere parati sint ^ Est quaedam, ut Her- 
manni verbis utar, etiam nesciendi ars et scien- 
tia; nam si turpe est nescire quae possunt sciri, 
non minus turpe est scire se putare, quae sciri 
nequeunt. 


[2]. Hac in parte libri paginas editionis "Tzschuckiánae. indicavi, 
ad volvendum habilioris. 


— 








i SAMOTHRACIA. 1111 


Car. L 
D e Curetibu s. 


exo 


Quanquam loca disjunctissima hominumque 
genera longe diversa, Cures, Curia, Curium, 
Curiones, eodem modo vocata sunt, tamen. ve- 
terum nonnulli nihil dubitarunt, Curetes Euboeos - 
Aetolicosque et inter se et cum Cretensibus non 
nominis solum sed etiam generis propinquitate - 
connexos esse. Nos vero consultius nobis facturi 
videmur si Creticos illos, qui ante Jovem vel 
cum Jove nati totique fabulis involuti sunt, ab 
antiquis Pleuronis incolis, quibuscum Meleager 
belligeravit, et loci et naturae diversitate segrege- 
mus, Euboensibus in confinio collocatis tanquam 
ex utroque genere mixtis et, ut ita dicam, my- 
thistoricis. Hanc viam nobis Pletho praeivit Ex- 
cerpt. p. 611. in Aretini Beitr. z. Gesch. u. Lit- 
ter. T. ὙΠ]. Κουρῆτες μάλιστα μὲν ἐν Κρήτῃ ὦνο- 
μάσθησαν --- μετὰ δὲ ἐν Εὐβοίᾳ. .4λ') οὗτοι μὲν 
ἀμφότεροι ἱεροί τε ὅμοῦ καὶ ἔνοπλοι καὶ αὐλητι- 
«oi xoi τυμπανισταὶ καὶ ὀρχησταί. “ἄλλως δὲ Κου- 
ρῆτες [ ὠνομάζοντο xoi οἱ ἐν Αἰτωλίᾳ, πρὸ μὲν 
τοῦ ΑἸτώλου xoi πᾶν τὸ ἔϑνος, μετὰ δὲ Aira- 
Aov oL περὶ Πλευρῶνά τε καὶ τὴν ἐπίκτητον, qui 
ipse ducem sequutus est Strabonem. s enim p. 


P 


[^] De accentus mutabilitate quae Grammatici praecipiunt, nota 
sunt; nos, quem quoque loco invenerimus, retinebimus. 


1112 LIBER TERTIUS. 


. 154. quum Aetoliae et Acarnaniae situm enarras- 
set et communes utrique incolas, Curetes, hac data 
occasione res Cureticas — «à Κουρητιχά — co- 
piosius exponit. Praeter illos, inquit, qui ab hi- 
storicis temporibus et a nostra cognitione propius 
absunt, aliud fuit Curetum genus augustius et fa- 
bulosius, qui deorum Matris et Jovis pueri as- 
seclae perhibentur, sacrorum Phrygiorum et Cre- 
ticorum administri, quae obeuntes cum cymbalo- 
rum tympanorumque et tibiarum strepitu diis pa- 
triis armati tripudiarunt; iidemque propter hoc en- 
theum et tumultuosum sacrificandi genus cum Cabi- 
ris, Dactylis et Corybantibus componuntur p. 156. 
Cüretes autem vocatos putat, quia haec ludicra ob- 
lectamenta juvenilis potissimum aetatis ingenio con- 
veniant, armis affabre factis, vestitu lauto et splen- 
dido, caesarie decora mire gaudentis; nec se du- 
bitare profitetur, quin bellicosae quoque Aetoliae 
et Acarnaniae gentes ab hoc floridioris et prope 
virginalis ornatus studio Curetum nomen traxe- 
rint[*] Postremo non praeter fidem esse, priscos 
deorum cultores cum  plausibus, clamoribus et 
quibus aliis festa laetitia indulgeat, sacra pere- 
gisse; namque deorum solemnia non solum va- 
cuum a curis quotidianis tempus sed etiam animi 
[5] εἰχὸς δὲ τὴν ἐνόπλιον ὄρχησιν ὑπὸ τῶν ἠσχημένων οὕτω περὶ 
χόμην xci στολὴν πρῶτον εἰςαχϑεῖσαν ἐχείνων Κουρήτων κχαλουμέ- 
γων παρασχεῖν πρόφασιν χαὶ τοῖς τὸν βίον ἐνόπλιον ἔχουσιν ὥςτε 
καὶ αὐτοὺς Κουρῆτας λεχϑῆναι p. 160. Apud. Athen. XII. 528. C. 
e hoc nomine. &zovoovc sive χουριῶντας significat, Agatho 
κουρίμους. De Pronacte, quem hic memorat, praeter Casaubonum 
d. Perizon. ad Aelian. V. H. IV. 5. et Schol. Pind. Nem. IX. 30. 


ubi pro Πρῶναξ ἀποϑνήσχει ὑπὸ ᾿Δμφιαράου κατασταϑείς scribendum 
est, χαταστασιασϑείς. ἶ 





—— RM OMM ES 





SAMOTHRACIA. 1113 


elationem afferre et liberiores motus; id autem 
esse principium: cantus et saltatus, bacchationis et 
vaticinationis, id. commune vinculum: quo Apol- 
linis, Musarum, Hecatae, Cereris Liberique sacra 
contineantur, quia horum deorum ministros, mu- 
sicos et prophetas, daduchos et Hierophantas, 
Satyros Bacchasque, unus idemque divini furoris 
impetus. incitet: p. 168. His praemissis propius 
ad rem. accedit p. 170. ἐν δὲ τῇ Κρήτῃ xoi ταῦ- 
τα [ xoi τὰ Διὸς ἱερὰ ἰδίως ἐπετελεῖτο uev, ὃρ- 
γιασμοῦ. καὶ τοιούτων: προπόλων οἷοι περὶ τὸν Zhió- 
γυσόν εἶσιν οἱ Σάτυροι" τούτους δ᾽ ὠνόμαζον 
Κουρῆτας, id est, juvenes, quorum armatae sal- 
tationi fabulam: de Jovis natalibus, Saturni insi- 
diis; Rheae praesidiis sic accommodari, ut. illi 
veterum . dei. custodum | tripudia repraesentare vi- 
deantur: ὠνόμαζον Κουρῆτας προστησάμεγοι μῦ- 
Sov τὸν: περὶ τῆς τοῦ "Διὸς γενέσεως, iv ᾧ τὸν 
Κρόνον. εἰςάγουσιν etc. Jovis autem tutores Cure- 
tas nominari, . quia pueri. puerum - educassent, 
quasi Satyros quosdam  Joviales p. 172. Itaque 
Strabo novos et veteres distinguit Curetas, hos in 
fabulis traditos, illos sacrorum Jovialium praesul- 
tatores, quales sine. dubio ipse miultis in locis vi- 
derat Salios et .Pyrrhicharios. Saturnum filios 


[4]. Quia nemo alius prodidit omnium illorum deorum sacra ἃ 
Cretibus ritu fanatico celebrata esse, Heynius emendavit χατὰ ταὐτά, 
idque confirmat quodammodo cod. Venetus in seqq. ió/wc omittens; 
quo retento illud quoque retinendum sed non nimis premendum neque 

um sed ad sententiam accipiendum est. Straboni enim, qui ho- 
mines natura ad orgiorum licentiam inclinaré judicabat, consenta- 
eran videbatur, hunc morem non unius dei sacris coerceri sed patere 
ongius. 


1114 LIBER TERTIUS. 


suos devorasse, Jovem a Rhea subductum . esse 
Straboni nunquam in mentem: venit credere, non 
magis quam ulli id temporis. eruditorum, unde 
sequitur eum ista quoque, quae de Curetum cu- 
stodia narrantur, ut ficta pro falsis duxisse, et 
quomodo hoc est consequens illi sic illud huic, 
ut fabulam de Jovis infantia traditam a sacris 
ipsis longe distinxerit neque cum horum origine 
illius originem coepisse crediderit. Idque: universa 
comprobat disputatio, quae huc deducitur: sacra 
saltatoria et clamosa non propter. fabellás quas- 
damr instituta neque Cretensium propria: aut ul- 
lius definitae regionis terminis septa sed. a natura 
ipsa profecta videri et ex insita in animis nostris 
laetandi et exsultandi cupiditàte, qua omnes. ho- 
mines per intervalla incitari solent sed. vehemen- 
tissime juvenes et plebs vegeta diei festi oppor- 
tunitatem nacta. Sed Cretenses postquam. Jovem 
apud se natum esse vel ipsi sibi persuaserunt 
vel crediderunt aliis, facile eo deducti sunt ut 
solemnibus ludicris: probabilem ' praetexerent. ra- 
tionem προστησάμενοι 1. e. πρόσχημα ποιησάμενοι 
τὸν μῦϑον, cujus mythi antiquitas ex more illo 
Cretensium gentilitio prorsus non potest aestimari. 
Atque haec quidem, inquit, de orgiasmis Grae- 
corum. Berecyntes vero et in universum Idae ac- 
colae Rheam variis nominibus ritu fanatico co- 
lunt, οἱ δ᾽ Ἕλληνες τοὺς προπόλους αὐτῆς ὅμωνύ- 
ucc Κουρῆτας λέγουσιν, oU μὴν ἀπὸ τῆς αὐτῆς 
μυϑοποιίας ἀλλ᾽ ἑτέρους [ ὡς ἂν ὑπουργούς τί" 


[€] Ἑτέρας corrigit 'T'yrwhittus, ἑτέρως Coraius. 





SAMOTHRACIA. 1115 


vog volg Zwrbpoug ἀνὰ λόγον, τοὺς δ᾽ αὐτοὺς καὶ 
Κορύβαντας λέγουσι᾽ quorum sententia haec est. 
Deae Phrygiae ministris nomen quidem Curetum, 
Jovis altorum Cretensium, a Graecis tribui sed 
sejunctum a Graecanica fabula, nimirum quia, 
quum mültae urbes Jovis natales sibi assererent, 
pertinax fama antiquitasque hunc Cretae vindica- 
vit honorem; et propterea quod in Phrygiis fabu- 
lis nulla fit Saturni mentio, quo sublato causa 
illa armatae saltationis tollitur. Curetibusque ipsis 
nihil. relinquitur praeter Magnae matris assecta- 
tionem; quae ipsa in causa fuisse videtur, quare 
cum Satyris. componerentur nulli certo negotio 
praepositis extra quam ut Cybelen ejusque alum- 
num Bacchum . saltabundi |circumstrepant. | His 
subdit. Strabo p. 175. μάρτυρες τῶν τοιούτων 
ὑπονοιῶν [**] οἱ “ποιηταὶ Πίνδαρος καὶ Εὐριπίδης, 
eorumque. versus apponit ad demonstrandum no- 
mina. Bacchi et Cybelae, nec minus Phrygiae, Ly- 
diae. et Cretae, ac porro Sileni, Marsyae atque 
Olympi communiter fere et promiscue usurpari, 
quo facilius intelligamus genus hoc sacrorum or- 
giasticorum, cui. Curetes adscripti sunt, late, per 
Asiae oras propagatum fuisse nec. alienum... a 
Thraciae gentibus. Additque sacra hujuscemodi 
propriis quibusdam distingui nominibus et culto- 
rum et deorum; deos quidem in commune Bacchum 
et-Cybelen sed aliis locis aliter vocari, Saba- 
zium, Dindymenen, Cotyn, Bendinque; praesules 


[661 Coraius τουτέστιν ἀλληγοριῶν., quod est alienissimum. 


1116 LIBER TERTIUS. 


autem et ministros deorum Cabiros, Corybantes, 
Panes et Satyros, qui quia ipsi diis adnumeran- 
tur, hinc de divina Curetum natura quid poetae 
tradiderint, disserere occipit. 


& 2 


Ἔτι δ᾽ ἄν τις χαὶ ταῦτα εὕροι περὶ τῶν δαν- 
μόνων τούτων xoi ὅτε οὐ πρόπολοι ϑεῶν μόνον 
ἀλλὰ καὶ αὐτοὶ. ϑεοὺ προςηγορεύϑησαν. Ἡσίοδος 

A * c / Ν -“ἅ Á Ἁ 
μὲν γὰρ "Exovoiov χαὶ τῆς Φορωνέως ϑυγατρὸς 
πέντε γεγέσϑαι ϑυγατέρας φησὶν, ἐξ ὧν 


- 


Οὔρειαι Νύμφαι ϑεαὶ ἐξεγένοντο 
καὶ γένος οὐτιδανῶν Σατύρων καὶ ἀμηχαγνοεργῶν 
ἹΚουρῆτές ve ϑεοὶ, φιλοπαίγμονες ὀρχηστῆρες. 


Ὃ δὲ τὴν Φορωνίδα γράψας αὐλητὰς xoi Φρύγας 
τοὺς Κουρῆτας λέγει p. 200. Horum pars prior 
tam mendose scripta est ut nec mater Curetum 
nec avia compareat ac ne pater quidem, sive is 
unus fuit sive plures. Pro 'Exoroíov Welckerus 
substituit "Excvov conjectura plausibili, cui ad di- 
midium adstipulatur Schol. Lyc. 77. Curetes Apol- 
linis et Danaidis nymphae Creticae filios perhi- 
bens[[], sed ne pro certa recipiatur obstat totius 
loci pluribus partibus truncati vitiositas [^] et 
quod Apollinem Satyrorum patrem esse nescitur. 


[f] Huc fortasse referri poterit Glossa Gr, Lat. Xovornrec οὗ 
zttQ) τὸν Παιᾶνα, indigetes, Corybantes. Liebius in Gotha | 
Num. p. 163. Oaxiorum numum Apollinis capite insignitum illustrat 
Ciceronis loco hunc deum Corybante natum dicentis; in agro autem 
Oaxio Curetes orti dicuntur. 


[f] C£ c. V. S. 8. not. i. 





u———————— 


SAMOTHRACIA. 1117 


Itaque hinc nihil amplius discimus quam Curetes 
de plebe deorum fuisse affines Nymphis Fau- 
nisque Satyrisque et monticolis Silva- 
nis. Clarior graviorque est Phoronidis locus, cui 
quum  Geographus eos quasi contra ponat, qui 
Curetes terra ortos et scutis armatos induxerunt, 
et rursus alios dicat Curetibus Cretam assignasse, 
Corybantibus Phrygiam, aut admodum confuse 
loquutus est aut in Phoronide harum rerum nihil 
traditam invenit, — In Theogoniae Orphicae rela- 
tione p. 541. plura attulimus Proculi testimonia, 


quae si ad Orpheum pertinent, hic poeta Curetes 


incertum | omnes an quos Proculus vocat τοὺς 
πρωτίστους Κουρῆτας, a Rhea quoquo modo pro- 
ductos et tum hujus deae tum Jovis et Proserpi- 
nae ministerio adscriptos sed praecipue Minervae 
sociatos dixit, iisque coronae oleagineae honorem 
et saltandi artem a dea traditam attribuit; quod 
satis certum est saltationis bellicrepae ab eadem 
dea Dioscuris praemonstratae indicium. — Hic igi- 
tur poeta si quid de Curetum domicilio constituit, 
Cretam constituisse videtur. Sed perspicue Plato 
Legg. VIL 796. B. Curetum ἐνόπλια παίγνια in 
Creta et Dioscurorum in Laconica componit et 
Euripides choro Cretensium, quem Jovi Idaeo, 
Matri montanae et Zagreo initiatum inducit, haec 
verba tribuit Koi Κουρήτων βάκχος ἐχλήϑην ὅσιω-- 
ϑείς, Curetum thiasotas significans. Et pariter in 
foedere Latiorum et Olontiorum Chishull. Antiq. 
As. p. 133. juxta cum aliis Cretensium numini- 
bus invocantur: óuvóo Ζῆνα Δικταῖον xoi Ἥραν 
I. 22 


1118 LIBER TERTIUS. 


καὶ AOnvoiay Ὡλερίαν — καὶ Κωρῆτας καὶ Νύμι- 
φὰς καὶ τὼς Κύρβαντας καὶ ϑεὼς πάντας χαὶ πά- 
σας. lidemque Minoi de Glauci morte sciscitanti 
vaticinati sunt — ἀφανοῦς ὄντος αὐτοῦ Mívosg περὺ 
τῆς εὑρέσεως ἐμαγντεύετο᾽ Κουρῆτες δὲ εἶπον αὐτῷ 
τριχρώματον ἐν ταῖς ἀγέλαις ἔχειν βοῦν etc. quae 
sive ex Euripidis Polyido sive e Sophoclis fabula 
repetita sunt, auctoris certe sententia fuit esse 
quoddam divinum genus Curetum inde a primis 
Jovis temporibus in Creta relictum, simile, ut 
videtur, Palicis aliisque geniis localibus. Eandem 
futura intelligendi artem Hesychius iis sed sine 
loci designatione tribuit: Κουρήτων στόμα, 9ε- 
σπιῳδὸν στόμα᾽ ἐδόχουν γὰρ εἶναι μάντεις. et 
Diogenianus V. 6. 224. Κουρήτων στόμα ἐπὶ τῶν 
μαντεύεσθαι ὑπισχνουμένων τοιοῦτοι γὰρ οὗτοῖ. 
Alexandrini vero scriptores distincte tradunt Jo- 
vem a Curetibus in Creta educatum et adversus 
Saturni insidias armorum strepitu. et chorearum 
protectum esse, Aratus v. 35. Apollonius II. 1235. 
Callimachus H. Jov. 52. Apollodorus I. 1: Aglao- 
sthenes ait Cynosuram esse unam de Jo- 
vis nutricibus ex Idaeis nymphis — ab 
ejus nomine urbem, quae Hestiaea vo- 
catur, Cynosuram appellatam — hanc 
autem inter Curetes fuisse, qui Jovis 
fuerunt administri Hygin. Astr. II. 2.[*]. Haec 
enim de Ida Cretica dici apparet ex Etym. M. p. 
144. 'Aoxsícwwv ἄντρον τῆς Κρητιχῆς Ἴδης; qa- 


[1] Τὸ Διχταῖον ὄρος, ἐν ᾧ τραφῆναι τὸν Δία μυϑολογοῦσιν 
οἱ Κρῆτες ὑπὸ τῶν Κουρήτων Dionys. Hal. I. 61. 





SAMOTHRACIA. 1119 


civ ὑπὸ Κουρήτων ὀνομασϑῆναι ὅτι τὸν Κρόνον 
αὐτοῖς φεύγουσι καὶ εἷς αὐτὸ καταδυεῖδιν ἐπήρχε- 
σεν οὕτω ξενίων ἐν τοῖς περὶ Κρήτης, et ex 
Arati 1. c. qui ursas ipsas, Helicen et Cynosu- 
ram, Jovis in Creta nutrices fuisse tradit, quan- 
quam alii hanc fabulam ad Cyzicum transferunt 
Magnae matris religionibus consecratam, et ipsum 
"Aoxvor ὄρος hinc vocatum putant διὰ τὸ τὰς 
τροφοὺς τοῦ 4g ἐχεῖ εἰς ἄρκτους μεταμορφωϑῆ-. 
ve. Schol. Apoll 1. 941. Euemeri testimonium 
Curetes e Jove et Junone natos dicentis Diod. 
Fragm. L. VL. p. 6. propter summam auctoris le- 
vitatem praetermittam, nec Istro et Anaximandro 
utar quorum ille, quum Curetes olim (τὸ zae- 
λαιόν) Saturno immolasse scriberet v. Fragm. p. 
75. non Curetes, de quibus hic agitur, sed Cre- 


tenses veteres intelligi voluit[*], alter autem insu- 


lam, quae prius Aeria dicta, a Crete Curetum 
rege Curetin transnominatam tradens Solin. c. 9. 
certe dubitationem relinquit, utros significet, Cre- 
tes an Curetes.. Hinc progredimur ad Pragmati- 
corum Ííabulas, quas Diodorus refert ΠῚ. 60. et 
V. 65. priore loco Jovis antiquioris, reguli Cre- 
tici, decem filios, nomine Curetes, fuisse; secun- 
do post Dactylos iu Creta extitisse Curetes no- 
vem vel terrigenas vel illorum posteros, pecua- 
riae, mellificii, venationis et armorum [^] reperto- 

[6] Athanas. c. Gent. p. 21. C. φοίνικες καὶ Κρῆτες τὸν 
Κρόνον ἐν ταῖς τεχνοϑυσίαις ἐϑεράπευον. ldem de Lyctis Anti- 


clides affirmat apud Porphyrium eodem loco quo Istri testimonium 
affertur. 


[h] Εὑρεῖν δὲ xal ξίφη καὶ κράνη καὶ τὰς ἐνοπλίους ὀρχήσεις. 
22 * 


1120 LIBER TERTIUS. 


res. Et ab his ad ignotos auctores, quorum di- 
versissimas sententias' Strabo proponit, Curetes 
aut Rheae arcessitu e Phrygia in Cretam venisse 
aut Telchinum aliquos qui e Rhodo huc transmi- 
grassent, id nomen accepisse, aut eosdem esse 
Corybantes Hecatae ministros, aut ab. ldaeis 
Dactylis originem ducere, primis Cretae incolis. 
Quae qui tradiderunt manifestum est, primum 
quod. ad .Curetum patriam attinet, discordes anti- 
quorum opiniones ita componere studuisse ut il- 
los e Phrygia in Crctam traductos dicerent; dein- 
de veri simile duxisse ut ii, qui iisdem in locis 
eosdem coluisse traderentur deos, propinqua. co- 
gnatione inter se conjuncti fuerint; unde sequuta 
est Dactylorum, Corybantum et ceterorum in 
unum genus confusio; postremo ex proprietate 
locorum et temporum, quibus adscripti sunt, 
artes eorum et inventa conjectasse, de quo plura 
dicam sed alias, ne testimoniorum ordo interrum- 
patur. 


& 3. 


Oppianus Cyn. III. 7. Curetes Cretenses, quod 
Saturnum fefellissent, ab eo in leones mutatos, 
postea vero Jovis beneficio ferarum regimen ad- 
eptos et currui matris Magnae subjunctos esse 

.narrat [']. Plutarchus V. Sol. c. XIL Epimeni- 


Hinc lis fabricae aerariae inventionem tribui dixi, non unde Welcke- 
rus suspicatur p. 198. De Dactylorum musica postea dicam. - | 


[i] Proemontorii Cretae figura leoni similis fabulae locum fecit 











SAMOTHRACIA. 1121 


dem propinr rerum. divinarum intelligentiam Κού- 
eure νέον δ aequalibus cognominatum dicit. 
Stephánus nomina urbium Creticarum, Eleuthe-- 
rae, Biennus, Itanus, nonnullos a Phoenici- 
bus, alios a Curetibus repetere docet. Poeta de 
Vir. Herb. v. 77. 


Auirüuyov yàg ὅταν αὖον δέμας iv παλάμῃσι 
τρίψας ἀλφιτοειδὲς ἐπιστάξῃς Ζ]Πόνυσον 
Κουρήτων μακάρων ὑπερασπίζοντα πρεπόντως. 
καὶ »εβροσεολέφῃς , ἕξεις πρὸς σῶμα καϑάψας 
νῖχος ἀμώμητον. 


qui omnes Curetibus Cretam tanquam propriam 
sedem assignant. Novissimum sed omnium gra- 
vissimum est testimonium Scholiastae Platonis p. 
214. (446. Bekk.) τὸ Διὸς ἄντρον iv ᾧ τὰ oen- 
τότατα καὶ ἀῤῥητότατα τῶν μυστηρίων ἐπετελδῖτο. 
et p. 216. οὗ τὰ μέγιστα τῶν τοῦ Διὸς μυστηρίων 
xci τῶν Κουρήτων ἐνιεῤᾶσϑαι ἐλέγετο.  Gravissi- 
mum dico, quamvis auctorem levissimum . habet, 
quia mysteriorum — Cureticorum famam obscure 
manantem mirifice confirmat [F]. Euripidis verba, 


ὡς qa εἷς οὗτος yévotro τῶν ὑποζυγίων ποτὲ τῇ Ῥέᾳ Philostr. V. 
Ap. I. 84. 178. 


[k] Obscurius loquitur Prudentius in Symm. L. II. 857. 


Aut hos thyrsigeri- rapit ad Dionysia Bacchi, 
illicit aut alios ad Saturnalia festa ; 
aut docet occultus quae sacra Diespiter infans 
intertinnitus solvi sibi poscat aenos. 


Arcani Jovis cultores memorantur in lapidibus vetustis v. Burmann. 
ad Anth. L. I. Ep. 80. v. 17. qui Gorii conjecturam affert, Jovem 
Idaeum arcanis ritibus cultum significari existimantis. Is "fortasse 
Prudentü quoque locum explicuit. 'lheodorus Metoch. c. 90. p. 581. : 
Épimenidem narrat in antro Jovis obdormivisse εἶτ ἐπαγήκειν μυστη-- 
ὧν τινῶν χαὶ λόγων ἀῤῥδήτων ἐπόπτην καὶ ἐξηγητύν. Sed haec alius. 
modi sunt. 


1122 LIBER TERTIUS. 


quae in hanc sententiam trahi possunt, paullo 
ante attulimus. ltem a Calpurnio Ecl. IV. 95. 
Jupiter — in antro carmina Dictaeis au- 
dit Curetica silvis, Wernsdorfius anniversa- 
rium quoddam sacrum significari putat. Nec alie- 
nus huic suspicioni Virgilius, qui Aen. lH 112. 
sacra Phrygia a Teucro Cretense in. Troadem 
transvecta tradens 


Hine mater cultrix Cybelae, Corybantiaque aera 
Idaeumque nemus, hine fida silentia sacris, 


certe mysticas religiones Cretae impertit. Et Strabo 
quoque p. 154. τούτους τοὺς Κουρῆτας προπόλους 
ϑεῶν φασιν οἱ παραδόντες τὰ Κρητιχὰ χαὶ τὰ 
Φρύγια ἱερουργίαις τισὶν Éuztenkeyuévovg ταῖς μὲν 
μυστιχαῖς, ταῖς δ᾽ ἄλλως, περί τὲ τὴν τοῦ Διὸς 
παιδοτροφίαν τὴν ἐν τῇ Κρήτῃ καὶ τοὺς τῆς μη- 
τρὸς τῶν ϑεῶν ὀργιασμοὺς ἐν τῇ Φρυγίᾳ καὶ τοῖς 
περὶ τὴν Ἴδην τὴν Τρωικὴν τόποις. huc inclinare 
videtur ut Cretensibus quasdam ἱερουργίας μύστι- 
κάς assignet Neque huie adversatur Diodorus 
V. 77. qui quae ab Eleusiniorum , Samothracio- 
rum et Orphicorum mysteriorum auctoribus in 
occulto tradantur, haec apud Gnosios omnibus 
cognoscenda exhiberi dicit, videlicet deos, qui 
ubique colantur, mortalibus parentibus natos et 
morte deletos esse. Sic certe opinati sunt οἱ 
πλείω εἰδέναι προςποιούμεγνοι, Periegetae acutuli 
de Pragmaticorum secta. Nam quin Gnosiorum 
commune Jovem coeli terraeque rectorem aeter- 
num more Graecorum patrio coluerit, nulla con- 
troversia esse potest.  Quaerenti autem, quae 


NE. 4 


ὧν 








SAMOTHRACIA. 1123 


res tam singularem opinionem attulerit, illa suc- 
currit conjectura, quam supra L. 1. 137. signifi- 
cavi, Gnosios certo die Jovi Averrunco rem di- 
vinam fecisse, ut mos ferebat, tempore noctur- 
no, ritu tetrico et tristi, eodemque temporis et 


loci vestigio, quo Jovi Olympio sacra. fierent, 


paredris ejus, Curetibus, inferias esse allatas, et 
has. cerimonias nocturnas feralesque suspicionem 
praebuisse .Pragmaticis, Gnosios Jovi parentare 
mortuo.. ltaque apparet Diodorum nequaquam 
religiones mysticas Cretensibus abjudicasse. | Ne- 
que omnino credibile est sacra opertanea, quo- 
rum in omnibus locis frequentissimus fuit usus, 
in:Creta. fuisse nulla. Quin certum hujus gene- 
ris indicium affert Athenaeus IX. 375. F. "'.ya- 
ϑοχλῆς àv πρώτῳ περὶ Κυζίχου φησὶν οὕτω μυ- 
ϑεύουσιν ἐν Κρήτῃ γενέσθαι τὴν Διὸς τέχνωσιν 
ἐπὶ τῆς Δίχτης ἐν ἡ χαὶ ἀπόῤῥητος γίνεται ϑυσία. 
Haec si perpendamus testimonia singula, de my- 
steriis Cureticis idem quod de multis aliis pro- 
nunciandum est, non liquere, quoniam res 
per se minime improbabilis tamen unius Scholia- 
Sstae Platonici auctoritate parum fundata est. 
Hinc ad Phrygios Curetes transgredimur, quos 
vix nossemus omnino nisi Strabo Phoronidis, ut 
videtur, auctoritate motus deae Phrygiae satelli- 
tes ita a Graecis vocatos esse traderet; quo no- 
mine Phryges usi sint, nihil comperti habemus; 
illud certe in sacris Phrygiis, quae metragyrtae 
graeci et Galli italici instituerunt, non usurpatur. 
Nec desunt, qui Curetes intra Cretae terminos 


1124 LIBER TERTIUS. 


coerceant. Strabo: p. 201. οἱ δ᾽ οὐ τοὺς Κουρῆτας 
ἀλλὰ τοὺς Κορύβαντας Φρύγας, ἐκείνους δὲ Κρῆ- 
τας. et Lucianus de Saltat. 8. p. 127. T. V. Ῥέαν 
ἐν. Φρυγίᾳ τοὺς Κορύβαντας, ἐν Κρήτῃ δὲ τοὺς 
Κουρῆτας ὀρχεῖσϑαι χελεῦσαί φασι. Ütra verior 
sententia, explorate judicari nequit. Sed . com- 
munior fama Curetes ei terrae asserit, cujus no- 
men prae se ferunt, neque abhorret vero; Cure- 
tum nomen dehinc ad Phrygiam et ad Phrygios 
Cybelae cultores tunc traductum esse quum: Sa- 
bazius seu quocunque nomine ille deae Phrygiae 
assessor dictus est, Jovis Graeciensis personam 
titulumque induisset; quod quo tempore accide- 
rit, ex Eumeli et Phoronidis de. Jovis. et .Cüre- 
tum ortu Phrygio testimoniis quodammodo suspi- 
cari licet. Inde usque Curetes et Corybantes magis 
et magis coalescere et ritus Phrygios Creticosque 
ultro citro transfundi videmus. In illa Olontiorum 
tabula Curetes et Corybantes invocantur tanquam 
domestica numina sed nominibus: diversis, et Cal- . 
limachus nutriculas quidem Jovis Cretensis Kvofjev- 
τῶν ἑτάρας appellat sed Curetes alio loco seorsum 
producit. . Strabo autem nonnullis eosdem videri 
docet et Germanicus eo loco, quo Aratus Ziz- 
ταίους Κουρῆτας nominavit, Dictaeos Corybantes 
supposuit, tanquam nihil interesset. Similiterque 
Seneca Herc. Oet. 1872. fleat Alciden cae- 
rula Crete, nunc Curetes, nunc Coryban- 
tes arma Idaea quassate manu. Ovidius 
contra Fast. IV. 180. sq. ubi Megalesiorum ori- 
vinem exponit, utrosque in Phrygiam transfert, 








STU υ  υτψ-ῤρΔΦῤρ“ρ οἷς o e MC OMM URL Mm c m am mm ml m 99 Ὁ τ o5 s Pla ΑΒΕΒΟΒΝΒΒΒΝΕΝΕΝΙΒΟΒΕΝΕΝΕΒῸΝ 
X 7 ;*''- 


SAMOTHRACIA. 1125 


et rituum, quibus etiamnunc Galli deam plant; 
auctores facit v. 209.. 

Pars clypeos sudibus, galeas pars tundit inanes [!]; 

"hoc Curetes habent, hoc Corybantes opus. 

Et ad eam rationem jam prius Lucretius H. 160. 
sq. matris Idaeae per vicos circumvectae pompam 
et ductores pompae, Gallos, interpretatus est: Ὁ 

Hic armata manus — Curetas nomine Graji , 

quos memorant Phrygios — inter se forte catenas 

ludunt in numerunique exsultant sanguine laeti et 


terrificas capitum quatientes numine cristas 
Dictaeos referunt. Curetas — 


et postea Martialis IX. 16. 
Curetes texere Jovem crepitantibus armis 
semiviri poterant qualia ferre viri, 
neque ullum discrimen relinquit Silius XVII. 20. 


Semivirique chori gemino qui Dindyma monte 
casta colunt, qui. Dictaeo bacchantur in antro, 
quique [daea juga et lucos novere silentes. 


Quin. Valerius Maximus Il. 4. ipsam histrioniam 
a Curetibus repetere audet: Ea res ludium 
ex Hetruria arcessendi causam prae- 
buit, cujus decora pernicitas vetusto ex 
more Curetum Lydorumque, a quibus 
Hetrusci originem traxerunt, novitate 
grata Romanorum oculos permulsit. Quae 
omnia magis veterum scriptorum in notandis re- 
rum discriminibus negligentiam, quam rituum Cre- 

[!] Tudibus Ovidium scripsisse puto; rudibus. optat Vis- 


conti Pioclem. 'T. IV. 'Tav. IX. 13. ubi Lucretii locum. parum pro- 
spere tractat. 


1126 LIBER TERTIUS. 


ticorum et Phrygiorum communem ortum  decla- 
rant. Neque enim ea affinia sibi, nedum paria 
duci possunt, in quibus plures apparent  diversi- 
tatis quam similitudinis notae. Gallorum autem 
sacra cruenta et dissoni ululatus furiosique ge- 
stus a decoris et modulatis Pyrrhichistarum .Cre- 
tensium motibus quos cuncti uno ore celebrant [" ] 
et a Curetibus inventos ferunt[*] longissime di- 
stant. His multo rectius Dionysius Ant. Il. 60. 
Salios componit["] quos nemo aut vulsis ludiis 
similes aut Corybantum et Phrygum gallantium 
more debacchatos esse dicet. Hoc autem consti- 
tuto discrimine, quod plurimis et. disertissimis 
communitum est testimoniis, concidit viri docti 
argumentatio, qui sacra Phrygia multis ante Ho- 
merum seculis in Creta viguisse statuit; nam tota 
vertitur in solemnium Phrygiorum et Creticorum 
convenientia quae, vere aestimantibus, nulla fuit. 
Est sane ita a nonnullis veterum memoriae tra- 


[m] v. Stroth. et Irmisch. ad Herodian. 'T. IL. 1066. cf. An- 
thol Lat. L. IIL. Ep. 184. Adversus haec nihil valet quod Athen. 
XIV. 630. B. Sicinnum Cretensem inventorem Sicinnidos sive Saty- 
ricae saltationis facit, quam Arrianus ab.una nympharum Cybelae de- 
nominatam et, primum a Phrygibus in honorem Sabazii Dionysi insti- 
tutam dicit Eustath. p. 1078. 20. Sueton. Neron. c. XII. inter pyr- 
rhicharum argumenta taurus Pasiphaen iniit. 


[4] Dio Chr. T. L 93. Phot. Cod. CCXXXIX. 524, Schol, 
Aristoph. Nub. 658. et quos Palmerius ad Lucian. Nigrin. 8. 37. p. 
288. 'F. I. 'Tzschuckiusque ad Strab. L. X. 162, afferunt. t 

[n] Xogsíev ἐνόπλιον χαὶ τὸν ἐν ταῖς ἀσπίσιν ἀποτελούμενον 
ὑπὸ τῶν ἐγχειριδίων ψόφον Κούρητες ἦσαν ob πρῶτοι χαταστήδαϊε: 
τες, additque Saliorum peltas simillimas esse iis οἵας “λέγονται «ρέ- 
ρειν οἱ τὰ Κουρήτων παρ᾽ Ἕλλησιν ἐπιτελοῖντες ἕερά. quorum genus 
ἃ Scepsio significari videtur his verbis p. 211. οἱ περὶ τὰς τῆς μη- 
τρὸς τῶν ϑεῶν ἁγιστείας πρὸς ἐνόπλιον ὄρχησιν ἠίϑεοι χαὶ χόροι 
τυγχάνουσι παρειλημμένοι. Hi certe non sunt exoleti Phrygii; | €u- 
retum peltas memorat Statius Theb. VII. 173. 


SAMOTHRACIA. 1127 


ditum, deorum matrem, ex qua omnia pendent, 
antiquissimis temporibus a Cretensibus esse pro- 
pitiatam. Sed huic famae fidem derogat Deme- 
trius Strab. p. 205. φησὶ δὲ πάλιν [ ὃ “Σχήψιος 
ἐν τῇ Κρήτῃ τὰς τῆς Ῥέας τιμὰς μὴ νομίζεσθαι 
μηδὲ ἐπιχωριάζειν, ὑπεναντιούμενος τῷ τοῦ Εὐρι- 
πίδου λόγῳ, dAX ἐν τῇ Φρυγίᾳ μόνον καὶ τῇ 
ES - ' 

Τρῳάδι, τοὺς δὲ λέγοντας μυϑολογεῖν. μιᾶλλον ἢ 
ἱστορεῖν. Jam si in omnibus causis testes noti 
et locupletes, «qui rem. vulgo creditam negant, 
. plus ponderis habent, quam. qui. affirmant, . quia 
fieri potest ut. hi vulgari famae inexplorato as- 
sensi sint, hos autem credibile est opinioni publi- 
cae non temere leviterque repugnasse, Demetrii 
.auctoritati ceteros. postponi oportet quorum nul- 
lum-dedita opera in hane rem 'inquisivisse con- 
stat. Attamen Strabo ipse ei opponit Euripidis 

aeri, 

[9] Vellem docuissent interpretes, quorsum hoc πάλιν referen- 
dum sit; sed propemodum vereor ne doceri non possit; adeo nulla 
est in hoc toto loco senteptiarum continuatio. lllud quidem apparet, 
disputationis caput esse Curetes. De his primum Strabo affert He- 
siodi et Phoronidis locos, deinde τοὺς Kotzovg λόγους, quorum au- 
ctores non Curetes solum sed etiam Corybantes et Cabiros insulae 
suae insinuabant, hos (e Creta) in Samothraciam transmigrasse di- 

. ld vero negare Demetrium: ταῦτα δ᾽ οὐχ ἀποδεξάμενος ὁ 
Σχήψιος etc. quo relato Strabo ad Curetes suos redit: οἱ δ᾽ Ezc«t"c 
προπόλους νομίζουσι. τοὺς Κουρῆτας τοὺς αὐτοὺς τοῖς Κορύβασιν Ov- 
τας. et his verbis subjicit illud φησὶ δὲ πάλιν ὁ Σχήψιος, quasi con- 
trarium sententiae modo allatae, Hujus autem duo capita sunt, Cu- 
retes Hecatae ministros et a Corybantibus nihil diversos esse. Utrum 
igitur negat Demetrius? Non certe posterius, ut patet ex sequenti- 
bus: πιϑαγὸν δέ φησὶν ὁ Σχήψιος Κουρῆτας uiv καὶ Κορύβαντας εἶ;- 
γαι τοὺς αὐτούς, οἱ περὶ τὰς τῆς μητρὸς τῶν ϑεῶν ἁγιστείας τυγχά- 
vovGt παρειλημμένοι. Krgo prius. Sed quomodo haec sibi opponi 
possunt, Suut qui Curetes Hecatae adjungant, sed. his 
quoque repugnat Scepsius Rheam a Cretensibus coli 
negans? Nam repugnantiam significant verba «qnoi δὲ πάλιν con- 


nexa cuim prioribus ταῦτα δ᾽ οὐχ ἀποδεξάμενος. VW. c. V. 8, 8. 
not, h 











1128 LIBER TERTIUS. 


testimonium [^]. ^Opponit vero? Imo Demetrium 
Euripidi repugnare dicit, et noverat, opinor, in 
hac causa uter valentior esset, poeta an geogra- 
phus.. Quid? si nostrorum poetarum aliquis fa- 
bulae argumentum ex vetere Germania repetat et 
ab illo heroico aevo, quod a nostra memoria non 
longius abest quam Minoa secula ab Euripidis 
aetate, num eum omnes geographorum et histo- 
ricorum libros peragrasse oportet, ne quo aut 
temporum aut locorum errore labatur? aut si re- 
ligionis christianae ad barbaros Venedos Aestios- 
ve traductionem enarrare sibi proposuerit, num 
aliud quidquam sibi videndum putabit quam ne 
rebus notis, testatis, illustribus repugnet, parum 
sollicitus quid Svantewitus aliquis aut Crodo aut 
Radegastus apud singulos valuerit? Qua in re 
haud scio an veterum poetarum licentia multo 
major fuerit quam nostrorum, qui et ipsi his 
rebus usque a prima pueritia eruditi sunt, et cen- 
sores habent eruditiores. At Creta ipsa Phrygio- 
rum sacrorum plurima praebet argumenta. Cedo 
ista! Primum Pragmatici illi, qui deorum Cre- 
tensium res gestas e fastis Euemerianis enarrant, 
inter alia opinionis suae firmamenta etiam hoc 
promunt, Titanes in agro Gnosiorum habitasse 
οὗπερ ἔτι χαὶ νῦν δείχνυται ϑεμέλια Ῥέας olxó- 
πεδα Diod. V. 66.[?]. De hoc omnes mihi con- 


[P] Hoeck Kreta f. 938. 


[PP] Eusebius Chron. L. Post. LVI. p. 59. Apud Cretam | 
regnavit primus Cres indigena — «quem ajunt unum 
Curetarum fuisse, a quibus Jupiter absconditus est et 





- SAMOTHRACIA. 1129 


sensuros arbitror, si Cretenses antiquitus Cybelae 
sacra suscepissent, nugatores illos non exstructi 
a Titanibus templi rudera evanida sed aras pu- 
blice dedicatas, delubra integra aliaque sacrorum 
monimenta fuisse prolaturos. Secundo Latii et 
Olontii in foedere jurando Curetum et Coryban- 
tum numina testificantur. Fateor, sed eo tem- 
pore, quo jam diu inveteraverat opinio Cretensi- 
bus plausibilis et gloriosa, Jovem in Idae aut 
Dictae quodam antro educatum esse. Sed hanc 
ipsam opinionem multo ante Hesiodum coepisse 
negat Vossius, nec quidquam contra dici potest, 
nisi quis suam antiquitatis conscientiam, suum de 
vetustis religionibus sensum argumenti instar va- 
lere velit aut eo confugiat, ut Graecos, quod ali- 
quando crediderint, nunquam non credidisse af- 
firmet. Verum hoc dictu absurdum foret. Potest 
ut Cretenses perdiu Jovem cantando et saltando 
coluerint antequam ulli eorum in mentem veni- 
ret quaerere quo loco ille natus sit. Et hoc sta- 
bilito non necesse est e vestigio fabulam illam 
de Curetum salutari ministerio inventam et sal- 
tationibus solemnibus accommodatam esse; quam 
fabulam Hesiodus quidem in copiosa narra- 
tione ne verbo. quidem tangit. Quare nec Hey- 
nii judicium 'probo in Comm. de religionibus cum 
furore peractis p. 6. T. VIII. fuit apud Cre- 
tenses sacrum antiquum insigni religio- 
ne coli solitum, quo symbolico ritu re- 


"re Hi Cnosson condidere et Cybeles matris tem- 
plum. 


1130 LIBER TERTIUS. 


rum origines reddebantur, Crono natos ex 
se devorante et Jove nato etc. [1] neque illa, 
quae Hoeckius [ multo pluribus verbis disserit 
in eandem sententiam. Etenim ex omnibus vete- 
rum testimoniis nihil amplius efficitur nisi anti- 
quos Cretenses diebus sacris more quodam ver- 
naculo tripudiasse armatos; quod idem fecerunt 
Salii Romani et Pyrrhichistae Laconici [*] .et ho- 
die factitant barbarorum et Christianorum pluri- 
mi; quos si quis aut rerum Origines aut stella- 
rum motus aut aliud quid his simile symbolice 
repraesentare dicat, non aberit quin rideatur. 
Quid igitur illa vetustae Graeciae ludicra mirari 
tantopere attinet, quorum neque auctores nec cau- 
sas nec ratiónes scimus? Quia dictu sublimius 
est, inquiunt; sublimia sentiamus oportet!  Ni- 
mirum de rebus sublimibus, ut sunt multa a 
Graecis et dicta et facta gloriose et ad aeternum 
humani ingenii decus comparata, quae omnibus ju- 
stam venerandi et triumphandi causam praebeant. 
Haec ut quisque intentissimo studio perquisiverit 
dicendoque aequaverit, ita mihi maxima antiqui- 
tatis admiratione incensus videtur. Sed ad 
omnia minima momenta admirabundum subsistere 
et, si quis manum comploserit, mysteria concla- 
mare et symbola, id vereor ne a fanatica super- 
stitione parum absit. 


[4] Laudatur haec Heynii commentatio a multis; mihi in cisio 
scripta videtur. 


[r] Creta 1. p. 237 sq. 
[5] v. Manso Sparta I. 2. 175. 











SAMOTHRACIA, 1131 


δ. 4. pox uem 

- Curetes Euboenses, quos Strabo Aetolorum 
majores et fabulis exemtos dicit, fabularibus non 
prorsus intactos fuisse ostendit Apollodori narra- 
tio II. 1. 3. Epapho recens in lucem edito Πι- 
nonem Curetes immissise: Ἰὼ γενγᾷ παρὰ τῷ 
Νείλῳ Ἔπαφον᾽ τοῦτον δὲ Ἥρα δεῖται Κουρήτων 
ἀφανῆ ποιῆσαι οἱ δὲ ἠφάνισαν αὐτὸν xol Ζεὺς 
alc óusvog χτείγει Κούρητας. unde miror nemi- 
nem adhuc Curetes Aegyptios exsculpsisse. .Eu- 
boicos autem hoc loco significari Curetes Junonis 
nomen indicat insidiarum molitricis, quae in ea- 
dem insula adolevisse dicitur [ ubi Epaphum 
natum, Argum Occisum esse constat. Primum 
enim Hesiodus Fr. XLVIL. insulam prius Aban- 
tidem dictam mutata in vaccam lo nomen Eu- 
boeae accepisse prodidit; alii autem ὅτι τῇ ᾿Ἰσιδὲ 
εἷς βοῦν μεταβληϑείσῃ ἐκεῖσε πολλὰς βοτάνας 4 
γῆ ἐβλάστησε Etym. M. s. Εὔβοια. Deinde Stra- 
bo X. 9. antrum quoddam Euboeae Βοὸς αὐλή 
vocatum refert, quod Io ibi Epaphum enixa es- 
set, minime ignarus in omnibus terris specus am- 
pliores βοαύλια (Bauli) et esse et nominari ["], in- 
sulam autem ipsam Züfl«v et ἀργιβόειον, ob 
armentorum multitudinem et speciem v. Aelian. 
Ἢ. An. XII. 36. Arguram Euboeae locum Ste- 


ΟἹ Plutarch. Daedal. Fragm. ΠΙ. 288. Macris Junonis nutrix 
BN ; TM Boeot. v. 42. quod perperam negat Spanheim. ad Call. H. 
el v. 80. 


[^] Βοῦρα — βοόστασις Callim. H. Del. 102. Euboeam Lemni, 
Corcyrae, Argolidis (ubi Heraeum fuit) novit Strabo. 


1132 LIBER TERTIUS. 


phanus memorat ὅπου δοχεῖ τὸν πανύπτην ὃ Ἕρ- 
μῆς φονεῦσαι᾽ quod nomen urbis in Chalcidice 
sitae frequentius 44oyvo& et ργουσα Scribitur v. 
Maussac. ad Harp. s. v. ab eadem stirpe ductum 
unde ^49yoc, “ργισσα; ΄ἄργεια [. In eadem vero 
insulae regione tum illi Curetes habitarunt, qui 
post diuturna bella in Aetoliam, ut fertur, se- 
cesserunt, tum etiam veterum Curetum, hujus 
nominis principum, sedes fuisse dicuntur, τοὺς 
Κουρῆτας Κρῆτας εἶναι, περιϑέσϑαι δ᾽ ὅπλα χαλ- 
x& πρώτους ἐν Εὐβοίᾳ, διὸ καὶ Χαλκιδέας αὐτοὺς 
κληϑῆναι Strab. X. 202. Huic accedit Stephanus 
S. «Αἴδηψος. Ἐπαφρόδιτος μαρτυρεῖ ἐχεῖ χαλκὸν 
πρῶτον εὑρεϑῆγαι" καὶ πρῶτοι χαλκὸν ἐχεῖ ἐνεδύ- 
σαντο οἱ Κούρητες οἱ μετὰ Διὸς ἐλϑόντες, οὃς 
φύλακας τῆς νήσου καὶ τοῦ ἱεροῦ τῆς Ἥρας κατέ- 
λιπὲν [. Quemadmodum igitur Juno ad occiden- 
dum Zagreum Titanum.opera usa est, ita quum 
Epaphum novercali persequeretur odio, nulli pro- 
piores erant ministri quam Curetes; neque dubito 


[€] :4oyovoec πᾳρὰ Μενάνδρῳ 4oyvo&c Schol. Demosth. Bav. 
p. 93. quod Menandri editores omittunt. cf. Dindorf. ad Herodian. 
Praef. p. XI. 

[4] Ister Fragm. p. 77. arma in Teuchio Euboeae a Cyclopibus 
inventa dicit. Schol. Eur. Or. 958. Κύχλωπες ϑρᾳχιχὸν ἔϑνος ἀπὸ 
«Κύχλωπος (w. supr. p. 209.) βασιλέως οὕτως ὠνομασμένοι" οὗτοι πο- 
λέμῳ ἐξαναστάντες τῆς ᾿δίας γῆς ἄλλοι ἄλλῃ φχίσϑησαν. οἱ πλείονες 
ἐν τῇ Κουρήτιδι, Wuboeam significare videtur, ubi frequens Cyclo- 
pum nomen. Vulgo Aetolia ita vocatur v. Brunck. ad Apoll. IV. 1229. 
Chalcis Aetolica Κουρήτων ἱερὰ χϑὼών Diodor. Exc. p. 9. Maj. Anthol. 


T. IV. Ep. CCX. Anton. Lib. c. 8. Hinc pendet Chronographorum 


commentum apud Syncellum p. 150. οὗ ἀπὸ Κουρητίας τῆς γῦν ᾿άχαρ- 
γανίας Κουρῖται xci Κορύβαντες Κνωσὸν ᾧχησαν, οἱ τῆν iv ὅπλοις 
εὔρυϑμον χίνησιν εὑρόντες. quod ex Africano refert Eusebius. Miror 


hoc levi testimonio Heffterum uti Ueber die Gótterdienste auf 


Rhodus p. 152. cuius librum saepius laudassem, si prius cognitum 
habuissem. 














SAMOTHRACIA. 1133 


quin haec fabula ad illius exemplum composita 
si Nam Epaphum nonnulli eundem .Dionysum 
esse crediderunt Plutarch..de Is. c. 37. et Io ean- 
dem Isin; hanc. vero Lunam esse Liberi matrem. 
De hoc deo Eusebius Pr. Ev. ΠΙ. 13. 120. τίς ἡ 
τοῦτον γεννήσασα εἴτε: Σελήνη τις λέγοιτο εἴτε 
“Περσεφόνη, ubi non probo Cuperi emendationem 
“Σεμέλη vig in Numism. p. 255. Ulpianus in Mid. 
p. 174. οἱ uiv Πάνδια Διὸς ἑορτὴν ἐνόμισαν, οἱ 
δὲ Παγδῖαν. τὴν σελήνην νομίζουσιν. "Hyov οὖν 
καὶ τῆς Σελήνης ἑορτὴν μετὰ τὰ Διονύσια, ἐπειδὴ 
4ιονύσου ἀδελφή: εἴπερ τὸν Διόνυσον καὶ ^4nóA- 
λῶγνα χαὶ Ἥλιον καλοῦσιν. Ἔνιοι δὲ παῖδα “Σελή- 
γῆς τὸν Διόνυσον. Diodorus vero IIL 73. Dio- 
nysum secundum Jovis et Lunae filium regem 
Aegypti et teletarum inventorem; Cicero N. D. 
HL 23. quartum Dionysum iisdem parentibus na- 
tum dicit, cui sacra Orphica instituuntur, 
his verbis nomen teletarum interpretatus. Sed 
luculentissimum hujus confusionis, qua Epaphus 
et Bacchus permixti sunt, exemplum praebet Hy- 
ginus Fab. CL. Postquam Juno vidit Epa- 
pho ex pellice nato tantam regni pot- 
estatem esse, curat in venatu ut Epa- 
phus necaretur Titanesque hortatur Jo- 
vem ut regno pellant, quae toto colore omni- 
busque lineamentis assimilata sunt fabulae Orphi- 
cae a Pragmaticis ad speciem factionis aulicae 
exornatae; quo facilius intelligitur cur sacra Or- 
phica Lunae filio instituta dicantur, quae eadem 
Isis, 1o, Proserpina perhibetur Osiridis Diony- 
II. 23 


| 


1134 LIBER TERTIUS. 


sique genitrix. Verum tamen hoc non eo spectat, 
ut Graecos his nominibus unum eundemque deum 
significasse putemus, tanquam idem  Dionysus 
ejusdem Lunae et pater et frater et filius dici 
possit, quod sane iis dicendum est, qui, quae 
diversi scriptores alias aliter ariolati sunt, omnia 
ad systema Graecorum, quomodo ajunt, theologi- 
cum, referunt, idque universos ac singulos sum- 
ma cum religione velut normam fidei in omni 
genere scribendi sequutos putant. Sed nobis, qui 
unumquemque Graecorum in fabulis fingendis et 
diffingendis summa libertate usum scimus, alii 
Dionysum cum Epapho composuisse, alii Proser- 
pinae filium dixisse, alii Curetibus Jovis custo- 
diam, alii hostilein in filios ejus animum tribuisse 
videntur|*]. Itaque nihil minus miramur quam 
quod Nonnus eosdem Euboenses Curetes, quibus 
Juno contra privignos suos usa dicitur, cum Co- 
rybantibus confundit et Dionysi tutores: me con- 
servatores praedicat | 


Εὐβοέων δὲ φάλαγγας ἐκόσμεον ἀσπιδιῶται 
παιδοχόμοι Κορύβαντες ἀεξομένου Ζιονύσου. 


ΧΠΙ. 135. quos septem [ Soci et Combae filios 
a patre impio una cum matre ejectos [ primum 


[1] Similiter Panes (nisi Titanes fuere) Baccho insidiati dicun- 
tur Paus. VII. 13. 3. 

[9] Prymneus, Mimas, Acmon, Damneus, Ocythous, Idaeus, 
Melisseus; quae nomina partiin ἃ Gigantibus, Satyris, Dactylis tra- 
ducta partim Idae monti et Melisseo vel Melissae Cretensi assimilata 
sunt. Melisseus denuo apparet inter Abantum duces L. 36. 274. Mi- 
mas commune montium et Gigantum nomen Hoeckius p. 206. .mimum 
significare putat, quod vix concedi potest. 


[f] De Combe Curetum matre, quae Chalcis cognominata est, 








SAMOTHRACIA. 1135 


Gnossum, hinc Phrygiam, tum Marathonem At- 
ticum devenisse, postremo, quum: Cecrops Socum 
interemisset, ad pristinas reversos esse sedes 


νόστιμον ἴχνος ἔχαμψαν ἐς ἱερὸν οὗδας ᾿βάντων 

Κουρήτων προτέρων χϑόνιον γένος, οἷς μέλος αὐλῶν, 

οἷς βίος εὐχελάδων ξιφέων χτύπος — καὶ ἀσπιδόεσσα 
T χορείη. 


Ab his autem. Bacchum educatum esse hoc pro- 
babilius fingi poterat, quo illustrior erat Nysae 
Euboicae. fama v. Soph. Thyest. Fr. VI. 649. 
Brunck. quóque. certior. fides. divum infantem ad 
Aristaeum .Euboeae regem translatum et a Ma- 
cride in antro διϑύρῳ educatum esse v. Apollon. 
Arg. IV. 1334. et Schol. Oppian. Cyn. IV. 237. 
sq. Nonn. XXI. 192. 


& 5. 


Fuisse qui Curetes Aetolicos a Creta profe- 
ctos putarent, Strabonis testimonio constat. ltem 
Diodorus refert V. 60. quinque Curetes, eorum 
qui Jovem educassent posteros, cum magna mul- 
titudine Cretensium '"Chersonesum Cariae occu- 
passe atque totam regionem in quinque divisisse 
partes, quarum nomina non adjicit sed a singu- 
lis Curetum ducta esse significat. Eorum quatuor 


supra diximus p. 209. Schol. Vict. ll. Ξ. 291. o£ δὲ τὴν μητέρα τῶν 
Κορυβάντων Χαλκχίδα φασί. Ad Curetes Aetolicos hoc nomen trans- 
fert Ovidius Met. II. 383. adjacet his Pleuron in quo tre- 
pidantibus alis Ophias effugit natorum vulnera Combe; 
qui locus componendus homerico αἰόλος ὄφις. 

49 * 


1136 LIBER TERTIUS. 


enumerat Etym. M. p.389. 35. Εὔδωγος ποτα- 
μὸς τῆς ποτὲ μὲν dog τὸ καὶ Ἐρύμνης καὶ da 
οίσσης νῦν δὲ Τραλλέων. καλουμένης τῆς ᾿Ασίας, 
ὅτι “άβρανδος xai Πανάμορος zai Πάλαξος ἢ 
Σπάλαξος ob Κούρητες χατὰ χρησμὸν ἐπὶ τὴν Κα- 
ρίαν δρμῶντες ἐπὶ ταῖς ὄχϑαις αὐτοῦ χατεχοιμή- 
ϑησαν. ubi Cures Labrandus a vico Labradensi 
et fortasse Panhormus ab alio loco dictus reli- 
quorum nominum ortum similem demonstrant. v. 
Gasp. Oderici Dissertatt. p. 3. In alia Cariae ve- 
teris parte prope Ortygiam Ephesiam Strabo XIV. 
(640.) 532. narrat montem Solmissum, ubi Cure- 
tes Junonem Latonae parturienti insidiantem stre- 
pitu armorum absterruisse dicantur — πάγήγυρις 
δ᾽ ἐγταῦϑα συντελεῖται" ἔϑει δέ τινι οἱ νέδι quko- 
χαλοῦσι μάλιστα περὶ τὰς ἐνταῦϑα εὐωχίας λαμ-. 
πρυγνόμεγοι" τότε δὲ χαὶ τῶν Κουρήτων ἀρχεῖον 
συνάγει συμπόσια καί τινας μυστιχὰς ϑυσίας ἐπι- 
τελεῖ. quae verba mirum ni cuique mysteria Cu- 
retica, de quibus ante dictum est, in animum re- 
vocent, Ephesum fortasse per colonos Cretenses 
translata. Verborum enim Strabonis is tenor est 
ut non nominis sed rerum similitudine a fabulo- 
sis Curetibus ad juvenum Ephesiorum dominia 
ct ab his ad curiam Curetum traductus videatur. 
Verum de his rebus ne Strabo quidem plus quam. 
conjecturam. afferre poterat; quumque in omnibus 
fere urbibus collegia juventutis fuerint, 
sacris, ludis, epulis adstricta, quorum ipsum no- 
men (χοῦροι) et pompae saltuares doctis veterum 
Curetum memoriam afferrent, suspicari licebit, 








SAMOTHRACIA. 1137 


hinc illam conjecturam | natam,. curiam autem 
Ephesiam :nihil: aliud. quam ἀρχεῖον ἱερόν fuisse, 
simillimum Saliorum et Lupercorum sodalitatibus, 
quibuscum Curetes Ephesii coenas lautas et salia- 
res, cerimoniasque mysticas communes habebant. 
— Haud procul Epheso urbs Magnessa erat a 
Magnete Caris filio et Magnetibus Cretensibus con- 
dita [*],. unde ad Magnesiam Maeandriam deduci- 
mur 'indidem denominatam, cujus numis Cure- 
tes. saltantes impressi sunt, et ad alteros Magne- 
tes, qui vocantur ad Sipylum antiquissimae urbis 
Tantalidis;in Sipylo sitae accolas. Hinc Smyr- 
naeis: quoque, Matris magnae cultoribus d 
de Vesta c. L) contribuit Aristides. Monod. it 

9nd T. 1. 260. τὰ μὲν decia (Smyrnae) dou: 
ρήτων χοροὶ καὶ τροφαὶ xai γενέσεις ϑεῶν zo 
Πέλοπες διαβαίνοντες ἐνθένδε etc. quo. saepius re- 
currit Προςφ. -Xuvgv. p. 270. Ζιὸς γένεσιν xoi 
χορείας Κουρήτων χαὶ Ταντάλου καὶ Πέλοπος oi- 
χισμὸν τῆς πρώτης πόλεως ἐν τῷ “Σιπύλῳ γενομέ- 
γης- et T. 1. 229. ἡ πρεςβυτάτη πόλις ἐν τῷ Σι- 
πύλῳ χτίζεται" οὗ δὴ τὰς τῶν ϑεῶν εὐνὰς εἶναι 
λέγουσι καὶ τοὺς Κουρήτων χοροὺς περὶ τὴν τοῦ 
Διὸς μητέρα. quos silentio  praetermittit Schol. 
Vict. ad. Il. XXIV. 615. Ῥέα φοβηϑεῖσα τὰς ἀπει- 
λὰς Κρόνου σὺν ταῖς ϑυγατράσιν ᾧχησε Σίπυλον 
χρυφίως" xoi ἱερὸν αὐτῷ (αὐτῶν vel αὐτῆς) ἐχεῖ. 
Haec quamvis cognitu non indigna sint, tamen quia 
non constat quo tempore hic cultus increbuerit, ra- 


[£] v. Schol. Apoll. I. 584. 


1138 LIBER TERTIUS. 


tionibus prius initis atque subductis neque addunt 
quidquam neque demunt. Quod idem valet de cete- 
ris locis. Pausanias ΠΙ. 25. oppidi Pyrrhichi in La- 
conica siti nomen alios a Pyrrho Achillis filio, alios 
a deo Pyrrhicho, Curetum uno["] impositum 
putare, nec deese, qui Silenum ita appellent[!], 
unde Satyrorum et Curetum affinitas elucet a 
Strabone strictim indicata. Idem IV..33. Messe- 
nii, inquit, Jovem apud se educatum ajunt fon- 
temque Clepsydrám in acropoli hinc nomen acce- 
pisse, quod divinus infans Curetum furto Saturni 
insidiis subductus ibique ablutus sit; in urbe vero 
Messeniorum Curetum conseptum (μέγαρον) me- 
morat c. 31. ἔνϑα ζῶα τὰ πάντα ὑμοίως χαϑαγί-- 
'ἕζουσι. Postremo Arcades Jovem non in Creta 
sed apud se in loco Cretea dicto natum feren- 
(65 [ Paus. VIII. 38. ministros ejus Curetes non 
exclusisse videntur. Certe ad Statii Theb. IV. 
292. venit et Idaeis ululatibus aemulus 
Azan Scholiastes haec adnotat: Quoniam in 


[h] Curetem Pyrrhichum nosse videtur Strabo X. 163. Alii Pyr- 
rhichum Cretensem aut Laconem faciunt. 

[1] Hunc ipsum fontis in foro scateutis datorem ferebant; et for- 
tasse pluribus in foris putealia, cisternae et fontes v. Paus. IV. 81. 5. 
VH. 27. 2. Satyrorum simulacris ornati erant, sicut extra fora con- 
stat fuisse v. V. D. ad Bronzi di Ercol. T. II. p. 165. Gesner. de 
Silenis p. 35. Buriann. ad Petron. c. 26. qui non praetermittit Mar- 
syae statuam in foris municipiorum positam, liberae ciyitatis 
signum, ut dicitur, nec dubitat Savignius in Comment. Acad. Be- 
rol. A. 1814. N. IL. similiter ut in oppidis veteris Saxoniae, quum jus 
civitatis obtinuissent, comites pagorum praefecti statuis Rolandi in 
loco publico positis forum significabant v. Spangenberg. Beitr. z. 
Kunde, d. deutsch. Rechtsalterthümer p. 18. Equidem plures fuisse 
causas arbitror cur signa satyrica in foris dedicarentur. 

[*] Propter urbem Tegeam ὅρος τὸ ᾿“λήσιον διὰ τὴν ἄλην x«- 
λούμενον τῆς Ῥέας Paus. VIII. 10. quae ἄλη Cereris πλάνῃ aequipa- 
randa est. - 


Ej 


SAMOTHRACIA. - 1139 


illo monte ut Jupiter ita etiam mater 
deorum colitur, ideo Azan apud Arcades 
Curetes hoc nomen habent de monte Aza- 
nia, unde vulgo in sacris deum magne 
dicitur Azan. Ita legitur in Edit. Domitii Cal- 
derini; Tiliobroga edidit: inde Azan apud Ar- 
cades Curetes hoc nomen habent. de 
monte AÁzane, unde vulgo in sacris deae 
magnae dicitur Azan. Barthius nomen Cu- 
retes omittit, quod omnino retinendum; sed reli- 
quorum correctio anceps est. QCeteris vero nota- 
bilior ille Pausaniae locus VIII. 37. ubi Despoe- 
nae templum et dearum signa super throno col- 
locata enarrat et quaedam operis insignis parerga: 
τὰ δὲ ἐς Κούρητας (οὗτοι γὰρ ὑπὸ τῶν ἀγαλμά- 
των πεποίηνται) χαὶ τὰ ἐς Κορύβαντας ἐπειργασ- 
μένους ini τοῦ βάϑρου (ἑνὸς δὲ οἶδα ἀλλοῖον καὶ 
o) Κούρητος) τὰ ἐς τούτους παρίημι ἐπιστάμενος []» 
unde apparet. Curetes et Corybantes deabus ma- 
gnis sociatos esse. ld autem infra, ubi sermo 
ad Cabiros redierit, viam nobis faciliorem «con- 
cinnabit. 


Car. Il. 
De €Corybamntsetbus. 


B. 


Quanquam Corybantum nomen multorum me- 
moratione celebratur, tamen, si res censenda est, 


[1] Verbainterclusa ἑνὸς δὲ — Siebelisus leniter in alium intellectum 


! 


1140 LIBER TERTIUS. 


praeter nomen nihil fere constat. Ac ne inveni- 
tur quidem illud in vetustissimis graecarum lite- 
rarum monimentis sed omnium, qui hodie nos- 
cuntur, primus Orpheus in Theogonia introduxit 
Proserpinae satellites, ut Proculus refert, ἢ τῶν 
Κορυβάντων τάξις συιμιππροβαίνουσα τῇ Κόρῃ καὶ 
φρουροῦσα αὐτὴν V. supr. p. 5646. qui et nomen 
hinc ortum putat, vulgarem in hoc opinionem 
sequutus. Servius ad Aen. III. 111. aenea cy m- 
bala Corybantibus dedit Iasionis filiis, 
qui vagitum Jovis celaverunt, quos qui- 
dam Corybantas dictos putant ἀπὸ τῆς 
Κόρης, Corybas enim Proserpiná, quae 
Κόρη dicitur, sine patre natus. Paullo ali- 
ter Etym. M. Κορύβαντες οἱ τὴν Κόρην χαταβάν- 
τὲς ἀναγαγεῖν καὶ μὴ ὑποστρέψαντες, cujus fabu- 
lae fundamenta latent. Nobis credibilius videtur 
nomen Corybantum illic natum esse[*] ubi Cory- 
bantion et Corybissa fuit, in Troade, quae reli- 
gionum Phrygiarum propria sedes; etymologiam 
tamen istam, utut falsam similemque illis, qui- 
bus vocabula Amanus, Atergatis, Adiabene expli- 
cantur, non sola soni similitudine sed quadam 
Liberae cum Corybantibus societate niti, ex aliis 


deflectit γένους δὲ οὗτοι ἀλλοίου χαὶ οἱ Κούρητες, alius sunt gene- 
ris Corybantes atque Curetes. Sed ex aliis Pausaniae locis 
non apparet eum Corybantes a Curetibus diversos putasse et si Cu- 
retes et Corybantes, ut vulgo comprehendi solent, ita in illa basi 
conjuncti fuere, nihil intererat utro loco illud admoneret, quod vul- 
gata lectio significat, unius eorum (Curetum vel Corybantum) figuram 
non esse Curetis vel Corybantis (sed alius ministri Cerealis, -Jacchi 
aut lasionis aut Anyti etc.) 


[T] Quo tempore lingua hebraica omnium antiquissima credeba- 


SAMOTHRACIA. 1141 


constat fabulis, quae latius patent quam ut etymi 
causa inventae videantur. ! 

Theogoniae Orphicae adjungi vel adeo prae: 
poni posset Epimenidis carmen Kovgr5rov καὶ 
Κορυβάντων γένεσις inscriptum, si certus extaret 
auctor; sed Laertii illius nusquam tuta fides. Se. 
quitur ergo Pherecydes, qui primus Corybantum 
numerum et sedem prodidit Fr. XXXI. 152. ἐξ 
᾿“πόλλωνος χαὶ Ῥυτίας Κορύβαντας ἐννέα" olzij- 
σαι δ᾽ αὐτοὺς ἐν Σαμοϑράχῃ. De patre consen- 
tiunt Apollodorus et Schol. Lyc. 77. Corybantes 
Apollinis et Thaliae Musae filios perhibentes, sed 
hujus genealogiae quae sit ratio, neuter explicat 
neque facile invenietur, nisi quod illi pernices et 
irrequieti saltatores a deo musico non alieni vi- 
dentur. Haud minor dubitatio de Rhytia utrum 
Cretica nympha sit an Trojana; nam in Creta 
duae fuerunt urbes, unde nomen illud ductum 
videri potest, Ῥειϑύμνη sive Ῥιϑυμνία et Ῥύ- 
τιον, in Troade vero oppidum Ῥοίτειον, quod 
ipsum Rhytion vocatur. v. Tzschuck. ad Strab. 
XIII. 321. Dorvill. ad Charit. p. 251. et com- 
munem cum illo ortum habet a verbo δεῖν. 
Pro Cretica Corybantum origine afferri potest, 
quod Theologi ap. Cic. N. D. HI. 23. quatuor 
Apollinum secundum numerant Corybantis fi- 
lium in Creta natum, et Tzetzes ad Hes. 
Opp. v. 1. p. 25. Palaephatum ᾿“πόλλωνος τοῦ 
Κάρβαντος xoi Θαλείας, ubi facile Cyrbas agnosci- 


tur, Corybantes et Cherubim idem valebant v. Gale ad Med: I. 
p. 7. Clericus ad Lucian, T. VI. 641. 


1142 LIBER TERTIUS. 


tur consueto mythologis artificio e filio in patrem 
conversus. Sed quia locupletiorum auctorum sen- 
tentis Corybantum nomen a Creta secluditur, 
praeoptavimus illam Rhytiam sive Rhoetiam, de 
qua Servius ad Aen. III. 108. Rhoeteum pro- 
montorium Troadis, licet alii Retias le- 
gant propter Retiam Ritonis filiam, ubi 
Sithonis scribendum. Schol. Lyc. 583. Σιϑῶνος 
(sic) ἢ Πρωτέως ϑυγάτηρ οιτεία, dq? ἧς τὸ Ῥοί- 
τειν. Schol. Apoll I. 929. et Zonar. Lex. p. 
1620. ἹΡοίτειον ἐχλήϑη ἀπὸ Ῥοιτείας ϑυγατρὸς 
Πρωτέως, quem ipsum Cabirorum avum. edidit 
Pherecydes communem  mythographorum consue- 
tudinem sequutus, quibus  familiarissimum . est 
deorum ignotiorum majoribus, posteris cognatis- 
que nomina imponere a proxima vicinia repetita, 
ut hac ipsa in causa vocabula Sithon, Rhoetea, 
Pallene, Torone, Phyllis, a locis propinquis trans- 
lata sunt ad divinos Samothraciae et adjacentis 
orae incolas. Corybantes autem Samothraciam te- 
nuisse post Pherecydem plures scripserunt; Lyco- 
phro v. 77. qui Saon sive Samum ἄστυ Κυρβάν- 
roy vocat, Dionysius Perieg. 524. qui Κορυβάν- 
τιον ἄστυ, rerum GCreticarum .scriptores[*] quos 
Strabo producit X. 204. ἔτι δὲ Κρόγου τιγὲς τοὺς 
Κορύβαντας, ἄλλοι δὲ τοῦ Διὸς καὶ Καλλιόπης 
φασι τοὺς αὐτοὺς τοῖς Καβείροις ὄντας, ἀπελϑεῖν 
δὲ τούτους εἰς Σαμοθράχην᾽ quo loco et in tota 

[4] Horum mentio proxime antecedit p. 202. ἐν τοῖς Korriéld 


λόγοις etc. et verbum ἀπελϑεῖν indicium praebet certi cujusdam loci, 
unde abierint, quo Cretam significari puto. 





SAMOTHRACIA. 1143 


Strabonis relatione molestiam nobis facessit vox 
ambigua οἱ αὐτοί, nam iidem dici possunt non 
solum qui ejusdem generis sunt sed etiam qui 
idem factitant, sicut Strabo ipse significat omnes 
qui alacrius velut divinitus mente mota in sacris 
tumultuarentur, Curetes, Cabiros, Corybantes di- 
ctos esse. Postremo Eustàáthius ad Dion. l c. 
testatur in Samothracia. Corybantum mysteria ce- 
lebrari, quae Nonnus XIII. 402. Hecatae dicata 
dicit Zerynthiae, et Schol. Arist. Pac. 277. oi ἐν 
χιγδύνοις γενόμενοι ἐπεχαλοῦντο τούτους τοὺς δαί- 
μονὰς τοὺς ἐν Σαμοϑρῴάχῃ; τούς re Κορίβαντας 
καὶ τὴν “ἔχάτην, χαὶ ἠλευϑεροῦντο, ἐξ οὗ καὶ δια: 
βόητον ἦν τὸ Ζήρυνθϑον ἄντρον, ἔνϑα ταύτῃ ὠῤ- 
γίαζον. cf. Suid. s. ὡΞαμοϑρῴάχκῃ. quare. nonnulli, 
ut Strabo refert p. 205* Ῥχάτης προπόλους γομί- 
ζουσι τοὺς Κουρῆτας τοὺς αὐτοὺς τοῖς Κορύβασιν 
ὄντας. Cujusmodi autem haec mysteria fuerint, 
prorsus ignotum ["]. Eosdem Corybantes sed alia 
via Diodorus in Samothraciam introducit, sub au- 
spiciis Rheae; primum L. III. 54. ubi Dionysii cy- 
clographi fabulam insulsam refert, quomodo Ama- 
zones, gens Libyae potentissima, devictis Atlan- 
tiis et Gorgonibus atque subjugato universo fere 
terrarum orbe ad Asiae oram et objacentes insu- 
las arma protulerint et ut regina earum Myrina 
Samothracen inhabitatam adhuc et incultam somni 
monitu matri deorum consecraverit; hisque ad- 


Jl Nimis copiose ea exponit Wernsdorfius ad Priscian. Perieg. 
v. 547. meque satis caute Welckerus p. 268. quae Plato de Co- 
rybantibus dicit, ad Samothraciam refert; ille de sacris Phrygiüis lo- 
quitur. 


1144 - LIBER TERTIUS. 


dit quae ab eodem Dionysio sumsisse videtur, re- 
versis hinc Amazonibus deam. filios suos  Cory- 
bantes in hac insula collocasse, quorum quis pa- 
ter fuerit in occulto tradi χατὰ τὴν τελετήν, ean- 
demque mysteria instituisse quae etiamnunc Sa- 
mothraciae perdurent. Alio vero loco V. 49. Co- 
rybantem narrat lasionis et Cybelae cujusdam 
filiolum. sacra. matris. deorum e Phrygia illuc 
transtulisse. Quae qui tradiderunt, homines certe 
levissimi, non dubitasse videntur, quin Samothra- 
cum :sacra Corybantia: deorum. matri instituta sint ; 
de quo plura alias, nunc, quod coepimus. Hi igitur 
Corybantes Samothraciae adjudicant sub. gravissi- 
mo teste Pherecyde; Cretam eos repetit Euripi- 
des ut aetate ita auctoritate aliquanto posterior 
in: Bacch. v. 124. " | 

ὦ ϑδλάμευμα Κουρήτων 

ζάϑεοί τε Κρήτας 

διογενέτορες ἕναυλοι, 

ἔνϑα τρικόρυϑες ἄντροις [*] 

βυρσότονον κύχλωμά 

μοι Κορύβαντες εὗρον [4]. 


reliquaque de invento ἃ Corybantibus tympano, 
quod Rheae munere acceperunt Satyri et ad sa- 


..- [0] De hoc versu diximus ad Aj. p. 359. In Chrysostomi Or. 
LXII. 644. T. VI. ἐπωμίδα, ζώνην, περισκελῆ, πέταλον χρυσοῦν, τιά-- 
ραν, τουτέστι χυρβασίαν, postremum vocabulum ἃ Frontone ascitum 
est pro χορυβάντιον, approbante Petavio ad Epiphan. p. 338. Hoc 
sanissimum esse ostendunt. exempla a me allata. In Gloss. Kí9«oic 
χκορυφάντων πιῖλος Scribendum χορυβάντιον s. κορυφάντιον, πῖλος. 
Zonaras p. 1781. τιάρα χορυβάντιόν τι. Idem p. 1267. Κύρβεσις ἕορ- 
τή. quod 'littmannus corrigit τιάρα ὀρϑή. Saliorum χυρβασίας memo- 
rat Dionysius. | | 
[4] 'Pózroe Κορυβάντεια Phalaec. Ep. III. 421. Galli, quorum 


LI 





.SAMOTHRACIA. 1145 


cra. Bacchiea transtulerunt. Ad Euripidis partes 
Theophrastus se adjungit, qui pravo acumine So- 
lonios Cyrbes nomen habere statuit ἀπὸ τῶν Ken- 
vixüy: Κορυβάντων᾽ τῶν γὰρ Κορυβαντικῶν, ἱε- 
ρῶν οἷον ἀντίγραφα εἶναι Schol. Arist. Avv. 1354. 
cf Ruhnken. Hist. Graec. Oratt. p. 163. T. VIII. 
Et| haec apud. posteros praevaluit. opinio Cory- 
bantes Cretenses esse. Lucianus Podagr. p. 3. 
T. X. TO 
ἀνὰ Zivóvpov Κυβήβης 
Φρύγες ἔνϑεον ὀλολυγὴν 
ἁπαλῷ τελοῦσιν Ἄττει. 
καὶ πρὸς μέλος χεραύλου 
Φρυγίου κατ᾽ οὔρεα Τμώλου 
χῶμον βοῶσι ““υδοί. 
παραπλῆγες δ᾽ ἀμφὶ ῥόπτροις 
᾿χελαδοῦσε Κρητὶ ῥυϑμῷ 
γόμον εἴιον Κορύβαντες. 
Plotius p. 2625. dictus hic pes etiam Cre- 
ticus, quoniam in insula Creta Coryban- 
tes ut vagitum Jovis celarent, sic sonue- 
runt. Sed manifestum est. his temporibus no- 
mina Corybantum, Curetum. et Dactylorum  tan- 
tumdem valuisse, nec mirum eorum sedes con- 
fundi quorum munera et officia distingui desita 
- essent. Claudianus in Eutrop. II. 282. Cybelen 
Phrygiam Curetum et Corybantum thiasos spectan- 
tem inducit. Nonnus L. XIV. 25. Κρήτηϑεν ἀολ- 
λίζογτο '— Ζάκχτυλοι Ἰδαῖοι γηγενέες Κορύβαντες, 
χερὶ nomina recenset; Pyrrhichum;: Idaeum, 


proxima cum Corybantibus gentilitas, πλάζονται, ἅμα δόπτροις τὲ 
χαὶ αὐλοῖς Maneth. VI. 588. tympana Galli Juvenal. VIII. 76. 


1146 LIBER TERTIUS. 


Cnosium, Cyrbantem, nec amplius nominatim me- 
minit, sed Corybantum saepius; L. XXVIII. 276. 
Δικταῖοι Κορύβαντες, qui: Indos. trucidant Kov 
o σιδήρῳ XXIX. 215. 222. Melisseus eodem 
loco XXVIII. 309. 311. Cures et Corybas voca- 
tur. Asterion, cui Europa nupsit, ἄναξ Κορυ- 
βαντίδος ὕλης vocatur II. 695. Eurymedonti Ca- 
biro tribuit Αορυβαντίδα φωνήν XXX. 57. Uni- 
versos uno ambitu complectitur Servius Georg. 
IV. 153. Jovem Curetibus, Corybantibus 
et Idaeis Dactylis dedit custodiendum. 
Curetes et Dactylos comprehendit Stephanus: XAv4- 
, λήτιον ὄρος Κρήτης: Σχυλλαῖος γὰρ ὃ Ζεὺς αὑτοῦ 
τιμᾶται" ἔνϑα φασὶν ἀποθέσϑαι τοὺς Κουρῆτας 
μετὰ τῶν Σπαρτιατῶν τὸν Δία; ubi Salmasius 
pro Σπαρτιατῶν aut Αορυβάντων scribendum pu- 
tat aut Βαχτιριανῶν, quarum emendationum po- 
sterior nititur Strabonis verbis p. 202. οἱ δ᾽ ὑπὸ 
Τιτάνων Ῥέᾳ δοθῆναι noonóLove ἐνόπλους τοὺς 
Κορύβαντας ἐκ τῆς Βακτριανῆς ἀφιγμένους, sed 
opus neutra. Etenim fama est Curetes vel Dacty- 
los e sparso vel imbre vel pulvere natos esse, 
quorum illud significat Ovidius Met. IV. 282. 


Te quoque nunc adamas, quondam fidissime parvo, 
Celmi, Jovi largoque satos Curetas ab imbri, 


hoc. clare pronunciant Grammatici, quos infra ap- 
pellabo, Dactylorum nomen a sparso per digitos 
pulvere unde extitissent, repetentes. Hinc Sparti 
dicuntur sive Spartiatae, sicut terrigenae Thebani. 
Gregorius Naz. Ep. CXXXIX. 865. τοὺς Σπαρ- 





SAMOTHRACIA. 1147 


τιάτας ἣ λόγχη γνωρίζει. ὦμος δὲ Πελοπίδας [“ 
quo loco Wernsdorfius ad Himer.. Or. VH. 547. 
Σπαρτοὺς corrigit; sed tralaticiam lectionem tue- 
tur Zonaras p. 1281. haec ipsa verba afferens et 
multitudo exemplorum. Suidas s. Ἐπαμινώνδας 
hunc. dicit clypeum gestasse dracone insignitum 
ὡς τοῦ γένους τῶν Σπαρτιατῶν ὄντα" ubi codd. 
aliquot Σπαρτῶν exhibent, sed illud immerito 
damnat Bochartus Can. P. IL. L. I. c. 22. Apud 
Lactantium Inst. III. 4. 9. pereunt igitur uni- 
versi et tanquam Spartiatae illi poeta- 
rum hic se invicem trucidant, haec est 
constans codd. scriptura in Sparti depravata; 
rarioris formae vestigium superest in Juliani Or. 
IL 81. C. (p. 151.) λόγχη λέγεται περὶ τὴν Βοιω- 
τίαν τοῖς ΣΣπαρτίοις (Sic) ἐντυπωθϑῆναι ubi margo 
Σπαρτιώταις. Nec dubitem, quin apud Firmic. 
de Err. Prof. p. 9. Rig. (p. 27. W.) Saturnus 
Creta fugiens in Italia a Spartanis abs- 
conditur[*], ubi audacter Jano patre substi- 
tuunt, Sparti quidam significentur italici. Stepha- 


[9] Dio Chr. Or. IV. 149. τοῖς ἐν Θήβαις Σπαρτοῖς zrott-A&yo- 
μένοις. σημεῖον λέγεται εἶναι τοῦ γένους λόγχη. τις ἐπὶ τοῦ σώματος. 
cf. Schol. Lyc. 182. Creon rex, quod ex draconteo genere 
omnes. in. corpore. habebant insigne, agnoscit Hygin. 
Fab. LXXII. Σύμφυτα σημεῖα οἷον λόγχη, ἣν φοροῦσι γηγενεῖς ἢ 
ἀστέρες οἷον iv τῷ Θυέστῃ Kagzívog Aristot. Poct. c. XVII. unde 
colligimus poetas '"Tragicos his genitivis notis sive ingenuis 
signis (v. ΑἹ. Toll. ad Appian. Syr. c. 56.) eadem ratione usos 
esse, qua Comicos crepundiis, ad Anagnorises. Lemma Epigr. XVII. 
cod. Vat. in Parall, p. 630. y ἀρχῇ τοῦ δεκάτου πίνακος Εὔνοος 
γεγλυμμένος καὶ Θόας ἀναγγωριζόμενοι τῇ μητρὶ zai τὴν χρυσῆν δει-- 
κνύντες ἄμπελον, ὅπερ ἦν αὐτοῖς τοῦ γένους σύμβολον. 


[t] Corybantum nomen Herodianus in Etym. M. ἃ verbo χρούβειν 
repetit. ! 


1148 LIBER TERTIUS. 


num.quidem clarum est de Dactylis vel Coryban- 
tibus loqui, quorum nomina apud hujus aetatis 
scriptores indiscreta sunt. Αο similem quandam 
fabulam affert Schol. Plat. p. 51. Ruhnk. (p. 377. 
Bekk.) τοὺς Κορύβαντάς τιγες τοὺς αὐτοὺς τοῖς 
Κούρησιν εἶναί φασιν χαὶ τῆς Ῥέας ὁπαδοὺς ἀπὸ 
τῶν τοῦ Διὸς δαχρύων γεγενημένους, ὧν. ἀριϑμὸν 
οἱ μὲν ἐννέα οἱ δὲ δέχα λέγουσι. quae. eadem. nar- 
rant. Schol. ad Arist. Lys. 558. et Suid. s. Χορύ- 
βαντὲς Sed. omissis lacrymis et pro ὁπαδοί substi- 
tuentes παῖδες. Sed. haec breviter. Unum super- 
est, quod longiore sermone indigeat. Strabo p. 
202. refert quosdam opinari, Telchines eos qui 
cum Rhea Cretam venissent, Curetes esse vocatos, 
Κορύβαντα [ δὲ τούτων ἑταῖρον [7] Ἱεραπύτνης 
ὄντα χτίστην παρὰ τοῖς Ῥοδίοις παρασχεῖν πρόφα- 
σιν τοῖς Πραισίοις ὥστε λέγειν ὡς εἶεν Κορύβαν- 
τες. δαίμονές τινες ᾿“ϑηνᾶς xoi Ἡλίου παῖδες. Pri- 
mum verba παρὰ τοῖς “Ῥοδίοις --- ὥςτε λέγειν, 
sine dubio hoc significant: praebuisse Praesio- 
rum legatis ad Rhodios missis occasio- 
nem. ut dicerent. Quum vero constet inter 
Praesios et Hierapytnios grave et internecinum 
bellum gestum: esse, promtum est intelligere, il- 
los legationem misisse ad Rhodiorum commune, 
vel auxilio petendo vel ne hostibus suis auxiliari 
vellent, vel ut conciliarent bellantes. Neque igno- 
tum veteres oratores in ejusmodi causis nihil am- 
bitiosius jactasse quam jus cognationis et commu- 


[f] ,KvoBavta Codd. - iN 
[ff] Ἕτερον emendant. 








SAMOTHRACIA. 1149 


nium majorum necessitudines vel e fabulosa anti- 
quitate repetitas. ^ Apud Tacitum Ann. IV. 55. 
llienses legati ad senatum missi parentem ur- 
bis Romae Trojam referunt; Sardiani de- 
cretum Etruriae recitant, ut consanguinei alia- 
que haud procul fabulis vetera [*]. Jam memi- 
nisse libeat Hierapytnae, sive ut prius vocata est, 
Cyrbae nomen a conditore Cyrbante ductum esse, 
Curetum :sodali; Praesios autem Eteocretum po- 
steros Jovisque Idaei accolas a primis insulae 
incolis, Curetibus, originem traxisse; Rhodiorum 
denique majores fuisse Heliadas illos qui, ut Pin- 
darus refert, patris admonitu Minervae recens na- 
tae sacra fecere omnium primi, quare hoc loco 
δαίμονες ᾿“ϑηνᾶς dicuntur, ut supra p. 154. τού- 
τοὺς γάρ τινας δαίμονας ἢ προπόλους ϑεῶν τοὺς 
ΚΧουρῆτάς φασιν. Horum igitur Heliadarum Rho- 
diorum. si unus vel plures in Cretam transmigra- 
verunt initaque cum  Curetibus societate Cyrbam 
condiderunt, contra dici non poterat, quin Hie- 
rapytnii Praesiique et inter se et cum Rhodiis ju- 
ris gentilicii vinculis devincti essent; idque ipsum 
Praesiorum legatos, quum bello undique preme- 
rentur, protulisse arbitror, ut alteros arma sibi in- 
ferre, alteros inferentibus indulgere puderet, quippe 
cognatos. De reliquo, quanta fuerit apud vete- 
res veri inveniendi vel incuria vel inopia, hoc 


[£] Ex Antiphontis Σαμοθρᾳχιχᾷ λόγῳ Suidas s. v. haec af- 
fert legatorum Samothraciorum verba: oí τὴν ἀρχὴν οἵχήσαντες τὴν 
vicov ἦσαν Σάμιοι, ἐξ ὧν ἡμεῖς ἐγενόμεθα, quibus illi Athenien- 
sibus cognationem suam approbare voluerunt; sed Strabo X. 97. o£ 
“Σάμιοι τοῦτ᾽ ἔπλάσαντο δόξης χάριν. 


I. 24 


1150 LIBER 'TER'TIUS. 


uno argumento existimari potest, quod. Strabo. in 
rerum antiquissimarum expositione non verecun- 
datus est referre, quid aliquando Praesiorum ali- 
qui in concione jactaverint.- 
5 uz 

Huc .provectis quaerere succurrit, quo causa 
deducta sit. Si numeres testimonia, multa sunt; 
si ponderes, aliud alio levius; testes ipsi, prae- 
ter Pherecydem, suspectissimi, poetae, declama- 
tores, rerum (Creticarum scriptores ds ψεῦσται, 
plerique ignoti, summussi, inter se discordes, 
-quorum quisque tribus verbis dictis nec quid nec 
quare abit, evadit, nosque cum Corybantibus suis 
in sicco destituit. Primum si patrem anquirimus, 
ecce pro uno quatuor se repraesentant, Saturnus, 
Jupiter, Apollo, lasio; si matrem, item quatuor 
sunt competitrices, Cybele, Proserpina, Rhytia, 
Calliope; si patriam, mmodo Phrygia appellatur, 
modo Creta, modo Samothracia, modo Rhodus, 
nec desunt qui ad Colchos nos ablegent, et ad 
Bactrianos. En. amplissimum campum, in quo ex- 
sultare possit divinatio! Interim ne in re tristi 
jocari videamur, quasdam lucidiores hujus. causae 
partes. tractare adoriamur. | Àc primum quidem 
si Pherecydis, antiquissimi auctoris, testimonio 
standum est, Corybantes Apollinis filios munere 
illo Jovem custodiendi exsolvi oportet; quo facto 
de. Creta et Jovis cunabulis in Phrygiam trans- 
migrabunt non paedagogorum opera functuri ne- 


* 











SAMOTHRACIA. 1151 


que ut manducum Saturnum arceant, sed ut 
Magnae matris satellites et armigeri. Idque non 
meo periculo affirmo sed, ut in jure dicitur, te- 
stibus superstitibus praesentibus. Strabo L c. oí 
δ᾽ οὐ τοὺς Κουρῆτας ἀλλὰ τοὺς Κορύβαντας Φρύ- 
γας. et eodem modo Lucianus. Demetrius autem 
non dicit quidem eadem sed, quae dicit, eadem va- 
lent: Kovgijrag καὶ Κορύβαντας εἶναι τοὺς αὐτοὺς 
οἱ περὲ τὰς τῆς. μητρὸς τῶν ϑεῶν ἁγιστείας πρὸς 
ἐνόπλιον ὄρχησιν ἠίϑεοι καὶ κόροι τυγχάνουσι πα- 
θειλημμένοι. . Mlam enim. deorum matrem a Cre- 
tensibus coli negat, Euripidemque contrarium af- 
firmantem μυϑολογεῖν μᾶλλον ἢ ἱστορεῖν. Atque 
haec testimonia confirmantur rationibus pluribus. 
Primum quod Corybantes si, ut Pherecydes signi- 
ficat, Jovem non educarunt, omnino nullam ha- 
bent eum hoc deo necessitudinem neque in fabu- 
lis aut sacris Graecorum conjuncte cum hoc deo 
aut coluntur aut praedicantur, sed in turpibus 
Phrygum religionibus secundum Sabazium et At- 
tin primas agunt partes. Julianus narrat Or. V. 
167. Attinis clandestina cum nympha commercia 
a leone Cybelae patefacta esse impulsu Coryban- 
tis, quem ipse Solem interpretatur: XKogvfjeg ὃ 
μέγας ἥλιος ὃ σύνϑρονος τῇ Μητρὶ xoi συνδημι- 
ουργῶν αὐτῇ τὰ πάντα πείϑει τὸν λέοντα μηγυ-- 
τὴν γενέσθαι. et p. 168. δορυφοροῦσι τὸν rw 
παρὰ τῆς Μητρὸς δοθέντες οἱ Κορύβαντες αἱ τρεῖς 
ἀρχικαὶ["] τῶν μετὰ ϑεοὺς χρεισσόνων γενῶν ὕπο- 


[h^] Tdem Curetum numerus, τρ' ἃς Κουρητίς Nicomach. Phot. p. 
239. et Sibylla L. HE. 347. Ῥέη τέχεν ἄρσενα παῖδα τὸν ταχέως 


94 * 


1152 LIBER TERTIUS. 


στάσεις. Pausanias autem. VI. 25. memorat sta- 
tuam. hastatam. in . Eleorum. foro positam: τοῦτο 
τὸ ἄγαλμα ἐλέγετο. εἶναι Ποσειδῶνος, ἔχειν δὲ τὸ 
ἀρχαῖον éni Σαμιχῷ τῷ ἐν τῇ Τριφυλίᾳ τιμᾶς. 
μετακομισϑὲν δὲ ἐς τὴν "Hiw τιμῆς. uiv. χαὶ ἐς 
πλέον. ἔτι ἥχει᾽ Σατράπην. δὲ xoi οὐ Ποσειδῶνα 
ὄνομα αὐτῷ τίϑενται, κατὰ τὴν Πατρέων προςοί- 
κησιν τὸ ὄνομα. τοῦ Σατράπου διδαχϑέντες" Κορύ- 
βαντὸς δὲ ἐπίκλησις ὃ ΣΣατράπης ἐστί. Moe quod 
de Patrensibus. dicit, referendum est ad Dymaeos 
illis ab Augusto contributos, ut: Pausanias docet 
€. 97. Αὔγουστος δὲ προφένειμεν αὐτὴν (Dymen) 
Πατρεῦσιν. Dymaei autem templum matris .Din- 
dymenae et Attinis habebant. c. 17.['| a piratis 
fortasse. conditum quos Pompejus M. huc deduxe- 
rat Strab. X. 314. Plut. V. Pomp. c. 28.. Ac. ne 
quis. deorum. mysticorum . cultum | huic hominum 
generi. alienum. putet, Plutarchus. ipse docet hos. 
sanguinarios praedones tum: alias ἀποῤῥήτους 9v- 
σίας tum etiam. Mithriaca. sacra concelebrasse: c. 
24. Per hos igitur. illud .Cyrbantis nomen quod 
Pausanias. nuper increbuisse ostendit ad. Eleos 
translatum. suspicor. Deinde Lucianus Deor. Dial. 
XII. 37. 7j μὲν Ῥέα. ἐπολολύζουσα ἐπὶ τῷ urn, oi. 
Κορύβαντες δὲ ὃ μὲν αὐτῶν τέμνεται ξίφει. τὸν πῆ- 
χυν, ὃ δὲ ἀγεὶς τὴν κόμην ἵεται. μεμηνὼς διὰ τῶν 
διέπεμψε λαϑριδίην γε τρέφεσϑαι. ἐς Φρυγίην τρεῖς ἄνδρας ἐνοίχους 
Κρῆτας ἑλοῦσα. Porphyrius ap. Euseb. L. HI. 11. p. 114. τῶν xe- 
ρῶν συμβολὰ oi Κούρητες τὸν Κρόνον βουχολοῦντες ὅτι διὰ τῶν 
er id ὃ χρόνος περιοδεύξι, item tres anni tempestates significare 


[1i] Etymologici testimonium, quod Siebelisius affert 'T. III. 
155. ad Dionysum Orphicum pertinet non ad Attin. 


'SAMOTHRACTIA. 1153 


ὀρῶν, ὃ δ᾽ ἐπιβομβεῖ và τυμπάνῳ ete. Atque 
haec fanatica exsultatio, quae. certissinium praebet 
barbari ritus indicium, propria est.et peculiaris - 
Corybantum nota. Plutarchus Amator. XVI. 30. 
T. XII. ἐνθοὺσιασιοῦ τὸ μὲν μαντιχὸν ἐξ AnóAo- 
γος ἐπιπγοίας, τὸ δὲ βαχχεῖον ἐκ “΄τονύσου κἀπὶ 
Κυρβάντεσι χορεύσατε (Fragm. Inc; ΕΧΧΙ; 
ὅ90.) multique alii a; Rühnkenio allegati ad Tim. 
p. 160. usque. ad Zonaram- p. 1232. “Κορύβαντες 
ὄϑνος ffRoxyióv: χαὶ μανιχόν. Nec inepte Reiskius 
ad Anthol. p. 12. multus de his. Gallis et 
Corvybantibus sermo — quod genus in- 
sani cultus extinctum non fuit in genti- 
bus Asiaticis sed conservavit sese tem- 
pore Christianismi — late effusum per 
omne Turcicum imperium; quod hodie 
Dervischi, nepotes veterum .Coryban- 
tum persultant['].. Sicut dea, cui apparebant 
Corybantes, lymphare mentes et lymphatas rite 
invocata sedare credebatur, ita ipsi daemones fa- 
natici et divini furoris instinctores in sacris lu- 
stralibus praecipuas habebant partes, unde ver- 
bum χορυβαντίζειν Graeci interpretantur τὰ τῶν 
Kogvfi&trvov ποιεῖν μυστήρια ἐπὶ xaOogud τῆς 
μανίας (Schol. Vesp. 115.) et Χορυβαντισμοὺς --- 
χκαϑαρμούς (Hesych.) et haec mysteria cum Magnae 


[k] Heliod. IV. 17. ᾿“σσύριόν τινα νόμον ἐσχίρτων — στροφὴν 
ὁλοσώματον ὥςπερ οἵ χάτοχοι δινεύοντες. Bartholomaeus Edess. in Le 
Moyn. Varr. Sacr. p. 339. οἱ φοράκιδες ὀρχοῦνται ἀσκεπεῖς κούτου- 
λοι χαὶ ὀρχοῦνται xc χαταπίσπτουσιν ἐν ταλαμένει χαὶ ἀφρίζουσι, 
quae Ducangius parum explicat. χοτυλιστής in Julian. Misop. p. 94. 
A. mimum significare. videtur. . De fanaticis cf. Brisson. Antiqq. Se- 
lect. L. Ἢ, c, 13. Huschke ad Tibull. II. 5. 66. 


1154 LIBER TERTIUS. 


matris initiis copulant ut Dionys. de Demosth. 
XXII. 1022. οἱ τὰ Μητρᾷα xoi τὰ Κορυβαντικὰ 
τελούμενοι --- τῶν δαιμόνων πγεύματι κινούμενοι 
τὰς πολλὰς καὶ ποικίλας λαμβάνουσι φαντασίας" 
Hesychius ΚΑορύβας ἱερεὺς τῆς Ῥέας. Martial. I. 
17. madidi sunt lecta Lyàei et Cybeles 
picto stat Corybante tholus, . Denique Co- 
rybantum nomen ad temulentos comissatores trans- 
fert Posidippus Athen. IX. 377. B. χορύβαντες, 
αὐλοὶ, παγννυχίδες, ἀναστροφή. Quorum omnium 
nihil convenit in Salios Cretenses, quibus neque 
fanatica corporis jactatio, neque furiales instinctus 
neque furentium per sacra piacularia sedatio ad- 
scribitur neque. omnino cum Corybantibus quid- 
quam commune est praeter genus saltandi divi- 
nius et concitatius pulsu pedum, motu armorum 
varie distinctum. Idque satis argumenti est ge- 
nere pares, specie dissimiles fuisse; neque id fe- 
fellit veteres magistros. Schol. Rom. ad Soph. Aj. 
694. τῶν ὀρχήσεων ἡ μὲν Βερεκυντιακὴ λέγεται; 
35 δὲ Κρητικὴ ἣ καὶ πυῤῥίχη. Νύσιαι οὖν αἱ Be- 
θεχυντιακαὶ, τῆς γὰρ Νυσίας 1, Βερέχυντος, Κνω- 
σία δὲ ἡ Kom. minus recte Scholiastarum alter 
iv vij Κνωσσῷ αἱ Κορυβαντιχκαὶ ἐπεχράτησαν ἀπὸ 
τῶν Κορυβάντων τοῦ Διός" nam Corybantica sal- 
tatio eadem est Bacchica Phrygiaque, ut Plutar- 
chi locus docet paullo ante allatus et qui sequi- 
tur p. 3l. τὰ Βαχχιχὰ καὶ Κορυβαντιχὰ σκιρτή-- 
ματα, τὸν δυϑμὸν μεταβάλλοντες ἐκ τροχαίου καὶ 
τὸ μέλος ἐκ Φρυγίου, πραὔνουσι. Lucian. de Salt. 
e. 79. p. 167. ἡ Βαχχικὴ ὄρχησις ἐν Ἰωνίᾳ μάλι- 


. "SAMOTHRACI A. 1155 


στὰ xoi ἐν Πόντῳ σπουδαζομένη οὕτω κεχείρωται 
τοὺς ἀνθρώπους ὥςτε χάϑηνται δι᾽ ἡμέρας Τιτᾶ- 
veg x«i. Κορύβαντας καὶ Σατύρους καὶ βουκόλους 
ὁρῶντες, hoc est Attines, ut arbitror, sive At- 
tas[']. His igitur testimoniis tam multis tamque 
constantibus satis confirmatum videtur, Coryban- 
tum. et nomen. et. cultum: ad. sacra Phrygia perti- 
nere, plurimumque interesse inter. hunc barba- 
rum Ἀορυβαντιασμόν |. et; Graecorum. Cretensium 
Κουρητισμόν, .. discriminis ,, quamvis :Corybantes: et 
Curetes.a poetis et mythographis propter genera- 
lem | similitudinem  saepe- confusi. sint. illorum 
nullum. extat. in Creta. satis certum «documentum; 
nam quod Minois. secundi - mater Ida Corybantis ᾿ 
filia dicitur. Diod. IV. 60. quodque. Hierae Pydnae 
nomen antiquius. Cyrba["] a .Cyrbante conditore 
repetitur. et Cyrbantes ipsi foederis testes advo- 
cantur in tabula Cretensi, ceteraque hujus gene- 
ris testimonia certe non tantum valent ut. dome- 
sticos. Phrygum; Lydorumque ritus. ad. Cretenses 
transfundamus antiquos; nec, si horum eruditi po- 
steri ludicrum . vernaculum ' subtilius interpretati 
sunt, nobis necesse est priscos illos et' agrestes 
sacrorum lusores eodem pede metiri.. Cetera quae 
de Corybantibus prodita sunt digna relatu aptis- 
simo quoque loco inseram, haud tamen ultra, quam 
qua cum mysteriis Samothraciis cohaereant ["]. 


[1] vid. supr. L. II. p. 681. 
[7] v. Le Quien Oriens Christ. T. II. p. 267. 


[^]. Plutarch. de Fluv. XIII. 453. Scamandrum Corybantis et 
Demodicae filium. dicit. ^ Arcadius p. 121. Κορυβαντεῖον veoc τῶν 


1156 LIBER TERTIUS. 


Car. Ill. 
De Idaezó?s Dactylis 


p 


Suidae testimonio nobis innotuit carminis He- 
siodei inscriptio περὶ Ἰδαίων 4αχτύλων, Creten- 
sium an Phrygiorum, haud facile dictu; nam to- 
tum amissum est. Sed eodem auctore Plinius 
Dactylos Cretae infert VII. 57. aes conflare 
et temperare Aristoteles Lydum Scy- 
then. monstrasse, Theophrastus Delam 

Phrygem putat, aerariam fabricam alii 
Chalybas, alii Cyclopas; ferrum Hesio- 
dus in Creta eos qui vocati sunt Idaei 
Dactyli. nisi ille, quos Hesiodus ambiguo no- 
mine Idaeos vocaverat, suo arbitrio Idae Creticae 
assignavit ut notiori. Sed aliam Hesiodi senten- 
tiam Clemens affert Strom. I. 362. (307. K&à- 
puc xoi oeureusveUg οἱ τῶν Ἰδαίων Ζαχτύλων 
πρῶτοι ἐν Κύπρῳ τὸν σίδηρον εὗρον. "4λλος δὲ 
Ἰδαῖος [ εὗρε χαλκοῦ χρᾶσιν, ὡς δὲ Ἡσίοδος; 
Σχύϑης, excusabili discrepantia, quoniam Hesiodo 


KogvB&rrov. Hesychius: Κόρμα ἡ τοῦ xógueroc χαὶ πορυβαντίας 

αἰτία. Haec et similia, quae partim intelligi non possunt partim ad 

ceterorum intellectum nihil conferunt, sciens praetereo, Nec Servii 

ratio habenda ad Aen. III. 111. alii Corybantes ab aere ap- 

Βαληκθόν quod apud Cyprum mons sit aeris ferax, quem 
yprii Corium vocant. 

[8] Eusebius Praep. Ev. X. 6. 475. Τέλμις χαὶ “ΖΙαμναμενεὺς 
οἱ τῶν ᾿Ιουδϑαίων Ζάχτυλοι πρῶτοι — Ζέλας δὲ ᾿Ιδαῖος, id est Phryx, 
ut "Theophrasti verba docent. llli Judaei Dactyli apparent etiam ap. 
Zenob. IV. 80. et antrum Jovis Judaeum Etym. Leid. ap. Lennep. 





τ IE oo τ: Ὴνν -" 





"SAMOTHRACIA. 1157 


plura a diversis auctoribus subjecta sunt carmina. 
Is quidem qui Theogoniam condidit, ubi Jovem 
in Creta natum et altum multis versibus narrat, 
educatores ejus Dactylos silentio praetermittit ve- 
lut ignotos. .Et perspicue eos Phrygiae vindicat 
Phoronidis scriptor Schol. Ap. I. 1126. 
Ἔνϑα γόητες 

Ἰδαῖοι Φρύγες ἄνδρες ὀρέστεροι οἰκί᾽ ἔναιον. 

Κώλμις 4ἀμναμενείς ve μέγας καὶ ὑπέρβιος Axutov, 

εὐπάλαμοι ϑεράποντες ὀρείης ““δρηστείης, 

οἱ πρῶτοι τέχνην πολυμήτιος Ἡφαίστοιο 

εὗρον ἐν οὐρείῃσι νάπαϊς, Ἰόεντα σίδηρον, 

εἰς πῦρ T ἤνεγκαν καὶ ἀριπρεπὲς ἔργον ἔτευξαν [ἢ]. 
nec minus clare Sophocles, ut Strabo ait, αὐτοὺς 
Φρύγας καλεῖ iv Κωφοῖς Σατύροις Fragm. p. 629. 
Brunck. Sed Cretae patrocinari videtur Stesim- 
brotus. in Schol. Ap. 1. c. ὅτε vóuq τις Οἱαξίδος 
γῆς δραξαμένη τοὺς ᾿Ιδαίους 4αχτύλους ἐποίησε, 
παρὰ Στησιμβρότου εἴληφε, χαὶ ὅτι διὰ τὸ δυῆ- 
veu αὐτοὺς διὰ τῶν χειρῶν Δἄάκτυλοι ἐκλήϑησαν. 
Verum hine velut examen quoddam suspicionum 
et dubitationum erumpit, quarum nulla satis ex- 
plicari potest. Primum Scholiographus ille Apol- 
lonii versus 

“Ὠάκτυλοι Ἰδαῖοι ἹΚρηταιέες, οὕς ποτὲ νύμφη 

᾿ἤγχιόλη Ζ᾽ικταῖον ἀνὰ σπέος ἀμφοτέρῃσι 

δραξαμένη γαίης Οἰαξίδος ἐβλάστησε. 
Animm. ad Coluth. I. p. 65. Sed error antiquior est. 'lacitus Hist. 
V. 4. septimum diem Judaeis religiosum esse docet, principia re- 
ligionis tradentibus Idaeis, quos cum Saturno pul- 
$08 et conditores gentis accepimus. ' 


[^] Hoeckius Cret, T. I. 55. hoc auctore affirmat antiquissimos 


Cretae incolas a Phrygia immigrasse; cujus rei nulla est in illis ver- 
sibus significatio. 


1158 LIBER TERTIUS. 


ita interpretatur, .Dactylos e jactu pulveris Oaxii 
ab Anchiale sparsi extitisse. Sed id longe aliter 
accepit Varro Poet. Min. T. V..p. 3. p. 1412. ὕὅὌ 

Quos magno Anchiale partus adducta dolore 5 


et geminis capiens tellurem Oaxida palmis 
edidit in Creta. 


Dactylos consueto modo in lucem editos esse si- 
gnificans ut et alter interpretum δραξαμέγη φησὶν, 
ἐπειδὴ ἔϑος ταῖς χυούσαις τῶν παραχειμένων λαμ- 
βάνεσθϑαι. Deinde . Etym. Μ. p. 465. 30. Ste- 
simbroto aliam tribuit sententiam Ἰδαῖοι ἐχλήϑη.- 
σαν ob Δάχτυλοι ὅτι ἡ κόνις ἣν ἔῤῥιψαν [ ἐξ Ἴδης 
ἦν. Στησίμβροτος δὲ ἐν τῷ. περὶ τελετῶν: Διὸς 
καὶ Ἴδης νύμφης αὐτοὺς λέγει. unde. satis, patet 
illum remoto miraculo Dactylos ex Jovis et Idae 
congressu natos voluisse. Sed huic rationi adver- 
santur rursus. quae Grammaticus. nulla interposita 
copula. addit: φησὶν ὅτε Ζεὺς ἐκέλευσε τὰς ἰδίας 
τροφοὺς. λαβεῖν χόνιν. xol ῥῖψαι εἰς τοὐπίσω" ubi 
quum appareat inter verba λέγει et. φησί excidisse 
aliquid, nova suboritur controversia, utrum. con- 
junctio zoí an nomen auctoris a Stesimbroto di- 
versi evanuerit; quorum utrumcunque. placuerit, 
difficultate haud carebit. Si prius, incommodum 
videtur, Jovis filios dici qui ab. eo non proge- 
niti sed. jussu ejus e terra ipsa exorti sunt; si 
posterius, incredibiliter erravit Scholiasta, quum 
Apollonium hoc quod de pulvere divinitus ani- 
mato, ut ipse quidem interpretatur, exponit, a 


[5] Aut intelligendum αὖ /Vuuqec aut. scribendum. ἔῤῥεψεν. 





SAMOTHRACIA. 1159 


Stesimbroto mutuatum esse traderet, qui longe 
aliam originem ac ne matris quidem nomen idem 
prodidit. Adeo caduca sunt fundamenta a quibus 
tota haec nostra disputatio proficiscitur. Interim 
si ex pluribus molestiis capessenda est levissima, 
Stesimbroto illam ortus fabulosi, unde Dactylorum 
nomen natum credidit, opinionem relinquam,. Apol- 
lonium autem repetivisse quidem illud a digitis sed 
alia ratione, quam declarat Diomedes Gramm. L. 
Ill. 474. Putsch. dactylicum rhythmum ab Idaeis 
Dactylis nomen habere affirmans, quos Curetes 
sive Corybantes poetae appellabant. Hi 
namque in insula Creta Jovem custo- 
diendo, ne vagitu se parvulus proderet, 
clypeolis aeneis inter se concurrentes, 
tinnitu aeris illi, rhythmica etiám pe- 
dis dactylici compositione celavere vo- 
cem infantis. Sed nativitatis eorum cau- 
sam vetusta fabulositas docet hanc fuis- 
se. Ajunt Opem in.Idam montem. insu- 
lae Cretae fugiendo delatam manus suas 
 imposuisse[^] memorato monti et sic in- 
fantem. ipsum edidisse, et ex manuum 
impressione emersisse Curetas sive Co- 
rybantas, quos a montis nomine et a 
qualitate facti Idaeos Dactylos appella- 
runt, per omnia Apollonio consentiens, nisi quod 
hic Anchialen nescio quam partum enixuram, ma- 
nus humo infixisse fabulatur, ille Rheam; quod 


[d] Impressisse Putschius edidit. 


1160 LIBER TERTIUS. 


suscepit Nonnus XIV. 25. “άχτυλοι Ἰδαῖοι — γὴ- 
γενέες Κορύβαντες — ὧν ποτε Ῥείη ἐκ χϑογὸς 
αὐτοτέλεστον ἀνεβλάστησε γενέϑλην. et Schol..ad 
Hephaest. p. 158. ὃ δάχτυλος nó τῶν “αχτύλων; 
ovs ἐπιλαβομένη τῆς γῆς ἀνῆχεν 3] Ῥέα, oUc καὶ 
Κουρῆτας ἐχάλεσαν --- οἱ δέχα ὄντες τὸν Κρόνον 
ἠπάτων [. Idque Sophoclem quoque, qui Dacty- 
los Phrygiae asseruit, ratum habuisse ex eo sciri 
potest, quod matrem eorum Rheam prodidit, nisi 
Zenobius fallit IV. 80. Κέλμις sig τῶν Ἰδαίων 
Δακτύλων τὴν μητέρα Ῥέαν ὑβρίσας καὶ μὴ ὕπο- 
δεξάμενος (510) ὑπὸ τῶν ἀδελφῶν εὐμενῶς ἐν τῇ 
Ἴδη ἀφ᾽ οὗ ὃ στερεώτατος ἐγένετο σίδηρος. Μέ- 
μνηται τῆς ἱστορίας ΣΣοφοχλῆς ἐν ΣΕατύροις" quod- 
que ipsos quinque mares totidemque feminas in- 
duxit, illos, ut arbitror, dextrae, hos sinistrae 
manus vel pressu vel jactu ortos, sicut Artemi- 
dorus docet 1. 42. dextra mares, laeva feminas 
portendi, neque.aliud significasse videntur. Logo- 
graphi, qui quamvis aucto Dactylorum. numero, 
tamen dextros et sinistros distinguere non desti- 
terunt: «Ρερεχύδης τοὺς μὲν δεξιοὺς εἴχοσί φησιν. 
εἶναι, τοὺς δὲ εὐωνύμους τριάχοντα δύο᾽ ἀριστε- 
Qoi μὲν, ὥς φησι Φερεκύδης, οἱ γόητες αὐτῶν, 
δεξιοὶ δὲ οἱ ἀναλύοντες, ὥς φησιν λλάνικος Schol. 

[e] Ob formae quandam similitudinem paeonia nomen accepisse 
videtur JIevréBogog et ᾿Ιδαῖοι “ἄκτυλοι Dioscor. L. HT. 157. p. 190, 
a. Poeta De viribus herbb. v. 147. ἣν ποτε πεντέβορον π“λήζουσι έης 
πολιῆται χύμβαλα δὲ Φρυγίης μητρὸς μακάρων βασιλίσσης, Κρηταέες 
δὲ -- Γλάβρηνον (χουρήτων emend. Fabr.) χλήζουσι φερώνυμον 
ἀϑανάτου γῆς. Pollux T. 156. τοὺς ᾿Ιϑαίους Ζ“αχτύλους χεχλῆσϑαι λέ- 
γουσιν οἱ μὲν χιαὰ τὸν ἀριϑμὸν ὅτι πέντε, οἱ δὲ χατὰ τὸ τῇ Ῥέᾳ 


ὑπουργεῖν, ὕτι χαὶ οἱ τῆς χειρὸς δάχτυλοι τεχνῖταί τε καὶ πάντων 
ἐργάται. 





SAMOTHRACIA. 1161 ᾿ 


Ap. 1. c. quorum etsi numeri discrepant, tamen 
omnes Dactylorum et nomen et ortum a digitis 
repetivisse consentaneum est. 


em 


Antiquiores igitur scriptores, si Hesiodi prae- 
termittimus testimonium. anceps et controversum, 
Dactylos natu Phryges fuisse consentiunt[**] sed 
secessionem facit Apollonius, Titiam et Cyllenum, 
quos- Argonautae in Mysiae quadam ora uná cum 
matre Dindymene precibus et sacrificiis invocant, 
omnium Dactylorum Creta oriundorum 
nobilissimos: praedicans et potentissimos 

οἱ μοῦνοι πολλῶν μοιραγέται ἠδὲ πάρεδροι 
μητέρος Ἰδαίης κεχλήαται ὅσσοι ἔασι 
Ζ4΄ἄκτυλοι Ἰδαῖοι Κρηταιέες --- 


idque tum alii posteriorum subsequuti sunt, tum 
etiam Chronici Parii structor Ep. XL. Μίνως [ὃ 
πρῶτος] ἐβασίλευσε zoi Κυδωνίαν ᾧκισε καὶ σίδη- 
ρος εὑρέϑη ἐν τῇ Ἴδῃ εὑρόντων τῶν Ἰδαίων 4ακ- 
τύλων Κέλμιος [καὶ Ζαμναμενέως]. Quae res no- 
bis Ephori verba in memoriam refert τοὺς Ἰδαί- 
ovg Δαχτύλους γενέσϑαι μὲν χατὰ τὴν Ἴδην τὴν 
ἐν «Ῥρυγίᾳ, διαβῆναι δὲ μετὰ Μίνωος εἷς τὴν Εὐ-. 
ρώπην Diod. V. 64. quae, nisi mendum subest, 
eo consilio dicta videntur ut diversae auctorum 
de Creta et de Phrygia sententiae in concordiam 


[ee] Levissimum. Plutarchi testimonium De Fluv. c. XIII. praeter- 
initto. 


1102 LIBER TERTIUS. 


redigantur. Sed eo loco codices plures pro Μέ- 
γωος Μόύγδονος praebent, nec disconvenit Midae 
nomen, sacrorum Cybelae; ut dicitur, constituto- 
ris Ammian. Marc. XXII. 9. De artibus autem 
Dactylorum atque inventis nulla auctorum dissen- 
sio est; πάγτες σίδηρον εἰργάσϑαι ὑπὸ τούτων iv 
Ἴδῃ πρῶτόν φασι, πάντες δὲ γόητας ὑπειλήφεσαν 
xoi περὸ τὴν μητέρα τῶν ϑεῶν xai ἐν Φρυγίᾳ 
κατῳχηχότας , «Ῥρυγίαν τὴν Τρῳάδα χαλοῦντες X. 
p. 214. quorum prius. confirmat Diodorus. XVII. 
7. hos primos. Idae Troicae accolas fuisse tradens 
a matre deorum ferri fabricandi. arte instructos, 
Sophocles vero apud Strabonem. (213.) non hoc 
solum sed. etiam ἄλλα πολλὰ τῶν sig τὸν βίον 
χρησίμων ab iis inventa esse. Hinc fortasse fluxit 
quod Plutarchus refert de Mus. V. 214. (654) 
"dié&avÓgoc ἐν τῇ συναγωγῇ τῶν περὶ Φρυγίας 
χρούματα Ὄλυμπον ἔφη πρῶτον εἷς τοὺς Ἕλληνας 
χομίσαι, ἔτι δὲ xai τοὺς Ἰδαίους 4αχτύλους. NO0- 
linus c. XI. studium musicum inventum 
quum Idaei Dactyli modulos crepitu ac 
tinnitu aeris deprehensos in versificum 
ordinem transtulissent, quae transscripsit 
Isidorus Origg. L. XIV. c. 6. His consentiens 
Schol. Townl. ad Il. XXII. 391. eorum, qui bello 
inclaruerunt Trojano, duos musicae artis peritis- 
simos fuisse dicit, Achillem et Paridem, ὧν ὃ 
μὲν ὑπὸ Χείρωνος τοῦ xoi ᾿Ορφέα παιδεύσαγντος, ὃ 
δὲ ἐν Ἴδῃ τραφεὶς, οὗ διέτριψαν οἱ Ἰδαῖοι Ζ4άχτυ- 
λοι μουσιχώτατοι γεγονότες, ὧν ἕνα Κρινόεντα. 
φασίν, ὃς πρῶτος [Μούσαις ἔϑυσεν, οὗ ἀπόγογος 





SAMOTHRACIA. 1163 


Τέρπανδρος ὃ “αρίσσαῖος. Tertium erat artium ma- 
gicarum studium, cujus ratio minus promta sed te- 
stes certissimi sunt, Hellanicus et Pherecydes, qui 
Dactylorum alios veneficos esse, alios veneficia sol- 
vere consentiunt [!] nec ignobilis auctor Plutarchus 
V. Num. XV. μυϑολογοῦσιν εἰς τὸν ᾿4βεντῖνον λό- 
φον φοιτᾷν δύο δαίμονας, Hixov χαὶ φοαῦνον, οὺς 
và μὲν ἄλλα Σατύρων ἄν τις ἢ Τιτάνων γένει προς- 
εἰχάσειΣ, δυνάμει δὲ φαρμάχων xoi δεινότητι τῆς 
περὶ τὰ ϑεῖα γοητείας λέγονται ταὐτὰ τοῖς "Idotous 
4Δακτύλοις σοφιζόμενοι. | Neque ob. aliud. litera- 
rum Ephesiarum inventores praedicantur. Clemens 
Strom. 1- 360. τινὲς τῶν Ἰδαίων 4ακτύλων σο- 
φούς τινας πρώτους γενέσθαι λέγουσιν, εἷς oUg ἥ 
ve τῶν Ἐφεσίων λεγομένων γραμμάτων καὶ ἣ κατὰ 
μουσιχὴν εὕρεσις δυϑμῶν ἀναφέρεται δι ἣν αἷ- 
τίαν οἱ παρὰ τοῖς μουσιχοῖς δάχτυλοι τὴν προςη-, 
γορίαν εἰλήφασι" Φρύγες δὲ ἦσαν οὗ Ἰδαῖοι 41ἀκ-- 
τυλοι. ἴπ numero vocum Ephesiarum quas He- 
sychius profert, unum est nomen Ζαμναμενεύς, 
quod ille ἥλιος interpretatur, sed idem uni Dacty- 
lorum tribuitur, neque incredibile videtur, cete- 
rorum quoque vocabula literis illis, quas alii ali- 
ter referunt, adscripta fuisse[*]. Par certe utris- 
que vis ad mala propulsanda. Namque Magi, ut 
Plutarchus dicit, Symp. ὙΠ. 5. τοὺς δαιμογιζο- 
μένους χελεύουσι τὰ Ἐφέσια γράμματα πρὸς αὖ- 
τοὺς λέγειν χαὶ χατονομάζειν. idemque De Prof. 
Virt..sent."p. 266. T. VII. illorum nominibus pro- 


[f] De significatione verbi ἀναλύειν supra dictum p. 644. 
[4] Vid. Épimetr. I. 


1104 LIBER TERTIUS. 


nunciandis instans periculum averti posse memo- 
rat: οἱ ἐχμεμαϑηχότες τὰ τῶν Ἰδαίων ὀνόματα 
4αχτύλων χρῶνται πρὸς τοὺς φόβους αὐτοῖς ὡς 
ἀλεξιχκάχοις ἀτρέμα καταλέγοντες ἕχαστον, vel po- 
tius hanc imperitorum opinionem esse, magnorum 
autem. virorum nomina et exempla eam vim ha- 
bere ut, si in. tempore animo recursent, temerita- 
tem ἃ lapsu contineant; quam egregiam senten- 
tiam. admodum  praepostere accepit Antoninus 
Comm. XL 26. ἐν τοῖς τῶν Ἐφεσίων γράμμασι 
παράγγελμα ἔκειτο συνεχῶς ὑπομὶιμνήσκεσθαι τῶν 
παλαιῶν τινος τῶν ἀρετῇ χρησαμένων [*]. Sed per- 
gamus. δα reliqua. Diodorus de Cretensium ori- 
ginibus haec tradit ἀχολούϑως τοῖς ἐνδοξοτάτοις 
τῶν. τὰς Κρητικὰς πράξεις συνταξαμένων V. 64. 
primos Idae accolas fuisse Idaeos Dactylos nu- 
mero. centum, vel, ut alüs visum, pares digitis, 
ὑπάρξαντας — τήν τὲ τοῦ πυρὸς χρῆσιν xoi τὴν 
τοῦ χαλχοῦ χαὶ σιδήρου φύσιν ἐξευρεῖν, δόξαντας 
δὲ μεγάλων ἀγαϑῶν ἀρχηγοὺς γεγενῆσθαι τῷ γέ- 
vt, τῶν ἀνθρώπων τιμῶν τυχεῖν ἀϑανάτων. Sed 
his Dactylerum inventis praevalet Matris magnae 
assectatio,, quod commune omnium. fundamen- 
tum: est. 


v.s. 


Per totam fere Asiae oram, quacunque deae 
magnae sacra pertinent, Dactylorum nomina di- 


[8] Gatakerus, unde haec sumta sint, nescius, à» τοῖς τῶν 
᾿Επικουρείων emendat. | 


᾿ΒΑΜΟΤΗΒΆΑΟΙΑ. 1165 


vulgata sunt. Titiam, quem Apollonius iis adnu- 
merat, Callistratus in libro de Heraclea Pontica 
heroem indigetem aut Jovis aut Mariandyni tilium 
perhibet ap. Schol. Apoll. I. 1126. II. 783. a quo 
discrepat Schol. Aesch. Pers. 933. Eust. ad Dion. 
787. Καλλίστρατος Τιτυοῦ (sic) παῖδας εἶναί φησι 
δύο, Πριόλαν καὶ Μᾶαριανδυνόν, τὸν δὲ Mogiav- 
δυγνὸν αὐξῆσαι τὴν ϑρηνητικὴν αὐλῳδίαν καὶ διδά- 
ξαι ταύτην Ὕαγνιν τὸν Μαρσύου πατέρα. Ex his 
non apparet quidem Titian illis in locis Dactylo- 
rum familiae adscriptum fuisse sed quod filius 
ejus Hyagnin erudivisse dicitur, fabularum Bi- 
thynarum et Phrygiarum commercia declarat; eo- 
que accedit Proculi testimonium Paraphr. Tetr. 
IL 97. de Bithyniae et adjacentium terrarum in- 
colis. generatim haec tradentis: σέβουσι μὲν ὡς 
ἐπὶ πολὺ τὴν ᾿ἀφροδίτην ὡς ϑεῶν μητέρα διαφό- 
ροις αὐτὴν χαὶ ἐγχωρίοις ὄνόμασιν ὀνομάζοντες, 
ὁμοίως xci τὸν τοῦ “ἄρεως, χαλοῦντες αὐτὸν ᾿Αδω- 
γιν xci ἄλλοις τισὶν ὀνόμασι, καί τινας δὲ τελε- 
τὰς μετ’ ὀδυρμῶν ἐχτελοῦσιν αὐτοῖς [1], et Arriani 
locus supra allatus: ἀγιόγτες εἰς τὰ ἄχρα τῶν 
ὁρῶν Βιϑυνοὶ ἐχάλουν πάπαν τὸν 4ία. xai ruv 
τὸν αὐτόν. Nec temere est, quod Lucianus tra- 
dit, Bithynos Martem a Priapo uno Titanum vel 
Idaeorum Dactylorum saltandi arte eruditum di- 
cere De salt. XXI. 135. T. V. De vicina Troade 


[T] Bendin quoque a Bithynis cultam esse colligi potest ex no- 
mine mensis Bithyniaci Βεγνδιαῖος in Matthaei Gloss. Min. T. I. 86. 
alius Ἡητρῷος vocatur, alius Περιεπεῖος s. Πριεπαῖος, alius 7fto- 
ψυσιος. 


Π, 25 


1166 ^ LIBER TERTIUS. 


quoniam praefati sumus, Ephesum transgredimur, 
ubi literae magicae a Dactylis inventae dicuntur. 
Sed haec paucorum opinio est nec vetustae cu- 
jusdam religionis fidem facit, quia fieri potest, ut 
ex communi, quae de illis increbuit, artium ma- 
gicarum fama conjectum sit. Neque firmius ad- 
miniculum praebet Etym. M. Κηρύκειον ὄνομα 
λόφου τῆς Ἐφέσου, ἐν ᾧ ἀνῆλθεν ὃ Ἡρακλῆς χα- 
τὰ βούλησιν τῶν ϑεῶν xoci ἐκήρυξε τὴν γένγησιν 
τῆς ᾿Αρτέμιδος, quo loco Muellerus De Dorib. 
T. L 389. ilum Herculem significari putat, qui 
inter Idaeos Dactylos numeratur; sed manifesto 
pro Ἡρακλῆς Scribendum est Ἑρμῆς, ut in Theo- 
gnosti. Excerpto legitur Anecd. Bekk. p. 1389. 
Superest in hoc terrarum tractu Miletus, cujus 
auspiciis, ut Strabo refert, condita est Heraclea 
Megarensium | colonia. Menander autem prodidit 
τοὺς “Μιλησίους, ὅταν ϑύωσι τῇ Ῥέᾳ προϑύειν Τι- 
vía καὶ Κυλλήνῳ [, quos Apollonius inter Dacty- 
los principatum obtinere dicit, Menandrum sequu- 
tus, ut Scholiastae scribunt; unde non fit clarum, 
utrum is ΤΙ Δ et Cyllenum a Milesiis in Dacty- 
lorum . numerum | relatos an. hoc. solum tradiderit 
ab. iis communiter cum Rhea cultos esse.  Phry- 
gia ipsa, quatenus nobis patet, nullum hujus con- 
sortionis vestigium : ostendit, neque in sacris Phry- 
giis; quae "Graeci. et deinceps Romani aut publice 
sibi aut privatim adoptarunt, ulla Dactylorum 
memoria; denique causae nihil est, cur eos omni- 


[1] Schol. Ap. I. 1126. quae e libro de mysteriis sumta putat 
Hemsterhusius ad Plut. 846. 


SAMOTHRACIA. | | 1167 


bus locis, quibus. Rheae sacra viguere, innotuisse 
putemus. Haec postquam semel ex incunabulis 
suis aut. famae aura aut colonorum commerciis 
ad. alienigenas | transmigraverunt, procul dubio 
domesticis cujusque urbis: religionibus ita accom- 
modata sunt ut aliquid sui et nativi coloris amit- 
terent, peregrini asciscerent. «Quam mutationem 
maxime consentaneum est ad eas pertinuisse pe- 
regrini ritus partes, quae àd summam rei minus 
necessariae nec principales viderentur. Itaque sa- 
tellites deae: ejusdem aliis locis alii habiti et no- 
minati-. sunt, Dactyli, Curetes,  Corybantes, et 
si qua praeterea fuere deorum aut heroium  indi- 
getum vocabula, substituta illis, /quibus deae 
comites et paredri in antiquis ejus sedibus nun- 
cupati essent. Ad haec illud quoque occurrat, 
multa -ubique fuisse loca sacra et religiosa, quae 
quibus. diis heroibusve dedicata essent, nemo am- 
plius sciret. pridem. obscurata. conditorum memo- 
ria; item multorum. nominum divinorum religio- 
nem ex antiquitate retentam, notitiam autem, . quo 
quodque pertineret obliteratam esse. llinc ingens 
ad fingendum materia, sive qui gentis. suae. ori- - 
gines inuserendis divinis auctoribus augustiores. fa- 
cere siye domesticorum | deorum educatores,. ho- 
spites,  amasios comminisci | vellent; quo. genere 
fabulandi garrula et loquax antiquitas immortali- 
ter gavisa est.. Quod ut ad rem praesentem tra- 
ducam, dubitari potest, utrum Titias ille Marian- 
dynorum heros, a principio Dactylis adjunctus 
an a Graecis, qui Bithyniam occupaverunt, in 
29" 


1168 LIBER TERTIUS. 


hunc ordinem relatus fuerit. Neque poetae suspi- 
cione carent, Geographiae, ut Strabo queritur, 
vehementer ignari aut incuriosi, qui in enarrando 
nàtionum longinquarum situ et victu satis habue- 
runt communes notitias οἵ quae ab omnibus eo- 
dem modo tradita essent sequi, neque urnquam 
veriti sunt affingere aliquid vulgatis aut detrahere 
aut ex uno loco transferre in alium: ^ Sed pluri- 
mum sine dubio valuit gentium ambitio nihil ae- 
que affectantium, quam ut deorum aliquem apud 
se aut natum aut educatum aut maritatum esse 
vincerent, et ad  conciliandam sibi fidem antra 
Idaea, Olympos, Ortygias, Creteas, Tritones atque 
Oceanos domesticos ementientium|[*]. 


ge 


Pausanias V. 7. narrat Eleos Olympiorum 
primam institutionem, ad Tdaeos referre Dactylos, 
quinque fratres e Creta ad custodiendum Jovem a 
Rhea arcessitos, Herculem, "Paeonaeum, Epime- 
dem, lasum et Idan sive, ut alii vocabant, Ace- 
sidan e. 14. quos eosdem Curetes vocari.  De- 
cem post Deucalionem lüstris Herculis illius po- 
sterum" Clymenum e Cydonia Elidem venisse VI. 
21. aramqué Herculi παραστάτῃ ceterisque ere- 
xisse Curetibus, expulsum postea ab Aethlio VIII. 
31. Haec fuit Eleorum narratio graecá vanitate 
conficta, qui quum Jovis natales suae vindicassent 


[kj]. Montem Berecynthum, quem Diodorus Cretae infert, ficti- 
ticium esse probabiliter disputat Hoeckius T. I. 280. 





SAMOTHRACIA. 1169 


patriae antrumque quoddam ldaeum denominas- 
sent, non facile omittere potuerunt Jovis bajulos 
et custodes Curetes sive Dactylos. ^ Nomina illa 
Acesidas, Paeonaeus, lasus, aut solide ficta sunt 
aut traducta a semideis vel heroibus beneficis et 
auxiliaribus, quo in genere Hercules. principem 
locum obtinuit commune cum | Dioscuris nomen 
"AAs&ixoxog et Παραστάτης sortitus, "Thebanus vi- 
delicet, non-Idaeus v. C. V. ὃ. 9. De Hercule 
Idaeo primus mentionem fecit Onomacritus. Pau- 
sanias enim VIII. 31. Megalopoli dearum magna- 
rum, hoc est Cereris et Proserpinae, fanum me- 


morans et illi appositam statuam Herculis cubi- 


talem, haec addit memoratu perdigna: τοῦτον 
τὸν Ἡραχλῆν εἶναι τῶν Ἰδαίων καλουμένων 4az- 
τύλων ᾿Ονομάχριτός φησιν ἐν τοῖς ἔπεσιν. Hinc 
Hoeckius colligit statuam hanc  vetustissimam 
fuisse T. L p. 344. Quomodo vero Onomacritus 
de signo Megalopolitano loqui aut ullum obs- 
curi Semonis signum ita accurate describere po- 
tuit, ut septingentis annis post recognosceretur? 
Imo Pausanias hoc dicit: statua illa. repraesentat 
Herculem Idaeum, Cereris assessorem, in Onoma- 
criti carminibus celebratum. Idemque L. IX. 19. 
templum Cereris Mycalesiae ab Hercule Idaeo velut 
aedituo quotidie claudi et recludi narrat. Postre- 
mo IX. 27. templum Herculis Thespiense, quod 
incolae ipsi semideo Thebano conditum putabant, 
multo sibi antiquius et ejusdem Herculis Idaei 
videri ait, cujus sacra etiam Tyrios et ab his 
Erythraeos accepta habere. Nec desunt qui no- 


1170 LIBER TERTIUS. 


tum proverbium ἄλλος οὗτος Ἡρακλῆς huc. refe- 
rant, et Dio apud Photium similiter alterum. οὐδ᾽ 
"JHoeziije πρὸς δύο hinc natum putat, quod Her- 
cules Idaeus χαταδείξας ᾿Ολύμπια πρὸς δύο διά- 
πυκτεύσας ἡττήϑη, sed fides: sequuta mon est; 
nam prius. plerique. de Theseo:.aut Milone aut 
Tithormo pastore: interpretantur | v.: Schott. ad 
Prov. Suid. II. 13. et alterum. de Thebani herois 
repulsa Schol. Plat. p. 380. Bekk. ac ne Nonnus 
quidem .X..376. Herculem: Olympiae cum. Jove 
ipso-luctatum referens ['] Idàáeum signifieare vi- 
detur sed Thebanum,. quem. publica fama agonis 
Olympici auctorem ferebat. De illó si antiqui 
Elei Pindari aequales ea: praedicassent, quae:Pàu- 
sanias ab antiquariis accepit, nullo prorsus modo 
ille disertissimus. Olyimpionicarum praeco instituti 
laudem | audiente cuncta. Graecia in. Thebanum 
transferre potuisset Herculem. |ltaque, sicut onmi- 
nis fama et fabula: eundo crescit, primum antrum 
Idaeum | Eleorum .. percrebruit, |. postmodo. additi 
inquilini Curetes sive Dactyli, et Cretenses qui- 
dem non Phrygii, quia jam dudum superaverat 
opinio, Jovem in Creta natum esse. Cur autem 
Hercules huic numero additus sit, explicatu non 
difficile videtur. Meminisse modo libeat Dactylis 
ilis magnam artis magicae scientiam tribui --- 
ἐπιτηδεῦσαν ἐπῳδὰς Diodorus dicit — et hunc. eo 
ipso uti ad probandam Herculis Thebani et Idaei 

[11 ZHeAe(uov ὁ Ἡραχλῆς διὰ τὸ παλαῖσαι Zhi ἐν Ὀλυμ-- 


πέᾳ Schol. Lyc. 262. cf. Sturz. ad Pherec. p. 146. Forsitan. idem 


e^ Co We χαταβολεὺς, «quem invocabant certaturi Schol, Pind. 
. . 1. " 


SAMOTHRACIA. * 1171 


Olympiorum. conditoris diversitatem: τῷ πολλὰς 
τῶν γυναικῶν ἔτι χαὶ νῦν λαμβάνειν ἐπῳδὰς ἀπὸ 
τούτου τοῦ ϑεοῦ καὶ περιάμματα ποιεῖν ὡς γεγο- 
γότος αὐτοῦ γόητος — ἃ δὴ πλεῖστον χεχωρίσϑαι 
τῆς Ἡρακλέους συνηθείας τοῦ γεγονότος ἐξ "4λκ- 
μήνης. Verum haec opinio de multis veterum. et 
novitiorum heroum tenuit, eos somniis et oracu- 
lis aegrotantes adjuvare, omnibusque . auxilii . sui 
copiam facere.  Athenagoras c. XXVL ἣ μὲν 
Τρωὰς NsgvAMrou εἰχόνας Eye, τὸ δὲ Πάριον 
᾿Δλεξάνδρου xai. Πρωτέως" οἱ μὲν ἄλλοι dv- 
δριάντες τοῦ ᾿Νερυλλίνου χόσμημά εἶσι δημόσιον" 
εἷς δὲ αὐτῶν καὶ χρηματίζειν καὶ ἰᾶσθαι νοσοῦν-- 
τας νομίζεται, καὶ ϑύουσιν αὐτῷ xci χρυσῷ πε- 
ριαλείφουσι [^ ] καὶ στεφανοῦσι τὸν ἀνδριάντα. οἱ 
Τρωαδεῖς ὃ δὲ τοῦ ᾿Αλεξάνδρου καὶ αὐτὸς λέγεται 
χρηματίζειν. Athenis non procul a Dipylo statua 
erat Herois medici, quem Toxarin vulgo. vo- 
cabant, detrita temporis diuturnitate et humi ab- 
jecta: ἀλλ' ἔστεπταί γε ἀεὶ καί φασι πυρεταίνον- 
τάς τινας ἤδη πεπαῦσϑαι "ἀπ αὐτοῦ Lucian. 
Neyth. ὃ. 2. 147. T. IV. idemque narrat. Alexan- 
dri adulatores. Hephaestioni mortuo sacrificasse 
ὡς παρέδρῳ χαὶ ἀλεξικάκῳ ϑεῷ, ejusque ὀνείρατα; 
ἐπιφαγείας χαὺ ἰάματα ementitos esse de Calumn. 
S. 17. p. 47. T. 8. Et Alexandri ipsius nomen 
vultumque numis inscriptum superstitiosos proe- 
biorum loco circumgestasse Trebellius Pollio et 


[2m] Persius IL. 56. de ejusmodi statuis fatidicis: Wratres 
inter ahenos, somnia pituita qui purgatissima mittunt, 
praecipui sunto sitque illis aurca barba. 


no ἢ LIBER TERTIUS. 

divus Chrysostomus docent, quorum testimonia 
Wesselingius ad confutandam Diodori opinionem 
attulit [^]. Herculis autem numen constat invo- 
casse omnes quibus ccleri auxilio opus foret: 
ὅπερ iq? Ἡρακλέους γενέσϑαι φασὶ τοὺς ὕπου δὴ 
γῆς ἢ ϑαλάττης πάσχοντας χαχῶς, ἐχεῖνον χαλεῖν 
χαὶ τοὔνομα πρὸς ἐπιχουρίαν ἐπαρχεῖν Liban. Epi- 
taph. Julian. T. I. 584. Hesychius: Zo καλόν. ["] 
τὸν Ἡραχλέα sig βοήϑειαν ἐχάλουν γενομέγης βίας, 
unde ducta est satyrae Varronianae inscriptio 
Hercules, tuam fidem! eundemque deum 
Aristides ait communiter cum Matre magna et 
Dioscuris coli, quod naufragio periclitantes libe- 
ret Or. in Aesc. p. 32. nec minus haec testantur 
cognomina ^4is£ízoxoc, ᾿“ποτρόπαιος, Σώτήρ; De- 
fensor, Somnialis, miraculaque curationum et 
praedictionum divinarum [?]. taque etiam mu- 
lierculae ab Hercule periapta et medicinas pete- 
bant, non quo eum artibus magicis pollere cre- 
derent sed quia consentaneum videbatur heroem 
invictissimum et beneficentissimum, quem vulgo 
quasi exemplar virtutis et roboris suspicerent [*], 
etiam nunc omnibus adversus morbos aliasque 


[1] Cf. V. D. in Observ. Amstel. Nov. TT. I. p. 10. 

[v] Cod. Marc. Ἡρακλᾶν ὡς χαλὸν τὸν "Howxiée λέϑον. 

[P] v. Salmas. Solin. p. 351. Ev. Otto de Diis vial. p. 126. 
Olear, ad Philostr. V. Ap. VIIT. 7. 840. Sprengel. Hist. Med. T. I. 
p. 174. Aristid. Or. IV. 84. ἐν Μὲεσσήνη νόσων τε ἁπασῶν ἐχλύεται 
x«i τῶν ἐν τῇ ϑαλάττῃ χινδύνῶν. 

[4] Τὸν μὲν Ἡραχλέα σύμβολον εἶναι δυνάμεως, τὸν δὲ Ἑρμῆν 
πλούτου Cosmas Indicopl. II. 141. «ἩἩραχλέα τὴν δύναμιν τῆς φύσεως 
Jamblich. V.P. c. 155. p. 191. παρὰ τοῖς φυσικοῖς ὁ Ἡραχλῆς σύνεσις 
καὶ ἀλκὴ λαμβάνεται Schol. Apoll. I. 865. Quod Malela Herculem 
τελεστὴν id est Magum fuisse dicit, aliorsum spectat. v. Cap. VI, 





SAMOTHRACIA. 1173 


noxas praesentissimum fore auxiliatorem. Quod 
argumentum satis est, Diodorum Herculis "'The- 
bani religionem perperam transtulisse ad Idaeum, 
qui multo post illum innotuisse videtur. Nam 
ne de Onomacrito quidem res explorata est, utrum 
is diserte Herculem Cretensem an indefinite Her- 
culem commemoraverit Cereris assessorem. — He- 
rodotus duo duntaxat Hercules novit, Thebanum 
et Tyrium; contra quem maxima disputationis 
contentione pugnat Plutarchus, unum solum Her- 
culem vetustis poetis cognitum fuisse. affirmans: 
ἕνα τοῦτον ἴσασι πάντες "Hoaxkén τὸν Βοιώτιον. 
De Malign. c. XIV. ]d vero ab homine rerum 
literarumque antiquarum impense docto dici non 
potuisset, si Herculis Idaei et ceterorum Dacty- 
lorum religio antiquissimis temporibus per colo- 
nos Cretenses Olympiam translata et in hoc cele- 
berrimo Graeciae literatae emporio monimentis 
publicis ad posteritatis memoriam consecrata fuis- 
set. Imo Herodotus hunc Dactylicum Herculem 
sibi notum esse negat; namque Tyrium suum, 
quem primus, ut ipse gloriatur, ab Heroe di- 
stinxit II. 44. deorum Olympiorum unum esse 
statuit, illum vero Idaeum quicunque memorave- 
runt, Dactylis adjunxerunt, quos nemo unquam 
coelestibus diis aggregavit. Praeter ceteros, quos 
jam produximus, Cicero N. D. HII. 16. sex Her: 
cules fuisse refert, quorum Tertius est ex 
Idaeis Dactylis, cui inferias afferunt, 
ubi non magis Coi quam Cretes inseri oportet, 
neque omnino ullo supplemento opus est, quo- 


1174 LIBER TERTIUS. 


niam hoc cui inferias afferunt satis est ad 
distinctionem Dactyli illius heroibus adnumerati 
et ceterorum, qui divinos honores consequuti sunt. 
Si vero ille Idaeus Hercules, ut Elei narrant, e 
numero Dactylorum fuit et pariter cum his in 
Creta natus, quid Phoronidis scriptori et Sopho- 
cli fiet, qui Dactylos omnino non Cretae assig- 
nant sed Phrygiae? num placebit colonias .com- 
minisci et migrationes de Phrygia in Cretam, de 
Creta in Elin, immemoratas illas et. immemora- 
biles? Adeo frustrabitur sese qui istam de quin- 
que Dactylis fabulam Olympicam, cujus nullus ante 
Strabonem [ et Pausaniam auctor extat, neque fa- 
cilis cum fama communi conciliatio, perfacilis au- . 
tem explicatio est, sola Periegetarum et Diodori 
auctoritate ad summam antiquitatem transferre co- 
netur. Aut fallor aut fundamentum totius cantilenae 
erat ara Olympiae Herculi constituta ΠΠαραστάτῃ 
id est auxiliatori [^]. Et huic additi quatuor ignoti 
heroes ibidem arae honorem adepti, quorum nomina 


[r] L. VII. 134. ἐᾶσαι δεῖ τὰ παλαιὰ περὶ τῆς ϑέδεως τοῦ 
ἀγῶνος, τῶν μὲν ἕνα τῶν ᾿Ιδαίων “Ιαχτύλων. Ηρακλέα λεγόντων ἀρχη- 
γέτην τούτων, τῶν δὲ τὸν ᾿ἡλχμήνης, ὃν x«i ἀγωνίσασϑαι πρῶτον" 
τὰ γὰρ τοιαῦτα πολλαχῶς λέγεται χαὶ οὐ πάνυ πιστεύεται. ldem L. | 
X. 213. ubi de Dactylis Phrygiis loquitur, nominat Celmin, Dam- 
nameneum, Acmonem et Herculem, quem solum recepere Elei,/ cete- 
ris domesticos substituerunt heroes, antri Pseudo- idaei accolas, ea- 
demque opera totam Atlantidum familiam et ipsius Dardani natales 
sibi arrogare ausi sunt Strab. VlIL. 85. uod si nemo credere dig- 
natur neque Samothracia mysteria ex Elide repetit, cur illis Dactylis 
Eleis fides adjungitur perinde commenticiis ὁ 

[3] Inscriptio Sponiana ap. Arnald. de Diis paredr. p. 190. Li- 
bero Patri Ádstatori et Conservatori. .Soteris Elei nomine 
prolixe nos donat Eusebius Chron. Lib. Post. CXXXVII. Hercules 
cognomento Desanaus in Phoenice clarus habetur. 
Unde et ad nostram usque memoriam a Cappadocibus 
et Eliensibus (sic) Desanaus adhuc dicitur. Sed lectio 
ambigua v. Selden. de Diis Syr. I. 6. 187, Desanaus ignotus. 


SAMOTHRACIA. ^ 1175 


morborum  depulsores Herculis | similes — indi- 
cant, ceterum mulla traditur cum Dactylis aut 
Curetibus similitudo. | Nam quod Hoeckius pu- 
tat lasum eundem lasionem esse. Cereris. ama- 
siunculum , sola nititur nominis similitudine 
ad persuadendum minime idonea; certe lasion 
ille nunquam Dactylis adscriptus neque inter lu- 
dorum Olympicorum . cónditores numeratus aut 
alioqui cum Hercule compositus est. Ubi gen- 
tium Hercüles sub nomine Dactyli lIdaei inferias, 
ut Cicero scribit, acceperit, inventu difficile est; 
suspicioni quidem proximi Elei fabulae a majori- 
bus fictàe comprobatores impigri, sed certis in- 
diclis argui nequeunt. Nequaquam vero committi 
debet, ut, ubicunque veterum scriptorum aliquis 
Herculem Idaeum odoratus est, ibi Idaeos Dacty- 
los gregatim cultos esse dicamus, quod ut mo- 
neam movet me Hoeckii disputatio mirabilis: Als 
Cultus wesen erscheinen sie auf Samothra- 
ke; auf Thasos, Kos, bey den Erythrae- 
ern und an andern verband man gleich- 
falls hóhere Ansichten mit ihnen T. I. p. 
326. Herculem Idaeum eundem esse. quem Ery- 
thraei et Tyrii colant, Pausaniae opinatio est, 
quae quanti in censum referenda sit, facile pro 
se quisque existimabit; theologi Ciceroniani, qui- 
bus in hisce rebus non minor fides, diversum fa- 
ciunt; Coi Dorienses quin Alcmenae filium co- 
luerint, nulli veterum in mentem. venit dubitare; 
nec Thaso quisquam Idaeum inseruit. Unde. igi- 
tur colligi potest his omnibus in locis Dactylo- 


1176 LIBER TERTIUS. 


rum religiones viguisse et eas quidem; ut vir 
doctus asseverat, augustiores? Equidem ne Sa- 
mothraciae quidem concedendas arbitror spreta 
Pragmaticorum fabula, quam Diodorus sequitur 
V. 64. Dactylos primos Cretae incolas quos alii 
decem fuisse tradant, alii centum, artibus magi- 
cis et mysteriis operam dedisse zo; περὲ -Xouo- 
ϑράχην διατρίψαντας οὐ μετρίως ἐν τούτοις ἐχ- 
πλήττειν τοὺς ἐγχωρίους, eorumque discipulum 
Orpheum teletas instituisse et mysteria [. Hoc 
ejusmodi est, ut si aliunde confirmatum fuerit, 
Dactylos Samothraciam attigisse, saltem probabi- 
liter fictum videri possit; pro testimonio nullo 
modo valere. potest. Neque illi ignoti auctores, 
qui Cabiros, Dactylos, Corybantes, Curetes τοὺς 
ἀὐτούς fuisse dictitant Strab. p. 157. his omni- 
bus unam patriam assignant Samothraciam sed 
antiquissimos deorum cultores genere sacrificandi 
festivo et tumultuoso inter se convenisse docent. 
Alia est Nigidii ratio. Arnobius Π]. c. 41. Pos- 
sumus de Laribus summatim aliquid di- 
cere quos arbitratur vulgus vicorum at- 
que itinerum deos esse ex eo quod Grae- 


[3] Hunc locum Freretius T. XXIII. p. 33. et Hoeckius nimis 
cupide Ephoro assignant, cujus paullo ante affertur sententia, Mi- 
noem cum Dactylis in Europam transimisisse; quae sequuntur, histori- 
corum Creticorum inventa sunt, hominum, ut Heynius judicat, valde 
ineptorun, quos Diodorus si ullo judicii acumine usus 
fuisset sequi non debuisset; non enim mythos antiquos 
aut famam veterem exponunt sed Sophistarum com- 
menta qui rerum origines Cretensibus assignare vi- 
taeque instituta, inventa, artes ad Dactylos, Curetes 
Titanes referrent, simulque alteram hypothesin ad- 
hiberent, qua e mortalibus dii facti esse ferebantur* 
De fontt. Diodori p. LXXVI. | 





SAMOTHRACIA. — 1177 


ci appellant lauras.. In diversis Nigi- 
dius scriptis modo tectorum domuumque 
custodes modo Curetas illos, qui Jovis 
vagitum occultasse perhibentur, modo 
Digitos Samothracios, quosquinque indi- 
cant[']. Cui jam olim apposuimus Diomedem Lares 
Curetibus aequiparantem , ad quos ipsos Dactylo- 
rum nomina transfert L. IIl. 474. hos (Curetas) 
quidam tres putant, qui Lares esse cre- 
duntur, Damnameneus, Acmon, Cel mon(["] 
dicti ἀπὸ τῶν χορῶν id est. a formosis ocu- 
lis vel a cono galeae. llla vero sunt. Dacty- 
lorum: vocabula in. Phoronide tradita: et. fortasse 
a docto editore hinc reposita pro. iis, quae. Ed. 
Veneta p. XLVH. et. Coloniensis: A. 1506. p. 114. 
exhibent Damimamentinus, Asteus; Pyr- 
rhichus, mixtis Curetibus atque. Dactylis. .. His 
porro | adjunximus. . Grammaticorum ; testimonia, 
primum Hygini Fab. CXXXIX. Ámalthea pueri 
(Jovis) nutrix impuberes convocavit eis- 
que clypeola et hastas dedit et jussit 
eos crepare;.qui graece Curetes sunt ap- 
pellati, aliis Corybantes dicuntur, his["] 


[t] Nihil huc pertinet Solini locus obscurus c. II. 18. Prae- 
neste condita a Caeculo, quem juxta ignes fortuitos 
invenerunt Digitorum sorores, ubi Scaliger divorum vio- 
rum. emendat, Salmasius primum, Digitorum proponit, deinde vero, 
quia hi non simpliciter ita vocantur sed aut ldaei aut Samothracii, 
praefert Igidiorum (οἱχκιδέων). Cf. Otto de diis vial. p. 101. - 


"| Edit. Colon. A. 1588. Celmus, ut ap. Ovid, Celme Munck. 
ad Hyg. F. 139. monstruose Σαλαμίγιος Strab. p. 218. ^. 


[n] Sic pro hi recte emendavit .Wouwerus; ad' Minuc; Oct. 
p. 201. 


1178 LIBER TERTIUS. 


autem Lares. appellantur. Lutatius δᾶ 
Theb. ΤΡ. 784. |Curetes latine Lares fa- 
miliares appellantur. ' Hesychius | /4&oeic, 
λάῤραβες, τοὺς Κυρίτας ἹῬῬωμαῖοι οὕτως: (]- 
loquia Graecol. ΜΝ, [5]. ap... Salmasium Solin, p. 
64. Ζεὺς ἐπεὶ ἐχράτησε τὸν οὐρανὸν Κούὐρησί τε 
χαὶ Κορύβασι τιμὴν ἔδωχεν ἵνα Otob κατοικίδιοι 
λέγωνται. - Glossae Gr. Lat. Indigetes; ἡμί- 
90v. Κούρητες. Postremo. in medium attuli Arno- 
bii testimonium ^L. TIL. c. 40. Nigidius in li- 
bro sexto et decimo [5] exponit discipli- 
nas Etruscas sequens genera esse Pena- 
tium quatuor et esseIdaeos ex his alios, 
alios Neptuni, inferorum tertios, mor- 
talium hominum quartos, ubi Idaei signifi- 
care videntur genios Joviales sive coelestes, ceteri 
Làres permarinos, terrestres, inferos. Haeé ma- 
nifestum faciunt non solum Dactylorum, Curetum, 
et Corybantum ' discrimen sublatum [5] “584 etiam 
hos tanquam: deos :mínuseulos Romanorum Ἢ geniis 
domesticis, Penatibus atque Laribus,: compositos 
esse. "Quapropter illi Digiti Samothracii : multo 
potius generum - vicinorum | confusionem : :quam 
Dactylorum cultum Samothracium testari possunt, 


[X] Haec an postea edita sint, ignoro; Familiarium Collo- 
quiorum formulae graece editae Antverp. 1547. harum rerum 
nihil continent. h 

[y] Cf. Rutgers. Varr. Lectt. p. 284. et 289. 


[2] Etym. M. p..246. λέγονται “άχτυλοι, χαὶ οἱ Κορύβαντες 
ὡς. δείχτυλοι ἢ διὰ τὸ διδάξαι δαχτύλους (scr. διδαχτύλους). Schol. 
Arat. ν, 38. Κούρητες xol Κορύβαντες χαὶ ᾿Ιδαῖρι “άχτυλοι οὗ αὐτοί 
εἶσιν. ; 





SAMOTHRACIA. 1179 


cujus nemo illorum, qui de insulae hujus sacris 
scripserunt, mentionem habuit. 5; aj 


EX 

" Postremo huc reponam quae olim scripsi in 
Diss. de M. B. quum Pragmaticorum in interpre- 
tandis mythis rationem .adumbrarem: Quin 
Pythagoram hae doctrina imbutum fuisse nar- 
rant; Porphyrius fabulatur Zaratae alumnum, 
»Delphis quum esset, Apollinis monimento -ele- 
»gidarion inscripsisse hac quidem sententia ut 
,eum Sileni filium proderet (^| a. Pythone inter- 
,emtum, tum a Triopa defletum, postremo in 
"tripode conditum -- Κρήτης δὲ ἐπιβὰς τοῖς Mog- 
»γου μύσταις προξζῇήει ἑνὸς τῶν Ἰδαίων Aoxvókov, 
εὗφ ὧν xoi ἐχαϑάρϑη τῇ ζεραυνίᾳ λίϑῳ 333: εἰς 
ο»δὲ τὸ Ἰδαῖον ἄντρον χαταβὰς χαϑήγιδε: τῷ Διί, 
»ró»v τὲ στοῤγύμενον αὐτῷ xov ἔτος ϑρόνον 
»»ἐϑεάσατο, ἐπίγραμμά τ᾽ ἐνεχάραξεν ἐπὶ τῷ τἀφῷ 
500 ἣ ἀρχὴ Ὧδε ϑανὼν κεῖται Ζὰν ὃν dio κι: 
»Κλήσζουσι V. P. c. XVII. Huc dubito an illud | 
»,à Diodoro relatum pertineat: Cretenses affir- 
,mare solere,'quae apud alios recondita habean- 
»tur mysteria, haee apud se palam et ante ocu- 
,los omnium esse, quibus illa non admodum ve- 


i 


[57 Aristoteles ap. Clem. Coh. p. 24. plures Apollines memorat 
et quartum Arcadem Sileni filium; quod Gesnerus in Comm. de Si- 
leno p. 17. cum Porphyrii narratione componit.. Morgi illius mystae 
ex eadem officina exisse videntur, unde Mochi prophetae, quos idem 
Pythagoras adiit Jambl, c. XIV. 36. | 


1180 LIBER TERTIUS. 


»tus de Jovis sepulcro narratio significari videtur.« 
Quis controversiam facere audeat an haec. fabula 
sit nove et improbe ficta? Nec tamen ita fictam 
et falsam credo, ut sunt vanae somnii species sed 
sic, ut quandam veritatis umbram relinquat. Et- 
enim. gliscit nescio quae fama de sacris Creten- 
sium 560} 1815. et. de sodalitate quadam  Curetum 
mystica v. C. 1. $. 3., quibus illi Morgi mystae 
persimiles et eodem solo enati videntur. Ulterius 
progredi conjectando non libet. Sed instat alia 
quaestio. Dio Chrys. II. 225. ὃ "4piorotéAge ᾿ ἐπι- 
στέλλων γέγραφε (τοῖς “Σταγειρίταις) ὡς τοῖς πράγ - 
μασιν ἀπειρηκώς. Φησὶ γὰρ, αἴρειν τοὺς Ἰδαίους 
Ζακτύλους χἀμὲ νομίζετε χαὶ εἴ τιγές, εἶσιν ἕτεροι. 
Καὶ γὰρ. δὴ πλεῖον ἴσχυσεν ἣ τῶν ἀνθρώπων. ἐκεί- 
vov. zoxoóouuovia τῆς τοῦ ““ριστοτέλους σπουδῆς͵ 
Schneiderus in Lex. s. δάχτυλος hoc proverbium 
de iis, quae effici non. possunt, celebratum esse 
judicat. Longe aliter Wyttenbachius ad Plut. De 
Sent. Prof. virt. p. 605. Aristotelis verba inter- 
pretatur:.dicit enim se tentare loco mo- 
vere Idaeos Dactylos; id est, homines 
agrestes et montanos suis sedibus dedi- 
tos. Quorum neutrum mihi verum, prius tamen 
veri similius videtur. Digitum tollere Ro- 
mani. usurpant. de iis, qui, ut Aristoteles, τοῖς 
πράγμασιν ἀπειρήχασι seseque victos fatentur v. 
Gesn. Thes. s. v. et similiter Graeci. | Anecd. 
Bekk. p. 357. 30. αἶρε δάκτυλον" τίϑεται ἐπὶ τῶν 
ἀπαγορευόντων ἐν τῇ ἀγωνίᾳ. Aristoteles autem 





SAMOTHRACIA. 1181 


Digitos Idaeos et si qui alii sint tollere se dicit, 
ambigue ludens sicut ille Crobyli comedo Athen. 
Lol Fi:ioo: 5 

Ἐγὼ δὲ πρὸς τὰ ϑερμὰ ταῦϑ' ὑπερβολῇ 

τοὺς δαχτύλους δήπουθεν Ἰδαίους ἔχω, 

καὶ τὸν λάρυγγ᾽ ἥδιστα πυριῶ τεμαχίοις. 

'" Notum est veteres convivas ad cibos appre- - 
hendendos manibus usos esse et Mo ante Athe- 
naeus helluonem quendam memorat τὴν χεῖρα συν-- 
εϑίζξειν πρὸς τὰ ϑερμά. taque ille quoque se 
digitos munitissimos habere gloriatur, quos Sui- 
das vere interpretatur ψυχρούς i. e. caloris pa- 
tientes, eosque Ἰδαίους vocat παρὰ τὸ προςδοχώ- 
μενον et fortasse ad significandum στεῤῥούς. Da- 
ctylorum in numero refertur Celmis quidam, de 
quo Plutarchus Prov. Alex. ΧΙ. 588. ζΧέλμις iv 
σιδήρῳ ini τῶν σφόδρα ἑαυτοῖς πιστευσάντων, ὡς 
ἰσχυροὶ xoi δυςῤχξίρωτοι πεφύκασι. Κέλμις γὰρ 
τις ἐν Ἴδῃ στεῤῥότατον EL ὀῤγάξό μένος. Wed 
de his satis. 


€ A P. IV. 
De TwloWsarp 


prr 


Telchines, quanquam nullis priorum similes 
sed prorsus sui generis fuisse videntur, tamen 
quia a Strabone in hanc quaestionem implicati 
atque adeo ab Aglaosthene, nisi errat Germanici 

II. 26 


1182 LIBER TER TIUS.. 


Scholiastes[*] Curetibus intermixti sunt, hoc'locó 
praeteriri mon! debent. Nomen Telchinum - pri- 
mus eorum qui extant in medium promsit Stesi- 
chorus loco: a. Suchfortio. praetermisso [ἢ] 7j παροι- 
μία τοὺς φϑονεροὺς xai ψογεφοὺς Tél giras χαλεῖ. 
Στησίχορος δὲ, φασὶ, τὰς χῆρας χαὶ τὰς σχοτώ- 
σεις. -τελχῖνας χαλεῖ, incertum . qua. significatione, 
substantiva. an. adjectiya, .ut .»/óog. τελχίς .Nonn: 
VIII. 108. δεξιὰ τελχίς . Liban. Monod. in Daphn. 
T. III..334. Chrysost. Or. in Bab. T. II. p. 169. 
eoque modo Stesichorum . χῆρες τελχῖγες. dixisse 
credam, ut vulgo μοῖρα vel ὕδης βάσκανος. Υ. 
Jacobs. ad Erinn. Ep. IIl p. 189. T. 6. Pro 
substantivo testimonium exhibet Etym.:M.. Τελχίν 
καὶ 7 εἷς ϑάνατον καταφορά, -τελχινώδης ὃ. τρα- 
χηλιώδης [^] » τελχιταίνει,  ἀντερίζει, σχληροτραχηλεῖ, 
quibus Schneiderus aeque obscuras Hesychii. et 
Photii glgssas componit omissa. Brepheni nota Aé- 
γονται χαὶ τελχῖγες ϑηλυκῶς αἱ ὑπὸ. πληγῆς εἰς 


t 


[2] Ad v. 25. p. 40. Aglaosthenes in Naxi βου id 
nibus Cynosuram dicit fuisse Jovis nutricem unam ex 
Idaeis nymphis, a qua in Cretae oppido Histoe Nico- 
stratus constituit portus et circa eum locum Cynosu- 
ram fuisse cum Telchiniis, qui dicuntur Curetes Idaei. 
'Telchinum tamen nulla mentio apud Eratosthenem c. II. et Hyginum 
Astron. II. 2. ubi Scholiastae verba, quae incorrecta repetunt Meur- 
sius Cret. c. XL et Hoeckius T. I. 434. probabiliter emendavit Mun- 
ckerus. 

[1 Eustath. p. 772. quem locum nuper addidit Kleinius Fragm. 

130 

᾿ [ c] seoihicim videtur cervicosus, quo nomine Ambrosius 
utitur v. Nolten. Lex. Antib. p. 459. rigida et obstipa cervix homines 
'abstrusos, ; pervicaces et subdolos denotare creditur. Pollux 1I. 135. 
βυσαύχην ὁ τοὺς μους ἀνέλχων τὸν δὲ αὐχένα. συνέλχων, ὃν ἐπί- 
᾿βουλογ᾽ ᾿4ριστοτέλης φυσιογνωμονεῖ. cui simile trachalas irrisorem 
declarat. v. Wernsdorf. Daphn. Constant. p. 294. .Adjectivo illo utitur 
Gregor. Palam, Decl. Corp. c. Anim. P. 17 . ἐμοὶ τὸ πρόφωπον͵ συγέ- 
πέσε τηχεδόν! τελγιγώδει. 


ei. 


SAMOTHRACIA. 1183 


ϑάνατον zercqogoí: unde apparet Etymologum 
non casum letalem (7 χατὰ χρημγῶν χαταφορά 
Hermes Pim. c. IX. $. 3.) sed ictum: mortiferum 
assignificasse; quorum utrumque cum. scotomate 
conjunctum est, posterius vergit in similitudinem 
verborum σχοτωνία et σχοτώγειν, quibus novitia 
Graecitas - cladem οἱ caedem significat. Secundus. 
a Stesichoro locus concedi potest ignoto auctori, 
de quo Athenaeus VIIL 282. F. ὁ τὴν Τελχινια-- 
zi» ἱστορίαν συνϑεὶς εἴτ᾽ Ἐπιμενίδης ἐστὶν ὃ Κρὴς 
ἢ Τηλεκλείδης εἴτ᾽ ἄλλος τις ἱερούς φησιν εἶναι 
ἰχϑύας δελφῖνας xol πομπίλους" ἔστι δ᾽ ὃ πομπί- 
λος ζῶον ἐρωτικὸν ὡς ὃν χαὶ αὐτὸς γεγονὼς ἐκ 
τοῦ Οὐρανίου αἵματος ἅμα τῇ 'dqpoodírg. Te: 
leclidae comico haec temere tribui jam Meinekius 
monuit Scenn. Quaest. I. p. 30. ne ab Epimenide 
illo vetere scripta putemus obstat scribendi genus 
et nominis. ἱστορία usus novitius. . Nihilo notior 
nobis ille ἙἘνομίδης ὃ τὰ ϑεῖα »yocwac[!], quem 
Etym. M. docet Telchinum nomen a verbo ϑέλ- 
yo [*] derivatum  putasse. Neque omnino ante 
Alexandrinos poetas fabulae hujus notitia tradi- 
tur; qui ut omnes antiquitatis loculos excusserunt, 
ita etiam Telchinum memoriam fere intermortuam 
restaurarunt. Ac primum quidem Simmias Rho- 
dius eos e mari progeneratos esse dixit ap. Cle- 

[4] Ἐνομήδης Cod. Paris, Bekkeri v. not. p. 891. Ἐγομίδης 
Etym. Gud. 'Evvouíónc corrigit Welckerus de 'Trilog. Aesch. p. 187. 
quasi referret pro ignoto auctoris nomine aeque ignotum substituere ; 
Epimenides aliquis de Rhodo scripsit. 

[*] Similiter Θρᾳχία et Τραχεῶτις, Θέλπουσα εὐ Τέλφουσαεν. 


Schellenberg. ad Antim. p. 62. ἀχάνϑια, ἀχάντια Eustath, 468, 32. 
aliaque supra allata hujus antistoechiae exempla. ; 


26 * 


1184 LIBER TERTIUS. 


ment. Strom. V. 674. ἁμασιγνήτων καὶ Τελχίνων 
ἔφυ ἡ ἁλυχὴ ζάψ. ubi Bochartus " Zuuoc Ἰγνήτων 
reponit, commode usus testimoniis Hesychii Ἴγνη- 
τὲς οἱ μετὰ τοὺς Τελχῖνας ἐποιχήσαντες τὴν "Pó- 
δον. et Stephani Τγής ἔϑνος οἰχῆσαν τὴν Ῥόδον, 
λέγεται δὲ xai Ἴγνητες [ neque a sententia poe- 
tae multum aberrasse videtur, sed verba ad ver- 
sus speciem redigere frustra conatus est. Tum 
Callimachus H. in Del. 31. Neptuni tridentem ab 
iis fabricatum esse dixit, sicut alii ap. Eustath. 
ad Dion. 504. harpen Saturni; novitio utrique 
commento; nam antiquitas fabricandis deorum ar- 
mis Cyclopes praefecit, primum Caeligenas, post 
Siculos. 


& 2 


Sed hi omnes nos incertos dimitterent nisi 
in vacuas partes succederent alii rerum Rhodia- 
rum scriptores. Zeno Polybii aequalis, cujus verba 
Diodorus refert V. 55. narrat Telchines recens 
mari editos Rhodum puram adhuc ab humano 
cultu, sedem ac domicilium elegisse; ad eosque 
delatum a matre Rhea Neptunum[*], ut adole- 
visset, Haliam sibi Telchinim sororem. connubio 
junxisse; hinc sex filios prognatos et filiam Rho- 


[f] Arcadius De accent. p. 126. γνής ὁ Ῥόδιος. 


[t] Addit Caphiram nympham muneris sociam, quae haud dubie 
Camira dicta est ab urbe. Cabiri in Rhodo nulli sunt, neque ulla 
Cabirorum cum 'Felchinibus cognatio, praeter quod Bruiningius nar- 


rat in Act. Societ. '"Traject. T. III. p. 356. 'Telchines sacra Cabiraea 
adininistrasse. | 


SAMOTHRACIA. 1185 


. den, unde insulae nomen. Illos vero non solum 
multas res ad vitae cultum necessarias invenisse 
sed etiam. prima deorum simulacra confecisse tan- 
tamque fuisse apud eos rerum reconditarum scien- 
tiam ut tempestates concitare, imbres nivesque 
effundere, seque in quas vellent formas vertere 
cerederentur. Neptuni autem filios violato Veneris 
numine in insaniam incidisse multisque facinori- 
bus. perpetratis a patre sub terra abditos esse, 
postea προςηῴους δαίμονας nuncupatos a situ loci, 
ni. fallor, ut "4oreuig Προςηῴα Euboeae Plutarch. 
Themist. VIIL 455. pariterque Haliam, quum se 
ob natorum flagitia in mare praecipitasset, a 
posteris honores divinos et Leucotheae nomen ac- 
cepisse, Neque Telchines ipsos diutius circa ea 
loca moratos sed instantem insulae inundationem 
praesentientes alios alio dilapsos, Lycum in eam 
regionem, quae ab ejus nomine Lycia appellata 
est. Rhodum autem, postquam rursus e flucti- 
bus emersit, vastam a cultoribus Heliadae occu- 
pavere. Quota pars hujus narratiunculae ex anti- 
quis Rhodi monimentis derivata sit, haud cito 
quis decernat, sed vetus fuisse in hac insula et 
domesticum Telchinum nomen deorum Telchinio- 
rum vocabula testantur Diodori relationi inser- 
ta, quae certe ab antiquariis ficta non sunt: παρὰ 
“Αινδίοις ᾿Δπόλλωνα Τελχίνιον προςαγορευϑῆναι, 
παρὰ δὲ Ἰαλυσίοις Ἥραν xoi Νύμφας Τελχινίας, 
παρὰ δὲ Καμιρεῦσιν Ἥραν Τελχινίαν. Cetera my- 
thologorum cathedrariorum commentis similiora 
videntur quam gentium indoctarum fabulis libero 


1186 LIBER TERTIUS. 


animi motu conceptis. Patet enim ut exemplo a 
Jovis infantia sumto Neptunus infans in insulam 
longinquam translatus curaeque Telchinum tradi- 
tus sit, quibus e proximo addita soror Halia 
Leucotheae imitatrix[*]. Nec majore astutia opus 
fuit ad comminiscendam Lyci Telchinis profectio- 
nem in Lyciam, ubi Apollinis Lycii templum 
super Xanthi ripis condidisse dicitur, quippe jam 
prius tradito, Latonam a lupis ad fluvium  Xan- 
thum deductam esse["]. Quo accedebat quod Pa- 


 nyasis tradidit, Lyciae gentis auctorem Tremilum - 


Ogygi filiam Praxidicam in matrimonio habuisse['] 
Steph. s. Τρεμίλη. Una enim Praxidicarum Thelxi- 
nea vocabatur Suid. neque incredibile videtur, hu- 
jus quoque nominis similitudine Zenonem vel qui- 


[£] Haliam nympham Homerus inter Nereides numerat et, si ve- 
rum vidit Valckenarius ad Ammon. p. 165. Hesiodus etiam.  7/tvxo- 
$é« commune dearum aquatilium nomen es& v. Etym. M..s. v. unde 
Leucotheae fons Sami Plin. V. 87. ᾿Ιναχία ἑορτὴ “ευχοϑέας in Creta 
Hesych. ab Inacho Oceanidum fratre. 


[h] Nicander et Menecrates apud Antonin. c. 35. Latonae. au- 
tem errores non Homero solum sed etiam Hesiodo ignoti, qui Lato- 
nam ante Junonem: Jovi nupsisse refert. v. Matthiae ad H. H. Pro- 
legg. p. 20. | 


[i] Plutarch. Def. Orac. XXI. 835. Σολύμους πυνϑάνομαι τοὺς 
«Τυχίων προςοίχους ἐν τοῖς μάλιστα τιμᾷν τὸν Κρόνον: ἐπεὶ δ᾽ ἀπο-- 
“τείνας τοὺς ἄρχοντας (ἀρχηγέτας 'Theodoretus) αὐτῶν “ἄρσαλον χαὶ 
x«i ΖΔίρύον Τροσώβιον ἔφυγε, ἐκεῖνον μόνον ἀμεληϑῆναι, τοὺς δὲ περὶ 
"Aoo«lorv σχληροὺς ϑεοὺς προςαγορεύεσθϑαι χαὶ τὰς χατόρας ἐπὶ τούτων 
ποιεῖσϑαι δημοσίᾳ καὶ Ἰδίᾳ “υχίους. ubi Κρόνος certe ineptum atque 
haud scio an.cum -Κράγος commutandum.. Stephanus: Κράγος ὅρος 
«Τυχίας ἀπὸ Kocyov τοῦ Τρεμίλου xe Πραξιδίχης νύμφης" ἐνταῦϑα 
δ᾽ εἶναι χαὶ τὰ τῶν ἀγρίων ἄντρα" ἀπαϑανατισϑῆναι γάρ φασι τοὺς 
περὶ τὸν Κράγον. Pro Τροσώβιον Eusebius Τύσιβιν, quo fortasse 
pertinet Suidae glossa Τύσιβις ϑεός, 'lheodoretus 'Therapp. III. 816. 
T. IV. Τόσαβις. ambo pro σχληροὶ ϑεοί,. qui-iidem ἄγριοι dicti juris 
jurandi vindices, praebent σχιῤδοί eadem significatione praeditum v. 
Salmas. ad Pall. p. 297. Reines. Varr. Lect. I. 5, Schaefer. ad Long. 
p. 364. Lycios Ogygios et Boeotiam Ogygiam ab Ogyge 'lermerae 
filio nomen habere tradit Stephanus s. v. 


ncc m δε 





SAMOTHRACIA. 1187 


cunque istius fabulae auctor, ad Telchinas. Rho- 
dios. traductum. esse,: quorum. in: numero. fereba- 
tur Lycus. Hujus autem cum Lyciis commercia 
non. priüs:; coepisse arbitror quam Rhodii. in hac 
regione pedem. posuissent urbesque:aliquot:condi- ᾿ 
dissent, ignota certe Herodoto, qui Tremilarum: 
gentem .à Lyco, Pandionis filio, transnominatam 
putat... v.. Staver: ad. Lactant. L. VI. F..4. Observ. 
Misc. Amstel. T. VIIL 66. neque Pindaro audita, 
qui in. carmine ad Rhodios scripto insulam diu. 
in fundo abditam, simul atque in lucem :emersis- 
set, Soli cessam in eaque primos mortalium et 
natos et locatos esse cecinit Heliadas,: operum 
artificiosorum fabrica inclitos tantaque sollertia a 
Minerva instructos ut statuas in viis inambulan- 
tes haud aliter ac si viverent perfecisse diceren- 
tur Ol. VII. 93.[*] 


$4 
Testes nostri, quos usque adhuc interrogavi- 


mus, omnes inter se consentiunt, Telchines natu 
Rhodios fuisse cumque Curetibus, Dactylis, Co- 


[k] Suave est videre quemadmodum Mythologorum patriarcha 
Aldus Manutius hanc fabulam enucleet in. "Tractatu de Statuis Ama- 
dutii Anecdotis Litt. inserto Vol. II. 266. Hujusmodi spiritibus 
daemoniacis intus .inclusis motae creduntur statuae 
Telchinorum producentes pluvias, tonitrua, ventos et 
alios affectus; pariter statua Daedali, Promethaei et 
columba Archytae etc. Miror cur omiserit Juaneli Automaton 
Valenciae per vias olim ambulare solitum v. Fiorilo Gesch. der Mah- 
lerei p. 110. D. Similes Heliadarum statuas praedicat Pindarus ἔργα 
ζωοῖσιν ἑρπόντεσσί 8' ὁμοῖα χέλευϑοι φέρον. quod ne quis ut fide 
majus pro mendacio ducat, provide addit δαέντι δὲ καὶ σοφέα μείζων 
ἄδολος τελέϑει. quibus verbis magica et praestigiosa - 'Telchinum 


1188 LIBER TERTIUS. 


rybantibus nihil commune habuisse praeter sapien-- 
tiae famam, omnibus, quorum nomen ex ultimis 
antiquitatis tenebris refulgeret,  adhaerescere 80- 
litam. Sed his illos angustiis educit Strabo, Rlio- 
dios, ut videtur, scriptores sequutus p. 202. oí 
δὲ Τελχίνων ἐν Ῥόδῳ ἐννέα ὄντων τοὺς ἹῬέᾳ ovv- 
ἀκολουϑήσαγντὰς εἰς Κρήτην xoi τὸν Δία χουῤο- 
τροφήσαντας Κουρῆτας ὀνομασϑῆναι etc. qua ra- 
tione omnes illi deorum educatores et comissato- 
res in unam cóncluduntur familiam Rhodo oriun- 
dam. Straboni subjungam, ut ejusdem aetatis, 
Ovidium et Nicolaum Damascenum. Ille. in Met. 
VIL 365. memorat | 


Plioebeamque Rhodon et lalysios "elchinas, 
quorum oculos ipso vitiantes omnià visu 
Jupiter exosus fraternis subdidit undis, 


ubi novum accidit quod de causa supplicii Lactan- 
tius narrat in Argum. Fab. X. Telchinas Ju- 
piter propter odium conjugis suae Ju- 
nonis subjecit mari. Nicolaus vero ap. Stob. 
Serm. XXXVIIL 225. Fragm. Orell. p. 146. la- 
tius exspatiatur: ΖΤελχῖγες ἄνθρωποι ὀνομαζόμενοι 
pa cu^ Κρῆτες, οἰχήσαντες δὲ xoi ἐν Κύπρῳ 
μεταναστάντες δ᾽ εἷς Ῥόδον xoi πρῶτοι τὴν νῆ- 
σον κατασχόντες βάσχανοί τε σφόδρα ἦσαν xai 
φϑογεροί. Τεχνῖται δὲ ὄντες xoi τὰ τῶν προτέ- 
θὼν (sic) ἔργα μιμησάμενοι ᾿Α4ϑηνᾶς Τελχιγνίας 
phantasmata tacite denotari neque veteres interpretes suspicati ϑδιπὶ 
neque ratio suadet. De Rhodiorumi artificum operibus Eustathius ad 


Dion. 505. oi τεχνῖται ἀλύσεσε ἐδέσμουν αὐτὰ μὴ καὶ λάϑοιεν τάχα 
χινηϑέντα μεταστῆναί που ἀλλαχοῦ. 


-SAMOTHRACIA. 1189 


ἄγαλμα πρῶτοι ἱδρύσαντο, ὥςπερ εἴ τις λέγοι 
᾿ϑηνᾶς βασχάγου. De ortu Telchinum Cretensi 
paullo amte Strabonis attülimus testimonium; 
idemque alio loco XIV. 654. eos narrat ex Creta 
primum in Cyprum, hine in Rhodüm venisse; 
Pausanias vero IX. 19. nullos nisi Cyprios nosse 
videtur Telchines: ᾿“2“9ηγᾶς ἐν Τευμησσῷ Téhyi- 
γίας ἐστὶν ἱερὸν, ἄγαλμα οὐκ ἔχον" ἐς δὲ τὴν ἐπί- 
κλῆσιν αὐτῆς ἔστι» εἰχάζειν ὡς τῶν ἐν Κύπρῳ 
ποτὲ οἰχησάντων Τελχίνων ἀφιχομέγη  uotga ἐς 
Βοιωτοὺς ἱερὸν ἱδρύσατὸ "4“9ηνᾶς Τελχινίας. δθ8: 
nomen deae multo rectius interpretans quam Da- 
mascenus ille; nam si Minerva βάσκαγος signifi- 
caretur, τελχίς dicenda erat non Τελχινία; quod 
aeque ineptum ést ac si quis deam asperàm Τρα- 
χινίαν vocare vellet". ^Unde autem tum dea 
Teumessia, tum Apollo, Juno et Nymphae apud 
Rhodios hoc cognomen acceperint dicere. non ha- 
beo, nisi ab antiquis cultoribus remansit ["].. Ce- 
terum Boeotiorum Telchinum nulla ad nos per- 
venit memoria; nam quod Scaliger scribit ad Eu- 
seb. p. 22. veteres fabulatores, qui Actae- 
onis canes in Telchines conversos fuisse 
nugati sunt, meminerunt eos in Boeotia 
fuisse, vereor ne parum firmum sit argumen- 
tum, quum de Actaeonis canibus unus Eustathius 
testis sit p. 771. 59. οἱ uiv ϑαλάσσης παῖδας τοὺς 
Θελγῖνας εἶναι, οἱ δὲ ix τῶν τοῦ ᾿Ακταίογνος xv- 


[11 Vid. Epimetr. II. 


. [m] 'Thelxinea soror Alalcomeniae, quae Minervae nutrix per- 
hibetur. Θελξέγεια Juno Athenis culta, ut Hesychius refert. 


1190 LIBER TERTIUS. 


γῶν μεταμορφωϑῆναι εἰς ἀνθρώπους. cujus loci vir 
summus obscure meminisse: videtur; neque in no- 
minibus. canum. illorum. quae. Aeschylus [^] , Ovi- 
dius Met. IIl. 205. et Hyginus referunt, ulla est 
cum . Telchinibus | similitudo. ..Tempestivum. vide- 
tur. huic loco Plutarchum et Statium inserere, .qui 
Telchinum mentionem in transcursu fecerunt; ille 
Virt. doc. poss. c. II. 387. οὐδὲ περὶ 1gocqóíoc 
ἔχει τις εἰπεῖν. στάσιν ἐν. πόλει γιγνομένην. πότερον 
Τελχῖνας ἀναγνωστέον. unde patet. de nominis ori- 
gine et scriptura jam olim disceptatum esse. Sta- 
tius autem Silv. IV. 6. 47. 
Tale nec ldaeis quidquam Telchines in antris 


nec solidus Brontes nec qui polit arma deorum - 
Lemnius, exigua potuisset ludere massa, 


quae Telchines Cretenses eosdemque aeris fabrica- 
- tores nobis ante oculos ponunt. Et L. ll. Theb. 
274. Harmoniae monile 


Cyclopes notique operum Telchines amica 
. eertatim juvere manu. 


&. 4. 


Copiosior his omnibus Nonnus, qui in se- 
cunda parte catalogi inter ceteros Liberi commili- 
tones omnibus terrae marisque oris excitos, Tel- 
chines quoque sub signa mittit currus Neptunii 
rectores L. XIV. 36. 


[n] Fragm. CCCLIV. χόραξ, Dd χάρων, λυχκίτας, XAlcae- 
nam solam nominat Schol. Ven. XXII. 2 


/"SAMOTHRACIA.: 1191 


Καὶ φϑονεροὶ Τελχῖνες ἐπήλυδες ἐς μόϑον Ἰνδῶν 
ix. βυϑίου κεγεῶνος ἀολλίζοντο ϑαλάσσης. 
ἦλϑε..“ύχος καὶ Κέλμις ἐφέσπετο “1αμνἀμενῆι,, 
Τληπολέμου μετὰ γαῖαν ἅλιπλαγέες μεταγάσται [*] 
ϑαίβονες ὃ ὑγρονόμοι μανιώδεες, oUc πάρος τὴν [P ] 
πατρῴης ἀέκοντας ἀποτμήξαντες ἀρούρης; ^0 00 
Θρῖναξ σὺν ἸΠ]ακαρῆε καὶ ἀγλαὸς ἤλασεν pun 
υἱέες ᾿Ηελίοιο" διωκόμενοι δὲ τιϑήνῃς 
χερσὶ βαρυζήλοισιν ἀρυόμεγοι “Στυγὸς ὕδωρ... 
ἄσπορον. εὐκάρποιο Ῥόδου ποίησαν ἀλωήν, 
ὕδασι ὙΠ ἀρταρίοισι SHDQRIPONT RES προῦρας.. 


Ex tribus illis. Lycus jam. prius innotuit; Celmis 
et Damnameneus ab aliis inter Dactylos ldaeos 
referuntur. Telchines autem, quum: Heliadis ce- 
dere cogerentur, virus acerbitatis in agros sege- 
tesque effudisse, terraeque, quam vi virium tueri 
nequissent, Stygiae aquae adspergine late vasti- 
tatem intulisse, ab uno Nonno perspicue tradi- 
tum; sed magnam olim hujus rei famam fuisse, 
ex obscuris aliorum, indiciis intelligitur. Zenobius 
Cent. V. 41. p. 131. οἶδα Σίμωνα xoi Σίμων ἐμέ. 
Τελχίνων. φύσει βασχάνων ὄντων: καὶ γὰρ τῷ τῆς 
στυγὸς ὕϑατι τὴν γῆν χαταῤῥέοντες ἀρνὸν ἐποίουν. 
Scr. χαταῤῥαίνοντες ἄχαρπον ἐποίουν sicut apud 
Strabonem XIV. 601. ἐχαλεῖτο 7; “Ῥόδος πρήξερον 


[9] Eodem inodo μετ «ἴγυπτον relicta Aegypto Chrysost. 
ad. Dan. p. 191. μετὰ Θράχην postquam e "Thracia fugerant 
Babr. Fab. CXLIX. quod '"Tyrwhittus perperam sollicitat. ᾿Δλχμαίων 
τὰς ἐχβολὰς τοῦ L4ytÀoov ᾧχησε μετὰ τὴν μητέρα, post matris 
caedem Philostr. V. Apoll. VII. 25, 305. post moenia Trojae 
Horat. A. p. 141. cf. Coteler. ad Chrysost. Le. Wernsdorf. ad Himer. 
Ec. IL. p. 41. Boissonad. ad Heroicc. p. 429. 


[P] "Yyoovóuo: emendavi pro mendoso ἀγρονόμοι. Filios Nep- 
tuni nominat L. XXVII. v. 106. Scelmin ἀπόσπορον Ἐννοσιγαίου 
L. XXXVII. 164, 


1192 LIBER TERTIUS. 


TeXyiwic ἀπὸ τῶν οἰχησάντων Τελχίνων τὴν vi- 
σον, οὃς οἱ μὲν βασκάγους φασὶ χαὶ γόητας ϑείῳ 
καταῤῥαίνοντας τὸ τῆς στυγὸς ὕδωρ [1] ζώων τε 
καὶ φυτῶν, ὀλέϑρου χάριν. οἱ. δὲ τέχναις διαφέ- 
govvag τοὐναντίον ὑπὸ τῶν ἀντιτέχνων βασχανϑῆ- 
vou καὶ τῆς δυςφημίας τυχεῖν. ταύτης, repositum 
est pro χαταῤῥέοντας. Suidas s. ᾿Θέλγει. Καὶ Τελ- 
χῖνες Θελγῖνές τινές εἰσι" τὰ γὰρ ϑάλλοντά, φασι; 
βασκαίνοντες τοῖς ὕδασι τῆς φύσεως αὖα ἐποίουν, 
ἕως φυτῶν βασκαίνοντες. quae Kuesterus intelligi 
posse negat. Si pro φύσεως Scripseris στυγός, ni- 
hil erit quod non intelligas[*]. Idem Telchinum 
facinus ab Herennio narrari videtur de Diff. p. 
157. ἁλίσπαρτον 7; &Aoi χατεσπαρμένη χώρα, de 
vwyég τῶν παλαιῶν πεποιήχασι᾽ δυςμενῶς γὰρ πρὸς 
τοὺς Ἕλληνας διακείμενοι τὰς χώρας αὐτῶν ἁλσὶ 
κατέσπειρον εἷς τὸ μηχέτι δύνασϑαι φέρειν καρ- 
πούς. Quod ne iis, qui ad agros opimandos 
et laetandos nihil sale feracius esse sciant, mira- 
cülo sit, monendum est veteres, quia, ut Plinius 
ait XXXI. (7.) 39. omnis locus in quo repe- 
ritur sal sterilis est['], soli inculti vastita- 
tem salis sparsione significasse; cujus moris no- 


[4] Interpres: sulfure admixtam stygis aquam instil- 
larent aquam. Sed hoc non dicitur a Strabone. Num pro ϑείῳ 
scripsit ληίων ?. | 

[1] Eadem medicina adhibenda Etym. Gud. p. 257. qui hanc 
narrationem Enomidae tribuere videtur. [Junium hanc emendationem 
praecepisse Welckerus significat p. 187.]. 

[9] Etym. Gud. p. 85. addit ὅϑεν ὁ βίος τοὺς ἠκισμένως δει- 
vc χαὶ δυσϑεραπεύτως ἔχοντας ἁλισπάρτους χαλεῖ. Brevius Anecd. 
Bekk. p. 388. 


[t] v. Altmann. Melet. Philol. p. 48. 


SAMOTHRACIA. 1193 


bile. exemplum: est: urbs Sichem ἃ. Valckenario 
memorata ad Herenn. l.c. repetitum illud a Fride- 
rico Barbarossa in expugnato Mediolano. v. Nau- 
cler. Chron. Vol. IL..845. Calvis. Opp. Chron. p. 
770. B. Proinde arbitror eos qui Telchinum factum 
miraculo eximere studerent, pro aqua Stygia haud 
cuivis parabili salem substituisse, quo gens fera 
ab Hellenibus (nam hos significat Herennius, non 
gentiles. Sichemitas, ut Valckenario visum) pulsa 
agros steriles reddidisset vel, ut steriles fierent, 
imprecata esset. De. Telchinibus autem ut haec 
potissimum. accipiam inducit me quod Ammonius 
eadem tradens: ἁλίσπαρτον τὴν «AL ἐσπαρμέγην 
χώραν, addit.dc τινῶν φϑονερῶν τοῦτο ποιούν- 
vor, quod nomen οἱ φϑονεροί proprie adhaesit 
Telchinibus. Multa inde conjectandi et opinandi 
copia, si quis operae ducat, ut victi pulsique ab 
advenis in silvarum mmontiumque deserta se rece- 
perint; ut hinc in latrocinium versi furtivis excur- 
sionibus ad repetendas, quas possent, poenas 
progressi expulsores suos varie vexaverint modo 
agros perpopulando modo incaute vagantes Oop- 
primendo, tantumque sui timorem excitaverint, ut 
majoribus quam humanis viribus, utique ad no- 
cendum, instructi crederentur, multa ut fit, affin- 
gente fama, formae mutabilitatem et cetera terri- 
culamenta. Haec igitur si quis conjiciat in causa 
fuisse, cur Telchines et herbarum fascinandarum 
omnisque veneficii potentes et alienae felicitatis in- 
sidiatores dicerentur["] et porro addat eandem 


[v] Nicet. Ann. V. 88. D. φεῦ πραγμάτων ἀγαγζαίας ἐπιπλο- 


1194 LIBER TER'TIUS. 


etiam veterum Finniae et. Lapponiae incolarum 
et sortem. et famam fuisse, is-sciat de his rebus 
nullam. tam scitam conjecturam esse quae intelli- 
gentibus pro vera probari, nullam tam absurdam 
quae argumentis: apodicticis refelli possit. 


Hu ? 3 


Restant Grammatici οἰ Chronographi, quo- 
rum-aetas illis inferior, auctoritas par est, quo- 
niam aditum ad eosdem habuerunt fontes. .He- 
sychius: ύλας εἷς τῶν Τελχίνων ὃς΄᾿ τὰ ἐν Κα- 
μείρῳ. ΜΜυλαντίων ἱερὰ ἱδρύσατο᾽ cui appositissi- 
ma est Stephani nota: ῶωυλαντία ἄκρα iy. Καμί- 
oo τῆς Ῥόδου: ΜΜηυλάντιοι 950i: ἐπιμύλιο, ἀπὸ 
Μύλαντος ἀμφότερα; τοῦ xal “πρώτου εὑρόντος 
τὴν τοῦ μύλου xofjow, quod «41 Myleti- Lelegis 
filio. acceptum . ferunt. Paus. 1IL. 20. Plura :de 
his: dici non possunt. Idem Ethnographus .Ata- 
byrum Rhodi ἃ. Telchine -Atabyrio: denominatum, 
Sicyonem vero olim. nomen Telchiniam habuisse 
refert — διὰ τὸ τοὺς ἀδομένους “Γελχῖνας zo αὖ- 
τόϑι οἰκῆσαι Eustathius addit p. 291. 29. quod 
κῆς ax φϑονεροῦ Τελχῖνος χαὶ ἐπιβούλου. ldem XIV. 5. 370. τέγες 
ἀλάστορες, φϑογεροὶ χαὶ ἀμείλιχτοι δαίμονες, ἀνάρσιοι xci novus 
δεις. Τελχῖνες, quo. epitheto μαγιώδεις. Nonnus quoque utitur. Niceph. 
Greg. Hist. VIII. 12. 222. C. τοὺς τῆς βασχανίας Τελχῖνας ἀπωσά-- 
μενος. et L. XX. 4: 615. C. Ἐριννύες χαχοδαίμογες καὶ πονηρῶν 
Τελχίνων ϑίασος cf. IV. 8. 52. VII. 12. 222. Libanius Decl. T. IV. 
611. ἐχεῖνον τὸν yauov Τελχῖνες ἔζευξαν, ᾿Ἐριγνύες ἔπήξαντο τὴν 
παστάδα. Similiter Gregorius Naz. Or. III. 96. D. Simplic. in Ausc. 
VIIL 251. a. Pachymer. Hist. IV. 170. "Tzetz. Exeg. p. 15. "The- 
mistii, Synesii, Alciphronis.locos contulerunt ali v. Jacobs, ad Anth. 


T. IX. p. 177. unde patet his seculis frequentissimum fuisse hujus 
nominis usum, antea nullum. ! 


*"SAMOTHRACIA.'- 1195 


pluribus''declarat. Eüsebius in Chron. L: H. N. 
CCLXX. Telchines et Caryatae adversus 
Phoronem et Parrhasios instituunt bel- 
lum^etN.'CCLXXXVI. Telchines victi Rho- 
dum'condiderunt. quae exscripsit: Syncellus 


p. M9. Orosius vero L c.7. ante annos 


conditae urbis MLXX. Telchines et Car- 
pathii [ pervicax proelium 'adversus 
Phoroneum' et Parapasios gesserunt — 
iidemque: 'Telchines et^ Carpathii post 
paullo: victi Rhodum insulam possessio- 
nem: ceperunt [']. - Sicyonii ipsi, üt' Pausanias 
dicit Π|.5.. Telchinem regem Apidis avumque Thel- 
xionis prodiderunt; e diverso Argivorum reX Apis 
Phoronei filius a civibus suis Thelxione et Telchine 


. interemtus dicitur Apollod. II. 1. 1.: quorum ommni- 


um commune fundamentum fuit nomen Telchis in 
priscis: utriusque urbis monimentis obscure insigni- 
tum, quod alii regis antiquissimi, alii gentis longe 
peregrinatae fuisse conjectarent. «Golgum quidem 
Cypriam' a Sicyoniis conditam esse Stephanus affir- 
mat[:]. Rhodum Argivi occuparunt; unde intelli- 
gitur. quo modo Telchinum: nomen longius longius- 
que serpere potuerit; quod si non temere prorsus 


nii : [ἢ 
^: [8] Caryatas adversus Carpathios enixe defendit Scaliger; diver- 
sitatem lectionum indicat Schurzfleisch Notit. Bibl. Vinar, p. 117. et 
126. Pro Caryatis, quos. latino nomine Carseolanos appellare possu- 
mus, Clayierius Hist. d. prem. temps p. 20.  Curetes substituit pro- 
bante Raoul-Rochette Hist. de l'Etabl. T. I. 156. Petit - Radel in 
Mem. de l'instit. T. II. p. 28. Cares malle videtur. 

[hb] Carpasios ab urbe Cypri, vel Carnasios a Carnasio Messe- 
niaco intellisi putat Havercampius; quadrat neutrum. 

[1] "Telchines ipsos Golgi conditores fuisse Raoul-Rochette sumit 
audacter, ut assolet, De Colon. C. II. 397. 


1196 |J LIBER TERTIUS. 


et ex vano fictum est, certe alicubi ortum esse 
debet. Nec mihi incredibile | yisum | quod: aucto- 
res tradunt, gentem quandam perveterem fuisse 
hoc nomine dictam; sed totam Sicyoniam totam- 
que- Rhodum. ἃ numeroso quodam Telchinum po- 
pulo obsessam esse nunquam mihi. in mentem ve- 
nit dicere;; ut omhino non videam quid Wel- 
'€ekerus pugnet, contradictionem in adjecto et quasi 
σιδηρόξυλον esse dicens, si quis de gente venefi- 
corum loquatur — der Begriff eines Zauber- 
volcks schliesst etwas widersprechen- 
des in sich p. 189. Veteres quidem aliter sense- 
runt. Herodotus Π. 33. peregrinatores Nasamones 
deserta Libyae penetrasse narrat —- o ἐς ος 
οὗτοι ἀπίχοντο ἀνθρώπους, γόητας εἶναι πάντας. 
Idem IV. 105. κινδυνεύουσι οὗτοι οἱ ἄνθρωποι γόη- 
«eg εἶναι. Neque aliá famá fuit Thibiorum. genus 
^ Ponticum Plutarch. Symp. V. 1. 224. quos ἔθνος 
βασχαντικόν vocat Stephanus [']. Quin Plinius 
VIL 2. familias quasdam esse refert laudando ef- 
fascinantium atque haud scio an hodieque vivant 
hujus generis venefici, qui immensis laudibus per 
ephemerides sparsis amicos suos ita effasciment 
ut :postremo . sibi omnia scire omnisque erroris 
expertes esse videantur. De cetero, si qua fuit 
gens Teélchinia, non necesse est ei primitus quum 
nosceretur artium magicarum infamiam adhaesisse 
sed fieri potest ut haec orta sit ex fabulis, qui- 


[c] Addit xol τὰ σώματα αὐτῶν tlg ϑάλασσαν οὐ χαταδύουσι, 
quod sagarum Inquisitores certissimum habuerunt pacti diabolici in- 
dicium. f 


SAMOTHRACIA. 1197. 


bus poetae genus diu extinctum involvissent. Hoc 
loco subvenit obscura historia a Schol. Apoll. 1. 
1141. et Etym. p. 111. 46. adumbrata: "4vzoíc. ἣ 
“Ρέα παρὰ τὴν ἄντην; ὅτι τοῖς Τελχῖσιν ἐναντία 
ἐγένετο. . Id etsi ἃ nullo alio veterum scriptorum 
declaratum est, quid molientibus Rhea obstiterit, 
tamen si ceteram hujus deae in propugnandis filiis 
et nepotibus solertiam et adversus inimicos vigi- 
lantiam intuemur, non aliorsum videtur referri 
posse quam. ad insidias uni alumnorum structas; 
unde probabilis existit conjectura, Telchines, quos 
Diodorus Neptunum educasse tradit, ab aliis hi- 
storiae. fabularis enarratoribus ea indutos esse 
persona, quam in Epaphi Bacchique fabulis Ti- 
tanes et Curetes sustinere videmus. Jam quum, 


ut alias Jovis concubinas ita Latonam etiam ejus- 


que progeniem Junonis odiis exagitatam constet, 
haud sane veri absimile est, Telchinum manum 
Sstruendarum insidiarum  ministram fuisse. | Hos 


enim ab. Apolline interemtos esse aperte tra- "Ὁ 


dit Servius ad Aen. IV. 377. et quidem in 


lupi formam converso; nempe ad explicandum  - 


Apollinis Lycii nomen, cui alii e contrario, ut 
sunt mythographorum commenta, sacrum. a Lyco 


Telchine constitutum esse voluerunt. Et in eam 
sententiam Lactantii quoque verba accipi possunt 


Telchines Jupiter propter odium Juno- 

nis subjecit mari, hoc est, quia odii ministris 

usa erat Telchinibus. Sed potest fieri ut ipsa eo- 

rum insidiis petita et Rheae praesidio protecta fue- 

rit De Baccho prorsus nihil constat; nam quod 
H. 27 


P 


1198 LIBER TERTIUS. 


Himerius rem sua memoria gestam nominibus 
fictis enarrans hunc a Telchinibus discerptum tra- 
dit, non ad vivum resecári oportet; Bacchi nomi- 
.me amicorum aliquem significat, Telchinum vero 
homines τελχινώδεις, ut supra dixi L. II. p. 569. 
amici sui calumniatores, nequaquam: inscius ve- 
rum Bacchum 'a. Titanibus occisum. esse, quod 
omnibus erat notissimum sed allegoriae minus 
aptum. ^Neque sequemur, si quis, quia Telchis 
 Apidem interfecisse dicitur, Apis vero nonnullis 
idem videtur Epaphus, Epaphi autem nomine 
quidam. Dionysum significari. credunt, his longis 
ambagibus eo nos deducere conetur, ut hunc deum 
a Telchinibus trucidatum | esse intelligamus. Nam 
haec argumentandi ratio, qua permixtae  diversis- 
simorum scriptorum conjecturae in unum: quasi 
cinnum confunduntur, non minus perversa -est 
quam Ssi'quis vagas dissonasque historicorum de 
Masca ferrea suspiciones ita conciliet, ut ab omni- 
bus unum dicat: denotari BM QI. diversis -no- 


5 


minibus : idie-baga |- wuividi 


ba: f. 


Agmen claudunt Johannes Tzetzes et Eusta- 
thius , guorum ille in capite περὶ ἀλαστόρων χαὶ 
παλαμψαίωγ Chil. VII, 123. haec exponit versibus 
suavidicis : | 

Τελχῖνες, ἤσαν δή τινὲς τῶν φϑονερῶν δαιμόνων, 

“νταῖος, Μεγρλήσιος., Ὅρμενός τε καὶ "Loupe, 


καὶ δὴ Νικών τε χαὶ Mov καὶ ἕτεροι σὺν τούτοις. 
οὗτοι στυγὸς τῷ ὕδατι δαίνοντες γῆν ἡχάρπουν. 








SAMOTHRACIA. . 4399 


Nico (Nízov)- et. Simo. (sic enim. scribendum) no- 
vitii veteratores sunt, ut Proverbiorum .collatores 
docent, Telchinum similes, non Telchines ; unde cae- 
tera nomina sublegerit homo inepte. doctus, prae- 
ter unum. Lyc, aihi non succurrit. Eustathius 
p. 771.50. alienis, quae. a. Strabone mutuatus 
est, de proprio addit hoc: Telchines amphibios 
dici. e daemonum et. hominum, piscium | et. ser- 
pentum . naturis . mixtos » oculis. caesiis, superciliis 
nigris, apodes. et manibus curtis tantummodo ad 
natandum instructos, quales liomines. marini pingi 
solent [^] eorumque nomina fuisse Chryson, | Argy- 
ron, Chalcon;. ab. inventis accepta. metallis... Ve- 
rum: locupletiores auctores. Telchines metalla. in- 
venisse nesciunt; . deorum statuas | fabricasse' nar- 
rant [*], moti. sine. dubio ; antiquorum. signorum, 
quae Telchinia. vocarentur, memoria. Atque haec 
Telchiniorum. sacrorum. fama monumentis vetustis- 
simis testata nobis in causa fuisse videtur cur Stra- 
bo Telchines: cum Corybantibus, Curetibus, Cabiris 
Dactylisque copularet, tanquam. priscos . deorum 
cultores, cetera dissimiles. . Namque illius. sacri- 
ficalis..2v90vcuojuo? ;, quem omnibus- communem 
fuisse ponit, in Telchinibus. omnino nulla. apparet 
significatio, neque 18 convenit. deorum - ingenio, 
quos. hi aut. educasse aut statuis honorasse di- 


[4] Puellae aquaticae formam accurate delineatam exhibet 'Th. 
Bartholinus Cent. Anat. 11. 118. 

[e]. Welckerus 'T'elchines. a. flatura aeris sive ferri APO ,pu- 
tat p. 186. quam significationem verbum. 2£4y&x»' non. habet, omnino ; 
oy constare puto illa 'l'elchinum na aerea fuerint an lignea an 

ctilia. 


24 * 


1200 LIBER TERTIUS. 


cuntur. Ea igitur Strabonis conjectura est, hanc 
juvenilem 'exsultationem antiquissimo "cuique sa- 
crorum 'generi maxime congruere rati. Hoe au- 
tem . demto 'ommnis' fere' Telchinum οὐ ceterorum 
similitudo evanescit. ΤΠ enim - violenta morte 
peremti [/] nec in. consortium deorum; quos vivi 
coluerunt, admissi nihil" praeter dubiam nominis 
sui famam reliquerunt; nulla iis ara exstructa est; 
nullus in precibus votisque honor habitus; quae 
ratio 'sine controversia plus valet quam ignotorum 
hominum' auctoritas, qui Telchinüm" nonnullos in 
Curetum ^nomen transivisse affirmant. Neque in- 
venta illa et'artes, quibus vitam rudem inopem- 
que instruxisse perhibentur, in argumentum com- 
munis ortus duci debent, quippe ficta ab histori- 
cis et philosophis[7] prima hominum: rudimenta 
et artium in quaque' terra originem tradere affe- 
ctantium, persuasione falsa superesse 'quandam 
illius temporis, quo homines esse coeperunt, me- 
moriam et posse adhuc, quis tum fuerit" rerum 
status, ratiocinando. inveniri. Itaque decreverunt 
humanitatis omnisque civilis - cultus fandamenta 
non a vulgo silvestri sed ' a fortissimis quibusdam 
et sapientissimis posita esse viris, hoc est a re- 
gibus et a sacerdotibus; hos fruges, "vestitum; 
tecta, armorum praesidia et morborum remedia 
invenisse, eosdemque et deorum religiones et ho- 


Jie [1] Ovidio et Servio consentit Eustathius l. c. χατομβρηϑέντες 
ὑπὸ τοῦ Διὸς ἢ κατατοξευϑέντες ὑπὸ ᾿““πόλλώνος ὥλοντο: similiter Phle- 
gyae, Acrothoitae aliaeque gentes diis inimicae perierunt. 


[f] Conf. Senecae Epist. XC. 











SAMOTHRACIA. 1201 


minum.jura sanxisse. Quod quum satis probabi- 
liter disputatum videretur, non dubitarunt illi pri- 
mos harum. rerum. auctores in quaque gente .no- 
minatim prodere, eos videlicet, quibus, ipsis nihil 
antiquius .nossent. Eoque factum. ut quocunque 
eatur, eadem recurrat fabula de Inacho, Cecrope, 
Phoroneo, Pelasgo, deque Curetibus, Dactylis et 
Idaeis, quorum singulis. sua propria. reddiderunt 
inventa, illis ut plurimum civilia, his, quae deo- 
rum cultoribus eonvenire viderentur [5] artem in- 
cantandi et medendi, futuri praescientiam, sacrorum 
cerimonias festaque ludicra inter symphonias 
peracta; seorsum autem JDactylis artis aerariae 
fabricam, quia Idae incendium aeris venas ape- 
ruisse creditum [*], Curetibus artem sagittariam 
et venationem, quia haec erant domestica Cre- 
tensium ornamenta; et sic cetera «constituerunt 
ut mens conciperet fieri oportuisse. Nec tamen 
haec mendax antiquitatis adumbratio nativas di- 
versorum generum notas penitus obliteravit. Nam 
neque Cabiri unquam aut Jovem ^educasse aut 
Cretam incoluisse dicuntur; neque Telchines at- 
tigisse Samothraciam. Dactyli Idaei cum his ar- 
tium magicarum. scientiam, cum Curetibus musi- 
cae facultatem communem habent, hactenus utris- 
que dispares, quod neque illorum infamiam par- 


[6] Lactantius 1. 21, 41. hanc totam opinionem Sallu- 
stius respuit, voluitque ingeniose interpretari cur al- 
tores Jovis dicantur Curetes fuisse, et sic ait, quia 
principes intelligendi divini fuerunt, vetustatem alto- 
res Jovis celebravisse. 

[^]. v. Beckmann. ad Aristot. Mirabb. LXXXVIII. et eruditam 
Hoeckii disputationem Cret. 'T. I. 288. 


1202 LIBER TERTIUS. 


ticipant, neque his solertiae fabrilis laudem 'com- 
municant. Sed ab omnibus longissime discrepant 
Telchines, qui natura et specie immites ferique 
neque unquam geniis adscripti beneficiis ob nul- 
lam aliam causam inter familias hieraticeas nu- 
merari potuerunt, quam quia eorum deorum, qui 
ab ipsis Telchinii denominati sunt, sacra et ceri- 
monias instituisse crederentur. c dn 


* 


CAr.. V. 
D y ὑϑ δ᾽. goUp o Wo og, 


& od 


Quoniam in referendis veterum sententiis tem- 
porum ordinem conservare constituimus, primum 
Arctino testimonium | deferamus, quem ad. partes 
vocavit Welckerus. | Etenim Dionysius Antt. l. 
68. de Penatibus Romanis disserens e Troja, ut 
putat, advectis, negat se rem in occulto habitam 
curiosius scrutaturum esse sed ea quae Callistra- 
tus, Satyrus aliique multi et omnium vetustis- 
simus Arctinus tradiderint, sine cujusquam. offen- 
sione exponi posse. Eos autem haec narrare (Aé- 
γουσι δὲ ὧδε): Chrysen Pallantis. filiam. Dardano 
quum nuberet dotis loco attulisse Palladia et τὰ 
ἱερὰ τῶν μεγάλων ϑεῶν [] eaque sacra ἃ Darda- 
no in Samothraciam translata esse, unde quum in 


.  [] Pausanias VII. 19. narrat Dardanum a Jove Liberi Patris 
imagunculam accepisse cista inclusam, postea ad Patrenses delatam. 


RAM QE ΒΟ μα, 1203 


Asiam  trajecturus esset, peliqnibag remanentibus 
magnorum -deorum sigilla, exempla. autem eorum - 
fabricatum secum una cum Palladiis in Darda- 
niam transportasse, eaque posthac Trojae in acro- 
poli. esse. condita et asservata donec Palladiorum 
unum. Diomedes et Ulixes furto auferrent, alterum 
Aeneas cum deorum magnorum simulacris in Ita- 
liam deveheret. Postquam huc narrationem de- 
duxit Archaeologus, continuo infert quasi dissen- 
tientis. Arctini testimonium: 4oxiwog δέ φησιν 
ὑπὸ Διὸς δοϑῆναν Παλλάδιον ἕν καὶ εἶναι: τοῦτο 
ἐν Ἰλίῳ ἕως ἣ πόλις ἡλίσκετο ἐν ἀβάτῳ χεχρυμ- 
μένον, εἰχόνα δ᾽ ἐχείνου κατέσχευασμέγην ἐν φα- 
γερῷ τεϑῆναι καὶ αὐτὴν 2dyoto0c ἐπιβουλεύσαντας 
λαβεῖν. unde patet eum Palladium non a Chryse 
Pallantis filia sed. ἃ Jove Dardano traditum pu- 
tasse. His relatis. Dionysius causam perorat: τὰ 
μὲν οὖν εἷς Ἰταλίαν. ὑπὶ Αἰνείου κομισθέντα ἱερὰ 
τοῖς εἰρημένοις dvOgdoi πειϑόμενος γράφω τῶν τε 
μεγάλων ϑεῶν εἰχόγας εἶναι, οὃς. Σαμόϑρᾳκες 
Ἑλλήνων μάμστα ὀργιάζουσι, xoà τὸ μεμυϑευμέ- 
vov Παλλάδιον ὅ φασι τὰς ἱερὰς φυλάττειν παρ- 
ϑένουςς. Ἐχ hoc igitur loco Welckerus. efficere 
molitur, Arctinum de mysteris Samothraciis dis- 
seruisse et, quibusnam deorum ea consecrata 
sint, testatum fecisse[*] quod e Dionysii verbis 
nullo modo colligi potest. Primum omnia illa, 
quae hic percurrit inde à primi divini muneris 





[8] — — durch den Auszug aus Arktinos, nach 
welchem die àlteste Geheimweihe dem Paar der gros- 
sen Gótter. galt; neben denen noch Pallas verehrt 
ward," Die Aeschyl. 'Trilog. p. 236. 


1204 LIBER TERTIUS. 


auctore usque ad Tiberinae coloniae deductionem, 
ab Arctino, Callistrato, Satyro aliisque mul- 
tis eodem modo enarrata esse parum veri simile 
est; neque id credidit Niebuhrius[^]. Itaque, nisi 
arbitria de quoque agere velimus, Arctino tantum 
modo asseri oportet, quantum praestari potest; 
hoc autem Palladiorum commemoratione absolvi- 
tur priori lliopersidis libro inserta, neque plus 
hinc refert Johannes Magister Canabutius in C om- 
mentario epistolari in Dionysii locum 
de insula Samothrace et diis Troicis, cu- 
jus summarium exhibet Nesselius in Catal. Bibl. 
Vind. P. V. N. CXVII. p. 164. sq. Hinc pauca 
capita excerpam, quae. haud vulgarem viri eru- 
ditionem ostendant C. XLIII. περὶ ἄτλαντος τοῦ 
᾿βασιλέως. €. XLVL γενεαλογία τοῦ Δαρδάνου. c. 
L. ὅτι ὃ Δάρδανος ἐξελϑὼν ἀπὸ τῆς ᾿Ζρκαδίας χα- 
τήγτησεν εἷς τὴν Σαμοθϑράχην c. LIV. περὶ τοῦ 
ϑανάτου Ἰάσου ὑπὸ χεραυνοῦ. c. LVII. ὅπως ἐμε-. 
ρίσϑησαν Δάρδανος καὶ ὃ υἱὸς αὐτοῦ Ἰδαῖος, xci 
ὅτι ὃ Ἰδαῖος κατῴκησεν elg τὰ ὄρη τῆς Φρυγίας [*] 
c. LXIL περὶ τῆς μητρὸς τῶν ϑεῶν c. LXXXIV. 
ὅτι ὃ Δάρδανος ἔκτισε ναὸν εἷς τὴν ΣΞαμοϑρῴχην 
χαὶ ἔϑηκε τοὺς ϑεοὺς καὶ τὰ Παλλάδια --- ὅπως 
ἐξῆλϑεν ἀπὸ τῆς Σαμοθϑρᾷχης xal χατέλιπεν ἐχεῖ 
τὸν Σάμωνα [] quae manifestum faciunt Canabu- 


Ibl Róm. Gesch, T. I. 186. 


[5] Haec a Dionysio I. 61. accepit; Idaea Dardani filia Phineo 
nupsit v. Heyn. ad Apoll. p. 386. 


: [4] His interponuntur plura de Vestae, Minervae et Martis tem- 
plis aliaque cum his rebus minus conjuncta, quae tamen aliquando 
edi velim: zreoh Νυμφῶν χαὶ ὅτι γένη δαιμόνων εἶσι, ἃ καλοῦσι βαρ- 


SAMOTHRACIA. 1205 


zam nostrum pleraque quae ad hanc fabulam per- 
tinent, cognita habuisse, sive is Callistrati χεχω- 
ρισμένην ἱστορίαν περὶ Σαμοϑρῴάκης legit, quam 
c. LXXXLI. commemorat, sive, quod probabilius, 
mythographos recentiores. Ad postremum C. XC. 
inscriptum est τί γράφει ὃ ποιητὴς L4ozvivog περὶ 
τοῦ χλαπέντος Παλλαδίου ὑπὸ Διομήδους καὶ ᾽Οδυσ- 
σέως etc. unde apparet etiam hunc doctum Dio- 
nysii interpretem — Arctino nihil amplius quam 
quod verbis expressum est, assignandum putasse; 
de Chryse, de Pallante, constitutisque. in Samo- 
thracia sacris Pheneaticis illum. loquutum . esse 
prorsus nulla ratio est cur statuamus. Neque 
enim Palladii et deorum Samothraciorum ea. fuit 
necessitudo, ut, qui illius meminisset, hos prae- 
termittere non potuerit, sed potius. pars ma- 
jor scriptorum, qui de Palladio narrant, non lon- 
ge illud e Samothracia repetunt sed coelo super 
Ilion delapsum tradunt, et ex altera parte qui 
Samothracia mysteria exponunt, nullam usquam 
Minervae mentionem faciunt. Xenophon, qui in 
hac causa ab Arctino secundus est numerandus, 
Aenean dicit σῶσαι τοὺς πατρῴους xol μητρῴους 
ϑεούς Cyneg. L 15. quibus nominibus Vestam et 
Palladium significari Weiskius opinatur falso, sunt 


βαρίζοντες Νεραγίδας" quae vulgo vocantur Νιαγάριδες. tum περὶ 
γαυτῶν χαὶ τοῦ ἀστέρος τῆς Τραμουντάνας. quod nomen quoniam 
adhuc in hominum ore viget, addam Schol. Eur. Or. 1626. τὸ τῆς 
Ἑλένης ἄστρον, ἣν ᾿διωτιχῶς φασι Τραμουντάναν, ἀεὶ πᾶσιν Ópó- 
ται" τοῦτο ὃὲ χαὺ ναῦται ὁρῶντες ἴσασιν ἃ δεῖ. Hinc 'Tramontanam 
perdere dicuntur, qui cursu excidunt. De Canabutii codice et argu- 
mento Wabricius Bibl. "T. IV. p. 893. ait Lambecium et Kollarium 
longe accuratius disseruisse, quorum libros adire non potui. 


- 


1206 LIBER TERTIUS. 


enim iidem quos Cleocritus. obtestatur kell. 1]. 


4. 21. πρὸς edv. πατρῴων χαὶ μητρῴων καὶ &vy- 
γεγνείας καὶ χηδεστίας» hoc est, sacra domestica. a 
majoribus utrinque accepta; nam mulieres quoque 
epicleroe quum nuberent, sacra paterna mariti in 
domum inferebant[:]. Itaque. existimandum est, 
hoc, quod Welckerus Arctino assertum. pergit, a 
scriptoribus profectum esse posterioribus, qui deos 
magnos seu Penates Romanos ab ultima mysterio- 
rum Samothraciorum stirpe repetere gestirent et 
potissimum a rerum Samothraciarum scriptoribus 
Callistrato, Polemone [**], Idomeneo [*], qui omnes 
seculo Ptolemaeorum vixerunt. Plutarchus in V. 


Camill c. XX. oi τὰ Σαμοθρῴκια μυϑολογοῦντες 
Δάρδανον μὲν εἷς Τροίαν ἐξενεγκάμενον τὸ Hok- 


[T] Apud Sophoclem in Tereo Fr. VII. 654. mulier queritur: 
; ὅταν δ᾽ ἐς ἥβην ἐξιχώμεϑ' εὔφρονες, 

ὠϑούμεϑ' ἔξω xci διεμπολούμεϑα 

ded» ποιρῴων τῶν τε φυσάντων. ἄπο. 
filiae enim enubunt e sacris familiaribus et gentiliciis, 

τὸ δ᾽ ἄρσεν ἕστηξ iv δόμοις ἀεὶ γένος 

ϑεῶν πατρῴων χαὶ τάφων τιμάορον. 
Eurip. Dan. Fragm. VII. Hoc in commune valet, exceptis epidicis; 
nam sacra heredem sequuntur. De matrona Cea narrat Valerius Max. 
IL. 6, 8. cohortata ad concordiam suos distributo eis 
patrimonio et cultu suo sacrisque domesticis majori 
filiae traditis, poculum, in quo venenum temperatum 
erat, arripuit, cujus loci interpretes vehementer falluntur uniones 
et ejusmodi pretiosa sacra domestica dici existimantes. [taque nulla 
paullo antiquior familia erat quae non haberet suos μητρῴους ϑεούς 
ab una majorum illata. Xenophon igitur Aenean non publicos 'Troja- 
norum Penates sed suos domesticos deos avexisse credidit. 


[Ht] Hujus librum. zs? Σαμοϑρῴ χης memorat Athenaeus. Ex 
eo sumta videntur quae F'stus affert s. Salios: Polemon ait Ar- 
cada quendam fuisse Salium, quem Aeneas e Mantinea 
in Italiam deduxerit, qui juvenes Italicos ἐγόπλιον sal- 


tationem docuerit. 


[*] Suidas Jjoutveic ἔγραψεν ἱστορίαν τῶν κατὰ Σαμοϑρῴκην, 
Is in "Troicis narravit de: Electra et Harmonia Schol. Apoll, I. 916. 


Aou iod ME SB Ru E E eid 
e rr. τα δηρόν 





SAMOTHRACIA. 1207 


λάδιον ΜΓ ΨΥ χτίσαντα τὴν πόλιν, ιν 
δὲ ponti Addo dore “μέχρι τῆς ἐν Ἰταλίᾳ χα- 
τοικήσεως. Ἐπ: δῇ eam rem illa quoque de ma- 
gnorum- deorum ectypis inventa est fabula, ut et 
Samothracibus 'suum- relinqueretur- proprium | de- 
cus neque Romanis deesset quo gloriari possent [**]. 
Ned ad romanos deos iterum, ubi locus deposcet, 
revertet oratio. 
o ΠΣ "Ἢ 


δ. 2. 


Nominis Cabirorum primum indicium prae- 
bet Aeschyli fabula, in qua deos Lemnios cum 
Argonautis comiter conversantes largumque vini 
proventum - gratiose minitantes induxit, ut Plutar- 
chus refert Symp. IL Quaest. Ll 7. εἴ τις dv9o- 
σμίαν᾽ “δρέψας αἰτιῷτο τοὺς ΑΑϊσχύλου Κα αβείρους, 
λέγων ὄξους σπανίζειν δῶμα ποιήσαντας, ὥςπερ 
αὐτοὶ παίζοντες ἠπείλησαν. Ex hoc loco, quem 
Wyttenbachius parum dextre accepit, Aeschyli 
editores senarium exsculpserunt iambicum, ignari 
haec Cabirorum verba continuata et iisdem nu- 
meris inclusa esse cum illis € Pollux affert 
VL 23. zoi “Αἰσχύλος μηδὲ χρώσσους μήτ᾽ 
οἰνηροὺς μήϑ' ὑδατηροὺς λιπεῖν (λεΐψειν 
vel "ere ud isch δόμοισι, ex Cabiris, 


[**] si milem fabulam narrat Servius Aen. III. 15. cum omni 
hereditate majorum diviserant etiam deos Penates Dar- 
danus et Jasius, quorum alter Phrygiam habuit occu- 
patam. Hinc Clemens Protr. p. 8. deprecatur mysteriorum condito- 
res εἴτε “Δάῤδαγος ὃ ὁ Μητρὸς τῶν ϑεῶν καταδείξας τὰ υστήριω, εἴτε 
'"Hetíov ὁ τὰ Σαμοϑράχων ὄργια xci τελετὰς ὑποστησάμενγος. 


1208 LIBER TERTIUS. 


ut apparet ex Anecd. Bekk. p. 115. ὑδρηροὺς πί- 
Dove χαὶ οἰνηροὺς “Ἰσχύλος Καείραις.  Cabiri igi- 
tur tantam vindemiae ubertatem . fore spondent, 
ut ne gutta quidem aceti relinquatur nullique 
cadi seriaeve recipiendo musto. suppeditent. Qua 
imagine poeta lyricus ap. Plut. de Pyth. Oracc. 
XXIX. 296. uberrimum lactis proventum .adum- 
bravit: προβάτων ἐκ πάντων χελάρυξεν, ὡς ἀπὸ 
χρηνάων φέρτατον ὕδωρ, ϑήλεον γάλα, τοὶ δ᾽ 
ἐνεπίμπλων ἐσσύμενοι πίϑους " ἀσχὸς οὔτε τις ἂμ- 
φορεὺς ἐλίνυε δόμοις, πέλλαι τε ξύλινοι (τε) πίϑοι 
πλᾶσϑεν ἅπαντες [ et ad idem exemplum Tibul- 
lus IIl. 5. 56. dolia tum magni deficiunt- 
que lacus. :llla autem Cabirorum pollicitatio 
suspicionem afferret iis aliquam cum Libero Pa- 
tre muneris necessitudinem intercedere, si quod 
aliud extaret hujus affinitatis documentum; sed 
neque Thoantis e Libero ortus['/] neque quod hic 
deus apud Ciceronem Cabiro patre natus dicitur, 
idemque a nonnullis Cabirorum in numero rela- 
tus est, ad probandum videtur satis, potiusque 
ita existimandum, Cabiros hospitibus vinosis (ut 
erant heroes) id gratificatos esse quod illis ex- 
optatissimum, sibi domesticum esset, vinum Lem- 
nium, neque fidei absonum, hos indigetes genios 
tum omnium rerum, quae ad incolarum salutem 


[€] "Toupius Emendd. TT. IV. 325. πέλλαι ξύλιναι. corrigit, 
quia πέϑος de opere figlino dicatur, ut Salmasius docet ad Vopisc. 
p. 492. 

[f] Welckerus l. c. p. 315. Macarem Dionyso Brisaeo in insula 
Lemno sacrum condidisse dicit, memoriae vitio; nam haec ad Lesbum 
pertinent. 





CSAMOTHRACIA — 1209 


spectarent, tum etiam  vinetorum : uberandorum 
potestatem habuisse.  Cerealium munerum curam 
ad eos delegat Myrsilus ap. Dionys. I. 23. quum 
Pelasgos. narrat annonae difficultate laborantes Jo- 
vi, Apollini et.Cabiris decumas vovisse,. quod 
nescio an conveniat cum his quae à Schol. Pind. 
OL XIII 74. relata sunt: Misi ἐν Κορίνϑῳ zo- 
τῴχει xoi ἔπαυσε τοὺς Κορινϑίους λιμῷ χατεχο- 
μένους ϑύσασα" Δήμητρι καὶ νύμφαις “ημγίαις [5] 
quo- nomine nymphas Cabirias denotari credide- 
rim, quas: Ácusilaus nominat, neque impetrare. a 
me: possum ut in Orph. Arg. 24. ᾿.. yy: odds 
Δήμητρός và πλάνην xol Φερσεφόνης μέγα πένθος, 

- Svonogógor 3" δσίην ἠδ᾽ ἀγλαὰ δῶρά Καβείρων |... 
aliud: quid. quam frugum semina significari pütem, 
nedum ut Gutberletho c. XIV. . aliisque. assentiar, 
intelligenda esse peremti a fratribus | Corybantis 
genitalia; quae a "T'hesmophoriis alienissima ;' epi- 
theto “ἀγλαά hin um neque A donata 
sunt. | | ri 


— De ortu et progenie Cabirorüm Acusilaus et 
Pherecydes nos perdocent, antiquiorum soli; quo- 
rum effata Strabo. in. longa illa de Curetibus, Da- 
ctylis, Idaeisque digressione ita implicuit ut quid 
quisque eorum dixerit aut vix. aut. nullo. modo 
intelligi possit: Ae ORA 0G T ex Kaitiute xo Ἡφαΐ- 

[6] Variat paullulum Schol; Fur. Med. v. 11. Mathe: αὐ- 


τοὺς ἐπῳδαῖς τισιν decoro. nisi propter hoc verbum λοιμίώττοντες 
scribendum. 


1210 LIBER TERTIUS. 


στου Κάμιλλον λέγει, τοῦ δὲ τρεῖς Καβείρους y. ὧν 
Νύμφας Καβειρίδας. «Φερεκύδης δ᾽ ἐξ" 
χαὶ Ῥυτίας Κορύβαντας ἐννέα" οἰχῆσαι δ᾽ αὐτοὺς 
ἐν Σαμοϑράχῃ ἐκ δὲ Καβείρης (sic) τῆς. Πρωτέως 
xci Ἡφαίστου Καβείρους τρεῖς. zai Νύμφας τρεῖς 
Καβειρίδας [5]: Ἑχατέροις “δ᾽ ἱερὰ γίγνεσθαι" ἐβμιάλε- 
στα “μὲν οὖν ἐν “ήμνῳ καὶ Ἰμβρῳ. τοὺς Καβεί- 
ρους -τιμᾶσϑαν. συμβέβηκεν, ἀλλὰ: «καὶ «ἐν. Τροίᾳ 
κατὰ ᾿πόλεις" τὰ .δ᾽ ὀνόματα αὐτῶν. ἐστι. μυστιχά. 
Ἡρόδοτος δὲ καὶ ἐν έμφει λέγει τῶν: Καβείρων 
ἱερὰ "χαϑάπερ καὶ τοῦ “Ηφαίστου..- Ἐστὲ: δ᾽ ἀοί- 
κηταὰ τὰ χωρία τῆς “τῶν δαιμόνων τοὐτων: πιμῆς:; 
τὸ τε. Κορυβάντιον τὸ ἐν τῇ ᾿Φμαξιτίᾳ «ob. d) Ko- 
ρύβισσα p.. 2090. quorum | postremam . partem ad 
Corybantes: pertinere. nomina. ipsa: -Κορυβάντιον et 
Κορύβισσα declarant, sive illos librarii :transilue- 
runt, quorum: plura in hoc toto loco apparent -ne- 
gligentiae vestigia ['], sive Strabo ipse. cum! Cabi- 
roruni nomine comprehendit. Hujus autem cum. pri- 
mo in orationem rectam ingressu ducum, quos 
sequutus est, signa evanescunt nec quid. veteres 
historici prodiderint, accurate dignoscitur. A WVul- 
cano et Proteo cur repetatur Cabirorum genus 
1 bi á M vo NU. | » "DAE 

. .[h] Hic igitur nymphas illas Cabirorum sorores dicit : "Acusilaus 
filias. Pro Kefsíomc aut Καβειροῦς scribendum aut, quod:minus pla- 
et, Kaffee ossa ivi 

. [i] P..204. verba ἄλλοι δὲ τοῦ “ιὸς χαὶ Καλλιόπης desunt in 
codd. Paris. Ex alio loco 2:4. 268. 14. excidisse ea quae Stephanus 
affert, Coraius adnotat Σὴμ. p. 219. atque baud scio an quae. idem 
Stephapus s. Kefétoíc promit Elo) δὲ x«i Νύμφαι Καβειρέδϑες ἀπὸ 
Καβειροῦς τῆς Πρωτέως χαὶ ᾿4γχινόης, ἀφ᾽ ἧς xci "Hqaíorov Kadui- 
λὸς, apud Strabonem legerit... Nomen meniloi ἀάγερόψῃ, quo Sitho- 


nis. mater, Protei vel Nili filia. insignitur Schol. Lyc. 588. eodem per- 


tinere videtur. Ub un 


SAMOTHRACIA. 7o 


causa aperta est, quoniam alter in Lemno ofli- 
cinam habuit, alter vicinam Pallenen :accoluit; an- 
tiquis autem 'Genealogis 'usitatissimum. fuit : deo- 
rum ' ignobiliorum  heroumque. parentes, affines, 
posteros a proximis: denominare. locis. | Summa 
vero: omnium, 'quae- Aeschylus: et Logographi: nun- 
ciant, huc redit, Cabiros/ aut Protei aut. Vulcani 
filios: incertum an nepotes certe: in iisdem locis 
geniorum munieipalium: ritu cultos longeque infra 
iiagnorum deorum - dignitatem / constitutos fuisse, 
quód ostendit eorum ortus" humilis δὲ cum. Argo- 
nautis ludicra conversatio. Denique si antiqui 
illi scriptores Cabirorum nomine, ut Welckero 
videtur, duo augustissima numina significassent, 
non potuisset Strabo iterum iterumque Curetes, 
Dactylos;: Corybantes et Cabiros componere tan- 
quam: sacrorum divinorum administros (τοὺς. προ- 
πόλοις χαὶ χορευτὰς xoi θεραπευτὰς τῶν ἱερῶν 
ἐχάλουν Καβείρους καὶ Κορύβαντας καὶ Τισύρους 
p. 187.) eamque. opinionem non sibi singularem 
sed multis communem jesse profitetur: rd» μὲν τοὺς 
αὐτοὺς ἀποφαιγόντων., τῶν δὲ συγγενεῖς ἀλλήχων, 
ὡς 07 [ ἅπαντας ἐνθουσιαστικούς “τινας (ὄντας) 
xoi βαϊκχιχοὺς χαὶ ἐγοπλίῳ κινήσει μετὰ ϑορύβου - 
χαὶ ψόφου χυμβάλων χαὶ τυμπάνων ἐχπλήττοντας, 
ὥςτε χαὶ τὰ ἱερὰ τρόπον τινὰ χοινοποιεῖσϑαν ταῦ: 
τά τὲ χαὶ τὰ τῶν Σαμοϑρᾳχῶν καὶ τὰ iv “ήμνῳ 
χαὶ ἀλλὰ πλείω διὰ τὸ τοὺς προπόλους λέγεσθαι 

[k] Libri omnes- ὡς δέ, quod in ὥςτε mutarunt parum attenti 


infinitivum deesse qui illud ὥςτε sequatur; nam verbum χϑεγοποιεῖσϑαι 
tantummodo cum nomine /zo& conjungi potest. 


1212 LIBER TERTIUS. 


τοὺς αὐτούς p. 151. His testimoniis utor ad. duas 
res; primum ut appareat vetustissimos | àuctores 
Cabiris. neque nomen magnorum deorum neque 
majestatem tribuisse, deinde ad. refellendam. eo- 
rum opinionem, qui Cabiros Lemnios ἃ Samo- 
thraciis prorsus diversos fuisse statuerünt;. cujus 
distinctionis apud nostros: auctores nulla. fuit. su- 
spicio ac ne conjecturá. quidem probabile. est. vi- 
cinarum insularum . incolas : congeneres 580. iis- 
dem nominibus diversa coluisse. numina... Id. nunc 
praetermitto alio aptiore loco ex. integro resum- 
turus. 


ΠΣ ἘΣ 


Herodoti duo sunt loci, qui ad hanc quae- 
stionem pertinent, :unus:.L. III. 37. ubi Cabiros 
Memphbi cultos Vulcani filios perhiberi prodit con- 
venienter Pherecydi, eorumque simulacra Pataecis 
Phoenicum navalibus simillima. esse, hoc est cu- 
bitalia. Quum vero idem ἢ, 50. Dioscuros Aegy- 
ptiis notos fuisse neget, planissime patet, hos 
deos illis temporibus nondum in unius numinis 
naturam coaluisse. Altero loco II. 51. quum do- 
cuisset Hermarum phallicorum usum Athenienses 
a Pelasgis accepisse, addit hoc in paucis memo- 
ratu dignum: ὅςτις τὰ Καβείρων ὄργια μεμύηται 
οἶδε. τὸ λέγω. Τὴν γὰρ Σαμοθρηίκην. οἴκεον πρό- 
τερον Πελασγοὶ xoi παρὰ τούτων Σαμοϑρήικες τὰ 
ὄργια παραλαμβάνουσι" οἱ δὲ Πελασγοὶ ἱρόν τινὰ 
λόγον περὶ αὐτοῦ (Ἑρμοῦ) ἔλεξαν, τὰ ἐν τοῖσι ἐν 





- 


SAMO TTHRACIA. . EN 


Σαμοϑρηίχῃ μυστηρίοισι δεδήλωται. unde primum 
Mercurii cum Cabiriacis mysteriis implicatio pa- 
tescit, mox clarius emersura. lle autem ἱερὸς 
λόγος» ad Hermarum mutoniatorum interpretatio- 
nem inventus idem esse videtur, quem Cicero at- 
tingit N. D. III. 22. Mercurius unus Coelo 
patre Die matre natus, cujus obscenius 
excitata natura dicitur, quod adspectu 
Proserpinae commotus sit; de quo plura 
collegit Burmannus ad Propert. II. 2. 11. 
Mercurio et sanctis fertur Boebeidis undis 
virgineum Brimo composuisse femur, 

ubi quum codd. Bobeidos exhibeant, fors tulit 
ut Critici non Bolbes sed Boebes['] nomen prae- 
fercent, ad. rem utique. aptius. Vix enim dubi- 
tari potest quin Brimus vocabulo dea demonstre- 
tur Pheraea Boebeidi vicina eademque ab Athe- 
niensibus, Sicyoniis et Argivis culta, quam alii 
Proserpinam interpretantur, alii Hecaten aut Dia- 
nam. v. Spanhem. ad Call. H. in Dian. 259.["]. 
Utriusque autem deae sive potius ejus numinis, 
quod utrique simillimum habebatur, religionem 
his locis, ubi Cabirorum sacra constituta erant, 


[1] Pro Phoebes Ovid.. Met. VII. 231. reponunt Boebes, 
quod idem fortasse nomen est sed Macedonicum ut Βίλιππος, Βεέρε-- 
vízn. Φοιβαία λίμνη ad templum Dianae Saroniae Paus. II. 34. pe 
hoc deorum inferorum commercio plures fabulae vulgatae; cum Daera, 
quam eandem Proserpinam putant, Mercurius Cerycem progenuit, quo 
Zoega de Obelisc. p. 219. nescio quas lunae defectiones significari 
conjicit; cum Hecate tres filias Schol. Lyc. 680. cum Larunda Lares 
Ovid. Fast. II. 6183. 


[m] Mulierem taediferam im numis Pheraeorum Eckhelius Doctr. 
T. Π, 147. Cererem esse putat, quae in vicino Pheris Dotio conse- 
cratum a Pelasgis lucum habuit. 


II. 28 


1214 LIBER TERTIUS. 


invaluisse reperimus. Dianam Lemniam comme- 
morat Galenus De medic. simpl. L. IX. 2. 246. 
T. XII. Chart. ἥν τίψες σφραγῖδα “ημνίαν óvo- 
μάζουσι διὰ τὴν ἐπιβαλλομένην αὐτῇ σφραγῖδα 
τῆς ᾿Ἰρτέμιδος ἱεράν" ταύτην γὰρ γῆν 4 ἱέρεια 
λαμβάνουσα μετά τινος ἐπιχωρίου τιμῆς οὗ ζώων 
ϑυομένων ἀλλὰ πυρῶν καὶ χριϑῶν ἀντιδιδομένων 
τῷ χωρίῳ κομίζει εἰς τὴν πόλιν [. 'Notius est 
Dianae simulacrum, quod Tyrrheni Braurone ra- 
ptum in Lemnum abduxerunt Plutarch. Virt. Mul. 
c. IX. Quaest. Gr. c. XXI. Stephanus “ῆμγος — 
ἀπὸ τῆς μεγάλης λεγομένης ϑεοῦ ἣν “ἢμνόν qa- 
σι [7 ταύτῃ δὲ καὶ παρϑένους ἔϑυον" ὠκίσϑη δὲ 
πρῶτον ὑπὸ Θρᾳχῶν, οἱ Σίντιες ἐκαλοῦντο" οἱ δ᾽ 
αὐτοὶ οὗτοι χαὶ Σαπαῖοι, quos nonnulli a Saeiis 
Sami conditoribus nihil diversos crediderunt. Ste- 
phano jam olim adjunxi Ovidii testimonium Fast. 
J. 389. exta canum vidi Triviae libare 
Sapaeos et quicunque tuas, accolit, Hae- 
me, nives, Hesychiique glossam Μεγάλη ϑεὸς *4gi- 
στοφάνης ἔφη τὴν Βένδιν“ Θρᾳκία yàg ἡ ϑεὸς, qui- 
bus Photius addit, quod imprimis notabile, fabulae 
Aristophaneae nomen zv /fzuvíoic. Hujus fabulae su- 
perest Fragm. XIL τὴν χρατίστην δαίμον᾽ ἧς νῦν 
ϑερμός ἐσϑ᾽ ὃ βωμός, quod de dea Lemnia dictum 
videtur, et Fr. XV. ὅτι αἱ ἀρχτευόμεναι παρϑένοι 
ἄρκτοι χαλοῦνται. idque ipsum Brauroniam Dia- 


[»] Schol. Venet. IT. 723. narrat Vulcani sacerdotes Lemnios 
τοὺς ὀφιοδήχτους sanare. 

[9] Num ex “ὦ Μᾷ i. e. μεγάλη μήτηρ contractum putavit? 
v non verecundius Etym. M. et Gud, “ῆμνος pro A&üzvrog dictum 
volunt. 


SAMOTHRACIA. 1215 


nam nobis in memoriam redigit, quae olim vir- 
ginum sanguine placata dicitur. Sed ad Hecaten 
animum revocat Alcon Cabirus Lemnius ap. Non- 
num L. XXX. 45. Ἑχάτης ϑιασώδεα πυρσὸν ἑλίσ- 
ccv, quam deam idem poeta Samothraciae inse- 
rit L. IV. 255. ubi Harmoniam inducit patriae 
vale dicentem his verbis: οὐχέτι λεύσσω μητρῴης 
“Εχάτης νυχίην ϑιασώδεα πεύκην᾽ et hoc gravior 
Lycophro, apud quem v. 77. Dardanus ingruente 
cataclysmo ἐγήξατο Ζήρυγνϑον ἄντρον τῆς xvvo- 
σφαγοῦς ϑεᾶς χιτών. Haec nisi omnia temere 
et oscitanter conficta sunt, statuamus. necesse est, 
Samothraces Lemniosque deam quandam coluisse 
Hecatae atque Dianae (ea namque Bendis puta- 
tur) similem neque diversam a Proserpina, cu- 
jus cum Mercurio furtiva commercia in mysteriis 
Cabiriis enarrata esse ex Herodoti verbis colle- 
gimus. 


& 5. 


Herodoti temporibus subjunctus est Stesim- 
brotus Thasius, qui de Cabiris aliqua prodidit a 
Strabone. cum obscura brevitate regesta: Ἔτι δὲ 
Κρόνου τινὲς τοὺς Κορύβαντας, oí δὲ «oO Διὸς 
χαὶ Καλλιόπης φασὶ τοὺς αὐτοὺς τοῖς Καβείροις 
ὄντας, ἀπελϑεῖν δὲ τούτους eig Σαμοϑράχην, τὰς 
δὲ πράξεις αὐτῶν μυστιχὰς εἶναι. Ταῦτα δ᾽ οὐχ 
ἀποδεξάμενος ὃ Σχήψιος ὃ τοὺς μύϑους τούτους 
συναγαγὼν, ὡς μηδενὸς ἐν XouoOgéxy μυστικοῦ 
λόγου περὺ Καβείρων λεγομένου. παρατίϑησιν 

28 * 


1210 LIBER TERTIUS. 


ὁμοίως καὶ Στησιμβρότου δόξαν ὡς τὰ ἔν Ξαμο- 
ϑρῴχῃ ἱερὰ τοῖς Καβείροις ἐπετελεῖτο καλεῖσϑαι 
δέ φησιν αὐτοὺς ἐχεῖνος ἀπὸ τοῦ ὄρους τοῦ ἐν 
Βερεχυντίᾳ Καβείρου [5], quorum haec, ut conjicio, 
sententia est: Nonnulli Corybantes (incertum om- 
nes an duntaxat aliquos) in Samothraciam . abi 
memoranf- et. esse eosdem qui in hac insula Ca- 
biri nominentur, sed, quia Corybantum Phrygio- 
rum vel Cretensium πράξεις, hoc est opera et 
ministeria omnium sermone celebrantur, de Sa- 
mothraciis autem Corybantibus nihil innotuit, di- 
cere coacti sunt τὰς πράξεις αὐτῶν μυστικὰς εἶψαι. 
Id autem impugnat Demetrius, in mysteriis nihil 
de Cabirorum rebus gestis tradi, neque: ut Rheam 
comitati sint, neque ut Jovem Baechumque edu- 
caverint, ideoque nullam causam esse cur Cabiri 
iidem Corybantes esse credantur.  Muelleri con- 
jectura[*] pro μηδενὸς μυστιχοῦ λόγου περὶ Καβεί- 
ρῶν λεγομένου substituentis περὶ Κουρήτων, non 
solum justo audacior sed etiam a Demetrii argu- 
mentatione, quae tota in Curetum Corybantumve 
et Cabirorum distinctione versatur, aliena vide- 
tur; nam quod sequitur οἱ δ᾽ Ἑχόάτης προπόλους 
γομίζουσι τοὺς Κουρῆτας τοὺς αὐτοὺς τοῖς KogU- 
βασιν ὄντας, id Strabonis additamentum est, quo 





[P] Mons ignotus, Berecyntiae nomen, quod licenter toti Phry- 
giae tribuitur, ambiguum, gens Berecyntum diu ante Strabonem ab- 
olita v. L. XII. fin. ubi Aeschylun docet 'Troadem una cum tractu 
Berecynthio "Tantali regno contribuisse Fragm. Niob. CXLIII (ibi 
dudum correximus πᾶν δ᾽ ὀρεχϑεῖ δάπεδον) Νομὸς Βερεχύνϑιος Cal- 
lim. H. in Dian. 246. haud dubie Cariae est, vicinus Nysae et 'Tral- 
libus. .Sed Servius Aen. VI. 785. Berecynthum castellum 
Phrygiae juxta Sangarium, ubi mater deum colitur. 

[4] Prolegs. z. Myth. p. 150. 


SAMOTHRACIA. 1217 


inchoatum de Curetibus sermonem absolvit. ΝῚ- 
hilo magis probo quod alii subsequentia verba 
παρατίϑησιν ὁμοίως xai Στησιμβρότου sollicitant 
ὅμως praeoptantes; nam illud δμοίως refertur ad 
praecedentia ó τοὺς μύϑους συναγαγὼν τούτους, 
totumque enuntiatum hoc valet: Demetrius ut 
cetera, quae huc pertinent, ita etiàm 
Stesimbroti sententiam commemorat sa- 
era Samothracia Cabirorüm in honorem 
instituta esse; quae Stesimbroti δόξα fuit. 
Hinc perspicuum fit non idem omnes sensisse; 
dissentientium vero non alia opinio esse potuit, 
quam ea sacra quae ἱερὰ Καβείρων dicantur, hoc 
nomen 4Ahabere quia a Cabiris. condita et admini- 
Strata fuerint, non quia. Cabirorum causa fiant. 
Ea sine controversia Strabonis opinio fuit omnium- 
que qui Cabiros divinarum cerimoniarum. admini- 
stros fuisse statuerunt, Corybantum, Dactylorum 
Curetumque similes, hoc est deorum majorum 
paredros. "Stesimbrotus vero contrarium decernit 
eos esse deos sacrorum principes praesidesque. 
Unde intelligi oportet, eum Cabiros nequaquam 
in numero  daemonuni terrestrium et gregariorum 
duxisse sed deorum consentium ordini adscriptos 
putasse, sive. ille Mercurium  Proserpinamque 
animo *complexus est, quorum obscura indicia 
ex Herodoto .gliscunt, sive alios coelicolarum, 
qui-in- progressu sermonis e penetralibus evoca- 
buntur. ἢ 


1218 LIBER TERTIUS. 


ἃ. 6. 


Scriptores attici, qui circa ea tempora cla- 
ruerunt, de Cabiris nihil, quod magnopere juvet, 
nobis offerunt, sed deorum Samothraciorum my- 
steria ad tutandam vitam initiatorum efficacissima 
esse consentiunt. Aristophanes Pac. 278. 

AM εἴτις ὑμῶν ἐν Σαμοθρῴάκῃ τυγχάνει 

μεμυημένος, νῦν ἐστιν εὔξασϑαι καλόν. 
quae est quiritatio hominis non naufragium sed 
praepotentem adversarium extimescentis. Eaque 
in posterum obtinuit deos illos terra marique pe- 
riclitantibus auxiliari. Etym. Gud. p. 288. Κάβει-- 
ou — δαίμονες ὧν οἱ μεμυημένοι τὰ μυστήρια ἐν 
καιρῷ ἀνάγκης εἰςαχούονται. Diodor. V. 49. my- 
steriorum Samothraciorum origine exposita, δια- 
βεβόηται, inquit, 4j τῶν ϑεῶν βοήϑεια τοῖς ἐπι- 
χαλουμένοις. Aelianus Fragm. p. 320. ἐν ἀχμῇ 
τοῦ χαχοῦ μγήμη τις εἰςῆλϑε τῶν ΣΞαμοθράχων᾽ 
χαὶ γὰρ οὖν τετελεσμέγω αὐτοῖς ἤστην. eademque 
ellipsi usus Diodorus IV. 43. Orpheum narrat 
solum Argonautarum  initiatum ποιήσασϑαι τοῖς 
Σαμόϑρᾳξι τὰς ὑπὲρ τῆς σωτηρίας εὐχάς et in 
universum “τοὺς χειμαζομένους τῶν πλεόντων εὖ- 
χὰς τίϑεσθαι τοῖς Ζαμοθϑρᾷᾳξί [. In Callimachi 
Ep. XXVL aliquis votum solvens ϑῆχε ϑεοῖς Σα- 
μοϑρᾳξί. In Luciani Ep. XV. naufragus comas 
dedicat Glauco, Nereo, Melicertae, Neptuno zoi 


[1] Sic oxytonós, ut ᾿δρέσταρχος Σαμοϑράξ Suid. etc. Alii re- 
trahunt accentum. 





SAMOTHRACIA. 1219 


Σαμόϑρᾳξι sois. Pompilum piscem sacrum esse 
Neptuno et roig τὴν Ξαμοϑρῴκην κατέχουσι ϑεοῖς 
testis est Athen. VIL 283. A. Quos locos eo po- 
tissimum consilio huc confero ut pateat plerosque 
scriptorum . illos nautarum  conservatores deos 
Samothraces appellare, non Cabiros, quo no- 
mine utitur Plutarchus in. V. Marcell. XXX. ubi 
Marcelli quaedam donaria dedicata esse scribit 
παρὰ τοῖς ϑεοῖς οὗς Καβείρους καλοῦσι. et scriptor 
ignotus (Aelianus fortasse) apud Suidan s. Ζια- 
λαμβάνει — δεῖται τῶν Καβείρων τιμωρῆσαι αὖ- 
τῇ καὶ μετελϑεῖν τὸν ἐπίορκον, quae de. perjuro 
quodam. dicta videntur, qui interposito Cabirorum 
numine fidem suam puellae obstrinxisset.  Juve- 
nal. HI. 144. jures licet et Samothracum 
et nostrorum aras. Et apud has sponsalia 
quoque facta esse colligitur ex Himer. Or. I. 12. 
346. ᾿Ολυμπιάδα λέγεται ὀργιάζουσαν τὰ Καβείρων. 
ἐν Σαμοθϑράχῃ μυστήρια ἰδεῖν χατὰ τὴν τελετὴν 
τὸν «Ῥίλιππον xai ἐρασϑῆναι καὶ ὁμολογῆσαι τὸν 
γάμον προτέλεια ποιησαμένην τοῦ γαμηλίου πυρὸς 
τὰ μυστήρια. οἵ. Plut. V. Alex. c. IL. Sed quinam 
illi dii fuerint, adhuc non est exploratum, neque 
ex nomine aut ortu aut. munere eorum conjectare 
possumus; nam nominis origo incertissima est, 
ortus varie traditur, munus autem  periclitantes 
servandi plurimis deorum commune. Neque his 
nodis nos exsolvit Athenio novae sententiae auctor. 
Schol. Apoll 1. 913. /49xvíov quoi δύο svo 


* - € ^ 
rovs Καβείρους γεγονότας υἱοὺς τοῦ Διὸς καὶ 


1220 LIBER TERTIUS. 


᾿Ηλέχτρας, Δάρδανον καὶ Ἰασίωνα, Καβείρους δὲ 
ὁγομασϑῆναι ἀπὸ Καβείρου ὄῤους ἐν Φρυγίᾳ, ὅϑεν 
εἰς Ξαμοϑράχην μετηνέχϑησαν. quorum nihil sa- 
tis expeditum est. Athenionis Comici fabulam 
Σαμόϑρᾳχες inscriptam memorat" Athenaeus XIV. 
661. A. unde illud testimonium depromtum esse 
satis speciosa videtur conjectura. Sed moram in- 
jicit Herodianus π. Μὸν. p. 10. ubi profertur ne- 
scio qui ᾽“ϑηναχῶν (sic) ὃ τὰ Zoauo9odzia. et, si 
verum fateri volumus, tota ista adnotatio cathe- 
drae quam scenae propior videtur. Deinde in- 
telligi quidem potest cur ii, qui Cabirorum no- 
mine sacrorum Samothraciorum conditores deno- 
tari existimarunt, Dardanum et lIasionem huc re- 
tulerint, sed quod hi e Phrygia in Samothracen 
transmigrasse dicuntur, reclamat tota antiquitas. 
Hoc tamen facile solvitur si postremam Scholii 
partem XKefígove δὲ ὀνομασθῆναι ete. ab Athe- 
nione ad alios transferamus, qui Cabirorum ge- 
nus et ortum diversum tradiderunt; quae conjec- 
tura firmatur Strabonis auctoritate eandem, quae 
hic Athenioni adscribitur, sententiam et eadem 
verba Stesimbroto assignantis. ^ Ad postremum 
ipsa lectio anceps et controversa est; nam in 
Schol. vet. hoc dicitur *49mvíowv φησὶν ὅτι Διὸς 
xci Ἠλέχτρας ἐγένετο Ἰασίων xoi Δάρδανος. Kd- 
βειροι δὲ δοχοῦσι προςηγορεῦσϑαι ἀπὸ Καβείρων 
τῶν κατὰ Φρυγίαν δρῶν. quo fratribus illis Cabi- 
rorum nomen aufertur. 


SAMOTHRACIA. 1221 


8.7 


De universis quae hactenus. exposuimus , Và- 
let illud quod de coenulis paupertinis dici solet, 
χείλεα μέν v ἐδίην, ὑπερώην δ᾽ οὐχ ἐδίηνε.. Sed 
liberalius nos tractant docti Alexandrini. Schol. 
Paris. ad Apoll. l. c. οἷς δὲ μυοῦνταν. ἐν “Ξαμο- 
ϑράχῃ Καβείρους εἶναί φησι Μνασέας τρεῖς ὄντας 
τὸν ἀριϑμὸν, ᾿Αξίερον, ᾿Αξιόχερσαν,. ᾿Αξιόχερσον. 
᾿Αξίερον μὲν εἶναι τὴν Δήμητραν, ᾿“ξιόκερσαν, δὲ 
τὴν Περσεφόνην, ᾿Αξιόχερσον δὲ τὸν “Διτιδην. Οἱ 
δὲ προςτιϑέασι xoi τέταρτον Κασμῖλον" ἔστι δὲ 
οὗτος ὃ Ἑρμῆς ὡς ἱστορεῖ ΖΙιονυσόδωρος. Schol. 
Vet. μυοῦνται --- τοῖς Καβείροις, ὧν Μνασέας 
φησὶ zo τὰ ὀνόματα" τέσσαρες δ᾽. εἰσὶν, " Αξίερος, 
᾿Αξιόχερσα, ᾿«ξιόκερσος --- ὃ δὲ προςτιϑέμενος τέ- 
ταρτος Κάσμιλος (sic) etc. quae ut pleraque Scho- 
liastarum. effata propter brevitatem ambigua sunt; 
sed videtur hoc dici, Trium Cabirorum nomina 
vulgasse Mnaseam; ab aliis autem quatuor nu- 
merari; quartum. Casmilum, quem Dionysodoro [:] 
judice Mercurium esse. Hi igitur Stesimbroto ad- 
stipulantur, Cabirorum nomine deos significari 
majores eorumque numerum et genus, a nullo 
priorum testium definitum, clare indicant. Ac 
Mercurii mentionem jam Herodotus injecit a Pro- 
serpina, ut diximus, non sejunctam; hanc. cum 
matre in Samothracia coli Artemidorus testatur 


[*] Aristarcheus ille significari videtur, de quo v. Reines. ad 
Suid. p. 72. 


1222 LIBER TERTIUS. 


ap. Strab. L. IV. 4. 198. φησὶν εἶναι γῆσον πρὸς 
τῇ Βρεττανικῇ καϑ' ἣν ὁμοῖα τοῖς ἐν Σαμοϑράχῃ 
περὶ τὴν Δήμητραν xol τὴν Κόρην ἱεροποιεῖται. 
ejusque deae nomen accepit portus in promonto- 
rio Samothraciae Demetrium dictus Liv. XLV. 6. 
Ned circumspiciamus annon altius ascendi possit. 
Dardanum et lasionem Athenio ille aut Cabiros 
aut certe Cabirorum cultores dixit; illum aucto- 
res, quos Dionysius adhibet, τὰ ἱερὰ τῶν μεγά- 
λων ϑεῶν ex Arcadia ad Samothraces attulisse 
affirmant (v. ὃ. 1.) de eodem Mnaseas narrat ὅτι 
ἐξιὼν ἐκ τοῦ νεὼ τῆς "Ómvüg τὸ Παλλάδιον ἀρά- 
μενος ἀφίχετο εἷς ΣΞαμοϑράχην μετὰ Σρμογίας καὶ 
Ἰασίωνος τῶν ἀδελφῶν κἀχεῖ διάγοντα Κάδμος 
ἐφιλοποιήσατο καὶ ἀποστέλλει πρὸς Τεῦχρον etc.[**] 
Arrianus, qui ipse Dardanum e Samothracia tra- 
, jecisse dicit Eust. p. 351. 30. de fratre ejus hoc 
addit p. 1528. 12. ὅτι Ἰασίων ix Aüwqroos xoi 
Κόρης χάτοχος γενόμενος εἴς ve Σικελίαν ἦλϑε καὶ 
ἐπὶ πολλὴν ἄλλην γῆν ἐπλανήθη, τὰ ἐχείνης ὄργια — 
δειχνύων, eoque famam concubitus deae cum - 
adolescentulo ortam, unde Parium natum dici 
Parii conditorem. —Eundemque in Samothracia 
vixisse affirmat haud paullo antiquior scriptor ap. 
Dionys. 1. 61. Ἴασος ἐν τῇ νήσῳ χεραυνῷ πληγεὶς 


[38] Apud Steph. s. Ζάρδαγνος, Quod sequitur ὁ Κάδμος ἄπο-. 
στέλλει τὸν “Ιάρδανον slg τὴν ᾿Δσίαν πρὸς Τεῦκρον τὸν Τρῶα, ὁ δὲ 
Τρὼς (scr. Τεῦχρος) ἀναγνωρέσας τὸν “Ἰάρδανον ostendit Cad- 
mum Samothraciae régem, Dardanum eX Asia vel Creta oriundum. 
Posterius confirmant Servius Aen. HII. 167. alii Dardanum Cre- 
tensem alii circa Trojam et Idam natum, et Arrianus qui 
Harmoniam, Dardani sororém, Asianam dicit Eustath. ad Dion. 391. 
Idem Homerus sensisse videtur. 





SAMOTHRACIA. 1223 


τελευτᾷ Δήμητρος εὐνὴν Oguyvoyusvós οἱ ἔχειν, 
quae ex Cephalionis Troicis sumta esse suspicor 
pariter ut illa quae Stephanus s. ᾿“ρίσβη Cepha- 
lonem de Dardani e Samothracia transmigra- 
tione dixisse refert [*]. Postremo illi qui Parii 
conditorem lasioni inscripserunt- patri, memine- 
rant forsitan Cereris orgia jam ante Ol. XV. in 
insula Paro viguisse Paus. X. 28. hanc autem 
primum Cretenses tum Arcades colonos habuisse 
v. Tzschuck. ad Mel. Vol. ΠΙ. P. III. 705. Beck. 
Anleit. z. Weltgesch. T. L 1. p. 890. et nomen 
Cabarnis a Cabarno acceptum, qui Cereri de ra- 
pta filia indicium fecerat v. Ruhnken. ad H. in 
Cer. v. 496. Schellenberg. ad Antimach, p. 82. 
unde libera logographis optio sive e Creta lasio- 
mem repetere vellent sive e Parrhasia Arcadiae. 
Hi igitur 6mnes magis minusve ad eorum partes 
inclinant, qui Samothracia sacra Cereri instituta 
esse volunt. Sed est alia secta quae pro Rhea 
pugnat. Diodorus lasionem ait τὴν τῶν. μυστη- 
ρέων τελετὴν ἃ Jove acceptam instituisse sive po- 
tius rem vetustate obliteratam renovasse V. 48. 
sed c. 51. contrarium ac paullo ante. decernit, 
quum Harmonia lasionis soror Cadmo nuberet, 


[t] Kannius ad Con. p. 108. Hellanicum dicit Dardani patriam 
perhibuisse Arcadiam; Eustathius, quem  antestatur, de hoc nihil 
memorat, sed τὸν ᾿Ιασίωνα ἢ χατὰ τὸν λλάνιχον ἱστορία ἔχει Κρῆτα 
τὸ γένος. “ιὸς υἱὸν καὶ Ἡμέρας p. 1528. 6. ubi ᾿Ηλέχτρας corripit 
Sturzius Fragm. C. p. 127. quanquam illud Eudocia tuetur p. 196. 
neque probari potest Hellanico lasionem Cretensem, «quem Schol. 
"Theocr. III. 50. Minoe natum dicit, eundem creditum esse Dardani 
fratrem, Is potius Dardani et Harmoniae fratrem KEetionem, dixisse 
videtur Electrae filium in Samothracia natum v. Fragm. LXXI. et 
XXIV. Emathionem hunc vocat Nonnus III. 194. sq. Sed alii sane 
Dardanum ipsum lasionis causa Cretensem faciunt. 


1224 LIBER TERTIUS. 


matrem ejus Electram τὰ τῆς μεγάλης μητρὸς τῶν 
ϑεῶν ἱερὰ δωρήσασθαι, eaque ἃ Corybante in 
Phrygiam traducta esse; unde apparet eum sacra 
Phrygia et Samothracia eodem loco habuisse. Si- 
militer Strabo in Exc. L. VII. 24. 492. τὴν Xa- 
μοϑρῴκην. Ἰασίωνος ὃ Ζάρδανος ἀπῴρας ἐκ Σαμο- 
ϑράκης ᾧχισε Δαρδανίαν xoi ἐδίδαξε τοὺς Τρῶας 


và ἐν Σαμοθρῴάχῃ μυστήρια. Nec minus affirmate 


Lucianus Dea Syr. XV. 97. T. 9. “ττηξς γένος 
“υδὸς μὲν ἦν, “πρῶτος δὲ ὄργια và ἐς ἹΡέην ἐδι- 
δάξατο" καὶ τὰ Φρύγες xoi ““υδοὶ xai Σαμόϑρᾳ- 
χες ἐπιτελέουσι, “ΔἯττεω πάντα ἔμαϑον. Schok Ari- 
stid. p. 106. Σαμόϑρᾳχες μιχτὸν γένος ἀπὸ Xa- 
μίων καὶ Θρᾳκῶν --- οὗτοι μυστήρια ἔσχον φο- 
βερὰ τῆς Ῥέας. Lex. Coisl. p. 289. et Etym. Gud. 
p. 289. Κάβειροι δαίμονες περὶ τὴν Ῥέαν oizobv- 
τες τὴν XeuoOgdéxnv.  Utri igitur causam adju- 
dicemus, Rheae an Cereri? Illi oblique patrocina- - 
tur Pherecydes Corybantes, comites Cybelae per- 
petuos, Samothraciam incoluisse dicens, et aper. 
tius Stesimbrotus, quum Cabiros a Cabiro Bere- 
cyntiae monte illuc transgressos refert (v. ὃ: 5.) 
neque non veri simile est in Samothraciam, quae 
et Dardaniae nomen et Trojanos incolas habuisse 
dicitur["] deae Phrygiae sacra recepta fuisse. Po- 
stremo omnes qui Dardanum sacrorüm Phrygio- 
rum conditorem perhibent (v. S. 1. not. ἢ). Sed 
Cereri adsunt Mnaseas atque Artemidorus, quo- 
rum hic rem strictim attigit, ille autem accurate 


[v] V. Steph. s. v. Plin. IV. 28. Scymnus v. 678. 





SAMOTHRACIA. 1225 


inquisivisse videtur, nec deest Herodotus in ipsis 
mysteriis nescio quid de Mercurio tradi referens; 
nam is deus a Phrygiis sacris alienus Proserpinae 
vero conjunctissimus est. Maec sane erit longi 
subsellii deliberatio, si litigatores illi summo jure 
contendere obstinent. Sed fortasse ad pactionem 
descendere malent. Etenim Rhea atque. Ceres, 
quanquam altera mater erat, altera filia, tamen 
tam multa inter se communia habuerunt ut Grae- 
ci, parva- curare nescii, deabus matronis, prae- 
sertim peregrinis, modo hoc modo illud nomen 
communicarent; quo exemplo Euripides in illustri 
carmine Hel. 1304. Cereris de rapta filiae moe- 
rorem et placationem sic enarrat, ut huic deae 
non solum momen μήτηρ ὀρεία, quod Cybelae 
proprium est, sed etiam crepitacula bacchica [*] et 


[x] Cereris teletas tympanis et cymbalis personare exemplo deae 
filiam quaerentis, ipsamque ob id a Pindaro γαλχόχροτον dici Isthm. 
VIIL 3. Scholiastae affirmant; quibus Lampius de Cymb. II. 5. ad- 
jungit Velleji testimonium T. 4. Cerealibus sacris aeris sonum . 
cieri. Quin Vossius ad H. H. in Cer. p. 21. illud in Kleusiniis fac- 
tum esse putat in Phrygiorum similitudinem corruptis, motus fortasse 
auctoritate Schol. Arist. Ach. 716. Cererem Achaeam cognominatam 
esse ἀπὸ τοῦ ἤχου ὃν παρεῖχον ἐν τοῖς περὶ τὴν Γέφυραν εἰς ᾿49ήηή-- 
vec ἀπιοῦσιν, ubi pontis sacri mentio suspicionem praebet excidisse 
iy τοῖς ᾿Ελευσινίοις τοῖς — ἀνιοῦσι vel plura, sed de tympanis et 
cymbalis hic nihil dicitur, ac fieri potest ut nihil aliud significetur 
quam quod Apollodorus tradit Fragm. p. 402. Hierophantam τῆς Κό-- 
onc ἐπιχαλουμένης ἐπιχρούειν τὸ λεγόμενον Tysiov* unde non sequi- 
tur mystas Kleusinios tympana et cymbala gestasse. Et ut deinus 
Sephyreidene qui olim aeris Cerealis sono in Atticam deducti sunt v, 

chol. Farnes. in Stob. Ecl. Ph. 'T. III. p. 461. pontem sacrum acco- 
luisse, tamen ad Eleusinia nihil hinc redundat; nam Cereris Gephy- 
raeae sive Achaeae sacra Gephyraeis gentilia erant neque cum Athe- 
niensibus communia. Nomen ipsum ᾿ζχαία s. [yet , cujus prima syl- 
laba brevis, ab ἦχος ductum non esse jam veteres docuerunt v. Anecd. 
Bekk. p. 474, plerique a moerore repetunt, unde eadem ᾿“χϑεία dicta 
est μυστιχῶς, ut Hesychio placet, et fortasse ᾿ἄχερώ, quibus nomini- 
bus nescio am Ceres inferna significata sit, cui Feralia instituebantur 
cum aeris strepitu consueto Manium delenimento. 


1226 LIBER TERTIUS. 


leones vectores tribuat cum summa religionum 
mysticarum praedicatione v. supr. L. Il. 624. Ac 
Samothracia quoque sacra ritu fanatico celebrata 
esse infra ostendam ἃ. 16. Quae similitudo, nisi 
fallor, veteres historicos et forsitan ipsos sacer- 
dotes induxit ut deam Samothraciam, cujus cultus 
ab ultima antiquitate retentus, notitia obscurata 
erat, modo Rheam appellarent, modo Cererem. 
Huc accedebat communitas nominis et dignitatis; 
namque ambae deae cum familia sua vulgo Oso; - 
μεγάλοι vocabantur, quod de Cerere Liberaque 
in priore volumine confirmatum est; de Cybele 
sufficit vel Polyaeni locus VII. 5. MíÓoes προς- 
ποιησάμενος τελετὴν ποιεῖν τοῖς μεγάλοις ϑεοῖς vv- 
χτὸς ἐξήγαγε τοὺς Φρύγας μετ’ αὐλῶν χαὶ τυμπά- 
vov [. Atqui supra commemoravimus Lemni 
deam Thraciam sub nomine Magnae propitiatam 
esse eamque doctos Bendin interpretari et Cybe- 
len; quod utrumque nomen etiam Veneri tribui- 
tur. Hesychius Αυβήχη 7 μήτηρ τῶν ϑεῶν xoi 
j :4qoodírg. Κυβήκη xoi Θρηίχη, Βένδιν, oí δὲ — 
Aoveuuv. Photius s. Κύβηβος" Χάρων ὃ “αμψα- 
χηνὸς τὴν ᾿Αφροδίτην ὑπὸ Φρυγῶν χαὶ ““υδῶν 
Κυβήβην λέγεσϑαι. ἘΠ᾿ hujus quoque deae si mi- 
nus in insula Thracia at certe in continente re- 
periuntur vestigia. Venerem Zerynthiam i. e. 
Thraciam bis nominat Lycophro v. 449. et 
958. eique fortasse antrum Zerynthium consecra- 
tum fuit, quod quum Scholiastae modo Rheae 


[T] Arnobius IT. 18. Mater magna, cujus conditor esse 
indicatur vel Midas vel Dardanus. 


SAMOTHRACIA. 1227 


modo Hecatae vindicant, permittunt nobis Vene- 
rem "Thraciam substituere, utrique similem [7]. 
Hinc se aperit infinita ad conjectandum regio, 
quam saltem e longinquo ostendam. Venerem 
Samothracae coli testatur Plinius V. ὃ. 16. eam 
scilicet, quam Phoenices invexerant. Nam "Thebis 
erant tria vetustissima Veneris signa, quae Har- 
monia e Cadmi navibus sumserat Paus. IX. 16. 
hoc est e Pataecis concinnaverat, quos Phoenices πᾶ- 
vium proris imponere solebant Cabirorum similli- 
mos Herod. IIl 37. Hinc vero conjectura con- 
jecturam sequitur, sicut. vara vibiam. Cabiri 
enim vulgo dii magni vocantur, ipsumque no- 
men arabicum Cabir magnum valet et praeci- 
pue Veneri tribuitur, ut ostendit Gutberlethus c. 
L e Catechesi Saracenorum haec afferens: * /ro- 
ϑεματίζω τοὺς προςχυγοῦντας τῷ ἙῬ.ωςφόρῳ καὶ 
τῇ ᾿ἀφροδίτῃ. ἣν κατὰ τὴν 'dodfhev γλῶσσαν 
χάβαρ λέγουσιν, ὅπερ ἔστι ueycAm|]. Hine pau- 

[y] Hesychius Ζειρήνη ἡ ᾿ἀφροδίτη ἐν Μακεδονίᾳ. M. Crassus 
in expeditione Dacica antrum vastissimum Ἀείρην expugnavit, quo 
Getae confugerant, οὕτω μέγιστον χαὶ ὀχυρώτατον ὡς χαὶ τοὺς Τι-- 
τῶνας ἐς αὐτὸ μετὰ τὴν ἧτταν συγχατ vytiv μυϑεύεσϑαι Dio Cass. 


LI. 26. fortasse Gigantes significans, de quibus similem fabulam re- 
fert Stephanus s. "4zrérovgoc. - 


[2] Haec et quae sequuntur, a. Vossio sumsit Idol. IT. 31. 467. 
qui quae ex Eutlhymii Zigabeni panoplia affert, eadem omnia legun- 
tur apud Anonymum contra Muhammed quem Le Moyne edidit Varr. 
Sacr. p. 429. Constantini Porph. locum XIV. 68. addidit 'Tristanus 
Comm. p. 17. ad illustrandum Uraniae et Astartae nomen. His ac- 
cedit Bartholomaei Edesseni Confutatio Hagareni p. 807. ὃν oi "4g«- 
Bec δοκιμάζετε τὸ ἑως(ρόρον ἄστρον, Ζεβὼ, ᾿Αφροδίτη, Κρόνον ci 
Χάμαρ λέγετε. Schol. Gregor. Bodlej. p. 43. ταύτην ἑορτὴν Ἕλληγες 

ov ἐτήσιον ἔχπαλαι xo ἣν ἐτέχϑη Χριστὸς ἡμέραν αὐξίφωτον xa- 
λοῦντες. Ἔτελοῦντο δὲ χατὰ τὸ μεσονύχτιον ἀδύτοις ὑπειςερχόμενοι, 
ὅϑεν ἐξιόντες ἔχραζον 'H, παρϑένος τέτοχεν, αὔξει φῶς. 
Ταύτην, ὡς ᾿Ἐπιφάνιος γράφει, τὴν ἑορτὴν ἦγον xoà Σαρακηνοὶ πά- 


1228 LIBER TERTIUS. 


cis gressibus illuc escendi poterit, unde prospectus 
est ad ultimam antiquitatis oram. Etenim Anna 
Alex. L. X. 284. D. hanc Cabiriam Venerem ip- 
sam Astarten perhibet: οἱ Σαρακηνοὶ τὴν ᾿4στάρ- 
τὴν xoi τὴν ᾿ἀσταρὼϑ' προςχυνοῦσι χαὶ τὴν χρυ- 
ci» παρ᾽ αὐτοῖς. χόβαρ. neque alia esse potest 
illa Σελήνη Καβειρία, quam P. Ligorius, certissi- 
mus testis, gemmae inscriptam vidit. Haec igi- 
tur est Samothracum dea magna, illa luciparens 
et omniparens regina coeli, cui primigeniae na- 
tiones. ab ortu ad occasum supplicavere. Sed 
ocius vorsoriam capiamus, ne divinationis aestus 
ad eam nos devehat oram, quam somnia vul- 
go vana tenere ferunt. HRheam Cereremque 
de Samothraciae principatu inter se contendere 
demonstratum est; ceteras fabulas antiqui scripto- 
res, prout quis in hanc vel illam pronior, diverse 
interpretantur. . Rhea clientelae jure secum traxit 
Corybantes; Cereri Mnaseas addidit tiliam et ge- 
nerum, Dionysodotus filiae reductorem Mercurium. 
Platonis nullum. amplius in his regionibus vesti- 
gium apparet. . Sed ad Mercurium ille forsitan 
pluribus indiciis deductus est; nam et mons Lemni 
nomen Ἑρμαῖον habebat Schol. Soph. Phil. 1452. 


λαι τὴν παρ᾽ αὐτοῖς σεβομένην ᾿ἀφροδίτην, ἣν δὴ Χαβαρα (sic ato- 
nós) τῇ αὑτῶν προςαγορεύουσι γλώσσῃ. Urbs Kebiré in Delta Ni- 
liaco sita ob magnitudinem hoc nomen accepisse dicitur v. Say 

Zustand des alten und neuen Aegyptens 'T. I. p. 227. Sed haec 
omnia ad explicandam Cabirorum Samothraciorum et Phrygiorum no- 
tionem nihil conferunt, quoniam omnes dii magni dici possunt et 
multi ita dicti sunt, qui cum illis nullam similitudinem habent, neque 
si vox arabica aut samscritica Cabir magnum valet, ex hoc sequi- 
tur, deorum Samothraciorum nomen idem significare; nam in omnibus 
linguis versantur vocabula sono simillima, potestate longe diversa. 


-SAMOTHRACIA. 1229 


Aesch. Agam. 293. et Sami conditor Saon Mercu- 
rii filius dictus. v. Wessel. ad Diod. V. 48. po- 
stremo hune deum Imbro. asserit Stephanus Ἴμι- 
βρος ἱερὰ Καβείρων καὶ Ἑρμοῦ ὃν Ἴμβραμον λέ- 
γουσιν οἱ Κᾶρες. Quanquam de hoc magna du- 
bitatio est Majaene filius. sit an iile ab hoc 
longe diversus Cadmilus Cabirorum pater, quem 
Acusilaus. memorat, de quo. postea dicam; nam 
nondum omnium sententiarum varietatem . expli- 
cuimus. ako 


($8 


Apollonii Scholiasta postquam tres Mnaseae 
Cabiros. enumeraverat et quartum | Dionysodoti, 
addit. o; δὲ δύο πρότερον εἶναι τοὺς Καβείρους 
Δία τε πρεςβύτερον καὶ Διονυσὸν νεώτερον, qui 
aut deae Phrygiae alumnos intelligi voluerunt, de- 
que. Cabiris Phrygiis loquuti sunt, aut quid sibi 
voluerint. omnino non excogito. Itaque his. relictis 
ad eos transcendimus, qui omnia, de diis Samo- 
thraciis «quae dicuntur, ad PDioscuros referunt. 
Sed hic aptissimum fuerit Hemsterhusii verba in- 
serere in brevius contracta ad Lucian. DD. DD. 
XVHL 1. p. 335. T. IL. Satis est exploratum 
»ϑεοὺς μεγάλους Samothracum diu ante «quam 
»lyndaridae nascerentur dictos fuisse Dioscuros. 
.Apud Philonem Byblium nascuntur éx vot Xv- 
»δὺχ dióexovgo, ἢ Κάβειροι ἢ Κορύβαντες ἢ Za- 
»μόϑρᾳχες. et in pago Attico Cephalis iidem exi- 
,mie culti, μεγάλους γὰρ σφᾶς οἱ ταύτῃ ϑεοὺς 

II. 29 


1230 LIBER TERTIUS. 


»ὀγομάζουσι Paus. L 31. Idem L. V. 1. 5. Me- 
»Sthapum testatur Atheniensem apud Thebanos 
»constituisse τῶν Καβείρων τὴν τελετήν. In. Inscr. 
,Grut. p. 319. 2. Gajus Acharnensis memoratur 
ἱερεὺς ϑεῶν μεγάλων Δ4ιοςκόρων Καβείρων. Unde 
,hie cultus δά Atticos pervenerit facile pervesti- 
»gari potest si vera sunt quae scribit Herodotus, 
,Pelasgos | Atheniensium olim | inquilinos initia 
deorum Samothracum instituisse primos, quae 
»Sacra postea nescio quis error traduxit ad Tyn- 
,daridas. Hos Samothraciae inserit Ovid. 1. Trist. 
X. 45. vos quoque Tyndaridae, quos 
haec colit insula, fratres; et forte etiam 
Plutarchus Aemil. c. XX. Περσεὺς διαφεύγων ἐπὶ 
»οτοὺς Διοςχούρους ixéreve. Neque hi Samothra- 
οἷα solum sed etiam coelo expulerunt Cabiros; 
,nam Geminorum signum, quod Onomacritus H. 
Orph. XXXI. Nigidius in Schol. Germ. 147. et 
,Ampelius c. III. Cabiris assignant, Eratosthenes 
,et Caesar Germanicus Dioscuris tradunt, ut non 
temere Sextus p. 558. pronunciaverit raptos ab 
,iis honores alienos. Errat Hemsterhusius sed 


ita ut viri aecurate docti errare solent non sine 


magno ad veri cognitionem profectu et emolu- 
mento. Nam veteres illi Cabiri, quos Acusilaus, 
Pherecydes et Aeschylus producunt, Dioscuro- 
rum. dissimillimi sunt natalibus, patria, numero 
et affinitate, et a scriptoribus demum multo in- 
ferioribus cum his confunduntur duas ob causas; 
primum quia terra marique periclitantibus suc- 
currere credebantur, deinde quia ex hoc ipso com- 





SAMOTHRACIA. 1231 


mune cum illis nomen 4o μεγάλοι invenerant. 
Diodorus IV. 49. Argonautas in Samothracià τοῖς 
μεγάλοις θεοῖς vota reddidisse tradit, δὲ eodem 
nomine Cephalenses et Clitorii Paus. VIII. 21. 
Dioscuros venerati sunt aliisque eandem ob. cau- 
sam ἄγαχτες et σωτῆῤες nhuhcupantur, propter 
praesentissimum auxilium. Schol. Arist. Plut. 438. 
ἄναχτα ἰδίως τὸν ᾿“πόλλωνὰ ὡς ἀλεξίχαχον. Schol. 
Eur. Hipp. 87. ἄναξ κυρίως σωτήρ᾽ τοὺς οὖν 
ϑεοὺς ἄναχτας χαὶ σωτῆρας χαλοῦμεν [*]. Sed 
praecipue id nomen Tyndaridis tribuebatur , οὗς 
πάντες σωτῆρας ὀνομάζουσι Strab. V. 232. quos- 
que primus, ut Aelianus fabulatur V. H. IV. c. 5. 
Menestheus. ἄναχτας xoi σωτῆρας ὠνόμασε cf. 
Wagner. ad Alciphr. III. 68. Itaque ubi. terror 
ingruit, ubi res foeda et abominanda oculis ani- 
misve offertur, hos una cum ceteris malorum de- 
pulsoribus invocaht: ὦ Ἡράκλεις, ὦ Πᾶνγες.. ὦ 
Κορύβαντες, ὦ Διοςχόρω Arist. Eccl. 1069. ἀλεξί- 
καχεὲ ἫἩράχλεις xoi Ζεῦ ἄποτρόπαιε καὶ Διόςζου- 
got. σωτῆρες Lucian. Alex. $. 4. 66.["] et iidem 
significanter et proprie ἀγαϑοί vocantur. Arist. 
Lys. 1301. Eur. El. 994.["] et salutares Schol. 
Germ. 147. et παῤαστάται in. versu poetae ap. 


[t] Biagi Monum. Graec. p. 165 sq. | 


[*] Hesychius: Τεράστιοι ϑεοί, ἐπὶ σημείων τεταγμένοι. In 
Lucian. Dial. Deor. IIL 1, τεράστιον τοῦτο" τῷ τρόπῳ δ᾽ ἐνηλλάγη; 
quem locum aftigit Jacobsius App. ad Pors. Adv. p. 286. restituendus 
est senarius τέρας τι τοῦτο — Heliodorus IT. 5. 58. ὦ δαίμονες τε-- 
ράστιοι. 

[Y] Sextus c. Ph. I. p. 571. τοὺς Διοςχούρους ἀγαϑούς τινας 
εἶναι δαίμονας. Persarum genios Dews Hesychius interpretatur ϑεοὺς 
ἀχάχους. 

29" 


1232 LIBER TERTIUS. 


Aelian. V. H. L. 30. Διόςχουροι τοῖς δειλαίοις γε- 
γώμεϑα σωτῆρες ἔνϑα (f. εὐθύς) κἀγαϑοὶ “παρα- 
στάται [*]. Arrianus: Epict.. Π,. 18. 281. ἐκεῖνον 
ἐπεχάλουν βοηϑὸν xci παραστάτην ὡς τοὺς “ιος- 
χούρους iv χειμῶνι οἱ πλέοντες. Eosdem signifi- 
care videtur Simplicius Phys. Ausc. L. Ik. 77. b. 
ἐτίμων τοὺς παρὰ μιχρὸν zoXovuévovc ϑεοὺς οἱ 
“αχεδαιμόνιοι ὡς σωτῆρας ὅτι τοὺς μέλλοντας κιν- 
δυνεύειν τὸ παρὰ μιχρὸν τοῦ κινδυνεῦσαι διδόν-. 
τες ἔσωζον [. Haec igitur beneficentissima nu- 
mina Doriensibus patria ab aliis etiam gentibus 
recepta et cum pluribus deorum tutelarium con- 
fusa sunt. Pausanias X. 33. 3. χαραδραίοις ἡρώ- 
ὧν χαλουμένων εἰσὶν ἐν τῇ αἴϑρᾳ βωμοὶ καὶ αὖ- 
Ἁ « M ’ € 1 2 , , 
τοὺς oL μὲν Διοςχούρων, οἱ δὲ ἐπιχωρίων εἶναι 
φασιν ἡρώων. eandemque dubitationem -esse dicit 
non solum de Brasiatarum statuis ΠῚ. 24. ἄκρα 
$3 1 3-4 - , S 2492,23 3 NV iw 
ἐστὶν ἐν ταῖς Βρασίαις χαὶ ἐπ᾿ αὐτῇ χαλχοῖ πο- 
διαίων ἑστήχασιν οὐ μείζονες πίλους ini ταῖς κε- 
- » 3 3 / Δ ὁ ΟΝ ΤΕ 
φαλαῖς ἔχοντες, οὐχ οἶδα εἶ Διοςχούρους σφᾶς ἢ 
Κορύβαντας νομίζουσι τρεῖς δ᾽ οὖν εἰσὶ, τέταρ- . 
τον δὲ ᾿“ϑηνᾶς ἄγαλμα, sed etiam de diis Am- - 
phissensium | Cabirine sint an.Dioscuri an Cory- | 
bantes an Curetes.. Verum hinc in aliam incidi- 


[T] παραστάται xol σωτῆρες Procop. Bell. Goth. IV. 19. 
620. D. 


[x] Galenus Defin. Med. p. 271. T. IL παρωτίδές elow παρὰ 
τοῖς ὠσὶν ἀποστήματα ἐπὶ πυρετοῖς γενόμενα τὰ πολλὰ τῶν πυρετῶν 
ἀπαλλάσσουσαι" ταῦτα Ζ]ιοςχούρους ἔχάλεσαν. Hinc sumsit Cassius Ia- 
trosophista, cujus verba Meursius affert ad Hesych. de Illustr. p. 225. 
qui Byzantii templum Castorum memorat ἐν ᾧ xol λύσις τῶν παϑῶν 
τοῖς ἀγϑρώποις ἐγένετο. | 


SAMOTHRACIA. 1233 


mus quaestionem ,. quam: singulatim: expediam eo- 
dem: duce Pausania. | 


goo 


Pausanias L. X: 38. ἄγουσι δὲ xoi τελετὴν 
οἱ ^ Auquoatig ^" Avdxvov καλουμένων παίδων" οἵτι-- 
veg δὲ ϑεῶν εἶσιν οἱ “ἄνακτες παῖδες oU χατὰ 
ταῦτά ἐστιν εἰρημένον ἀλλὰ οἱ μὲν εἶναι Διοςκού- 
gout, οἱ δὲ Κούρητας, οἱ δὲ πλέον τι ἐπίστασθαι 
γομέζοντες [*] Καβείρους λέγουσι. Hinc confirma- 
tur illud quod. paullo ante significavi, heroes sa- 
lutares et. beneficos,. quorum. aut nomen obli- 
vione deletum aut ritus. colendi in occulto esset, 
ancipiti . interpretantium | conjecturá modo ad Ca- 
biros, modo. ad Dactylos Curetesque revocatos 
esse. propter munerum -officiorumque, quae prae- 
starent hominibus , aequalitatem. .. Quod dico tale 
est. Quemadmodum hodie gens superstitioni ob- 
noxia, adversa religioni, deum raro invocat, Sane- 
tos saepissime, his se quisque in clientelam com- 
mendat, horum praesidio salvum. se incolumem- 
que fore credit, adaeque veteres pagani Coelico- 
las. procul a se et difficiles aditu rati genus quod- 
dam daemonum introduxerunt diis et hominibus 
interjectum ex eorum numero qui aliquando. in 
terris. vixissent, quos. propter. communitatem or- 
tus commodis. suis melius promtiusque inservitu- 
ros. crederent. . Inter. hos Herculem constat. et 


(v MXaH ἢ Á a0) | 
[4] Plutarch. V. Camill. c. XX. oí προςποιούμενοι πλέον 2n(- 
στασϑαί τι. Hi sunt mythologiae et cujuscunque artis pestis. 


1234 LIBER TERTIUS. 


Dioscuros principem obtinuisse locum, quorum 
numen cuncta adoravit Graecia; sed fuere prae- 
terea multi municipales et vicani genii suis qui- 
que locis venerabiles, exteris ignoti eoque notitiae 
nostrae subtracti. Quo referri possunt quos He- 
sychius subnotavit: 7 αϑιάδας ἥρωος Ovoue, ὃς 
τοὺς καταφεύγοντας εἷς αὐτὸν δύεται ἔκ ϑαλάσσης 
— ᾽«λχεῖδαι ϑεοί τινες παρὰ “ακεδαιμονίοις, 480- 
modo Hercules. quoque. nominatus | est: ᾿“Ζλχείδης 
(Suid.) — “ριώδογνες ϑεοὶ παρὰ ““ακεδαιμδϑίοις 
τιμώμενοι — quod nomen δὲ ἃ δρίς i-e: Ἰσχύς 
ductum est, significantur; ϑεοὶ δυνατοί, divi po- 
tes, hoc est dii conservatores. Et huie mumeri 
praecipue apti credebantur superiorum deorum as- 
sessores et ministri, quos famulos divos no- 
minatos putat Marinius ad Inscr. Arval XXXI. 
p. 972. Festus p. 28. anculare ministrare, 
ex quo dii quoque ac deae feruntur coli, 
quibus nomina sunt anculi et anculae. 
Quippe tenuit opinio unumquemque coelestium suos 
habere satellites; eique numero plerumque ii ad- 
scripti qui quum viverent dei alicujus sacra cu- 
rassent aut alioqui favorem demeruissent. | Hoc 
jam videamus quid ad praesentem causam com- 
modi afferat. Strabo p. 154.  Curetes,' Dactylos, 
Cabiros- communiter vocat δαίμονας ἢ προπόλους 
ϑεῶν. quorum nominum prius naturam: eorum 
divinae proximam declarat, alterum. familiare est 
satellitibus deorum, qui vulgo οἱ περὶ τὸν δεῖ- 
γα Ὁ] vocantur vel πρόπολοι Anecd. Bekk. p. 312. 


[b] "40psbc δαίμων τις περὶ τὴν Δήμητρα ἀπὸ τῆς τῶν χαρπῶν 





SAMOTHRACIA. 1235 


"Yuévouos πρόπολος ᾿Αἀφροδίτης. Ibid. p. 461. et 
Harpocr. " 4vzie παρὰ Φρυξὶ τιμᾶται ὡς πρόπολος 
τῆς μητρὸς τῶν ϑεῶν []. Curetes vero et Dacty- 
los. deorum .paredros fuisse claris indiciis patet. 
De illis. ignotus. poeta ap. Stob. Ecl. 1. p. 68. 
Κουρήτων. οἱ “ματρὶ «τὸς ἹῬέῃ ἐντὲ πάρεδροι. Ho- 
rum principes Apollonius ejusdem deae παρέδρους 
et μοιραγέτας vocat, non quod Jovis potentiam 
aequent, sed quia. deorum assessores iidem ho- 
minum. praesentes et-praepotentes auxiliatores cre- 
diti sunt, fatorumque rectores vel, si quis má- 
vult, subdirectores, quos Alciphro distinguere vi- 
detur L-Ep. 20. ἀλλ᾽ ὦ μοιραῖοι ϑεοὶ χαὶ μοιραγέται 
δαίμονες []. Etenim, ut Plato dicit, πᾶν τὸ δαι- 
uóviov μεταξύ ἐστι ϑεοῦ ve καὶ ϑνήτοῦ. διαπορϑ- 


ἁδρύνσεως Etym. Μ. 5. v. “Ιαίμων τῶν ἀμφὶ “"ιίνυσον “ἄχρατος 
Paus. 1. 2. Τύχων, δαίμων περὶ τὴν L4qgodírmy Etym. M. et He- 
sych. Γίγων δαίμων. zig πριαπώδης περὶ τὴν ᾿Αἀφροϑδίτην. Cyrill. ap. 

Ibert. ad Hesych. s. v. Ὀρϑάγης δαίμων πριαπώδης περὶ τὴν 24 00— 
δίτην 'Yzetz. ad Lye. 538. De 'Tychone plura collegit Brunckius, 
quae Jacobsius repetit ad Anth. 'T. VIII. 12.^4g960:roc ὁ Ἕρμαφρό- 
διτος" παραπλήσιοι δὲ τούτῳ ἄλλοι δαίμονες, ᾿Ορϑάνης, Πρίαπος 
Anecd. Bekk. p. 472. 

[95] Schol. Lyc. 143. Βάχχαι ἱεραὶ πρόπολοι Zftovvo0v. ubi codd. 
σέρόςπολοι praebent, eademque diversitas lectionis in Strabonis libris 
v. '"Tzschuck. L. X. p. 156. Πίνδαρος Πιερίδων πρόπολος Plato 
Epigr. XXVIIL- 108. Μουσῶν πρόπολος Ὀρφεύς Ep. 40coz. 
COCCLXXXIV.. 221. “ήμητρος ᾿Δναξὼ πρόπολος Diotin. Ep. VI. 
cf. Interp. ad Arist. Plut. 670. cycni Apollinis πρόπολοι 'Themist. Or. 
XVIII. 223. D. Agamemnon in Orco πρόπολος τῶν μεγίστων ἐχεῖ τυ- 

&vvov, Aesch. Choeph. 855. sed sacerdotes etiam ἀμφρέπολοι. dicunt, 
᾿Ἄπόλλωνος &uqíz.. Plut. Quaest. Gr. XXIV. 391. δράχων zfüun- 
τρος uqtoÀoc .Strab. IX. 849. ἡ fioc ἀμφίπ. Epigr. «4δεστι.. 
DCXVI. 267. Veteres autem ἀμφίπολος ἀεὶ ἐπὶ γυναιχῶν | Eustath. 
394. 31. πρόπολος. et πρύςπολος utrique sexui commune, sed hoc 
vulgare magis et de ministris vulgaribus. Apud Eurip. Fragm. Inus 
X. 451. τοιάνδε χρὴ γυναικὶ πρόςπολον ἐᾷν mutatis inter se literis 
Ze E, 4e A Scribendum σ᾽ ἑλεῖν, Mtt 

[4] Perperam. Berglerus hoc loco Dactylos. Idaeos significari pu- 
tat, qui solis literatis noti tum erant, nec vulgo invocabantur.:.; 


| 


| 


1236 LIBER TERTIUS. 


u&Üov ϑεοῖς τὰ παρ᾽ ἀνθρώπων καὶ ἀνθρώποις τὰ 
παρὰ ϑεῶν --- διὰ τούτου ἣ μαντικὴ χωρεῖ καὶ 
ἣ τῶν ἱερέων τέχνη τῶν περὶ τὰς τελετὰς χαὶ ἐπῳ- 
δὰς xci γοητείαν Symp. p. 202. E. et pluribus 
verbis Apulejus de Gen. Socr. p. 674. sunt 
quaedam divinae mediae potestates[*] — 
— inter terricolas coelicolasque vecto- 
res hinc precum inde donorum, utrius- 
que interpretes et salutigeruli; per hos 
Magorum miracula, praesagiorum spe- 
cies, Tuscorum piacula etc. Hos Stoici 
ἐπόπτας ἀνϑρωπίνων πραγμάτων dicebant. Diog. 
La. ὙΠ. 151. Maximus. Tyrius ϑεῶν: ὑπηρέτας; 
ἀνϑρώπων ἐπιστάτας Diss. XIV. 266. eosque ab 
Hesiodo Ζηνὸς προπόλους Opp. 252. et φύλαχας — 
ἀνθρώπων πλουτοδότας v. 125. vocari cf. Plu- 
tarch. de Is. c. XXVI. de Def. Or. XII. qui Da- 
 ctylos et Corybantes hunc in numerum geniorum 
'beneficorum, σώτήρων xci quAéxov, refert De — — 
fac. Lun..c.. XXX. 95. T. XIIL. ἐκ τῶν. βελτιόνων — | 
δαιμόνων τοὺς περὶ τὸν Κρόνον ὄντας ἔφασαν ei- —— 
vot χαὶ πρότερον ἐν τῇ Κρήτῃ τοὺς Ἰδαίους “1ἀκ- 
τύλους, ἐν τῇ Φρυγίᾳ τοὺς Κορύβαντας γενέσθαι ["]. 
Ex his autem non obscurum fore spero quam fa- 


M M. e NER E 








—€ 


[9] Sic hoc nomine utitur Servius V. 95. singula numina 
habent inferiores potestates ministros. et hoc modo sae- 
pius III. 93. VIL. 91. similiterque Graeci recentiores δυγάμεις v. Qu. 
ray ad Heliod. p. 147. 


[f] Idem Def. Oracc. c. XVIII. hanc insulam memorat prope 
Britanniam, ubi Saturnum in custodia teneri φρουρούμενον ὑπὸ τοῦ 
Βριάρεω χαϑεύδοντα" δεσμὸν γὰρ αὐτῷ τὸν ὕπνον μεμηχανῆσϑαι, 
πολλοὺς δὲ περὶ αὐτὸν εἶναι δαίμονας ὀπαδοὺς καὶ ϑεράποντας. Ea 
est sine dubio mortuorum insula de qua mira narrat PAPA v, Ges- 
ner ad Claud. in Ruf. Τὼ, I. 123. 


SAMOTHRACIA. 1237 


cile Curetes, Dactyli, Cabirique et inter se et 
cum Laribus, Dioscuris aliisque hujus ordinis et 
provinciae diis commisceri: potuerint, quantumvis 
magna esset et generis et numeri diversitas. |. Ac 
primum animum ad illos referamus qui Penates 
Romanos a diis magnis Samothracum nihil. dif- 
ferre statuerunt tum ob alias rationes, quas supra 
explicui, tum maxime quia. utrisque et commune 
nomen: dii patrii, magni, salutiferi, et 
par nomini : potentia. Nam Penates deos pa- 
trios dici vulgaris notitiae est v: Tzschuck. ad 
Melam. 1. 8..p..216. Constat autem omnes 
in periculis:suis deos patrios invocare et 
ideo illis vota solvere, quorum familia- 
rius nomen' opitulari sibi credant[*]. Ac 
Dioscuros. quoque inter Penates familiares relatos 
esse docet Theodoretus Therap. VIII. p. 15. Sylb. 
(p..907.): zGi uírvów. xoi τοὺς Τυνδαρίδας ϑεοὺς 
ἐχάλεσαν Ἕλληνες καὶ . Διοςκούρους ὠνόμασαν καὶ 
᾿Εφεστίους καὶ " Avoxas.. Glossae Gr. Lat. Ἐφέστιοι 
ϑεοί, Penates.» Dionysius autem dicit 1. 67. 
nomen- Penatum non. eodem graeco. nomine reddi 
sed ab aliis πατρῴους vocari ; ab: aliis; γενεϑλίους 
aut: χτησίους aut ᾿μυχίους aut. ἑρχείους, et unum- 
quemque eorum, qui ita interpretentur, suas ha- 
bere rationes; quae ab illo quidem. praetermissae 
sed  éexcogitatu ᾿ faciles sunt. ^ Romani vicissim, 
quum de Graecorum Penatibus et Laribus. loquun- 
tur, non unum deorum genus denotant sed modo 


[4] Servii verba sunt-supra allata p. 277.. 'P.. 


1238 LIBER TER'TIUS. 


eos, qui graece vocantur πατρῷοι et γενέϑλιοι ["], 
modo deos cujusque domesticos. Livius XXIV. 
26. Heraclea filia Hieronis in sacra- 
rium ad penates confugit Lysias apud. Ru- 
ülium de Fig. L 13. p. 45. - Constat igitur 
Simonem domo sua ab suis dis Pena- 
tibus: esse exturbatum. Orator graecus sine 
dubio: dixit ϑεοὶς πατρῴους, « similiterque ἐδ 
quem Hyginus sequutus est. Astr. 1. 40. respon- 
so dato (Chersonesitis) ut virgo:;nóbilis Pe- 
natibus: eorum. immolaretur.. Quanquam 
enim hic Penates publicos significat, illi privatos, 
tamen .res eodem redit, quoniam : nullos: privatim 
colere deos licuit nisi qui colerentur publice; ideo- 
que Lycurgus - Leocraten , qui : patriam ::periclitan- 
tem deseruerat, graviter accusat: quod: non: solum 
se suasque. res subduxerit. ἀλλὰ xol τὰ ἱερὰ τὰ 
πατρῷα» ἃ οἱ πρόγονοι παρέδοσαν ἀὐτῷ ἱδρυσά- 
μένοι; ταῦτα μετεπέμψατο εἰς τὰ Μέγαρα καὶ ἐξή- 
γαγεν ἐκ τῆς χῶὥρας p. 151:. 9..et inter. πᾶθο πο: 


minatim refert Minervae simulacrum: urbanae, ta- 


cite, ut opinor,: Jovis Hercei et. Apollinis patrii 
signà'. comprehendens [^^] οἵ. αἱ quos: alios : deos 
Leocrates ritu. gentilicio in. suo ' coleret sacrario; 


[h] Qui proprie sic dicantur, alio loco ostendimus; .sed his no- 
minibus interdum significantur gentis auctores — ϑεοὶ γενάρχαϊ, sive 
σιρόγογνοι Heliod.. X. 21. IV. 8, dii genexis (Mars et Venus) Ovid. 
Fast, IV. 60. ϑεοὶ γεγέται Aesch. Suppl. 80. Ζεὺς γενέϑλιος Pind. 
IV.. 298. sed: si Polynices Sept. ᾿ς: ΤῊ, 641. ϑεοὺς γενεϑλίους χαλεῖ 
πατρῴας γῆς, communes patriae deos invocat. Quod vero Cynici 
Herculem πατρῷον» venerantue Lucian. Mort. Peregr. S. 4 p.. 274. 
T. VIII. eadem similitudine nititur qua Minerva et Vulcanus πρόγονοι 
τῶν δημιουργῶν vocantur Plat. Legg. XI. 920. D. 


[hh] V. Epimetr. TIL. . 








-SAMOTHRACIA. 1239 


nam. praeter trés illos, quos nominavi, Atticae 
praesides et Penates publicos, omnes dii, quos 
Athenienses. seu. publice seu pagatim | vicatimque 
colebant a majoribus acceptos, πατρῷοι dici po- 
terant et, quia iidem privatim in larariis[*] cole- 
bantur, soi ἐφέστιοι; μὐχιοι, χτήσιοι, ἕρκειοι. Sed 
hi privati dii, quorum cura unius familiae 'con- 
servatione- continebatur;- ob: hoc ipsum: Romano-- 
rum: Laribus familiaribus et Geniis: componuntur. 
Apulejus Flor. IV. 22. Crates ut Lar: fami- 
liaris apud homines aetatis suae Athenis 
cultus; quod si quaerimus quomodo Graeci di- 
xerint, prolixe πάροδος Julianus Or. VI. 100. B. 
ἐπὶ τούτου φασὶ τοὺς Ἕλληνας ἐπιγράφειν τοῖς 
ἑαυτῶν οἴχοις ἐπὶ τῶν προπυλαίων Εἴςοδος Κρά- 
w^ paf δαίμονι [*]. ae ad Georg: III. 


! £t] ὙΠ Ὲ De pict. tabul. culíu p. 198; sunt qui Perse 
non. &deo. antiquum fuisse suspicantur, quod vox pri- 
mum in Lampridio legitur, tum a Vitruvio in aedium 
descriptione non recensetur. Res utique antiqua; Ci- 
cero in Verr -in Catil, etin Epist. sacrarii meminit in 
aedibus privatis. Auctor libri Der Pallast des- Scaurus 

. 184, sacrariur certo. deo. dicatum esse putat, quod Cicero re- 
j| sacrario signa Cupidinis, Herculis, aliaque. multa ab- 
lata narrans Bonam Fortunam. 











be IT ATEC] 


'nifica tur Bonae . Fortunae in domum. ingressus Oliibus 
exoptatissimus,. »Aesch.. Agam. 1305. τὸ μὲν εὖ πράσσειν --τ οὔτις 
ἀπειπὼν. εἴργει, μελάϑρων., Μηκχέτ᾽ ἐςέλθης, τάδε φωγῶν. 19 di- 
citur apud Sophocl .Inach. Fr. VI. modo Πλούτωγος εἴςοδος: Suh 
Jovis ipsius, | ὅτι. 1 Ü. χίιὸς εἰςελϑόντος πάντα μεστὰ ἀγαϑῶν ΠΣ 
similiterque in Orph. H H. LXXIII. dori, Pluti. atque Flutonis. notio- 
nes commiscentur 
 Zaíuova χιχλήσχω. - οἰχήτορἑι φρικτόν 

᾿ἀβουγάνον. e. παγγενέτην, βιοϑώτορα: θνητῶν," 

"Ζῆνα μέγαν, πολύπλαγκχτον; ἀλ ἄστοραν gau adii, : 

᾿ πλουτοδότην, ὁπόταν γὲ βρυάζων οἶχον ἐςέλϑῃ. 

nij? πλουτοδότης idemque χτήσιος nemini ignotus est v. Spünheim. 
ad Julian. Or. I, 68. Taylor. ad Dem. Mid. p. 594, Blomfield. Again. 
1005. Meinek. ad Men. p. 182. et hanc ditandi' facultatem non de- 





1240 LIBER'TER'T1US. 


47. gaudet tectis ut sunt ἀγαϑοὶ δαίμονες; 
quos Latini Genios vocant. His autem et 
talibus expositis tum universum 'hoc- genus nu- 
minum tutelarium agnosci: tum etiam quae: Cure- 
tum οἵ ceterorum hujus: notae daemonum «cum 
Laribus .Penatibusque. Romanorum... cognatio : sit; 
apertius intelligi. posse arbitror[*]. Verum id nos 
ad. rerum. romanarum scriptores | devocat,  deo- 


rum Penatium: sacra usque a Samothracia | repe-- 


tentium. ; ἐ 


S. 10. dulniuc acd 
Dionysius dicit Romae multis in templis. con- 
spici duas viriles species juvenum. hastatorum, 


fuisse Milichio, intelligere mihi videor e Xenoph. Anab. VII. 8. 4. 
ἐμπόδιός σοι (τοῦ. μὴ πλουτῆσαι) ὃ Ζεὺς 0 ἹΜειλίχιός ἔστι, quem Or- 
pheus contrario nomine δαίμονα φριχτόν appellat. Miretur haec qui 
non meminerit fortunae secundae et adversae, beandi et affligendi po- 
testatem penes eosdem esse deos qui a laetiore muneris parte. u&iA— 
χίοι, ἀλεξίκακοι. et ἐπιδῶται cognominantur. v. Plutarch. "Non. suav. 
viv, XXIII. 124, T. XIV. cf. Siebelis ad Paus. 'T. I. p. 233. Postre- 
mo pro μεγαλαγηγήτορα v. 1. substitui, quod aptius videbatur, εὐ: 
χάτων οἱχήτορω vel κιχλήσχω σὲ μυχῶν οἴχήτορ. ς΄. 00 000 

['] Forsitan etiam similitudo. formae. huc aliquid conferebat. 
Namque deorum domesticorum sigilla brevia erant. Petronius de Mut. 
Reip. v. 227. ille manu trepida natos tenet, ille Penates 
occultat gremio. Horat. Il. Od. 18. 26. paternos in sinu 
ferens deos: Plutarchus narrat V. QCamill. c. 21. Vestales aufu- 
gisse ἐν τοῖς χόλποις φερούσας τὰ vOv ϑεῶν ἱερά. Rachela τὰ πά- 
τρῷα ἱερά in clitellis abscondit Joseph. Ant. I. 19. 9— 11. Aeneas ef- 
fert τὰ πατρῷ ἀγάλματα πέπλοις περισχών Lyc. 1266. Idemque 
erat deorum tutelarium modulus, quos peregrinantes secum terrá mari- 
que circumducere solebant.  Apulejus Apol. p. 506. morem mihi 
habeo quoquo eam:.simulacrum alicujus dei inter li- 
bros conditum gestare. Sulla solebat Apollinis ἀγαλμάτιον ἀεὶ 
χατὰ τὰς μάχας περιφέρειν ἐν τῷ χόλπῳ Plut. Sull. c. 30. Asclepia- 
des. philosophus deae coelestis argenteum breve figmentum  quocuuque 
ibat. secum efferre solebat Ammian. Marc. XXII. 13. ldem. de | Ne- 
rone narrat Suetonius c. 56. et de Hadriano c. 7. Et parem fuisse 


XM pum vei n 


2: τ τ ΣΝ ER 





ΒΑΜΟΤΉΒΑΟΙΑ.. 1241 


quibus graecis literis subscriptum. nomen “ένατες; 
hos 6886. sua opinione gentis Romanae Penates 
patrios ex. Arcadia in. Samothraciam ,. hinc. Tro- 
jam, inde ab. Aenea in Italiam uná cum. Palladiis 
deductos. . Similiter Varro statuebat Dardanum 
Penates ex Arcadiae urbe Pheneo ad Samothra- 
ces, deinde in. Phrygiam, de Phrygia Aeneam in 
Italiam .deportasse Macrob. Sat. ΠῚ. 4. Serv. ad 
Aen. 1. 378. III. 148.['].  Antiquissimi *hujus sen- 
tentiae auctores sunt ii, quos Dionysius adhibuit, 
Satyrus.[^]: et Callistratus, ambo. Aristarchi ae- 
quales,. posteriores. Timaeo, qui primus deorum 
Trojanorum simulacra Lavinii collocata esse pro- 
didit, eosque omnes perspicuum est, deos mag- 
nos Samothracum numero duos, sexu viros, ae- 
tate pares finxisse, quod longissime discrepat ab 
eorum. ratione, qui aut Cererem Liberamque aut 
Rheam in insula illa sacra coli existimarunt, | sed 
propius accedit illis, qui aut Dardanum et Ia- 
sionem. aut. Jovem. et. Liberum Cabirorum nomine 
comprehenderunt. Ceterum istam deorum magno- 
rum peregrinationem fictam esse. et ad confirman- 
dam Parrhasiae originis fidem docte. compositam, 
tam certum videtur, quam aperta est causa fin- 
gendi. Quippe nomen dii magni etsi. perlate 


deorum. paredrorum brevitatem apparet ex iis quae de Curetibus, Co- 
rybantibus et Cabiris Memphiticis dicta sunt. (Apud Zosim. IV. 18. 
εἰχόνα ToU ἥρωος ἐν olx μιχρῷ scribendum est 07.) 


2 * 
[1] Hoc loco pro reduxisse scribendum deduxisse, ut ap. 
Macrobium legitur III. 4. 


[m] v, Luzac. Lectt. Att. p. 173. 


1949 LIBER 'TERTIUS. 


patet [^], tamen praecipue defertur diis gentili- 
cüis, qui iidem sunt cujusque *iyitatis antiquissi- 
mi et potentissimi, atque eatenus conveniunt cum 
Penatibus, quomodo a' principio dii cujusque fa- 
miliae domestici, post autem totius gentis conser- 
vatores proprii nominati sunt, privatim intra con- 
septa domus, publice in penu urbis: consecrati. 
Jam de Romanorum Periatibus notum est aucto- 
res adeo "variare, ut cuivis facile intellectu sit, 
eos rem in profundo àbstrusam conjectura et su- 
spicionibus quaerere. Procopiüs Bell. Goth. 1. 
25. 375. A. Janüm in hoc nümero refert alios- 
que deorum veterum: ὃ Ἰαγὸς οὗτος 7iQütoc ἦν 
τῶν ἀρχαίων ϑεῶν , oüc τῇ Ῥωμαίων γλώσσῃ TIé- 
γήτας ἐχάλουν. Alii Vestam quoque huic' numero 
adscripsere Máerob. l. c. cüjus in penetrali arcana 
imperii tutelaque gentis contineri credebatur; qui 
romanorum sacrorum originem a Trojanis repete- 
bant, Apollinem et Neptunum, "Trojae munito- 
res[?^|] omnes autem Jovem Capitolinum, custodem 
urbis Mineryam et Junonem reginam, quos Varro 
antiquissimos deos refert Tertull. ad Nat. 
II. 74. tanquam Penates publicos et universae 
civitatis tutores. venerati sunt Liv. III. 17.[*]. His- 


[1] Servius Aen. VI. 78. unicuique deus ipse, quem co- 
lit, magnus est cf. Brouckhus. ad Tibull. I. 5. 37. 

[9] Nigidius et Labeo Penates Aeneae Neptunum et Apollinem 
tradunt Serv. III. 119. I. 878. Nigidio et Varroni hanc sententiam 
tribuit Macrobius IH. 4. — - 

[T] Serv. Aen. MILI. 487. nonnulli Penates esse dixe- 
runt — Jovem aethera medium, Junonem imum aera cum 
terra, summum aetheris cacumen Minervam, quos De- 
marati Corinthii filius Samothraciis religionibus im- 
butus sub uno tecto conjunxit. 





SAMOTHRACIA: 1243 


que omnibus cominune est dii magni ut dicantur 
et potentes et conservatores. Ait Cassius He- 
mina Penates ex Samothrace appellatos 
ϑεοὺς μεγάλους, ϑεοὺς δυνατοὺς, ϑεοὺς χρηστούς 
Serv. I. 378. In .Circo trés arae trinis diis 
parent magnis potentibus; eosdem Samo- 
thraces putant Tertull. de Spectace. p. 93. C. 
Varro unum esse dicit Penates et magnos 
deos; nam et. in basi inscribebatur Ma- 
gnis diis Serv. ΠΙ. 12. Haec igitur quum invaluis- 
set opinio, deo magnos Samothracum et Romano- 
rum eosdem esse, utriusque autem generis noti- 
tia temporis diuturnitate evanuisset, factum est 
ut prout quis his aut illis familiarior, ex uno de 
altero conjecturam faceret. | Ita auctores, quos 
Servius subsequitur VIII. 619. magnos deos Jo- 
vem, Minervam, Mercurium, quos Ae- 
néas de Samothracia sustulit et III. 264. 
numina magna hoc est Jovem, Minervam 
et Mercurium secundum Samothracas [Ὁ] 
aperte Mercurium e Samothracum ascivere reli- 
gionibus, et contra dii romani Cabirorum sacris 
intrusi. sunt, ubi nullum est aut Jovis aut Juno- 
nis. aut Minervae[!] vestigium, quanquam Varro 


[P] Idem Aen. III. 12. dii magni sunt Jupiter, Juno, 
Minerva, Mercurius, qui Romae colebantur; Penates 
vero apud Laurolavinienses. ubi Jac. de Rhoer. Fer. Daventr. 
ΠῚ. 12. nomen Junonis eximit, quia et priore loco praeteritum et in 
uno cod. omissum est. Sed apparet Servium deorum magnorum no- 
men modo de Penatibus interpretari, modo ut cuique Virgilii loco 
aptum videretur. Poeta autem Junonem inter Aeneae duces et tutores 
referre non poterat. 

[4] Palladia qui huc intulit Dardanus, secum rursus exportavit 
Dion. 1. 68. neque ulla est in sacris Samothraciis aut Palladii aut 
Minervae significatio. 


1244 LIBER TERTIUS. 


quoque. in utrisque idem significari credidit sed 
alio modo. Locus est notissimus sed idem huic 
quaestioni conjunctissimus; Principes dii coe- 
lum et terra, qui in Aegypto Serapis et 
Isis, Taautes et Astarte apud Phoenices, 
in Latio Saturnus et Ops. Terra enim et 
coelum ut Samothracum initia docent, 
sunt dii magni et hi, quos. dixi, multis 
nominibus, nam neque quos Ambracia 
ante portas['] statuit duas viriles spe- 
cies aheneas, dii magni'neque, ut vul- 
gus putat, hi Samothraces dii, qui Ca- 
stor et Pollux, sed hi mas et femina, et 
hi quos augurum libri scriptos habent 
sic Divéí Potes et sunt pro illis, qui in 
Samothracia coluntur ϑεοὶ δυνατοί: Haec 
duo coelum et terra, quod anima ac cor- 
pus, humidum et frigidum L. L. IV. p. 17. 
Hic igitur duo esse statuit Samothracum primaria 
numina, quibus vim agendi et patiendi, humidi 


[7] Sic cod. rom. pro Samothracia; hoc praefert Salmasius ad 
Spartian. Adrian. c. XIV. 142. Servii auctoritate ad Aen. III. 12. 
Varro et alii magnos deos affirmant simulacra Casto- 
ris et Pollucis in Samothracia ante portum sita, qui- 
bus naufragio liberati vota. solvant; alii deos magnos 
coelum et terram putant et per hos Jovem et Junonem, 
ubi manifesto turbarunt librarü.  Ambracia retinet "Turnebus, quia 
Aeneas huc venisse et in vicino Actio magnorum deorum templum 
condidisse dicitur Dionys. 1. 49.  Salmasio assentiuntur Lipsius ad 
"Tacit. Ann. IL. 54. cum Cüpero Observ. IV. 9. 427. et merito, nam 
deos quosdam Ambracienses pro diis magnis habitos esse non constat, 
Varro autem negat aliquid aliis creditum. ltaque hoc dicit, neque 
deos Samothracum propylaeos neque Castores dis magnis sive Samo- 
thracibus, hoc est iis, qui in operto colerentur, adnumerandos esse. 
Ante portas vera est lectio ; portas propter ahena signa 
Lucret. 1. 817. τοῖς προςιδρυμένοις τῇ πύλη (triumphali) ϑεοῖς. ϑύ- 
σαντες Joseph. Bell. Jud. VII, 4. 





| 
| 


SAMOTHRACIA. 1245 


et frigidi, satus et. conceptus. aequalibus. dispensat 
momentis. Sed in rerum: Jdiyinarum tertio. Fragm. 
p. 221. mysteriis Samothraciis. ipsam. trinitatem 
Platonicam insinuat. . Augustinus. Civ... VIL. 18. 
Varro, inquit, hos omnes deos in coelum 
et terram redigere conatur — coelum 
esse quod faciat, terrám quod patiatur. 
Hinc etiam Samothracum. mysteria sic 
interpretatur eaque.se quae nec suis no- 
ta sint, scribendo; expositurum.pollice- 
tur. Dicit;enim.se ibi.multis, indiciis 
collegisse; in simulacris aliud. signifi- 
care coelum, aliud. terram,.aliud exem- 
pla rerum,. quas Plato';appellat. ideas, 
coelum Jovem; terram.Junonem, ideas 
Minervam vult intelligi, coelum a quo. 
fiat. aliquid, terram: de.qua-fiat, ex en 
plum secundum. quod.fiat. Hanc scitam in- 
terpretationem. siquis. ab. Hierophantis. traditam. 
putet, tum: Augustini verbis. vim faciet, tum sibi 
iratum habebit Varronem .ipsum inventi: novitate 
triumphantem.. Sed. quod . alio. loco. scribit: D 1- 
citur in nuptiis Casmillus, qui cumerum 
- fert, in quo-quid. sit, in ministerio ple- 
rique extrinsecus nesciunt; hinc f££asmil- 
lus nominatur in Samothraces mysteriis 
dius quidam administer diis magnis L. L. 
VI. 88; non opinatio est sed lectorum aut audi- 
torum- relatio; nam. de. .Cadmilo. quodam Acusi- 
laus quoque et Dionysodotus narrant, ille trium 


Cabirorum . patrem, hic deorum inferorum asse- 
II. 30 


1246 LIBER TERTIUS. 


clam Mercurium perhibéiis; quorum neutrum per- 
fecte convenit ad Varronis sentetitiam , qui numi- 
num Samothraciorum quendam obscuriin appari- 
torem "Hoc momire 'Significare videtar. Sfi 


δ 9 fri εἰ 
| y A a reda eon 

: ΟΣ: 3 HT5ÓTAg9l --, P IoOBnET ] 0311 / | 
'^ Antéquam reliquos testes' producamus conve- 
nientissimum:  videtü, quae hactenus: tradita sunt, 
breviter" tecoghoscere:' "Aritiquissimi' igitur Scripto- 
res Cabirorüm £enus'a diis fninutis," Vulcano et 
Protéo, repetünt , sedes "terrestres designant, Sa- 
mothracen ; Lemnüm;, Imbrum ,' argumento: certis- 
simo 'eos ^ neque ^ Cérerém "Liberamque; ' neque 
Rhéam aut 'Hecáten,'neque' ullos alios 'deorum 
caeligenarüm hüic nomini sübjecisse. 'Ae ne quis 
effugium -qüaerens 'paucitatem testium: | obtendat, 
multos sine dubio cognorat Demetrius, qui de his 
rébus singillatim commentatus est omnemque fa- 
bularum copiain contraxit, quo lecto Strabo ite- 
rum  tertiuinque affimat' Cabiros déorum 'mini- 
stros et cultores füisse similes Curetum; Cory- 
bantüum 'et Dactylorum.'' Quare statüendum "est 
sacra Samothracia à principio non 'Cabiris insti- 
tuta fuisse sed diis, quorum illi paredri crederen- 
tur, abolescente aütem antiquitatis memoria ab 
his nomen translatum ad numina principalia er- 
rore facili, quoniam eorum vis et notio vix ab 
initio clàré cognita[*] "post autem temporis :diu-- 


[3] Verum sine dubio est quod Heipdofus de antiquissimis Grae- 
cis judicat TI. 52. ἔϑυον ϑξοῖδι ἐπευχύμενοι, ἐπωνυμίην 0 οὐδ᾽ οὔ-- 





SAMOTHRACIA. 1247 


turnitate magis magisque obscurata est. Unde 
natae sunt multiplices doctorum conjecturae, quae 
adversis inter se frontibus concurrunt. Sed mini- 

mam veritátis speciem, üt equidem sentio, habet 
ea quam Welckerus amplexus est, deos Samo- 
thracum et Romanorüm Penates eosdem fuisse; 
nam remoto Arctino, quem vir doctus nunquam 
probabit de Samothraciis sacris loquutum esse, 
nemo ante Satyrum- et Callistratum id tradidit 
et inventum ' videtar ab iis, qui Romanorum sa- 
cerorum originem a 'Trojà, Trojanorum a Samo- 
thracia repetere anniterentur. Deinde Pénates ro- 
mani qui sint inter auctores non convenit, sed 
levissima est Varronis sententia, Coelum et Ter- 
ram 'et Romáe et Samothraciae consecratos fuisse; 
cujus rei ne minima quidem in mysteriis illis si- 
militudo cérnitur; nam qui duo Cabiros tradunt, 
mares faciunt, sive lasionem et Dardanum, sive 
Jovem et Liberum, sive Castores; et hujus numeri 
auctores aut ignotae aetatis sunt aut ejus, quae 
auctoritatem minimam habet, Nigidius, Ovidius, 
Orpheus. Plures autem et quibus credere malis, 
γομα ἐποιεῦντο οὐδενὶ ἀὐκῶν. --- ἔπειτε δὲ χρόνου πολλοῦ διεξελϑόν- 
τὸς ἐπύϑοντο τὰ οὐνόματα — Ἔνϑεν δὲ ἐγένετο ἕκαστος τῶν ϑεῶν, 
óxoioí τέ τινες τὰ εἴδεα. οὐχ ἠπιστέατο μέχρι ov πρώην. quod tum 
rationi convenientissimum est tum Platonis judicio confirmatur Crit. p. 
109. ἘΣ, μυϑολογία γὰρ ἀναζήτησίς τὲ τῶν παλαιῶν μετὰ σχολῆς Gw 
ἐπὶ τὰς πόλεις ἔρχεσϑον, ὕταν ἴδητόν τισιν ἤδη τοῦ βίου τἀναγκαῖα 
χατεσχευασμένα,, πρὶν δὲ οὔ. ταύτη δὴ τὰ τῶν παλαιῶν ὀνόματα 
ἄνευ τῶν ἔργων ϑιασέσωσται. quod ad philosophiam. transfert Jambli- 
chus de Math. scient. p. 218. in Villois. Anecdd. Hinc quid sequatur 
Ephori verbis expediam Fragm, p. 64. περὶ uiv τῶν χαϑ' ἡμᾶς yt- 
γενημένων τοὺς ἀχριβέστατα λέγοντας πιστοτάτους ἡγούμεθα, περὶ 
δὲ τῶν παλαιῶν τοὺς οὕτω διεξιόντας ἀπιϑαγωτάτους.  Modie vero, 


qui res Deucalionias accurate tanquam ex ephemeride enarrant, z:3«— 
: i 
γώτατοι sunt et παρ᾽ ὄχλῳ μουσιχώτατοι λέγειν. 


30 * 


1248 LIBER TERTIUS. 


mysteria Samia aut Rheae inscribunt aut Cereri 
Liberaeque. Denique non sequar Gutberlethi 
opinionem c. V. a Freretio['] et Welckero p. 161. 
receptam , Cabiros Samothracios a Lemmniis. plane 
diversos fuisse, nam hujus distinctionis non so- 
lum nulla fuit apud veteres suspicio. sed etiam 
contrarium. aflirmat Strabo χοιγοποιεῖσθϑαι và ἱερὰ 
τὰ τῶν Σαμοϑθρῴάχων χαὶ τὰ ἐν “ήμνγῳ διὰ τὸ 
τοὺς προπόλους λέγεσϑαι τοὺς αὐτούς. De Cabiris 
Lemniis nemo antiquiorum quidquam tradidit 
unde vim et naturam eorum conjectare possimus; 
sed Pherecydes Aeschylusque nomen solum affe- 
runt, nec plus Attius in Philocteta Fr. 51. cele- 
brans Cabirum delubra mysteriaque pri- 
stina castis consepta sacris, quae utrum ex 
Aeschyli an Euripidis fabula. expressa sint, dis- 
cerni nequit, quoniam ille ab utroque hausit. De- 
hinc sacrorum Lemniorum, quae nocturno 
aditu occulta coluntur silvestribus sae- 
pibus densa, nulla amplius mentio fit. Nam 
Pollucis testimonium VIII. 82. οἱ φυγοδιχοῦντες 
ἐσχήπτοντο εἰς Σχῦρον ἢ εἰς ““ῆμγνον ἀποδημεῖν, 
unde Welckerus colligit reos ad templum Lem- 
nium eodem quo Namothracium jure asyli prae- 
ditum «confugisse p. 216. sq. huc omnino non 
pertinet sed ad praedia Atheniensium  Lemnia 
(Terent. Phorm. IV. 3. 75.) quo se recipere sole- 
bant qui cum sycophantis urbanis conflictari nol- 
lent; de templo Lemnio nihil dicitur, neque de- 


[t] Mem. Acad. Par. T. XXVII. 12. 





SAMOTHRACIA. 1249 


fuisse videntur qui propter sacrorum internecio- 
nem Cabiros ipsos e Lemno emigrasse statuerent. 
Photius: Κάβειροι δαίμονες" ἐκ “ήμνου διὰ τὸ 
τόλμημα τῶν γυναικῶν μετενεχϑέντες. Εἰσὶ δὲ ἤτοι 
Ἥφαιστοι ἢ Τιτᾶνες" ubi certe scribendum φαί- 
στου et fortasse amplius sio; δὲ οὗτοι Ἡφαίστου; 


ut Hesychius Καάβειροι, καρχίνοι, πάνυ δὲ τιμῶνγ-- 


ται οὗτοι ἐν “ήμνῳ ὡς ϑεοί᾽ λέγονται δὲ εἶναι 
Ἡφαίστου παῖδες: De postremis Photii verbis ἢ 
Tirüveg utrum ex παῖδες corrupta sint an aliquis 
Cabiros vel Titanes vel Titanis filios dixerit non 
disputo; sed Welckerus tam ambiguo testimonio 
non efficiet, ut illos Ἡφαίστους hoc est, ut ipse 
interpretatur, genios Vulcanios fuisse putemus, 
cujusmodi si qui fuerunt certe non Ἅφαιστοι di- 
cti sunt. Neque Hesychii verba recte ab eo ex- 
plicari arbitror, Cabiros Vulcanios χαρχίγους dici 
id est cancros, quia cancri forcipum figuram re- 
ferant, forcipe autem utantur fabri ferrarii. Loc 
longe repetitum est et vix aptum Graecorum ser- 
moni, qui neque fabrorum ferrariorum forcipes 
neque fabros ipsos χαρχίγους vocant, sed illas, - 
quod meminerim, πυράγρας, hos, ut notum est; 
neque ῥαιστῆρας aut ἄχκμονας aut ab alio artis 
instrumento denominant. Postremo Hesychianum 
glossema χαρχίγον non ad proprium nomen K«- 
βειροι pertinere sed ad Xcfjovgou vel Κάβειροι 
appellativum. cammaros significans, jam pridem 
Du Cangius animadvertit. Quod vero aliqui Ca- 
biros Vulcani aut filios aut nepotes edunt, nequa- 
quam pro argumento valet, quum plurimi fue- 


1250 LIBER TER'TIUS. 


rint Vulcani, Apollinis, Neptuni filii, ad quos 
paternorum munerum. nullum . transiit. .. Nonnus 
quidem, qui in exercitu Bacchico duo inducit Ca- 
biros Vulcani et Cabirus["] filios mortales[*] Eu- 
rymedontem et Alconem XIV. 22. XXIX. 193. 
sq. eos ignipotentes nominat XXXIX. 192. et δαή- 
μονὰς ἐσχαρεῶνος XIV. 22. sed hoc nemo infitia- ! 
bitur a Nonno poeticae licentiae privilegio fingi 
potuisse, sicut idem Eurymedontem pugilem facit 
a Mercurio edoctum XXXVII. 590. atque adeo 
ad Aetneas traducit incudes XXX. 68. Itaque 
Cabirorum Lemniorum a Samothraciis diversitas, 
ut minimum dicam, perquam incerta, mrysteria, 
quoadusque perduraverint, plane inexploratum est, 
sed si ex obscuritate eorum conjecturam facere 
licet, mature aut veterum cultorum. interitu aut 
Samothracii instituti splendore victa  extabuisse 
videntur. Idemque valet de sacris ÍImbriis, quo- 
rum mentionem fecit Jamblichus V. P. c. CLI. 
Pythagoran narrans sapientiae praecepta undique 
collegisse, ab Orphicis, Celtis, Hiberis, ἃ δὲ πα- 
gà τῆς τελετῆς τῆς ἐν Ἐλευσῖνι γενομένης ἐν Ἴμ- 
βρῳ «s xoi Σαμοϑράχῃ καὶ 4ήλῳ. Sed in hoc 
mendaciorum stabulo. vix ratio iniri potest quid 
veri falsis admixtum sit. His transactis ad. no- 
vum Cabirorum genus procedimus,. quod Pausa- 
nias introducit. 


[v] Hanc Lemniam vocat XXIX. 194. 'lhraciam XIV. 21. 
[x] L. XXIV. 98. XXVII. 121. 


,SAMOTHKACIA. 1251 


Z^ 


Non psit Tliebis, inquit, lucus est Cereris 
Cabiriae et Libérae; quo ingredi non licet misi 
initiatis; septem hinc stadia distat fanum 'Cabi- 
rorum IX. 25. Hi qui sint et quo ritu colantur 
dicere veritus hoc unum addit vulgo a Thebanis 
narratum, teletam ἃ Cerere ipsa constitutam esse 
traditamque Cabiris sive Cabiraeis urbis antiquae 
et jam dudum deletae incolis; Cabiritas Epigo- 
norum incursione disturbatos sedem et sacra gen- 
tilicia dereliquisse , postea tamen rediisse aliquos 
et esse etiamnunc magnam fani religionem et in- 
expiabilem Cabirorum iram (τὸ 2x τῶν Kofletoow 
μήνιμα) neque impune tulisse quicunque haec sa- 
cra privatim obire aut templum expilare ausi es- 
sent. Huic narrationi insertà sunt nomina igno- 
tissima Promethei et Áetnaei, Pelargae, Isthmia- 
dae et Telondae, qui sacra a Cerere partim acce- 
pisse partim abolita restituisse dicuntur. Sed in 
Messeniacorum primo (IV. 1. Methapum tradit 
Atheniensem ὀργίων παντοίων συνϑέτην apud The- 
banos quoque Cabirorum teletam condidisse et 
magnarum dearum id est Cereris et Proserpinae 
orgia, quae Cauco Eleusinius cum Messene regina 
communicasset, Lycus autem Pandionis filius am- 
plificasset, illum denuo. instaurasse; idque testa- 
tum esse epigrammate statuae in Lycomidarum 
Clisio dedicatae[*]. Hic multarum. fabularum fila 


[2] Ἵγνισα δ᾽ "Egueíao δρόμους. [σταδίου] τειχέλευϑα, 


1252 LIBER TERTIUS. 


concurrere videntur, quae si revolvere usque ad 
exordia, $i unum illum Methapum e latebris suis 
eruere possemus, fortasse totius operis clandestina 
fabrica, et Lycomidarum . cum. Orpheo et cum 88- 
crorum | Cabiriacorum | et. Cerealium | conditoribus 
conspiratio deprehenderetur. Nunc quidem eo re- 
dacti sumus, ut testimonium ad speciem locuple- 
tissimum velut.sicci transire cogamur propter The- 
banorum Cabirorum, quos praeter Pausaniam ne- 
mo quisquam commemorat, obscuritatem . sum- 
mam. Nam quod nonnulli existimant sacra Sa- 
mothracia e Boeotia translata esse a Pelasgis il- 
lis, qui a Boeotis victi Athenas concesserunt, hinc 
Lemnum, Imbrum et Samothracen emigrare coacti 
sunt, obtineri non potest. (Etenim illa ipsa He- 
rodoti conjectura ["], . Samothraces orgia sua a Pe- 
lasgis Atheniensium quondam inquilinis. accepisse 
per se non plus. valet quam Stesimbroti scitum, 
Cabiros e Phrygia deducentis. Inter Thebanos 
vero Cabiros et Samothracios est quidem simili- 
tudo quaedam sed invecticia, ut videtur, noh na- 
tiva. lllos cum Matre i. e. cum Cerere coli tra- 


dit Pausanias — ὁποῖά ἐστιν αὐτοῖς xoi τῇ Μη- 
τρὶ τὰ δρώμενα — Quinam igitur fuere? num 


tres, quos Acusilaus et Pherecydes memorant, 


[44] ματρος καὶ πρωτογόνου zovgec ὅϑι φασὶ 

ἹΜεσσήνην ϑεῖναν μεγάλαισι ϑεαῖσιν ἀγῶνα 

«λυάδεω Κλείνοιο γόνῳ Καύχωνι ἁδοῦσαν etc. 
quae ad meam sententiam correxi non ut poetae manum restituerem 
sed ut sensus pateret. Apparet hinc Mercurium deabus magnis, ut 
Samothraciae, adjunctum fuisse. 


[^]. v. Niebuhr. Hist. Rom. 'T. I. 34. Ed. II. 





SAMOTHRACIA. 1253 


, Camilli aut Vulcani filii? an, quos Mnaseas et 
Dionysodotus substituerunt, Proserpina, Orcus, 
Mercurius? Imo clare Pausanias Cabirorum nomi- 
ne significat gentis intermortuae auctores, sacro- 
rum. Cerealium conditores post mortem. divinis 
honoribus consecratos et in consortium ejus deae, 
quam vivi coluissent, receptos, pariter ut Idaeos 
Dactylos, Curetes, ceterosque deorum familiares. 
Nec suspicio abest quin et urbs illa Cabiraea 
commenticia e£ nomen Cabirorum ad priscos igno- 
tosque heroes, qui conjuncta haberent cum Cerere 
sacra, traductum sit ea aetate, qua hujus deae 
asseclas Cabiros dictos esse percrebuerat. Cetera 
argumenta, quibus viri docti sacrorum Thebano- 
rum et Samothraciorum affinitatem comprobare 
student, perinfirma sunt. P. Knightius proposuit 
sententiam calidam et ex periculo petitam Cad- 
mum 'Thebanum eundem esse Cadmilum Samo- 
thracium sive Mercurium Prolegg. ὃ. 78. quo- 
rum unus ab altero immensum quantum. distat 
ortu, genere, dignitate.  Welckerus quidem [*] 
Cadmum numinibus cosmogonicis, ut hodie lo- 
quuntur, inserere conatur Pisandri Camirensis te- 
stimonio, quo Olympiodorus utitur ad Phaed. p. 
251. ed Wyttenb. Cadmum ejusque filias inepte, 
ut assolet, ad allegoriam revocans: Κάδμος ὃ ὑπὸ 
σελήνης xóouog ὡς Διονυσιαχός" διὸ xoi touovíe 
σύνεστι τῇ Ded δηλοῖ δὲ καὶ Πείσανδρος ϑεολο- 
γῶν τὰ κατὰ Κάδμον ἐν τῷ μύϑῳ, ἐν ᾧ φησι 


[9] Ueber eine kretische Colonie in" Theben p. 38. 


1254 LIBER TER'TIUS. 


τὸν Κάδμον ὑποτίϑεσθαι và 4ιὸ πῶς ἂν zexreyd- 
γίσαιτο τὸν Τυφῶνα, hoc est, ut Welckerus in- 
terpretatur, wie er die wiederstrebende 
Naturgewalt der ewigen Ordnung unter- 
werfe.. Quomodo Jupiter in ordinando hoc 
mundo Cadmi hoc est mundi sublunaris. consiliis 
uti potuerit, equidem parum intelligo neque mihi 
ulla esse causa. videtur cur Pisandrum hanc subli- 
mem Sententiam  proposuisse credamus nugatori 
Platonico. Jovem in debellando Typhoeo Cadmi 
Phoenicis prudentia adjutum esse Nonnus in. pri- 
mo. Dionysiacorum libro narrat verbis amplissi- 
mis et planissimis, sed de cosmi ordinatione οὐ- 
δὲ yg), ut ajunt. Verum ut concedam Pisandrum 
hoc ita exposuisse, unde constat illum antiquum 
Camiraeum id fecisse? De Cadmo Harmoniae ma- 
rito multo credibilius est poetam Larandensem 
in Theogamiis heroicis cecinisse quam Rhodium 
in Heraclea. Neque e Nonni versibus IV. 89. de 
Mercurio Οὐδὲ μάτην Κάδμηλος [ ἀείδεται" o2- 
ρανίην γὰρ μορφὴν μοῦνος Gusupe καὶ εἰςέτι Καδ-- 
μὸς ἀκούει, Sequitur id quod. Muellerus intendit 
Orchom. p. 461. Mercurium eundem esse: Cad- 
mum; nam illa Veneris est oratio ludicra quae 
ut Harmoniam ἃ nuptiis abhorrentem |. Cadmo 
conciliaret Pisinoae formam mentita acumine Non- 


[9] Καδμῖλος rectius Arcadius p. 56. et Schol. Lyc. in Bach- 
manni Anecd. p. 210. quamquam hujus quoque terminationis exemplum 
nullum suppetit, nam Sporgilus, Myrsilus, Choerilus alius modi sunt. 
Κυρσίλος Demosth. p. Cor. p. 296. 9. melius scribitur quam Κύρσι- 
Aog, Πενϑίλος quam ΠΠενϑῖλος v. Siebelis ad Paus. TT. I. P. 208. 
Tzschuck. ad Strab. IX. p. 397. XI. 591. 














SAMOTHRACIA: 1255 


niano amicae persuadere conatur sub Cadmi spe- 
cie aliquem coelestium  delitescere, Mercurium 
fortasse, qui simillime Cadmo Cadmilus vocetur,. 
aut Apollinem. | Sed. decepit plures falsa lectio 
μορφὴν μοῦνος GCusups pro. μοῦνον, formam 
tantummodo mutavit Mercurius, nomen 
Cadmus sive Cadmilus retinuit. Harmo- 
niam ipsam Hellanicus Fragm. LXXI. 99. Dar- 
dani et Eetionis sororem, Electrae filiam in.Sa- 
mothracia Cadmo nupsisse, Ephorus Fragm. p. 
239. a Cadmo e Samothracia abductam et memo- 
riam raptus in solemnibus simulata inquisitione 
celebrari refert (zai vOv ἔτι iv τῇ ΞΞαμοϑράχῃ ζη- 
τοῦσιν αὐτὴν ἐν ταῖς ἑορταῖς) sed neuter signifi- 
cat Harmoniam inter numina dicatam, nedum 
hoc nomine harmoniam mundi in mysteriis de- 
claratam esse. Denique si quis e Diodoro V. 
49. ubi Electram filiae pro dono nuptiali sacra 
magnae matris. largitam narrat aut Harmoniae 
aut Cadmi aliquam cum mysteriis. conjunctionem 
extricet, facile refelletur. Nam tota illa. narratio 
ex umbraculis.Pragmaticorum repetita est. Et in 
universum si quid de Cadmo in mysteriis sive 
Thebanis sive Samothraciis traditum esset, certe 
unus aut alter eorum, qui de hoc celebratissimo 
heroe mentionem fecere, quique de Cabiris. com- 
mentati sunt, propinquam utrorumque cognatio- 
nem vel tacita quadam significatione prodidissent. 
Praeterea Pausanias IX. 22. Anthedone templum 
esse narrat Cabirorum et in vicino Cereris et Li- 


1256 LIBER TERTIUS. 


berae aedem; amplius nihil. E Diodori Epigr. 1. 
Anall. T. II. 185. 
Εὔξατο κῆρα φυγὼν, Bowie σοί ue Κάβειρε, — 
δέσποτα, χειμερίης ἄνϑεμα ναυτιλίης 
ἀρτήσειν ἁγίοις τόδε λωπίον ἐν προπυλαίοις 
Διογένης" ἀλέκοις δ᾽ ἀνέρε καὶ πενίην. 
patet hunc Cabirum, quicunque fuit, et templum 
habuisse proprium et potestatem non solum pe- 
ricula amoliendi sed etiam patrimonia fortunandi. 
Sed jam veteri Graeciae vale dicimus; nam illi 
Amphissenses et Acharnenses Cabiri genuini non 
sunt. 


8&. 13. 


De Macedonum vero sacris Cabiriacis memo- 
rabile testimonium extat Lactantii 1. 15. 8. Ma- 
cedones summa veneratione. coluerunt 
Cabirum; quod alterum est unius Cabiri exem- 
plum seorsum propitiati. Philippum tamen et 
Olympiadem constat diis Samothraciis initiatos 
esse Plutarch. Alex. c. II. et hactenus non inepte 
fictum est epigramma quod Alexander arae, itine- 
rum termino, insculpi jussit: Πατρὶ "Auot χαὶ 
Ἡρακλεῖ ἀδελφῷ xoi "Owvü προνοίᾳ xoi Διὶ 
᾿Ὀρλυμπίῳ xci Σαμόϑρᾳξι Καβείροις Philostr. Il. 
43. 94. cf. Sainte-croix Exam. d. histor. p. 400. 
unde Inscriptionis Beneventanae faber profecit a 
Gutberletho et Astorio serio tractatae. Tum etiam 
Alexandrum Dioscuris sacra fecisse apud Arria- 
num legimus IV. 8. cujus temporibus nativum et 











SAMOTHRACIA. 1257 


capitale utriusque generis discrimen raro observa- 
batur. Verum neque Tyndaridas neque hos Ce- 
reales Cabiros, qui jam familiares nobis facti 
sunt, sed Corybantios significat Firmicus de Err. 
Prof. p. 23. in sacris Corybantum parrici- 
dium colitur; nam unus frater a duobus 
interemtus est et ne quod indicium ne- 
cem fraternae mortis aperiret sub radi- 
cibus Olympi montis a parricidis fratri- 
bus consecratur. Hunc eundem Macedo- 
num colit stulta persuasio; hic est Cabi- 
rus cui Thessalonicenses quondam cru- 
ento cruentis manibus supplicarunt[']. 
Clemens rem eandem sed cultores hujus Cabiri 
alios refert, Thuscos, in Protr. p. 16. εἰ ϑέλεις 
ἐποπτεῦσαι καὶ τὰ Κορυβάντων ὄργια τὸν τρίτον 
ἀδελφὸν ἀποκτείναντες οὗτοι τὴν χεφαλὴν τοῦ ve- 
κροῦ φοινικίδι ἐπεκαλυψάτην [ xai ἐθαψάτην ὑπὸ 

[e] Hesychii uote Καβείρια ἑορτή et 'Thessalonicensium numum, 
cui epigraphe Καβείρια et Cabiri ipsius figura malleum, ut videtur, 
gestantis, protulit Gutberlethus; de malleo certatur ferrariusne sit 


an sacrificalis v. Wernsdorf. Exc. VII. ad Eleg. de Spe p. 518. 
T. II. ' 


[f] Mortuos ἐν φοινικίδι ϑάψαν non Spartani solum, ut docet 
Kirchmannus 1. 10. sed etiam alii solebant. Servius Aen. IIL 65. 
sanguinei coloris coepta est mortuis vestis injici. 
Rhesi ossa Athenienses χαταϑέντες ἐς χλαμύδα πορφυρᾶν χομίζουσιν 
ἐπὶ τὸν «ΣΣτρύμονα Polyaen. IV. 48. cujus moris ignari mysticas pur- 
purae 4 3 gait. fh nobis ad aurem obganniunt. Quod Sappho Ledam. 
dixit ὑαχένϑενον εὑρεῖν cov, Neuius Fragm. p. 55. ex mystica de- 
promtum esse doctrina statuit, quia ex Creuzero cognovit in mysteriis 
omnia esse purpurea. Hoc si valet, mysteriorum nullus finis erit; 
nam purpurae usus latissüne patuit, nec abfuisse illun ab ullo sa- 
crorum genere etiamsi nemo veterum testaretur, res ipsa doceret. 
Taenias purpureas accepisse qui Samothraciis initiarentur, pervulga- 
tum est; Plutarchus V. Phoc. XXVIII. memorat taenias puniceas. αἷς 
περιελέττουσι τὰς μυστικὰς χοίτας. Sancrucius nesciens nomen χοίτη 
significare cistam (v. Phot. s, “εχάγεις, Poll. X. 1386.) interpreta- 


1258 LIBER TERTIUS. 


τὰς ὑπωρείας τοῦ ᾿Ολύμπου᾽ οἱ δὲ ἱερεῖς τούτων, 
οὗς ἀναχτοτελέστας χαλοῦσι, Καβείρους τοὺς Ko- 
θύβαντας καλοῦντες χαὶ τελετὴν Καβειριχὴν καταγ- 
γέλλουσιν" αὐτὼ γὰρ δὴ τούτω τὼ ἀδελφοχτόγω 
τὴν χίστην, iv 4$ τὸ αἰδοῖον τοῦ “Διονύσου ἀπέ- 
κεῖτο; Eig Τυῤδηγίαν χατήγαγον, αἰδοῖα χαὶ χίστην 
ϑρησχεύειν παρατιϑέμεγνοι Τυῤδηγοῖς, δὲ ἣν αἰτίαν 
οὐχ ᾿ἀπειχότως τὸν Διόνυσον "Arvtv. προξζαγορέύε - 
σϑαι ϑέλουσιν αἰδοίων ἐστερημένον. Maec San- 
crucius. δὲ Sàmothracia mysteria transferré non 
cunctatur p. 55. un áutre object des myste- 
res dé Samothrace étoit la mort cabiri- 


que éelébrée en quelque sorte par les 


pleürs et les gémissemens des initiés. 
Ce ne pouvoit étre que la morte du plus 


jeune de Cabires, Cadmille, massacré 


par ses deux fréres. Unde Boettigerus colli- 


git illum ἱερὸν λόγον, qui in liberorum Fabrorum 


secretis tradi solet de occiso Magistro (Hieramo 
et Christo) super ter mille ante annos in Samo- 
thracum mysteriis propositum esse: Casmilos 
war nàch einer mystischen Sage erschla- 


tur les lits mystiques 'T. I. 320. et hos mysticos lectos, qui 
nulli sunt omnino, tertio Eleusiniorum die instructos esse et virgi- 
nitatem Proserpinae nupturae significasse docet. Id nihil haesitans re- 
cepit Creuzerus 'T. IV. 526. jam Hoeckius Cret. T. ΠῚ, 233. pro 
comperto narrat: Das Brautbetit am dritten Tage der Eleu- 
sinien bezog sich auf die Vermáhlung der Persephone 
mit dem Hades. Hoc unum e centenis exemplum est, quo ephe- 
bos nostros admonere volui ut nulli scribentium  inexplorate cre- 
dant sed minime mysteriographis. Cistas mysticas nemo ignorat; sa- 
crorum involucra quomodo vocentur, docet Hesychius: ᾿Ιστριανίδες αἱ 
σχυϑικαὶ στολαὶ xci παρὰ ᾿4ϑηναίοις τὰ σχεπάσματα οἷς ἐχάλυπτονῦ 
τὰ ἱερά. lllas significant Grammatici in Excerpt. Bekkeri Anecd. p. 
1884. ᾿σπνιᾶται σειραΐ scr. ᾿Ιστριαναὶ ζειραί 5. σειραί, et ᾿Ιστρηνίδες 
(Ἰστριηνίδες) Σ᾽ χυϑιχαί. 


τσ e ac TUA EU. e RM IE: 








SAMOTHRACIA. 1259 


gen worden, siehe Sainte-croix, der den 
Freret plündert []. Und so feyerte man 
schon in den Samothracischen  Logen 
den Tod eines erschlagenen Meisters. 
Vasengem. T. 1. Fasc. H. 98. Adeone archaeolo- 
gia tetrum et amarum sapit ut magistri ejus grs 
conditura carere non possint 


sed, veluti pueris absinthia tetra medentes 

quum dare conantur prius oras pocula circum 

contingunt mellis dulei flavoque lepore, 
sic prisci aevi instituta adulterare cogantur sapo- 
ribus novitiis? Sed omittamus hos dulciarios. Ca- 
biri occisi memoriam in sacris Corybantum cele- 
brari testis est. Firmicus; Clemens significat Àna- 
ctotelestas Cabirorumi nomen suo arbitrio ad. Co- 
rybantes transferre. Orpheus H. XXXIX. cele- 
brat γυχτεριγὸν Κουρῆτα ἐρημόπλαγον Ko ρύβαντα 
---Ἡ αἱμαχϑέντα χασιγγήτων ὑπὸ δισσῶν dein a 
Cerere in. draconis formam mutatum; postremo 
Clemens Attin eundemque Dionysum ex impro- 
viso ingerit. Quis horum similis est Cabiris Sa- 
mothraciis, quos Mnaseas, Artemidorus et Diony- 
sodotus inducunt? a quibus tandem fratribus oc- 
cidi potuit Casmilus, sive is est Cabirorum pater 
sive Mercurius? lasionem a Dardano interemtum 
memorat Servius Aen. IH. 167. quos in Cabiro- 
qum numero ducit Athenio; sed. opus est tribus 
fratribus, quos némo siste. Verum Dionysum 


[£] Ab hoc crimine plagii, quo. homini ingenuo nihil gravius | 
objici potest, Sancrucius longe abhorret. 


1260 LIBER TERTIUS. 


quoque inter Cabiros referri vidimus et Phrygium 
quidem si verum divinavimus. Et ad Phrygia 
sacra maxime inclinant nomina Attinis et Cory- 
bantum huic fabulae intexta; nec. abhorret montis 
Olympi nomen, ejus videlicet ubi Attis. sepultus 
dicitur Paus. 1. 4. ad quem Galli abscissas corpo- 
ris partes obscoenas deferre solebant Schol. Nic. 
Alex. v. 7. Num igitur ab Anactotelestis nomen 
Cabiri vulgari licentia ad unum Corybantum (qui 
tres fuere) transfusum parique. Orphei. errore Co- 
rybantem illum cruentum Cereri adjunctum fuisse 
dicemus, quae cum Corybantibus nullum. commer- 
cium habet? an potius ita suspicemur, antiquis 
temporibus sacra Samothracia Phrygiis copula- 
tiora fuisse et similiora? id quod ii significare vi- 
dentur, qui Cabiros e Berecynthia arcessunt, ip- 
samque magnam matrem Samothraciis praeficiunt 
sacris. Equidem neutrum asseverabo; neque ma- 
gis. sequar si quis ambiguum Pélasgoruni nomen, 
a quibus Herodotus Samothracum orgia condita 
dicit, cum sacris Tyrrhenis, quae Clemens deno- 
tat, et cum Corybantum in Italiam profectione, 
cujus indicium Servius facere videtur["] praeclare 
cohaerere putet, quanquam intelligo pro hac causa 
multa speciose colligi posse. Primum succurrit. 
Aelii Lampridii relatio in V. Commodi c. IX. sa- 
cra Mithriaca homicidio vero polluit, 

quum illic aliquid ad speciem timoris. 


[h] Ad Aen. VII. 796. Corybantem venisse ad Italiam 
et tenuisse loca, quae nunc urbi vicina sunt, et ex €o 
populos Sacranos appellatos esse, nam Sacrani sunt 
Matris deum Corybantes. 





^W, 


SAMOTHRACIA. 1261 


vel dici vel fingi soleat; quod Tertullianus 
De Cor. c. XV. p. 131. A. mimum martyrii 
dicere videtur, Foucherus autem ad probandam 
initiatorum constantiam institutum ' putat, ut va- 
riae formidines, speciesque mortis et cruciatus, iis 
intentarentur [']. Sed hujus Mithriaci mimi ex- 
pressam imaginem viri docti in Thuscorum arti- 
ficum monimentis sibi-cernere videntur [*]. Neque 
ignotum est has sacras tragoedias plerumque. a 
dei, «cujus id. solemne esset, casu aliquo gravi 
fabulose repeti. Firmieus.de Err. Prof. c. II. 406. 
Aegyptii in sacris suis, quae mysteria 
vocant, addunt tragica funera et cala- 
mitatis metuendae certamina. | Minucius c. 
XXL 195. considera, sacra ipsa et my- 
steria; invenies: exitus tristes, fata, 
funera miserorum. deorum. llis igitur si- 
milem JCabiri. passionem in: sacris Thessalonicen- 
sium aut verbis adumbratam aut actione quadam 
mimica expressam esse non negaverim, sed illa 
vaga argumentatio, quae Mithriaca Tuscis, Tus- 
cana Pelasgicis conglutinat institutis, firmae assen- 
sionis aliena. est. Quod reliquum est, perinde 
lubricum. judico ritus ignotos ex historia deorum, 
quibus instituti sunt, conjectare, et quid, deus ali- 
quis fecerit vel. passus.sit, ex cerimoniis. sine in- 
terpretatione traditis €onjectura effingere. - Solent 
etiam Christiani scriptores baptisma dominicae 


[1] De relig. Pers. in Mem. Acad. Paris. 'T. XXIX. p. 132. 


[k] vw. Maffei Osservaz. Liter. Vol. IV. 68. .Inghiram. Mon. 
Etr. T. II. 638, 


H. 31 


1202 LIBER TERTIUS. 


passionis symbolum appellare, per quod mori- 
mur et consepelimur cum Christo et mox 
resurgishus v. Vales. ad Euseb. X. 462. quam- 
vis actus ipse nullam. prorsus aut mortis aut re- 
surrectionis imaginem praebeat. Ex quo mone- 
mur ne omnia quae de actibus mysticis nuncian- 
tur, visu percepta potius quam mente atque ani- 
mo spectatorum comprehensa putemus. De mimo 
Mithriaco accedit Archelai testimonium in Disp. 
c. Man. c. 36. 593. T. III. Gall. solem tantum 
coles Mithram locorum mysticorum il- 
luminatorem; hoc est quod apud eos lu- 
des et tanquam elegans mimus perages 
mysteria; et Augustini Quaest. e. Vet. et Nov. 
Test. Append. T. III. p. 100. ne autem hor- 
reant turpiter dehonestari se, oculi illi 
velantur; alii autem sicut ales alas per- 
cutiunt, vocem coracis imitantur, leo- 
num more fremunt, alii autem ligatis 
manibus intestinis pullinis. projiciun- 
tur super foveas aqua plenas accedente 
quodam cum gladio et irrumpente inte- 
stina qui se liberatorem appellat. Neque 
a Graecorum sacris aberant varia spectatorum 
terricula, pugnae festucariae aliaque violentiae si- 
mulacra, mortis mimicae quasi praevia, partim 
ex tempore ad ludificandos novitios inventa [!] 


X 


[!] Ad has tironum mystificationes nescio an referri de- 
beant Achillis 'T'atii verba V. 283. ἑλχύσας τῶν τριχῶν ἀράσσει πρὸς 
τοὐυδαφος χαὶ χκαταχόπτει μὲ πληγαῖς" ἐγὼ δ᾽ ὥςπερ iv μυστηρίῳ 
μηδὲν εἰδὼς μήϑ' ὅςτις ὁ ἄνϑρωπος ἦν, μήϑ' οὗ χάριν ἔτυπτεν, 
ὑποπτεύσας δή τι κακὸν εἶναι ἐδεδοίχειν ἀμύνασϑαι. ΑὉ illis Mi- 


SAMOTHRACIA. 1263 


partim scenico quodam artificio disposita, quo- 
niam bona pars hominum nihil magis quam ob- 
stupefieri amat et pavidis si membra timore hor- 
ruerunt; si toto corpore sanguis fugit et hirsu- 
tae diriguere comae, tum friguttiunt, tum se ali- 
quid "praeclari adeptos putant. Ipsum Eleusi- 
nium sacrum Clemens δρᾶμα μυστικόν vocat; 
quod fortasse nimis anguste interpretantur qui ad 
speciem scenicae actionis referunt. Sed in illis 
mysteriis, quae Alexander ad exemplum Eleusi- 
niorum instituit, in conspectu ponebantur divinae 
Selenae cum  amasio suo clandestina conversatio, 
Glyconis partus aliaque credulorum ludibria Lu- 
cian. T. V. $. 39. p. 99. Et in sacris Orphicis 
non dubito quin Zagrei caedes quocunque modo 
adumbrata fuerit Verum in mysteriis publicis, 
hoc est iis quae pro populo instituta sunt, nul- 
lum reperitur tam foedi spectaculi indicium ac 
ne mortis quidem vicariae expressa imago. Nam 
illud quod de Lupercis narrat Plutarchus in V. 
Rom. c. XXI. σφάττουσιν αἶγας, εἶτα μειρακίων 


I : IE 0 í 
thriacorum probationibus nonnulli Becanorum vexationes repetunt, qui- 
bus seculo kim, et XIV. et diu post bursarii gavisi sunt, totumque 
depositionis academicae ritum, quem Arnoldtus ex vetere liturgia de- 
scribit Historie der Kónigsberg. Universit. 'T. Y. 414. et 
facete interpretatus est Lutherus in J. Dinckelii libro de orZgine 
et ceremoniis illius ritus qui in scholis depositio 
appellatur A. MDLXXVIII. Est haec praesens larva et 
depositio, mi puer, nihil quam initium tantum earum 
depositionum, quae restabunt tibi per omnem vitam, 
a quo initio symbolicas cornuum, dolabrae, runcinae, velsellae et 
ceterorum instrumentorum , quae scholari novitio applicantur, signifi- 
cationes persequitur, non quas putaret primos hujus ludieri moris 
auctores animo complexos esse sed quae auditu jucundae et ad docen- 
dum aptae viderentur, Neque alia ratione veteres sacros ritus et fa- 
bulas interpretati sunt. 

31 * 


1264 J» LIBER TERTIUS. 


δυοῖν ἀπὸ γένους προςυαχϑέντων αὐτοῖς οἱ μὲν 
ἡμαγμένῃ τῇ μαχαίρᾳ τοῦ μετώπου ϑιγγάνουσιν, 
ἕτεροι δὲ ἀπομάττουσιν, id licet dicis causa ad 
significandam immolationem usurpatum videatur, 
tamen ab imitatione homicidii tantum abest quan- 
tum Romani ipsi ab immanitate barbarorum. Sed 
deorum aliquem, cui publice arae et delubra con- 
secrata essent, quem omnes votis et precibus in- 
vocarent, caesum credere foedeque obtruncatum 
et Attinis aut Adonidis instar' muliebriter plange- 
re, id Phrygum similius quam Graecorum , qui ἃ 
deorum immortalium cultu . tristitiam δὲ moero- 
rem quam maxime segregabant; 


Ne fletu violate sacrum, ne plangite divos["] : 


ea quasi publica vox est illius veteris et verae 
Graeciae, quae deos δεῖα CGoorvrac decore vene- 
rata est. 


, 


ἃ. 14 


His transactis supersunt Cabiri Pergameni et 
Berytenses, quorum illi paucis absolvi possunt, 
hi longiorem disputationem desiderant. Pausanias 
L 4. ἣν νέωονται οἱ Περγαμηνοὶ Καβείρων ἱεράν 
φασιν εἶναι τὸ ἀρχαῖον ["] αὐτοὶ δὲ ᾿ρχάδες ϑέ- 
λουσιν εἶναι τῶν ὅμοῦ Τηλέφῳ διαβάντων ἐς τὴν | 
“““σίαν. Hi igitur, si verba singula pensitamus, 


[m] Statius 'Theb. V. 750. 


[1] Welckeri interpretatio p. 317. ein Kabirencollegium 
beherschte in alten Zeiten das Pergamenische Land, 
paullo liberior est. , 





SAMOTHRACIA. 1265 


Cabirorum sacra a;majoribus suis non ex Arcadia 
allata sed in hac Mysiae parte inventa esse dixe- 
runt, quod. admonendum duxi, ne quis ad deos 
magnos relabatur Pheneo, ut dicitur, per Darda- 
num advectos. Ac ne hujus quidem fabulae auc- 
tores unquam Cabirorum nomen cum diis Darda- 
niis communicaverunt, non magis quam cum Pe- 
natibus Romanis. ,De Pergamenis nihil amplius 
mihi compertum est. Noti autem .sunt et illu- 
βίο Cabiri Punici, Sanchuniathonis testimonio 
ornati, profanorum scriptorum antiquissimi. Ge- 
nealogiae istius, quam Sanchuniatho Semiramidis 
aequalis literis mandavit, Herennius autem Philo, 
Grammaticus Byblius, sub initium secundi p. C. 
seculi in graecum transtulit sermonem, permagna 
olim fuit auctoritas apud eos praesertim qui lin- 
guarum gentiumque origines indagare conati sunt, 
velut Huetius, Rudbekius, Pezronus, Conradus 
Gebelinus, Delislius et ceteri rerum Praeadami- 
 tiearum et Utopicarum 'scrutatores, quorum in 
scriptis. Sanchuniathon utramque facit paginam, 
diversissimarum sententiarum adjutor. Sed haec 
ejus existimatio aliquantum imminuta est Critico- 
rum oppugnatione, qui Philonem non veterem 
Poeni cujusdam librum e tenebris protraxisse sed 
per summam fraudem, quae illi nunquam in men- 
tem venerint, supposuisse statuerunt, primum 
Ursinus, tum  Vandalius, deinde Dodwellus et 
nostra memoria Meinersius atque Hissmannus[*]. 


[^] v. Fabric. Bibl. T. I. p. 223. 


1266 LIBER TERTIUS. 


His intercessit tertia sententia, partium diversa- 
rum conciliatrix, cujus auctores illam fraudis su- 
spicionem neque omnino. excludunt. neque integre 
recipiunt sed rem ita decidunt ut interpretem 
graecum "nonnullas antiqui operis partes fortiter 
interpolasse, alias autem illibatas tradidisse affir- 
ment. Hi pacificatores si nihil aliud dicunt quam 
non omnium quae in hoc libro continentur aut 
novitatem aut antiquitatem demonstrari posse, 
verissime quidem sentiunt sed ad causam dijudi- 
candam perparum afferunt; nam hoc ipsum pro 
Annio Viterbiensi, Pyrrho Ligorio, Curtio Inghi- 
ramio ceterisque falsariis valet, quos omnia mi- 
nima maxima mentitos esse tantum abest ut vinci 
possit, ut si quis majorem fabularum istarum 
partem ex occultis antiquitatis fontibus haustam 
dicat, neminem, qui contrarium demonstret, in- 
venturus si. Hoc enim vero ambigitur num. ex 
Sanchuniathonis Theologia, qualem Eusebius ex- 
hibet, vetustissimorum Phoenicum sententiae co- 
.gnosci queant; idque duobus modis explorari li- 
cet, si aut uniyersa veterum scriptorum auctori- 
tate et testimoniis communita est aut in singulis 
ejus partibus expressae veritatis notae appareant. 
Igitur, qui totum Sanchuniathonem rejiciunt, va- 
lidissimum hoc afferunt, quod ante Philonem nul- 
lus aut Graecorum aut Romanorum ejus memi- 
nerit, perpauci post eum, primum Athenaeus, dein 
Porphyrius Athenaeo non multum inferior, mox 
Eusebius cum asseclis suis Cyrillo et Theodoreto, 
qui tres pro uno valent; postremo Suidas, nec 


᾿ΒΑΜΟΤΗΒΆΟΙΑ. 1267 


praeterea quisquam unus; nam de Clemente Go- 
guetus perspicue fallitur [^]. His nuper accessit 
quartus testis Lydus de Ostent. p. 274. οἱ d»oíyi- 
χες — ἄλλως πῶς περὶ Κρόνου λέγουσιν ὡς ἐκ 
τῆς δευτέρας τῶν Φοινικιχῶν τοῦ ᾿Ερεννίου «Ῥέ- 
λωγος ἔστι λαβεῖν. quem librum Eusebius nomi- 
nat IV. 16. 154. τὴν φέλωνος Φοινικικὴν ἱστορίαν, 
nec dubitari potest quin idem Sanchuniathoni in- 
scribatur tanquam primo auctori. Adversus haec 
respondetur, fortuitum esse quod liber punice 
scriptus summaeque antiquitatis literatorum scien- 
tiam fugerit. Ac vix scias utra pars praeponde- 
ret. Nam si Phoenicum Graecorumque considere- 
mus commercia creberrima οἵ antiquissima, si 
multitudinem hominum  Sidoniorum, "Tyriorum, 
Berytensium, qui aut philosophiam aut Gramma- 
ticam aut historiam graecis illustrarunt literis[*] 
nec minorem numerum exterorum, qui antiqui- 
tates punicas de industria perscrutati sunt ["], mi- 


[P] Sur l' Origin. T. VI. p. 11. Clement Alexandrin au 
rapport de Saint Cyrille parloit de Sanchoniathon 
comme d'un historien de Phénice c. Jul. VI. 205. B. Il 
est vray, qu'on ne trouve aujourdhui dans les ouevres 
de ce Pere le passage que Saint Cyrille avoit en 
vàe, mais — nous π᾿ avoins pas tous les écrits de Cle- 
ment etc. Haec exceptio re ipsa refellitur. Cyrillus Eusebii locum 
integrum transcripsit, quem, ut pleraque Eusebiana, e Clemente ex- 
cerptum esse putavit; quare pro Eusebio Clementem nominat; et 
Philonem Judaeum Sanchuniathonis interpretem facit errore aperto, 
quem Hissmannus non debebat in argumentum sumere ad Delislii 
Neue Welt- und Menschengeschichte T. I. p. 570. Nam hic ipse er- 
ror ostendit Cyrillum totius causae vehementer ignarum fuisse. : 


[4] Sidonii Antipater, Zeno, Dionysius, Boethus, Diodotus; 
"Tyri Apollonius, Antipater junior, Heraclitus, Maximus; Berytii 
Mnaseas, Áspasius, Lysanias, Hermippus etc. 


[7] Dius, Menander, Philostratus, 'TTheodotus, Hieronymus, Hi- 
stiaeus, ''eucer. 


1268 LIBER TERTIUS. 


rum videatur necesse est, quod ante Philonem ne 
tenuissima quidem Sanchuniathonis fama percre- 
buerit. Sed rursus veterum monimentorum nau- 
fragia considerantes et ex quanta scriptorum co- 
pia quam pauci nobis relicti sint, fieri posse con- 
cedemus ut hi, quos superstites habemus, rem me- 
morabilem quidem nec tamen vulgo jactatam aut 
ipsi ignoraverint aut referre non opportunum du- 
xerint; quorum alterutrum de Sexto et Damascio 
sumendum est, qui Mochi physiologiam celebran- 
tes Sanchuniathonem jam pridem graece versum 
tacent. Cetera argumenta quibus Meinersius et 
Hissmannus Poenulum nostrum impugnarunt, huc 
fere concurrunt, quod Taauten Aegyptium δᾶ 
Phoenices transtulerit, quod urbis Tyri post Semi- 
ramidem conditae mentionem injecerit, fabulasque 
Hesiodias et Mosaicas commiscuerit; quae omnia 
partim controversa sunt, partim aliquas duntaxat 
libri partes attingunt, partim facile eluduntur a 
mythologis synchyticis, qui omnium gentium reli- 
giones veteres novasque a principio easdem fuisse 
rentur et recentissimas quasque fabulas a primi- 
geniae doctrinae fonticulis repetunt. Sed inter- 
venit alia dubitatio. Concedamus Sanchuniathonis 
Origines ab illo albae gallinae filio Philone vige- 
simo post scriptoris: obitum seculo detectas et 
editas esse, eumque librum Athenaei et Porphyrii 
testimoniis ab omni falsitatis suspicione liberari, 
quis nobis pro illa particula satis dabit, quam 
Eusebius proponit sub nomine Theologiae Puni- 
cae? Prior lil. 126. A. in transitu memorat τοὺς 


lepra LATUR Ce 


veu orales 
Iu dC rm 


Rum 


 .SAMOTHRACIA. 1269 


τὰ  dowixizà συγγεγραφότας Σουγιαίϑωνα καὶ 
Μωχόν. Porphyrius Abst. IL 56. Phoenices ait 
deorum aras humano sanguine cruentasse testem- 
que adhibet τὴν φῬοινικιχὴν ἱστορίαν ἃ Sanchuni- 
athone punice scriptam, ἃ Philone Byblio graece 
editam δι’ ὀχτὼ βιβλίων. Ydem in libris contra 
Christianos scriptis sententiam tulit ab Eusebio 
relatam X. 485. B. de Judaeis verissima prodi- 
disse Sanchuniathonem, hunc autem πᾶσαν τὴν 
παλαιὰν. ἱστορίαν ἐκ τῶν κατὰ πόλιν vonournud- 
τῶν χαὶ τῶν ἐν τοῖς ἱεροῖς ἀναγραφῶν συναγα- 
γεῖν xol συγγράψαι, unde colligitur Philonis .li- 
brum περὶ Ἰουδαίων, quem Origenes c. Cels. I. 
18. et Eusebius[*] commemorant, historiae Puni- 
cae continuatum esse et pariter cum illa modo 
interpreti Philoni adscribi modo Sanchuniathoni. 
Ex his igitur libris Eusebius prooemium Philonis 
et huic subjunctam Sanchuniathonis τὴν donmuzt- 
ziv ϑεολογίαν affert, quae utrum genuina an Phi-- 
loniano operi furtim inserta sit, quam maxime 
dubitari potest, non solum propter multiplices 
veterum librorum adulterationes[*] sed etiam quia 


[8] Hic. L. L 10. 40. absoluta 'Theologiae Punicae relatione 
ταῦτα, inquit, ἀπὸ τῆς Σαγχουνιάϑωνος προχείσϑω γραφῆς, éoum— 
γευϑείσης μὲν ὑπὸ ««Ῥίλωνος, δοκιμασϑείσης δὲ ὡς ἀληϑοῦς ὑπὸ «Πορ- 
φυρίου. Ὁ δ᾽ αὐτὸς ἐν τῷ περὶ ᾿Ιουϑδαίων συγγράμματι περὶ τοῖ 
Koovov λέγει etc. quae Orellius p. 42. inscite Porphyrio tribuit et 
paullo post p. 44. ubi Eusebius pergit ὁ δ᾽ αὐτὸς πάλιν περὶ τῶν 
“Ῥοινίχων στοιχείων, ἐξ τῶν Σαγχουνιάϑωνος μεταβαλὼν, ϑεῖα ὁποῖα, 
φησὶ περὶ τῶν etc. astute disceptat utrum ὅ αὐτὸς Porphyrius sit an 
Philo, sed ex orationis colore Porphyrium sibi cognoscere videtur, 
qui nullum de Judaeis librum scripsit sed scripsit Philo, ut clare di- 
cit Origenes. v. Epimetr. IV. 


. [t] Harlesius p. 224. apposuit Beckii Viri venerabilis senten- 
tam: Mihi non videtur integer liber a Philone confic- 


1270 LIBER TERTIUS. 


causa adulterandi in oculos incurrit. Etenim me- 
minisse oportet quo loco Eusebius quove consilio 
Sanchuniathonem suum inducat. Nempe in prae- 
paratione demonstrationis Evangelicae et ad coar- 
guendam religionum gentilium vanitatem. uam 
ad rem nihil fortius afferre poterat quam illius 
Poeni testimonium, cujus. summa haec est, deos 
qui ubique terrarum colantur, mortales ex mor- 
talibus. natos errore et superstitione hominum 
coelestes accepisse honores. Id si verus et Semi- 
ramius Sanchuniathon ex antiquissimis gentis suae 
monimentis promulgavit, nemo resistere poterat 
quin deorum cultum pro vano et irrito rejiceret; 
id quod Eusebius his libris efficere conatus est. 
Nonne haec satis certa collusionis indicia viden- 
tur? Sed non minus aperte causae KEusebianae 
patrocinatur Philo ipse Nam quum de deorum 
amoribus, rixis, adulteriis eae essent vulgatae 
fabulae, quae ipsis eorum cultoribus pudorem et 
taedium afferrent, adversariis autem inexhaustam 
praeberent conviciandi materiam, veterum: erro- 
rum defensores ad allegoricas confugerunt inter- 
pretationes. Haec igitur extrema superstitionis 
propugnacula Apologetae christiani omnibus viri- 
bus atque. opibus convellere laborant. Tatianus c. 


tus esse, haec enim fraus statim omnibus innotuisset. 
Verum tamen scimus nullum fere scriptorum classicorum esse, cui non 
liber aliquis suppositus sit, eamque fraudem minime omnibus inno- 
tuisse sed saepe fefellisse doctissimos usque ad hanc aetatem.  Philo- 
nis vero furtum tanto facilius latebat, quanto ignotior erat sermo pu- 
nicus, quem qui non callebant, neque antiquitatum punicarum penitus 
periti erant, suspicari quidem fraudem sed demonstrare non poterant. 
Et quis scit, an nulla ejusmodi suspicio fuerit? 


EE Td 





SAMOTHRACIA. 1271 


Gr. p. 160. πείσϑητέ μοι, inquit, ὦ ἄνδρες Ἕλ- 
ληνγὲς μηδὲ τοὺς μύϑους, μηδὲ τοὺς ϑεοὺς ὑμῶν 
ἀλληγορήσητε ete. eodemque. Clemens, Arnobius 
et ceteri. omnia sua. tela congerunt et Eusebius 
ipse discutiendis allegoricorum argutatorum .cap- 
tiunculis plurimum operae insumit: οὐδαμῶς qv- 
σιολογίας ἐν τοῖς περὶ ϑεῶν μύϑοις παραδεχόμεϑα 
οὐδέ γε τὰς σεμνοφανεῖς καὶ σοφιστικὰς τερϑρείας 
III. 82. C. 123. A. eoque £ota illa Theologiae Pu- 
nicae expositio dirigitur ὡς μηχέτι χρῆναι βιαίους 
ἀνιχνεύειν φυσιολογίας X. 42. D. Eandem. vero 
causam quasi de composito agit Philo: ἐπιμέμφε-- 
ται τοῖς νεωτέροις ὡς ἂν βεβιασμένως καὶ οὐκ 
ἀληϑῶς τοὺς περὶ ϑεῶν μύϑους ἐπ᾽ ἀλληγορίας 
xci φυσιχὰς διηγήσεις καὶ ϑεωρίας ἀνάγουσι p. 
32. A. vix ut praevaricationis suspicionem effu- 
gere possit. Sed illam ipsam Cosmologiam, quam 
Eusebius proponit, paulo accuratius considerare 
libet. Etenim Sanchuniathon iste perfectissimus 
Atheus est prorsus ad Euemeri normam: οὐ τὸν 
ἐπὶ πάντων ϑεὸν οὐδὲ μὴν τοὺς xov οὐρανὸν, 
ϑνητοὺς δὲ ἄνδρας xoi γυναῖχας ϑεολογεῖ καὶ. 
μαρτυρεῖ γε τούτους ἐχείνους εἶναι τοὺς εἰςέτι 
ϑεοὺς παρὰ τοῖς πᾶσι γνενομισμέγους p. 31. €. et 
deinde latius disserit priscos mortalium coelo, 
astris, elementis, denique terrae fructibus rerum- 
que utilium inventoribus et amplificatoribus di- 
vinitatem dedisse; quorum plurimos nominatim 
persequitur, Phlogium, Photium et Pyrium [*'] 


[t] Horum filii Casius, Libanus, Antilibanus et Brathy , a qui- 
bus montes denominati. Montis Brathy causa Orellius, ut saltem ali- 


1272 LIBER TERTIUS. 


ignis repertores, Agrium atque Halieum venatus 
atque piscatus, aliarum rerum alios; hisque im- 
miscet deorum barbaricorum: et graecorum no- 
mina, Beli, Dagonis, Taautae, Urani et cetero- 
rum, quos omnes homines fuisse sapientia aut 
fortitudine praestantes, eorumque conjugia, cogna- 
tiones, bella, foedera, ortus, interitus recitat illo 
bello Diodori exemplo. Coelum dicit e sorore 
Gaea Saturnum, Dagonem et Atlantem procreasse, 
plures autem e pellicibus, qua re iratam illam 
Saturnum ad defectionem impulisse. Dehinc nos 
edocet quomodo hic Mercurii consiliis et socio- 
rum Elohim armis adjutus patrem regno detur- 
baverit, Atlantem res novas molientem compes- 
cuerit e Rhea, Dione aliisque concubinis multitu- 
dinem liberorum susceperit, eorum plures inter- 
fecerit, superstites autem reges constituerit, Nep- 
tunum Beryti, Taautem Aegypti, Bybli. Venerem, 
Atticae Minervam. | Postremo pestilentia oborta 
filium unicum (τὸν uovoysv;) patri ad immortali- 
tatem consecrato immolasse et cum familia sua 
circumcisionem. subiisse dicitur. Haec ille nobis 
narrat — tricas atque apinas et si quid 
vilius istis. Verum tamen si quis credere 
potest antiquissimos Phoenicum theologos Coeli, 
Saturni, Jovis et ceterorum res gestas, sic ut He- 


quid faceret, Lexicon geographicum evolvit, sed nihil reperit p. 16. 
Hamackerus in Miscell. Phoenicc. p. 165. nomen mendosum esse pu- 
tat sed fortasse montem 'labor significari. . Vereor ne ille jocularis 
Cosmologus rem totam finxerit. Nimirum quia libanus et casia fruti- 
ces odorarii sunt, herbae Sabinae, «quae Brathy dicitur, simillimi, 
fem fore putavit si Libano, Anülibano et Casio frater adderetur 
Brathy 


/ 


Ne 


3: 


SAMOTHRACIA. 1273 


siodus et Apollodorus tradunt, sed. demta divi- - 


nitatis opinione, literarum monimentis consignas- 
se, huic ego non adversabor, neque miror. adeo, 
si, qui Epimenidis modo. ante hos ducentos an- 
nos obdormivit, nunc expergefactus e somno ea- 
dem credit, quae liuetianis seculis credere deco- 
rum fuit. Sed illud. mihi permirum: et. suspicio- 
sum videtur, quod hujus. tam singularis theolo- 
giae nulla est ante Eusebium memoria, non. in- 
tus Ecclesiam, non extra. eam, non. apud. Grae- 
cos aut Romanos aut .Judaicos scriptores, ne apud 
Josephum. quidem, qui. rerum Punicarum scripto- 
res multos producit et intestina Tyriorum. scrinia 
perscrutatum se. dicit. Esto ut Sanchuniathonis 
liber antequam in graecum conversus esset. ser- 
monem, ab exteris legi non. potuerit. Sed qui 
post Philonem. vixere Apologetae Christiani, Athe- 
nagoras, Clemens, Tertullianus et ceteri ante. Eu- 
sebium, qui fit, ut. nunquam hoc gravissimo cau- 
sae suae patrono utantur, quum Euemerum, Thal- 
lum, Nepotem. et alios minutos Sophistas semper 
in ore ferant et per omnem occasionem tanquam 
certissimos.: veritatis. testes. praedicent? Equidem 
hunc Pragmaticorum .coryphaeum. illis non auro 
contra. carum fuisse crediderim, si cognitam ha- 
buissent scilicet mantissam . Eusebianam  Octateu- 
cho Philoniano quoquo loco insertam. De .Athe- 
naeo id prorsus non potest obtineri; de Porphy- 
rio .ne. credibile quidem videtur..Is. enim Sanchu- 
niathonem multis. laudibus exornat eumque Bery- 
tiorum. regis Abibalis, cui ille librum suum obtu- 


. 


1274 LIBER TERTIUS. 


lisset, et omnium intelligentium assensu publice 
comprobatum esse narrat — ὑπ᾽ ixsívou χαὶ τῶν 
χατ αὐτὸν ἐξεταστῶν τῆς ἀληϑείας παρεδέχϑη p. 
31. A. Porphyrium vero, constantissimum vete- 
rum superstitionum «defensorem, haec de illa Ge- 
nealogia Eusebiana praedicasse, qua omnium gen- 
tium generumque dii, superi, inferi, medio- 
xumi, in homines transcribuntur, ipsaque fun- 
damenta. allegoricae interpretationis expugnantur, 
neminem crediturum: arbitror, qui modo cum Pla- 
tonicis : aliquod commercium habeat noveritque 
quanta illi sedulitaté deorum. patriorum cultum 
jam in dies evanescentem sustentare fabulasque 
sacras a reprehensorum criminibus praetextu sym- 
bolicae significationis defendere conati sint. Prae- 
terea ab Eusebio non leviter dissidet. Hic ne- 
vem Philonis libros numerat; ille octo; quod qui 
.exeusare student, hoc effügio utuntur Porphyrium 
aut librum de Judaeis aut eum, quo Theologia 
contineretur, ab Historiis sejunxisse. v. Bochart. 
Can. P. II. 17. 857. quod utrumque praeter spe- 
ciem fingitur. Deinde Porphyrius Sanchuniatho- 
nem dicit universam historiam antiquam colle- 
gisse ix τῶν χατὰ πόλιν ὑπομνημάτων καὶ τῶν 
iv τοῖς ἱεροῖς ἀναγραζρῶν ap. Eus. L 9. 31, X. 9. 
485. Philo vero Eusebianus Taautae commenta- 
riis usum fingit χαὶ rois ἀπὸ τῶν ἀδύτων εὕθρε- 
ϑεῖσιν ἀποχρύφοις Mduuovvíov γράμμασιν. nimis 
vastum fore mendacium ratus, si hanc impiam 
doctrinam, qua omnis deorum religio tollitur, ta- 
bulis oppidanis et monimentis per templa vulga- 


SAMOTHRACIA. 1275 


tis inscriptam fuisse dixisset. De Porphyrio igi- 
tur res vehementer vacillat. Ioc autem teste 
summoto in confessum venit totius causae discri- 
men in uno Eusebio verti, sponsore noa sane 
certissimo. . Constat enim his temporibus, quibus 
religiones veteres et novae, peregrinae et dome- 
sticae inter se conflictatae sunt, libros sacros pro- 
fanosque cum summa impudentia interpolatos at- 
que ipsi Homero, quem omnes legebant, multi 
memoriter tenebant, versus affictos esse alienissi- 
mos.. Eusebius vero ad has fraudes odorandas 
quam hebes fuerit, ostendunt versus Orphici e 
Testamento petiti utique non ii quos cum Cle- 
mente communes habet sed illi insiticii et auto- 
judaici quibus solus utitur. Unde suspicio orta 
est ne ipse finxerit["] eodem consilio quo Jose- 
pho illud de Christo testimonium, quo primus 
usus est, supposuisse creditur[^]. Ergo ut dispu- 
tationem constringam, quae solent esse falsitatis 
signa, ea omnia in Theologiam Punicam  conve- 
niunt, auctor e fabulosa antiquitate repetitus, in- 
terpres obscurissimus, bis: mille annis post natus, 
ante quem. ne nomem quidem Sanchuniathonis 


[7] Hoc diluere studet. Valckenarius Aristob. p.82. quod. illos 
versus qui Orpheo supposuerit. huic veram dei cognitionem: asseruerit, 
Eusebius vero id maxime negaverit, Orpheum οὐδὲ τὴν ἀρχὴν ἐγνω-. 
κέναι τὸν τῶν ὕλων ποιητὴν $tó» lll. 108. Verum. hoc loco. de ver- 
sibus a Porphyrio allatis loquitur, qui ex antiquo Orphei carmine ex- 
cerpti sunt v. supr. L. IL, p. 441. et horum conditorem ,. quicunque 
sit — εἴτε ὁ oes εἴη ᾿ρφεὺς εἴτε ἄλλος τις —- recte de deo sen- 
sisse negat, sed hoc prorsus non negat neque ulla. conditione negare 
poterat de Orpheo Aristobuleo, germano Mosis discipulo. 


[1] v. Eichstádt Progr. Flaviani de Jesu Christo testi- 
monii αὐϑεντία. Jen. 1818. ' 


1270 | LIBER TERTIUS. 


auditur; sed de hoc ipso interprete non plus con- 
stat quam id. quod Athenaeus et Porphyrius te- 
stanturj eum Origines Punicas edidisse, unde 
non sequitur ut Theologiam cognoverit; haec igi- 
tur. unius Eusebii fide periclitatur, qui ut ipse 
eam. ad. convincendos gentilium errores affert, ita 
argumenti ratio priscis religionibus quam maxime 
contraria. suspicionem praebet ne ab aliquo. Chri- 
stianae causae patrono fallaciter sit composita. 
Quae.si ita se habent, qua demum fiducia qui- 
dam affirmant. primarias. Sanchuniathonis senten- 
tias et ipsa fundamenta operis hodie superesse ["], 
et ex hac suspecta farragine tanquam. e publico 
penu, quidquid in mentem. aut libidinem, depro- 
munt? Tacito. quodam sensu. quid . in. veterum 
monimentis | antiquum | tinniat, sese exploratum 
habere ajunt. Mirum vero de' quibusdam Cice- 
ronis. et. Platonis libris infinitas . esse - Criticorum 
dissensiones, genuini sint an. suppositicii, neque 
id e ceteris eorum. scriptis, quae plurima extant, 
clare posse dijudieari, ubi vero de. Sanchunia- 
thone agitur, homine nullius coloris, tum. maxi- 

[7] ,Die Grundlage, die Hauptideen haben die ge- 
lehrtesten Forscher für alt, für ursprünglich phóni- 
zisch gehalten  Creuzer. Symb. 'T. II. 18. Caput autem est 
(ne quis ohliviscatur) et fundamentum totius "Theologiae hoc quod Eu- 


sebius clare indicat, omnes omnium gentium deos homines fuisse er- 
rore nupero ac novitio in coelum translatos, ὅτε ἡ τῶν ϑεῶν ἁπάντων 


πολύϑεος πλάνη μακροῖς ὕστερον αἰῶσι πέφανται ἀρξαμένη uiv ἀπὸ. 


«Ῥοιγίχων xai «Δ γυπτίων͵, διαβᾶσα δὲ ἐκ τούτων ἐπὶ τὰ λοιπὰ ἔϑνη 
zal μέχρις αὐτῶν Ἑλλήνων. Haec si demseris, brevis illa relinquitur 
de mundi principiis marratio, quae utrum millesimo post Mosen an 
ante eum anno composita sit, nemo mortalium hominum scire potest. 
De universa 'Theologia idem quod Hissmannus judicat Zoega de Obe- 
lisc. p. 586. Philonem Sanchuniathonis nomine ad conci- 
liandam Euemero fidem abusum videri. 





ΒΑΜΟΤΗΒΆΟΙΑ. 1277 


me reperiri, qui in pauculis, quae ei tribuuntur, 
sententiis, antiquissimi omnium scriptoris quasi 
genuinas notas et proprium colorem sibi agnoscere 
videantur. Attamen fieri potest, ut Eusebius non- 
nulla ἃ germano :Philone. et hic aliqua. a vetere 
Sanchuniathone acceperit. | Sane quidem, sed, 
quid iieri possit, quaerere. ineptum est; quaeritur, 
quid sciri possit. | 

Haec nobis praefanda fuere, quoniam in illo 
Punicano mimo Cabirorum quoque nonnullae par - 
tes sunt. . Nam ex Sydyco et una septem Titani- 
dum, . quas Saturnus rex cüm Astarte Urani filia 
procreavit, natus est Aesculapius cum septem Ca- 
biris: ἐκ τοῦ Συδὺχ Διόρχουροι ἢ Κάβειροι ἢ Ko- 
ρύβαντες ἢ Σαμόϑρῳᾳκες, et ad hos expositis Beli 
sive Saturni rebus. gestis Geneàalogus noster redit 
itàáque perorat: ταῦτα πρῶτοι πάντων. ὕπεμνημα- 
πίσαντο οἱ ἑπτὰ Συδὺχκ παῖδες Κάβειροι καὶ ὄγ- 
δοος αὐτῶν ἀδελφὸς ᾿4σχληπιός. Hunc. ἃ graeco 
medico. longe. segregat Damascius in V. Isidori 
CCXLIL 573. ὃ ἐν Βηρυτῷ ᾿Ασχληπιὸς οὐκ ἔστιν 
Ἕλλην οὐδὲ Αἰγύπτιος ἀλλά τις ἐπιχώριος dooivié. 
ὩΣαδύχῳ γὰρ ἐγένοντο παῖδες, (00s Διοςχούρους 
ἑρμηγεύουσι χαὶ Καβείρους" ὄγδοος δὲ ἐγένετο ἐπὶ 
τούτοις ὁ Ἔσμουνος, ὃν ᾿Δ“σχληπιὸν ἑρμηγεύουσιν. 
Hunc ait a matre deorum Astronoe de stupro 
compellatum abscidisse sibi genitalia. sed  Paeanis 
arte .et..vitali calore [*] vitae restitutum deorum- 


[t] τὸν γεαγνίσχον τῇ ζωογόνῳ 9£oun ἀναζωπυρήσασα ϑεὸν 
ἐποίησεν scil. mater deorum, quae a Platonicis ἡ ζωογόνος ϑεά nomi- 
natur Julian. Or, V. p. 337. 


II. 32 


1278 LIBER TERTIUS. 


que in coetüm relatum esse. Haec utrum Da- 
mascius à Sanchuniathone an ab aliis antiquita- 
tum Punicarum scriptoribus acceperit, discerni 
nequit, quoniam nec hoc loco, neque in libro de 
Principiis, ubi Poenorum theologorum placita re- 
fert, illius nomen usurpat; sed ista deorum ma- 
ter, quae amasium suum immortalitate donat, ve- 
hementer discrepat ab homunculis Eusebianis, qui 
parentes suos divinis quidem afficere honoribus 
sed minime mortalitatis lege solvere possunt; 
unde sequitur Danmascium, si Sanchuniathonem 
legit, eum legisse, quem Porphyrius, non hunc 
Christianorum armigerum. Itaque summum, quod 
Cabirorum istorum patronis concedi queat, hoc 
est, scriptorem Punicum et eum quidem, ut Philoni 
videtur, perveterem, Sadyci quosdam filios Beryti 
cultos commemorasse; quos si ipse Cabiros aut 
Dioscuros aut Corybantes esse dixit, de vetustate 
ejus actum est; nam haec nomina antiquissimis | 
Graecis ignota sunt, apud proximos eorum longe 
diversum valent et recentissimis demum tempori- - 
bus promiscue usurpantur. Si vero, quod proba- | 
bilius videtur, Philonis haec est interpretatio aut 
Damascii, nihil utilitatis affert nisi ut sciamus 
deos Berytensium similes fuisse Cabiris et Dios- 
curis; quid füerint, non magis hinc discimus quam - 
Memphiticorum, Celticorum [^] et Germanicorura 
deorum naturam e similitudine, quam cum. alter- 
utris illorum habere visi sunt, conjectare possu- 


[7] Diod. IV. 56. "Tacit. Germ. c. 43. 











SAMOTHRACIA. 1279 


mus. Sed redeamus ad Strabonem, a quo diver- 
tit oratio. | 


& 15 


Is ad extremum omnia, quae hactenus expo- 
suerat, in incertum revocat addita clausula, quae 
omnem quaestionis ad exitum perducendae spem 
absceindat: ἄλλα δ᾽ ἄλλως μυϑεύουσιν ἀπύροις 
ἄπορα συνάπτοντες p. 213. Quis enim ex paucis, - 
quae cognita habemus; conjecturam faciat de his, 
quorum notitia nulla ad nos pervenit, si ipsius 
Strabonis judicio haec illis. dissentanea sunt et 
insociabilia? Itaque et in hoc loco et in omni fa- 
bulosae antiquitatis quaestione hoc unum egi ut, 
quae a veteribus tradita essent, undique collige- 
rem non tanquam arbiter sed ut fidus interpres, 
veri falsique constitutionem  optabilem :. magis 
quam impetrabilem, cogniti autem et incogniti 
distinctionem non solum necessariam sed etiam fa- 
cilem esse ratus. Eaque testimonia sic in brevi 
conspectu collocavi ut novitia ab antiquis, certa 
& minus certis facile distingui possint. .Nec me 
latet hanc in colligenda materia diligentiam et in 
ordinanda  accurationem. à. nonnullis magnopere 
improbari, qui antiquitatem non e singulis voci- 
bus sed ex universo quasi rerum concentu .judi- 
cari volunt; idque sie temere audientibus: facile 
persuadent. Nam nihil aliud dicere videntur quam, 
quod jam diu. pro certo valuit,: literatissimum 
quemque optimum esse vetustatis interpretem. 

32 * 


1280 LIBER TERTIUS. 


Verum opinio longe est alia. Sic enim dictitant, 
hanc, quam vocitamus, Mythologiam . principio 
fuisse totum quiddam ab antiquitate religionis et 
sapientiae parente uno velut nixu editum, postea 
vero dispersum dissipatumque, sed, quae super- 
sint ejus partes, eas necessario et inter se et 
cum toto congruere, itáque fieri ut Cornuti alicu- 
jus testimonia tantumdem valeant quantum  Ho- 
meri. Quemadmodum igitur ex paucis antiquae 
cujusdam. statuae particulis, : quae forte servatae 
sunt, periti conjecturam capiunt, qui fuerit amis- 
sarum situs, quae proportio, sic illi ex his quae 
legerunt: quamvis. pauca sint, de non lectis judi- 
care se. autumant intestino quodam naturae con- 
sensu omnia quae homines cogitent, optent, augu- 
rentur, ad certam rationis normam .  dirigentis. 
Scita est haec oratio et vellem ita esset, sed ve- 
reor ne contra sit. Nam et norma haec, quod 
constet, adhuc a nemine inventa,- et mythologia 


illa, ut: dicitur, originalis sine dubio res commen- 


ticia est, fabulae autem, quibus constare. creditur, 
aliae alias ortae, pleraeque a poetis. et mytho- 
graphis, nullo auctorum. inter se consensu, ut 


illi ipsi testantur. qui a rerum fontibus proxime - 
afuerunt,: Hecataeus et Herodotus, quorum com- ὁ 


€ 


munis est. querela. οἱ Ἑλλήνων λόγοι πολλοέ τε χαὶ 
γελοῖοι ::eticol Ἕλληνες “πολλὰ χαὶ γελοῖα λέγουσι. 
Itaque.Acusilaus Hesiodo repugnat, Acusilao Hel- 
lanicus; hic ;ab. Ephoro. mendaciorum arguitur, 
Ephorus ἃ Timaeo: Joseph. c. Ap. I. 3... Quorum 
omnium: nihil fieri. potuisset, si, ut. illi existimant, 


iis 


SAMOTHR ACIA: 1281 


antiquitatis. memoria, antequam: literis mandare. 
tur, per lallos nutricum(["] et vespertinos avorum 
sermunculos ad posteritatem propagata et ab om- - 
nibus sancte integreque, veluti fidei commissum, 
conservata fuisset. Neque solum popularis famae 
constantiam nullam sed etiam poetarum et logo- 
graphorum. licentiam summam fuisse testantur vul- 
garia proverbia:. Quid, cum fide poetis? et 
Quid non Graecia. mendax audet in hi- 
storiis? Itaque. satius. duximus veterum. testimo- 
niis et si quid. ex. his necessaria consequutione 
efficitur, acquiescere ; quid mille annis ante credi- 
tum sit οἱ quid. in intimo antiquitatis recessu la- 
teat, scire eorum. est, qui omnium opinionum 
humanarum  scatebras. eibi nosse videntur. Nos 
enim vero adulto jam ammi et a fontibus suis 
longe dilapso occurrimus, qui poetarum et perie- 
getarum, historicorum | et grammaticorum rivulis 
incitatus pauca atque indiscreta veteris aevi mo- 
nimenta torrentis. instar provolvit. 


'& 16. 


Expositis veterum sententiis redditaque no- 
stri consilii ratione-rem ipsam adoriamur et de 
mysteriorum Samothraciorum . argumentis. quid. ex- 
istimandum. sit, accuratius consideremus. Notum 
est autem omnibus, hoc saxum jam diu volvi 

[24] Has jam olim mythologiam tractasse apparet e Platonis 


Rep. I. 850. D. “ὥςπερ ταῖς "γραυσὶ ταῖς τοὺς μίϑους λεγούσαις. εἶεν, 
ἐρῶ xc χαταγεύσομαι χαὶ ἀναγεύσομαι. 


1282 LIBER TERTIUS. 


nisu maximo, emolimento . nullo; nam: — 
quis rem :profligasse sibi visus est; toties 


I2 (11 


Sosa β διε χραταιὶς ἡ 
αὖτις ἔπειτα πέδονδε κὑλίνδετο λᾶας ἀναϊδής. 


Nimirum quia nec ortum illius sacri nec institu- 
tionem perfecte novimus, de doctrina vero a sa- 
cerdotibus tradita ne verbum quidem relatum est, 
licet unicuique aliorum conjecturis praeferre suas, 
nec difficulter quidquid credere collibuerit, persua- 
debit lectoribus, quos prima rerum species utcun- 
que credita aufert. Est enim quoddam genus 
argumentorum velitare et ad omnem usum aptum, 
illud ex nominibus ductüm, quo res maximae ef- 
fici possunt. Hoc igitur si quis delectetur, prae- 
sto sunt Cabirus d Cadmilus, Axierus, 


010? 


habuisse dicitur nif xo pose χαὺὶ prins καὶ "gus, 
quibus haec adnotat Du Cangius p. 202. ,,Cabiri Bryennii et Scyli- 
,zae iidem cum Cabaris, (Const, Porph. c. 89. p..108. E) populis 
,'Furcis Septentrionalibus conterminis, cum quibus in Persidem forte | 
transierant idemque sentit Stritteris Memor, Popp. Τ'. ΠΙ, 88.1V. 284. — 
Hi igitur Gueberis non admodum similes, Cabiris certe dissimillimi sunt. 
Contra Celsum, quí scriptores sacros nonnulla a Persis sumsisse dixe— 
rat, Origenes haec: monet VL. 648. E. T. I. septem coelos in nullo. 
Hagiographorum nominari, ovr ἀπὸ Περσῶν ἢ Καβείρων λαβόντὲς 
ἡμῶν οἱ προφῆται λέγουσί, τινα. , De hoc loco quum eruditum ami- 
cum P. de Bohlen consuluissem, is mihi respondit, Zoroastris secta- 
tores significari videri sive potius Chaldaeorum sacerdotes, quos in 
loco quodam 'Talmudico Chaber dici testibus Relando et Ikenio; 
Persarum sacrificulis nomen Chaberim tribuere Rabbinos; id vero 
non persicum esse sed arabicum Kabir (magnus) unde vocabula 


SAMOTHRACIA. 1283. 


Axiocersus, quorum. similia extant in omnibus 
linguis , Cimbrica, .Hibernica, Persica, Graeca, et 
qualiacunque desideraveris.. Jam si, ut homines in- 
geniosi facere solent, notiones singulis horum .vo- 
cabulorum subjectas. in: mysteria Samothracia tan- 
quam in aream. irrigemus, inexhausta nobis pul- 
lulabit doctrinae mysticae. copia. ,Quid enim, ut 
in. hoc. uno . consistam, . Cadmi. nomini , similius 
quam. κόσμος" [5] Atqui. quod . simile est, idem 
est. Ergo credi oportet. llierophantas  Samothra- 
cios in concione sacra de mundi; universitate verba 
fecisse et. de hujus. universi. rectore: et: modera 
tore . deo; . et. quidquid ;.sancti , altique. est, eorum 
disputatione. fuisse. comprehensum. - Hanc. unam 
viam persequentibus brevi tempore. millesima 
pagina. erescet. Sed. patent. mille.aliae. Nam, 
quae : veteres. de. diis. Samothraciis. eorumque : cul- 
toribus. Cabiris οὐ Corybantibus tradiderunt, totam 
fere, mythologiam ;;pervagantur. et. vix. ullum .deo- 
rum..suspicione. intactum , relinquunt. ... Quum ,.au- 
tem; Hermeneutica .symbolica..hanc.. regulam. ..con-. 
stituerit, : quidquid... dei. alicujus . aut..nomini . aut. 
muneri. aptum .et continens videri. possit, .id .in 
sacris ejus dei.a sacerdotibus fuse enarratum esse, 
largissima -nobis. datur..ad fingendum materia, sive 
genios astrales,. sive, numina. agraria 'sive potesta- 
Gueber et Giaur detorta (nam Kafir i. e. infidelis ante Muhani^ 
medis tempora non convenire). Ergo nomen Gueber respondere he- 
braico Rabbi et:persico Magus s. Mag, quod a samscrito Mah 1. e. 
magnus ductum proprie dici de iis qui Zoroastris sectam sequantur. 
[2a Κύσμος ἀπὸ TOU χάζω Eur ὅϑεν ἡ τῶν ὅλων τάξις x0- 


σμος vao Ππύϑωνος εἴρῃται Etym. M. id. est ἃ Pythagora. ἁρμονία 
apud Homerum fibulam significat.: 


1284 LIBER TERTIUS. 


tes infernas, sive totius maturae. vires genitrices 
Cabirorum mysteriis inserere voluerimus. . Deni- 
que si quis his omnibus' animum nondum  exple- 
verit, nova pabula suggerit. Plinius ΧΧΧΥ͂Ι. 4. 
Venerem, Pothon et Phaethontem a Scopa sculp- 
tos Samothracae sanctissimis cerimoniis coli testa- 
tus. Quanquam enim nullum tam tenue oppidu- 
lum fuit, quód non plura diversorum 'deorüm sa- 
cra haberent, neque ulla re' patet illos [4605 in my- 
Steriis cultos esse, tamen nemo nobis interdicet, 
ne Hierophantas de amore, desiderio et lüce[*], 

docte süblimiterque' disseruisse credamus [**]. 
Haec et tália^ multá diei possunt, si quis hac 
δοξαστῇ Τροφῇ gaudet planeque: persuasum ' habet, 
quidquid 'eum Jovis; Apollinis, Minervae, Mer- 
curii et cujuseunque. dei nomine ^ comprehendi 
possit, id; quum homines ad celebranda: Olym- 
pia, Pythia, Hermaea convenissent, ab —oratori- 
bus sacris' praedicatum esse. S1 vero hoc in uni- 
versum affirmare non audet sed certis" quibusdam 
solemnibus sacérdotes de rebus divinis disseruisse 
defendit; certa' etiam argumenta afferat oportet, 
cur de disi sacrorum genere valeat, quod non va- 
let de universis. llla enimvero, quàe pro Samo- 
thracum mysteriis afferuntur, levia sunt omnia et 
perinfirma. ^240ó5vove ϑέμωμινστας vocat" Apollonius 
L 917. ὄργια φριχτὰ, ϑεῶν ἄῤῥητα βροτοῖσιν Or- 
[1] Haec quidem deficit si vMrba et Phaethontem. cod. regii 


auctoritate exterminantur; contra si Hirtii suasu Phanetem repona- 
mus Orphicum, claror merus erit. 


[Tt] Perinde ignoti sunt ᾿ῷοι ϑεοὶ of 2x Zfoóuov κομισϑέντες 
εἷς Σαμοϑράχην λίμνην (ἢ «Δῆμνον ?). 








—— 


SAMOTHRACIA. 1285 


pheus Arg. 469. et similiter Valerius IL 435. hic 
numinis horror ét incautis decreta pia- 
cula linguis. Aristides T. L p. 189. «à τῶν 
Σαμοϑρῴάκων ἱερὰ πάντων ὀγνομαστότατα πλὴν τῶν 
Ἐλευσινίων. Athenagoras narrat Leg. IL. 5. Athe- 
nienses graviter succensuisse. Diagorae μὴ uóvoy 
τὸν "Ogqixóv εἰς μέσον χατατιϑέντι λόγον ἀλλὰ 
xoi τὰ ἐν Ἐλευοῖνε xoi τὰ τῶν Καβείρων δημεύ- 
ογτι μυστήρια» atque de hoc etiam loqui videtur 
ignotus scriptor. --- Aelianus fortasse — apud 
Suidan s. ᾿“γαδεῖ. οἱ ΣΣαμόϑρᾳχες κηρύττουσι κή- 
gvyua τὸν ζῶντα αὐτὸν ἀναγαγόντα δύο τάλαντα 
ἔχειν. δἴ 5. Εξεφοίτα ^ Ὃ δὲ παρὰ τοὺς ἀτελέστους 
ἐξεροίτα τὰ τῶν :Σαμοθϑρᾳκῶν ὄργια [. θυΐδ 
hinc intelligit ullam. aut physicae aut metaphysi- 
cae doctrinae partem initiatis traditam esse? Jam- 
blichus refert Pythagoran τὴν ϑείαν φιλοσοφίαν 
χαὶ Oegonsíoy partim: 40 Orphicis, Magis, Chal- 
daeis,. Celtis et Hiberis didicisse, partim παρὰ 
τῆς “τελετῆς τῆς ἐν Ἐλευσῖνι γινομένης, ἐν "Tufloo 
τε xoi Σαμοθράχῃ καὶ «]1ἤλῳ" sed et hujus men- 
dacii auctor: levissimus sacerdotibus Samothraciis 
non plus tribuit quam. disciplinae sacerdotalis 
scientiam, quae ut supra ostendimus, sacrificiorum 
ritibus continebatur et castimoniis. ^ Neque non 

| [^] Libanius Apol. Socr. T. IIT. p. 58. τῷ τὸν Ζιαγόραν ἄπο. 
χτείγαντι μισϑὸν o ue τὴν γὰρ ᾿Ελευσῖνα ze τὰς ἀποῤῥήτους 
ἐχωμῴδει τ εὐ Julian. Or. VI. 190. A. “ιαγόρᾳ φασὶ τῷ. κατα-- 
σχώψαντι τὰς τελετὰς πανηγύρεις τε τὰς παρ᾽ αὐτοῖς xol μυστήρια 
τοσοῦτον. ἐπιμηνῖσαι τοὺς τῶν ἱερῶν προεστηχότας ὥςτε τοῖς ἀπο-- 
σφάττουσιν αὐτὸν ἀργυρίου τάλαντον ἔπεχύρωσαν. Plura fortasse 
suppeditat Philodemus in libro de diis, cujus notitiam accepi a Blom- 


fieldio ad Agam, p. 219. usus negatus est; sed totam Diagorae cau- 
sam a Fabricio saepius tractatam aliquando pertractari velim. 


1286 LIBER TERTIUS. 


veri simile est in. his rebus et in traditione no- 
minum, quibus deos Samothracios invocaré opor- 
teret, et in praedicanda eorum potestate doctri- 
nae mysticae summam positam fuisse. De Lem- 
niis quidem et Imbriis Cabiris diserte Pherecydes 
ap. Strab. X. 210. τὰ ὀνόματα αὐτῶν ἐστι μυστι- 
χά. et Dardanum ipsum Dionysius refert magnorum 
deorum in Samothrace constituisse sacra ἀῤῥήτους 
τοῖς ἄλλοις ποιοῦντα τὰς ἰδίας αὐτῶν ὀνομασίας 
L. 1. 68..cujus cautionis ratio supra explicata est. 
Num de ortu horum deorum et rebus gestis ini- 
tiati aliquid acceperint, in dubitatione  versa- 
tur. Diodorus V. 49. ubi de sacrorum institutio- 
ne multa inepte fabulatur, addit. τὰ κατὰ μέρος 
τῆς τελετῆς ἐν ἀποῤῥήτοις τελούμενα μόνοις -παρά- 
δίδοται τοῖς μυηϑεῖσι, ritus potius sacrorum quam 
fabulas sacras signifieare. videtur. Sed in quinto 
libro. c.. 77. de sepulcro Jovis Gnosio sic dispu- 
tat: id. quod hic omnibus aperte appareat, deos, 
quos Graeci venerentur, homines fuisse, tecte si- 
gnificari. mysteriis. Orphicis, Eleusiniis. et Samo- 
thraciis ; hisque: verbis illa -denotat. deorum. πάϑη, 
Proserpinae raptum, errores. Cereris. et. mortem 
Zagrei, quae quum hominum. imbecillitati potius | 
quam «deorum naturae perfectissimae conveniant, 
hinc ex ipsis Cereris Bacchique initiis intelligi 
posse affirmat, eos, quorum. casus in sacris. de- 
plorentur, homines fuisse, non deos, Hic si Sa- 
mothraciorum nomine non in vanum usus est, in 
confessum venit, in hisce quoque mysteriis πάϑος 
quoddam deorum domesticorum. aut enarratum 











SAMOTHRACIA.. 1287 


aut quoquo modo adumbratum esse, Cereris for- 
tasse aut Liberae aut lasionis; nam id accurate 
definiri nequit. Id vero num in occulto tradi- 
tum sit, perinde ignotum. . Eorum qui de Cabiris 
scripserunt aliqui opinati sunt τὰς πράξεις αὐτῶν 
μυστικὰς εἶναι Strab. p. 205. sed hos de alio Ca- 
birorum genere Corybantum simili loquutos esse 
apparet, et hoc ipsum rejicit Demetrius ὡς μηδδ- 
vóg ἐν Σαμοϑρῴκῃ μυστιχοῦ λόγου περὶ Καβείρων 
λεγομένου: Ae fieri potest ut horum nomina uv- 
στιχά fuerint, res gestae autem in vulgus notae. 
De Despoena Arcadum dea Pausanias multa nar- 
rat a sacerdotibus relata, unde orta, a quo edu- 
cata sit, sed nomen ejus notitiae tradere prohibi- 
tus. est. — τῆς ““εσποίνης τὸ ὄνομα ἔδεισα. ἐς τοὺς 
πολλοὺς γράφειν ΝΉΠ. 37. et pari religione c. 25. 
τὴν Δήμητρα “«εχεῖν φασιν ἐκ τοῦ “Ποσειδῶνος 
ϑυγατέρα, ἧς "τὸ ὄνομα ἐς τοὺς ἀτελέστους [*]: λέ- 
γείν οὐ νομίζουσι,“ quae ob eam causam 7j ἄῤῥη- 


" 


[e] Sic correximus olim in Diss. de Myster. Argum. II. 7. ibi- 
que etiam Herodoti locum IL. 3. tractavimus τὰ ϑεῖα τῶν ἀπηγημάτων 
οἷα ἤκουον οὖχ tlul πρόϑυμος ἐξηγήσασθαι ἔξω ἢ τὰ οὐνόματα αὖ- 
τέων μοῦνον, νομίζων πάντας ἀγϑρώπους περὶ αὐτέων ὁμοίως ἐπί-- 
στασϑαι. quem Heynius in Dissert. de fid, et auct. Diod. p. 129. T, 
V. Comm. Goett. perperam interpretatur , nec recte transtulit 
Schweighaeuserus ; Quae audivi ad res divinas spectan- 
tia non est mihi animus in publicum proferre excep- 
tis deorum nominibus existimans omnes in Aegypto 
homines idem de his nosse. Herodotus dicit se de his rebus 
nomine tenus nec amplius dicturum esse. |. Deorum nomina in sacris 
tradita tantum abfuit ut in. publicum ederet, ut nihil magis. tectum 
reconditumque habuerit. L. IL. 61. τύπτονται uiv μετὰ τὴν ϑυσίην, 
τὸν δὲ τύπτονται οὔ. μοι ὅσιόν ἐστι λέγειν cf. 11. 170. 86, 186. Deinde 
verba πάντας ἀνθρώπους - ἐπίστασϑαι, significant omnes homines 
de rebus divinis idem sentire, scil. non temere evulgandum esse si 
quid in occulto traditum sit, quod de se ipso profitetur IL, 65. r« 
ϑεῖα πρήγματα ἐγὼ μάλιστα φεύγω ἀπηγέεσϑαι. 


n 


1288 LIBER TERTIUS. 


τὸς χόρη et ἄφραστος (Hesych.) dicta: est... Illa 
vero Cabirorum nomina, quae Mnaseas prodidit, 
utrum in mysteriis tradita et semper eadem fue- 
rint, an casu aut sacerdotum arbitriis alio tem- 
pore alia valuerint, injudicatum relinquimus. Sed 
illud. vix dubitari potest, quin sacerdotes deorum 
magnorum laudes cecinerint, vim et providentiam 
praedicaverint; id enim tum omnium sacrorum 
argumentum : commune est tum maxime solemni- 
bus eorum numinum convenit, quae cultores suos 
e maximis periculis eripere: crederentur , quorum- 
que. potentia tot tabulis pictis, tot amplis dona- 
riis, tot faniae miraculis. testata. esset. Eoque re-« 
ferri possunt Galeni verba, quae supra. retuli. L. 
L p. 63. ea quae in sacris Samothraciis agantur 
et dicantur — τὰ δρώμενα χαὶ λεγόμενα - tum 
attente a praesentibus observari tum ad agnoscen- 
dam divini numinis providentiam nonnihil valere. 
Sed quocunque demum modo illud. ambiguum 
nomen τὰ λεγόμενα acéipietur, hoc certe nullo 
pacto efficiet ut Hierophantas. de rerum principiis, 
de natura dei, de immortalitate animorum et ce- 
teris rebus, quas. doctrinae mysticae cantores com- 
miniscuntur, disseruisse putemus. Quid jam. com- 
memorem quam inutile sit ad haec probanda Dio- 
dori testimonium, quod prius apposui p. 46. Sa- 
mothracia arcana qui. participent, justiores fieri et 
ad omnem vitae rationem meliores religionumque 
observantiores. Id enim de omnibus sacris prae- 
dicari potest, quae hominum sensus gravius com- 
movent atque haud scio an nullum tam. rude, tam 


- 








SAMOTHRACIA. 1289 


infabre sculptum idolum reperiatur, cujus adspe- 
ctu. barbari cultores non aliquando. ad virtutem 
affectandam excitari possint. Postremo si quis me 
interroget, quam illa sacra habuerint : celebritatis 
causam, nihilo magis, quod respondeam, habebo 
quam. si quis quaerat cur homines religiosi tot 
maria ac terras permeaverint ut. Herculi Gadita- 
no[*] vel Cereri Ennensi. vel deae Pessinuntiae[*] 
supplicarent praesentes. | Nihil enim tam arbitra- 
rium et inaestimabile est. quam fama. popularis, 
quae levis aurae afllatu incitata in quam. semel 
inclinavit. partem coeca vi propellitur. Alius vi- 
sendae antiquitatis causa illuc profectus est, alius 
ut votum solveret, alius ad placandum numen 
scelere. violatum, omnibus pro certo stetit faci- 
lius..se. deorum gratiam consequuturos esse si ad 
principes eorum aras sacrificassent.  ltaque ne 
haec quidem. sacri. Samothracii celebritas argu- 
mentum. praebet, cum initiatis ullam philosophiae 
aut ethicae aut physicae partem. communicatam 
esse, Neque in ritibus. ipsis quidquam reperitur 
quod hanc. opinionem confirmet. Primum mulie- 
res horum secretorum conscias factas esse exem- 
plo sunt Olympias et Harmonia, quarum illam 
Philippus hanc Cadmus Schol Phoenn. v. 7. 
tempore mysteriorum sibi conciliasse dicitur, quod 
nisi imperite fictum .est, ostendit certe utrique 


[4] Pomp. Mela IIT. 6. 1. not. 


[1] Cic. de harusp. resp. c. XIII. Lucilius Aetna 568. 
Magnificas aedes operosaque visere templa 
trajicimus maria ac terras. 


1290 LIBER TERTIUS. 


sexui aditum patuisse. Et vero etiam apud 
Apollodorum legitur in insula Samothra- 
cum a certo tempore pueros initiari mo- 
re Atheniensium["] Donat. ad Phorm. I. 15. 
Sed praeter hos vulgares precatores, quorum ma- 
xima in omnibus sacris turba erat, adfuisse etiam 
deorum supplices patet ex Hesychii verbis Κυίης 
ἱερεὺς Καβείρων ὃ χαϑαίρων φονέα" oi δὲ Kors, 
si modo haec de Cabiris Samothraciis valent. 


Nomen ipsum sine dubio graecum, χαϑαρτήν si- 


gnificans, qui noxios igne lustrat. Hesychius: Kec 
καϑάρματα — Κειώσασϑαι, καϑήρασθαι --- Κεώ- 
δης, καϑαρός. Plutarchus Quaest. Graec. III. 379. 
T. VIII. τίς ἡ παρὰ Σόλοις ὑπεχχαὐύστρια; τὴν τῆς 
᾿ϑηνᾶς ἱερείαν οὕτω χαλοῦσιν ὅτι ποιεῖταί vi GG 
ϑυσίας χαὶ ἱερουργίας ἀποτροπᾶίους [. Quum au- 
tem Samothraces ipsi ap. Liv. XLV. 5. profitean- 
tur esse judicia apud sese more majorum com- 
parata de iis qui incestas manus intulisse intra 
terminos sacratos templi dicantur, statuendum 
est eos, qui se sanguine contaminassent, prius 
quam sacris admitterentur esse expiatos. Et ne 
quis legum inscitiam excusare posset, sacerdotes 


[dd] Nihil hoc differre. videtur ab ἀρχτείᾳς puellarum Atticarum 
apud Dianam Brauroniam. Eur. Iph. A. 428. ᾿Ζρτέμιδι προτελίζουσι 
τὴν νεανίδα. Pueros sacris. Bacchicis operantes exhibent Antistii 
Epigr. I. 284. (T. II. 259. Jac.) et 40:02. DCCLXI. neque dubium 
quin puellae quoque honorifico camillarum munere functae sint. llle 
autem παῖς ἀφ᾽ ἑστίας μυηϑείς, de quo jam diu certatur, nescio an 
ἀπὸ τῆς κοινῆς ἑστίας id est nomine civitatis ad sacrorum mysticorum 
ministeria legatus fuerit, et χόρη ἀφ᾽ ἑστίας μυηϑεῖσα Hierophantidi 
praeministraverit ut Flaminia sacerdotula Diali Flaminicae Fest. 

[e] Hesychius Καυτόν, ϑυσία τις. fortasse ὁλοχαύτωμα signifi- 
«ans, quod diis inferis et averruncis afferebatur. Gloss. Gr. Lat. 
"An)0XGtc« v£XDoTC νεχύσια pare ntat. 


da 


SAMOTHRACIA. 1291 


singulos, qui nomen profiterentur, percontati vi- 
dentur, numquid gravius commisissent[f]. Munus 
autem impuratos lustrandi Cabiris ipsis delegatur 
in portentosa fabula, quam Schol. Theocr. IL. 12. 
refert ex Sophronis fortasse mimo muliebri de- 
promtam, aptam certe Gynaeceo: Angelum Jovis 
et Junonis filiam matri furatam esse unguentum, 
quo illà faciem delibuere soleret, et tradidisse Eu- 
ropae, re autem patefacta poenae mietuentem in 
puerperae domum, post ad Libitinarios se contu- 
lisse, ὅϑεν τὴν μὲν Ἥραν Gnoovijvot, τὸν δὲ Δία 
τοὺς Καβείρους κελεῦσαι ἀναλαβόντας χαϑᾶραι 
ἐχείγους δὲ ἐπὶ τὴν ᾿“χερουσίαν λίμνην ἀπαγαγόν- 
τας ἁγνίσαι. Yn Samothracia ipsa Dardanum par- 
ricidio contracto expiatum narrat Eudocia p. 196. 
Sacra autem piacularia eadem orgiastica fuisse ex 
his, quae de Orpheo diximus, abunde cognoscitur, 
idemque de Samothraciis valere tum Statius te- 
statur Achill. IT. 157. 
Tune thyrsos pariterque levant pariterque reponunt 
multiplicantque gradum modo quo Curetes in actu 
quoque pii Samothraces eunt, j ; 
tum Strabo confirmat, Cabiros iterum tertiumque 
eum Curetibus, Corybántibus et Sátyris compo- 
[f] Notum est illius Laconis apophthegua, quod Plutarchus va- 


rie narrat in Apophth. p. 197. ^4vroAz(óec iv Zeuo9oqzn μυούμενος 
ἐρωτηϑεὶς ὑπὸ τοῦ ἱερέως, τί δεινότερον δέδρακεν ἐν τῷ etc. 868 p. 
228. “υσάνδρῳ iv Σαμοθράχῃ. χρηστηριαζομένῳ ὁ ἱερεὺς ἐχέλευσεν 
εἰπεῖν ὅτι ἀνομώτατον αὐτῷ πέπραχται. et p. 246. Laconem aliquem 
hoc a iystagógo suo interrogatum dicit, Verbum χρηστηριάζεσθαι 
nobis in memoriam revocat Athanasii locum de Incarn. p. 74. C. T. 
I. ed. Commel. πάλαι μὲν τὰ πανταχοῦ τῆς ἀπάτης τῶν μαγειῶν 
ἐπεπλήρωτο xol bv “ελφοῖς καὶ “Ίωϑώνῃ xci Βοιωτίᾳ xci Διβύῃ καὶ 
“ἰγύπτῳ χαὶ Καβείροις μαντεύματα. 


1292 LIBER TERTIUS. 


nens tanquam eodem sacrificandi genere usos. Ro- 
manarum vero rerum scriptores illos Saliis aequi- 
parant. Servius ad Aen. IL 235. Dardanum 
quidam ab Arcadia profectum venisse 
ad Phrygiam . volunt; alii de Samothra- 
cia Trojam Penates detulisse, quos post 
secum Aeneas ad Italiam vexit. Nam et 
Samothraces horum Penatium antistites 
suos vocabant, qui postea a Romanis Sa- 
111 appellati sunt; hi enim sacra Pena- 
tium curabant. Hic pro suos Gutberlethus ex 
illo: Hesychii loco emendavit Coes. Quorum no- 
minum quum nulla inter se similitudo sit, prae- 
tuli Saos s. Saios; id enim antiquum gentis Sa- 
mothraciae : nomen, retentum fortasse, ut plera- 
que antiqua, in sacris. Idem ad Aen. VIII. 285. 
alii dicunt. Salium. quendam. Arcadem 
fuisse, qui Trojanis adjunctus hunc lu- 
dum in sacris instituerit; nonnulli ta- 
men a Dardano institutos volunt, qui 
Samothracibus diis sacra persolverent. 
Festus p. 474. Critolaus Saonem ex Samo- 
thrace cum Aenea deos Penates qui Lavi- 
nium transtulerit, saliare genus saltan- 
di instituisse[']. Et eodem modo. Plutarch. 
Num. XIIL 169. Σάλιοι ἐκλήϑησαν Σαμόϑρᾳκος 
ἀνδρὸς ὄνομα ΣΣαλίου τὴν ἐνόπλιον ὄρχησιν ἐχδε- 
δάξαντος. Haec licet omnia male conjecta sint, 
tamen similitudinis cujusdam inter saltatores Sa- 


[£] Hic Critolaus addi poterit scriptoribus supra nominatis S. 1. 


Ü 








SAMOTHRACIA. 1293 


mothracios et Romanos fidem facere | videntur, 
quam Strabo sequutus Cabiros inter veteres deo- 
rum orgiastas retulit. 


bod. ydo 

His paucis testimoniis inaedificatae sunt illae 
infinitae hominum doctorum conjecturae de arca- 
na: Samothracum disciplina. Nam quae praeterea 
afferuntur ne umbram quidem dogmatum mysti- 
corum continent. Apollonii scholiastes narrat ini- 
tiatis taenias purpureás esse traditas, quibus ad- 
versus pericula. navigationis tutarentur sese, eo- 
que praesidio Ulixem tempestatem effugisse, Aga- 
memnonem turbas seditionum. His Sancrucius coro-- 
nam oleagineam [^], Muenterus [*] pileum de suo libe- 
raliter adjiciunt, ille Proculi testimonio usus, in quo 
de diis Samothraciis nullum verbum legitur, hic, 
quia pileus ut omnium Laconum sic etiam Dios- 
curorum insigne est, Dioscuri autem ἃ recentiori- 
bus cumr Cabiris confusi sunt. His equidem im- 
morari nolo, non quo ingeniose dicta esse negem, 
Sed ne nóva exoriatur disputatio de Hierophanta- 
rum lectionibus astronomicis; nàm' illas obbátas 
cassides hemisphaeriorum symbola fuisse diu' ante 
.. [h]:;Le récipiendaire se présentoit couronné de branches d'oli- 
vier 'T, I. 53. Proculi locum, quem ille ἃ Meursio accépit, supra 

exhibui. | [Δ }}}18589 οὐ δ}: | 
[i] Erklárung einer griechischen Inschrift p. 17. qui totus libel- 

lus scriptus est ad probandum, Epigramma Sponianum (Jacobs. Pa- 
rall. p. 779.) dedicatum esse puero mysteriis |Scmothraciis initiato. 
Vanam-.esse hanc opinationem. olim. ostendi in. Ephensier. Jenens. neque 
aliter sentit Jacobsius, et res ipsa loquitur. llle; tamen. 'perstat in 


sententia Antiq. Abhandl, N. VIL. inventumque suum :éo magis amat, 
quod sine rivali amat. . 


II. | 33 


1294 LIBER TERTIUS. 


Homerum decernunt homines elegantiores adver- 
sus Delambrium et Schaubachium, qui Graecos 
sphaerae notitiam multo post Homerum tempore 
cepisse sibi persuaserunt. Sunt etiam qui annu- 
los Samothracios ad mysteria referant eosque a 
sacerdotibus. ad obstupefaciendos spectatores fa- 
bricatos putent; quod illis ariolationibus probabi- 
lius, ceterum a. nullo veterum testatum. est [*]. 
His unum. est.quod adjiciam Libanii testimonium 
Pro Aristoph. p. 447. T. 1. πόσου ποτ ἂν ἐπρίατο 
Τεώργιος (episcopus) éxeivog αὐτομολοῦντα τοῦτον 
ἰδεῖν καὶ στάντα ἐπὶ τοῦ βήματος, “ὅϑεν ἐκεῖνοι 
τὰς γραῦς δημαγωγοῦσιν., ἐξειπεῖν χαὶ διασύρειν 
«à. ἀπόῤῥητα τῶν δαιμόνων, τὰ τῆς Ἰνοῦς,. τὰ τοῦ 
παιδὸς, τὰ Καβείρων, τὰ Δήμητρος. . unde .in- 
telligitur. (Δ του sacra. usque ad haec tempo- 
τὰ perdurasse; quo loco, non constat. Quando 
coeperint prius in ipsis hujus disputationis exor- 
diis dixissem, si. mihi res explorata esset, Vos- 
sius quidem, cujus judicio plurimum tribuo, circa — 
Hesiodi. tempora .extitisse putat: In Hesiod's 
Theogonie ist dem Kadmos Harmonia 
der Kypris und des Ares Tochter ver- 
máhlt | Damahls hatten  Foeniker mit 
meerhandelnden Griechen gegen die Ge- 
fahren der Pontosfarth eine Weihe in 
Samothrake gestiftet['. — Wahrschein- 


[k] Etym. M. 578. 18. Παγνζτις καλεῖται "HoézAeuet: διότι περὶ 
Ἡράκλειαν τοπρῶτον ἐίιράνη" οἱ μὲν περὶ τὴν ἐν Πόντῳ φασὶν, οἱ 
δὲ περὶ τὴν ἐν Σαμοθρῴχῃ. Sed et hoc infirmum est neque annulos 
Samothracios in insula: Samothracia fabricatos esse constat. 

[!] Phoenices mercatores Samothraciam frequentasse creditu fa- 





E 1 
- 


SAMOTHRACIA. 1295 


lich gefiel es dem samothrakischen Prie- 
sterbund den Kadmos ingeheim zum Ei- 
dam des thrakischen Ares und der Afro- 
dite zu machen, eodemque refert Hecaten ab 
Hesiodo celebratam et Pha&thontem, quem: idem 
memorat, a Samothracibus cultum Epp. Myth. T. 
IHi. p. 100. cf. p. 63. p. 163. et Antisymbol. T. 
LI 66. Quae ut non nego quodammodo inter se 
congruere, ita an communes fontes habeant, ad- 
huc dubito, neque diffiteor; sacerdotum in prose- 
minandis: et: mutandis. mythis sollertiam et con- 


. Spirationem mihi non tam clare apparere. Eaque 


etiam ' causa. fuit, cur. non. omnes fabulas, quas 
Vossius e turbidis mysteriorum. fontibus emanasse 
statuit, mysticae, adscriberem. doctrinae, quod et 
difficile. videbatur sententias, quae auctoris lu- 
cem desiderant, accurate interpretari, et verecun- 
dabar. ei repugnare viro, qui πρεςβύτερος γεγόγει 
καὶ πλείονα ἤδη» et cui ipse quidquid in hoe ge- 
nere studiorum profeci, si quid profeci, laetus 
libens acceptum refero. Haec, quae illo vivente 
nunquam dixissem, de mortuo praedicare mihi 
jus fasque est, meo ut animo satis faciam potius 
quam ut eum ornem, qui nullius praeconio eget. 
Nam dum haec studia vigebunt, dum patrius ser- 
mo coletur, dum recto veroque suum constabit 
pretium , 


semper honos nomenque viri laudesque manebunt, 


€ile, sed unicarum religionum vestigia. in mysteriis illis neque - ego 


, deprehendi. neque. Viera animadvertisse video. 


99} 


1296 LIBER TERTIUS. 


CaArP. VI. 
De Cobalis et Cercoptibus. 


Quoniam Cabirorum et Cobalorum nomina 
non solum iisdem fere elementis constant sed 
etiam nonnullis idem significare videntur, eam 
quoque rem in disceptationem vocabimus sed ita 
ut Cercopes comprehendamus ^ Cobalorum quasi 
praecursores, de quibus jam multi disseruerunt, 
primum editores Adagiorum, tum Bochartus in 
Geogr. I. 33. 655. Parrhasius ad Claudian. L. ΠΙ. 
v. 184. aliique interpretum ad Ovid. Met. XIV. 89. 
deinde Davisius ad Max. Tyr. IV. 8. et Larche- 
rus ad Herod. T. V. p. 426. postremo Millingen 
Peint. p. 56. cujus in picturis una est quae duo 
repraesentat Cercopes, Herculis arma  furatos. 
Haec nos partim uberiora facere, partim ex inor- 
dinatis in ordinem redigere conabimur [*]. 


sc 


Homeri sub nomine olim . circumferebatur 
poema ζΚέρχωπες inscriptum, unde Harpocratio 
haec enotavit ἐξαπατητῆρες ἦσαν xoi ψεῦσται οὗ 
Κέρκωπες, quae sola inter Homeridarum reliquias | 
retulit Wolfius. Sed ex eodem haud dubie de- 


[*| Primum edita est haec dissertatio A. MDCCCKXX. repetita 
in Friedemanni et Seebodii Miscell. Crit. Vol. II. P. III. 563. Huell- 
manni V. Cl. commentatio de Cercopibus et Cyclopibus MDCCCXXVI. 
mihi per ephemerides innotuit. 





SAMOTHRACIA. . 1297 


promti sunt versus quos Suidas s. Κέρκωπες demto 
auctore affert | 

ἱϑεύστας, ἠπεροπῆας, ἀμήχανά T ἔργ᾽ ἀνύσαντας |] 

ἐξαπατητῆρας" πολλὴν δ᾽ ἐπὶ γαῖαν ἰόντες 

ἀγϑρώπους ἀπάτασχον ἀλώμενοι ἤματα πάντα. 
neque hoc praeteriit Kuesterum. Quo loco autem 
Homerus Cercopes suos introduxerit et quid agi- 
tantes, ex illis suspicari possumus, quae Dioti- 
mus scripsit in "ZgexAéovc ἄϑλοις Suid. s. Εὐρύ- 
Bevos) . | i 

- Kéoxwnéc τοι πολλὰ xarà τριόδους πατέοντες 

Βοιωτῶν σίνοντο" γένος δ᾽ ἔσαν Οἰχαλιῆες, 

Ὦλός v Εὐρύβατός τε δύω βαρυδαίμονες ἄνδρες. 
unde probabiliter conficitur Homerum quoque Cer- 
copes cum Hercule composuisse eo loco, quo Eu- 
ryti urbem ᾿ urbisque expugnationem celebraret, 
hoc est in Heraclea sive Oechaliae Halosi, et 
huic carmini, ultima Thebani Herois facinora com- 
plexo, quod vulgo Creophylo tribuitur, poema- 
tion de Cercopibus tanquam embolium. quoddam 
attextum fuisse. Nam Creophylum in Heraclea 
de Oechalia loquutum esse Euboica, Pausaniae 
testimonio constat, quod Fabricius affert. Hos 
Oechalienses Cercopes novit Scholiastes Lucian. 
Alex. S. 4. p. 66. sed aliis nominibus praeditos: 
Οὗτοι ἐν Βοιωτίᾳ διέτριβον Οἰχαλιεῖς ὄντες γένος 


[^] Sic Kuesterus emendavit pro ἔργ᾽ ἐάσαντας, neque id im- 
probabat Hermannus, quum eum de hoc loco interrogarem. Nobis 
in mentem venerat ἔργα δαέντας, non proprio significatu ut Hom. H. 
in Vulc. v. 5. 'Theocr, Id. XVII. 81. sed simile homerico ἄχοσμά τε 
πολλά τε εἰδώς. 


1298 LIBER TERTIUS. 


Σίλλος καὶ Τρίβαλλος ὀνομαζόμενοι, ἐπίορχοι καὶ 
doyoi dz αὐτῶν χαὶ τὸ παροιμιαζόμενον Κερχώ- 
πῶν ἀγορά; ἀπελιϑώϑησαν δ᾽ οὗτοι. Nec dubi- 
tari potest quin Herculem ἴῃ. illa Oechaliensi ex- 
peditione quoquo modo. vexaverint. ' Quanquam 
enim de sedibus eorum et nominibus auctores 
maximopere variant, tamen omnes eis lIlerculem 
adjungunt. Herodotus VII. 216. viam Anopaeam 
in Locridis confiniis in angustissimum tramitem 
exire dicit zovà MeAeunUyov καλεόμενον λίϑον 
καὶ χατὰ Κερχώπων ἕδρας. ubi Melampygi lapis 
eum significat, in quo Hercules requievit [1], 
ἕδραι autem Cercopum insidias sive ἐνέδρας» un- 
de heroem aggressi sunt et dormientem qnidem, 
ut videtur. Etenim "Tzetzes Chil. V. 75. narrat 
Passalum et Aclemonem Memnonidis filios rapto 
vivere solitos, quum Herculis dormientis manti- 
cam manu tagaci scrutarentur, deprehensos, con- 
Strictos et in humerum Melampygi rejectos esse, 
quumque ita cernui penderent intellexisse demum 
cur mater jussisset a Melampygo manus absti- 
nere. Eadem ex Dionis commentariis refert Non- 
nus Expos. in Greg. IV. c. 37. 508. cujus verba 
transcripsit Eudocia p. 43 [ τοῦ "HooxA£ove ποτὲ 
ὑπὸ δένδρου χομιωμένου xoi τῶν ἑαυτοῦ ὅπλων 
ὑποχεχλιμένων τῷ φυτῷ πλησιάσαντες οὗτοι τοῖς 

[t] Notus est λεὺς χαππώτας v. Ebert. Diss. Sic. p. 201. Mav- 
τοῦς δίφρος Paus. IX. 10. 10. aliud saxum in quo Silenus resedit 
Id. I. 28. ᾿ἀνακλήϑρα ubi Ceres I. 48. et ἀγέλαστος πέτρα ejusdem 
sedile cf. Zoega de Obelisc. p. 196. 

[9] Haec Acmonem vocat; apud Nonnum Alclemon legitur; Acle- 


mon 'lTzetzae versus postulat. Nomen Passalus prave Boettigerus in 
Amalth. T. IIT. p. 828. ad obscoenum intellectum detorquet. 


SAMOTHRACIA. 1299 


ὅπλοις ἐπιχειρῆσαι. ἐβουλήϑησαν et. hinc. sumilitudi- 
nem repetit Eunapius V. Aedes. p. 21. Boiss. οἱ 
δὲ 'παφαδυναστεύοντες ῥηχχώμενοι φϑόνῳ. τὸν Κερ- 
κώπων ἐπετήρουν καιρὸν, οὐ τὸν ᾿Ηραχλέα καϑεύ- 
δοντὰ μόνον ἀλλὰ χαί etc. Nomen ipsum μελάμ-- 
πυγος primum legitur in Archilochi Fragm. CV. 
. 218. sed alia significatione, ut docent Scholiastae 
Veneti verba: εἴωϑεν ὃ ᾿Αρχίλοχος μελάμπυγον 
τοῦτον τὸν ἀετὸν χαλεῖν μή του μελαμπύγου 
τύχῃς" ἄλλος γὰρ ὃ πύγαργος; ἄλλος δὲ ὃ μέλας 
ὅλος, διὰ τοῦτο xoci μελάμπυγον; ἄλλ᾽ οὐχ ini 
τούτους ἀναφέρων ϑιάσους χατώμαδον πρὸς * Hga- 
κλέους φερομένους τὰς ὑπὸ τὰ ἰσχία. αὐτοῦ κατα- 
μαϑεῖν πυγὰς. xot γελάσαντας οὕτω τυχεῖν σώτητ 
gías » ἀλλὰ πρὸς τὸν πύγαργον ἀετὸν συγκρίνων 
εἶπε τὸν μελάμπυγον. Haec admodum vitiose 
Scripta sunt sed facile emendantur e Schol. Lyc. 
'91. quorum immemor. fuit Liebelius: εἰσὶ usAdu- 
ztwyou xci πύγαργοι εἴδη ἀετῶν xov oxiAoyov — 
ὃ δὲ δειλὸς πύγαργος λέγεται ἐκ τοῦ ἐναντίου τῇ 
παροιμίᾳ Οὔπω. μελαμπύγῳ ἐντετύχηχας. ἐὰν 
(scr. ἦσαν) γὰρ οἱ μελάμπυγοι γενναῖοι χαϑάπερ 
“Ἡρακλῆς. Θεία δὲ ἣ ἸΩχεανοῦ τοῖς ἰδίοις τοῦτο 
παισὶν εἶπε περὶ ᾿Ηρακλέους, Οὔπω x. v. 4. Quum 
apertum sit Homeri interpretem de his Thiae 
filiis loqui, pro ϑιάσους, quod prorsus ineptum 
est, Θείας υἱούς Scribi oportet et in sequentibus 
oUg λέγουσι φερομένους ---- πυγὰς μελαίνας οὔσας 
vel simili modo. Αὐομ !οο} 5. autem non Hercu- 
lem. Melampygum significavit sed aquilam, inter 
clivias, ut videtur, aves numeratam, de qua il- 


1300 LIBER TERTIUS. 


lud proverbium μὴ μελαμπύγου τύχῃς vel τύχοις 
primo usurpatum post ad homines fortitudine no- 
biles translatum videtur, de quibus etiamnunc 
ita — τοὺς γενναίους ἤτοι εὐγενεῖς με- 
λαμπύγους εἶναι. 

In alias regiones Cercopum latrocinia trans- 
fert Schol. Aesch. de Fals. Leg. p. 224. Κέρχω- 
πές yévog τι ὑπῆρχον λῃστῶν καὶ πανούργων κα- 
τὰ τὴν “ιβύην, οὃς ἐτιμωρήσατο “Ἡρακλῆς διὰ 
τὴν κλοπὴν τῶν βοῶν τοῦ Γηρυόνου: ἦσαν δὲ δύο. 
ubi 'vereor ne notius nomen Διβύη subrepserit 
pro yii sicut in Plutarch. Aemil. Paul. c. 31. 
et aliis locis factum est. v. Palmer. ad Memn. 
Hist. c. CXXIX. Orell. [^]. Nam illa de Pygmaeis 
fabula fratris Antaei necem ulturis huic prorsus 
dissimilis [] neque Manilius IV. 664. et por- 
tentosos Cercopum ludit in ortus illos la- 
trunculos sed germanos simias intelligit [7]. — Her- 
culem autem e Libya in Iberiam profectum quum 
hinc redux Geryonis armenta per Ligusticam age- 
ret, raptorum insidiis petitum esse narrant Dio- 
dorus IV. 19. 20. et Apollodorus II. 5. 9. quan- 
quam hi non Cercopum nomen gerunt sed Hale- 


[4] Tzetz. ad Lyc. 649, χατὰ τοὺς μὴ "εἰδότας διαίρεσιν κλιμά- 
των ἀλλὰ τὴν αὐτὴν δοχοῦντας “«Ζιβυστικὴν xol “Ζιγυστιχὴν ovrog ti- 
πομεν ἔχειν. 


[e] Philostr. Iconn. II. 92, Homunculi illi in tabula Hancarvil- 
lana, de qua Muellerus loquitur in Dorib. 'T. I. p. 457. nonne Pygmaei 
sunt potius quam Cercopes ? 


[f] vw. Lichtenstein De Simiarum, quae veteribus in- 
notuerunt, formis p. 50. Plura fortasse. Edward 'Tyson in libro, 
cujus solam inscriptionem novi: ἃ philological essay concer- 
ning the cynocephali, the satyrs and. sphinges, we- 
rein it will appear that they were all either Apes or 


SAMOTHRACIA. . 1301 


bion sive Albion et Dercynus vocantur fratres [*] 
et fabula ipsa e Ligurum ingenio doloso et victu 
piratico [*] conficta videtur. Notior fama est Cer- 
copes in Lydia latrocinia. agitasse  Herculemque 
per haec loca peregrinantem adortos esse. Zenob. 
V. 10. Bibl. Coisl. P. II. 610. qui matrem Thiam 
appellant Oceani filiam [^] Cercopes ipsos aut ne- 
catos aut Omphalae in servitium. traditos aut 
etiam incolumes dimissos esse referunt ab EHer- 
cule promtum eorum: ad jocandum animum δά- 
mirato, quod «capti in ipso mortis discrimine 
nescio. quid faceti jecissent. "Atque hunc. locum 
Cercopum rapinis. constituit Aeschrio, qui fabu- 
lam copiosius enarrasse videtur.  Harpocratio 8. 
Κέρχκωπες. Ξεναγόρας [ ἐς πιϑήχους αὐτοὺς μετα- 
βαλεῖν φησι καὶ τὰς Πιϑηχούσσας νήσους ἀπὶ αὖ- 
τῶν χληϑῆναι. ΑἸϊσχίνης δὲ ὃ Σαρδιανὸς ἐν idu- 
flows xoi τὰ ὀνόματαν αὐτῶν ἀναγράφει ᾿αΑνδοῦ- 
λον χαὶ “4τλαντον. Hic 4ioyoímv scribendum .esse 
olim assensus sum Maussaco, nunc dubito an ea- 
dem licentia Aeschines pro Aeschrio dictum sit 


Monkeys etc. Proverbii loco dicitur “πΠραχλῆς χαὶ πίϑηχος Lucian. 
Pisc. S. 37. 156. T. III. 


[2] v. Mueller ad Schol. Lyc. 649. 'Tzschuck. ad Mel. Vol. lli. 
P. IL. 479, Ludolph Muenter Parerg. p. 11. Regis cujusdam Abori- 
ginum nomen Dercennus varie scribitur Aen. XI. 849, 


[t] Crinagoras Ep. XXXIT. p. 149, 'T'. II. Anall. Plutarch. V. 
Paul. c. 6. Cato ap. Serv. ad Aen. XI. 699, 


[h] Mirum quod Suidaé codd. Paris. s. ᾿ΜΠελαμπύγου pro Meu 
γνογίδος exhibent ;4£u»5c, nomen haud indecorum filiae Oceani, quo- 


modo 'PThia vocatur. Cercopen Cercopun matrem nominat Etym. 
M. s. v. | 


ilo! In libro de insulis, ut Vossio videtur De Hist. graec. 
p. $ 


1302 LIBER TERTIUS. 


qua Herodotus pro Herodorus, Apollonius : pro 
Apollodorus et centena talia, quae vulgo libra- 
riis imputantur. Sed intelligi Aeschrionem Ephe- 
sidis. seriptorem apparet e Schol. Lyc. 688. ἕτεροι 
Τιγάντων νήσους τὰς Πιϑηχούσσας ἤκουσαν" ué£u- 
γηται δὲ αὐτῶν xoi Αἰσχρίων ἐν ἑβδόμῳ Ἐφεσί. 
δὸς. qui ab epico poeta, quem modo Samium 
modo Mitylenaeum vocant [*] nihil diversus vide- 
tur. Cercopes quum traditum sit ob fraudem Jo- 
. vi factam in simiarum formam versos et in in- 
sulas Pithecusas [!] relegatos esse, Aeschrionem 
eo carminis loco, quo Pithecusas memoravit, il- 
lorum facinora et poenam tradidisse arbitror ipsa 
loci mentione admonitum; nam Ephesus olim 
Lydiae adscripta erat v. Rutgers. Varr. Lectt. 
p. 83. Bos. Observ. Crit. p. 145. Hinc conjectu- 
ram ducimus Comicos poetas, qui Cercopes scrip- 
sere, eos cum Hercule apud. Omphalen serviente 
conversantes induxisse. Menippi fabula K£gzcwztec 
duntaxat nomine nota est; ex Eubuli Cercopibus 
plures. versus affert Athenaeus, in quibus Hercu- 
les itinera et damna sua enarrare videtur et po- 
stremum hoc: ἐνταῦϑα χατελήρησα τὴν ἐξωμίδα, 
ἃ Cercopibus forsitan direptam L. ΧΠῚ. 567. C. 
X. 417. D. In Hermippi versibus L. Xll. 551. 
A. nescio quis cum Dionyso colloquitur. Certius 
indicium .praebet fabulae  Platonicae inscriptio 


»* 


Κέρχωπες ἢ ΞΖάνταν Sive Járrgwu (vw. Meinek. 


[k] De hoc breviter disputat Jacobsius in. Catal. Poet, Epigr. p. 
884, accuratius Naekius De Choeril. p. 192. 
[1] Wernsdorf. ad Lucil. Aetn. Exc. III. 356. T. IV. 


SAMOTHRACIA. 1303 


Spec. Π. Quaest. Scen. p. 20) ab eo Herculem 
carminantem introductum esse. Neque incredibile 
videtur eos, qui Cercopes ab Llercule ob face 
tias dimissos et Omphalae condonatoes esse scrip- 
serunt, eandem iis imposuisse personam quam 
in regum aulis olim scurrae obtinuerunt. Etenim 
Agis ille sive Agesias [^] nobilis inter ζΖλεξανδρο- 
κόλαχας, quum rex Scuürrae «cujusdam  verniles 
blanditias praemio amplo remunerasset, per spe- 
ciem exprobrandi domino. vaferrime adulatus est; 
nam interrogatus ab eo quid stomacharetur, re- 
spondit. δμολογῶ ἄχϑεσθαι xoi ἀγαναχτεῖν δρῶν 
ὑμᾶς τοὺς àx Διὸς γεγονότας χόλαξιν ἀγϑρώποις 
καὶ καταγελάστοις χαίροντας" χαὶ γὰρ ὃ Ἡρακλῆς 
Κέρχωψέ τισι xoi ΣΕΞειληνοῖς ὃ “ιόνυσος ἐτέρπετο 
καὶ παρὰ σοὶ τούτους ἰδεῖν ἐστιν εὐδοχιμουμένους 
Plutarch. de Adul. et Am. Discr. XXVI. 195. T. 
VIL cujus dicti vim acutius sentiet qui memine- 
rit reges Macedoniae ab Hercule et Libero Pa- 
tre [^] genus duxisse, unde scurrae illi ad Phi- 
lippum et Alexandrum velut jure hereditario de- 
fluxisse videntur [5]. 

Denique Cercopum nomen ipsas etiam Athe- 
nas translatum est. Eustathius p. 1430. 35. ἦν 
δὲ, φασὶ, xoi ἀγορὰ Κερχώπων ᾿“ϑήνῃσι πλησίον 
Ἡμαίας ἔνϑα τὰ χλοπιμαῖα ἐπωλοῦντο" τοιοῦτοι 
᾿ γὰρ δὲ Κέρχωπες περιάδονται χλέπται xai πανοῦρ- 

[π|1 Agis a Curtio vocatur et Arriano; eundem Agesian a Plu- 
tarcho c. 36. nominari Freinsheimio assentior ad Curt. VIII. 5. 8. 
[^] v. Satyrum ap. Justin. c. 'Tryph. p. 855. 


[^] v. Floegel. Geschichte der Hofnarren p. 114. De Medio v. 
Wyttenbach. ad Plut. p. 503. 


1304 LIBER TERTIUS. 


yov... Huic Galenus. ψευδέων dyog5»y' comparat 
quam Hippocrates in Epidemiis semel iterumque 
omisso urbis nomine designat 1Π. 5. 242. 9, 252. 
D. τὸ ζητεῖν ἐν ποίᾳ πόλει καλεῖταί τι χωρίον 
ψευδὲς (f. ἀγορὴ ψευδέων) χαϑάπερ ᾿ϑήνῃσιν ἡ 
τῶν Κερχώπων οὕτως ὠνόμασται, οὐκ ἂν ὕπερέ- 
βαινον & τι χρήσιμον &v αὐτοῖς ἑώρων εἰς τὰ τῆς τέχ- 
γης. Atque hic non dubitasse videtur quin id ve- 
rum et quasi publicum certi cujusdam: loci fuerit 
nomen, perspicueque Eustathius forum scrutarium 
sive frivolarium designat, ubi res furtivae veno poni 
soleant. Diogenianus vero figurate dictum censet, 
fere ut forum furinum apud Plautum, Cent. 
1. 3. ἀγορὰ Κερχώπων ὅμοιον τῷ xov δέχας 
xoi Κρωβύλου ζεῦγος Significans quodlibet Πομιὶ- 
num. fraudulentorum conciliabulum ita dici po- 
tuisse, sicut ἀγορὰ χυνῶν, quod inter rhetorum 
ὡραϊσμούς refert Thomas p. 894. μυρμήκων dyo- 
oc. Lucian. Icarom. XIX. 28. T. VII. Nicet. Ann. 
XX. 3. 379. A. ἀγορὰ ϑεῶν  Aristid. Grat. Smyrn. 
T. 1. 270. [^] συῶν ἀγορά v. Boisson. ad Philostr. 
p. 291. sq. τεράτων ἄγορα Plutarch. de Curios. 
c. X. 141. adv. Colot. ΠΙ. 142. [Π quae om- 
nia modo proprie de certis locis modo autem 
translate. dicuntur. Verum tamen Athenis fuisse 
locum quendam ἃ Cercopibus denominatum ap- 


[P] Hic forum Smyrnaeum significat splendidissime ornatum, 
Athenis vel Eleusine id loci nomen fuit Hesych. s. v. Aliter 'Themist. 
Or. XX. 241, C, χαὺ σὲ ἐδέξατο ϑεῶν ἀγορὰ xol δῆμος ἀγαϑῶν δαι-- 
μόνων. Philostr. V. Ap. VIIL 7. 852. ἡ τοῦ «Αἰδωνέως ἀγορά. 

[4] Priore loco Plutarchus loquitur de foro miraculorum, ubi ho- 
mines mionstrosi ostentabantur curiosis. Pausanias refert se 'lritonem 
vidisse ἐν τοῖς Ῥωμαίων ϑαύμασι YX. 21. v. Siebelis. 


SAMOTHRACIA. 1305 


paret e Diogene Laertio, qui Arcesilaum narrat, 
hominem lautum et commerciis nobilium floren- 
tem, quum forte in Cercopum foro conspectus 
esset, his verbis a Diogene Cynico increpitum 
esse: ví σὺ δεῦρο. ἐνϑάπερ ἡμεῖς οἱ ἐλεύϑεροι YX: 
114. quo declaratur hoc fuisse plebéculae panno- 
sae diversorium, verae libertatis domicilium, a 
divitum commerciis, quibus alter ille — 
se ifpancipavene longe exclusae. Liver 

De numero Cercopum fere consentiunt vete- 
res, duo fuisse, excepto Diodoro, qui quum eo: 
rum partem ab Hercule occisam, alios in vincu- 
la conjectos tradit IV. 31. catervam quandam 
grassatorum . inducere . videtur. | Dé nominibus 
summopere. discrepat.. Diotimus Olum et Eury- 
batum. memorat, . Aeschrio Andulum [4] et At- 
lantum ,. sicut in Photii quoque. Lexico legitur: p: 
158. Suidas Xenagoran, ut videtur, sequutus, 
Candulum | et. Atlantem, Tzetzes | Passalum .:et 
Aclemonem, Luciani interpres Sillum et Tribal- 
lum, quorum nominum pleraque factitia sunt Cer- 
copum moribus aptissima... Triballus | enim | syco- 
phantam significat Hesych. Sillus scurram, san- 
nionem, .derisorem , unde σιλλαίνειν. simare ' na- 
sum-sive crispare, Glossae veteres Nario sub- 
sannator; ówQv nare suspendere [']. m 


[44] Hesychius. MP vni χκαχοῦργος, λῃστής. ma 

[r] Unus parasitoruim, quos Menander in scenam indixit; él. 
Hiabus est ὅτι ῥινῶν ày9 ὕπους φάτνην αὐτοὺς ἐχείγους εἶχε v. 
Fragm. p. 278. id est ludificans, per simulationem assemn- 
tationis contemtim deridens. Apud Suidan s. Θεόπομπος; pro 
qon δινώμεγον xai λειβόμενον ποϑοῖο an ἡνωμένον potius scriben- 
dum sit quam διχγούμενον, quod Meinekius proposuit Scenn. Quaest. 


1306 LIBER TERTIUS. 


tianus. Cap. Rhet. p. 436. Caperonn. sin sanna 
typhi naris imum torserit[*] Neque non 
constat veterum scurrarum artem maxime in oris 
distortione positam simiarumque gesticulatos mo- 
tus aemülatam esse, Eurybati nomen ab Ephe- 
sio: Croesi fraudátore [^] traductum videtur, quem- 
admodüm supra diximus. Simonem et. Niconem 
Telchinibus adnumeratos esse [ quibuscum  con- 
gregantur ap. Aelian. H. An. VI. 58. ὦ Xwgov 
καὶ Τελχίνων καὶ Κερκώπων" ζηλωταί. Ad. Aeschi- 
nis Or. c. Ctes. p. 527. ubi Phrynondas et Eury- 
batus. nominantur, Scholiasta: p. 766. haec. com- 
mentatur: E)gíflaro, δύο ἐγένοντο novmQgob;, ἄπι- 
0104, πανοῦργοι, quorum unus Cercops fuisse 
videtür;. alter Ephesius Cercopum popularis, si 
quidem hi Epheso oriundi fuere. Cercopem certe 
significat Alciphro L. Ill Ep. 20. χλεπτίστατος 
ἄνθρωπος ὑπὲρ ὃν ἀχούομεν Εὐρύβατον τὸν Οἷ- 
χαλιέα. Hesychius: Εὐρύβατος Κέρχωψ, quod con- 
II. 69. vel ἐξινωμένον vel ὑπερινωμένον 1. e. ὑπέρινον γεγονότα, ad- 
ditis literis initialibus, de quarum omissione supra dixi. [In Aristoph. 
Rann. 967. vosiv, ὁρᾷν. ξυνιέναι. στρέφειν, ἐρᾷν. τεχνάζειν, pro 
ἐρᾷν, quod intelligi nequit, forsitan φωρᾷ corrigendum cum rum 
verborum írajectione]. | | Pu di 

[s] Hunc et Hieronymi locum: subsannatio proprie ru- 
gato et contracto naso exprimitur, jam Heinsius attulit 
ad Met. XIV. 95. 


[ss] De hoc multi dixerunt v. 'laylor. ad Aeschin. p.527. sq. 
Boissonad. ad Aristaen. p. 513. Marx ad Ephor. p. 207. . . 

[1] Libanius Ep. CCCCXX. 215. φρονεῖ uiv μεῖζον AAxiBiedov, 
ποιεῖ δὲ τὰ Zíxwvoc, ubi Wolfius Zívwvoc substituit, Lennepius ad 
Phalar. p. 61. Σίμωνος. quod praestat illi, quanquam Sino. quoque 
huic veteratorum familiae adscriptus est. Servius Aen. II. 79. Au- 
tolycus genuit Aesimum unde nati Sinon et ÁAnticlea 
mater Ulyssis, ubi male. Aesimum in Sisyphum mutant; Aesimus 
enim Autolyci et Amphitheae filius proditur Schol. Lyc. 844. Patet 
hinc veterum fraudatorum nobilissimos, similiter ac vates et sacerdo- 
tes, a communi stirpe repetitos esse. 


SAMOTHRACIA: 1307 


firmant Eustathius et Prov. Vat.. Sed hune a 
Cercopibus discernit. Lucianus Alex. 1. c. ὑπὲρ 
τοὺς Κέρχωπαξ, ὑπὲρ τὸν Εὐρύβατον᾽ ἢ Φρυ- 
γώγδαν. δὲ. Libanius Or. p. Olymp. p. 81. 
ed. Siebenkees. ὠχρόν φασὶν εἶναι χαὶ τὸν 
Κέρχωπα xoi τὸν “Σίσυφον xol τὸν Φρυγώνδαν 
xai τὸν Εὐρύβατον πρὸς τὸς μηχανὰς ᾿Ολυμπίου 
καὶ τέχνας. €f. Zonar. Lex. p. 921. De Olo nihil 
afferre possum. praeter Ciofani conjecturam non 
admodum plausibilem |. ad Ovid. Met. XIV. 95. 
nomen Oli a Martiali saepius appellati hinc repe- 
titum esse. "Aclemon fortasse pro nominüm pro- 
priorum. licentia "invocatum 'comisatorem signifi- 
cat; hoc est parasitum, qui saepissime  ἄχλητοι 
hominantur , : neque: alium intellectuni habere vi- 
dentur: nómina) .Acmon et Passalüs, ^a vili pa- 
εἰδὴ δ΄ ducta. Sic Antiphanes: Athen. VI. 238. E. 
parasitum loquentem ' facit: τοιουτοῦί τὰς tluv τύπε 
1899 ot^ wb oocy: σὐπτεὶν χέραὐύνος ["] et: Plautus 
Capt. 1. 1.017: nisi qui colaphos' perpeti 
potis parasitus^frangique àulas in'caput 
—:ad.'sactum "ilicet. Fractorem ^ ferularuni 
Sidoníus- ΠῚ “18... hujus^ generis "hominem. 'vócat; 
Haud' "inepte ' igitur - Clavus ^et^Incus vocati 
sunt'^Cercopes, parasitorum 'et;alapistarum' quasi 
RUE, Hor e nie fu, omnes qui, fra 
dibus stüderent [5] tum" verniles: adulatores insig- 

[X] -In.seg. v. pro ρει ζραντ' rigid dne ΟΣ o dont. 

(*] ; Philo de. Merc. Meretr, Ὁ. 864. E. ἀγύρτης. yóng, εὔρων. 
χέρχωψ, ἀχαιρολόγος. . Similiter: Liban.- Ep." MCCCXXI. 615. ὅτο- 


gor. Naz...Carm. in 'T'oll. Itiner." Ital. p. 88. .'Fheophylact. . Hist... IV. 
12. 107. cf. Schott. ad Zenob. p. 96. V. Ὁ. ἣν Misc: Amstel.. Vol.: V. 


1308 LIBER TERTIUS. 


nitos esse perspicitur e Synesii Ep. C. p. 240: 
qui hominem in obsequium .pronum  A£gzozc 
ἀντ ἐλευϑέρου γενόμενον dicit. Ergo si illos au- 
licos sanniones, de quibus multa industrie scripsit 
C. F. Floegelius, a prima origine repetere volu- 
mus, ipsos heroes et semideos his curialibus nu- 
gis gavisos esse reperiemus, ilerculem Cercopi- 
bus; Cobalis Liberum Patrem. 


*4 
à 


$. 2. ΠΡΜΕΕΉΝΗΝ 


| | 
Natalis Comes in. Myth. L. V..c. 13. p. 485. 

et .507. de Baccho. loquens Hunc: deum inquit; 
comitabantur Fauni, Satyri et Cobali, 
malefici daemones, quoniam multa.sunt 
quaé ebrietatem et immioderatum:..bi- 
bendi usum '6onsequuntur, loquacitas 
scilicet et temeritas, impudentia; ini- 
micitia — quos. malos daemonas,et.Co- 
balos. antiqui: vocabant. ;Afque. harc :dae- 
moniacam cohortem etiamnunc:grassari;im terris, 
haud. dubie :affirmat Ὅτ. Heurnius.: Philos.;; Barb. 
p. 101. daemones. etiam Bacchus: sub.diu- 
mana specie;secum duxit Satyros;et. Co- 
balos: dictós,; qui de. rebus omnibus ip- 
UE. ἢ (10... (ng ἀμ: | πο. Sold EDS 

T. I. p. 55. Zonaras Lex. p. 1181. XKézgoV ἀπατεών, χέρχωψ δὲ 

μέγας | aeque'facile corrigi potest, ac: Bekk. Anecd: p.271: Κέρξωψ 
ἐπὶ νορίᾳ (πονηρίᾳ) κωμῳδούμενος. sed quid illud valeat Etym. M. 

Κέρχωπες πρότερον ἐχαλοῦντο oí Κύχλωπες, parum expedio. Hesy- 

chius Κέρχωπες, ποιβίλοι, πονηροί, Κερχωπίζοντες χατασπῶντες; quod 

verbum minime significat, quod .Boettigerus opinatur Albertium se- 

quens, palliorum 'despoliatores sive' detractores ,. sed. homines. fraudu- 


lentos. Philo de Somniis p. 598. C.' δεινοῦ παλαῖσαι καὶ κατασπάσαι 
καὶ γοητεῦσαι., id est ὑποσχελίσαί. NS bi Jo NOI" 


SAMOTHRACIA. 1309 


sum. certiorem redderent, hostiumque 
consilia revelarent, quales et hodie Sar- 
matia frequentes habet, quos Drullos 
Sarmati, Coltkos Rutheni, Germani Co- 
balos vocant, qui se occultant in ae- 
dium penetralibus aut lignorum acer- 
vis colunturque a domesticis magna ve- 
neratione, quod frumentum ex aliorum 
horreis in ipsorum deportent, equosque 
curent; qua de re plura narrant Joannes Mele- 
tius et Olaus Magnus v. Werner. de Idolol. Vett. 
Prussorum ὃ. 4. Hos igitur si sequimur aucto- 
res, Cobali Liberi Patris erant quasi paredri ex 
eo daemonum genere, quos Jungius nostras sive 
alio nomine Stillingius, vir in pneumatologia ce- 
leber, medioxumos (Mittelgeister) vocat; eoque 
plus fidei acquirit D. Hieronymi testimonium, qui 
in Vita Pauli Eremitae narrat Sancto Antonio 
quondam in Thebaide ambulanti obviam factum 
esse homunculum, fere ut Natyri Faunique pingi 
solent, aduncis naribus, fronte cornuta, pedibus 
caprinis, eumque interrogatum cujas esset, re- 
spondisse se unum esse ex incolis Eremi, quos 
pagani modo Incubos appellent, modo Satyros, 
oratumque venire, ut Antonius pro sua gente 
apud deum omnium rerum dominum intercedere 
velit. Et in universum.de diis Graecorum medii 
aevi scriptores ita sibi persuaserunt, eos aut re- 
gis infernorum satellites fuisse et emissarios, quae 
suspicio maxime de Apolline ceterisque oraculo- 
rum praesidibus valuit, aut artis magicae facul. 
IL. 34 


1310 LIBER TERTIUS. 


tate tanta edidisse facinora et miracula ut vulgo 
imperito divinitatis suae fidem facerent. Cedreni 
sententia est Hist. L. 1. p. 16. D. Jovem omni- 
um praestigiatorum , planorum, zs4sovóv, id ést 
magorum, nequissimum fuisse. —Hicce Jupiter 
Perseum docuit τὴν μαγείαν τοῦ. μυσαῤοῦ σκχύ- 
φου, διδάξας αὐτὸν πάντα τὰ περὶ αὐτοῦ μυστι- 
χὰ χαὶ δυσσεβῆ πλαγνήματα etc. Chron. Pasch. p. 
38. Dionysum, quem Polymedon Aetherionis filius 
e Semele progenuit, homines ἀπεϑέωσαν ὡς ἐξ 
ἡλιακῶν εὐχῶν μυστιχά τινα xci ϑαυμαστὰ δρῶγν- 
τα Cedr. p. 24. A. et similiter Vulcanum magica 
adjuratione forcipem nactum p. 19. D. Πηδία ἀπὸ 
TOU μιαροῦ μαϑήματος τῆς Μηδούσης (sic) ὃ ἐδέ- 
δαξε τοὺς ἀνθρώπους ὃ Περσεύς Etym. Gud. p. 
390. Περσέως ταύτην ἀποδειροτομήσαντος ἀνδρὸς 
ἐς μαγιχὴν εὐφημουμένου χαὶ ἐπαοιδίαϊις ταύ- 
τήν περιῳδήσαντος ἄλχαρ οἱ ϑεοὶ; ταύτην ἐσχή- 
xoci Lucian. Philops. ὃ. 9. 246. T. 9. Fuit 
etiam Liber apud Thebas tyrannus ma- 
gicae artis potestate conspicuus Firmicus 
de Err. p. 417. Saturnum et Herculem Magis 
adscribit Tzetzes Exeg. p. 31. Et his connexa 
est 1. Malelae opinatio p. 106. Herculem τελε- 
στήν id est magum fuisse[*], quod tetricum mo- 
nachi superstitiosi somnium Creuzerus ceterorum 


[8] Cedrenus p. 18. C. tria Herculis poma tres virtutes signifi- 
care ait χαϑὼς Ἡρόδοτος (Ἡρόδωρος) συνεγράψατο, ὃς καὶ ἄλλους 
Ἡραχλεῖς ἱστόρησε γενέσϑαι ἑπτά. | Clemens Strom. 1. 806. 'Hoó- 
ϑωρος τὸν Ἡραχλέα μάντιν xci φυσικὸν γενόμενον ἱστορεῖ παρ “4τ:- 
λαντος τοῦ Φρυγὸς τὴν τῶν οὐρανίων ἐπιστήμην διαδέχεσϑαι. Haec 
ab illo antiquo Herodoro ita tradita esse, haud cito credam. 


SAMOTHRACIA. 1311 


ignarus inter antiquissimarum gentium Theologu- 
mena retulit Symb. 'T. 1. 327. neque alios fontes 
Heurnius et Natalis de Comitibus sequuti sunt, 
ut patet e Malelae. loco L. ἢ. p. 17. Διόνυσος χε- 
xoóunuévog στρατῷ, oUg ZXxígvoug ἐχάλει, ὡς 
γοργοὺς καὶ ἐξαλλομένους " ἦσαν. γὰρ ix τῆς Βεσ- 
σιχῆς χώρας xol σοφίᾳ μυστιχῇ πεπαιδευμένοι. et 
Cedreni p. 24. B. τοὺς μὲν ἄνδρας Σκίρτους 
ἐχάλεσε διὰ τὸ ὅἄλλεσθϑαι. τὰς δὲ γυναῖκας Βάχχας. 
quae ipsi hauserunt e Cornuti C. XXX. ubi Bacchi 
comites recensentur οἱ “Σάτυροι ἀπὸ τοῦ σαφηρά" 
voL χαὶ οἱ Σκιρτοὶ ᾿ἃπὸ τοῦ σχαΐρειν χαὶ oi bp 
vol ἀπὸ τοῦ σιλλαΐίνειν χαὶ οἱ Σευίδαι ἀπὸ cot 
σεύειν. In Dioscoridis Epigr. XXIX. p. 501. Σκίρ-- 
τος ὃ πυῤῥογένειος Satyrum significare creditur, 
quod confirmat Nonnus unum Satyrorum Xxigróv 
vocans XIV. 111.[*] et Epigr. 40:62. CCCCXIII. 
σχιρτοπόδην. Scirtus. servi nomen. Donatus ad 
Terent. Hec. 1. 2. 3. παρὰ τὸ ozigváv factum di- 
cit; unde forsitan descendit .XzígroAog piratae 
nomen ap. Suid. quem Laertius Scirpalum, Cicero 
Harpalum vocat v. Menag. ad Diog. VI. 74. sic- 
ut ab ógróg ὄρταλος et porro ὀρτάλιχος V. Val- 
ckenar. ad Callim. Fr. p. 61. Quae praeterea 
Schneiderus ad hanc familiam refert σχίταλοι [?*] 
et σχύϑραξ, σχυρϑάμος, ut incerta, praetermit- 
tam; nam comparandis omnibus quae aliquam et 
soni et significationis similitudinem habent, ad 
[1] Sic accentus variat. 


[22] Hesychius «Ῥαύλιξ, 60906, φαύλιος, a σιταλικὸς ϑεός, emen- 
datur σχιταλιχύς. Nom remotius est ἰταλιχός, quod ad «αὔγνος per- 


tineat. 
94 * 


1312 LIBER TERTIUS. 


χόρδαξ, scordalus et σχίναξ, et ab his alia ad 
minus minusque similia traducemur nullo ad in- 
tersistendum dato spatio. Nomen Σευΐίδαν utrum 
a verbo σεύειν ductum sit, quod in vulgari quo- 
que. Graecitate significationem  reciprocam — ha- 
bet['], an Βύαστάς significet an peregrinum sit 
ut Ζευόδαι et Σαυάδαι (Sturz. Dial. Al. p. 46.) 
'quaerere supervacaneum est quia nominum pro- 
priorum formatio quibus regatur legibus, ignora- 
tur adhuc. Facilius Grupenio Observatt. Antiqq. 
Germ. p. 184. Du Cangio p. 672. Beckmanno 
Gesch. der Erfind. T. IH. 214. assentior Cobalos 
eosdem esse quos hodie Coboldos dicimus et su- 
perior aetas Covaldos sive Gobelinos vocavit, sic- 
ut multa sunt vocabula multis linguis communia, 
Graecae potissimum et Germanicae[*]. Certe qui- 
dem :de Cobalis quae traduntur, Coboldorum no- 
strorum ingenio ludicro et scurrili convenientissi- 
ma sunt.  Harpocratio Koffeisía 7) προςποιητὴ 
μετὰ ἀπάτης παιδιὰ, χαὶ χόβαλος ὃ ταύτῃ χρώ-. 
μενος, ἔοιχε δὲ συνώνυμον τῷ βωμολόχῳ. φ«Ριλό- 
χορος ἐν β΄. ᾿4τϑίδος: Οὐ γὰρ ὥςπερ ἔνιοι λέγου-- 
σιν, βωμολόχον τινὰ χαὶ χκόβαλον νομιστέον τὸν 
Διόνυσον. "“ριστοτέλης δὲ τὸν ὦτόν φησι χόβαλον 
καὶ μιμητὴν ὄντα Gyropyovusvov ἁλίσκεσθαι |*]. 


[^] Hesychius Σοιδηύδεις βάχχαι διὰ τὸ σεσοβῆσϑωι. 


[9] Nomen hoc Cobold s. Kobolt in nostra lingua radices habere 
negant Grammatici. 

[41] Etym. M. ᾿Ωτιαφόροι of τὰς ὠτίδας φέροντες ἐργάται" ὠτὶς 
γὰρ εἶδος ὀρνέου, ὠτιοφόροι δὲ οἱ τὰ ὦτα συντεϑλασμένοι. Aucupes 
noctuam περιάγουσιν ἐπὶ τῶν ὥμων Aelian. H. An. I. 29. In vetere 
quodam opere quod Chishullius tractat in Ep. ad Haymium p.31. sal- 
tatoribus adjunctae sunt scopes, quarum satyricos motus Plinius me- 





SAMOTHRACIA. j 1313, 


Κόβαλοι δαίμονές εἰσί «uec σκληροὶ περὶ τὸν «1ι6- 
vvcor. quorum postrema pars Κύβαλοι --- Ζιόγυ- 
cov verbis illis οὐ γὰρ —- praeponi debet: Co- 
bali satellites sunt Dionysi, non ipse deus xófjo- 
Aog existimandus, idque contra eos dici videtur 
qui in veteris cujusdam scriptoris loco, ut hoc 
utar exemplo, χοβάλοις ὃ Διόνυσος ἥδεται 8. aéo- 
πεται, primum nomen adjectivi modo. interpre- 
tati essent [s]. Harpocrationi suffragatur Gramma- 
ticus in Anecd. Bekk. p. 101. Κόβαλος ὃ σκιῤῥα- 
πώδης καὶ ἀειδής" ^"4oíovagyos Βατράχοις.  Sub- 
lato nominis vitio, quod ne tironem quidem fal- 
lit, scribi oportet σχιραφώδης xoi ἀηδής, non ut 
Barkero visum in Anall. Wolfii P. IV. p. 345. 
σχιραπώδης aut σατυρώδης aut σχυλακώδης aut 
πριαπώδης:. quae ille omnia uno profundit im- 
petu. Nam. σχιραφώδης. propria et legitima ra- 
tione ducitur a σκίραφος, quod. aliter σχέραφος 
scribitur et attice σχέραφος, declinatumque est 
non unde Lexicographi volunt sed a simplici oxi- 
góc, ut ab ἕδος, ἔδαφος, a qAijvos φλήναφος, a 
χόῤῥη (mon a χροτέω) χρόταφος, usitato ὕπερ- 
βιβασμῷ, quem etiam Zonaras s. Κύρταφος et 
Koóvoqos agnoscit, et a similibus principiis Κέρ- 
xoqos, Τέχταφος, ipsumque verbum ψηλαφῷν ab 
eo quod est ψάλλω [f]. Σκιρός autem sive σχιῤ- 
morat, fortasse ad significandum genus saltationis, cui nomen Ze 
v. Schneideri Lex. 

[*] Deus ipse etiam Cobalorum collusor. χόβαλος dici poterat sic- 
ut Σάτυρος vocatur in Hymno in Bacch. v. 19. Anall. T. II. 517. et 
vicissim Satyrus Boouiog Hesych. s. h. v. 


i [f] Eadem deminutivorum terminatio ϑεάφιον, μυράφιον, xa- 
ράφιον etc. 


1314 LIBER TERTIUS. 


ὁός Grammatici summo consensu docent idem va- 
lere quod σχληρός, quorum utrique communis 
origo est verbum σχάω (ξέω, ξύω) latinum sca- 
bo, unde σχάλλω, σχέλλω, σχλῆμι, σχληρός, quae 
omnia scabrum, squalum, sive squamosum 
quiddam et rigidum significant et a Grammaticis 
quoque sic explicantur, ut crustam, scobem, squa- 
mam, squalem scabremque et quidquid corporum 
superficiem insidet, foedat, exasperat, uno signi- 
ficationis ambitu comprehendant; neque σχληρός 
et σχιρός longius a se distant quam σχαμβός et 
σχιμβός, χνάω, χνήϑω δὲ xvíGo, σχήπτω et 
σχίμπτω, σχῆνος οἵ σχίναρ, in quibus eadem 


apparet literarum 74 7 et 1 vicissitudo, et vulgo 


habentur pro synonymis: σχιῤῥοὺς xol σχληρίας 
óyxovg Phot. Bibl. CCXXI. 294. et dii juris ju- 
randi ultores, quos Lycii in detestationibus et 
χατάραις invocare Solebant, modo σχληροὶ ϑεοὶ 
dicuntur modo σχιῤῥοί et iidem ἄγριοι v. L. HI. 
C. 4. 8. 1. not. i sieut ἄγριοι xol σχλήροί pro 
δύςχολοι apud Aristot. Eth. Nicom. L. IV. c. 8. 
oU σχληρὸν οὐδ᾽ ἄγριον πάϑος Plutarch. Solon. c. 1. 
ἄγρια καὶ σχληρὰ τὰ τῆς νήσου Dio Chr. Or. VII. 
p. 222. id quod Pàcuvius dicit apud Nonium p. 
169. 25. squales scapresque inculta va- 
stitudine. Hinc igitur apparet Cobalos, qui ab 
Harpocratione σχληροί dicuntur, eodem intellectu 
σχιῤῥούς et σχιραφώδεις appellari potuisse, neque 
obscurum est, unde hoc nomen traxerint. Etenim 
σχληρός vehementem, molestum, taetrum signifi- 
cat; proprie ἄνεμοι σχληροί Dio Chr. Or. HI. 116. 


(C— PR WA A M 


SAMOTHRACIA. | 1315 


σχληροὶ βορέαι; Eustath. ad Dion. 863. minus pro- 
prie μεγάλαι xoi σχληραὶ δόξαι Plato Soph. p. 
230. C. unde traducitur ad homines molestos et 
importunos, quos Graeci φορτιχούς appellant, et 
ad genus jocandi scurrile et inurbanum, quo 
prae. ceteris excelluerunt Satyri, Cobalorum com- 
militones πρὸς πᾶσαν ἄνεσιν χαὶ παιδιὰν εὔϑετοι 
Diod. L. 18. Fabulam Satyricam Auctor de Trag. 
et Com. p. XXVII duro et agresti joco con- 
stare dicit, sicut Satyros ipsos illotos et petu- 
lantes deos, qui graece σχληροὶὺ καὶ ἄγριοι νο- 
cari possunt,.sicut.ipsi σχληροὶ γράφονται Phi- 
lostr. Iconn..1I.:22. Nomen σχέραφος Hesychius 
interpretatur βλασφημίαν, λοιδορίαν, unde. fortasse 
est Xxío«y nomen proprium a Comicis usurpatum 
Anecd. Bekk. p. 1200. atque haud scio an ozigoztoz- - 
χταὶ quoque sive σχληροπαῖσται hinc denominati sint, 
quorum unus testis est Athenaeus IV. 129. D. Zov- 
χίας δὲ γενομένης “ἐπειςβάλλουσιν ἡμῖν OL χἂν τοῖς 
Χύτροις τοῖς "Av not λειτουῤγήσαντες" ΠΕΣ 0UG 
εἰρῆλϑον Ἰθύφαλλοι καὶ σχληροπαῖχται καί τιγὲς 
καὶ ϑϑαυματουργοὺ γυναῖχες, ubi unus cod: σχη- 
᾿ροπέχται, Ceteri σχληροπέχται [5] exhibent. | Au- 
dacter Casaubonus ψηφοπαῖχται corrigit, parum 
apte Toupius σχιροπαῖχται. Si quidem hoc a Sci- 
rophoriis repetit, sed non incredibile videtur. ab 
illo Atticorum ganeonum  diversorio sodalitatem 


[5] Ex usu recentioris Graeciae ut Χερωνεύς Agath. Ep. XXXVI. 
sphera, pedagogus et alia a Salmasio collecta ad Spartian. 
Pesc. Nigr. c. 12. quibus eximendum Kuréytigoc. ITeCaíregot mendose 
scriptum pro πεζέταιροι mire decepit Fischerum. ad Vell. If. 89. 


.1316 ^ LIBER TERTIUS. 


quandam ludicram et parasiticam [ἢ] denomina- 
tam esse Sciropaectas.  Schweighaueserus σχλή- 
ροπαίχτας interpretatur periculosos ludiones, 
difficilia, et periculosa ludicra pera- 
gentes, quod a significatione nominis σχληρός 
longissime remotum est et comprehenditur no- 
mine τῶν ϑαυματουργῶν. Equidem scurras sig- 
nificari arbitror, jocularia ex tempore fundentes, 
qui inter conviviorum  acroamata ἐπειρόδια (Plu- 
tarch. V. Crass. c. 40.) haud infimum obtinuerunt 
locum , nec dubitabit quisquam quin ' ozigozteiz- 
ται dici potuerint ob σχώμματα σχληθὰ χαὶ qog- 
τιχά, quibus illos mercenarios joculatores usos 
esse sciunt qui | | prod 


Sarmenti scurrae pugiam Messique Cicirri [1] 

cognitam habent. Augustum Suetonius narrat 
conviviis suis interdum. triviales. ex Circo ludios, 
frequentissime autem aretalogos interposuisse c. 
74. quo nomine ἡδυλόγοι significari videntur, non 
illa significatione, quae in veteribus. Glossis red- 
ditur: Scurra δραχιστής, σχώπτης, 1j0vAÓyog, 
sed fabulatores, quales hodie Italia multos habet, 
clarissimos autem tulit Arabia, in foris et com- 


[^] Hesychius: Σχίρατες (sic) o£ προύνιχοι xo χυβευταί.. Idem 
Σχειράξαι χρεωφαγῆσαι, conjuncta helluandi et parasitandi arte. Li- 
banius Decl. TT. 1. 180. τοὺς φιλοσχώμμονας, τοὺς φιλοπαίγμονας, 
τοὺς χρεωφάγους, τοὺς πότας. Schol. Arist. Avv. 1298. ΜΙιάϊαπ di- 
cit χυβευτὴν εἶναι καὶ ἐν πυρῷ τοὺς ὄρτυγας χόπτειν scr. ἐν. Σχίρῳ. 
Mira est notae 'lironianae ed. Kopp. p. 385. interpretatio (T. S, R. 
es Sciroplectes v. not. p. 645. Num tesserae significantur et 
Sciropaectes, hoc est aleator de Sciro? br: 

[1] Nomen xízigóoc gallum significare docent interpretes et ver- 


, 


bum cucurrire χοχχύζειν. cf. Flósel. Gesch. der Hofnarren p. 58. 


— 


SAMOTHRACIA.- 1317 


pitis popello tunicato fabellas marrare solitos [*]..- 


Multo autem latius patet nomen scurra, cujus 
hane originem tradit Festus p. 491. Scurrae 
vocabulum' Verrius aut ex gráeco trac- 
tum.ait, quod est σχυῤῥάζειν aut ἃ sequen- 
do, cui magis adsentitur quod' et tenuio- 
ris fortunae homines et ceteri alioqui, 
qui honoris gratia prosequerentur quen- 
quam, non antecedere sed sequi sint so- 
liti. ^ Pro. σκυῤῥάζεϊν Scaliger συγκύρεῖν emendat, 
quod nimis discrepat ab illo et πὸ perfecte. qui- 
dem reddit notionem 'antecedendi, quam. ille 
quaerebat. Subesse videtur verbum graecum .cur- 
rendi, festinandi potestate. praeditum ,: cujus 'si- 
milia: exhibet Hesychius * 4oozvoi&Gew, ἀποδκιρ- 
vüy et alia quae Kuesterus s. "“πεχειρίασε et 
Schneiderus s. ᾿ξχιρτάω contulerunt; unde forsi- 
tan. aliquis. nomen. scurra. ortum. putavit . signifi- 


cans ambactum et praecursorem. | Glossae E 


Lat. Περιδρομεύς, ambiciosus (ἀμφίπολος) - 
Oo. ambiciosus, blandus, palpo — M- 

[k]: Augustus si interrüptam somnum recuperare non posset, fa- 
bulatoribus arcessitis resumebat S«uet. c. 78. Dio Chr. XX. 498. εἶδον 
διὰ τοῦ ἱπποδρόμου βαδίζων τὸν μὲν αὐλοῦντω, τὸν δὲ ὀρχούμενον, 
τὸν δὲ ϑαῦμα ἀποδιδόμενον, τὸν δὲ ποίημα ἀναγινώσχοντα, τὸν 
δὲ ἱστορίαν τινὰ ἢ μῦϑον διηγούμενον. Hanc artem pro- 
fessos praecipue Aretalogos dictos esse e Juvenalis 'Sat. XV. 16.  col- 
ligi potest Quum tale facinus narrat Ulixes Alcinoo, 
bilem aut risum fortasse quibusdam moverat ut men- 
dax aretalogus; hoc est, fabulator. Ulixem ipsum propter illos 
Alcinoi apologos μυϑοπλάστην vocat Lycophro 764. cf. Lucian. Ver. 
Hist. I. S. 3. et "ejusmodi aretalogum indicant Schol. ad Arist. Plut. 
177. «Ῥιλέψιος πένης àv συντιϑεὶς μύϑους χαρίεντας ἔϑαλε (scr, ἔϑελ-- 
γε} τοὺς ἀχούοντας χαὶ οὕτω τὴν τροφὴν αὐτῷ ἐπορίζετο — χαὶ τε- 
ρατώδης διαβάλλεται. Ceterae significationes, quas Floegelius 1. c. 
p. 127. nomini Aretalogus subjicit, commenticiae videntur. 


E d 


1318 LIBER TER'TIUS. 


ó9uog mercenarius, metellus,. μισϑωτός 
ὡς. Ἔννιος.. amd actus. -Egyóouwexos adu- 
lator, ambiciosus, ancillula, . stlacta- 
rius.[!].- Ac fuit. fortasse qui-.scurra. pro. excurra 
dictum. esse. crederet, ut scriba, .concoena, 00]- 
lega ,: subdica, .subadjuva [7]. . Quare addit ille 
scurras non tam praecurrere dominos quam sequi 
solere. . Sed. ab; hoc | verbo: qualia nomina duci 
possint. specimen ;praebent bubsequa,  pedise- 
quus, consequus, subsequus, et adsecula 
(ut a. serpo. serpula). quorum. nullum .isti...simile, 
neque Graeci, qui . latinum scurrae reddiderunt 
χκοσιρίαι |^] ;. hoc etymon. sequuti-sunt sed potius 
animum. ad. graecum. 30oo;.: $coria. [^], -xetulerunt 
spurcidicum.denotantes, . de quo. Graeci. Ver- 
qu v. Casaub. ád "Theophr. Char. IL p. 26. Sustàtius i. ἃ, 
lator sive; laturarius: proprie 'geronem sive: gerulum significasse: et hinc 


ad delicatas (ἅβρας) et asseculas translatum videtur, qui quoniam le- 
vissimis ministeriis,. quae "Theophrastus enumerat/in Colace, dominos 


cavillantur (ἐμπαίζουσι Hesych. 5. ᾿Εργόμωχος) ΜΝ quam seintani- 
al- 


ξργόμωχοι dici potuerunt, i. e. officiorum simulatores. Hinc, ni 
lor, purpura, quae vendit,causidicum, stlataria, dicitur Juven. VII. 
124. quia ad speciem et simulationem opulentiae adhibetur et stlata- 
rium bellum Petron. €. 108. hoc est pugna lüsoria: sive battualia; 'sicut 
Scholiastes Juvenalis navem stlatariam interpretatur batalariam. 
[2m] Hoc est subadjutor v. Mazochi ad Vit, Porphyr. p. 264. 

T. IX. Gall.. Caetera, quae in. Lexicis. nostris non extant, e| Glossa- 
ris sumta sunt; unde etiam haec. apponam Πύὐτράπελος .8€Uurrus, 
toluberna, et Toluberna.zeg&orroc, idque. nomen tertio .re- 
cürrit 5. Παῤάσιτος, quod obstat ne. in. Cotuberna. mutetur. sicut. Se- 
verus. ap.. Lamprid.. c..61. unum .e scurris | h.. e. satellitibus ; honorifice 
contubernalem,. salutat. oSolai33A AURIS oodid) 

o [n] γος Reimar. ad Dion, Cass. Lib. L. 26. 624, »Haud inficete 
I..de Janua in.Catholico. scurram. dictum dicit; quod. curiam. sequatur. 
A' sequendo .alii.sculnam dici existimant; quem. qni 
elegantius loquuntur sequestrem appellant Gell. XX..11. 
oct [9]-:Glossae Κόπρος, ᾿δεΐγμιοι, s cam a. — 8. ὁ am a σήχωξια; χο-- 
πρόδειγμα ς. qpXc.—. “εἴγμα, specimen, scama. Plinius XXXIII. 
4. $,21. aurum. qui quaerunt, ante omnia segulluüm tol- 
lunt; ita vocatur indicium (δεῖγμα) quo balluca: quoque. signi- 
ficari videtur. οἱ | ej 


I 





SAMOTHRACIA. 1319 


bum χεσιφωνεῖν usurpant, Servius ad Aen. IV. 
606. excrementa comici leporis. Quod au- 
tem. Festus tenuioris: fortunae homines scurras 
vocatos esse significat, illustratur aliis locis, ubi 
nomina urbanus[?] et urbicarius idem valent 
quod scurra v. Muncker. ad Fulgent. II. 17. In- 
terpr. ad Plaut. Trin. 1. 2. 265. unde Heindorfius 
ad Hor. Sat. L 5. 52. recte colligit plerosque. e 
plebe urbana victus quaerendi causa sese ad 
unum. aliquem dominum applicuisse,: cui domesti- 
cas operas praestarent et ad cetera clientelae:offi- 
cia praesto essent; scurras autem dictos arbitror 
per contemtum, : quod homines 'futiles apparendo 
et parasitando ventrem. pascerent. Aristoteles Ni- 
com. IV. 3. 185. πάντες, inquit, oí χόλαχες ϑητι- 
zoL χαὲ oi ταπεινοὶ χόλαχες, unde etiam Θής ὃ 
παράσιτος apud Hesychium ἃ verbo ϑῆσαι i. 4. 
ϑρέψαι, unde: ϑώμενος: ϑοινώμενος apud. eundem 
Lexicographum οἵ τιϑήνη. taque scurrae nomen 
non solum joculatores sed. omnes: qui agili et in- 
dustria opera  stipatorum | et 'assecularum vices 
implerent:. complexum. postremo ad domesticos et 
ministeriales imperatorum transfluxit v. Salmas. 


[P] v. Torrent. ad Hor. I. Ep. 3. p. 702. Plauti verbis Most. 
L 1. 14. urbanus scurra' deliciae poópli appositissimum est 
nomen λασπαίχτης Schol. ad Basil. L. 21. p. 582. Ad Harmenopul. 
Tit. VI. 54 Reitz. ἀξιόπιστοι ἔστωσαν οἱ μάρτυρὲς xoi μή τινὲς nc 
δίφριοι μηδὲ χαμερπεῖς, adscripta est glossa τοὺς βωμολόχους oUc 
xci λαυπαίχτας ἡ συνήϑεια χαλεῖ. τῶν ἰδιωτῶν. ““αυπαίχτης, quod 
Du Cangio mire displicet, nihil aliud est quam λαοπαίχτης, ut Lau- 
con, Laudiceni, Laudamia, lautumiae v. Hagenbuch. Epist. Epigr. 
p. 358. Burmann. ad Anthol L; I. Ep. CX. L. IJ. Ep. CXCII. 15. 
Eodem vergit λαοπλάνος, quo momine omnes plani, circulatores ar- 
tiumque frivolarum et jocularium cultores appellari solent, 


1920 LIBER TERTIUS. 


ad Lamprid. Sever. c. 61. [^] quod ipsum tamen 
non prius factum est quam pro [taliae alumnis 
et romana juventute Batavos et Germanos in sui 
custodiam allegere coepissent [1]. 

Haec nobis interfanda fuerunt, quo facilius 
variae de nomine et natura Cobalorum conjectu- 
rae judicari possent. Eos daemones fuisse de 
Baechi contubernio vernili quadam petulantia prae- 
ditos clare pronunciat Harpocratio, solus tamen 
ille['] ut dubitari possit utrum. veteres Graeci 
Cobalos ullos venerati sint an. Comicorum aliquis 
finxerit hos quasi impudentiae et procacitatis da- 
tores atque adjutores deos, quo quidem nomine 
in Aristoph. Eqq. 639. citantur. si veterem reti- 
nemus lectionem; . neque refelli poterit si Gram- 
maticos locum: quendam ambiguum, in quo Satyri 
aliive Bacchi congerrones χόβαλοι vocarentur, ar- 
tificiosius. de proprio quodam daemonum genere 
interpretatos esse statuat. Sed si qui semideo- 
rum ita dicti sunt, ii certe scurrandi et ludifi- 
candi arte conspicui fuere, haud. procul Coboldis 
nostris sive virunculis, ut vocant, domesticis, qui 


[PP] Sine ullo opprobrio Celtarum nobilium soldurii parasiti 
vocantur v. Casaub. ad Athen. VI. c. 12. sq. Petav. ad Epiphan. p. 
78. Oberlin. ad Caes. B. Gall. III. 21. Sturzii Dissert. de Commo- 
rientibus laudat Harlesius in Fabr. B. Gr. T. II. 439. Contra impu- 
dici et obscoeni aliquamdiu officiosi vocati sunt Se- 
neca KEpitom. |Controv. L. IV. 259. | 

[4] Veteres inscriptiones, in quibus nomen Germanus scurram 
mimarium significare videtur cum simili Martialis loco contulit For- 
celliinus in Lex. s. Germanus v. Marini Atti Arv. T. II. 472. Mi- 
mus Germanum agens, ut putant, cernitur.in Caylus Rec. T. Ill. 
p. 281. [qui p. 280. exhibetur senator togatus asinino capite, fortasse 
est Onocoetes.] 

[Ὁ] Scholiastes Victor. Aristoph. Plut. 279. hujus verba tran- 
scripsit. 





SAMOTHRACIA. 1321 


modo ollas pervertere, modo mulctras foedare, 
modo vellicare ancillulas narrantur. v. Coelius 
Rhodig. Lectt. Antiq. L. 1l. c. 7. Delrio Quaest. 
Mag. H. 27. 2.[*]. Apud ceteros scriptores zó/je- 
λοι nominantur homines insidiosi jocis scurrilibus 
et fraudibus sordidis alios illudere sueti; quam 
rem . demonstrant Aristophanis loci ab  inter- 
pretibus collati ad Plutarch. 279. Mediam Phry- 
.nichus et Plato traduxerunt ὡς πογηρὸν. καὶ χό- 
βαλον Schol. Lucian. Jup. Trag. ὃ. 49. 282. T. 
6. et ex alio quodam Comico, ut videtur, Hesy- 
chius: Κυβηλιστὰς x«i χοβάλους τοὺς χακούργους 
λέγει. Oratorum aliquem hoc convicium usurpasse 
Hárpocrationis adnotatio ostendit; quanquam Pol- 
lux praetermittit, fortasse nimis sordidum ratus. 
Postea hujus vocabuli usus paullulum remisit 
sed a recentioribus resumtus est. Dio Cass. LIII. 
3. oí và μὴ πιστὰ δοχοῦντα εἶναι λέγοντες, οὐχ 
ὕσον οὐ πείϑουσιν ἀλλὰ καὶ χόβαλοι δοχοῦσιν εἶ- 
vci. Mis congruunt Grammaticorum sententiae. 
Schol. Barocc. ad. Eur. Hec. 129. χόπις ὃ λάλος 


. [8] His similem vexatorem e lemurum genere mihi agnoscere videbar 
in illo larvali Hipponici inquilino, de quo Andocides fabulatur Or. de 
Myst. p. 64. ὅτε ἡ πόλις ἦρχε τῶν Ἑλλήνων xci εὐδαιμόνει μάλιστα, 
Ἱππόνιχος δὲ ἦν πλουσιώτατος τῶν Ἑλλήνων. τότε πάντες love ὅτι 
'παρὰ τοῖς παιδαρίοις τοῖς μικροτάτοις zo παρὰ τοῖς γυναίοις κληδὼν 
ἂν πάσῃ τῇ πόλει χατέσχεν ὅτι Ἱππόνικος ἐν τῇ οἰκίᾳ ἀλιτήριον τρέ- 
φει ὃς αὐτοῦ τὴν τράπεζαν ἀνατρέπει, quam fabulam orator. facetus 
'ad Calliam transfert paternae domus ἀλιτήριον et eversorem, οἵ, Slui- 
ter Lectt. Andoc. p. 157. Aliter haec interpretatur Muellerus in Pro- 
legg. Myth. p. 269. wie in Athen die Rede ging, Hippo- 
nicos nüáhre an seinem Sohne einen Unglücksdümon 
etc. Sic Boeckhio visum esse audio; si vir doctus Andocidis verba 
relegerit, statim intelliget vetulas Atticas nihil minus quam de Cal- 
lia cogitasse, qui fortasse nondum natus erat quum ille rumor incre- 
besceret Hipponici domum larva infestari hominis nefarie occisi cf. 
Plutarch. Aristid. c. V. 


1322 LIBER TERTIUS. 


ὅϑεν xai xoófokoc|'] καὶ xouwóg' χοβάλαι δὲ χαὶ 
χὠπιάδες αἱ τῶν ἀλόγων τέχναι, quae facile ex 
Etym. Gud. emendari poterant. Paria afferuntür ap. 
Etym. M, et Zonar. p. 1227. probata Schneidero, 
mihi nequaquam; nam inter zowwóg et χόβαλος 
perlevis est literarum similitudo, non magna signi- 
ficationis, et de Hesychianis glossis quas affert, 
Κομπαλικεύσει. προςαλαζογνεύσει et Κομβακεύεται, 
χόμπους λέγειν, prior in ΚΧομπολαχήσει mutanda, 
quod est verbum hujus rei proprium, altera cum 
χόβαλος non apum congruit. "Sed quod sequi- 
tur KóufaAa παίγματα recte huc referri videtur, 
ut et Κόβακτρα χολαχεύματα, πανουργήματα, Κώ- 
βαλα παγουργήματα. quaeque jam longius distant, 
ut tamen cognata esse appareat, Kóf9etgoc, γελοια- 
στής, σχώπτης; et in Anecd. Bekk. p. 190. ΚΧαβ- 
βαλλεία; κολακεία. Verum non major est scriptu- 
rae diversitas quam significationum, quarum sep- 
tem enumerat Hesychius πανοῦργος, στωμύλος, 
ἀφ᾽ οὗ χαὶ κομψός, ἔνιοι μάταιος, ἄλλοι κροταφι- 
στὴς, ἄσωτος. τωθαστής, ἀπατεών. quorum ple- 
raque. conveniunt in notione scurrilis et nugato- 
riae levitatis, sed longius distat χροταφιστής id 
est percussor, ut in Glossis exponitur. Id ne quis 
cum  Welckero  Trilog. p. 197. in χροταλιστής 
transmutet, obstat primum quod illius vocabuli 

[1] Etymol Gud, p. 332. ex χοπιβάλος contractum dicit, quo- 
modo σχύβαλον interpretantur τὸ xvol βαλλόμενον v. Gataker Ádv. 
Misc. c. 42. 868. qui hinc latinum quisquiliae repetit, sed hoc 
est, a κόσχυλμα nequalia significans. lllud etymon qui sequuti sunt 
χόβαλλος scripserunt, Etym. M. alpha anceps putantes ut in τρισσοχέ- 


φαλλος, κυνοχέφαλλος. Ignotae originis est χηχίβαλος: sed ἀρύβαλος 
s. ἀρύβαλλος terminationem paragogicam habet. 


SAMOTHRACIA.. |» 13293 


auctor extat, hujus nullus, secundum quod Co- 
bali nunquam Crotalistis aut. Cymbalistis: compo- 
nuntur sed saepissime scurris, quorum? minima 
cum musicis cognatio; tertium, quod χόβαλοι etiam 
latrones dicti sunt, qui a percussoribus vix latum 
ünguem distant. Schol. Arist. Eqq. 271. χόβαλοι 
οἱ λῃσταί τοὺς αὐτοὺς χαὶ χορυνηφόρους καλοῦσι, 
et hinc ortum verbum χουβαλεύειν, quod οἵ olim 
res multum dissimiles ' notavit τὸ λῃστεύειν δὲ 
τὸ μεταφέρει» μισϑοῦ τἀλλότρια Etym. M. et 
hodie eundemi intellectum habet. v; Cang. s. v. 
et Coray ad Isoer. p. 62. Quid vero, si illud 
nomen χόβαλος, quod  pereussorem et bajulum 
significare dicitur, prorsus diversum est ab altero 
ut in omnibus linguis Sunt multa homonynia? 
quid si a principio Specie quoque dissimile fuit? 
Nuidas K/foeAog ὃ λῃστῆς; qui et χιξάλλης dicitur; 
Hesychius Κίβαλος ὃ 'διάξονος, et, quod longe 
aliorsum vergit, Κίβδης χαχοῦργος. lla Suidae 
interpretatio a Schol. Arist. adhibetur nomini χό- 
βαλος, et quod ab Hesychio subjicitur ὃ διάχογος, 
convenit in gerulos. Comici autem iritérpres ita 
ambigue loquitur ut néscias uütrum  Cobali an 
praedones χορυγηφόροι vocati sint; nam convenit 
utrisque, praedonibus ex re ipsa, Cobalis quate- 
nus ministrorum et gerulorum munere funguntur, 
castrensium praesertim. Festus: Calones mili- 
tum servi dicti quia clavas gerebant, quo 
haud dubie arma significantur velitaria, unde zo- 
ρυνηφόροι dicti sunt Sicyoniorum servi aut clien- 


1324 LIBER TERTIUS. 


tes, qui apud Argivos γυμνῆτες, id est velites ["]. 
Atque hic nobis occurrit scurra veles Cic. Ep. IX. 
20. de quo jam multi dixerunt, et illi castrenses 
scurrae, de quibus. Gregorius Naz. Or. V.. 155. D. 
τῶν. γελοιαστῶν βαρβάρων | 0t. τοῖς στρατοῖς Enov- 
ται λύπης τὲ ψυχαγωγία καὶ πόνοις ἥδυσμα. .. His 
ceteros militaris luxuriae ministros adjungo mi- 
mos, saltatriculas, praestigiatores, qui- 
bus Plutarchus in V. Cleom. XII. nullum fere ex- 
ercitum caruisse scribit, porro scorta (cinaedos) 
et calones, vulgarem castrorum labem  Flo- 
rus Hist. IL. 18. 10. cf. Dukeri not. et pro- 
cacissima lixarum ingenia Tacit. Hist. II. 
87. cf. Suid. s. “εῖξαι. postremo | Ribaldos medii 
aevi, Calonum,. lenonum, scurrarum munera va- 
"ria complexos v. Menag. Orig. de la lang. franc. 
p. 623. Hi igitur castrorum asseculae lixabundi, 
Calones famulique metellique caculae- 
que certe idonei videntur quibus Cobalorum no- 
men sive scurrarum [*] tribuatur, neque dubito 
quin Cicero quum illa scriberet Me autem a te 
ut scurram velitem malis oneratum esse 
non moleste tuli, hoc potius genus, unde nos 
quoque nomen in homines futiles translatum ha- 
bemus (Trossbube), quam parasitum jocis velitan- 


[v] Lyctiorum χαλοφόροι Athen. IV. 143. B. sane ligna ad coe- 
nam apparandam apportasse videntur, sicut calones quoque interpre- 
tantur nonnulli τοὺς ξύλα φέροντας χαὶ ἄλλα ὅσα πρόςφορα εἴς ποίέη-- 
σιν χαραχώματος. ut Pausaniae verbis utar IV. 7. 


[x] Ammian. XXIX. 4. 4. venalia ducentes mancipia 
scurrae, sine dubio sunt lixae. 


SAMOTHRACIA. 1325 


tem significaverit, neque facile probabit Ernestius 
hunc velitem dici. posse. non. magis quam- qui 
urbanitatis. laudem. venatur. venatorem. | Ac miror 
Scaligerum et Ferrarium: hunc. locum | non. adhi- 
buisse Juven. V. 153. .. | 


"Tu scabie frueris mali, quod in aggere rodit 
qui tegitur parma et galea metuensque flagelli - 
discit ab hirsuta jaculum torquere capella. 


quo nomine si campi doctor significatur, necesse 
est eum, qui flagellum metuit, tirunculum barba- 
rum dici[] Et ex hoc genere sine dubio fuerunt 
illi scurrae castrenses, calones atque galearii, ho- 
mines ab armorum usu minime alieni sed iidem 
ad turpia ministeria et ad omnem nequitiam 
promtissimi ^ Verum urbani quoque sive forenses 
geruli, quos Graeci προυγείχους vocant[*] ob infi- 


[y] Lydus de Magistr. p. 82. τίρωγας τοὺς ταπεινούς, ὁποίους 
εἶναι συμβαίνει τοὺς λεγομένους Τριβάλλους. Marius satellites legit 
ἐχ τῶν προςπεί(ροιτηχότων δούλων, obc Βαρδιαίους προςηγόρευεν 
Plutarch. V..Mar. XLIIIL. ubi cod. Ὀρταίους, Glossae Gr. Lat. Bar- 
dei Ιλλύριοι δοῦλοι. Aristot. Mirab. c. CL. ἐν ᾿Ιλλυρίοις τοὺς t4o- 
διαίους χαλουμένους. Ptolemaeus Οὐαρδαίους vocat; atque haud scio 
an regis lllyriorum nobilissimi nomen Bardyllis sive Bardylis Plut. 
Pyrrh. c. IX. Liban. Decl. T. III. 251. Lucian. Macrob. 8. 10. 120. 
Photius Cod. 279. p. 866. gentilitium magis sit quam proprium. Plu- 
tarch. V. Brut. c. XLV. σὺν τοῖς στρατευομένοις οἴχέταις οὺς Βρί-- 
yes ὠνόμαζεν ὁ Βροῦτος. Hesychius Τράλλεις οὕτως ἐχαλοῦντο 
μισϑοφόροι Θρᾷχες τοῖς βασιλεῦσιν οἱ τὰς φονικὰς χρείας πληροῦντες. 
quo munere Bardarii quoque fungebantur et Scurrae. Αοία Passionis 
S. Victoris ad VIIL Maj. Bolland. tunc Maximianus Impera- 
tor jussit. vocari scurronas et jussit eis, ut ducere- 
tur ad silvulam et ibi decollaretur v. Murator. ad Inscr. 
DCCCXLUL 2. Itaque desinit mirum esse qui nomen χόβαλος et de- 
risorem et artificem. decollandi sive ἀποχεφαλιστήν significare possit. 

[7] Hesychius προύνιχοι οἱ μισϑοῦ χομίζοντες τὰ ὦνια, οὕς τινες 
παιδαριῶνας χαλοῦσι, δρομεῖς, εὐκίνητοι, [Δι τῇ Ejusmodi baju- 
los mercenarios, non servos domesticos, compellare videtur Simo 'Te- 
rent. Andr. L, vos isthaec intro auferte, abite. Παιδαριῶ- 
γες illi dicuntur sicut omnes ministri pueri. De calonibus 'Theophy- 


Hi. 35 


1320 LIBER ΤΕΗΒΤΊῦΞ. 


cetum | et illiberale jocandi.: genus, quo omnes 
σχευοφόροι et olim 'excelluerunt[*] et hodie gau- 
dent, zóf)cXor dici "poterant;' quod: nomen 'si la- 
tino  scurra 'respondet; facilead' χορυγηφόρους il- 
los transferri potuit, de quibus Libanius: loquitur 
Decl. T. II. p. 530. qui, vulgo μαγκλαβῖται͵ voca- 
bantur h. e. clavatores, universe spatLarii, corpo- 
ris custodes. Sed. haec significationum :copia infi- 
nitum augebitur, si ea quoque vocabula admiscea- 
mus, quae a syllabis. xa. χιβ. zu , in ucuntur, 
quaeque ab his rursus. per. consuetas Etymologo- 
rum artes, prostheses, aphaereses,. metatheses pro- 
pagari . possunt, κάβειρος, χίβαλος, ail feos 'σχύ- 
βαλος, hoc est Cabirus, latro, exsectus, stercu- 
lius, et centena hujusmodi. . Equidem quae  fueri 

nominis χόβαλος Origo ne quaerendum quidem 
arbitror; Cabiros, cymbalistas et Cybelistas pror- 
sus alienos esse intelligo. Hesychii glossa Kófjei- 
ρος γελοιαστὴς Gutberlethum. permovit τὸ Cabiros 
eosdem Cobalos et perinde ridiculos usc adt 


lact. Hist. I. 9. p. 42. D. δέχα alil, τῶν ἀρ AR rh τὴν ἀπὸ-- 
σχευὴν τοῦ χάραχος cf. Salmas. ad Spartiau. Adrian. c. 1 

hoc nomen etiam τοῖς πολιτιχοῖς γεανίσχοις et olim Cdbutin.: est v. 
Reines. Varr. Lectt, III. 64, et hodie tribuitur. Θεῖον παλιχάρι Ba- 
trachomyom. mixobarb. v. 6. 

[2] Anecd. Bekk. p. 1415. προύνειχος ἐπὶ τῶν ᾿ἀπαιδεύτων. 
Bajulorum facetias celebrarunt veteres Comici v. Arist. Rann. v. 14. 
gooruyás et φορτικός interdum idem valent v. Muret. ad Aristot. Eth. 
* In Dionysii versibus Athen. IX. 405. D. φορτητιχῶν. βρωμάτων 
aidiiladiá in φορτηγικῶν. «Ῥορτιχὸν δρᾶμα ap. "Hesych. s. Κολεχάγοι, 
forsitan non frigidum et ineptum significat v. Meinek. Quaest. Scenn. 
1I. 64. sed obscoenum, sicut idem Cotytto δαίμονα, φορτιχόν vocat et 
Didymus DL. XIV. 817. homericam fabulam de Jovis et Junonis con- 
cubitu φορτικοῦ πράγματος διήγησιν. 'Theognostus Anecd. Bekk. p: 
1418. πρηξών πρηξόνος, οὕτω τοὺς ἀγοραέους χαλοῦσι Σικελοί. numne 
huic adjunctum est nomen πραξῖνος ap. Etym. M. et Glossae Gr. 
Lat. Geruli, πραχτῆρες, χειρισταί, ἀχϑοφόροι 3 





SAMOTHRACIA. ἢ 1397 


ret, quod. firmat Herodoti verbis IIL 37. Camby- 
sem Cabirorum simulacra cubitalia "combussisse 
πολλὰ κατασχώψαγτα. Sed 'ex lioc loco minime 
apparet utrum" homo "Persa, qui liümaras esse 
formas deorum negaret, figurae brevitatem et ru- 
de artificium. an deformem corporis speciem ca- 
villatus sit. Et ut hoc quoque ei demus, num, 
cujus simulacrum alicubi extat ridicule deforma- 
tum, ipsum ridiculum et γελοιαστή» esse necesse 
est? Hac ratione Indorum et Mexicanorum dii ad 
unum: omnes ' puri | puti Cobali erunt. Sed infert 
aliam plagam. ^ Chrysostomus, inquit, in Hom. 
XVII. in Epist. ad Eplies; scurras," Samardacos 
vocat: 00; δρᾷς τοὺς λεγομένους γελωτοποιδὺς Σα- 
μαρδάχους; οὗτοι εἰσὶν oi εὐτράπελοι ["]. Augusti- 
nus de Civ. Dei (imo in L. contra Acad.) III. 15. 
planus erat de iis quos Sarmadocos jam 
vulgus-appellat[' Schol. Cruq. ad Hor. I. 
Sat. 6. 115. fallacem dixit Circum propter 
samardacos et sortilegos et mathemati- 
cos; quibus Du Cangius in Gloss. Lat. p. 692. 
addit ex Aetis Quirini c. 5. video te rustica- 
num quasi a samardaco inductum qui et 
te et se decipit. Hos igitur sive Samardacos 
sive Sarmadocos Gutberlethus germanos Samothra- 
ces esse statuit, et jam prius Reinesius in Synt. 
Inscr. p. 360. idem decreverat ac rursus in Ep. 


[8] Sic legitur in Ed. Veronensi c. XVIT. p. 179. a. Montefal- 
conius 'T. XI. p. 125. tacite edidit τοὺς χόρδαχας. 

[^] c. XXXIV, 217. 'T. I. Benedict. ubi codd. inter Samarda- 
cos, Samardocos et Sarmadacos fluctuant, Hos nonnulli Sarmatoda- 
cos interpretantur. 

39 * 


1328 LIBER TERTIUS ," 

ad Rupertum. XXXVI. 304. Chrysostomo tacite 
Σαμοϑράχους substituens, hoc nomine, inquit, 
alii moriones et ridicularios scurras, 
alii plebem in circulis ductantes planos- 
que deorum. Samothraciorum consecra- 
neos intelligunt. Verum in omni memoria 
inauditum est deorum magnorum . sacerdotes lsia- 
corum more circulatos nomenque suum inter vi- 
les agyrtas atque adeo scurras professos esse[*]. 
Neque, si nescimus unde Samardaci: vel Sarma- 
doci appellati sint[^], haec idonea ratio; cur eos 
Samothracios fuisse credamus. Aeque magna est 
inter Cobalos et Cabiros dissimilitudo, . quorum 
illi Liberi Patris perhibentur satellites ludicri et 
scurriles, hi vero aut deorum. Samothraciorum 
cultores vetustissimi aut dii ipsi, qui in myste- 
riis colebantur, magni atque magnifici, quorum 
nomen ad homines nequissimos, praedones, ca- 
villatores, scurras translatum. eosdemque modo 
Cabiros modo Cobalos dictos esse, adeo repugnat 
'ut vix serio affirmari videatur. Praetermitto ori- 
gines nominis Punicas, Indicas, Hibernicas et 
quae alia homines perverse docti et nequiter in- 


[9] Plutarch. Cleom. c. VIII. dvo τῶν συντρόφων τοῦ Κλεομέ- 
νους oUc Σαμοθρᾷχας χαλοῦσιν" optime Valckeparius Diat. Eur. p. 
223. μόϑαχας emendat, ne quis vernas Laconicos, quorum nota di- 
cacitas, Samothraces nominatos putet. cf. Segaar. ad Clem. Quis div. 
sal. p. 207. 


[4] Du Cangius in Gloss. Gr. vocem Africanorum esse dicit, 
fortasse quia Augustinus ea utitur; ex libro Talmudico exemplum pro- 
fert Le Moyne ad Varr. Sacr. p. 284. Apud rei agrariae auctores 
samardacus terminum bifurcum significat; planum quendam cum ligno 
bifurco se rotantem inducit Commodianus loco prius allato, quorum 
unum cum altero an conjunctum sit, aliis quaerendum relinquo. 


SAMOTHRACIA. 1329 


geniosi excuderunt, hanc partem antiquariae doc- 
trinae aleae similem putantes in qua periti et 
imperiti tantumdem valeant. Sine conjecturis omni- 
no ars nostra constare non potest sed in eo ge- 
nere hanc moderationem adhiberi oportet ut ne- 
que quae explicari nequeant, neque quae explica- 
tione non egeant, improba quadam curiositate sol- 
licitentur. Equidem raro huc descendi omnis con- 
jecturae principium inscitiam esse ratus, neque 
aegre, quidquid periclitatus sum, remittam si 
quis certiora attulerit; aeque incerta promentibus 
respondebo breviter et sedate 


Σοὶ μὲν ταῦτα δοκοῦντ᾽ ἐστὶν, ἐμοὶ “δὲ τάδε. 














eu 7 «- 


. ATTRIP 
NETS 4 


.REPIMETRUM κ᾿ 


ad C. IIL $. 2. not. g. 
leontopodion, herbam | magicam, praeter. alia 
nomina magnifica et symbolica, 4cuveuérr (sic) 
vocari, traditur in Nothis Dioscoridis L. IV. c. 
131. p. 233. et in literis Ephesiis Clemens et 
Hesychius haec referunt "4oz:1, Κατάσκι, iE, Té- 
τραξ, Ζαμναμενεύς, qui utrum nudi fuerint et 
sine mente soni, an Magorum, quorum perve- 
| tus Ephesi habitatio, 'vocabula vernacula, adhuc 
non exploratum. Formulae magicae, quae dicun- 
tur, ut plurimum exoticae erant, ipsique Romani 
veteres inscriptum ostiis Arse verse[?] plus va- 
lere ad compescenda incendia crediderunt quam 
si eandem detestationem vernaculis reddidissent 
literis. Ad alterum genus referendum est sono- 


[2] v. Lanzi Sagg. T. II. 490. Graeci ostiis inscribebant εἴςο-- 
δὸς ἀγαθῷ δαίμονι v. supr. C. V. S. 9. vel ὁ τοῦ Ζιὸς παῖς "Hoa- 
χλῆς ὃ χαλλίνικος ἐνϑάδ᾽ οἱχεῖ, μηδὲν εἰςίτω xexóv v. Diogen. Epist. 
VII. ed. Boisson. in Manuscr. Bibl. Imp. T. X. p. 246. Menag. ad 
Diog. La. VI. 5. 89. Frequentius foribus appositi ῥύτορες ϑαλλοὶ 
(Hesych.) χουροϑάλη (Etym. M.) χώμυς (Hesych.) alba spina (zreo- 
σεφόνιο») et alia talia. 


σ΄ τᾺτ τς maia oL 


SAMOTHRACIA. 1331 


rum carmen, quod Clemens Strom. V. 415. cum 
literis. Ephesiis. componit: "AnoAMddwpos ὃ. Κερχυ- 
θαῖος τοὺς ᾿στίζους. τούςδε ὑπὸ Bodyxov. ἀναφω- 
γηϑῆναε, λέγει, Μιλησίους. χαϑαίροντος ὃ μὲν γὰρ 
ἐπιῤῥαίνων τὸ πλῆϑος. δόφνης κλάδοις προκατῆρχϑε 
τοῦ ὕμνου ὧδέ, πὼς Μέλπετε ὦ παῖδες Ἑκάεργον 
xai Ἑκαέργαν, ἐπέψαλλε δ᾽ ὡς εἰπεῖν: ὃ λαὸς Βέδυ, 
ζάμψ, χϑών, πλῆχτρον, σφίγξ, κνάξβι, χϑύπτης, φλέ- 
γμω, δρώψ.» quibus quum. nihil nisi quatuor viginti 
literaturae .elementa bis repetita contineantur [ἢ]; 
mirum. est hoc ludicrum; alphabetum hodie tan- 
quam venerabile antiquarum litaniarum. exemplar: 
proponi.: Clemens ipse.etsi vocum illarum. signi- 
ficationes affert, tamen. quum. praemittit. ἐπέψαλλε 
δὲ ὡς εἰπεῖν ὃ λαός, haud obscure eas ad nume- 
rum crumaticorum refert, cujusmodi. sunt τήγελ- 
λὰ». ϑρεττάγελο, βλίτυρι, taratantara, qui- 
bus similia αυϑοάδιη ποβίγαίοβ poetae. Buergerus 
et Vossius in carminibus. popularioribus usurpant 
sonorum. imitamenta. . Etym. . M. p. 201, 43. βλί- 
τυρόν. ἐστι φυτὸν ἢ φάρμακον ἢ. χορδῆς μίμημα; 
et paullo ante δλίτυρι καὶ σχκινδαψός --- ἄλογον 
(id. est. :ἄσημον) γέγονε δὲ ἤδη παροιμιῶδες ὡς χα- 
ταριϑμεῖσϑαι ἐν χαταλόγῳ φαρμάκων᾽ Ἰόβας δὲ 
τὸν σχινδαψὸν ὄργανον μουσιχὸν ἀποδίδωσι, τὸ δὲ 
βλμέτυρι χορδῆς μίμημα, οὐκ εὖ, de. quo quid Man- 
nertus dixerit in Dissert. de Scindapso, ignoro [*] 


[hb] In secundo ordine deest litera zeta, supersunt JV et Q ter 
repetitum. | 


[5] Scindapsum Homeri famulum fabulose prodit Ptolemaeus 
Heph. c. VI. fin. Cindapsum avem et gentem Indicam Zonaras s. v. 


1332 LIBER TERTIUS. 


sed Blityri(^] apparet sonum ἄλογον et πάρεμβο- 
λοδιδῆ esse eundemque ἐν καταλόγῳ φαρμάκων hoc 
est in numero vocum magicarum fuisse, quibus 
morbi pellere crederentur, sicut aliae formulae 
antipatheticae, Daries Dardaries Huat Ha- 
nat, Hax, Pax, Déax, Adimax, et ceterum 
mysticum Abracadabra. Galeni testimonium βλί- 
τυρι et σχινδαψὸς nomina χρουμάτων esse cete- 
rosque locos, qui huc pertinent, diligenter contu- 
lit Reiffius ad Artemid. IV. 2. 444. non omisso 
asemo χγνάξ, unde productum xvd&£f in Milesio- 
rum hymno alphabetico, cui comparandum vide- 
tur sacrum carmen de quo Charisius L. IL. p. 
216. 7. Butubatta haec Plautus pro nihi- 
lo et pro nugis posuit, ut in glossis ve- 


terum Battatti fluctus quidam et sonus 


vocis effoeminatior[*], ut esse in sacris 
Anagmenorum, ubi Anagniorum scribendum, 
non Anaxamentorum vel Saliorum anaxa- 
mentis, quae Meursius proposuit Exercit. Crit. 
P. IL c. 28. probata Dacierio ad Fest. p. 38. 
Butubatta igitur respondet nostro Larifari, Bat- 
tattj, nisi Cascorum vox est, epiphonematis modo 
usurpatum videtur, illa autem Milesiorum litania 
e vocabulis asemis joculariter composita est ad 
exemplum carminum magicorum. Orig. c. Cels. L. 


[4] Simile videtur z&yvo:, titivillitium significans. Obscure Pho- 
tius Νεβλαρέτοι φωνὴ ἄσημος. 

[e] Nunc demum video jam Seyfertum in Gramm. Lat T. II. 
301. graecum nomen Battalus comparasse, de quo vid. Casaub. ad 
Sueton. p. 458. "Taylor. Prolegg. ad Dem. p. 742. 'T. VIII. nec di- 
stat multum Battaces et Battabaces, Archigalli nomen. v. Wessel. ad 
Diod. Fragm. L. XXXVI. p. 360. T. X. 


ὡς τα κ᾿ spi, ec 


SAMOTHRACIA. 1333 


VL 301. ὅσοι χαϑαρμοὺς ἐδίδαξαν ἢ Avvnoíovc 
ὠδὰς ἢ ἀποπομπίμους φωνὰς ἢ χτύπους etc. 


cui. pr 





EPIMETRUM Il. 
ad C. IV. 8. 3. not. ]. 


Cognomina deorum a cultoribus vel condito- 
ribus sacrorum accepta plurima affert Pausanias; 
Minerva Ναρχαία V. 16. 5. Troyío IX. 34. Diana 
Laphria VIL 18. 6. Jupiter εσσαπεύς ἀπὸ vot 
ἱερωσαμένου 1Π. 20. 3. Aesculapius Ζ4ημαίγετος 
ἀπὸ τοῦ ἱδρυσαμένου VL 21. 4. Hercules Mé»- 
τίχλος χαϑάπερ χαὶ "4uucov xai Βῆλος — ἀπὸ 
τοῦ ἱδρυσαμέγου. cf. Siebelis T. I. p. 257. Hesy- 
chius Ἑχάλειος Ζεὺς, ὃν Ἑχαλή ἱδρύσατο. ldem 
ὐξίδηνος (sic) “Ἑρμῆς ἐπὶ (scr. ἀπὸ) τῆς ἱδρύσεως. 
Sed hoc loco disceptari potest utrum Mercurius 
Αὐξίδημος vocatus sit tanquam amplificator po- . 
puli an a conditore Auxidemo, et hoc probato, 
utrum casus rectus retinendus an “ὐξιδήμου scri- 
bendum sit. Occurrit enim memoriae ille 74»9o- 
zidov Ἑρμῆς; unde nova subnascitur dubitatio. 
Sluiterus. enim in Lectt. Andoc. p. 170. praeter 
alia argumenta, quibus Lysiae orationem contra 
Andocidem impugnat, etiam hoc affert quod. ora- 
tionis scriptor Andocidem Aristippo litem inten- 
disse narrans his usus sit verbis φάσχων τὸν ᾿4ρί- 
 στιππὸν ἀσεβεῖν. περὶ τὸν Ἑρμῆν τὸν αὑτοῦ πα- 


1334 LIBER TERTIUS. 


τρῷον p. 104. 15. quasi Hermes ille a majo- 
ribus Andocidis esset consecratus quem 
constat fuisse donarium tribus Aegeidos. 
Verum ϑεοὶ πατρῷοι, praeter illos, quorum sacra 
aliquis in suis. praediis colebat a majoribus ac- 
cepta, sine dubio etiam nominati sunt . ejusdem 
phylae et phratriae dii et qui ab aliis quidem 
sed in proximo consecrati propter ipsam viciniam 
solemni familiae ministerio colebantur pariter do- 
mesticis. De Pindaro narrat Thomas in Vita p. 
155. χατῴχει veg Θήβας πλησίον τοῦ ἱεροῦ τῆς 
Ῥέας τὴν οἰχίαν᾽ ἐτίμα δὲ τὴν ϑεὸν σφόδρα. quam 
religionem si posteri ejus retinuerunt, non dubito 
quin deam illam sibi πατρῴαν dicere potuerint, 
similiter ut Andocides Mercurium, .quem. ipse 
παρὰ πατρῴαν οἷχίαν collocatum esse testatur 
De myst. p. 9. Socratem autem, qui sibi βωμοὺς 
καὶ ἱερὰ olzei zai πατρῷα esse praedicat Plat. 
Euthyd. p. 302. C. praeter domesticos deos etiam 
communia phylae et phratriae suae sacra com- 
prehendisse arbitror, neque Aeschinem negaverim, 
qui patrem suum dicit εἶναι ἐχ φρατρίας, ἣ τῶν 
αὐτῶν βωμῶν Ἑτεοβουτάδαις μετέχει De fals. leg. 
p. 47. 39. has aras sibi πατρῴας nuncupare po- 
tuisse. Multos autem ad vicinorum deos priva- 
tos sese applicuisse apparet e Xenophontis. et 
Plinii testimoniis. Hujus in praediis erat aedes 
Cereris, quo stato die coibat populus ad. vota 
suscipienda reddendaque L. IX. Ep. 39. Simili- 
ter quum Xenophon in agro. Scilluntio Dianae 
templum constituisset, πάντες οἱ πολῖται καὶ οἱ 


SAMOTHRACIA. 1335 


P vs 
πρόςχωροι ἄνδρες καὶ [ge μετεῖχον τῆς éog- 
τῆς ÀÁnab. V. 3. 9. W^. 

In inscriptionibus latinis saepe memorantur 
dii a. certis familiis denominati, Jupiter Caelesti- 
nus, Pluto Nervianus, Ceres Orciliana, Hercules 
Papirii. v. Dorvill. ad Charit. p. 405. V. D. in 
Observ. Amstel. Nov. T. IV. p. 161. Fabretti ad 
Col. Traj. p. 233.. Marini Iscrizz. Alban. CLII. 
145. pluresque horum familiarium deorum  cele- 
brant. Epigrammata graeca; Liberum Patrem in 
BRhegini cujusdam aedibus. constitutum Proculus 
Ep. V. eundem deum Pisonis. domo praefectum 
Antipater Ep. XVI. Dianam Gorgi agros tutan- 
tem Theodoridas Ep. IV. Venerem, quam Chry- 
sogone in aedibus. mariti dedicaverat, Theocritus 
Ep. XII. Hi autem domestici dii partim prothy- 
raei erant, partim intra aedes colebantur. Apud 
Menandrum Fr. CCXH. testatur aliquis τὸν ᾿“πόλ- 
λω -ovrorí,: ubi Meinekius Agyieum significari 
putat, cujus in fabulis scenicis frequentissima 
mentio. Phidippides Aristoph. Nub. 84. jurat γὴ 
τὸν Ποσειδὼ τουτονὶ τὸν Ἵππιον, quo nomine 
vetus interpres ἀφίδρυμα denotari censet hoc est 
statuam dei ab ipso ante fores consecratam. Cal- 
limachus Ep. XXXII. 

"Howc ᾿Ηετίωνος OUPAS IUe "dugeioMréo 

ἕδρυμαι μιχρῷ μικρὸς ἐπὶ προϑύρῳ [5]. 

Ad Aristonis aedes Astrabaci ἡρῷον fuit παρὰ 
ταῖς αὐλείοις Herod. VE. 69. cujus statuam crebro 


[4] Liban. T. IV. Decl. p. 153. βωμὸς πρὸ τῆς olxíeg. Charito 
ΠῚ, 3. 61. ἔϑυεν ἕχαστος πρὸ τῦς ἰδίας olxías. 


1336 LIBER TERTIUS. 


a domesticis coronatam fuisse scribit, similiter- 
que Xenocrates, quamcunque e certamine retu- 
lisset coronam, τῷ Ἑῤμῇ τῷ ἱδρυμένῳ ἐπὶ τῆς 
αὐλῆς ἐπέϑηκεν Athen. X. 437. B. sive, ut Aelia- 
nus narrat V. H. IL 41. τῷ “Ἑρμῇ τῷ πρὸ τῶν 
ϑυρῶν. In Aeschyli  αυοάδιη versu invocatur 
Ἑχάτη τῶν βασιλείων πρόδομος μελάϑρων Fragm. 
CCCC. Hesychius Ἑχαταῖα τὰ πρὸ τῶν ϑυρῶν 
ἀγάλματα, τινὲς τὰ ἐν τριόδοις» quorum illa erant 
in urbe, haec ante portas, ut patet e Plutarch. 
Apophth. Regg. p. 135. T. VIII. τοῦ Χαβρίου ὁλί- 
γους τινὰς τῶν. Θηβαίων ὑπὸ τὰ τείχη φιλομα- 
χοῦντας καταβαλόντος καὶ στήσαντος τρόπαιον, ὃ 
᾿Επαμινώνδας “χαταγελῶν ἔφη ἐνταῦϑα δὴ o) τρό- 
παιον, ἀλλὰ ᾿Εχατήσιον ἑστάναι" τὴν γὰρ ᾿Εχάτην 
ἐπιεικῶς ἐν ταῖς πρὸ τῶν πυλῶν ἱδρύοντο τριό- 
δοις [- Deam prothyraeam salutare videtur is, 
cujus verba Hesychius affert Ὦῶπι ἄνασσα πυῤῥὰ 
προϑύροις, πῦρ πρὸ τῶν ϑυρῶν, ubi παρὰ προ- 
ϑύροις, παρὸ πρὸ τῶν ϑυρῶν Sc. ἱδρύετο, Scri- 


[^] Spanhemius ad Call. H. in Dian. v. 38. deas προϑυραίας et 
προπυλαίας temere miscet. Ἑχαταῖα Arist. Rann. 359. sunt sacella 
deae in compitis posita eoque injuriae praetereuntium obnoxia, unde 
promta Sycophantis calumniandi materia, sicut Arist. Avv. 954, τῆς 
στήλης χατετίλας ἑσπέρας. "Titius quidam signa sacra noctu frangere 
putabatur tanquam Hermocopida Romanus Cic. de Orat. II. c. 62. 
Hermarum compitalium nomen proprium servavit Anecd. Bekk. p. 102. 
χκοροχόσμια κυρίως τὰ ἐπὶ τῶν τριόδων πρόςτωπα ξύλινα, ἃ δὴ οἱ 
᾿4ττικοὶ κόρας λέγουσι" τέτραπται δὲ ἐχεῖϑεν ἐπὶ τοὺς κόσμους τῶν 
παρϑένων, unde in Schol. brey. ad Οὐ, 2. 298. τρίγληνα τρίχορα 
χόσμια ἐνώτια, τριόφϑαλμα, Toíxoxxc, emendavimus τρέγληνα. τὰ 
χοροχόσμια. cf. Philemon. Lex. p. 90. Coray ad Isocr. p. 282. τρί-- 
xoxxc dicitur ut margarita tribacca v. Weinsdorf. ad Petr. v. 
10. TT. II. Poet. Min. p. 68. Talia signa virilia (Hermas) et mulie- 
bria (Κόρας) non in publico solum sed etiam domesticis religionibus 
consecrata fuisse, apparet 6 Porphyrii verbis supra in Epim. VIII. 
allatis στεφαγοῦντα xoi φαιδρύγοντα τὸν Ἑρμῆν καὶ τὴν Ἕχάτην καὶ 








SAMOTHRACIA. 1337 . 


bendum videtur. | Ex Aristoph. Vesp. 803. ἀγοι- 
κοδομήσει πᾶς ἀνὴρ αὑτῷ δικαστηρίδιον μιχρὸν 
πάνυ ὥςπερ ᾿ ἔχαταῖον πρὸ τῶν ϑυρῶν, apparet 
sacella Hecatae foribus proxima. et frequentissima 
fuisse. in urbe. v. Schol. Ταλινϑιάδα ᾿Εχάτη ἀπέ- 
δειξεν ἱερὰν αὐτῆς Óutzovov^ Ἡρακλῆς δὲ xoi αὖ- 
τῆς ἐποίησεν ἀφίδρυμα παρὰ τὸν οἶκον Antoni. 
Lib. c. 29. cujus solemnia ab Hecatae cultu non 
sejuncta fuisse videntur. Ex his autem Hecataeis 
privatim oracula petita esse. docet Aristophanes 
Lys. 64. ἡ γοῦν Θεαγένους ὡς δεῦρ᾽ ἰοῦσα Oov- 
χατεῖον ἤρετο, €t Schol. ap. Suid. s. Θεαγ- οὗτος 
εἶχεν ᾿Εχάτης. ἄγαλμα οὗ ἐπυνθάνετο πανταχοῦ 
ἀπιών. sicut Servius IV. 475. de urbe Coritho 
narrat ibi primores in suis aedibus habe- 
re privata Lararia, in quibus singulari 
ritu colunt Penates ob responsa ab illis 
impetranda. Medea Eur. v. 401. μὰ τὴν δέ- 
σποιγᾶν ἣν ἐγὼ σέβω μάλιστα, Ἕχάτην μυχοῖς 
γαίουσαν ἑστίας ἐμῆς. Oraculum domesticum si- 
gnificat idem in Hel. v. 826. φήμη τις otxov ἐν 
μυχοῖς ἱδρυμένη. Sed haec jam ad deos penetra- 
les pertinent, quos invocat chorus Aesch. Choeph. 
796. οἵ τ ἔσωϑε δωμάτων πλουτογηϑῆ μυχὸν vo- 
μίζετε. Horum in numero notissimus est Ζεὺς 
χτήσιος in ταμείῳ consecratus, quem locum etiam 
apud exteros rei divinae destinatum fuisse intel- 


& 


τὰ λοιπὰ τῶν ἱερῶν, ἃ δὴ τοὺς προγόνους χαταλιπεῖν. Servius ad 
Aen. V. 64. domi suae sepeliebantur, unde orta est con- 
suetudo ut dii penates colerentur in domibus. idemque 
de suis civibus testatur Plato, eos sepulcra habuisse in domibus, unde 
orta videtur Mercurii (inferni) et Hecatae religio domestica, 


1338. LIBER TERTIUS. 


ligitur ex Testam. XII. Patriarch. Joseph. III. 701. 
εἰςερχόμενος tlc τὸ ταμιεῖον προφςηυχόμην τῷ * 
θίῳ. et ex Matth. Ev. VI. 6. ὅταν προςεύχῃ; εἴς-- 


8.98 εἰς τὸ ταμιεῖόν᾽ σου [. Heliodorus -Aeth. T. 


30. p. 48. ὡς τοῖς ἑστίοις ϑεοῖς κατευξόμενος ἐπὶ 
rà δωμάτιον ἀνέστρεφε; quos cubiculares deos 
interpretari licet Sueton. Octav. c. VIL. Domitia- 


nus τὴν Ónvàv ἐν τῷ κοιτῶνι ἱδρυμένην εἶχε 


Dio Cass. LXVII. 16. 1115.  Aristid: Or. Sacr. 
III. 312. ἐδόκουν ἐπὶ τῆς πατρῴας ἑστίας εἶναι" 
ἐν δὲ τῷ τοίχῳ, οὗ τὰ ἕδη τῶν ϑεῶν, ἐπιγράμ: 
ματα εἶναι τοιάδε. Hesychius: Προνώπια ταὶ ἔμι- 
προσϑὲεν τῶν πυλῶν, χαϑάπερ ἐνώπια τὰ ἔνδον 
ὅπου αἱ εἰχόνες. Verum de hac re dicemus alio 
tempore ex professo. i ρίηφι 


L3 
1 





ry 
9s. 


EPIMETRUM IIL-- 


ad C, V. & 9. not. hh. " 
πε ας 
Sacrorum orgeonicorum si quis miretur nul- 
lam ἃ me mentionem injectam esse, equidem. ve- 
reor ne ea a viris eruditissimis perperam mysti- 
corum numero adscripta sint. Hemsterhusius .ad 
Poll. VIII. 85. Apollo Patrous et Jupiter 


[v] De paganis Eichhorn, de Gemm. Hebr. T. II. Comm. Goett. 
Recc. p. 4. nec privatae domus carebant larario uni 
alterive numini tutelari dicato Jerem. II. 24. Ezech. 
VIIL 12. | 


SAMOTHRACIA. 1339 


Herceus Penates Atheniensium erant ac 
illis. positas quivis habebat aras; my- 
sticis.quoque sacris quibusdam his fieri 
solitum haud difficulter credo illorum- 
que enarratione quemvis se civem pro- 
basse existimo. ld merito improbat 5Sellius 
Observ.: XVIII. p.. 133. sed rationibus minime 
idonéis; quia inquilini haec mysteria fa- 
cile.a junioribus elicere etin suum usum 
trahere potuissent et quia non omnes 
cives iis initiati esse potuerunt, quia 
proprii eorum erant cultores Ὀργεῶγες: 
Quin sacra orgeonica a principio mystica fuerint, 
hoc est' solis gentilibus nota, minime dubito, sed 
illis temporibus, quibus oratores attici floruerunt, 
ullam secreti speciem retentam esse, nihil est quo 
confirmari possit. lllud vero explicatione non in- 
dignum videtur, quibusnam diis ^ orgeones, ..qui 
proprie ita dicuntur, operati sint; sed hanc quae- 
stionem conjunctim cum priore tractabimus. 





Ij 


.EPIMETRUM.IV. 
b. ad C. V. & 14. not. s. n 
Eusebius Pr. Ev. 1. 40. D. ὃ δ᾽ αὐτὸς (Φί- 


λῶν) περὶ τῶν «Ῥοινίχων στοιχείων ix τῶν ZXey- 
χουνιάϑωνγος. μεταβαλὼν ϑέα [5] ὅποϊά φησι περὶ 


[8] Male Orellius p. 44. ϑεῖα edidit. 


1340 LIBER TERTIUS. 


τῶν ἑρπυστικῶν καὶ ἰοβόλων ϑηρίων etc. draconem 
dicit consecratum) esse tum ob. alias KPMÓRBs tum 


quia reptando ποιχίλων σχημάτων τύπους: ἄποτε- 
λεῖ,:;-π —— 0 301 Ἰγύπτιοι τῆς αὐτῆς. ἐννοίας [". 


τὸν χόσμον γράφοντες περιφερῆ χύχλον χαράσ- 
σουσι xoi μέσον. τεταμένον ὄφιν ἱερακόμορφον καὶ 
ἔστι τὸ πᾶν σχῆμα ὡς τὸ παρ᾽ ἡμῖν Offre: qui- 
bus adjungit Zoroastris et Ostanis testimonia, et 
postremo addit πάντες τὸς ἀφορμὸς ἀπ αὐτοῦ [*] 
λαβόντες ἐφυσιολόγησαν, ὥςπερ πρόκειται, καὶ 
τὰ μὲν πρῶτα στοιχεῖα τὰ διὰ τῶν ὄφεων (86. 
ὑποσημαινόμενα Nel. onoyeyoouuéya) ναοὺς χκατα- 
σχευασάμενοι ἐν αὐτοῖς ἀφιέρωσαν p. 42. quae 
pessime reddit. interpres: . primis elementis 
serpentium formá in templis, quae con- 
struxerunt, solenni ritu dedicatis sacri- 
ficia celebrarunt. Στοιχέῖα non sunt rerum 
elementa, ut iste somniat, sed. literae, τὰ d»oui- 
χικὰ στοιχεῖα Sive potius illorum prototypa, quo- 
rum simulacra. aedibus sacris inscripta varios. fle- 
xus formasque serpentum referre credebantur 
ποικίλων σχημάτων τύπους ἀποτελοῦντα, Sicut li- 
tera O mundi imago dicitur. Pertinet hoc ad in- 
terpretationem literarum mysticam, de qua vete- 
res Judaei [^] et Graeci recentiores praesertim 


[5] Scil ὄντες vel. ἀπὸ τῆς — male interpres eodem con- 
silio. 

[s] 4 Taaute, ut videtur. Philo de his plura se tradidisse ait 
ἐν τοῖς ἐπιγραφομένοις ἐϑωϑίων ὑπομνήμασι. ubi genitivum. ὄφεων 
delitescere arbitror; nam de serpentum religione disputatio illa est. 

[4] v. Reuchlin. Cabb. L. III. p. 752. sq. In easdem ineptias 
incidit Jacobus Boehmius vel libris cum scombro et pipere emtis eru- 
ditus vel naturali quadam stultitiae contagione. 


* 


T P. 





SAMOTHRACIA. 1341 


multa disserunt. Etym. M. p. 441. ϑῆτα τὸ στοι- 
χεῖον παρὰ τὸ τὴν ϑέσιν τοῦ παντὸς μιμεῖσθαι, 
ἤτοι τοῦ οὐρανοῦ τὸ χυχλοτερὲς ἔχον καὶ τὸν διὰ 
μέσου ἄξονα τῇ χατὰ τὸ μέσον μακρᾷ ἀνάλογον 
ἔχει. Et p. 294. 29. s τὸ στοιχεῖον παρὰ τὴν 
ἐπέχτασιν τὴν εἷς μέσον xoi τὴν χυχλοτερῆ" τὸ 
μὲν γὰρ κυχλοτερὲς καὶ πέριξ τοῦ ὄντος αἰῶνος 
μιμεῖται τὸ πέριξ, τὸ δὲ εἰς μέσον μαχρὸν τὴν 
ἐπέχτασιν τοῦ αἰῶνος, et id generis alia ex simi- 
litudine nominis et figurae cujusque literae repe- 
tita. .E recentioribus vero fontibus hausta est 
 Ἐτυμολογία 100" Alqofhivov ,, Etymologico Gudia- 
no subjuncta p. 295. ubi nomen literae quartae 
Delta ducitur a 2/449: ὃ τέταρτος οὐρανός et sic 
cetera: Ζείϑ' ὃ ἕβδομος — Ἰώδ τελεότης τοῦ νοῦ 
(ob. perfectionem denarii) Ka) ὃ αἰϑήρ, “4β τὸ 
οὐράνιον πῦρ. - Atque. haec literaturae  Etymolo- 
gia extremis fortasse Graeciae temporibus con- 
scripta est; multo vero ante, vigente adhuc ve- 
teris doctrinae memoria, Marcosiani novam hae- 
resin ex Graecorum alphabeto compo- 
nentes negabant veritatem sine illis 
posse literis inveniri Tertullian. de Prae- 
script. c. 50. cf. Iren. L. I. 12. $. 2. Grab. p. 71. 
Cursim haec traànsgredimur tantummodo degustandi 
causa, varios ejusdem stultitiae flexus et inclina- 
tiones accuratius discernere fastidientes. . Neque 
diutius immorabimur Platonicorum | commentis, 
quae Proculus refert in Tim. IIL 225. sq. pri- 
mum in sanctissimo nomine Ἕν spiritum aspe- 
rum significare τὸ ἄῤῥητον ἄσϑμα, absidem au- 
I. 36 


1342 LIBER TERTIUS. 


tem literae ipsius universitatem, quibus subjun- 
git eorum sententiam, qui ψυχήν intérpretantur 
ζωὴν νοεράν, additque ex quatuor, quibus nomen 
illud constat, elementis intelligi animam  quater- 
narium esse, eorumque elementorum. extremum 
H cubi similitudinem ostendere, primum 7^ sphae- 
rae; secundum Y δείχνυσι τὴν οὐσίαν αὐτῆς δυεῖν 
τινῶν ὀρεγομένην xoi πρὸς δύο. πράγματα ἄγατει-- 
γομένην; idque etiam a nonnullis γράμμα φιλό- 
cogo» appellari. Omissis ceteris paullulum reti- 
neamus hane philosophorum literam, sicut 
appellat Hieronymus. Comment. in Eccl. p. 740. 
T. Il. Est autem notissima fama, philosophum 
Samium vitae humanae cursum literae. Y .com- 
parasse, quod in prima pueritia omnium eadem 
est vivendi ratio nullo adhuc recti pravique. dis- 
crimine, adulta vero aetate hominum studia di- 
versum aguntur. Cujus sententiae. quis primus 
meminerit, parum constat; qui noti sunt testes, 
Lactantius, Persius, Virgilius (Epigr.). ἃ Pytha-, 
gorae aetate longe distant. | Sed imagine bivii, 
eujus simulacrum est litera. Samia, multo ante 
humanorum studiorum divortia declaravit Prodi- 
cus in nobilissimo epimythio Horis. inserto; et 
celebratur quoque Orci bivium a communi exor- 
dio in maxime diversas partes excurrens.  Pro- 
culus in Polit. p. 372. δηλοῖ δὲ (Plato) ἐν «aí- 
δώνι τὸ iv τοῖς ἀποῤῥήτοις λεγόμενον ὡς ἔν τινε 
φρουρᾷ ἐσμὲν σιγῇ πρεπούσῃ σέβων, καὶ τὰς τε- 
λετὰς μαρτυρόμενος τῶν διαφόρων λήξεων τῆς 
ψυχῆς κεχαϑαρμένης τε καὶ ἀκαϑάρτου εἰς δυο 


bd 





SAMOTHRACIA. . 1343 


ἀπιούσης καὶ τὰς σχέσεις (Scr. oyíotig) αὖ χαὶ τὰς 
τριόδους. ἀπὸ τῶν οὐσιῶν (scr. ϑυσιῶν) zai τῶν 
πατρικῶν ϑεσμῶν τεκμαιρόμενος, ἃ δὴ τῆς συμ- 
βολικῆς ἅπαντα ϑεωρίας ἐστὶ μεστὰ, καὶ τῶν πα- 
oà τοῖς ποιητὰϊς ϑρυλλουμένων ἀνόδων, τὸ xai 
χαϑόδων τῶν «s Διονυσιαχῶν συγϑημάτων «καὶ 
τῶν Τιτανικῶν ἁμαρτημάτων λεγομένων καὶ τῶν 
ἐν ὕδου τριόδων χαὶ τῆς πλάνης. Locus est Pla- 
tonis Phaed. p. 108. A. ἡ εἰς ἅδου πορεία --- 
ἔοικε. σχίσεις τε χαὶ περιόδους πολλοὺς ἔχειν: ἀπὸ 
τῶν ϑυσιῶν τε xal γομίμων. τῶν ἐνθάδε. τεχμαι:. 
ρόμεγος λέγω, ubi Heindorfius et Bekkerus' pro 
ϑυσιῶν, quod Olympiodorüs et sine dubio: etiam 
Proculus ab Heindorfio neglectus in. suis . invene- 
runt libris, codicum plurium lectionem . ὅσίων 
praetulerunt. |. Olympiodori adnotatio haec. est 
“Σωχράτης δεικγύει ἱερατικῶς ἀπὸ τῶν ἐν “τριόδῳ 
«wc τῆς Ἑχάτης, a quo dissentit Heindorfius 
p. 221. obscuris his verbis non ego Heca- 
tes sacra sed mysteria tangi conjicio, 
in quibus anfractus illi in Orcum ducen- 
tes spectatorum oculis subjicerentur. 
Primum non constat hoc unquam. factum esse, 
deinde nomine isto ὁσίων xoi νομίμων mysteria 
significari non possunt, postremo, si illa ipsa 
Tartari et Elysii divortia initiatorum oculis sub- 
jecta fuissent, quomodo Plato dicere potuit se - 
hinc conjecturam capere, ut Heindorfius ver- 
tit, de rebus iis quae omnibus in conspicuo 
erant? Equidem Proculo et Olympiodoro assen- 
tior intelligi justa funebria sive inferias, quae 
36 * 


1344 LIBER TERTIUS. 


singulis mensibus in.trivia efferebantur - proprie- 
que ὅσια et νόμιμα dici solent. De: trivio Orci 
loquitur in Gorg. p. 524. A. ἐν τῇ τριόδῳ ἐξ ἧς 
φέρετον τὼ 000, ἣ μὲν εἰς μαχάρων νήσους, ἧ 
δ᾽ εἰς Τάρταρον [ quem locum Proculus in ex- 
trema pàrte designare videtur, quanquam trivium 
illud |; sublimius : interpretatur. de. sortibus anima- 
rum nascentium -et: renascentium, in:quo sequi- 
tur eorum opinionem qui. Orcum. sive: animarum 
habitaculum alte supra terram remotum esse. pu- 
tarunt v. Plutarch. De fac. lun; c; 27. p. 91. T. 
XHI. Macrob. Somn. 1. 11. Denique Porphyrius 
ap. Stob. Ecl. 1. 52. 1052. 7j λεγομένη xoi γομι- 
ζομένη τῶν iy ἅδου τρίοδος ἐνταῦϑαά mov τέτακ- 
ται περὲ τὰ τῆς ψυχῆς σχιζομένη μέρη, “τὸ Aoyi- 
στικὸν xoi ϑυμοειδὲς χαὶ ἐπιϑυμητικόν οἷς: Ho- 
rum igitur omnium symbolum haberi. potest illa 
bifida litera, quam. veteres duobus contrariis no- 
minibus philosophicam et mysticam ^ appellant. 
Isidorus Etym. |. 3. quinque 'esse dicit. apud 
Graecos literas mysticas 4. O. 7. Y. et Ὡς qua- 
rum nulla praeter quartam ad hane: quaestionem 
pertinet; nam ceterarum significatio mystica non 
a figura repetitur, nisi quod 7' crucis. salvificae 
signum est, sed aut ab. ordine, quem in serie 
elementorum obtinuerunt, aut a vocabulis ipsis, 


,. [e] Diphilus ap. "Pheodoret- Therap. VI. 864. δύο τρίβους ze 
ὕδου, μίαν δικαίων ἑτέραν δὲ ἀσεβῶν. Hinc Virgilius Aen. VI. 540. 
hic locus est partes ubi se via findit in ambas' ete. et 
scriptores quoque Christiani, ut Hippolytus c. Plat. p. 220. Fabr. oí 
δίχαιοι tig δεξιὰ φωταγωγούμενοι ἄγονται elc χωρίον φωτειγὸν — 
οὗ δὲ ἄδικοι εἰς ἀριστερὰ ἕλχονται. 








ΒΑΜΟΤΗΒΑΟΙΑ. 1345 


quorum: initia ' sunt. (20; θάνατος) δαὶ ütrin- 
que [ν. nam: ultima litera. non solum finem sig- 
nificat , ut. án: Apocalypsi. sed — etiam . horosco-* 
pum ,..quia-figura ejüs oc eaducei formam. refert, 
hic autem pro horoscopi signo assumitur v. Du 
Cang. post Gloss. Gr. T. IL p. 6.. Selden. ad 
Marm.- Oxon.. p.133. Sed Pythagoricis literis ad- 
numerare. possumus τὸ E auctore Nicomacho, qui 
Theol. :Aritlim: c: V. .p. 32. Pythagoram. illud 
Zuwyàv.. μὴ, ὑπερβαίνειν, propterea sanxisse dicit, 
quod librae figuram mitetur litera E, haec. au- 
te in. numeris. quinque significet, in quinario 
verü justitia .. cernatur. :.- Sequitur Delta, cujus 
pris. trigonus. et in. coelesti, ut Gaffarellus. vo- 

; Alphabeto praefulget et. in. rebus. terrestri-- 
- maximam. vini ' habet. - Psellus ..Introd..in 
Math. Disc. p. 37. dor σχήματος παντὸς ὑπάρχει 
τὸ τρίγωνον καὶ ἐξ. αὐτοῦ: πᾶν σχῆμα. συνίσταται, 
xài εἰς ᾿αὐτὸ ἀναλύεται: - Ταύτῃ τοι xoi «Πλάτων 
μυστιζόν «ue λόγον, τῷ τριγώνῳ ἐναποχρύπτεσθϑαι 
ἔλεγε.» -Joh. Lydus: dé..Mens. p. 20. oi Πυϑαγό- 
eto, τριάδα μὲν ἐν ἀριϑμοῖς ἐν δὲ σχήμασι τὸ 
ὀρϑογώνιον. ytityavov: ὑποτίθενται στοιχεῖον τῆς 
τῶν ὅλων. γενέσεως. Notum. vero est muliebria 
ϑρῖον dici, quod nomen Grammatici a τρία de- 
rivant, et cüzov v. Menag. Orig. ling. gall. p. 
316. et vero etiam δέλτα Eustath. p.. 1539. 33. 
Suid. $. y. de quo Ausonius in obscoeno Epigr. 
CIX. UTR CEÓ coactu / literam ducit [*].- 


[f] C£. Aringhi Roma Subt. VI. 23. 308. 
|£] Simile huic in Priapeis Ep. LV. Anthol L. VL ldem signi- 


1346 LIBER TERTIUS. 


Porphyrius ap. Euseb. Pr. Ev. L. III. e. 7. p. 98. 
multiplices corporum mathematicorum ' similitudi- 
nes exponens, circulum aeoni consecratum dicit, 
conum soli, terrae — σιμὰ σπορᾷ δὲ xai ye 
γέσει. φἄλητα καὶ τὸ τρίγωνον σχῆμα, ais τὸ ^ pá- 
Qro» τῆς θηλείας ["]. q 
Trigono subjungam multo illustrius. B cantasié 
num. Pythagoricum, quod delinearunt Solanus ad 
Lucian. pro laps. ὃ. 5. p. 589. T. IIL. et hujus 
immemor Villoisonus Prolegg. Hom. p. XX. Hoc 
pentalpha a Pythagoreis ὑγίειαν vocatum et vul- 
80. amuletis et numis insignitum esse a viris do- 
ctis saepius adnotatum est.v. Marm. Taur. T. i. 
p. 221. Le Moyne Nott. in Varr. Sacr. p.87. 
sq. Pierius Hieroglyph. c. 47. p. 3L Eckhel. 
Doctr. Num. T. II. p. 476. [!]|. Sed explicatione 
egent quae Gesnerus Luciani loco . adscripsit: 
»Ceterum mansit superstitio inter Ju- 
daeos et Christianos; Germania superior 
appellat Pentagonum illud 4e» JDru:- 
denfauss**  — Cujus ^ appellationis duplex . af- 


ficare potuit ob similitudinem litera..Gamma, unde Lipsius Exc. ad 
Ann. XIII. 2. Suetonio gammatam manum restituit. 

[h] Minus vulgatum est; quod Proculus in "Pim. L. 1L. 138. de 
diagrammate quodam cosmographico refert; εἴτε τις μήτε ἕνα λέγει 
τὸν χύσμον μήτε ἀπείρους ἀλλὰ πολλοὺς zo ,πεπερασμέγνδυς — ἤϑη 
ἤχουσᾶ ϑόξης βαρβαρικῆς ἣν Πλούταρχος ἱστόρησεν ὁ “Χερωγεύς (sic) 
ἐν ἑνὶ τριγώνῳ ἰσοπλεύρῳ. χατὰ μὲν τὸ μέσον εἶναι τὸ γοητὸν χαὺ 
χαϑ' ἑχάστην. πλευρὰν, zr ἐχείνῳ κόσμους ἑξήκοντα att χαϑ' ἑχά- 
στη» γωνίαν ἕνα τοιούτους οἵους ὃ ἡμᾶς περιέχων ὥςτε εἶναι τρεῖς 
ἡγεμόνας χαὶ τρεῖς ἑξήχοντα ἄλλους ὑπὶ αὐτούς" ἡγεμονιχωτέρους γὰ 
τοὺς γωνιακοὺς τῶν πλευριχῶν, quorum nec in integris Plutarchi 
libris mentio est neque in fragmentis a Wyttenbachio collectis. 

[1] His nuper accessit Langius in Bóttigeri Ephemer. Archaeol. 
T. |. p. 56. Nos quae scripsimus primum. edita sunt ad. indicenda 
solemnia BVHE Januarii MDCCCXXIX. 


SAMOTHRACIA. 1347 


fertur ab. obsoletis antiquitatum | Gallicarum οἱ 
Germanicarum scrutatoribus ratio, aut quia Drui- 
dae ejusmodi ^calceos quinquangulares (sic 
enim vocant) gestare consueverint, aut quia cal- 
cei eorum illo salutari signo distincti fuerint v. 
Frick de Druidis p. 49. Posteriorem. sententiam 
qui amplexus est, Lemoinius, non dubitat quin 
hoc modo vernaculi Gallorum calcei ornati fue- 
rint, quos antiquitus nomine gentilicio Gallicas 
sive Galliculas postea autem Galloches dictos 
esse, quod genus crepidarum graece τροχάδας vo- 
cari; qua de re multum inter se deliberant. Ni- 
gronius de Calig. p. 49. Bynaeus et ille ozvrozó- 
.uov ὄχ᾽ ἄριστος Balduinus XIV. 121. [1 Verum 
de Druidarum calceis nihil certi dici potest, ne- 
dum de calceorum ornamentis; apud mos phy- 
lacterium illud aliter vocatur [!] Perinde impro- 
babilis mihi videtur eorum conjectatio qui pental- 
pha illud in numerum literarum cryptographi- 
carum referunt propter illam fabulosam narra- 
tionem Jamblich. V. P. c. 237. p. 4606. quo- 
modo Pythagoreus quidam in itinere morbo mor- 
tifero correptus symbolo arcano ante fores di- 
versorii suspenso suos certiores reddiderit. Plura 
de hac re fortasse dixit Hammerus in libro, quo 

[k] v. Ducang. Gloss. s. Gallic. Cuper Apotheos. p. 190. Sal- 
mas, ad 'Tert. Pall. p. 310. Ignotus auctor ad Senatorem ad ldola 
conversum inter Opp. Cypriani p. CLVII. Baluz. caligaque re- 
mota gallica fit pedibus molli redimita papyro (de Isiaco). 
Aldhelmus de Laud. Virg. XIV. p. 316. B. feminarum subucula 
byssina sive hyacinthina, tunica coccinea, capitium 
et manicae sericis clavafae, galliculae rubricatis pel- 


liculis ambiuntur. 
[1] Alpkreuz, Drudenfuss. 


1348 LIBER TERTIUS. 


the Lukumian alphabet, the alphabet 
of Hermes, of Plato and Pythagoras, 
the talisman alphabet inyented by the 
Greek philosopher Ghamighasir etc. ex- 
posita esse didici ex Diar. Class. T. L p. 61. 











| 


ADDENDA ET CORRIGENDA. '! 





P. 14. nof. a. vers. 1. pro Herod. VIII. 63. leg. 65. 

— 17. not. v. 1. pro CCXXXIIL.. leg. CCXXXVIII. 

— 81. v. 7. post uvorayoysiy excidit: Alciphr. TIL 81. 

— 82. v. 16. allegorica dispositione. Similiter Lucretius. I. 
643. de Cybelae allegoria: Quae bene et eximie ἀπ ως 
vis disposta ferantur. 

- | — 86. not. v. 10, Ad "Sophoclis l..]e. Reisigius in Commentar: icum 
βοῦς ἐπὶ γλώσσῃ. componit Menandreum ὕς ἔκευτ᾽ "VN. στόμαν 'quod 
nemo non videt alienissimum esse. | io $15 

— 51. not. i. lin. 9. Dion. Hal. VII. leg. VIII: ἐνῷ 0t ΟΝ 

— 58. not. v. 4. Liv. VL. c. 40. leg. V. díó nodu. m | 

— 55. v. 2. penult. Psaltriae- leg. psálirine. Lj ; 

— 58. v. 14, post a Valckenario indicatis excidit: ad VIII. 65. 

— 60. not. v. ult. de signis. mysticis memoria :me fefellit; non legitur 
illud in Inscript. sed in Lampridii Alex.-.Sev..c. 26. Isium et 
Serapium decenter ornavit xdg χρόνο ΤῊ "reni. et delia- 
cis e£ omnibus mysticis. - tusmieatbrls Ὺ m 

— 61. not. w. Himer. XX. leg. XXIL olli 

- 70. not. b. lin. 10. Jamblich. V. Pyth. XVII. "leg. XVII. 

— Tá,. v. 14. post initia tolle. comma, eta in rx A v. "ett ia 

ro Dith. V. leg. VL ! 
9. v. 18. "AnoAAom 1. ᾿“πόλλω. 103 9aoq (Ὁ .v .80] 

— 85. not. v. 2. Pluto 1. Puto; .: (05 iuto .$ .v 0 

— 87. v, 15. pro mendacio 1. slender ΑΝ eli 

— 91. not. f. adde: Proculus. Paraphr. Ptolem. ΓᾺ AL 108. μαγευνικοὶ 
τελετὰς ἀποκρύφους καὶ μυστήρια ἐπετελοῦοι. | 


— 99. v. 16. Χρσμωδίαι leg. «Χρηομῳδίαι. 


Omissos: accentus, ' interpunctionis vitia aperta et quidquid 
lectores sua sponte animadversuri videbantur; enotare supersedi. 


1350 ADDENDA 


P. 108, Juliani Laodicensis libellus astrologia nuper editus a Majo 
Collect. Nov. p. 675. | 
— 106. v. 1. pro nugacissimo corr. nugaci. 
— 110. v. 7. post χαϑαρμοῖς dele. comma; v. 24. post nomen dele 
comma. 
— 120. v. 6. pro σύνεσιν leg. σύνεστιν. 
— 122. v. 19. pro Balluz. leg. Baluz. [t1] et v. 25. pro indicia leg. 
indicio. 
— 124. not. Zonarae verba leguntur s. Τελετή p. 1718. τὰς ἐπὶ μεί- 
ζους (sic) καὶ μετά τινος παραδόσεως etc. 
125, 18. pro teletas leg. teletae. 
— — 180. not. n. lin. 8. post μυστήρια omissa est nota Himer. XXVII. 
842. In not. o. lin. 5. pro refingebam corrige repo- 
" nebam. 
—; 181. v. 11. ,post divinis excidit de rebus. 
— 188. Ἢ φύσις κρύπτεσθαι φιλεῖ. De hac Herádlti sententia v. In- 
terpr. ad Lucret. I. 643. 
— 134. not. g. Quomodo παρά pro κατὰ poni possit docet Schol. 
, Dion. Gramm. p.758. ἐνταῦϑα τὴν παρά. ἐπὶ πλησιασμοῦ εἴρηκε. 
' In adnot. 9. pro 366. scrib. 360. 
— 137. not. Adde Schmidt. de sacerdot. Aegg. p. 240. 
— 145. v. 15. pro alternorum leg. aeternorum. 
— 159. v. 12. pro dialectorum leg. e Apt on ors εἰ in Tied 
not. v. ult. Dio 'Chr. Or. LIII. pro IIL.- 
— 165. not. v. 1. pro. p. 409. scrib. 439. ὅ 
πὶ 168. not. c. Plures εὑρημάτων scriptores : nominat: Fabricius: Bibl. 
Gr. T. II; 152. quibus adde Auxonium T. VI. yop et. DoD 
Suid. s. v. 
— 174. not. ul; Menandr. p. 161. m ^ 167. ton 
— 175. not.:v. 14..Primae ennaeteridis lustricae nomen: ᾿Σεπεύριον 
refert etiam Suidas: Σεπτήρια, καϑαρμύς, ἔκϑυσιδι s os 
— 176. not. o. adde Réitz. ad. Lucian. de Saltat. c. 84. p 463. qui 
- gallicum nomen cabrioles interpretatur capreolos. "dor cQ 
— 179. v. 7. pro in cathedratione leg. incathedr..- » «ἡ 
—2 184; not. ν. 4. pro “Ζιεταγίδαν leg. Turaxióci.^ Corruptissime Base 
:'»nomina scribuntur«in Anecd. Bekk. p. 308: 16.. ^. 
— 185. not. d. In.dissert. IL. de praeceptis myst. p. 9. Laicadlpée- 
'!yam:^ ,Ciceronis interpretes arietis. nomine: intelligi volunt argu- 
mentum validissimum, quo adversariorum :rátiones: convellantur. 
»Sed significatur ille aries idi legibus regiis. -mominatus ,'/quo ὑπο- 
»goviov loco: caedes: inconsulte facta lueretuf. - dn. eandem. sen- 
' tentiam :;postea' inductus . :est Huschkius . Anall. m Lam 178. 
Noodtii pariter oblitus. | 
— 198. v. 16. post concubitum dele conima.....- Ev et — 
— 201. v. 2. pro futiliora scrib. inutiliora,: et in mot. post. ;se- 
cus comma tollendum, post'sunt.'inserendum.: 
-τ 202. not. Gellius.1I..23. filia hominis: εἰν ebbe in persigi- 
lio vitiata est. Archilochus jactavit secum Lycambae filia- 
bus rem habuisse "Hozc: v τεμένει Dioscor. Ep. XXIII. p. 250. 


ΡΠ]. Memini, aliquot locis: Bibl. eue bns ee et Wásei: 
rel pro Bassiril. scriptum vidisse. 


ET CORRIGEND A. 1351 


P. .205. v, 9. post non opus est pone sémicolon. Adde Julian. Or. 
VII. 405. "Opgevs 0: “τὰς ἀγνοτάξας. τελετὰς “καταστησά- 

tros. 

— 206. not. c. Versus homericus est IL. T. 551. κοῦροι ᾿4ϑηναίων, 

ες περιυτελλομένωνὉ ἐνιαυτῶν. 

— 207. v. 17. pro feriantem scr. feriatam. 

— 214.1 15. Hoc quod ego affirmavi bellum illud contra db. 
gestum esse, negat Muellerus De Dorib. T. L. 176. not. ἀστυγεί-- - 
ovas illos, quos Herodotus .yocat, Megarenses esse contendens, 
non Eleusinios. Ex Herodoti verbis neutrum clare apparet, sed 
quia ista de Eumolpo fabula belli cujusdam inter Athenienses et 
Eleusinios gesti fama niti videbatur, huc potius referendum. pu- 

^tavi Herodoti testimonium, quam ad  Megarenses, - quos Solon cum 
Croeso colloquens suo potius nomine quam τοὺς ἀστυγείτονας. ap- 
pellasset. Sed non pugnabo hoc necessarium esse, neque nego 

: adeo Muelleri sententiam mihi nunc aliquanto. probabiliorem. vide- 
ri, quanquam aliter sentit Struyius; sed quae idem p. 335. con- 
tra me dicit, minus opportuna sunt$ Arctini testimonium ἢ illi lo- 

"co, ubi de Homero mihi sermo erat, prorsus non conveniebat, 
neque omnes expiationes. fictas. ab historicis. Uitobam, sed eas 
ipsas, quas commemoravi. 


— 215. v. 3. pro focderatorum, scrib. foéderatarum, et v. 
10. post ad, insere id. Sophoclét autem. loci [t] emendatio- 
nem aut similem aüt. eandem in Muelleri Doricis inihi nuper le- 
gisse videor sed locum .perp: eram. a me notatum nunc. reperire non 
possum. dem ihi accidit in Philostrati emendatione p. 732. 
quam in Jacobsii editione aut ab. hoc aut a Welckero propositam 
esse obscure mernini sed. locum. requirenti ARS. index ὡς νὰ me- 
moria suppetit. 

— 290. v. 8. pro Optationi'l , Optatiàni. .Qui séquuntür ὁ 'ver- 
sus syringem Optatiani miii e referünt, non mea &ed typothetae 
culpa. Ibid. v. 20. post diversos excidit versus. 


— 294. His consentit Mallius "Theodorus ἃς. Metr. p. 19. Mya 
dactylicum hexametrum inyentum, primitus;ab Or- 
pheo Critias asserit, Democritus, a Musaeo.;quod te- 
stimonium , quum. librum ipsum acquirere.nullo.,modo potuerim, e 
Bachii editione Critiae huc transferre ,coactus .sum. . ,Ejusdem 
Critiae mentio facienda erat in enumeratione testium C. AV. 8. 3. 

— 940. v. 29. excidit nota loci L. 96. - 

— | 242. v. 97. Hecatae mysteria parum explicate. memorant. Kristote- 
M Mirab. c. 137. Artemid. a 97. p. 132. Plutarch. de Tim. c. 

489. 

Em not. v. 4. pro et pápyro leg. ex apyro. 

— 254. not. l. ult. ζεεύς le 5 P» id οὐδὲ 

— 262. v. 25. fotilissimii "Ber? futilibug. TU ui boot 

— 268. v. 16. pro quidem scr. quidam. - s. 

— 272. v. 11. post ἐνταῦϑά omissa est loci Bolodiiii nota. M. v et 
v. 20. verba plura quae in "ev ci δΙΟΙ ΧΙ, 

— 278. not. lin. ult. pro c. 2. leg. c. 


3e 


J 


je 0 C 


[t] Nomen Xagragóy linc sumsit Arcadiüs. dé Acc. p. 10. 


1352 ADDENDA 


P279. not. 5. lin. 8. pro. Paus. VI. 19. leg. VI. 20. 4. et d ^ 10. po 
aliaque multa scrib. aliique multi. T ME 


— 281. not. u. lin. ult. Appian. Civ. IV. 144, scrib. 44. 


— 2982. v. 5. pro enumeratio scrib. enumeratis et v. 18. pro 
—. V. 75. srib. VI. 75. v 

—. 287. v. 2. pro ἀπόστασις leg. ἀπότασις. 

— 289. v. 11. post sacris pone punctum . et. v. 14. pro VII. “110. 
scrib. VII. 111. 

— 991. v. 4. pro. aliunde repetit corrige memorat. et y. 12. 
pro quaerens.leg.: querens, et v. antepenult. post A8eUjs ute 
ΤΌΘ᾽ ΜΌΝ, 20 17. πα μὰν, δ δ died 2ERBRDR 

— 298. v. 7. post περεϑεμένους tolle punctum. 'et v. 19. . pro! "bove 
Scr. "oye. 

— 801. y. 20. pro indicit. eg. aon TN et n; adnotatione. jy. 1. 

— . pro HADSH μιαίνειν. -, ! MT nati 

— 802. not. v. 3. dele. Crit . ᾿ 

— 8504. not. a. lin. 4. pro, € eos. Scr, 6985. v. 5. pro περὶ τῆς u cod 
SCr. περὶ τοῦ κεστοῦ c/c μήτρος, Notae postremae adde: Idem 
Chelido significatur ab' Herodian, zr. JMov. p. 9. Aedebun, ὁ ΩΝ 
τελευτῶντος γράψαξ, Ubl περὶ τελετῶν. scribendum. i 


— 812. nota prie. Ὁ .*. pro T. ΤΙ. leg. 4 v VIII. . 2 NOS An "an 

— 814. not. ἘΠῚ pro 238. scrib. 293. — - mee 

— 821. v..28. pro. poo scrib. ovas bug m. 

— 822. not. v. 2. post καταϑέλγων adde punctum. . 

— 823. v. 5. pro Oiaysos leg. Οἴαγρος... et in nota prima. d Aiqre- 
., ae leg. Aleyone. 

— DEUA nota prima τ. ds pro 134. leg. 285. D.. et v. 9. aiit. "UP ye 
i: γῶν τῶν τὲ ηρώων. 

— 829. v. 5. post narrant adde comma. 4 
— 841. v. 19. pro Sect. VIL leg. dnt 

— 844. lin. 6. a. fin. ἀναγενώσκῳωμεν, leg-. dyRyaytiuxou ev. 

—. 849. v. 8. dissensus leg. dissensio. hi 

— 861. v. 21. ἀρχαιότατας leg. ἀρχαιότατος. 

—*856.' not. 1. 9. pro LXXVIIL. leg. LXXII. LA S4 NE, 
— 868. 1. 26. post constat dele punctum. il. upto dd. 
—— 878. not. Haec quüm adnotarem, Hermanni Dissert. de C id 

mactüs elegis nondum edita 'erat. 


M s ] 


AE 
Pa 


—.874. pro 5. scrib. 22. et v. 18. pro p. 19. .Scrib. - p. Pb. JAM E 
de: 


— 879. v. 1. post propositae adde. comma. in adnot. v. 
. Recentiores poetas aoristi primi ὑφανα et similium. syl nta me- 
"diam corripere demonstrat post Jacobsium Struvius in Programm. 


a. 1820. exemplis ex Anthol. et LL. Sibyll. allatis; ibid. v..12.. 


post γένηται interpone punctum, . - 
881. 19. post symbolici dele punctum et in nóf. v. 6. post. con- 
trariis adde dictis. ^ ^ 
— 883. v. 17. post Achill. 'Tat. L. excidit c. 1. 
— 885. not. o. 8. pro Herod. II. p. 19. leg. c. 19. Ceterum hoc ex- 
emplum minus aptum quia alia interposita sunt verba. ἡ 
— 894. v. 11. pro maximas leg. maximis. 


— 895. v. 4. post composuerit omissum comma et y. 22. pro ob-- 


servabili inepte: editum serv abili. 


Cw —— —UP OD wp NRI INIMA) 





τὴν ^ ET CORRIGENDA. 1353 


P. 398. not. h. In Callimachi versibus pro. εἴπερ Struvius ἥπερ re- 

ES a2. not. ult. adde: apud Arcadium p. 126. pro ϑεὺς ὁ Διόνυσος 
scribendum. $4sve. | LT 8 ὃ o^ ! 

— 408. y. 21. adde Schol. Aeschin. p. 747. et v. 22. post vocabula 
dele punctum. . ΙΑ ᾿ ᾿ ma 

- 406. not. t. v. 2. pro Fricapaeus leg. Eric. 

— 411. v. 10. post "Zu£ga: pone comma. et. v. 14. post interpre- 


: tes punctum. " 
— 412. ν. 10. pro. Hesiodi leg. Hesiodei. ᾿ 
— 417. πού. v. 9. pro exordium leg. exodium. 


—.419. 1. 19. pro desumta leg. sumta. . 

— 429. v. 18. post reprehendit tolle. comma. 

— 432. v. 19. post potius dele punctum. 

— 436. v. 23. dele verba Palaephati J'oval ᾿“ῤτέμιδος. Fabula 
Ζεονύσου γοναὶ memoratur in Didascalia ab Oderico edita v. 
Boeckh. Inscr. N. 230. T n NS 

— 439. not. e. lin. 3. pro ἀδέκδες δέ rescrib. cs. : - ἣν 

— 442. v. 26. omissa est ad h. v. Hermanni. adnotatio : Sic legitur in 
ed. Gesn. Apud Eusebium κατὰ δὲ σφέτερον. Ego recepi lectio- 

. nem Clementis KvxAorsg5e, ἐν ἴσῳ. τε. Q PA 

— 445, v. 9. male Φύλου editum pro φύλου. ' 

— 454. v. 11. post versum tolle punctum. T9 

— 459. v. 14. adde oraculum Herod. VIL 140. ἀλλ᾽ Zro» ἐξ ἀδύτοιο. 
(V. 4. οὔτε γὰρ ἢ κεφαλὴ μένει ἔμπεδον οὔτε νυ σῶμα οὔτε πό- 
δὲς νέατοι οὔτ᾽ οὖν χέρες, οὔτε vu μέσσης λείπεται, ἀλλ᾽ ἄζη-- 

Ae πέλει, pro ἄζηλα scribendum -esse ἀἴδηλα fortasse jam alii 
Mister. eodemque modo in Alcaei Fragm. IE. λαῖφος δὲ πᾶν 
᾿ ἡ άδηλον T | JE 

— 461. v. 10. «oon leg. νηπευϑέα. 

— 464. not. v. 2. pro aiii leg. alii. xis 

—, 469. y. 12. pro tertii leg. quarti. Notae adde: μάρτυρα 9έ- 
σθαι Eur. Suppl. 272. ἵστορα ϑείομεν l. XXIII. 486. . | 

— 471..v. 4. pro 7; leg. ἥ. 

— 476. v. 15. pro 1. 138. leg. 1. 130. et in not. v. ult. unda pro 
undas. ^ 

— 477. v. 20. pro possit leg. jussit. 

— 478. not. v. 9. pro Ausoniarum leg. Ausonianum. 

ἘΞ 488. . 14. pro Orphei leg. Orpheum. 

^  -— 490. y. antepenult. pro p. 137. leg. p. 135. 

— 1492. antepenult. pro genero leg. genere. 

— 507. v. 6. post ἔνϑ᾽ οὖν tolle lineolam. 

— 508. v. 7. pro /£ve; Strüvius legi mavult γεγονέναι, ut similius. 

— 518. not. k. lin. antep. pro Hexaem. LVIII. leg. L. VIII. 

— 514. v. 1. pro Rheae leg. Rhea. et v. 8. Νυκτός pro vvxzóc. 

— 516. v. 19. adde Aristid. Or. III. p. 21. κατὰ τὴν ἐνταῦϑα «ευ- 
κάδα τὴν ἐπὶ τῷ ᾿“χτίῳ yz πολλὴ προχωροῦσα εἰς ϑάλασσαν 

a — σχηματε κυκλοτερεῖ δρεπάνης τινα τρόπον, καὶ — λέγεσθαι 

à ὡς ἄρα ἐνταῦϑα ἐπράχϑη co. περὶ τὸν Κρόνον, ὑπὸ τῶν παί- 

δὼν αὐτοῦ τὸ περὶ τὴν ἐκτομήν. 
— 520. not. t. lin. 1. post πάντα insere punctum. 
— 524. v. 1. pro uncinis leg. uncis. 


wu 


1354 ADDENDA 


P. 595, not. ad v. 20. adde: xvxAo? praebet Eusebius P. 102; 
108. C. quod probat Valckenarius De Aristob. P- 81. 

— 526. v. ult. pro rctore leg. rectore. 4 ^ 

— 527. v. 2. pro duobus leg. de duobus. d 

—.582, v. 12. post arbitrer dele comma. " 

— 588. not. h. adde: Cosmas Ind. L. XII. 845. A. οὐδὲ αὐτὸ τοὔνο- 
μα πάλαι ἐγινώσκετο, τοῦ νόμου τοῖς “Ἑλλησι" καὶ. péeror "Our 
poc οὐδαμοῦ τῆς ποιήσεως αὐτῷ χρησάμενος. 

— 587. v. 14. pro transpositione poteram trajectione: scri- 
bere. Vocabula doctorum: usu trita, auctor, impostor, edi- 
tor, interpolator, titulus, nota, fragmenta, Spe- 
cimina, omissio, ineditus, derivare, allegare, ci- 
tare, respicere, et alia talia non declinavi, partim me plu- 
ribus quam necesse esset, partim ne semper iisdem uterer, nec 
animabus dicere dubitavi, ubi animis o ger erat. 

— 539. v. 2. pro Χρόνος leg. Κρόνον. 

— 541. v. 10. pro L. V. 8. leg. L. V. 35. 

— 546. not. v. 2. pro Hippiam leg. Hippium. 9 y 2 2 

— 560. v. 24. pro proponantur leg. MR 

— 558. male repetita sunt Proculi verba. ο΄. 

— 555. v. 9. pro ταρταρίη leg. ταρταρίῃ et v. 19; ^ eg "ἀξ e ll. 

— 558. v. ult. pro Zw leg. ἐμ. 

— 567. v. 10. post reperiri deleto puncto insere Pes 

— 568. v. 8. pro 107. leg. 167. et v. 10. sic corrige ut in I licher 
dictum. In adnot. p. penult. pro murcos leg. murcus. 


— 570. v. 8. Firmici verba leguntur p. 416. Gronov. quae ποίδι, ex- 
cidit. " 

— 576. v. 5. pro persenset leg. percenset. . 

— 581. v. 15. pro 124. scrib. 114. 2^ 

— 582. v. 4. verba τοῦτο Ορφεῖ male sejuncta sunt a praeceden- 
tibus. 

— 585. not. l. ante furore omissa sunt verba: virgines Mile- 
sias. 

— 587. v.9. pro vgsow leg. ὄφεσιν. et not. v. ult. E dicitur ex- 
cidit v. Grotius. 

— 595. ante post omissum est enumerant. 


— 597. v. 16. Hic versus Struvio ita scribendus videtur ὕπνον ὃς 
οὐκ ἐᾷ μειλίχιον. Si praepositionem omiseris, plura succurrunt, 
ὕπνον ὃς οὔποτ᾽ ἐᾷ μ᾽ ὀλίγον βλεφάροισιν tavsw y. ee. 

— 599. v. 17. post sunt dele punctum, v. 79. post fallor. adde 
comma, versu penult. post aras dele comma. : 

— 613. y. 7. pro semicolo pone comma. 

— 618. not. antepenult. pro φανοφόροι leg. φανοφόροι. 

— 622. |. 8. pro ἐξ οἵ leg. ov. t Grammatici loco quem in noí. Af. 
attuli ^Zcode/rzc ϑεὸς ὁ ἥλιος pro postremo. fortasse reponen- 
dum quod saepe cum illo commutatum est, .4oAAo». Ἢ πού. 
seq. quae affertur Hesychii interpretatio ad δαίτας pertinet, non 

. ad δαῖτας. 

— 680. 18. pro demum leg. dearum. 

- 682. v. 10. post μάντεις adde comma, —— ; 

— 684. v. 17. post Hecatae omissum est iram. 

— 685. v. 9. pro horibiles leg. horribiles. 


&. Ὁ 


ὡς ἢ 
Ji 


ET CORRIGENDA. 1355 


P. 638. not. y. lin. 1. pro uuusquisque leg. unusquisque. 

— 641. 16. post νυμφόληστος adde comma. |... : 

— 648. v. 7. pro ἀδέκῳ leg. ἀδέκῳ. 

— 644. not. v. 8. a suo super leg. suber;. Adde Soph. Antig. 
1142. ubi Bacchus invocatur μολεῖν καϑαροίῳ ποδί. 

— 647. not. v. 7. post Plutarch. excidit nota loci; quem nunc re- 
quirere non vacat, et in fine seq. notae Panclius editum pro 
Panelius. 

— 649. v. 6. pro Carpocratianarum leg. Curpsgr dtia- 
norum. 

— 651. not. p. v. 8. adde: implies cum genitivo posuit Grammati- 
cus ante Ammon. Valcken. p. XLVIII. παρϑένος ἢ μήπω μυη- 
ϑεῖσα ἀνδρός. 

— 655. v. 2. pro κεχρεσμένον leg. κεχρισμένους. ᾿ .. *- 

— 658. v. 10. pro obserabatur leg. observabatur. 

— 675. v. penult. post reposuisse omissum est refert. 

— 676. v. 19. post suum dele comma. |... 

— 683. not. v. penult. pro residante leg. residente. 

— T7098. v. 9. ΩΝ ficulneae dele. punctum. Nota f. adde: Lex. 


πέρὶ srv&v . 234. Valck. guo» πὸ weno ois δασυνόμενον 
εὗρον. εἴ alins Epim. p. 1 d 
—.709. y. 24. pro Ind. leg. Jud. 


— 720. v. 16. dele syllabam ho- 

— 722. not. c. adde Valckenar. De Aristob. p. 78. 

— 728. v. 1. Struvius emendat ἀνορούων pro ἀνορούσων et v. 6. 
φαίνεταν omisso mendoso ἄρ᾽, quod me invito retentum est. 

— 729. v. 2. idem pro ἀμφὶ δὲ τῇ ζώνῃ emendat τό, Equidem il- 
lud pro pr acceperam. 

— 788. v. 16. pro γονή leg. γυνή. v. 17. pro ἥερφώ Μορφώ, Nomen 
«i00.nuper Sapphoni restituit Neue in Fragm. I. 6. 

— 785. 4. post cujusdam omissum est filia. ἴῃ Orphei vers. L - 
21. pro Ζεὺς γὰρ ἔδωκε reponendum est ex Struvii emendatione 
Wr ydo ἔδωκε. In nota pro καὶ δ᾽ αὖτ᾽ scribendum καὶ lo, 


702. db 5. Deum Aegyptium hoc et aliis locis -Hebmellm vocavi, 
cujus formae auctor extat mullus sed usus necessarius est. 

— 741. v. 7. pro legito scrib. tegito. 

— 742. v. 7. pro summae leg. summam. 

— 746. wv. 8. post μέγεστε del. comma. 

— 767. v. 21. pro demum leg. deorum. 

— 771. not. t. Hermanni adnotatio est ad Soph. 'Trach. v. 287. 

— 772. not. x. lin. 5. pro Herod. III. 66. leg. 65. 


AD. T. II. 


P. 787. not. ult. v. 2. pro hymnus leg. hymnos. 


— 790. v. 6. pro parenthesi scrib. Serv. ad Georg. IV. 817. not. d. 
lin. 3. post IX. adde v. 72. 


— 798. v. 4. post Proculus adde Schol. ad Hesiod, "Theog. v. 209. 


— 795. not. adde: μία ἡμέδα παρὰ Κυρίῳ οἷς χίλια ἔτη YI. Petr. 
3, 8. cf. Psalm. o, 8. 5 ; t Ἷ 


1356 


ADDENDA 


P..798. v. 28. pro votam leg. rotam. In not. v. 8. post τὴν adde 
ψυχήν. De Sisypho adde Lucret. III. 1007. 
— 808. v. quarto ante fin. pro precatorum leg. peccatorum. 


—. 809. 
— 815. 
— 818. 


v. 17. pro Quorum leg. Quo. 
v. 16. pro Tabula leg. Fabula. 
v. penult. pro Titaeus leg. Titacus. gi. 


—.820. v. 24. ante cum Clementis deest qua e. 


— 821. 


nota secunda v. 5. post Arrian. Alex. interpone Ἢ ΗΠ οὗ v. 


6. post cultum comma. 

— 828. not. Suidas s. Πύϑωνος. 'ξὰς πνεύματι πύϑωνος ἐνθουσιώσας 
καὶ φαντασίαν μυήσεως (κυήσεως) παφεχομένας. Eusebius in 
Hes. c. 8. p. 388. μὴ ϑαυμάζετε δαίμονας ἀπὸ κοιλίας ἀνϑρώ- 
πῶὼν φωγοῦντας τοὺς ὀνομαζομένους πύϑωνας. 


— 8929. 
— 889. 


lin. ult. pro suspectum.leg. suspectam. 
not. v. 9. pro ἔνδυον scr. ἔνδρυον. 


— iBÁl.v. 7. pro Sternenblumen leg. Sternen [αι ϑρρκδιᾷ 


- 842. 
VI. 


not. ult. v. 1. pro 1. 25. ὅν Ἵ. 55. et peo VII. 77. leg. 
77. 


-- 850. Υ. 15. post πεντόζῳ o omissum - est ἐμῇ χεῖρ t. 
—.858. v. 12. pro τρίβει, leg. ir et v. 16 . ante apparet dele ut. 


In not. v. 5. pro ἐρεγάστωρ 
— $860. not. ult. pro παντόδαπον Struius παντόδυκον legendum censet. 
not. adde: Columella IX. 2. 1. Hyginus veterum aucto- . 


- 9862. 


ἐρυγάστωρ. 


rum placita secretis dispersa monimentis iac in 


Τράμματ᾽ ἀπόκρυφα Callim. Fr. CCXLII. 
— 864. |. o7. pro ille scrib. illi. 
— 865. v. 18. pro Planetarum leg. Planctarum. et in nota pri- 


ma v. 2. Actaeo pro Arctaeo. 


- 866. 
- -867. 
-— S24 
— 881. 
— 885. 
— 887. 
— 888. 


v. post nulla omissum est. nisi. 

not. adde: herba. βάλλες vocatur Árcad. de Acc. p. 80. 

v. 8. pro Hesychius leg. Toupius. 

v. 20. adde Schneider. ad. Nic. Ther. p. 252. 

v. 4. post necesse excidit sit. 

v. penult. pro Siciliae leg. Italiae. 

not. adde: Βουδούας Bacchi comes in India relictus ἊΝ Ar- 


riano, si satis memini, commemoratur. 


— 898. 
— 905. 
— 912. 
—. 915. 
— 920. 
— 921. 
— 924. 
ΣΕ ὌΧ 
—« 928. 
—, 981, 
— 4088. 
— 940. 
— 942. 


not. v. 1. pro Sitanes leg. Titanes. 

v. 8. pro quas leg. quos. 

not. bb. adde Ast. ad. Plat. Legg. p. 490. 

not. v. 2. pro & μάντεις leg. or. 

|. penult. pro dua leg. duo. 

v. 21. ante εἶναι excidit κόσμον. 

not. Struvius pro ichton emendandum putat ii». 
not. v. 12. pro nemine leg. nomine. 

not. d. lin. 4. pro Psraphr. leg. Paraphr. 

ul. pro taditum leg. traditum. 

v. 10. post Tzetzes omissum est exponit. 

v. 20. pro τὸ ἔαρ scrib. τῷ ἔαρι. 

Struvius veteres mathematicos putat primum hebdomadis diem 


^ 


Soli, siderum principi et mesochoro, dicasse, secundum ei qui 
proximus ex planetis inferioribus esset terrae, tertium similiter 
ei qui ex superioribus minimo intervallo a terra distaret, tum 


- ^ 
"OL CUTEEM—— SM MMOHDNKMMPR DUCI um OUT OESTN u  ONE -- 


ET CORRIGENDA. 1357 


δ 


quartum quintumque locum iis similiter assignasse, qui in utraque 
serie medii essent, postremo sextum αν γρε γερὴ eos numerasse 
quos remotissimos a terra viderent. 

P. 944. not. d. lin. 5. pro Empedoclis corrige Empedotini. 
Etenim in cod. pro Empedocli νόον Empedotim, cujus 
i AY erem Ebertus. 

— v ro πὸ ὃς leg. πολυεργός. 

— 952. v. 15. pus ub. pa ab. Ξ ἢν | 

— 957. v. 14. ante videri excidit Mieten. ΦῚ 

— 968. v. 18. pro rogata scrib. rogato. V. 15. post Pind. exci- 

dit Olymp. 

— 970. v. 5. pro 811. scrib. 311. 

— 972. v. 22. post Diodor. excidit numerus capitis sexti. la not. 
prim. v. 2. post Moret. pro p. 56. leg. v. 56. In not. secunda 
post Erfind. excidit T. II. 

— 978. not. e. lin. 1. pro Maaca leg. Masca. Notae seq. adde: nomen 
καταγχήναις, fabulam, ut videtur, significans legitur in. Inscript. 
CCXXIX. p. 349. Boeckh. 

— 977. v. 11. adde: quae eadem verba leguntur in Schol. Dionys. 
Gramm. p. 747. ibid. v. 20. pro forman leg. formam. . Sen- 
tentiam suam de tragoedia lyrica denuo defendit Boeckhius p. 
766. orsus a veterum monimentorum fastidio, quod sibi impro- 
bari dicit. Ego vero veteres anagraphas nequaquam fastidio, sed 
íllam ab Heraclide productam teste non certissimo, in qua can- 
torum heroicorum certamina musica fabulose enumerantur, mini- 
mum auctoritatis habere dixi; neque ea, quae Boeckhius a me 
neglecta dicit, neglexi sed ut ambigua ad causam probandam ni- 
hil conferre censui. Verum antequam illa Inscriptio, de qua lo- 
quitur vir doctus, mihi innotuerit, hanc quaestionem resumere nolo. 

— 978. v. 11. pro recentiores leg. recentioris. 4 

— 982. v. 10. pro Βαϑυμηδίδαν leg: Βαδυμηδεῖδαι et v. penult. pro 
Audanio leg. Andanio. 

— 988. v. ult. pro tradi leg. tradit. . Herodiani locum a se eodem 
modo emendatum esse in Praefat. lliadis ed. "Teubner. W. Din- 
dorfius mihi per literas significat. i; 

— 989. v. 12. pro Charontis leg. Chironis. v. 14. post trans- 
mutavit excidit Serv. Aen. VI. 14. 

— 991. v. 15. pro 2z2ov leg. κύκλου- 

— 992. v. 25. pro Circae leg. Circe. 

— 995. v. 1. tolle verba male repetita. ccc ' Auatóvat. E Dionysii 
Chalcidensis libro Lesbonax. de Fig. p. 184. aífert aliquid . de 
Amazone Myrina v. Valcken. 

— 996. not. pp. lin. 11. excidit Alcimum; adde quod rex Philocy- 
prus Cypranor dicitur v. Bach. Solon. p. 84. 

— 1001. v. ult. pro ἐτέμσε leg. ἐτίμησε. 

--- 1008. not. v. 14. pro μαλϑίέων leg. μαλϑών. 

— 1009. not. v. ul£. pro Cincinnae leg. Cincinniae. 

— 1011. v-17. pro Collegum leg. Collegium. et in not. v. mon- 
straverint pro menstrav erint. 

— 1015. v. penult. adde Firmicus VII. 16. 426. cinaedos efficiet 
matris deorum cyppahastis inservientes. Dorvillius ad 


IT. : 37 


- 


1358 » "ADDENDA 


Charit. p. 681. cymbalistis emendat; praestat v ypdiid 4, e. 
Gallis. Tesydhius Κυπάταει κίναιδοι» μαλακοί. Not: M (7. post 
νόσος adde hoc loco. 

— 1024. v. 8. pro bacchati: lóg. baéchati οἱ 

— 1025. not. ult. v. 8. pro latet Struvius νἐρσιῤψῥορεῖν 
emendat. 

— 1027. v. 28. His Ithyphallis non dissimili sodalitas τῶν x«xoa:- 
μονεστῶν memoratur Athen. XIL 551. F. 

— 1028. v. 10. pro pro scrib. porro. | 

— 1088. v. 18. pro saeculariorum leg. sacculariorum. 
— 1087. not. 47. v. 7. ante Plantinum dele lineolam. 

— 1056. v. 5. pro abjecta leg. Xy Aeg et v. 14. numina irri no- 

mina. 

1067. not. m. pro gure leg. figure. 

1069. v. 16. pro 7016.01 leg. ποεῶσι- 

1075. v. 15. post ἄρτοι tolle comma. 

1081. adde Hesych. Θύανον πέμμα ἐστὶν ἀντὶ βοός: 

1083. not. ult. pro in rebus leg. de rebus. 

1084. not. n. lin. 2. pro ἄνω leg. ἄνευ. lbid. not. o. lin. 5. tolle 

verba Schol. Juven. I. 80. 2 

1087. v. 9. pro καλαβέζεεν leg. καλαρέξων. 

— 1088. excidit quartum oraculum, quod in praesentia restituere non 
possum. V. 12. pro Ζέα leg. Διά. M 

— 1092. v. 18. Adde: ex Hippocratis loco apparet cur diilipides 

— Hipp. 144. Phaedrae insaniam ab ira Dianae repetat. 

— 1092. v. post creditae tolle punctum. 

— 1096. v. 16. pro Ascraeae leg: Acraeae et v. 19. post femi- 
nis dele punctum. 

— 1100. v. 9. ante nihil excidit Pytbágóras. 

— 1101. v. ult. pro 46. leg. 146. .. 

— 1108. v. 12. ante prioribus omissum seculis. . 

— 1118. v. 15. post insidiis pro semicolo pone comma. 


t i 


—.11830. v. 24. pro admirabuntum leg. admirantem. 

. — 1181. v. 2. pro fabularibus scr. fabulatoribus. 
— 1138. v. 6. pro hoc deo leg. hac dea. τὰ 
— 11835. v. ult. pro quatuor leg. tres. tor: 0g 
— 1136. v. 3.'post Pausanias omissum est narrat. 


— 1147. v. 1. post γνωρίζειν. comma pon. et addend.. arüculus. In 
Not. prim. v. 6. dee. Poet. pro Poct. 

— 1151. v. 9. pro o; leg. οἵ. 

— 1152. not. pro λαϑριδίην Gallaei Edit. λαϑρηιδίην» unde. Stru- 
vius in Add. Lex. Schneid. proponit 44997 ἰδίη vs. 


— 1158. v. 7. post χορεύσατε excidit φησὶ “Σοφοκλῆς. 

— 1166. not. Meinekius Men. Praef. XXXIX. alium Menandrum. sig- 
nificari putat, Struvius comicum. 

— 1177. not. t. lin. 3. pro Digitorum scríb. Digitiorum. 

— 1188. v. 19. W. Dindorfius in literis ad me datis proposuit con- 
jecturam verae similem pro 'Zyou/ózc vel "Evou1 01e scribendum 
esse Ξεγομήδης» et esse eundem veterem historicum a Dionysio 
memoratum, cujus nomen in Schol. Arist. Lys. 448. male Ξηνο- 
μήδης scribi et pejus etiam Ξενομήδη in Schol. Vict. ad Il. XVI. 


ET CORRIGENDA. 1359 


P. 1191. v. antepenult. pro ἐρνόν Struvio ἀργόν legendum videbatur, 
— 1194. v. 12. pro ἐπεμύλιο leg. v m 
— 1201. v. 4. pro ipsis leg. ipsi. v. 7. pro Dactylis et scr. 
Corybantibus et Dactylis. 
— 1202. v. 4. pro beneficiis leg. beneficis. 
— 1218. v. 9. post Eaque excidit epinio- 
— 1224. v. 6. post ᾿Σαμοϑράκην exciderunt verba ᾿Ιασίων xoi diii 
.Oavoc ᾧκουν, κεραυνωθέντος δέ --- 
— 1998, v. 91. pro Platonis leg. Plutonis. 
— 1235. not. c. lin. 8. pro dicunt scrib. dicuntur. 
— 1238. v. 4. post confugit pone punctum. 
— 1248. v. 11. pro deo leg. deos. 
— 1258. v. 16. pro de leg. des. 
— 1268. not. v. 10. pro velsellae scrib. volsellae. 
— 1264. v. 8. adde Eur. Iph. T. 1460 
Νόμον δὲ ϑὲς τόνδ᾽, ὅταν ἑορτάζη λεώς 
τῆς σῆς σφαγῇ ἧς ἄποιν᾽, ἐπισχέτω ξέφος 
δέρῃ πρὸς ἀνδρὸς" “αἷμά τ᾽ dBaméco; (068 
ὁσίας ἕκατι, ϑεά Ó' ὅπως τιμὲς ἔχῃ. " 
— . 1976. v. 14. post libidinem adde venit. 
— 1284, v. 9. pro haberent scrib. haberet. 
— 1294. not. k. add. Buttmann in "— Antiqq. T. IL. p. 42. 





37 * 





I. INDEX 
RERUM MEMORABILIUM. IN ORPHEO. 





bl 


L RES FABULOSAE. 


Adrastea 485. 581. 
aetas aurea 510. 
᾿“νάγκη 485. 
Antauges Sol 498. 
Apollo Zagrei reliquias colligit 
581. Zagreum custodit 553. 
— Liberam in matrim. ducit 
544. 
— Dianam vitiat 593. 
Atlas 582. 
Bendis 545. 
Caelus 501. sq. 
Cataposis Phanetis 519. 
Centimani 504. 
Ceres eadem Rhea 538. Jovis ma- 
ter 537. 
— fruges, mel, nectar et am- 
brosiam producit 538. 
Cereris ira 592. 
Chaos 472. 
Chronus rerum initium 470. 
Corybantes 515. 546. 
Curetes custodes Jovis et Rlheae 
515. 546. 554. 


Curetes custodes Zagrei 553. 
— Minervae comites 541. 
Cyclopes 504. 
Diana Latonae filia 543. 
artibus praeest 545. 
Dice 435. 
Erato 598. 
Ericapaeus 478. 
Eros in Jove 495. Saturni filius 
482. 
Eubuleus Sol 498. 
Euclea, Eusthenia, Wd 543. 
Euphrosyne 545. 
Fortuna 595. 
Furiae filiae Proserpinae 547. 
Gratiae duplices 543. 
Hecate eadem Diana 543. 
— Cereris filia 545. 
— Latonae filia 561. 
Hercules 485. 
Hippa 581. 
Hygea Amoris filia et Pithus 995. 
Hymenaeus 594. 
Ide 514. : 





᾿ς 


L INDEX RERUM MEMORABILIUM IN ORPHEO.. 


E 

Jupiter nascitur 514. educatur: 
514, mundum condit 517. 
534. a verbo ζῇν dictus 
235; 

Metis 478. 481. 496. 

Minerva 481. 540. 541. 

Nereus 509, 

Nox dea 501. 514.. 517. 

Nou oc 588. 

tesi et 'lTethys 508. omnium 
origo 487. 

Οἶνος pro Bacchus 557. 

Ovum cosmogonicum 475. 

Pan 487. 

Parcae Urani filiae 504. 

Phanes 478. 498. 496. 

Philophrosyne Gratia 548. 

Phorcus 509. 

Plutone 545. 

Pontus 509. 

Proserpina 530 — 546. 


1361 


Protogonus 480. 
Saturnus 509. 516. 518. 


.Sinope Martis filia 594. 


Sol Bacchus. 498. 
speculum Zagrei 555. 


. successiones deorum 527. 


Tempus v. Chronus. 
"Terrae liberi 509. 
textrina dearum 580. 
'Thaumas 509. 
Themis 539. Titanes 505. et Ti- 
tanides 535. 
— occidunt Zagreum 555. 
— 'fartaro inclusi 581. olim. 
rebellaturi 793. 
'Tritopatores 753. . 
'Tyche v. Fortuna. 
Venus 542. 
Vulcanus 555. 504. 
Zagreus 552. 556. 557. 558. 559. 
͵ .572. 581. - 


IL SENTENTIAE ORPHEI 


De animae ingressu in corpora 
755. 

— anno magno 792. 

— Christo 739. 

— daemonibus 950. 

— deo omnia permeante 746. 

— diis CCCLX. 598. VIII. 742. 

— harmonia coelesti 943. 

— hominibus 580. 565. 

— ]una 499. 

— manibus 951. 

—. memoria 732. 

— mulieribus 952. 

— qutatione. elementorum 948. 

— Niso loco 465. 


ΠῚ. 


Aegyptius 241. "Thrax 
294, Orphei duo tresve 
857. 

Homerum imitatus 521. 

mysteria instituit 239. 


Orpheus 


De numeris 715. 

— oscillis 586. 

— seculo Saturnio 510. 

— sole 497. 

— talo 951. 

— terra 499. 

— trinitate 581. 909. 910. cf. 
737. 

— . ventre 955. 

— visu 950. 

— vita altera. 

— vita ferina primorum. hominum 
246. 

—) vita longa priorum 513. 

— vitae castimonia 244. 


ORPHEUS. 


Orpheus nomina deorum allegori- 
ce usurpat. 731. 

num dorice scripserit 722. 
rg bacchica instituit 
29 


— — 


1362 


( 


L INDEX RERUM MEMORABILIUM IN ORPHEO 


Orphei aetas 955. 


allegoriae 604. 
astronomia 363. 
consensus cum Mose vd 
737. 

fabulae impiae 608.-: 
hymni 745. 

inventa 233. 


Orphei dg 320. 948. Magia 
1. | | 


medicina 242, 
palinodia 448. 
theogonia 465 488. — 
Gic Qu 

— ,Vaticinia 287. 
— majores et posteri 322. . 


It] 




















I. INDEX GRAECUS. 





A. ἀκταῖαι vestes 1099, ᾿ 


set ἀκταάζειν 1021. 

ἀγαϑὲς 1076. ἀκύκλεος 54. is 
ἀχαϑοί dii salutares 1251. ἅλα καὶ κύαμον χορ αν ἡ 254. 
ἀγορὰ Κερκώπων : 1808. ἀλευρόμᾳαντες 81 
ἀγοροὶ κυνῶν, συῶν etc, 1304. . ἀλίβας 978. 
ἄγραφοι νόμοι 198. . ἁλίσπαρτος 1192. 
ἄγρια, ξύλα 708. ᾿Ζλκεῖδαι ϑεοΐ 1984. 
ἀγυεεύς monas 716. ἀλληγορικόν 1. q. x το guae. 88. 
ABA; 640. ἃλς doc 87. 

ἄγχαρμος 80. ἀλφιτομάντεια 815.. 

ἄδουλος 1087. ἁμάρτημα περὶ và γένη 638, 
poco ϑεσμός 799. ἀμβροσία 879. 848. 
ἄδρυον et ἔνδρυον 889. ἄμης 1061. 
ἀειγενετής 482. "Auuac, ᾿Αμμαία 822. 
ἀείδαρος 849. ἀμνοκόποβ; ἀμνοκοπία 961. . 
ἀεὶ μάλλον 885. ἀμνοσκοπία 862. 
At σία 822. ἀμφίπολον sacerdotes 1235. 
PE 548. ἀμφιφῶν, ἀμφίφως 1062. 
αἰγίζειν 658. ἀναγωγή 88. 
αἴγλη placenta 1066. ἀναιρεῖν sortileg. 814. 
αἷμα ἄστρων 953. .. &v&xÀnow et ἀνέγερσις deorum 
αἴρειν δάκτυλον 1180. — 619 sq. 
αἰσχρολογία ἐφ᾽ ἱεροῖς 689. ἀνακεχωρηκότα. βιβλία 163. 
αἰολόχρως ; LS 


ὡς 838. "ἄνακτες παῖδες 1233. 
αἴτεα sacrorum 6 687. | ἀνάκτορον, ορίον 59. pro palatio 
αἰώρα 485. «wi ΠΣ 62. ' 
ἀκρόκομος φοῖνιξ 578. ἀναλύειν veneficia. 644, 


. 1364 


ἄναξ et σωτήρ 1231. 
ἀναστῆναι δρυπά, 646. 
ἀνασύρασϑαι μηροὺς 826. 
᾿Ανδοκίδου “Ἑρμῆς 1888. 
ἀνεμοσκοπία 62. 

ἀνθρωπώ 788. 

᾿Ανταία 1197. 

ἀπόϑετα scripta 862, 
ἀπόῤῥητα cistarum 56. 
ἀποφράδες, 431. 

ἀριϑμῷ πάντ᾽ ἐπέοικε 718. 
᾿ἄρκτων ὅρος 1118. 
ἄρκτοι puellae Dianae sacrae 7Á. 
ἅρμα pro ἁρμονία 846. 
ἄρνες penae 418 

ἀροῦν et φαροῦν 837. 
ἁρπαγὰ Korvrriow 1081. 
doyn» μέσα, τελευτή 987. 
ἀσέβεια crimen 665. 

ἀσκὸς obscoen. 848. 
ἄσπαλος 817. 

ἀστροσκοπία 862. 
᾿Αστυδρόμια 596. 
ἄτρακτος sagitta 850. 
ἀτρίαστος 854. 

αὖρος 848. 

αὐτολήκυϑος 1036. 
αὐτοπτικὸ ἀγάλματα 88. 
αὐτοπτία in sacris 102, 
ἀφ ᾿ἑστίας μυηϑείς 1290. 
ἀφίδρυσις deorum 274. 
ἀφοσίωσις παϑῶν 688. 
P 5. ᾿2Ζχϑεία Ceres 1225. 
ἀχαιέναι 1063. 

᾿Αχελῷος aqua 888. 

"uou doi 1284. 


B. 

B interpositum 1034. 7 pro 4. 
1213. 

βάβακοι 847. 

βαδύ pro ἡδύ 1022, 

Βάκχος nom. propr. quis primus 
usus 308. 

βάκχος pro φανὸς 618. 

Βάλιος Dionysus 293. 

βάλλειν pro DAE ad 638. 

foni, βήρηξ 106 


II. INDEX GRAECUS. 


. βασιλίδες 245, 


βασσάρα vulpes 298. 
βασσαρίς lupa 1089. 
βασυνίας 1064. 


᾿βαττολογέα 400. 


βέδυ 836. 888. 

Βεγδῖς 545. 

βησσᾶς 27. 

"rn ja 1381. ὯΝ 

βλὸψ 5. βλώ 

βραύλια TEM 

βουλίμου ἐξέλασις 178. 
βοῦς placenta 1064, 

βοῦς ἐπὶ γλώσσῃ 86. 
βοῶπις non Juno. sola 802. 
βρίσχος 876. 

βροτός pro μορτός 568. 
βρυάξειν bacchari £088. fol. 90 [1]. 
βωλώρυξ 847. 

βωμός ϑερμός 628. 


5 


r^ interpositum 458. 

γαιήοχος ἵσπος 857. 

Ταλάξια fest. 1069, 

γαμήλεοι tol 770. db. ; 
μος πνευματικός ἑερός 

T ΠῊ 608. x d: 

Ταρίμας 5. Καρίμας 1037. 

γαρότας ὃ 

γαφάγας 848. 

γενέϑλια ἑστίας etc. 485. 

γενέϑλιοι ϑεοί 766. — 

γέῤῥα 1067. 

γλυκεῖα fel 877. h 

γοναὶ Διονύσου et alior. deor. in 
fabulis 437. 

γονεῖς majores 768, 

γυμνῶς directe 868. 

γυναικεία ϑεὸς 680, 


υρόμαντις 815. 


Ζ. 


T pro Z 296. 
αἰμονὲς πατρῷον καὶ μητρῷον 
769. 


. δαίμονες de uno 769, 


[T] Incuria typothetae accidit ut paginae quatuor iisdem nu- 
meris signarentur; quare folii numerum his paginis adscripsi. 


ELEC E D MC. 





PONE" UR ECT i ῪΝ ον 


IL INDEX 


NOPSS ᾿“'ϑηνᾶς WP. .et alio- 
rum deorum 1234. 

Δαμία 822. 

δασύπους 851, 

“1αυλίς fest. 679, 

δεῖξις τῶν ἱερῶν 49. sq. 

δειρέίτας 848. 

δελφίξ, delphica 559. 

“εύσιον 609, 

4ημήτρειοι cerriti 241. 

nuo 822. 

διαϑέτης 832. 

διαϑηκη 868. 

διαϑῆκαι ἀπόῤῥητον 965. 

διατιϑέναι E 

διὰ τριῶν ἀπόλλυμαι 740. 

διδάσκειν τὰ ἱερὰ 50. — 

διδάσκεσθαι τὰ μυστήρια 191. 

ΦΖικτυακά 881.. 

“ἴον 186. 

Ζεὸς κῴδιον 183. 

Διόνυσος ἐπὶ μαστῷ 882. 

“Ζιόςκουροι pro παρωτίδες. 1939. 

διφυῆ 748... 

δίωγμα festum 680. 

δοσοληψία 419. 

δοχεύς 108, E δι 

δουλαπατία 665. 

δράξων 1081. 

“4ριώδονες of 1234. 

4ύμη pro δυσμὴ 1085. fol. 20. 

δύσμαιναι 1085. fol. m 


E. 


“Εβδομαγέτης 484. 
Puoi! di 1038. 
ἐγκέλαδος Minerva WE 
ἐγκρυφίας 1069. 

ἐγκύκλια 54. 
ἐγκυλιχκίστρια 682. 

ἔγχυτον 1069, ᾿ 
ἐγχυτρίστρια 682. ——— 
εἴδη, ἰδέαν placentae 1080. 
εἷς pro πρῶτος 429. 
εἰρβῆσαι initiare 74, 
εἴρκρεσις animarum 780, 
poU initiare 74. 
ἐκβάλλειν διὰ μέτρου 951.- 
ἑκὰς ὅστις ἀλιτρός 17. 
ἕκτωρ Ζεύς 857. 

ἐκφέρειν τὰ μυστήρια 55. 


"m y 


GRAECUS. 


1365 


ἔκφορα sacra 707. 

ἐλατήρ 1076. 

ἔλαφος fugax 895. 

Pm) 458. 

ἑλένη 5 

ἐλπὶς Idi 70. 

ἐνήλατα 107. 1075. 

ἔνϑρυπτα 1071. 

ἐντεῖναί τι εἷς ποίημα voe 

ἔντριτον 1070. 

ἐξαίρεσις 1032, - 

ἐξάρχειν 646. 

ἐπαγωγή daemonum 221. 

ἐπεικάδες 431. . 

ἐπέϑετοι ἑορταί 667. 

ἐπικλήσεις 402." ᾿ 

ἐπεμύλιοι ϑιεοί 972. 

ἐπὶ τετελεσμένοις. 777... 

ἐπιτηδειοῦν 145. 

ἐποπτεύειν de. ἐαγϑίαν: minusculis 
148. 5" 

ἑπτάδουλος 764. 

ἑπτάκτις ϑεὸς 101. 

ἐπῳδὴ ᾿Ορφυκή 286. 

ἑπωπίς 994. 

ἐριγάστωρ; ἐρέμυπκος 868. 

᾿Ερικεπαῖος unde 479. 

ἔῤῥηφόροι 872. 

ἔρση aqua 878. 

ἐρυσίχϑων 856, 

ἐσμὸς ὀνομάτων. 648. 

“Ἑστίᾳ ϑύειν ves 706. 

Eifuoc 1044. 

εὐκαμία 86. 

εὐοῖ 1042, 

εὔλακε ἀργυρέᾳ 884. 

εὐρυγάστωρ 851. 

εὐτέλεια attica 1036. 

εὔχεσϑαι τάγαϑά 12. 

ἔφυγον xaxov formula nuptialis 648. 


Ζ. 
Ζειρήνη Venus 1227. 
Ζεὺς πατρῷος 770. 
— γενέϑλιος 770. 
— ἃ ζῆν dictus 795. . 
p rie 846. 


H. 
ἡδυντῆρες sal 879. 


1366 


ἡδύπνουν 847, 9X5 

ἡ μερόκαλλες 702. 

᾿Ἡρόχια 596 

Hoo festum 619. da 
ἠχεῖον He 1295, 


J 
9) τοὶ 
. 


Θάλαμος 3n sacris 96. 
ϑαλλοί in sacris 835; 
Oso ἄγνωστοι 599, 
πο ἀποτροπαῖοι $08. ὃ 
- βασίλειοι 272, (5. 
— γενέταν 1238, [8b υὐ 
— λύσιοι ER " 
— μητρῷοι 1 T 
— πατρῷοι 77i. 198. διὰ 
πατρ. καὶ ἱερὰ 276. 
—— πρόγονοι 1289.5 ... 
— Oxo: 816, 
τεράστιον 641. 1231. 
δεινὰ 669. 
ϑεραπεία μύϑων 156,.. 
ϑευμορία 879. * ; 
ϑεωρεῖν de mysteriis 15. 
ϑεωρίαν uvotixat 87. 
ϑεωρίδες 284. 
ϑίβη 876. 
ϑρῖον 1845. 
ϑριοφόροι; ϑριοβόλοι 814.. 
ϑρονισμοί Pindari: 368. 
ϑρόνωσις 116. AE0t 
ϑυλακίζειν 1033. δ» 
ϑύλακος 848. SH 
ϑύλαξ follis 1084. 
ϑυοςκόος 261. 
ϑύσϑλα 708. | 
ϑυσίαι ἄναυλοι 686. 


— — ἑεξρατικαέ 958. 
ϑυωρός 867. 
e ὦ 
"Ino 461. 


ἰδιοφυῆ 748. ᾿ 

ἑερά statuae deorum 51. . 
ἱερὰ ἀπόῤῥητα Alexandr. 51. 
ἑερατικά 880, 

ἱεροϑήκη 59, 

ἱεροὶ λόγοι 148: 
ἱεροστολισταί 871. 


Il. INDEX GRAECUS. 


-ἐστριανίδες 1258. 





ἑερώσ yo : 
"Ivano. Es ma. 
᾿Ιοβακ i E 
ἰοχέαιρα ἀσπίς 856. 
"Ioodaír ς 621. sq. 


καδίσκοι Διὸς κτησέου 53. 

καϑαρμοὶ sacra ΘΝ et Meroe 
639. 695. 

κάϑαροις παϑῶν 688. 

κάϑεδρα 646 

καϑιεγνῦσαι 646. 0.0 PE 

Καλλιστώ dea 630. , y 

Καλλέχορος 285. d 

καμπεσίγυιος. 700. 

καπήδαλος 1031. 

καρδαμὴ 1076. 

καρδιουλκεῖν 587. 

καταβάλλειν 467. 

καταβολεὺς 1170, | 

Καταγωώγια Ephesiorum. 177. 

κατα als instituere 205. 

καταπαύειν τὸν λόγον 788. . 

καταρχαΐ inia 74. “ὃ. 

κατασπᾷν fallere 1308. 

παταστῆσαι μυστήρια ' 

καταχήνη 970. v. Addend. 

καψικίδαλος 1033. 

κεῖα 1290, ed 

κερὰ ηλος. 972. 

E. 

«sQxíc aratrum 837. 

«ígvos sacrum 27.. 

κέίδαλον 1084, 

κίλλος 848... "a 

νεῖν μέγαρα 9 

Κινώ 788. e 

κέκιῤῥος 1916. 

πιστοφόρος 647. 2t 

κλαδοῦχος 716. 

κλείς oris 86. 

κλήσεις ἑεραΐ 62. 180. 

κλήτωρ 108. 

κόγξ ὄμπαξ᾽ 775.. 

xoíne 1996.  - 

XOLUOVEU : 
cue 18. 

κοίτη cista 1257. | 

xoAvuBov ἅμιλλα 1028. 





εὐ xowov»  promis- 





- 


IL INDEX GRAECUS. 


κοπρίαν scurrae 1318. j 


κόραε statuae 1336. 
κορινϑιάζεσθαι 1021. 
κόρος ramus 418. 


κορυβάντεον 1144. 
ovy? φόροι 1823. 
κορώνη 


κόσμος ἀοιδῆς 795. 
κουρῆτες γαῖα 716. 


- κούρεον ἄνϑος 494. 


Kovgorgogos dea 680. 
κράδαε, i. s 708. 
κραταέπους ὃ 

πρατηρέζω, κρατηρίσκος 646. 
πρηπίξς placentae 1069. 
πριυϑόμαντις 815. 29: 
κρικηλασέα 702. 

προκοῦν᾽ 702. 


Κρόνος ἃ κόρος deriv. 506. 511. 


Κυαμίτης 258. 

Kvgr; χη 1226. 
κύχλος carmen 888. 
κύκλος γενέσεως 798. 
κύων ξυλίνη 858. 
κῶνος rhombus 700. 


ΡΝ 


λαυπαέχτης 1819. 

λέπαργος nix 857. 

λεύκη in sacr. Phryg. 647. 

λιβανομάντεια ἃ Pythagor. in- 
venta 263. 

«4ιϑοβολία festum 680." 

λόγου ἑεροΐ v. ἱεροί. 

— μυστιυκοέ 149. ^: 
Φρύγιοι; «Διβυκοὶ ekc. 869. 
φυσικοί 150. 
λόμβαι 1086. fol. 20. 

"Luo πομπή 679. 
λύειν. veneficia 

Àvotot sot v. ϑεοί. 
τελεταί 648. | 
λυχψαψίαι in. sacris 171. 


— 


M. 
μάγαρον 59. 830, 


μαϑητὴς et διδάσκαλος confus. 
353. 


μακαρέα 979, 


1367 


Μαλέα λέϑος 586. 

μαλθακὸς, Eo 1008. 

μεγαρέζειν 829 

μεῖζον, μεῖζον 888. 

ΙΜειλινόη 818. T 

μεμίανταρ religioni est 190. j 

μέμνων 849. | 

μεσόπκρανον 959.0. 

μετά singularis usus 1191. 

μεταλαμβάνειν, ᾿μεταληπεικὸς 
τρόπος 155. ἣ 

μηναγύρτης 645. 

μηναῖος 954. L3 "Ny ooo 

μήνιμα Manium m 

μήτηρ et M confus. 868. 
μητρέζειν 642. 882. 

μητρωάξειν μητρωσμός ern 

μητροπάτωρ 457. | 

μέα pro προότη 878. 

μιερεύς 575. 

μέτος semen.837. 

“Μνημώ 738. 


μοιραῖον — €t ' μοιραγέται 
1235. r 


μολγός 966... 

μόροττον 679. 

μυεῖσθαι cum genit. 651. v. Ad- 
dend. 

μύλλος 1067. 

μυρμώ 568. 

μυσταγωγεῖν 28. sq. 

μυστήρια sacra magica 90. . 

omnia secreta 88. 

Veneris res 651. 

μυστής duplici sensu 29. 

pro ἐπόπτης 128. 

μυστικὸν quid significet 85. 402. 

μυστικὴ κοινωνία 649 ᾿ 

μυστυκοί secretarii 62, 

“Μώλεια festum 680. 


ϑεοὲ 


-—— 


bal. 


Ναρϑηκοφόροὀ 813. 

νεβρέζειν 653 e 

νοθεύειν activ. 389. 

νόμος non homeric. 588. (Ns .Ad- 
dend. 

NvxriAios 662, 

νυμφών᾽ in. sacris 649. sq. 

νύξ ἱερά 651. 


(n 


^. 
& e 


1368 
O0. 


Oluos ἀοιδῆς 790. . 
οἷς θέμις in sacr. dicitur 450. 
ὄκνος avis 881. " 
ὁλομέλεια 717. - 
ὁμαδόν 648. 
ὄμαδος βίβλων 648: 
ὁμόγνιεοι ϑεοί 768. 
σμοία omissum 15, 1040. 
ὁμοίως nota tachygr. 779, 
ὀμφαλοί ρ]αοοπίαγαπι 1079." 
ὄνος ἄγων μυστήρια 96. 
ὀξυϑύμια 688. j 
ὀπεσαμβώ 798. 
ogíavag 945. 
ὄργια unde 305. 

— "Veneris 651. 
ὄργιον 708. v. Addend. 
ὀρϑοστάτης 1063. 
ὁρκίζειν cum accusat. dupl. 739. 
opgueO0c 648. — 
οὐλομέλεια 717. 
οὐρανός ab οὖρος 503. 


3 , 3 , 


ὀφεοβόροι, ὀφεόδειροι 845. 


Π. 


Πάϑη βακχικά 698. 

πάϑη ϑεῶν 1108. 

παίγνια Bacchi 700. 

παιδίον pro παῖς 1050. 
παιδίον τοῦ πατρός 1048. 
IlaAÀac ἃ πάλλειν 559, 
στανόληπτος 641. 

πάντα ϑεοῦ πλήρη 912. 
πάντα τρία 582. 

παξ 778. 

παρά pro κατά 184. 
παραγγέλματα μυστικά 189. 
σαράδοσις mysterior. 39. 
παραλαμβάνειν và μυστ. 89. 
oí παρὰ μικρὸν ϑεοί 1232. 
παραστάτης 1174. 1282... 
παραχαράττειν 608. , 
“πάρεδρον δαίμονες 222, 
παρέχειν τὰ ἑερά 61. 
παστὸς in sacris 26. 
παταγώδης 27. 

πάτριος λόγος 800. 
EP: plurium deor. epitheton 


LJ 
uk 
΄ ? "iu 
J & 


IL INDEX GRAECUS. 


παυράκις 884, to 
d. 


πέπλος coelum 380. . 
πεντέβορος 1160. 


“περιβασώ 788. 


περιμάκτριαι 632. — 
οἱ περὶ τὰς τελετάς 154. 
σήλωσις 684 

πίναξ ἀγυρτικός 358... 
στλανηϑῆναι γῆν 49. 
πλάστρα 9297. |. 0. 


-πλαταγή 701. 


πλέον ἔλασσον 888. 

ποδοστραβη 700. - 

πόλτος 1077. . . " 

τὰ Lnd mr Terum natura 142, 

πρᾶξις lectio, τὰ πραττόμε 
567... 505. S0 D ORISENS 

προβασκάνια 971. 9 

στροβολαέ 891. 

προϑύματα 1083. 

πρόπολοι ϑεῶν 1235. 

πρόῤῥησις μυστική 16, 

στροφηῶοι dii 1185, 

σρούνεικοι 1325. 

τὰ πρῶτα τῶν ἱερῶν 54. 128. 
viciis pileus 709, placenta 704. 


πυραμοῦς 1077. 
πυρόμαντις 815. — 


, . 


πυριγενης prima producta 463. | 


P. 


“Ῥεμβάς 1088. fol. 20. 
dw» ABD. 
δόμβος 700, 

de 3 
Σαβακός 1015. 
σαββατισμός 684. 
σακπχούρας 900. . 
“Σαυάδαι 290. | 
σελήνη placenta 1065. 
σεληνίδες ornamenta 170. 


' ewyov 1071. 


σίαλος 853. 
σιγῆς ἀκένδυνον γέρας 67. 
σικχὸς 945. 
σιπύη 873. 
σιφνὸς 878. 





v TNNT TREES 








5." -- FAKE m PP - - 


II. INDEX 


σιωπὴ μυστικὴ 67. 
σκέπαρνον 854. 
“Σκίρτος 1311. 

σκεῤῥοὺ θεοί 1186." 
σκίραφος, σκεραφώδης 1818. 
σκληρός et σκιῤῥός 1314. 
σκληροπαίκτης 1514. 
σκύτη lupercorum 682. 
δοβάς 1088. fol. 20. 
σπερμολόγοι 1032, 
στεμματιαῖον 179. 
στεγυγρός 852. 
᾿στῖγμα de accent. 657. 

στολίζεινγ στολιστήρια 971. 
στρεπτά 1074, , 
δτρόβελος 701. . . 
evvyvos 864... — bh ox 
συγκαϑιεροῦν 150. 

Συκάσιος Ζεὺς 708. 
“Συχίτης Διόνυσος 708. 
σῦκον Wumprttw 1345. 
σύμβακχοι 913. 
dol ἐνόδια 828. 

— -— insignia 729. 
συμβολεικόν p. μυστιπκόν 98. 
venbAsh cert 828. 
συμμορία κολάκων etc. 1013. 
συνθήματα characteres magici730. 
σύῤῥα 520. 
σύστασις Sacra 109.. 
σφαῖρα pila 701. 
σφραγίς baptismus 33. 
σχήματα μυστικά 189. 
σωρὸς Lind 643. 
σῶστρα 
“ΣΣώτειρα 980. 
σωτήρια 888, 


E 7. 


Τάγυρι 1332. 

ταμιεῖον sacrarium 1888, 

ταυροκαϑάψια 207. 

ταυροπόλοι 1089. 

ταχίνας 848, 

τελείωσις baptismus 38, 

τελεσταί statuarum 780, 

τελέστρια 652. 

τελεταί Sacra lustralia 695. 
gica et resolutoria 90, 

τελετή quis primus usus 304. 

τέλος nuptiae 651. 


x 


Ià- 


», 


GRAECUS.. 1369 
τελχίς, τελχιταίνω 1181. — 
τεράστιον ϑεοί 1281. 
τετραγονία 764. ' 
τετράδι γέγονας 481... 
τολύπη bur du | 
τραγηφόροι 658... 
icd caprificus 847, 
τραγῳδία pro threnus 977. 
τράπεζαν in templis 1048. 
τὰ τρία κακά 740. 
τριαγμοΐ 29870 

τριαδικῶς 354. 

τρίβαλλος 1037. 1305. 
τρίγληνα 1336. ἫΝ 
τριγονία 764.  “" 
τρίγωνα, carmina 888. 


. τριοδῖτις 1088. fol. 20. 


τρίκοκκα 1836. 
τρίοψ 387.. 
τριτοπάτωρ 760. 763. 
τροχάδες 1847. 
τρυφητήρια 1022. 
T'vzrat festum 680, 
Τυχεῖα 595. 


Τύχων daemon 1235. 


e 


"Tfouoruxoc versus 860. 


᾿ὑγέεια in sacris 707. placenta 879. 


ὑδογενῆς 443. 

ὑδρανός 183. 

ὕψνις 828. 

ὑπεκκαύστρια 1290. 
ὑποϑῆκαι 865. 

ὕραξ 848. 

ὑργή ὑρχή 886. 

ὕφανε 80Υ..879. v. Addend. 
ὕφος liber 379. 

ὕω, ὕδωρ, χυμός 150. 


d. 


Φαίνειν τὰ ἱερά 61. 
φαλλής, qvos 1087. . 
φαναὶ μυστηρίων 289. — 
φάσματα in mysteriis 57. | 
φῆρον 866. 

Φόρκου πύλαι 968. 
φορτικός obscoenus 1326. 
qovoxos 966. 


1370 IL INDEX GRAECUS. 


φρατρία λῃστῶν etc. 1078. 
φυλακτήρια proebia. 170. 
φυσικά 798 

φωνῆς συνετὸς 14. 


f 


X. 
χαῖρε νυμφέε 649. 


“Χαλκιδεὺς pro Χαλδαῖος 841. 


χεῖρες pro δυνάμεις 886. 
χηλὸς 874. : 
χοιρέναν͵ 1067. 4 
χοιροψάλης 826. 


χρησμός Homero ignot. 310. 
χύτλος 885. ! 


T 
ψυχαστής », ψυχάζειν 1088. 


ψυχή ἃ ψύχος 796. 798. 
ψυχοῦν 958. ι 


Q. 
ὠοσκοπική 410.. 
ὠτιαφόροι 1312. 


ἝΝ 





ntc 





puo q—— ———————————À————— M - 





ΠῚ. 


INDEX LATINUS. 





A. 


Abaris 313. 
abata 279. 
Acarnenses augures 310. 
Accusat. decl. III. aeol. 484. 
acetum in sacris 878. 
Achelous aqua 952. 
Acmon 1177. 1298. 
Aclemon 1298. 
actae 1021. 
Actaeonis canes 1189. 
adjectiva in oc, soc, 109 pro zc 
841. 
adjectiva in ax 682. 
adjurationum formulae 739 sq. 
Adonis 403. 
Adrastea 514. 
Adrianus initiatus 87. 
aedes inscriptae 1239. 1330. 
aeditui 80. 
Aegimius 491. 
Aegyptiorum dictio symbolica 887. 
Aegyptii memoriam colunt 732. . 
aeronautae veteres 814. 
Aerope s. Asíerope 279. 
aes in sacris 896, 
Aesacus vates 269. 


Aeschrio poeta 1301. 
Aeschyli.causa 77. 

— — "REumenides 81. 
Aesculapius 601.. Berytensis 1277. 
aetates mundi 782 sq. 791. 
aetiologia sacrorum 171. 
Agis scurra 1308. 
Aglaophamus 722. 

Aglaus Psophidius 1007. 
agnus curio 85. 
Agrauli mysteria. 88. 


᾿ Agrionia 678. 


Agriope Orphei 375. 
Agrippa Nettesheim 911. 


Agroetas scriptor 987. 


agrostis 866. 

agyrtae quando coeperint 315. 
Alcathus 685. : 

Alchimicorum formulae 739. 
Alcibiadis causa 48. fama 1026. 

Alcman de bacchan. 306. 

Alcon Cabirus 1250. 

Alexandri Epistolae 162. 1001. 

cineres religiosi 280. 
—  — imago in amuletis 1171. 

Alimontia mysteria 983. 

Alcyone 323. 

alimos 897. 


1372 


allegoriae in mysteriis 184, 

allegoriae aetas 155. usus 848. 
ope fons 283. 

Alruna 904. 

Amalcides 754. 

Amazonia 417. 

Amor demiurgus 529. 

Amphiarai oracula 311. 

Amphionis musica 752. 

Amphipoli Bacchica sacra 290. 

amuleta 970. 

Amyclaeum solemne 680. 

Anaceum 765. 

Anacharsis Eleusine initiatus 282. 
Rheae initiatus 282. 

Anagraphe Sicyonia 328. 

. Anaxagorae consensus cum, Or- 
pheo 951. 

Anaxagorei 157. "ὃ 

Anaxilai ludicra 122. 

Anaximandri dictio 1100. 

Anaximandri allegoriae 157. 

ancarius 850. 

Anchinoe s. Anchiroe 1210. . 

anculi dii 1234. 

. de Angelis Orphei et Osuna sen- 

tentiae 456.  . 

Angelus Jovis filia. 1291/05! 

animarum inspiratio 760. ἡ 

animae septem partes 983." 

anima aer 758. 

animarum descensus 982. wx οἷν 

Anius sacerdos 268. ' stri, 

anni quatuor teiijedtilés ^94. 
944. dL 

annuli physici 375. | . 

annus mundi s. magnus 792. 

Antheas comicus 307. 

antica et postica mundi 915. 

Anticlides 410. 


au 877. 
Antisthenis allegoriae. 159. 
antistoichia 214. 1183. 

antithei 58. | 

antrum Idaeum 1179. 

aoristi II. imperativus in ον 1074. 
aornus in acropoli attica 974. 

. Apaturiorum ritus 171. 

apertio templi 831. 


11. INDEX LATINUS. 


apes divinae 817. 
Aphytis sacra bacch. 292. 
"ences alleqotscca? Apis medicus 315. 

^ doephvae; ,***. Apollo ἑατρόμαντις 812. 


— πάτριος 217. 

Maleates 586. 

ΝΝαπαῖος 267. 

Sileni filius 1179. 
Telchinius 1185. 'Telchines 

occidit 1197. 

— idem Sol 79. 
Apollinis sepulcrum 993. 
Apollonides Nicaeensis 384. 
Apollonius de Orpheo 196. 
arae incruentae 1083. 
aratri partes 839. 
arcani vis 65. sq. 
Archelaus 748. 

Archilochi Jobacchi 300. 


I: E tl 


.Arctini fabula de Palladio 1202. 


arculata 1074. 

aretalogi 1316. 

Argiope Philammonis 378. 
Argura 1132. 

Argus Homero ignotus 302. 
aries lustralis 185. 
—  'Thyestae 658. 
Arignote 653. 359. 
Arignotus Pythagoreus 359. 
arilator 1033. 

Arion 397. : ^. 
Aristeas 314," ^ "PS TT 
Aristiae Orpheus 338. | 
Aristobulus 448. ^ ' . or. ia 
Aristoclea delphica 619. .  . Ὕ 
Aristocriti theosophia: 346. | 
Aristotelis obscuritas 164. 


arithmomantia 900. 

aruspicinae vocabula 881. 

Asclepiadis theologum, $545. 

asini nomina 849. ᾿ 

Asinius Quadratus 998. 

Asius 970. 

Aspasiae causa 6665... 

Astarte. Saracenorum 1228. 

Astrologiae antiquitas 426. 

Atabyrus 1194. 

Atheniensium veterum. cultus 169. 
— —- — liberalitas in civitat. 

larg. 19. 


judicium de Opp 848. 














IL INDEX LATINUS, 


Atheniensium quw chlaniydes 
5 


Athenio de Sáàmothraciis 1219. 
Attis pastor 631. Hyes 628. 
augurum status 917. 

auriplices 227. : 
autochthones 169. . 
Automedes 328. 

automata 1187. 


B. 


Babutzicarius 823. 

Bacchanalia quamdiu duraverint 
653. 271. 

Bacchanaliorum feritas 672. ter- 
ricula 121. vestigia in Homero 
285. 

Baccharum vulnera 698. 

Bacchi plures 656. 

—  muptiae 610. 
—  palingenesia 711. 
— δοιὰ lustralia 641. 696. 

Bacchus ἡμερίδης 662. λύσιος, 
λυαῖος 644. μαινόλης 662. μει- 
λέχιος 708. φεύς s. φλεύς 402. 
χαριδότης 662. ψευδάνωρ 292. 

Bacchus animus mundanus 711. 

— . Delphis cultus 617. 620. 

sepultus 572. 

Eleutherensis 661. 

in Euboea educatus 1135. 

Epaphus 1138. 

genitalium praeses 661. 

insaniens 698. 

in Lydia natus 1047. 

Melanthi adjutor 663. 

Osiris 584. 

a Perseo occisus 579. 

rerum dividuarum prae- 
ses 711. 

Rhodo cultus 807. 

sacris lustralibus praeest 
641. 

— -ῦ 501 296. 

Bacis 800. 

. bajulorum. facetiae - 

balis 867. . 

baptae 1007. 

baptisma profanatum 1019. 

barbari exclusi a sacris. 14. 18. 
in exercitu Rom. 1325. 


I. 


Ε 
Fl 


1373 


Bardiaei, Bardylis 1825. 
Bassari 293. 

battaritis 904. 

Battalus 1332. 

Baubo 818. 

Bauli 1131. 

Besas 27. 

Bendis 500. 628. 1165. 1214. 
Berecyntes 1216. 
Berenice 315. 

bilbire 778. 

biothanati 223. 
Bithynorum sacra 1165. 
Boebe et Bolbe 1213. 
boja 36. 

bolites 1079. 

bos sacer 677. 
brassica 908. 

brevia p. proebia 170. 
Brimo 587. 1213. 
Brotus 568. 

bullae ornamenta 169. 
Butes scriptor 687. 
butubatta 1332: 


C. 


Cabarnus 1228. ΄. 


Cabbala pythagorica. 908. 
Cabiri 1202. . 
Cabir magnus 1228. 


'"Cabiro nympha 1250. 


Cadmus- Cadmilus 1253. 
cajoli 1080. 

Calanus 927. 

Calendaria 412. 

calendarum solemnia 176. 
Calliae adulatores 1024. 
Callistratus de Samothr. 1205. 
caminorum. amuleta 971. 
Canabutius 1204. 
Candulus 1305. 

canes a sacris cohibiti 1095. 
cantorum vett. successiones 327. 
capillus Veneris 888. ; 
capita deorum 880. 

capita fatidica 236. 

Carbas 1141. 

Carnabon 215. 

Carpocratiani 649. 

Caryatae 1195. 

casae in sacris 1087. 


38 


13574 


Casandra 269. 
Cassius Severus pragmaticus 999. 
castimoniae initiandorum 192. 
catabolici 107. 
cataposis 613. 
Cauco Eleusinius 6638. 983. 1252. 
cavillationes in $acris 683. 
Celedones 906. 
Celmis 1166. 1177. 1181. 
Cephalio 995. 1223. 
Cerberus 818. 
Cercops 354. 
Cercopes 1296. 
Ceres A goud 1225. Pheraea 1213. 
χαλκόκροτος 1225. 
— cum Celeo concubuit 824. 
— Jovis mater 537. terra 79. 
—  Samothrace culta 1222. in 
Paro 1223. 
—  mnuptias sanxit 650. 
— et Liber dii inferi 241.1225. 
Cereris et Junonis sacra adver- 
saria 153. 
cervaria ovis 119. 
cervicosus 1181. 
cervulos facere 176. 
cervus pro fugitivo. 895. 
Ceryces Attici 218. 
Chalcis Corybantum mater 11535. 
Chaldaei in Graecia 426. 
— — "Epnermm 922. 930. 
945. 


— —  theurgi 102. 

characteres magici 104. 106. 730. 
Charax de Orpheo 844. 
Charidemus s. Chariphemus 325. 
Charila 175. 

Charops s. "Tharops 323. 
Chelidon vates 304. v. Addend. 
Chiliasmus Orphei 787. 

Chiron sapiens 420. veterinarius 


Chobar Venus 1227. 

Choerilus 210. 856. 

Choorum ritus 684. 

chrisma 639. 

Chrysippus fabularum interpres 
842. 606 

—  — de etymo nominis τε-- 

λετή 121. 

Christiani librarii vocabula sacra 
substituunt 525. 


IIl. INDEX LATINUS. 


cibus in theatro sumtus 1069. 

cicadae crinales 168. 

Ciceronis Orpheus 8388. 

Cincinnia. 1026. 

cindapsus 1331. 

cingula sacra 372. 

circenses ludi alleg. 170. 

circulus lacteus 935. 

cistae nomina 876. 

citeria 175. 

Clearchus 944. 

climata 374. 

Cleonis hetaeria 1024.. 

Cliti mors 328. 

clypeus balneorum 1004. 

Coelus et 'T'erra dii nuptiales 761. 

— — -- — primi : parentes 
508. 

Colias 669. 

collyria 1077. 

Combe Curetum Müokex 209. 1134. 

communicare pro participare 18. 

Comoediae causae 688. 

Comicorum fabulae contra fanati- 

cos 628. 

— — - -—- de deorum so- 
lemnibus 436. 

comisatores conjurati 1025. 

confusio pro turpitudo 32. 

consecratio urbium et statuarum 

980. .: 

mortuorum 1002. 

consignare τελειοῦν um 

convicia in sacris 689. 

conviviorum veterum mos » 685. 

Copreus praeco 685. 

cor pyramidis simile 709. 

cordi - rq et Bacchus praesunt 

60 


. Corinthus luxuriosa 1021. 


Cornelius Nepos pragmaticus 999. 

cornix Minervae invisa 974. 

coronae in templis distributae 
707. | 

Corybantes insaniae ^ auctores 

640 sq. 

Corybantum sacra lustralia 1158. 

— -- -- ortus 1189. ' 

Corythallia 670. 

cossi victus hierophantarum 1059. 

Cotys s. Cotytto 1014. 

Cotyttia 1007. 


- 7. T τυ νυ RR 





IIL INDEX LATINUS. 


crater animarum 736. Liberi bi 
tris 196. 
crepus 682. 
— cretae et cypsi usus in sacris 655. 
Cretae sacra mystica 1144. 
— dii nati 572. 
cribrum fatidicum 640. 
Crinois 1162. 
Critodemus 368. . 
Critolaus de Samothr. p.. 1392. 
crumatica 1381. 
cubula 1061. 
cunae dráconibus ornatae 582. 
Curetes 1111.sq. Minervae comi- 
'tes 541. . 
— occidunt Epaphum. 1133. 
aneae 865. 
. Cybebe 630. : n4 
Cybelae cultores pataici. 1015. Sà- 
cerdotes medici 639. 
Cyclops rex uu 
Cyllenus 1166. 
cymbala et 6mnipaili post Homer. 
298. 


cyparissinum sceptrum Jovis. 896. 
Cyrba 1155... 


D. 


Daemones turbulenti 696. 

daemonium meridianum 1092. - 

Daera 158. 

damnatis os occlusum 86. 

Daphne Antioch. 1022. 

Daphnephoriae 172. 

Dardanus et Jasion 1202. 1207. 
1212. 1222. 

deae texentes 551. 

dedicationes templorum 436. 

defollire 1034. 

Deiope 213. 

Delas 1156. 

Deliaca cerimonia 680. 

delphica 846, 

— mysteria 618. solemne 

iaculare 175. 

Delta siad. 1345. 

Demetrius Magnes 573. 

Demo allegor.. 987. 

Democriti Τριτογένεια 157. 

Demogorgon 598. 

demorum aíticor. idiomata 874. 


Ayteavt 0. 


1375 


deorum amores allegor. 608. as- 
sessores 1234 

—  — cognomina a conditoribus 
1338. 

— - natales dies 430. 

—  — ganium irae 637. 

—  — momina ad unum deum 
relata. 712. 598. nomina 
in mysteriis tradita 1286. 

— muptiae 649. 607. 

— — πάϑη 688. 697. 

— statuae circumductae ἃ 
peregrinantibus 276. 1240. 
—  — res gestae in sacris ex- 

pressae 675. 
—  — sepulcra. 575. 
successiones 791. 
Derwische 1153. 
deus ἀῤχή, μέσα. τελευτή 590. 
Dexicreo vates. 800. 
dexter et sinister conf. a librar. 
858. 
dextra et sinistra. mundi 915. 
Diagoras mysteriorum contemtor 
.. 1285. 
dialectus delphica 846. 
deorum. 853. 858. 
Diana Amphipolitana .291. 
. — . €orythallia. 1086. fol. 20. 
Ephesia. 27. 
Lemnia 1214. 
—. πατρῴα 276. 
 —  Pergaea 1092. 
— eadem Luna 79. 171. 1062. 
Dianae sacra fanatica 1086. fol. 20. 
— sacra magica 1090. 
Dianaticus 1091. 
Diasceuastae 333. 
Dice Jovis πάρεδρος 396.. 
Didymus pragmaticus 994. 
dierum nomina a planetis 938. 
dierum festorum causae 684. 
dies atri, religiosi, fausti 412. 
dies, nox, mensis dii 102. 
dii averrunci 303.  cubiculares 

1338. domestici 1335. 

— dormiunt hieme 691. 

— epidotae 695. 1240. 

— familiarum 1335. generis 1238. 
— genitales 744. hospitales 768. 
— ignoti in sacris  lustralibus 


695. 
398 * 


— — 


1376 — IH. 


dii inferi sacris lustralibus prae- 
sunt 695. perjuros puniunt 89. 
magni 1226. 

μεελέχεοι 1240. 

ob viam ducti 51. 

octo 742. 

óuoyvtou 768. 

parentum et patrii 769. 1238. 

pro malis angelis 1809. 

prothyraei 1536. 

quaesiti in sacris 678. 

regales 772. 

sociales 768. 

Telchinii 1185. 

tercentum 364. 

tutelares 1240. 

— vincti 691. 

Dinarchus poeta 578. 

Dindimus Brachmanarum rex 997. 

Diogenis alleg. 160. 

Diomus 676." 

. Dionysii plures mythographi 990. 

Dionysii tyranni dictio 856. 

Dionysius Cybelen coluit 1021. 

Dionysius Corinthius 687. 

Dionysius de Orph. 352. 

Dionysodorus 1221, 

Diopithes vates 981. 

Dioscuri non sunt Cabiri 1212. 
dii magni et soteres 
1231. 

. Dioscuris Minerva praecinit 541. 

Diotima 315. 

Diotimus de Cercopibus 1297. 

Dipolia 674. 

discalceati templa intrant 245. 

divortium -cum invocatione deorum 
inferor. 89. 

Dius poeta 326. 

docere sacra 49. 

Dodecaeterides 495. 

doliola sacra 58. 

Domninus mythographus 998. 

dona fatalia 288. 

Dorion 823. 

draco demiurgus 484. 

dramata sacra 688. 

dualismus 981. 

duodecim signa in homine 928. 

— —  -—— sgexu discreta 929. 
Dysaules 238. 


ΡΟΝ ΕΣ. 7 


INDEX LATINUS. 


E. 


E literae signific. 1345. 

Ebriola 174. 

Echinus augur 310. 

ecpyrosis 791. 

ecstases 314. 948. 

Edoni bacchantes 290. | 

Eetion et Jasion 49. et Emathion 
1223. 


"Electra Dardani mater 1223. 


Elegeis 826. 
elementorum analogiae 945. 
Eleusinia ignota olim 282. 

— -—- omnibus graecis com- 

munia 14. 

— - Messeniorum 668. - 
Eleusinii ludi 206. 

Eleusiniorum tertioalitiiad: 111. 

117. ) 

Eleusinium bellum 207. 
Eleusinus pro Eleusinius 208. 
Eleutherae 661. | 
Emathion 325. 

Empedotimus 935. v. Addend. ad 


Endymion PAP ese 988. 

energumeni 107. 

Engastrimythi ΧΩ M Addend. ad 

2 

Enomides scriptor 1188. v. Add. 

enubere sacris 1206. : 

Epaphus 1181. 

Ephesiae literae 1162. 1330. . 

Epicuri orgia 1026. sacra lustra- 

lia 646. 

Epigenes tragicus 975. 

Epigenes de Orph. 340. 

Epimedes 328. 

Epimenides de 'elchin, seripsit 
1183. de Curetibus et 
Corybantibus 1142. 

—  —  &ruspex 815." : 
epimythia 944. de 

epiphthegmata 776. ὁ 

epihheta deorum in hymnis 401. 

epitheta homerica aliorsum versa 

856. 

epoptia philosophica 126. 

equus october 681. 

Erechthei filiae 210. 

Erigone 585. 


TML——AMHMEMMPE T 


TRE 





liL; INDEX LATINUS. 


Esimunus 1277.) uos$965 —ibon5H 
esoterica orae: 128. . 
Euboea 1181..." 0 


Eudemus de. peine : 488. 389. 

Eubuleus Bacchus 460. 

Euclus vates 299. . .᾿. 

Euemerus 989. ^ 

Euius s. Eubius 1044.. 

Eumeli de sepulcro: Sisyphi 284. 
de sacris Phrygiis 307. - 

Eumolpi: bellum 207. genus. 218. 

311. inventa 239. 

Eumolpidarum z£ó«a! 198. it 

evocatio sacrorum: 976... 5:077 

Eunostus 972. . 

euphemismus in. sacris: 818. 877. 

Eupolidis Baptae 1007. : 

Eurybatus 1306. ϑδο sqqu 

Eurymedon: Cabirus 1950.50 

Europiae scriptor 782.5 0 

Euripidis — aiysticae 624. 

Eurycles 300.. 

Eurynome 898. 

Eurypylus 686. : 

Eusebii fides. 1975. 


Exegetae et exegetin ὦ 754. àà6. 


980.. 754: 
exuviae deorum 729. 
exordia librorum 72. 
expiatio caedis 967.. 
exta Were ia -— 


' pe it 


Fabarum religio: 252. 
fabulae M im. hymn. Orph. 
40 | 


facies deformata in sacris 654. 

faces in templis 171. 

famuli dii 1234.. ΠΡ 

fatorum dilatio . 315. 

fel in sacris 878. . - 

ferae in pompis 175. 

fertor, fertuno 1084, ᾿ 

ferulae lupercales 682; hail 

femininum genus et MOS Ae 

fibulae crinales. 169. & 

ficus arbor - astral: 708. Es 
Phrygiae ibid. 

fissiculare 587. | 

flagitia in sacris 202. 649. 


ríe 01914 


1377 


flores sparsi in Bácris 707. 

florifertum 1084. 

fluvii inferi 812. : v. 

Fortuna numen db vind 408. 695. 
Bona Fortuna 4253. 

fundo, refuto 150.- ἡ gi 

Furiae Aeschyli 408. . propitiantu 
in nuptiis. 2 

— — Proserpinae: filiae- S47 

— —- maturae leges usanden 
71100. orbitate puniunt. 635. 

Furaum qe 1022,00 ete 81. 


, 


4. ᾿ 251192 


ΕἸΣῚ 40. ἔτ E 


Galeni dintimbiifun) τω col 68 | 
sry, mendicantes 647. faciat uni 


-sant. (655... * Mq 
Gallorun. o fagra ὅδε tympana 
; i 1145./5/125mt 
— € ggotiián: recens :659; 
galliculaei $347,:5 inilloqA «3 
Gello 302. . τὸ 


geminatio: lbünsdexKüGuin. 345. t. 
genesis "imperatoria 425; 
genethlii dii 766. ^... 
genethlialogiae: ri ai 426. 
Genetyllis 669. 630. - 

Genii "urbium 595... | 

Germànus scurra 1820. ..... 

Gephyraei 214. 1235. 

Gigantes οὐ. Titanes confusi 584. 

Gigonis Baccho sacra a. 292. 

Glauci herba: 866. 

Glaucothea 652. Ὁ «— 

Glaucus de Homero. ΒΟΥ. 167. de 

28 1:321. :-: 

glut Sex 778." 

Gnosticorum consensus cum- Orph. 
:457..471. 890. v. Ma 
chaei. 

Gorgopls lacus 214. : 

Graecorum odium in barbaros 16. 

Gratiarum τελέτη 90. | 

ΞΘ ρα water:v. Eurynome. 
numerus. Homero igno- 
tus 406... ν᾿ 
— o Sücra apud Parios. 686. 
gryli 978. εὐτότν 
gypsus .in sacris. - (gredi 


1378 


φ 4. 


Halia nympha 1184, M iivull 
Haloa mysteria. 88. auro 
Hamalcides 754. ποῦ 
harmonia coelestis 943. : 
Harmonia. 678.1223. 1955. 
Harmonides 395. 
Harpalyce.680.... 
Hecataeus. 987. TT 
Hoteia sacris; theurgicis | pracest 
ες 224. et. lustralibus 639. 


ne filia Jovis 544. Corarís. j 


comes 545. 
— . Lemni culta 1215. 
--ὀ eadem Diana 79. 
—. οὐ Emomís 2294. φύλαξ 545. 
Hecatae mysteria. 242. v. Addend. 
spectra 223. oracula 1337. 
— — sacra. 120...1064. cultus 
domesticus 1006. 1886. 
Hector Apollinis filius. 268. 
hedera Apollini sacra 80.. 
Helenus scriptor 260. |... 5 
Hellanicus de. Orph. 840. 484... 
Heraclitus Orpheum pm 948. 
1000. 


herbae stellarum 910. 
πος: magicae 901. T 
herbarum nomina $ymbolica 887. 
Hercules Desanaus : 1174. uidnede 
1169. 
᾿λεξίκωπκος 1172. de- 
miurgus 484. 
— — Melampygus 1998. 
Herculis athla 485. : 
— — arma 408. 
— - ier ad v ema 702. 
— — mysteria 89. | 
— -——, sacerdos 177. 
Hermagoras scriptor. 410. 
Hermaphroditus 1007. 
Hermetis ὅρκοι 737. NN og103 
Herodicus s. Prodicus 360. .... 
Herodorus de Orph. .387...857. 
— — nane 268. 987. 


Herodoti judicium de. Orph. 847. 
heroibus vesperi sacrificatur 412. 
heroum cultus novitius 284. 

— -—- ossa religiosa 281.. 

Heros medicus 1171, 


Q0 ———- 


IH. INDEX LATINUS. 


Hesiodi carmen de Idaeis 1156. 
carmina amissa 567. 809. 


Hesiodus de Baccho 306. de my- 


steriis 304, 


/|—. — de herbis magicis 309. 


de aetatibus animalium 
792. 
—  — de Mida: 510. | d» longa 
vita.518. il: 
Hetaériae 1024. . 
liexameter ab. Orph. inventus 884. 
Hierapytna 1155. | 
Hierocles de Orph. 845... 
Hieronymus scriptor 840. 484. 
944. .G iO suleonta 
Hierophantarum nomina tacita: x 
Hierostolistae 871. aibilo 
Hippa 582. 
Hipparchus scriptor 608. 
Hippasus Pythag. 859. 719. 
Hippias de Orph. 886. ! 
Hippo scriptor 427. . | 
Hippobotus de Orph. 942. 
Hippocrates initiatus 282. |... 
Hippocratis obscuritas. 163. set 
Homeri carmina omnium antiquiss. 
850. testimonia de Baccho 
285. Cercopes 1297... .. 
Homero ignotae fabulae et. ritus 
310. 4 T 


. Homerus a Musaeo oriundus 394. 


Orpheum imitatur 952. 
homicidae 184. 300. 801. 


homicidiorum imago in sacris 1260. 


v. Addend. p. 1264. 
homines a Gigantibus orti 568. 
e terra nati 580. 762. ὁ 
sanguine Titanum 56}. 
768. ' 
homo parvus mundus 921. 
Horatia gens sacra 185. 
Hosii delphici.616. 
hospitales dii 768. 
Hyacinthides 210. . 
Hyes 628. 1045. 
Hylae sacra 678. 
Hymenaeus 327. 
hymni antiqui 873. 
—  epithetis m 401, 
—  orphici 895 
— qe S 614, 











HL INDEX LATI NUS. 


Jaccheum 253. . 

Jacchus 821. .. 

Janus inter Penates 1942. 

Jasion 49. 1222. 
Iatromathematica 928. 

"]daei Dactyli pcm 

Ide 514. ᾿ (Lim na 
Idmonides 325... 

Idololatria orta. a (vo 1001. 
Idomene 326. 

Idomeneus scriptor 121. .1206. 
ignoti. dii in.sacris magicis. 599. 
Ilienses Scamandro sacrificant 610. 
Imbria sacra 1250.. 
immortalitatis spes initiatis facta 


800. 

Indigetes Curetes 1178. 

infertus 1084. E 

infulae statuarum 175. 

initia ab ineundo 73. í 
initiatorum praemia in altera vita 

810. 
initiandorum vexationes 1262. 
insania hereditaria 637. e. scele- 
ribus. 635. ' 

insignia, σύμβολα 789. 
- insula mortuorum .1236. . 
inventores rerum 168. 

Jo Isis 1131. ... 

interaspiratio 1042. 

Jon de Orph. 380... .. 

ionica dialectus quamdiu in usu 998. 
Jonis sententiae 884. 888. 

Jovis antrum 1121. 

—. lacrimae 840. 

— nuptiae 609, . 

— sepulcrum 993. 

Jovium 186.  - 
Iphicratis hetaeria 1024. 

ipsilles , ipsullices 227. 


«9 drae.- :816. ἔπ 


iris tauriceps-895.: 
Isigonus mythographus 991. 
Juliani Imper. superstitio 109, 
Julianus Chaldaeus et theurgus 99. 
Juno Thelxinea 1189. 
Junonis amiculum 186, 

— — incudes 51. * 

— — ster: 90.. 

Judaei et Idael confusi. 1156. 


1379 


Jupiter arcanus 1121 | wd 

βασίλειος 772. 

κτήσιος 1239. 1337 

— in Lydia natus 14 . 

— μμειλέχιος 186. 

— mundus 538. 

nuptialis 770. 

— πατρῷος. 770... . 

— πλουτοδότης 1239. 

— ὑέτιος 1047. .. 

omnes deos.complexus: 614. 

Juris consultorum-'etymologiae 869. 

jus jurandum Pythagoricum 718.: 

jus jurandum apud. Samothracios 
1219. ul 

Ixionis rota 798. vy. Addend. 


— — 


— .... 


 Jynges 906. 


Laconica sacra fanatica 1085. fol. 


lacrymae deorumi et Borodai. 887. 
lactuca 908. ]. εἰν 
Lampo vates 979. 
lana in sacris 702. 
Lararium 1239. 
Lares Curetes 1178. 

— . Graecorum 1239. 
Latonae errores 1186. 
Latinus rex 677.- 
lavationes sacrae 1011. 
laurus Libero sacra 80.. 
lectisternia privata 880, loft 
leges cerimoniales 249. 707. 
legumina religiosa 254. 
Lemniae nymphae 1209. 
Leo. scriptor 999; . 
Leocorion 826. 
Leos Orphei 926). 
Leuce 838. g 
liba sacra 1060 sq. ^L. enelsN 
Liber a luo 644, v. βάλ n 
Libethrii 295. : j | 
Libethria orgia 722. 
Libethrus poeta 325. 
libri fatales 965. 

—- fatidici 979. | 

— mystici 154. 193... 

—. reconditi 862. 

— calumniae causa subjecti 859. 
licnophoria bacchica 588. 
ligna. infelicia, 7083. 
Lindia sacra 677... 
linguae hostiarum 685. 


1980 


Linus 837. 478. 510. 955. 

literae ab Orpheo. inventae 284. 
.^ Eph. — mysticae 1340. 

lotores sacri 1011. 

Lucani Orpheus. 888. 

ludi musici tempor. heroicis 328. 

— navales. 367. 

ludicra sacra 674. 

ludus ad judicem. 673. 

luminaria in sacris 171. 

luna terra aetheria. 500. 

lunulae .ornamenta 169. 

Lupercalia 88. 688. 681. 

lupercus a luo 681. 

lupini ferales 254. 

lura 966. 

Lycaeum 894. 

Lycanthropi 638. 

Lycomidae 982. 1952, 

Lycus Hermionensis 1005. 

Lycus 'Telchis 1186. 

. lyra mundana 941. 


M. 


Ma nympha 582. 

maccus 845. 

Macedonica sacra Bacchi 999. 
macrocosmus 912. 

maenides et trigiae 191. 
magalia 835. 

Magi in Graecia 496. 

magiae origo 235. 970. 


— —  Pythagorei student 900 sq. 


Magnes poeta 807. 

Majuma 1023. 

mala Hesperia 702. punica 70. 
Maleus 'T'yrrhenus 585. 

Malei lapis 970. .- 

maltha, malthinus 1008. 
malvae religio 898. 
mandragoras 908. 

manducus 176. 


^ Manes persequuntur occisores 8 801. 


Maniae 1081. 


Manichaeorum consensus cumOrph. 
251. 710. 747. 890. 251. 


1081. 
Manium evocatio 91. 816. 
manus sollertiae causa 951. 
Marcosiani 122. 1341. 


Phrygiae 370. Ephesiae v. 


bh] 


Ill, INDEX LATINUS. 


mare Saturni lacrimae 886. 

Maron Bacchi filius 287. 

Mars πατρῷος 277.1 

Marsyas in foro 1188. 

masca 973. 

ΜΟΙ participia iculli — 
6. 


Maximus Orpheum finite óh 419. 
medicina auguralis 812. ο΄ 


Medusae cincinnus 279. - 


— . — caedes ' ignota Homero 
mel. vinum vocatum 879. 
Melampus sacra mystica instituit 
/969. 298. 1102. L 
Melampus veterinarius 640. 
— ' de dierum dabit 429. 
Melanaegis Bacchus 662. 
melancholici circa busta 688. 
Melanopus 328. 
Melanthus rex 663. 983. 
Meleagri titio 288. | 
Melinoe 888. | 
Melissa Cereris myst.: 50. 
Melissae sacerdotes 817. 
Melissus 989. Adrasteae vitai 614. 
membra humana: planetis: T 


Memnonis 1998. 


Men 1047. 
Menander de myster. 1166. 
mendicatio sacra 814. ᾿ 
Menedemus heros 328. 
Menippe 828. ^ | urfot 
Mentha 838.  . 
merces fatilegorum 258. 
Mercurius ex quovis iigino 960. 
—  — quarto die natus 480, 
Mercurii et Proserpinae commer- 
cia 1218. 
cultus etie dr 1006. 
meridies daemonibus ; 
916. e Vlarsce dente 

metalla planeti$.sacra 936. 
metallorum symbolica signif. 896. 
metaphorae insolentes 853. 
metaphoris barbari utuntur m 
metempsychosis 795. i 
Methapus 1251. | au 
Methone 324. 

metoposcopi 426. 

metragyrtae 652. 











- HI. INDEX LATINUS. 


 Metrodori allegor. 156. 

Metroon Athenis 659.. 

metrum delphicum s. theolog. 234. 

microcosmus 920. . 

Midas sacra | Oybelae 
1162. 1226. 

— . Orphei discipulus 297. 

mimi mystici 1263. 

Minerva armata nata 540. 

— - Dioscuros docet 541. 

— —  Ergane aratruminvenit 873. 
— -— '[elchinia. 1188. Τριτογέ-- 
γεια 157. | 

' Minyas 360. 
miracula in sacris 123. dfaTO 
Mise 583. (inh 
Mithriaca. 1260. 
Mnemo, Mnemonides 733. 
mollis p. pathicus 1008. 
monstrare sacra 50. 
Mopsus 269. 
morbi sacri 640. 
mors mimica in sacris 1263. 
mortes deorum 692, 
morticina a sacris remota 244. 
Moses idem Musaeus 3858. 
mortuorum reliquiae cultae 280. 
movere sacra 831. 
mulieres fanaticae 629. 
—  —- viros non nominant 62. 
—  — Sgacra familiarum  acci- 
piunt 1206. 
—  — sacris exclusae 1096. 
mundus Romae 882. 
mundus animal 914. 
mundus triplex 954. 
murcus 568. 
Musae Pieriae 825. 
— —- Apollinis filiae 544. 
Musaeus 299. 510. . 14 
Musaeus Lunae filius 454. : 
— —-.' de herbis 309, | 
— — de beatorum vita 806. 
— — de Thesprotis 810. 
de numeris 726. 
Musarum nomina 403. 
Musica cum medicina et augur. 
conjuncta 270. 
a Dactylis inventa 1162, 
Mylas 1194. 
Myrsilus 989. 
mystagogi 29. 


instituit 


1381 


mysteria allegorice explic. 183. 

deren ad historiam. revocata 

187.5 

ad physiologiam  revo- 

cata 137. | 

Cretensia 1191 sq. 

Deíphica 618. 

minuscula. 188. 

Platonica 129. 

romana 89. 

in omnibus nius; 43. 

mysteriorum celebritas unde 44. 
nomina. ad artes et 

nequitias translata 129. 
— — - fabulae vulgares. 131. 
— — -— visin pietate excit. 46. 

mysticum quid significet. 85. 401. 

mythorum br wg pragmat. 

87. hg 


IL 4141 


— 0 — — 


N. 
N mobile 1003. 
Nagarides 816. 
natales urbium 596. 
naves consecratae 367. 
Neanthes scriptor 151. 
nebris symbolum coeli 727. . 
necromantia 900. 
Neoplatoniei v. Platonici. 
Nero Delph. oracul. consulens 573. 
Neryllinus heros 1171. 
Nicias scriptor 859. 
Nicomedes de Orph. 842. 
Ninus saga 664... 
Nisi coma 283. 
nomina asema 1331. 
noctes Kleusiniae 651. : 
nomina propria in ἐλος 1254. 
nomina in «qoc. 1818. 
nomina in ἐσσος, ἱσσα 817. 
— —. in ioc 878. 
— — ino 784. 
— — deotüm "m e 
1097.. 
— — (00790 782. 
-— — ἀνὰ 402. 
— -— propria ab arte 825. 
— — Je ejusdem familiae 
— — rerum naturam exprimunt 
847. 


explic. 


1382 ΠῚ. 


nomina sacerdotalia 871. 
— —- symbolica 846. 


nominum propr. terminatio variata 
996. 


Nonae caprotinae 679. 

notae genitivae 1146. 

Numenius Platonicus 148. 

numeri nominis signa 464. 

numerus CCCLX. solemnis 172. 

numerorum etyma ἐν, 720. 

nuptiae in sacris 648. 

— — sacramentum 650. 

— ——. deorum 649. 

nuptiales dies 438. 

Ld 767. 

ἐπε '—— : placentae 1071. 

nuptiarum. ritus. 648. 

Nyctelia sacra 651. 

Nymphae um formam induunt 
17: 


— --  Lemniae 1209. 
—  —. Qabiriae 1209. 
Nympharum oculi 888. 


0.. 


Obba 646. : 
obscoena dicta in sacr. 689. 
obscuritas quaesita a script. vett. 
occidens daemonibus tribuitur 915. 
oculi deorum et spectrorum 894. 
Oceanus rerüm origo 487. 
ollis ossa condita 682. 
Olus 1307. 
oniropompi 222. 
Onomacritus Orphei interpolator 
381. -orgia condidit 
694. .. (i 
— — — de elementis 386. 
— — — de Musaei genere 311. 
— — —- Locrensis 315. 
Onomacriti carmina 897. 
Ophitarum diagramma 935. 
orgeones 1339. . à 
Origenes Pythagoricus 759. 
oracula Chaldaica 108. ad Orpheum 
relata. 958. 
— -- a Judaeis et Christian. sub- 
jecta 458. 461. 
— -— medica 1085. 


INDEX LATINUS. 


. oracula temporib. heroicis. afficta 


267. 
oraculum de Aristomacho 852. . 
de Atheniensibus 966. 
— -— de Baccho 1085. . 
de Nerone 573. 1004. 
de unitate dei 463. 
Serapidis 914. ᾿ 
Oraculorum ambiguitas 842. .. 
formulae 1098. . 
interpolatores 8584.. 
orbitas ob delicta majorum 635. 
Orci nuptiae 649. 
oriens deo tribuitur 915. . 
Orpheotelestae 644. 
orphica sacra bacchica 645. . 


— lustralia. 586. 644. 


— .. . 


—  -. . 


— — 


698. 
— —  — ab Onomacrito con- 


dita 694... 
Orus 482. eat 
oschophoria 885. 
oscilla 175. 585. | 
Osiridis diaspasmus et palingenes. 
718. d 5 cnini 


ostendere sacra 49. ᾿. 
ovà religiosa 251. 
ovispex 361. 

ovorum religio 477. 
ovum Ledae 51. 


op. 


P et Φ commut. 1218. ᾿ 

Padi accolae pullati 686. ... 
Palaemon Hercules 1170... ... 
Palaephatus epicus 487. — ο ... 
palingenesia 797. «71 5 
palladia 304, 1203. 1205... 
palma symbol. 5185. .- 
Pamphilus Grammat. 910. . 

Pan et Cybele conjuncti 630. 
Pan furorem injicit et sedat 641. 
Pandemus dea 630.  . 

Pandia luna 1188. | 
Panes Baccho insidiantur 1134. : 
Pangaeus 294. i 
Panopeus καλλέχορος 285. 
Panthus sacerdos 267. . 

Papas 1048. 

Papremitarum pugna 681. 

Parcae canentes 790. 


i 
γε. 


I1. 


Parion 1223. : 

Paron pythag. T8. T 

paronomasiae 870. 

participia in substantiva versa 

(05941074. 5^ 

— — ro nominibus propriis 
oe. 

Pasetis numus magicus 970. 

Passalus 1298. 

patinae mundi symbola 170. 

patriam linguam colit Pythag. 16. 

patronymica in ὦ 734. 
— — — in síügc pro (07zc 185. 
— — — pro primitivis 982. 
patrum Eccles. judicia de myster. 
197. 

pectis 1016. 

Pegasus Eleutherensis 660. 

pelles lhiostiarum 185. 

Pelopis κρεουργία 309. 

penae 1084. 

Penates Dactyli 1178. dii patrii 

et magni 1237. Graeco- 

rum 1238. 

pentalpha 1346. 

peregrina omnia a sacris remota 
278. 

—  — sacra ab exteris sus- 
— cepta 665. | 
Perimedes 32 
Perses poeta 326. 

Persinus s. Perginus 359. 
Persei res gestae Homero ignotae 
286. 
personati in pompis 178. 682. 
ervigilia Romae 651. 
Petreja 174. 
Phaecasia 245. 
hallorum 'origo 661. 
, sen propr. 478. 
hantasmata in sacris 114. 120. 
Puede de expiat. 809. 
Pheraea dea 1213. 
Pherecydes de Orph. 830. 
Philo Senchuniathonis interpres 
S 
Philochorus pragmat. 988. 

philosophiae tres partes 121. 

— — — arcana 129. 
Phoebaea lacus 1213. 

Phorbas Eumolpi socius 208. 
Phorcys 868. 


INDEX LATINUS. 


1383 


Phryges non jurant 979. 
Phrygia Oetae 576. ᾿ 
Phrynae causa 665. : : 
Phyllis 290. 
Physici 758... 
Phytalus, Phytalidae 185. 
piatio insaniae 688. 
piatrices 633. — 
picturae turpes in templis 606. 
pictura Samia 606. 
Pierus 324. 
pignora urbium 279. 
Pindario grammat. 996. 
Pisander de Cybele 307. de Cad- 
mo .1258. 
pisces non immolati 249. 
placentae figuratae 1080. 
— -— in cistis 704. 
placentarum nomina 1060 sq. 
planetis adscripta hominum mem- 
bra 925. 

— septem vocales 
932. 

Platonis testimon. de mystériig 


— — epistola ad Dionysium 
162. ! 
Platonicorum laudes 92. 
Plotinus 109. 
Plutarchi sentent. de myster. 140. 
Platonis filius 621. 
Plynteria mysteria 88. 
poesis Phrygia 369. 

—  '[hesprotis 369. 
poetae vocantur hierophantae 12. 
Polemo de Samothrac. 1206. 
polion s. tripolion 809... 
Polles scriptor 262. 
pompae sacrae 173. 682. 
|i miracula 51. — . 

μοὶ M liber de Oraculis 98. 

— (epos γάμος 651. 
portá arctoa 865. 
Portunium .707. 
potestates M naturae divinae 
1 


praecepta sacrorum 191. 
praedictiones.ex ovibus 410. 
praestigiae sacrae 120. 123. 
Pragmatici 987. 

Praxidicae 1186. 

precati assidebant 249. 


1384 


Priapus sol 499. 
principia duo mundi 931. 
privata sacra vetita 630. 
probolae Gnosticorum 890. 
Proculus non Proclus 111. 
procuratores 1040. 
Prodicus de sacrorum causis 136. 
prodigia expiantur 310. 
Proetides 299. 
Prognostica 456. 
Pronapides 600. 
propria nom. pro appellat. 857. 
Proserpina a Jove stuprata 547. 
— — — Jjacchi mater 821. 
— — -- veris symbolum 462. 
q ow. 402. 
Proserpinae («oma monstrosa 548. 
— — — raptus 546. 
Protocles et Protocreon 754. 
Prylis vates 269, 
psychogonia. 736. 
. psychomantia 816. 
Pterelai coma. 283. 
Ptolemaeus. Gallus. 657. 
Ptolemaeus scriptor 749. 
pugnae in sacris 679. 
puls 778. 
purgamenta in triviis 633. 
purpureus color quid portendat 
288. mysticus 1257. 
Pyctomachia Vencta 681. 
pyramis pudendum 704. 
pyrrhichistae 1126. 1130. 
Pyrrhichus 1177. 
Pythagorae catàbasis 944. 
— — — liber de herbis750.902. 
numeris 772. 
sacer sermo 721. 
Pythagorei Orpheo et Lino libros 
-- eubjicitnt 830. 358. 
— — -- poetici in dicendo 897. 
885. .. 
— — —. fanatici in "philoso- 
phando 892. sq. 
— — -- memoriam colunt 732. 
t egoreorun abstinentia 477. 
— etymologiae 867. 
hymnus-719. 
leges cerimonia 
les 247. 
sententiae de me- 
taHis 896. 


— o — — 


— ὠ νυ... .. 


— 0 — 0 —— 


— 0 — 0 


HI. INDEX LATINUS. 


Pythagoreorum sententiae de mun-- 


do animali 919, 415i 
Pythagoreorum sententiae. de sy- 


zygiis 930. 


. Pythagoreorum sententiae de ter- - 


nario 387. 

Pythagoreorum sententiae de ter- 
rae motu 895. . 

Pythagoreorum sententiae de to- 
nitru 893. 

Pythiae ignotae. Homero 264. 


Qu pro c 1061. | 


quantitas ancipitis ante d 
quinquennium | inysticum 


l. 513. 
— 88. 


R. 


Reges et sacerdotes pee 265. 

reges metragyrtae 6 

regifugium 677. 

reliquiae sanctorum 51. 59. 

residere ferias 646. 

resolutoria sacra 303. 

Rhea ἀνταία 1197. ζωογόνος 1277. 

— et Ceres eadem 1225. 

— Cretae culta 1128. 

—  Dymae culta 1152. 

— insaniam purgat 641, 
Samothracia 1224. 

Rheginus mythogr. 991. 

rhetorica interpretatio fabular. 160. 

Rhonaces 325. 

Rhytia s. Rhoetia 1141. 

Rhythmonius. 396. 

riscus 876. | 

Risui litatum in sacris 689. 

risus deorum 891. 

ritus nuptiales 610. 

rituum sacr. interpretatio 167. 
684. 

Romae nomina 274. 

Romani deos melius colunt Grae- 

cis 697. 

Eleusiniis initiati 37. 

symbolica 


rota animarum 798. 
905. 
ὶ 





E 
L 


Ill. INDEX LATINUS. 


S. Us 


Saccus mendicorum 1033. 
Sabadius, Sabadia 296. 
Sabazia 642. ! 
Sabazius 655. 1046. | 
sacerdotes homerici 256. 

— — — medici 689. 

— — -- philosophi 12. 

— —— — scriptores 195. 

— — —- nuptiis adsunt 650. 
sacerdotum munera 11. 

— — —- honos 259. 

portio 880. 
sacerdos justitiae 180. 

— —  stuprorum 1013. 

sacra ab agricolis instituta 186. 
v. Addend. 

familiaria 276. 

generis 772. 

gentilitia 271. 

Herculis 50. 

heroici aevi 957. 

lustralia Homero ignota 300. 
ab Orpheo instituta 237. ad 
animos tranquillandos 634. 
ex antiq. retenta 625.  . 
obviam lata 51. - 
orgeonica 1338. 

peregrina non vetita 667. 
—  — recepta 626. 
Phrygia magica 667. 
emi quando. 


pisei 175. 186. 

privata 630. 1335. 

retegere 56. 

pro statuae 51. 

tristia 690. 

majorum neglecta 626. 

veterum laeta 689. 1264. 

— . victorum recepta 215. 

sacrarium 59. 1239. in pem 1338. 

sacrificia ἄπυρα 1095. 

ἱπογιοπία 1088." 

in sacris res gestae ἀσσένρε re- 
praesent. 675. distributa 
dona 706. 

sacrorum causae 171. 

sagae Dianae comíütes 1091. 

saparum sacra lustralia 695. 

sal symbolum hospitii 88. 


— — --.. 


EFL 


| 


EE eel 


recepta 


IT EL EET I 


1385 


sal et faba in lustralibus 633. 
Salii 1126. 1292. 

saltat senex proverb. 981. 
saltatio ad puteum 285. 
saltatio symbolica 674. 
Samardaci 1327. 

Samiorum ritus 678. 

sambuca 1017. 
Samothrace Dardania 1224. 
Samothraces scil. dii 1218. 
Samothracia dialectus 884. 
sanctuarium pro palatium. 68. 
Sanchuniathonis fides 1265. sq 
Sandon de Orph. 887. 

Sanscrita lingua in sacris Gui 

cor. 774. 

Bájáei Dianae cultores ya 
Sarmadoci 1327. 3 
Saturnus comatus 518. ἡ 

— -ο hiemis symbolum 462. 
Saturni mysteria 89. 

satyrica signa pro amuletis vet 
scala mithriaca 934. | 
scalae in templis 907. 
Scholastici vagantes 644. 
scillà sacra 903. 

scindapsus 1881. 

Scirus vates 210. 

— de inventis 168. . 

— de sacris 1060 sq. 

de mysteriis 195. 
scrofa Aeneae 51 sq. 

scurra veles. 1325. 

scurràe castrenses 1824. 
secula generis humani 791. 
secularia mysteria 88. 
sedebant piandi 646. 
Semelae Anagoge 619. 
Semele pro vitis 563. 
sepulcrum Jovis 138. 
sepulcra heroum occulta 281. 
septenarius numerus 251. 557. 
septimus dies Apollinis 716. 
Serapio scriptor 344. 

seriae in templis 53. 
serpentes Baccho sacri 296. 
serperastra 700. | 
Serrium 294. 

servi exclusi sacris 19. 

— praepositi sacris '60. 
—  manumissi sacrorum ^ causa 

50.94 


1386 


Seuthes musicus 825. 
Sibyllina oracula ex Orph. 439. 
Sibyllae ignotae Homero 264. 
sicinnis 1 
Sicyoniorum chori tragici 617. 
signa sacrorum 706. 
Sileni responsum 803. 
silentium sacrum 67. 
Sillus 1305. 
Simo scriptor. 361. 
Simo veterator 1191. 1199. 1806. 
simpulatrix s. simpuyiatr. 632. 
simulatio in sacris 119. 
singultus aquae 778. 
Sinon 1806. 
sipo, simpulum. 874. 
Sisyphi sepulcrum 284. 
Sithon rex 290. 
Sithonia 294. 
Socrates. s. Sosicrates 
402. 994 
Socrates num initiatus 21. 
Socus Curetum pater 209. 
Sol Jupiter. et Apollo 79. 111. 
614. 761. 

Sol omnes deos complexus 614. 
Solis et Lunae teletae 111. 
Solonis obscuritas 168. 
Sophistae Homeri interpret. 159. 
Sophocles 67. 
sortilegium 814. 
Soteria 383. 
Spartani pro Sparti 1146. | 
spectra 302. in mysteriis 113. 
speculum in sacris 702. 
sphaera carmen 882. 
sponsi mystarum nomen 649. 
sponsi stola muliebri 178. 
statuae deorum vinctae 275. 
magicae 108.  . 
medicae et fatidicae 1171. 
— — in mysteriis propositae 52. 
statuarum symbola 729. 

— --- (aeniae 275. 
stellarum herbae 911. 
stemmata veterum poet. 327. 
stigmata sacra 658. 
Stilbides vates 978. 
stilus a stimulus 657. 
Stoici de deo universali 746. 

— . de sacerdote 12. 
Strattidis Ψυχασταί 1088. 


scriptor 


--- Ἔ ---- 


IIl. INDEX 


LATINUS. 


Staphylus 989. 
Stesimbrotus allegor. 157. jo» 
stlatarius 1818. . j335! 


. Strues 1084. 


struppi 880. 

stultorum clava 682. 

subitillum 1069. 

subsiles 227. 

substantiva in v 738. 

successiones epicorum et íragic. 
974. 

sus Cereri mactata 828. 

Sydyc 1277. 

symbola sacrorum 25. 

symbolica dictio 886. 

svmbolicum i. q. allegoricum 85. 

Syrianus de Orph. 344. 


*- 


'Talus libidinis sedes 951. 

Taraxippi 970. | 

taurorum venatio 207. 

Telchines 1181. .. 

Teleclides scriptor 1183. 

'lTelmissus vates 269. 

tempestates anni et vitae 939. 

templa semper clausa et . raro 

aperta 279. 

templa heroicis tempor. 257. 

'Tenediorum ritus 676. 

ternarius 387. 740. 

Terpander de Nysa et Sabazio 

805. 820 

"Terpes , Terpius , Terpnus musi- 
cus 975. 

Terrae sacrificat. ob thesaur. 632. 

terra Lemnia 1214. ᾿ 

testamentum nomen libri 966. 

tetrachordon Mercurii 943. 

thalamus in sacris 26. 649. 

thalli in sacris distributi 707. ... 

Thallus pragmaticus 995. 

Tharops 238. 323. . 

Theagenes scriptor 155. 989. 

' Thebanorum dialectus 848. 

'Thelxinea 1186. 

thema genethliacum 596. 

thensaurus 1003. 

'Theocrasia in sacris 78. 155. 614. 

in oraculis 462, 


HL INDEX LATINUS. 


Theodoris 665, |... 
'Theogamiae 649... 
Theognetus 359. . 

"Theologi ap.. Ciceron. 994. sgnoN 

— — delphici 618. . 

"Theologia triplex 139. 

"Theologia .punica 1965. 
"Theophrasti fragm. 1040. 
'Theoris 666. 
"Theosophia platonica 91. 
thesauris praesunt dii inferi 632. 
Thesei dies festus 438. 
Theurgorum mysteria 98. 
thiasi 1039. 
Thiodamas 677. 
Thraces Bacchi cultores 289. 
Thracum vestes talares 298. 
Thracia sacra 1014. 
Thracum dogma Orphicum 801. 
'Thriae 814. 
Thucydidis ebscuritas 163. 
thus ignotum lliacis temp. 264. 
Thyiades a Thyia denom. 285. 
Thymoetae poesis 369. . 
thyrsorum coni 560. 
tibia Phrygia 298. 
Timocles scriptor 359. 
"Timotheus chronographus 466. 581. 
Tiresiae liber 263. 
Titanes regnum recepturi 793. 

— — hominum majores 763. 
'Titanomachia 426. 
traditio et acceptio sacrorum 39. 
trachalas 1181. 
tragoediae. causa 688. 

—  — species variae 977. 
tragoedia lyrica 975. 
tramontana 1205. 

Tremilae 1186. 


'Triballhi rapaces 1037. tirones ΄ 


1325. 
trigla abstinent initiati 191. 
trigonum musicum 1016. figura 
1345. 
tripodis allegoria 386. 
T— navis 988. 

— parentes 206. 
tripus delphicus 815. 
Tritopatores 754. ; 
trivium Orci 1848. 
turris nubentium 645. 

Tylus 867. 


ΤΠ, 


1387 


tympana sacrorumi peregr. 652. 
tympani inventio 1042. 
tympanistria 652. ei 

how anecri-us pictores 680. 


Ü 


umbras qui non faciant 899. 
urbicarius 1319. .. 


Ni 


Valerius Soranus script. 558. 


vannus mystica 584. 


Varronis sentent. de sacris 139. 

vates homerici 260. 264. 

—  recitab. et interpretab. car- 
mina 978. 

vaticinandi genera 815. 

vatum furor 637. 

vela statuarum 56. 

ventilare Manibus 228. 

ventorum cultus 760. 

— . — vis animandi 760. 
'"- aestatis symbol. 462. 
ἀρσενόϑηλυς 548. 
Κυβήκη 1225. 
πάτριος 277. 
quaesita a diis 678. 
"Thracia 1225. 
S. Virgo 1227. 
Veneris dies sacer 482. 
verba sacrificalia 871. 
Vesta terra 79. 
vestes sigillatae 551, 

—  jgutatae in sacris 178. 
vestitus sacer 727. 
vestium signific. symbol. 727. 
Vettius Praetextatus 135. 
vetulae medicae 640. 
vita mors 801. pompa 174. rota 
907. 
vita longa priorum 513. vita Ot- 
; phica 244. 

vitae gradus 937. 
vocabula factitia 778. — . 

—  -—- correlativa confus. a li- 

brar. 858. 

Vulcani sacerdotes 1214. 
vulgivaga Venus 437. 
vulpis nomina 849. 


39 


1388 IIl. INDEX LATINUS. 


X. Zagrei crepundia 699. 
: Zaratas 931. 477. 
Xenagoras scriptor 987. Zarmarus Indus 37. 
Xenocrates de daemon. 696. . Zonae coelestes 614. 
— — -- de diis utriusque he- —. salutares 872. 
misph. 1098. Zopyrus scriptor 859. 


Zoroastris oracula 108. 


| Ζ. 
Zagreus filius Proserp. 547. 621. 

















INDEX IV. SCRIPTORUM. 





ÀÁ. 


Acta Martyr. em. 576. 
Aelian. T 58. 1232. em 
1095. 


Aeschylus em. 79. 354. expl. 1207. 
1239. 


Alciphron expl. 1007. 

Alcman em. 307. | 

Alexander Aetol. em. 27. 

Andocides expl. 1821. 

Androtio expl. 825. 

Anecdota Bekk. expl. 121. em. 
762, 989. 1015. 1039. 
1208. 1258. 

Annaeus Gaz. em. 280. 

Anonymi em. 644. 740. 

Antoninus expl. 1164. 

Apollinaris: expl. 1071. 

Apollonius Dysc. em. 1042. 

Apulejus expl. 706. 

Aristides em. 16. 647. expl. 636. 

Aristophan. expl. 628. 966. 1214. 

em. 817. 

Arnobius expl. 699. 

Aristoteles em. 9845. expl. 258. 
509. 755. 757. 893. 895. 
905. 919, 


Artemidor. em. 206. em. 815. 

Athenaeus em. 184. 628. 644. 839. 
1025. 1089. 1307. 1326. 
expl. 1181. 

Augustinus expl. 956. 

Ausonius expl. 386. 973. . 


C. 


Caesarius em. 575. 

Callimach. em. 878. expl. 55. 

Calvus expl. 650. 

Catullus expl. 769. 

Censorinus expl. 826. 

Charisius em. 1332. 

Chrysostomus 1327. 

Cicero expl 66. 74. 185. 849. 
656. 764. 769. 1173. 

Clemens Alex. em. 27. 199. 859. 

576. 828. 884. 

expl. 24. 140. 858. 587. 

700. 709. 1257. 1881. 

Clemens Rom. em. 107. 576. 585. 

Cornelius expl. 769. 

Cornutus em. 898. 

Cratinug em. 659. 


39 * 


—À o 


1390 
D. | 
Damascius em. 475. 488. 485. 486. 
488. 508. 


Demetrius Phal. em. 840. 

Demosthenes expl. 891. 646. 666. 
1027. 1073. 
Dinarchus expl. 965. 
Dio Chr. em. 567. expl. 116.1180. 
Diodorus em..49. 1012. expl. 977. 
1184. 

Diogenes expl. 1305. 
Dionysius expl. 1202. em. 1095. 


E. 


Epiphanius em. 130. 704. 832. 


Epistolae Socr. em. 290. 
Eratosthenes em. 245. 


Etym. M. em. 657. 1081. 1166. 


expl. 621. 762. 1197. 1182. 
1331. 
Eudocia em. 814. 567. 660. 
Euphorio em. 288. 558. 567. 575. 
1045. 1046. 


Euripides em. 622. 1216. 1235. 
expl. 74. 888. 582. 622. 


Eusebius em. 108. 730. 852. 1086. 
expl. 1969. 1840. 
Eustathius em. 186. 


F. 


Festus expl. 1817. 
Firmicus expl. 28. 1147. 
Fulgentius. em. 989. 


G. 


Galenus em. 878. 910. 1304. 
Geminus em. 625. 
Gregorius Naz. expl. 492. 824, 


— — — Nys. 898. 


H. 


Harpocratio em. 653. 868. 

Heraclides expl. 111. : 

Herodianus expl. 212. em. 215. 
988. v. Addend. ad p. 
804. et ad p. 988. 


INDEX IV. 


Herodotus expl. 62. 347. 427. 681. 
694. 801. 1101. 1212. 
, 4211287. 1299. 


Hesychius em. 121. 175. 183. 221. 


228. 361. 545. 775. 776. 
780. 816. 835. 838. 846. 
847. 1033. 1034. 1060. 
1311. 1322. 1333. 1336. 

— — — expl. 85. 286. 287. 887. 
616. 632. 700. 839. 874. 
877. 905.970. 979. 1082. 
1085. 1249- 

Hierocles em. 1005. | 

Himerius em. 75. 569. 1094. 

Hippocrates em. 684. 

Homerus em. 585. 815, expl. 207. 
250. 914. 971. 1047. 

Hyginus em. 1177. 1182. 


1. 


Jamblichus em. 722. 
Ignatius em. 648. 
Inscriptio expl. 1008. 1012. 
Isocrates expl. 69. 
Josephus em. 668. 

Julianus em. 605. expl. 18. 
Juvenalis expl. 1012. 1825. 


L. 


Lactantius em. 458. 

Lampridius expl. 58. 

Leonidas em. 701. - 

Libanius em. 190. 648. 647. 

Lucianus expl. 631. 657. 1035. 

1155. em. 1231. 

Lydus em. 225. 274. 462. expl. 
715. ' 

Lysias em. 1094. 


M. 


Macrobius em. 79. 80 461.: 

Malela expl. 572. 

Manilius expl. 567. 

Menander expl. 253. 631. em. 685. 
644. 391. 

Moeris expl. 872. 


E 


"t 


SCRIPTORU M. 


N. 
Nicander expl. 567. 645. 
Nicephorus em. 991. 


Nonnus expl. 663. em. 701. 1131. 


1191. 1255. 


0. 
Olympiodorus expl. 40. em. 918. 


Oracula Chald. em. 220. 224. 225. 


graeca em. 461. 

Origenes expl. 121. 

Orphei Argon. em. 591. expl. 482. 
590. 

— — hymni em. 395. 774. 895. 
984. 985. 1240. 1047. 

Ovidius em. 1125. 

P. 


Pausanias em. 206. 279. 284. 335. 
860. 680. 771. 829. 847. 


Plautus e 85. 706. 1033. 1088. 
1040. 
Plinius em. 748. 


1391 


Lycius em. 158. 495. 548. 
81. 720. im 1079. 
1343. 

Propert. expl. 1218. 

Psellus em. 59. . 

Ptolemaeus em. 1005. 


S. 


Schol. Aeschin. em..291. . 

— —- Aristid. em. 75. 174. 852. 
expl. 309. 

— — Aristoph. em. 3267. 845. 
1225. 1316. 

— —- Dem. em. 1044. 


.— — Kurip. em. 1086. 


— — Gregor. em. 314. 

— -— Hesiod. em. 613. 

— — Homer. em. 132. 209. 260. 
825. 898. 1088. expl. 305. 

— τ Lycophr. em. 825. 

— -— Pind. em. 1112. 1078. 

— — Plat. em. 632. 


Suidas em. 359. 1192. exp 


Plutarchus em. 299.633. 651. 657..  Synesius vint Niro d 645 ὶ 


682. 789. 1018. 1088. 
1186. expl. 52. 371. 638. 


m me 


Poetae g 


-οὐκομῶν ἐν em. 190, 695." .1098.. ὅλα 


expl. 181. 885. 
Proculus archiepi em. 684. 


*, 


Y | ud Asa τὰ 
ianus bm. 197. expl. 52, 331, 
λοι. ex 


"Themistocles em. 15. 
Theo em. 742. expl. 88. 


reed *no nice or PN8À, 4914.94. 05. "MZ u 


:81. vn bur! lass 


VN 


1087. expl 194. 285. -“-- — Statii expl. 598. 1188. | 
811. 671. 1951. 1287. rs el beocrit.. expl. 863. Φ 
ἐς πος 1168. δ .. Serviu& em. 304. 1941. 1992 expl. Ὁ 
Phügelo: expl 8e tor ent De aen 876-881. met ub 
h d ]. 380. 867. Simonides. Ὁ expl. 659 
A radar E m bd expl. 805. Osa qu^ 
Philo 985. exjl..3áQee δ᾽ οὐχ 2,4005. expl, 189. , 
Philosratus expl 29 Mb 006. cr Ww pM hides e Bis. OR Aüdfst 
Photius em. 988. aiios m. 1992. ^ ds 
Phrynichus expl 874. . Stobaeus "Xp 756. δι 1095. ?*2*. 
Pindarus expl. 69:866. 69:866. 87$: cce aiio px 1210. 1211-1216. ., 
Plato expl 57. 108. 6092. 686. 296. 1113^ Pig 
649. 648. 698. 798-309. v. ! K v^ qu igi, κα 
iio. 861. 947. 1348. ig 
ἢν ἢ ait 685. 686: hec 


1392 INDEX IV. SCRIPTORUM. 


'Theodoretus em. 1086. 


'Theologumena em. 716. X. 

Theophrastus expl. 482. em. 881. 

"Thucydides expl. 844. Xenon. em. 808. 

"Tzetzes em. 361. 415. 551. 992. Xenophon - 1205. 
1198. 


V i Z. 
Valerius Max. expl. 1207. Zosimus em. 1241. 
Varro expl. 52. 924. em. 865. 


1008. 1244. 





CORRIGENDUM. 


P. 280. not. t. v. 4. pro Annaei leg. Aeneae. 
x. pru M | | 
y 3) eto μα, 
διυτοα Ξ AL Ate rtt CT Marce d 
"4 s ent 
fiecadl pins 4 Pals 4 aes mre. 


eor (099 Av 


ini Piet Sr M e 


j y un Be } δι 
p ἐξε Ta C L' sad 
































APP" 











5v sd OPES 
^ E rar δαὶ 

AS um 
T LC TEMAS 























- | UNIVERSITY ΟΕ TORONTO 
! | - — MBRARY 




















Acme Library Card Pocket 
Under Pat, ** RefjIndex File." 
Made by LIBRARY-BUREAU | 


Author